Brak prawa do odzyskania podatku VAT w związku z realizacją Projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odzyskania podatku VAT w związku z realizacją Projektu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (dalej „Gmina”) jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

1 stycznia 2017 r. Gmina podjęła łączne (scentralizowane) rozliczenia VAT wraz ze wszystkimi swoimi jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi, jednocześnie dokonała wstecznej centralizacji rozliczeń podatku VAT począwszy od 1 stycznia 2011 r. Oznacza to, że jedynym czynnym podatnikiem VAT jest Gmina, a jej rozliczenia VAT obejmują wszystkie transakcje sprzedaży i zakupu realizowane przez wszystkie jednostki organizacyjne Gminy.

Jednostki te nie przestały istnieć – zmienił się natomiast ich status na gruncie VAT, gdyż przestały one być traktowane jako odrębni od Gminy podatnicy VAT, lecz z punktu widzenia VAT stały się częścią jednego podatnika – tj. Gminy.

Odpowiadając na konkurs (…) ogłoszony przez Instytucję Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym (…) na lata 2014-2020 Gmina (…) jako Beneficjent złożyła wniosek o dofinansowanie projektu pn. (…) (dalej „Projekt”).

Projekt zrealizowany był w trybie konkursowym w ramach Osi priorytetowej 6. Kultura i dziedzictwo, Działanie 6.1 Infrastruktura kultury.

30 czerwca 2023 r. zawarta została umowa o dofinansowanie Projektu.

Głównym celem Projektu było zwiększenie ilości osób korzystających z oferty instytucji kultury w (…) poprzez zakup wyposażenia dla Pałacu (…), rozbudowa oferty kulturalnej Pałacu (…) oraz stworzenie jej nowych elementów poprzez zakup środków trwałych oraz efektywne wykorzystanie zasobów kultury dzięki zakupowi wyposażenia dla Pałacu (…) w roku 2023.

Pałac (…) to jednostka organizacyjna Gminy, nie posiadająca osobowości prawnej, prowadzona w formie publicznej placówki oświatowo-wychowawczej funkcjonującej jako placówka wychowania pozaszkolnego, działającą na podstawie przepisów ustawy Prawo Oświatowe.

Celem działalności Pałacu (…) jest kształtowanie i rozwijanie uzdolnień dzieci i młodzieży, pogłębianie wiedzy i pomoc w zdobywaniu umiejętności oraz organizowanie czasu wolnego (edukacja i animacja kulturalna) oraz oddziaływanie wychowawcze, stwarzanie warunków do rozwoju dzieci i młodzieży w sferach: artystycznej, naukowej, kulturowej i sportowej, kształtowanie świadomych i aktywnych odbiorców kultury, promowanie edukacji humanistycznej, rozwój twórczych uzdolnień i talentów, animowanie i koordynowanie działań kulturalnych w środowisku dzieci i młodzieży, organizowanie imprez kulturalnych, w szczególności przeglądów, wystaw i festiwali, wypoczynku, sportu i rekreacji dla dzieci i młodzieży, działań alternatywnych wśród dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie lub zagrożonych społecznym niedostosowaniem.

W ramach projektu w Pałacu (…) zostały utworzone dwie pracownie: (...).

Oba pomieszczenia zostały zabezpieczone czujnikami antywłamaniowymi. Zajęcia w nowych pracowniach rozpoczęły się we wrześniu 2023 r.

Pałac (…), który mieści się przy (…) jest największą w mieście placówką zajęć pozalekcyjnych. Jego głównym celem jest kształtowanie i rozwijanie uzdolnień dzieci i młodzieży, pogłębianie wiedzy oraz pomoc w zdobywaniu przez nich umiejętności. Placówka działa w oparciu o przepisy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 października 1983 r. w sprawie rodzajów, organizacji i zasad działania publicznych placówek oświatowo-wychowawczych.

Instytucja finansowana jest z dotacji budżetowej Gminy, a działalność programowa wspierana jest przez dobrowolne składki uczestników, dotacje, darowizny i dofinansowania sponsorów.

W ramach realizacji projektu podatek VAT był wydatkiem kwalifikowalnym. Infrastruktura objęta projektem nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług – na zasadach określonych w ustawie o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 t. j. ze zm.).

Data rozpoczęcia realizacji Projektu: 26 stycznia 2023 r.

Data rozpoczęcia rzeczowej realizacji Projektu: 3 lipca 2023 r.

Data finansowego zakończenia Projektu: 29 grudnia 2023 r.

Wartość ogółem: (…) zł

Wydatki kwalifikowalne: (…) zł

Dofinansowanie (85% kosztów kwalifikowalnych): (…) zł

Faktury są wystawiane na Gminę.

Projekt był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata 2014-2020 oraz z budżetu Państwa.

Projekt jest realizowany w ramach zadań własnych Gminy na postawie art. 7 ust. 1 pkt 8 Ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 t. j.).

Nabyte przez Gminę towary i usługi związane z realizacją opisanego projektu należą do zadań własnych gminy, które obejmują w szczególności sprawy m.in. edukacji publicznej. Wykorzystywane są wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie są wykorzystywane przez gminę do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Gmina nie może być uznana za podatnika, gdyż realizuje w tym zakresie zadania własne służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Pytanie

Czy Gmina ma prawną możliwość odzyskania podatku VAT w związku z realizacją Projektu nr (…) na zasadach określonych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r., poz. 1570)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Gminy, w związku z realizacją Projektu nr (…) Gmina nie ma prawa do odzyskania podatku VAT od wydatków poniesionych na realizację Projektu.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z artykułu tego bezpośrednio wynika, że odliczyć można podatek naliczony związany z transakcjami, których następstwem jest określenie podatku należnego. Tym samym, zasada ta wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z ust. 6 tego artykułu, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W ramach realizowanego Projektu, Gmina nie dokonuje zakupów towarów i usług w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym nie działa w charakterze podatnika VAT. Faktury są wystawiane na Gminę.

Powstała infrastruktura została udostępniona społeczności nieodpłatnie i nie generuje oraz nie będzie generowała dochodów dla Gminy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2023 r. poz. 40 t. j.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Wskazany do realizacji projekt obejmujący zadania w zakresie szkolnictwa należy do zadań własnych gminy, którego efektem jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności edukacji publicznej zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że z uwagi na niespełnienie podstawowej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jakim jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, Gmina nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją przedmiotowego projektu.

Inwestycja realizowana jest w związku z działalnością statutową Gminy i należy do zadań własnych gminy wskazanych w art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Przedmiotowy projekt został zrealizowany jako zadanie własne Gminy, przede wszystkim z zakresu edukacji publicznej. Wszystkie elementy powstałej w ramach Projektu infrastruktury są dostępne dla społeczności lokalnej. Gmina (ani żaden inny podmiot) nie pobiera opłat w związku z korzystaniem z efektów realizacji Projektu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą, zgodnie z którym:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

·podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

·podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na podstawie przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT. Jako beneficjent złożyli Państwo wniosek o dofinansowanie Projektu, którego głównym celem było zwiększenie ilości osób korzystających z oferty instytucji kultury m.in. poprzez zakup wyposażenia dla Pałacu. Pałac jest prowadzony w formie publicznej placówki oświatowo-wychowawczej funkcjonującej jako placówka wychowania pozaszkolnego. W ramach Projektu, w Pałacu zostały utworzone dwie pracownie. Infrastruktura objęta Projektem nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Faktury są wystawiane na Państwa. Projekt jest realizowany w ramach Państwa zadań własnych. Nabyte przez Państwa towary i usługi związane z realizacją Projektu należą do zadań własnych gminy, które obejmują w szczególności sprawy m.in. edukacji publicznej. Wykorzystywane są wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie są wykorzystywane przez Państwa do celów prowadzonej działalności gospodarczej.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii braku prawa do odzyskania podatku VAT w związku z realizacją Projektu.

Jak wskazano już wyżej, podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie są spełnione, ponieważ – jak wynika z opisu sprawy – realizacja Projektu należy do Państwa zadań własnych. Ponadto, Infrastruktura objęta Projektem nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem nie mają Państwo – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Projektu.

W konsekwencji z tego tytułu nie przysługuje Państwu prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

W związku z poniesionymi wydatkami, nie mają Państwo również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1008). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ nie spełniają Państwo tego warunku, nie mają Państwo możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 4 cyt. rozporządzenia.

Podsumowując, nie mają Państwo prawnej możliwości odzyskania podatku VAT w związku z realizacją Projektu na zasadach określonych w ustawie.

Tym samym, Państwa stanowisko należało uzna za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).