W zakresie braku opodatkowania odpłatnej transakcji przejęcia zobowiązań Zainteresowanego przez Zainteresowanego 2, w drodze umowy zawartej na podstawie art. 519 k.c., w zamian za wynagrodzenie odpowiadające wartości przejętych zobowiązań Zainteresowanego 2.

Interpretacja indywidualna –

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

20 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania odpłatnej transakcji przejęcia zobowiązań Zainteresowanego przez Zainteresowanego 2, w drodze umowy zawartej na podstawie art. 519 k.c., w zamian za wynagrodzenie odpowiadające wartości przejętych zobowiązań Zainteresowanego 2. (pytanie nr 5)

Wniosek uzupełniono pismem z 15 lutego 2024 r.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowany będący stroną postępowania: X Spółka Akcyjna

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania: Y Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Opis zdarzenia przyszłego

X Spółka Akcyjna („Zainteresowany”) jest spółką kapitałową podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zainteresowany planuje dokonać sprzedaży aktywów (nieruchomości oraz maszyn) („Aktywa”) na rzecz Y spółka z ograniczoną odpowiedzialnością („Zainteresowany 2”) będącej również spółką kapitałową podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z uwagi na trudną sytuację finansową Zainteresowanego, wraz z zawarciem umowy sprzedaży Aktywów, Zainteresowany 2 przejmie, na podstawie umowy zawartej z Zainteresowanym, część zobowiązań obciążających majątek Zainteresowanego. Zobowiązania Zainteresowanego zostaną przejęte w trybie art. 519 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeksu cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1145), tj. Zainteresowany 2 wstąpi w miejsce Zainteresowanego jako dłużnik. Przejęcie zobowiązań przez Zainteresowanego 2 nastąpi za zgodą wierzyciela bądź też wierzycieli. Z tytułu przejęcia zobowiązań Zainteresowanego przez Zainteresowanego 2 nie zostanie ustalone, ani nie będzie należne Zainteresowanemu 2 jakiekolwiek odrębne wynagrodzenie. Przejęcie zobowiązań stanowić będzie bowiem integralny element umowy sprzedaży Aktywów. Wolą stron umowy sprzedaży Aktywów nastąpi bowiem prawna integracja przejęcia zobowiązań Zainteresowanego i umowy sprzedaży Aktywów. Sprzedaż Aktywów wraz z przejęciem zobowiązań Zainteresowanego zostanie zrealizowana po cenie odpowiadającej różnicy między wartością rynkową sprzedawanych Aktywów, a wartością przejmowanych przez Zainteresowanego 2 zobowiązań. Jednocześnie wartość rynkowa zbywanych Aktywów będzie wyższa od wartości przejmowanych przez Zainteresowanego 2 zobowiązań. Podsumowując, w zamian za przeniesienie własności Aktywów, Zainteresowany 2 zostanie zwolniony z długu oraz otrzyma zapłatę w wysokości ceny wynikającej z umowy sprzedaży Aktywów.

Pismem z 15 lutego 2024 r. uzupełniono opis sprawy następująco.

1. Zobowiązaniami obciążającymi majątek Zainteresowanego, które zostaną przejęte przez Zainteresowanego 2 w ramach planowanej transakcji, są zobowiązania wynikające z kredytu inwestycyjnego zaciągniętego na nabycie bądź też budowę składników majątku przenoszonych w ramach planowanej transakcji na Zainteresowanego 2, tj. Aktywów („Zobowiązania inwestycyjne”).

2. Kwota przejętego przez Zainteresowanego 2 Zobowiązania inwestycyjnego 2 będzie obejmowała zarówno wartość kapitału głównego, jak również wartość naliczonych odsetek wynikających z umowy kredytu inwestycyjnego zaciągniętego na nabycie bądź też budowę składników majątku przenoszonych w ramach planowanej transakcji na Zainteresowanego 2, tj. aktywów.

W konsekwencji, wartość przejętych przez Zainteresowanego 2 od Zainteresowanego zobowiązań obejmie zarówno wartość nominalną kredytu inwestycyjnego oraz naliczone do dnia przyjęcia, niezapłacone odsetki od kredytu inwestycyjnego wchodzące w skład Zobowiązania inwestycyjnego.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług oznaczone numerem jak we wniosku

5. Czy w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanego w zakresie pytania 1 za nieprawidłowe, odpłatna transakcja przejęcia zobowiązań Zainteresowanego przez Zainteresowanego 2, w drodze umowy zawartej na podstawie art. 519 k.c., w zamian za wynagrodzenie odpowiadające wartości przejętych zobowiązań Zainteresowanego 2, będzie nosić znamiona działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

Zdaniem Zainteresowanego 2, w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanego w zakresie pytania 1 za nieprawidłowe, odpłatna transakcja przejęcia zobowiązań Zainteresowanego przez Zainteresowanego 2, w drodze umowy zawartej na podstawie art. 519 k.c., w zamian za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości przejętych zobowiązań Zainteresowanego 2, nie nosi znamion działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanego 2 w zakresie pytania 5

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Na mocy zaś art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Mając na uwadze powyższe, przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o VAT zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenia innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego świadczona jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dane świadczenie podlegało opodatkowaniu VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a zapłatą. Otrzymana zapłata powinna bowiem nastąpić w zamian za świadczenie usługi. Odpłatność powinna wynikać z zawartej przez strony umowy. To strony określają czy za wykonanie danego świadczenia przewidziane jest wynagrodzenie dla świadczącego. Jeżeli strony przewidziały jakąś formę wynagrodzenia dla świadczącego usługę, wówczas usługa jest odpłatna (por. wyrok TSUE z 18 stycznia 2017 r. w sprawie C-37/16 Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno- Muzycznych SAWP; podobnie m.in. wyrok TSUE z 22 czerwca 2016 r. w sprawie C-11/15 Ćesky rozhlas oraz wyrok TSUE z 18 lipca 2007 r. w sprawie C-277/05 Societe thermale dEugenie-les-Bains). Zatem, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. Aby zatem uznać daną czynność za czynność opodatkowaną w rozumieniu przepisów ustawy o VAT powinny zostać spełnione następujące przesłanki pozytywne, tj. - świadczenie powinno stanowić czynność opodatkowaną zgodnie z przepisami ustawy o VAT - świadczenie powinno być wykonane przez podatnika VAT działającego w takim charakterze - świadczenie powinno być wykonane na rzecz podmiotu będącego odbiorcą świadczenia, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z tym świadczeniem, - świadczenie powinno mieć charakter odpłatny, tj. powinien istnieć bezpośredni związek pomiędzy wykonaną czynnością a odpłatnością, - powinien istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym a odbiorcą towaru lub usługi. Tym samym odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu tylko wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności.

Mając na uwadze powyższe Zainteresowany 2 zauważa, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wątpliwości Zainteresowanego 2 budzi, jakie konsekwencje na gruncie przepisów ustawy o VAT wywoła transakcja przejęcia przez Zainteresowanego 2 zobowiązań Zainteresowanego, w drodze umowy zawartej na podstawie art. 519 k.c., w zamian za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości przejętych zobowiązań Zainteresowanego.

Problematyka przejęcia długu uregulowana jest w art. 519-525 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym. Przejęcie długu polega na tym, że osoba trzecia wstępuje na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony. Zgodnie z art. 519 § 1 Kodeksu cywilnego, osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu). Stosownie natomiast do treści § 2 powołanego artykułu: Przejęcie długu może nastąpić:

1) przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;

2) przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

W myśl art. 520 Kodeksu cywilnego, każda ze stron, które zawarły umowę o przejęcie długu, może wyznaczyć osobie, której zgoda jest potrzebna do skuteczności przejęcia, odpowiedni termin do wyrażenia zgody; bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu jest jednoznaczny z odmówieniem zgody. Zgodnie z art. 521 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

 1) Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody dłużnika, a dłużnik zgody odmówił, umowę uważa się za niezawartą.

 2) Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody wierzyciela, a wierzyciel zgody odmówił, strona, która według umowy miała przejąć dług, jest odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia.

Stosownie do treści art. 522 Kodeksu cywilnego, umowa o przejęcie długu powinna być pod nieważnością zawarta na piśmie. To samo dotyczy zgody wierzyciela na przejęcie długu. Jak stanowi art. 523 Kodeksu cywilnego, jeżeli w umowie o przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zwolnić zbywcę od związanych z własnością długów, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony zawarły umowę o przejęcie tych długów przez nabywcę. W myśl powołanych przepisów Kodeksu cywilnego, przejęcie długu skutkuje przede wszystkim przejściem z dłużnika na osobę trzecią długu, która to osoba wstępuje w stosunek zobowiązaniowy w miejsce dawnego dłużnika. Tym samym, oprócz ciążącego na niej długu, wstępuje ona we wszystkie wynikające z umowy obowiązki dawnego dłużnika. Ponadto, skutkiem przejęcia długu jest również przekazanie nowemu dłużnikowi uprawnień związanych z długiem. Ustawodawca poświęca wiele uwagi kwestii oświadczenia o wyrażeniu zgody na zawarcie powyższych umów. W sytuacji, gdy dłużnik nie wyraża zgody na zawarcie umowy przejęcia długu, przyjmuje się, że umowy nie zawarto. Jeśli natomiast skuteczność umowy uzależniona jest od wyrażenia zgody przez wierzyciela, a ten jej odmawia, osoba trzecia jest odpowiedzialna wobec dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie żądał od niego spełnienia świadczenia. W tym miejscu należy wskazać na wyrok WSA w Warszawie z dnia 5 grudnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt: VI ACa 1100/12, w którym wskazano, że „umowa przejęcia długu powinna zawierać zwolnienie z długu dotychczasowego dłużnika w sposób wyraźny, a nie tylko przez facta concludentia; w razie wątpliwości należy uznać nowego dłużnika za dłużnika solidarnego, co doprowadziłoby do przystąpienia do długu, a nie do jego przejęcia”. Tym niemiej, z uwagi na charakter przejęcia długu, tj. wstąpienia w istniejący stosunek zobowiązaniowy przez osobę trzecią, w miejsce dotychczasowego dłużnika, powyższe możliwe jest wyłącznie pod warunkiem wyraźnego uregulowania zamiaru między stronami. Przejęcie długu nie narusza treści istniejącego stosunku zobowiązaniowego, a następuje jedynie sukcesja szczególna po stronie zobowiązanej do świadczenia, co oznacza, że nowy dłużnik zobowiązuje się zaspokoić wierzyciela, ale tylko w zakresie wynikającym z umowy przejęcia długu. Osoba trzecia wstępuje więc na miejsce dłużnika ale w zakresie określonym umową o przejęcie długu i tylko w tym zakresie staje się nowym dłużnikiem wierzyciela.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz przepisy prawa mające zastosowanie w sprawie, należy stwierdzić, że przejęcie przez Zainteresowanego 2 zobowiązań Zainteresowanego, w okolicznościach przedstawionych w zdarzeniu przyszłym, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowej sytuacji dojdzie jedynie do zmiany stron umowy, a wstąpienie przez Zainteresowanego 2 w prawa i obowiązki Zainteresowanego na podstawie art. 519 Kodeksu cywilnego nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko Państwa w zakresie podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenia innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego świadczona jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dane świadczenie podlegało opodatkowaniu VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a zapłatą. Otrzymana zapłata powinna bowiem nastąpić w zamian za świadczenie usługi. Odpłatność powinna wynikać z zawartej przez strony umowy. To strony określają czy za wykonanie danego świadczenia przewidziane jest wynagrodzenie dla świadczącego. Jeżeli strony przewidziały jakąś formę wynagrodzenia dla świadczącego usługę, wówczas usługa jest odpłatna (por. wyrok TSUE z 18 stycznia 2017 r. w sprawie C-37/16 Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP; podobnie m.in. wyrok TSUE z 22 czerwca 2016 r. w sprawie C-11/15 Ćesky rozhlas oraz wyrok TSUE z 18 lipca 2007 r. w sprawie C-277/05 Societe thermale dEugenie-les-Bains).

Zatem, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Co więcej, aby dana czynność była opodatkowana podatkiem VAT, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z opisu sprawy wynika, że planują Państwo dokonać sprzedaży aktywów (nieruchomości oraz maszyn) na rzecz Spółki (Zainteresowanego 2). Z uwagi na trudną sytuację finansową Państwa, wraz z zawarciem umowy sprzedaży Aktywów, Zainteresowany 2 przejmie, na podstawie umowy zawartej z Państwem, część zobowiązań obciążających majątek Państwa. Zobowiązania Państwa zostaną przejęte w trybie art. 519 § 2 pkt 2 ustawy Kodeks cywilny. Zainteresowany 2 wstąpi w miejsce Państwa jako dłużnik. Przejęcie zobowiązań przez Zainteresowanego 2 nastąpi za zgodą wierzyciela bądź też wierzycieli. W zamian za przeniesienie własności Aktywów, Państwo zostaną zwolnieni z długu oraz otrzymają zapłatę w wysokości ceny wynikającej z umowy sprzedaży Aktywów.

Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii opodatkowania odpłatnej transakcji przejęcia zobowiązań Państwa przez Zainteresowanego 2, w drodze umowy zawartej na podstawie art. 519 k.c., w zamian za wynagrodzenie odpowiadające wartości przejętych Państwa zobowiązań.

Problematyka przejęcia długu uregulowana jest w art. 519-525 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym. Przejęcie długu polega na tym, że osoba trzecia wstępuje na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony.

Zgodnie z art. 519 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu).

§ 2. Przejęcie długu może nastąpić:

 1) przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;

 2) przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

W myśl art. 520 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 521 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 522 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Wskazać należy, iż usługa jest takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni kontrahent, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

W myśl powołanych przepisów Kodeksu cywilnego, przejęcie długu skutkuje przede wszystkim przejściem z dłużnika na osobę trzecią długu, która to osoba wstępuje w stosunek zobowiązaniowy w miejsce dawnego dłużnika. Tym samym, oprócz ciążącego na niej długu, wstępuje ona we wszystkie wynikające z umowy obowiązki dawnego dłużnika. Ponadto, skutkiem przejęcia długu jest również przekazanie nowemu dłużnikowi uprawnień związanych z długiem.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy, należy stwierdzić, że pomiędzy Państwem a Zainteresowanym 2 będącym nabywcą aktywów (nieruchomości i maszyn) dojdzie do przejęcia Państwa długu przez Zainteresowanego 2. W wyniku realizacji tej umowy, Zainteresowany 2 stanie się dłużnikiem wierzyciela, zaś zbywca (dłużnik - Państwo) zostanie zwolniony z długu. Zatem w sprawie ma zastosowanie art. 519 § 2 pkt 2 Kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że Zainteresowany 2 świadczyć będzie na rzecz Państwa (dłużnika) usługę polegającą na uwolnieniu Państwa z ekonomicznego ciężaru spłaty długu.

Zainteresowany 2 otrzyma zapłatę w postaci różnicy między wartością rynkową sprzedawanych Aktywów, a wartością przejmowanych przez Zainteresowanego 2 zobowiązań. Przy czym wartość rynkowa zbywanych Aktywów będzie wyższa od wartości przejmowanych przez Zainteresowanego 2 zobowiązań.

Podkreśla się, że w odniesieniu do każdej płatności pieniężnej rozpatrywać należy, czy nie stanowi ona otrzymanego wynagrodzenia za jakieś świadczenia wykonane przez dany podmiot. Jeśli można zidentyfikować takie świadczenie, to wówczas otrzymaną płatność należy potraktować jako wynagrodzenie za usługę. W przypadku więc, gdy podmiot płacący uzyskuje korzyść z pewnego rodzaju sytuacji, zobowiązanie takie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako świadczenie usługi. W konsekwencji powinno być ono opodatkowane podatkiem VAT.

Wskazać tutaj należy, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia) wskazał, że świadczenie usług podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.

W przedmiotowej sprawie spełniony zostanie warunek odpłatności za czynności wykonywane przez Zainteresowanego 2. W wyniku realizacji umowy Zainteresowany 2 stanie się dłużnikiem Państwa wierzycieli, zaś Państwo zostaną zwolnieni z długu. Tym samym pomiędzy stronami umowy istnieć będzie bezpośredni związek między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że dojdzie do wyświadczenia na rzecz Państwa przez Zainteresowanego 2 odpłatnej usługi polegającej na zwolnieniu Państwa z ekonomicznego ciężaru spłaty zobowiązań wobec wierzycieli.

Odpłatna transakcja przejęcia zobowiązań Państwa przez Zainteresowanego 2, w drodze umowy zawartej na podstawie art. 519 ustawy Kodeks cywilny, w zamian za wynagrodzenie, będzie nosiła znamiona działalności gospodarczej i będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 5 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie – znak: 0111-KDIB2-1.4010.598.2023.3.AR.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowani ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

  - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

  - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

X Spółka akcyjna (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

    - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

    - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.