Interpretacja indywidualna z dnia 26 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.36.2024.2.MS
Temat interpretacji
Brak możliwości odliczenia podatku VAT w związku z realizacją zadania.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek z 7 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku możliwości odliczenia podatku VAT w związku z realizacją zadania (…), wpłynął 30 stycznia 2023 r.
Wniosek uzupełnili Państwo pismem z 22 marca 2024 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego (ostatecznie sformułowany po uzupełnieniu wniosku)
Gmina jest czynnym podatnikiem VAT. Realizując zadania własne Gminy, określone w art. 7 i ust. 1 Ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 (Dz.U. 2023 poz. 40 t. j.) w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w sprawach dróg gminnych, a w szczególności poprawy warunków komunikacyjnych, Gmina realizuje zadanie pn. (…) w ramach działania, (…), planowane zakończenie inwestycji (…) r.
Nabywane towary i usługi w ramach realizacji opisanego zadania nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Efekty zadania inwestycyjnego nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (Dz.U. z 2024 r., poz. 361). Wystawione faktury dokumentujące wydatki na towary i usługi związane z realizacją przedmiotowego zadania będą wystawione na Gminę X. Przebudowana w związku z realizacją przedmiotowego projektu droga gminna (…) będzie drogą ogólnodostępną, a użytkownicy będą z niej korzystać nieodpłatnie.
Pytanie
Czy na podstawie obowiązujących przepisów Gmina X będąca podatnikiem podatku od towarów i usług ma możliwość odliczenia kwot podatku VAT z faktur dokumentujących realizację zadania (…).
Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane po uzupełnieniu wniosku)
Według Gminy X nie ma prawa do odliczenia kwot podatku VAT wynikających z otrzymanych faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją zadania (…).
Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2024 r., poz. 361) nie uznaje za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Zgodnie z przepisem art. 86 ust 1 ww. ustawy podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124, Gmina realizując przedmiotowe zadanie wykonuje zadania własne zapisane w ustawie o samorządzie gminnym.
Przebudowana w wyniku realizacji przedmiotowego projektu droga gminna będzie ogólnodostępna i udostępniana bezpłatnie, a nabywane towary i usługi w ramach realizacji opisanego we wniosku zadania nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług również efekty realizacji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 361).
Warunek uprawniający do odliczenia podatku VAT nie zostanie spełniony.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 361), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z tym przepisem:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak wynika z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 tej ustawy:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320):
Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.
W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy o drogach publicznych:
Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:
1)drogi krajowe;
2)drogi wojewódzkie;
3)drogi powiatowe;
4)drogi gminne.
Na podstawie art. 19 ust. 1 cyt. ustawy o drogach publicznych:
Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.
Jak wynika z art. 19 ust. 2 ww. ustawy o drogach publicznych:
Zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg:
1)krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;
2)wojewódzkich - zarząd województwa;
3)powiatowych - zarząd powiatu;
4)gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Stosownie do zapisu art. 20 ustawy o drogach publicznych:
Do zarządcy drogi należy w szczególności:
- opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowej oraz bieżące informowanie o tych planach organów właściwych do sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (pkt 1);
- opracowywanie projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich (pkt 2);
- pełnienie funkcji inwestora (pkt 3);
- utrzymanie części drogi, urządzeń drogi, budowli ziemnych, drogowych obiektów inżynierskich, znaków drogowych, sygnałów drogowych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, z wyjątkiem części pasa drogowego, o których mowa w art. 20f pkt 2 (pkt 4);
- wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających (pkt 11).
Przywołane powyżej regulacje prawne w sposób jednoznaczny wskazują, że budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga.
Działania zarządców dróg mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez te jednostki władztwa publicznoprawnego.
Jak już wskazano wcześniej, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
W zakresie wykonywanych przez Państwa zadań własnych, realizują Państwo zadanie inwestycyjne pod nazwą (…), w ramach działania (…).
Nabywane towary i usługi w ramach realizacji opisanego zadania nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Efekty zadania inwestycyjnego nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Faktury dokumentujące wydatki na towary i usługi związane z realizacją przedmiotowego zadania będą wystawione na Gminę X. Przebudowana w związku z realizacją przedmiotowego projektu droga gminna (…) będzie drogą ogólnodostępną, a użytkownicy będą z niej korzystać nieodpłatnie.
Przy tak przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy na podstawie obowiązujących przepisów Gmina X, będąca podatnikiem podatku od towarów i usług, ma możliwość odliczenia kwot podatku VAT z faktur dokumentujących realizację zadania (…).
Odnosząc się zatem do powyższego, powtórzyć należy, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności generujących podatek należny.
W omawianej sprawie związek taki nie wystąpi.
Droga, która powstanie w wyniku realizacji projektu będzie udostępniana bezpłatnie. W związku z tym, stwierdzić należy, że Gmina z tytułu realizacji tego zadania nie jest podatnikiem podatku VAT prowadzącym działalność gospodarczą, gdyż projekt nie będzie służył do wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Ponadto, w związku z realizacją projektu nie wystąpi związek pomiędzy ponoszonymi wydatkami, a czynnościami opodatkowanymi. Jak wskazali Państwo w uzupełnieniu wniosku, nabyte towary i usługi w ramach realizacji ww. projektu nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Ponadto z wniosku wynika, że realizowane zadanie wpisuje się w zadania własne Gminy, do których – zgodnie z podaną informacją - należy między innymi zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności m.in. w zakresie dróg gminnych. Efekty wskazanego we wniosku zadania inwestycyjnego czyli rozbudowanej drogi gminnej – ul. (…), nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług i będą udostępniane nieodpłatnie.
Podsumowując, w opisanym przypadku, nie będą spełnione ani warunki podmiotowe (Gmina nie działa przy realizacji projektu w tym zakresie jako podatnik), ani przedmiotowe (poniesione nakłady nie są związane z działalnością opodatkowaną) - uprawniające do odliczenia podatku VAT wynikające z otrzymanych przez Gminę faktur w związku z realizacją ww. projektu.
W konsekwencji należy zgodzić się z Państwa stanowiskiem, w którym twierdzą Państwo, że nie mają Państwo prawa do odliczenia kwot podatku VAT wynikających z otrzymanych faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją zadania (…).
Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; ze zm., dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.