Sprzedaż prac wytworzonych przez harcerzy nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, wydatkowane środki ze sprzedaży ww. prac nie będą stanowić działalności gospodarczej oraz brak obowiązku wystawienia faktury.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia:

-czy sprzedaż wytworzonych prac (rękodzieła) będzie stanowić odpłatna dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy;

-czy działalność polegająca na sprzedaży prac (rękodzieła) i wydatkowanie środków uzyskanych z ich sprzedaży będzie stanowić działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy;

-czy z tytułu sprzedaży prac (rękodzieła) będą Państwo zobowiązani wystawić nabywcom fakturę.

Uzupełnili go Państwo, w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 22 stycznia 2024 r. (wpływ 22 stycznia 2024 r.) oraz z 30 stycznia 2024 r. (wpływ 30 stycznia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) zwany dalej (…), prowadzi działalność w szczególności na podstawie:

1)ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261),

2)ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r., poz. 571),

3)statutu (…).

Za główne cele swojego działania (…) uznaje:

1)stwarzanie warunków do wszechstronnego, intelektualnego, społecznego, duchowego, emocjonalnego i fizycznego rozwoju człowieka,

2)nieskrępowane kształtowanie osobowości człowieka odpowiedzialnego, przy poszanowaniu jego prawa do wolności i godności, w tym wolności od wszelkich nałogów,

3)upowszechnianie i umacnianie w społeczeństwie przywiązania do wartości: wolności, prawdy, sprawiedliwości, demokracji, samorządności, równouprawnienia, tolerancji i przyjaźni,

4)stwarzanie warunków do nawiązywania i utrwalania silnych więzi międzyludzkich ponad podziałami rasowymi, narodowościowymi i wyznaniowymi,

5)upowszechnianie wiedzy o świecie przyrody, przeciwstawianie się jego niszczeniu przez cywilizację, kształtowanie potrzeby kontaktu z nieskażoną przyrodą.

(…) realizuje swoje cele poprzez:

1)zrzeszanie swoich członków w podstawowych jednostkach organizacyjnych,

2)prowadzenie całorocznej działalności wychowawczej, edukacyjnej oraz oświatowej wśród dzieci i młodzieży, z wykorzystaniem harcerskiej metody wychowawczej,

3)wypowiadanie się w sprawach dzieci i młodzieży,

4)współdziałanie z rodzicami, w szczególności poprzez koła przyjaciół harcerstwa oraz wspieranie ich w wychowaniu dzieci i młodzieży,

5)działania odpowiedzialne społecznie i etyczne środowiskowo, zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju,

6)prowadzenie działalności w zakresie pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz prowadzenie działalności w zakresie wyrównywania szans tych rodzin i osób, resocjalizacja dzieci i młodzieży nieprzystosowanych społecznie,

7)wspieranie rodziny i systemu pieczy zastępczej,

8)działalność na rzecz integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym,

9)prowadzenie działalności charytatywnej,

10)podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturalnej,

11)działalność na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego

12)działalność na rzecz ochrony, profilaktyki i promocji zdrowia,

13)działalność na rzecz osób z niepełnosprawnością, a w szczególności dotyczącą rehabilitacji i rewalidacji osób niepełnosprawnych,

14)promocję zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy zagrożonych zwolnieniem z pracy,

15)działalność na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn,

16)kształtowanie więzi międzypokoleniowych w konsekwencji działalności na rzecz osób starszych, szczególnie harcerskich seniorów i kombatantów, w tym pełnienie funkcji opiekuńczych,

17)działalność wspomagającą rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości,

18)działalność wspomagającą rozwój techniki, wynalazczości i innowacyjności oraz rozpowszechnianie i wdrażanie nowych rozwiązań technicznych w praktyce gospodarczej,

19)działalność wspomagającą rozwój wspólnot i społeczności lokalnych,

20)działalność w zakresie wypoczynku dzieci i młodzieży,

21)działalność w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego,

22)wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej i sportu,

23)działalność w zakresie ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego,

24)działalność w zakresie turystyki i krajoznawstwa,

25)działalność na rzecz porządku i bezpieczeństwa publicznego,

26)działalność na rzecz obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,

27)działalność na rzecz weteranów, w tym weteranów poszkodowanych z tytułu działań poza granicami państwa,

28)upowszechnianie i ochronę wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także wspomaganie rozwoju demokracji,

29)ratownictwo i ochronę ludności oraz wspieranie państwowych systemów ratowniczych,

30)pomoc ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą,

31)upowszechnianie i ochronę praw konsumentów,

32)wspieranie integracji europejskiej,

33)wspieranie integracji cudzoziemców,

34)działalność na rzecz rozwijania kontaktów i współpracy społeczeństw różnych państw,

35)promocję i organizację wolontariatu,

36)pomoc Polonii i Polakom za granicą,

37)działalność na rzecz kombatantów i osób represjonowanych,

38)promocję Rzeczypospolitej Polskiej za granicą,

39)działalność na rzecz rodziny, rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka,

40)przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym,

41)działalność wydawniczą, radiową i informacyjną,

42)działalność naukowo – badawczą, prowadzoną w szczególności w utworzonych i prowadzonych ośrodkach naukowo-badawczych,

43)tworzenie i prowadzenie ośrodków oraz placówek oświatowo – wychowawczych oraz opiekuńczo-wychowawczych,

44)dbałość o dobra kultury związane z historią harcerstwa, ich ochronę oraz udostępnianie dla celów naukowo-badawczych i wychowawczych,

45)zakładanie i prowadzenie szkół i placówek,

46)tworzenie warunków do rozwoju zainteresowań i uzdolnień uczniów przez organizowanie zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych oraz kształtowanie aktywności społecznej i umiejętności spędzania czasu wolnego,

47)upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych,

48)udzielanie poradnictwa obywatelskiego,

49)prowadzenie działalności w dziedzinie żeglarstwa, w tym w zakresie promowania wychowania żeglarskiego oraz wodnego wśród dzieci, młodzieży oraz dorosłych,

50)prowadzenie szkoleń specjalistycznych umożliwiających zdobycie uprawnień państwowych,

51)działalność wspomagającą technicznie, organizacyjnie i merytorycznie harcerskie komendy oraz organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w tym zakresie,

52)działalność na rzecz rolników i ich rodzin,

53)działalność na rzecz rozwoju sektora rybołówstwa i akwakultury.

Działania wymienione wyżej prowadzone są jako działalność odpłatna i nieodpłatna pożytku publicznego. (…) realizuje swoje cele oraz prowadzi działalność wychowawczą opartą na metodzie harcerskiej także wśród osób niezrzeszonych w (…).

(…) jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Wszelkie dochody uzyskiwane przez (…) są co do zasady przeznaczone na wyżej wskazaną działalność statutową. (…) prowadzi odpłatną i nieodpłatną działalność statutową pożytku publicznego.

W ramach prowadzonej działalności statutowej (…), członkowie (…) (harcerze, zuchy i inni zwani dalej łącznie harcerzami) planują w przyszłości wytwarzać rękodzieło. Planowane jest wytwarzanie w szczególności:

-wyrobów z papieru, typu kartki świąteczne i okolicznościowe, ozdób świątecznych, innych wyrobów prac plastycznych, w tym z plasteliny, modeliny, gipsu, gliny, tektury, okleiny, decoupage, scrapbooking itp.,

-własnoręcznie przygotowanych słodyczy, wypieków i innego przygotowanego przez zuchy i harcerzy poczęstunku,

-wszelkiego rodzaju wiązanek, kompozycji i stroików z gałęzi, kwiatów, liści, słomy i innych naturalnych materiałów oraz artykułów dekoracyjnych sztucznych i naturalnych,

-wyrobów ze sznurka/linki/włóczki, koralików typu makramy, plecionek, węzłów ozdobnych, bransoletek, biżuterii i innych,

-wyrobów ręcznie tkanych, haftowanych, farbowanych, szytych, szydełkowanych i robionych na drutach oraz w inny sposób wykonanych i/lub zdobionych, w tym: t-shirty, opaski, chustki, czapki, serwetki, itp.,

-własnoręcznie zdobionych wyrobów ze szkła, gliny, ceramiki i innych materiałów,

-makiet obozów i innych miejsc związanych z działalnością harcerską,

-własnoręcznie przygotowanych świeczek zapachowych, kolorowych, ozdobnych i innych,

-własnoręcznie przygotowanych mydełek, kosmetyków zapachowych, kolorowych i ozdobnych,

-kreatywnych produktów cyfrowych i powstałych w ich wyniku produktów – np. gry planszowe, karciane i inne,

-produktów dla zwierząt typu: zabawki i gryzaki, legowiska/posłania, maty węchowe,

-wyrobów z drewna, metalu, plastiku i szkła rzeźbionych, wykuwanych, giętych, opalanych i w inny sposób zdobionych/obrobionych,

-wikliniarstwo, rzeźbiarstwo, garncarstwo, snycerstwo.

Powyższa działalność będzie kwintesencją realizacji celów statutowych (…), ponieważ harcerze poprzez pracę przy wytwarzaniu rękodzieła będą realizować misję (…), którą, zgodnie z (...) statutu (…), jest wychowywanie młodego człowieka, czyli wspieranie go we wszechstronnym rozwoju i kształtowaniu charakteru przez stawianie wyzwań. (…) wychowuje młodych ludzi na prawych, aktywnych, zaradnych i odpowiedzialnych obywateli w duchu wartości zawartych w Prawie Harcerskim przy wykorzystaniu metody harcerskiej to jest sposobu działania odznaczającego się:

-pozytywnością,

-indywidualnością,

-wzajemnością oddziaływań,

-dobrowolnością i świadomością celów,

-pośredniością,

-naturalnością.

Zasady harcerskiego wychowania to: służba, braterstwo, praca nad sobą. Wytwarzanie rękodzieła będzie służyć powyższym celom a dochody z wytwarzanego rękodzieła, za wytwarzanie którego harcerze nie będą pobierać żadnego wynagrodzenia, będą służyć realizacji celów statutowych (…), w obszarze pożytku publicznego. Powyższe przedmioty wytworzone przez harcerzy będą sprzedawane w następujących formach:

-na aukcjach internetowych lub stacjonarnych (w przypadku kiermaszy, festynów itp.),

-w sprzedaży przez Internet z podaniem jednej lub kilku możliwych cen,

-w sprzedaży stacjonarnej np. w galeriach z podaniem jednej lub kilku możliwych cen.

Do cen sprzedaży będą doliczane ewentualne koszy dostarczenia rękodzieła do pokrycia przez darczyńcę, takie jak przygotowanie paczki, zamówienie kuriera, wydanie paczki, obsługa procesu wysłania paczki itp. Dochód uzyskany ze sprzedaży będzie przeznaczany wyłączenie na cele statutowe wskazane na wstępie wniosku, które stanowią cele w obszarach pożytku publicznego zgodnie z art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. (…) zamierza informować darczyńców, nabywających rękodzieło o celu przeznaczenia dochodu uzyskanego ze sprzedaży tych przedmiotów na cele określone w przepisach regulujących działalność (…). (…) zamierza określić wartość minimalną przedmiotów rękodzieła. Sprzedawane prace będą charakteryzować się obiektywnie znikomą wartością ekonomiczną i będą miały w istocie charakter „cegiełek” wręczanych darczyńcy w podziękowaniu za darowiznę. (…) nie zamierza traktować sprzedaży rękodzieła, jako działalności o charakterze odpłatnym, przez co nie będzie ona stanowić dla (…) działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku VAT i (…) nie zamierza wystawiać faktur nabywcom rękodzieła. (…) nie zamierza odliczać podatku VAT od zakupów związanych z przyszłą sprzedażą rękodzieła.

Sprzedawane towary wytwarzane przez harcerzy będą miały dla nabywcy wartość niematerialną emocjonalną, sentymentalną, pamiątkową i nie będą miały wartości ekonomicznej, uważają Państwo, że nie będą mogły być postrzegane jako przynoszące nabywcy istotną materialną korzyść.

Wysokość kwoty przekazywanej przez nabywcę będzie zależała od jego możliwości finansowych, a nie od rzeczywistej wartości nabywanego towaru. Chcieliby Państwo, aby nabywcy przekazywali darowizny w jak najwyższych kwotach. Wartość materiałów zużytych do wytwarzania prac będzie, w Państwa ocenie, symboliczna i zależna od cen ich zakupu np. drewna, farb, papieru itp.

Doprecyzowanie opisu sprawy

Na pytanie o treści: „Czy sprzedaż wytworzonych produktów (rękodzieła) będzie prowadzona na zasadach rynkowych?” odpowiedzieliście Państwo, że: „Nie. Wytwarzane rękodzieło będzie miało wartość niematerialną, emocjonalną, sentymentalną, pamiątkową i nie będzie miało wartości ekonomicznej. Produkty będą sprzedawane w formie cegiełek, z ceną minimalną pokrywającą koszty materiałów, z których rękodzieło było wykonane, minimalną ewentualną nadwyżką przychodów nad kosztami stanowiącą symboliczne odzwierciedlenie pracy wolontariuszy tworzących nieodpłatnie rękodzieło. Darczyńca (kupujący) będzie mógł zapłacić więcej według własnego uznania, gdyż będzie informowany, że cały dochód będzie wspierał cele statutowe (…)”.

Na cenę minimalną będzie miała wpływ wartość materiałów zużytych do wytworzenia prac. Zależna będzie od ceny zakupu tych materiałów, czyli od m.in ceny drewna, farb, materiałów papierniczych i plastycznych, artykułów spożywczych, itp. Do ceny będzie doliczona minimalna ewentualna nadwyżka przychodów nad kosztami stanowiąca symboliczne odzwierciedlenie pracy wolontariuszy tworzących nieodpłatnie rękodzieło. Nadwyżka ta nie będzie ograniczana wolą darczyńcy (kupującego), który będzie mógł zapłacić większą kwotę.

Na pytanie o treści: „Czy sprzedaż wytworzonych produktów (rękodzieła) będzie sprowadzała się do celów zarobkowych Państwa (…)?” odpowiedzieliście Państwo, że: „Nie. Rękodzieło będzie wytwarzane w ramach realizacji celów statutowych (…). Wszystkie dochody ze sprzedaży wytworzonych produktów rękodzieła będą przeznaczone również na realizację celów statutowych (…) w obszarze pożytku publicznego”.

Minimalna kwota wytworzonego produktu będzie uwzględniała koszty bezpośrednie, pośrednie zakupu materiałów oraz minimalną nadwyżkę przychodów nad kosztami stanowiąca symboliczne odzwierciedlenie pracy wolontariuszy, z jej przeznaczeniem na cele statutowe (…).

Sprzedaż będzie miała charakter okazjonalny, akcyjny. Będzie prowadzona przy okazji różnego rodzaju świąt lub jubileuszy jednostek harcerskich. Nie będzie prowadzona w sposób ciągły.

Środki na zakup materiałów do wykonania opisanych we wniosku produktów będą pochodzić z podstawowej składki członkowskiej, z dodatkowej składki członkowskiej zadaniowej, 1%, z darowizn na cele statutowe.

Na pytanie o treści: „Czy z tytułu nabycia materiałów zużytych do wytwarzania produktów (rękodzieła) będziecie Państwo dokonywali odliczenia podatku VAT?” odpowiedzieliście Państwo, że: „Nie”.

Wartość materiałów zużytych do wytworzenia produktu będzie zależała od cen nabycia wykorzystywanych materiałów, czyli od ceny drewna, farb, materiałów papierniczych i plastycznych. W Państwa ocenie, będzie ona symboliczna.

Koszt dostarczenia rękodzieła (jeśli taki wystąpi) będzie określany na podstawie cenników operatorów pocztowych i kurierskich. Na chwilę obecną nie planują Państwo zawierać umów na usługi kurierskie. Cena będzie zależna od wybranego operatora, sposobu dostawy (kurier/automat paczkowy) i rozmiaru przesyłki.

Na pytanie o treści: „Czy koszt transportu zakupionego rękodzieła będzie taki sam dla każdego produktu? Należy szczegółowo opisać sytuację” odpowiedzieli Państwo, że: „Tak jak opisano powyżej koszt może się różnić w zależności od wybranego operatora pocztowego/ kurierskiego, formy dostawy (kurier/automat paczkowy) czy rozmiaru rękodzieła. Na ten moment nie planują Państwo narzucać formy dostawy.

Główną formą będzie sprzedaż stacjonarna podczas festynów, kiermaszy, harcerskich stoisk w miejscach publicznych. Sprzedaż przez Internet będzie sporadyczna. Nie będzie tworzone dedykowane narzędzie do obsługi sprzedaży przez Internet. Zostaną wykorzystane ogólnodostępne portale do sprzedaży, jak (…).

Opisane we wniosku produkty stanowią katalog otwarty. Dopuszczają Państwo tworzenie innego rękodzieła, ale wszystkie będą wytwarzane własnoręcznie przez harcerzy w ramach podejmowanych działań statutowych (…) na zasadach opisanych we wniosku. Gdyby jednak katalog otwarty rękodzieła stanowił przeszkodę do wydania interpretacji indywidualnej, to ze względu na ostrożność procedowania, Wnioskodawca wniósł o jej wydanie w zakresie rękodzieła wskazanego we wniosku.

Docelową grupą odbiorców będą osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej – rodzice i sympatycy harcerstwa, ale nie chcą Państwo i w istocie nie mogą ograniczać grupy potencjalnych darczyńców (kupujących), nie zamierzają Państwo badać ich statusu.

Ceny tego samego produktu mogą się różnić. Zależeć to będzie od techniki wykonania, a tym samym ilości zużytych materiałów, włożonej pracy i ogólnej estetyki. Wpłacana kwota będzie również zależna od szczodrości i woli darczyńcy (kupującego).

Pytania

1.Czy sprzedaż przez (…) prac wytworzonych przez harcerzy, stanowić będzie odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT?

2.Czy działalność (…) polegająca na sprzedaży prac harcerzy jak i późniejsze wydatkowanie środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży tych prac stanowić będzie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT?

3.Czy z tytułu dokonywanej sprzedaży prac harcerzy (…) ma obowiązek wystawiać nabywcom tychże prac faktury VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Podstawową przesłanką uznania danej dostawy towarów za czynność opodatkowaną w VAT jest jej odpłatny charakter, przez co kluczowego znaczenia nabiera odpowiedź na pytanie czy w opisanym zdarzeniu przyszłym dojdzie do odpłatności. Za odpłatną dostawę towarów można uznać czynność, która charakteryzuje się tym, że pomiędzy otrzymaną zapłatą, a dostawą towarów powinien istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym. Wysokość płatności oraz wartość otrzymanego towaru powinny być ekwiwalentne. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. Kwoty przekazane przez świadczeniobiorcę jedynie przy okazji dostawy towarów, czy też świadczenia usług, które nie są należne za świadczenie i w związku z jego wykonaniem, nie są zapłatą, nie mogą przesądzać o odpłatności danej umowy. Ponadto związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniami na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje za to świadczenie (zob. również wyrok NSA z dnia 10 listopada 2010 r., I FSK 1069/06, LEX nr 585265 i wskazane tam orzecznictwo ETS). Z kolei darowizny cechuje ich nieekwiwalentność.

W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie dojdzie do odpłatności z uwagi na znikomą wartość ekonomiczną sprzedawanego rękodzieła, bez istotnej wartości handlowej. Rękodzieło będzie natomiast miało bardzo istotną wartość emocjonalną dla darczyńcy, który będzie informowany o celach, na które będzie wydatkowany dochód ze sprzedaży rękodzieła. System dystrybucji bliższy będzie zbieraniu darowizn niż sprzedaży towarów.

Identyczna do przedstawionej w rozpatrywanym wniosku ocena prawna w zakresie skutków prawnopodatkowych w podatku od towarów i usług czynności polegających na sprzedaży prac, które dla nabywcy nie stanowią ekonomicznego ekwiwalentu przekazywanych przez niego środków, a mają wartość wyłącznie emocjonalną, przedstawiona została w interpretacji indywidualnej Dyrektora Informacji Skarbowej z dnia 1 grudnia 2017 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.636.2017.2.MD. W przywołanej interpretacji Dyrektor Informacji Skarbowej uznał, że: „Podsumowując stwierdzić należy, że sprzedaż prac (wyrobów wytwarzanych przez uczestników WTZ w ramach ich terapii nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym wskazać należy, że sprzedaż wskazanych wyrobów (prac) nie będzie stanowiła działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Działalność warsztatu jest działalnością o charakterze niezarobkowym. Całość środków uzyskanych ze sprzedaży wyrobów została przeznaczona na integrację społeczną uczestników. Z tytułu nabycia materiałów zużytych do wytworzenia prac (wyrobów) do terapii zajęciowej, Wnioskodawca nie dokonuje i nie dokonywał odliczenia podatku VAT. Zatem działalność prowadzona przez warsztaty nie spełnia definicji działalności gospodarczej, jaka jest zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy”.

Powyższy pogląd prawny zgodny jest z wcześniejszym stanowiskiem Ministra Rozwoju i Finansów, który w dwóch odpowiedziach na interpelacje posłów uznał, że:

1.„Zapłata dokonywana przez wygrywającego aukcję, nie jest konsekwencją dostawy towaru, tj. pracy wykonanej w ramach terapii zajęciowej przez osobę niepełnosprawną. Z perspektywy nabywcy takiej pracy, jej zakup jest jedynie specyficzną formą udzielenia pomocy polegającej na przekazaniu zadeklarowanej kwoty na cele podopiecznych WTZ. Sam nabywany towar ma znaczenie drugorzędne, wylicytowana praca nie ma bowiem dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, a jedynie wartość sentymentalną lub symboliczną (analogicznie jak (cegiełki)) w zamian darowizny)”, pismo Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 9 marca 2017 r., PT3.054.1.2017.LBE.96;

2.„W przypadku sprzedaży prac wytworzonych w ramach terapii zajęciowej warunek ten, jak zostało wskazane w ww. odpowiedzi, nie jest spełniony. Zapłata dokonywana przez nabywcę nie jest bowiem konsekwencją dostawy towaru, tj. pracy wykonanej w ramach terapii zajęciowej przez osobę niepełnosprawną. Z perspektywy nabywcy takiej pracy, jej zakup jest jedynie specyficzną formą udzielenia pomocy polegającej na przekazaniu zadeklarowanej kwoty na cele podopiecznych WTZ. Sam nabywany towar ma znaczenie drugorzędne, a praca nie ma dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, a jedynie wartość sentymentalną lub symboliczną (analogicznie jak (cegiełki)) w zamian za darowizny). Nabywcę takich prac należy zatem postrzegać, jako darczyńcę, a WTZ i osoby niepełnosprawne, jako podmiot obdarowany”, pismo Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 14 czerwca 2017 r., PTI.054.25.2017.ALX.344.

W świetle powyższych argumentów uważają Państwo, że sprzedaż przez (…) prac stworzonych przez harcerzy, nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Ad. 2.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, za podatnika VAT uznaje się podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu ust. 2 tego artykułu. Stosownie do tego przepisu: „Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.

Sprzedaż wyrobów wytwarzanych przez harcerzy w ramach działalności statutowej nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, co wykazali Państwo w stanowisku odnośnie pytania 1 i tym samym sprzedaż wskazanych wyrobów (prac) nie będzie stanowiła działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Działalność (…) jest działalnością o charakterze niezarobkowym. Całość środków uzyskanych ze sprzedaży wyrobów będzie przeznaczona na cele statutowe (…). Z tytułu nabycia materiałów zużytych do wytworzenia prac (wyrobów) (…) nie będzie odliczała podatku VAT.

Z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, aby doszło do opodatkowania podatkiem VAT powinny być spełnione dwa czynniki: przedmiotowy – opodatkowaniu podlega wyłącznie dostawa towarów i świadczenie usług (art. 5 ustawy o podatku VAT) oraz podmiotowy – dostawa i świadczenie usług muszą być dokonane przez podatnika działającego w takim charakterze (art. 15 ustawy o podatku VAT).

(…) stoi na stanowisku, że działalność polegająca na sprzedaży rękodzieł w formie i na zasadach opisanych w zdarzeniu przyszłym nie będzie stanowić i nie będzie spełniać definicji działalności gospodarczej, jaka jest zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy, nie spełniony jest bowiem warunek przedmiotowy o którym mowa w art. 5 ustawy o podatku VAT.

Podobne stanowisko do Państwa wyrażono w interpretacjach indywidulanych: MF 0112KDIL2-3.4012.100.2018.1.WB, 0111-KDlB3-2.4012.29.2021.1.AZ i wielu innych.

Ad. 3.

Zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy. Zgodnie z art. 106a pkt 1 ustawy – przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów. W myśl przepisu art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy – podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Stoją Państwo na stanowisku że, w związku z tym, że sprzedaż przez Wnioskodawcę rękodzieła nie będzie wykonywana w ramach działalności gospodarczej i nie będzie stanowić czynności zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy (…) nie będzie mieć obowiązku wystawienia nabywcom prac faktur VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że:

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Jednocześnie art. 15 ust. 2 ustawy daje dyspozycję, że:

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane zostało również w drugim akapicie art. 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11.12.2006, Nr 347, str. 1, z późn. zm.) zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. W myśl tego artykułu działalnością gospodarczą jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów. Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą. W akapicie pierwszym, artykuł 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, określa osobę, która może stać się podatnikiem, jako każdą osobę, która niezależnie prowadzi w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Z powołanych przepisów wynika, że dana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu wówczas, gdy dany podmiot – dokonując jej – będzie działał w charakterze podatnika, to znaczy, gdy czynność zostanie dokonana w okolicznościach pozwalających na przypisanie jej cech działalności gospodarczej, a zatem jeśli będzie miała ona charakter profesjonalny i ciągły. Posiadanie statusu podatnika VAT nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki, należy uznać za rodzącą obowiązki w podatku VAT.

Tym samym należy stwierdzić, że dany podmiot będzie podatnikiem tylko w odniesieniu do czynności podlegających opodatkowaniu, które wykonywał będzie w ramach działalności gospodarczej. Wykonywanie określonych czynności – będących dostawą towarów czy też świadczeniem usług – niemające miejsca w ramach działalności gospodarczej, nie jest działaniem w charakterze podatnika, a w konsekwencji – nie podlega opodatkowaniu.

Wykonywanie określonych czynności – będących dostawą towarów czy też świadczeniem usług – niemające miejsca w ramach działalności gospodarczej, nie jest działaniem w charakterze podatnika, a w konsekwencji – nie podlega opodatkowaniu.

Z przepisów ustawy wynika, że zakres opodatkowania podatkiem VAT determinowany jest przez dwa czynniki:

·przedmiotowy – opodatkowaniu podlega wyłącznie dostawa towarów i świadczenie usług oraz

·podmiotowy – dostawa i świadczenie usług muszą być dokonane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Istotne jest to, że obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie.

Należy zwrócić uwagę, że zarówno na podstawie przepisów krajowych, jak i wspólnotowych aby dana czynność podlegała VAT, musi być dokonywana przez podatnika tego podatku działającego w tym charakterze (tj. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej). Nie każde więc działanie podatnika będzie czynnością opodatkowaną VAT.

Na mocy art. 2 ust. 1 ustawy z 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2261):

W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy:

Na podstawie art. 34 ustawy Prawo o stowarzyszeniach:

Zaznaczyć należy, że działalność statutowa stowarzyszenia to działalność zgodna z jego statutem, w którym wymienione są cele działalności stowarzyszenia i sposoby ich realizacji. Działalność statutowa nie jest nastawiona na zysk, czyli nie jest to działalność gospodarcza, która w organizacji pozarządowej jest tylko działalnością pomocniczą.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 571):

W myśl art. 3 ust. 1 ww. ustawy:

Na mocy art. 3 ust. 2 pkt 2 cyt. ustawy:

Stosownie do art. 6 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie:

Według art. 7 powołanej ustawy:

Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy:

Definicja działalności gospodarczej wynikająca z ustawy o podatku od towarów i usług ma charakter autonomiczny i powinna być rozpatrywana niezależnie od innych przepisów regulujących działalność fundacji, stowarzyszeń oraz organizacji pożytku publicznego. Ponadto wskazać należy, że definicja zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy stanowi wprost jakiego rodzaju czynności należy uznać za działalność gospodarczą, stąd też należy dokonać jej wykładni literalnej.

Działalność gospodarcza, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, nie musi być – co do zasady – prowadzona w celu uzyskania zysku. W ramach działalności gospodarczej podatnik VAT może dążyć do osiągnięcia celów inne niż zarobkowe. Tym samym podatnikami VAT mogą być również podmioty typu non profit, realizujące np. zadania charytatywne, przy czym opodatkowaniu mogą podlegać jedynie takie czynności wykonywane przez tych podatników, działających w tym charakterze, które są realizowane pod tytułem odpłatnym. Bez znaczenia także dla nabycia statusu podatnika VAT jest efekt prowadzonej działalności, w szczególności, czy jest to działalność dochodowa, czy też przynosząca straty.

Ponadto należy wskazać, że realizacja zadań stowarzyszenia, poza przypadkami prowadzenia przez nie działalności gospodarczej związanej z jego celami statutowymi (czynności odpłatne), ma z reguły charakter usługowy – nieodpłatny. Przy czym, należy zauważyć, że statutowe czynności podlegają opodatkowaniu, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jedynie wówczas, gdy są one realizowane za odpłatnością (odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług), natomiast, gdy są wykonywane nieodpłatnie – nie podlegają podatkowi od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzą Państwo działalność w szczególności na podstawie: ustawy z 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, statutu (…). Za główne cele swojego działania uznają Państwo: stwarzanie warunków do wszechstronnego, intelektualnego, społecznego, duchowego, emocjonalnego i fizycznego rozwoju człowieka, nieskrępowane kształtowanie osobowości człowieka odpowiedzialnego, przy poszanowaniu jego prawa do wolności i godności, w tym wolności od wszelkich nałogów, upowszechnianie i umacnianie w społeczeństwie przywiązania do wartości: wolności, prawdy, sprawiedliwości, demokracji, samorządności, równouprawnienia, tolerancji i przyjaźni, stwarzanie warunków do nawiązywania i utrwalania silnych więzi międzyludzkich ponad podziałami rasowymi, narodowościowymi i wyznaniowymi, upowszechnianie wiedzy o świecie przyrody, przeciwstawianie się jego niszczeniu przez cywilizację, kształtowanie potrzeby kontaktu z nieskażoną przyrodą. Działania wymienione we wniosku prowadzone są jako działalność odpłatna i nieodpłatna pożytku publicznego. (…) realizuje swoje cele oraz prowadzi działalność wychowawczą opartą na metodzie harcerskiej także wśród osób niezrzeszonych w (…). (…) jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Wszelkie dochody uzyskiwane przez (…) co do zasady przeznaczone na wyżej wskazaną działalność statutową. (…) prowadzi odpłatną i nieodpłatną działalność statutową pożytku publicznego. W ramach prowadzonej działalności statutowej (…), członkowie (…) (harcerze, zuchy i inni zwani dalej łącznie harcerzami) planują w przyszłości wytwarzać rękodzieło. Planowane jest wytwarzanie w szczególności:

-wyrobów z papieru, typu kartki świąteczne i okolicznościowe, ozdób świątecznych, innych wyrobów prac plastycznych, w tym z plasteliny, modeliny, gipsu, gliny, tektury, okleiny, decoupage, scrapbooking itp.,

-własnoręcznie przygotowanych słodyczy, wypieków i innego przygotowanego przez zuchy i harcerzy poczęstunku,

-wszelkiego rodzaju wiązanek, kompozycji i stroików z gałęzi, kwiatów, liści, słomy i innych naturalnych materiałów oraz artykułów dekoracyjnych sztucznych i naturalnych,

-wyrobów ze sznurka/linki/włóczki, koralików typu makramy, plecionek, węzłów ozdobnych, bransoletek, biżuterii i innych,

-wyrobów ręcznie tkanych, haftowanych, farbowanych, szytych, szydełkowanych i robionych na drutach oraz w inny sposób wykonanych i/lub zdobionych, w tym: t-shirty, opaski, chustki, czapki, serwetki, itp.,

-własnoręcznie zdobionych wyrobów ze szkła, gliny, ceramiki i innych materiałów,

-makiet obozów i innych miejsc związanych z działalnością harcerską,

-własnoręcznie przygotowanych świeczek zapachowych, kolorowych, ozdobnych i innych,

-własnoręcznie przygotowanych mydełek, kosmetyków zapachowych, kolorowych i ozdobnych,

-kreatywnych produktów cyfrowych i powstałych w ich wyniku produktów – np. gry planszowe, karciane i inne,

-produktów dla zwierząt typu: zabawki i gryzaki, legowiska/posłania, maty węchowe,

-wyrobów z drewna, metalu, plastiku i szkła rzeźbionych, wykuwanych, giętych, opalanych i w inny sposób zdobionych/obrobionych,

-wikliniarstwo, rzeźbiarstwo, garncarstwo, snycerstwo.

Powyższa działalność będzie kwintesencją realizacji celów statutowych (…), ponieważ harcerze poprzez pracę przy wytwarzaniu rękodzieła będą realizować misję (…), którą, zgodnie z (...) statutu (…), jest wychowywanie młodego człowieka, czyli wspieranie go we wszechstronnym rozwoju i kształtowaniu charakteru przez stawianie wyzwań. (…) wychowuje młodych ludzi na prawych, aktywnych, zaradnych i odpowiedzialnych obywateli w duchu wartości zawartych w Prawie Harcerskim przy wykorzystaniu metody harcerskiej to jest sposobu działania odznaczającego się: pozytywnością, indywidualnością, wzajemnością oddziaływań, dobrowolnością i świadomością celów, pośredniością, naturalnością. Zasady harcerskiego wychowania to: służba, braterstwo, praca nad sobą. Wytwarzanie rękodzieła będzie służyć powyższym celom a dochody z wytwarzanego rękodzieła, za wytwarzanie którego harcerze nie będą pobierać żadnego wynagrodzenia, będą służyć realizacji celów statutowych (…), w obszarze pożytku publicznego. Powyższe przedmioty wytworzone przez harcerzy będą sprzedawane w następujących formach:

-na aukcjach internetowych lub stacjonarnych (w przypadku kiermaszy, festynów itp.),

-w sprzedaży przez Internet z podaniem jednej lub kilku możliwych cen,

-w sprzedaży stacjonarnej np. w galeriach z podaniem jednej lub kilku możliwych cen.

Do cen sprzedaży będą doliczane ewentualne koszty dostarczenia rękodzieła do pokrycia przez darczyńcę, takie jak przygotowanie paczki, zamówienie kuriera, wydanie paczki, obsługa procesu wysłania paczki itp. Dochód uzyskany ze sprzedaży będzie przeznaczany wyłącznie na cele statutowe wskazane na wstępie wniosku, które stanowią cele w obszarach pożytku publicznego, zgodnie z art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. (…) zamierza informować darczyńców, nabywających rękodzieło o celu przeznaczenia dochodu uzyskanego ze sprzedaży tych przedmiotów na cele określone w przepisach regulujących działalność (…). (…) zamierza określić wartość minimalną przedmiotów rękodzieła. Sprzedawane prace będą charakteryzować się obiektywnie znikomą wartością ekonomiczną i będą miały w istocie charakter „cegiełek” wręczanych darczyńcy w podziękowaniu za darowiznę. (…) nie zamierza traktować sprzedaży rękodzieła, jako działalności o charakterze odpłatnym, przez co nie będzie ona stanowić dla (…) działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku VAT i (…) nie zamierza wystawiać faktur nabywcom rękodzieła. (…) nie zamierza odliczać podatku VAT od zakupów związanych z przyszłą sprzedażą rękodzieła. Ponieważ sprzedawane towary wytwarzane przez harcerzy będą miały dla nabywcy wartość niematerialną, emocjonalną, sentymentalną, pamiątkową i nie będą miały wartości ekonomicznej, uważają Państwo, że nie będą mogły być postrzegane jako przynoszące nabywcy istotną materialną korzyść. Produkty będą sprzedawane w formie „cegiełek”, z ceną minimalną pokrywającą koszty materiałów, z których rękodzieło było wykonane, minimalną ewentualną nadwyżką przychodów nad kosztami stanowiącą symboliczne odzwierciedlenie pracy wolontariuszy tworzących nieodpłatnie rękodzieło. Darczyńca (kupujący) będzie mógł zapłacić więcej według własnego uznania, gdyż będzie informowany, że cały dochód będzie wspierał cele statutowe (…). Na cenę minimalną będzie miała wpływ wartość materiałów zużytych do wytworzenia prac. Zależna będzie od ceny zakupu tych materiałów, czyli od m.in ceny drewna, farb, materiałów papierniczych i plastycznych, artykułów spożywczych, itp. Do ceny będzie doliczona minimalna ewentualna nadwyżka przychodów nad kosztami, stanowiąca symboliczne odzwierciedlenie pracy wolontariuszy tworzących nieodpłatnie rękodzieło. Nadwyżka ta nie będzie ograniczana wolą darczyńcy (kupującego), który będzie mógł zapłacić większą kwotę. Wysokość kwoty przekazywanej przez nabywcę będzie zależała od jego możliwości finansowych, a nie od rzeczywistej wartości nabywanego towaru. Chcieliby Państwo, aby nabywcy przekazywali darowizny w jak najwyższych kwotach. Wartość materiałów zużytych do wytwarzania prac będzie, w Państwa ocenie, symboliczna i zależna od cen ich zakupu np. drewna, farb, papieru itp. Rękodzieło będzie wytwarzane w ramach realizacji celów statutowych (…). Wszystkie dochody ze sprzedaży wytworzonych produktów rękodzieła będą przeznaczone również na realizację celów statutowych (…) w obszarze pożytku publicznego i – jak wynika z treści uzupełnienia – sprzedaż wytworzonych produktów (rękodzieła) nie będzie sprowadzała się do celów zarobkowych Państwa (…). Minimalna kwota wytworzonego produktu będzie uwzględniała koszty bezpośrednie, pośrednie zakupu materiałów oraz minimalną nadwyżkę przychodów nad kosztami, stanowiącą symboliczne odzwierciedlenie pracy wolontariuszy, z jej przeznaczeniem na cele statutowe (…). Sprzedaż będzie miała charakter okazjonalny, akcyjny. Będzie prowadzona przy okazji różnego rodzaju świąt lub jubileuszy jednostek harcerskich. Nie będzie prowadzona w sposób ciągły. Środki na zakup materiałów do wykonania opisanych we wniosku produktów będą pochodzić z podstawowej składki członkowskiej, z dodatkowej składki członkowskiej zadaniowej, 1%, z darowizn na cele statutowe. Koszt dostarczenia rękodzieła (jeśli taki wystąpi) będzie określany na podstawie cenników operatorów pocztowych i kurierskich. Na chwilę obecną nie planują Państwo zawierać umów na usługi kurierskie. Cena będzie zależna od wybranego operatora, sposobu dostawy (kurier/automat paczkowy) i rozmiaru przesyłki. Główną formą będzie sprzedaż stacjonarna podczas festynów, kiermaszy, harcerskich stoisk w miejscach publicznych. Sprzedaż przez internet będzie sporadyczna. Nie będzie tworzone dedykowane narzędzie do obsługi sprzedaży przez internet. Zostaną wykorzystane ogólnodostępne portale do sprzedaży, jak (…). Docelową grupą odbiorców będą osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej – rodzice i sympatycy harcerstwa, ale nie chcą Państwo i w istocie nie mogą ograniczać grupy potencjalnych darczyńców (kupujących), nie zamierzają Państwo badać ich statusu. Ceny tego samego produktu mogą się różnić. Zależeć to będzie od techniki wykonania, a tym samym ilości zużytych materiałów, włożonej pracy i ogólnej estetyki. Wpłacana kwota będzie również zależna od szczodrości i woli darczyńcy (kupującego).

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia, czy sprzedaż wytworzonych prac stanowi odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz stwierdzenia, czy działalność w tym zakresie stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że powołane wyżej przepisy art. 5, art. 7 i art. 8 ustawy, zawierają podstawowe zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Z przepisów tych wynika przede wszystkim, że opodatkowaniu podlegają dostawa towarów oraz świadczenie usług realizowane na terytorium kraju. Ponadto dostawa towarów bądź świadczenie usług podlegają opodatkowaniu jeżeli mają charakter odpłatny. Tylko pozytywne ustalenia w powyższych aspektach upoważniają do stwierdzenia, że miała miejsce transakcja podlegająca opodatkowaniu.

Ustawa nie definiuje pojęcia odpłatności. W języku potocznym odpłatność oznacza zapłatę, wynagrodzenie w zamian za rzecz (towar) lub zachowanie (usługę). Należy podkreślić, że pojęcie „odpłatna dostawa” powinno być rozumiane jako ekonomiczne korzyści dla sprzedającego.

W dorobku orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego dochodzi do dostawy towarów, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz sprzedawcy. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy dostarczonym towarem, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją dostawy towaru.

Zatem, dostawa towarów jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT jeżeli następuje za wynagrodzeniem oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. O opodatkowaniu podatkiem VAT czynności dostawy towarów decyduje zatem jej odpłatność.

W konsekwencji, pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa towaru), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia (towaru) odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem (dostawą towaru), dopóty świadczenie to nie będzie dostawą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Za odpłatną dostawę towarów można uznać czynność, która charakteryzuje się tym, że pomiędzy otrzymaną zapłatą, a dostawą towarów istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia, a wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. Kwoty przekazane przez świadczeniobiorcę jedynie przy okazji dostawy towarów czy też świadczenia usług, które nie są należne za świadczenie i w związku z jego wykonaniem, nie są zapłatą, nie mogą przesądzać o odpłatności danej umowy. Ponadto związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniami na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje za to świadczenie (zob. również wyrok NSA z 10 listopada 2010, I FSK 1069/08, LEX nr 585265 i wskazane tam orzecznictwo ETS).

W przedmiotowej sprawie należy wskazać na orzeczenie ETS w sprawie R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (wyrok z 3 marca 1994 r., sprawa C-16/93). Tolmsa był ulicznym grajkiem, który prezentował swoją twórczość. Grajek ustawiał przed sobą puszkę, do której przechodnie mogli wrzucać datki. ETS, wskazując na brak bezpośredniego związku między graniem muzyki, a zapłatą oraz na dobrowolność datków, uznał, iż datki nie podlegają opodatkowaniu VAT, bowiem w tym wyroku TSUE stwierdził, że „czynność podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Jak wynika z przedstawionego powyżej opisu sprawy, sprzedaż prac charakteryzuje się następującymi cechami:

·będzie miała charakter okazjonalny, akcyjny (będzie prowadzona przy okazji różnego rodzaju świąt lub jubileuszy jednostek harcerskich), nie będzie prowadzona w sposób ciągły,

·środki na zakup materiałów do wykonania opisanych we wniosku produktów będą pochodzić z podstawowej składki członkowskiej, z dodatkowej składki członkowskiej zadaniowej, 1%, z darowizn na cele statutowe,

·dochody z wytwarzanego rękodzieła będą służyć realizacji celów statutowych (…) w obszarze pożytku publicznego,

·za wytwarzanie rękodzieła harcerze nie będą pobierać żadnego wynagrodzenia,

·sprzedawane towary wytwarzane przez harcerzy będą miały dla nabywcy wartość niematerialną, emocjonalną, sentymentalną, pamiątkową i nie będą miały wartości ekonomicznej,

·nie będą mogły być postrzegane jako przynoszące nabywcy istotną materialną korzyść, będą miały w istocie charakter „cegiełek” wręczanych darczyńcy w podziękowaniu za darowiznę,

·Wnioskodawca zamierza określić wartość minimalną przedmiotów rękodzieła,

·na cenę minimalną będzie miała wpływ wartość materiałów zużytych do wytworzenia prac i będzie ona zależna od ceny zakupu tych materiałów, czyli od m.in ceny drewna, farb, materiałów papierniczych i plastycznych, artykułów spożywczych, itp.,

·do ceny będzie doliczona minimalna ewentualna nadwyżka przychodów nad kosztami stanowiąca symboliczne odzwierciedlenie pracy wolontariuszy tworzących nieodpłatnie rękodzieło,

·darczyńca (kupujący) będzie mógł zapłacić więcej za produkt według własnego uznania, zatem wpłacana kwota będzie zależna od szczodrości i woli darczyńcy (kupującego),

·do cen sprzedaży produktów będą doliczane ewentualne koszy dostarczenia rękodzieła do pokrycia przez darczyńcę, takie jak przygotowanie paczki, zamówienie kuriera, wydanie paczki, obsługa procesu wysłania paczki itp.,

·darczyńcy nabywający rękodzieło będą informowani o celu przeznaczenia dochodu uzyskanego ze sprzedaży tych przedmiotów na cele statutowe (…),

·docelową grupą odbiorców będą osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej – rodzice i sympatycy harcerstwa, przy czym (…) nie ogranicza grupy potencjalnych darczyńców (kupujących),

·Wnioskodawca nie zamierza odliczać podatku VAT od zakupów związanych z przyszłą sprzedażą rękodzieła.

Odnosząc powyższe ogólne założenia do zdarzenia przyszłego przedstawionego w rozpatrywanym wniosku należy wskazać, że warunek odpłatności dostawy nie jest zatem spełniony. Kwota płacona przez nabywcę przedmiotu nie jest konsekwencją dostawy towaru, tj. prac wytworzonych przez harcerzy.

Zatem, sprzedaż przez Państwa prac wytworzonych przez harcerzy, nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Analiza opisu zdarzenia przyszłego dowodzi bowiem, że wytworzone przez harcerzy prace stanowią wartość dodaną prowadzonej przez (…) działalności statutowej, a ich okazjonalna, akcyjna sprzedaż prowadzona przy okazji różnego rodzaju świąt lub jubileuszy jednostek harcerskich nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust 2 ustawy. Wskazać również należy, że ustalona kwota zbycia wyrobów nie jest kalkulowana tak, jak to ma miejsce w przypadku ustalania ceny rynkowej wytworzonego produktu przeznaczonego do sprzedaży w obrocie gospodarczym. Wnioskodawca określa bowiem wartość minimalną przedmiotów rękodzieła, na którą ma wpływ wartość materiałów zużytych do wytworzenia prac, do której może doliczyć ewentualną nadwyżkę przychodów nad kosztami, która będzie „minimalna” i będzie stanowić „symboliczne odzwierciedlenie pracy wolontariuszy tworzących nieodpłatnie rękodzieło” oraz ewentualne koszty dostarczenia rękodzieł do nabywcy. Chociaż tak określona cena za wyrób może przewyższać faktycznie poniesione koszty, to nie można przyjąć, że stanowi ona wynagrodzenie za dostawę towarów, gdyż to darczyńca (kupujący), który może zapłacić więcej za produkt według własnego uznania, decyduje ostatecznie o jego wartości. Co istotne darczyńcy nabywający rękodzieło będą informowani o celu przeznaczenia dochodu uzyskanego ze sprzedaży tych przedmiotów na cele statutowe (…). Z perspektywy nabywcy zakup ww. rękodzieła jest zatem specyficzną formą udzielenia pomocy polegającej na przekazaniu zadeklarowanej kwoty na cele (…). Wnioskodawca wskazał, że sprzedawany towar ma dla nabywcy przede wszystkim wartość niematerialną emocjonalną, sentymentalną, pamiątkową. Ma charakter „cegiełek” wręczanych darczyńcy w podziękowaniu za darowiznę, tym samym jego znaczenie jest drugorzędne, a sam wyrób nie ma dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej. Powyższe wskazuje, że w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Podsumowując:

1.Sprzedaż przez (…) prac wytworzonych przez harcerzy, nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

2.Działalność (…) polegająca na sprzedaży prac harcerzy, jak i późniejsze wydatkowanie środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży tych prac, nie będzie stanowić działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 1 i nr 2 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również ustalenia, czy z tytułu dokonywanej sprzedaży prac harcerzy (…) ma obowiązek wystawiać nabywcom tychże prac faktury.

Zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 106b ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 106b ust. 3 ustawy:

W związku z tym, że jak rozstrzygnięto powyżej, sprzedaż przedmiotów wytworzonych przez harcerzy nie będzie wykonywana w ramach działalności gospodarczej i nie będzie stanowić czynności zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, Wnioskodawca nie będzie mieć obowiązku wystawienia nabywcom prac faktur.

Podsumowując, z tytuły dokonywanej przez Państwa sprzedaży prac harcerzy nie mają Państwo obowiązku wystawiać nabywcom prac faktur.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Zaznaczenia wymaga, że w wydanej interpretacji odniosłem się wyłącznie do katalogu rękodzieła wymienionego we wniosku.

Przedmiotowa interpretacja odnosi się wyłącznie do przedstawionego opisu sprawy i nie dotyczy ewentualnej, innej działalności, która miałaby charakter handlowy, jak np. sprzedaż przez harcerzy zniczy na cmentarzach, czy też sprzedaż towarów, typu otrzymane w darowiźnie obrazy, samochody.

Jednocześnie należy podkreślić, że przedmiotowa interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).