Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT dostawy działki niezabudowanej wraz z zasiewami i roślinami wi... - Interpretacja - 0113-KDIPT1-2.4012.859.2023.2.KT

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 14 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.859.2023.2.KT

Temat interpretacji

Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT dostawy działki niezabudowanej wraz z zasiewami i roślinami wieloletnimi oraz działek niezabudowanych wraz z zasiewami.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT dostawy działki niezabudowanej nr 1 wraz z zasiewami i roślinami wieloletnimi oraz działek niezabudowanych o nr 2, 3, 4 i 5 wraz z zasiewami. Uzupełnili go Państwo pismem z 29 lutego 2024 r. (wpływ 7 marca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W dniach ….10.2023 r. oraz ….11.2023 r. Gmina otrzymała od Wojewody … odszkodowania w zamian za wywłaszczone nieruchomości na podstawie decyzji zezwalających na realizację inwestycji drogowej w zakresie dróg publicznych pn. „...”.

Decyzją nr ... z dnia … września 2023 r. przyznane zostało odszkodowanie za nieruchomości gruntowe nr 1 o pow. … ha oraz nr 2 o pow. … ha powstałe z podziału działki nr 6 o pow. … ha obręb ... gmina .... W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego działki 1 oraz 2 sklasyfikowane zostały jako tereny produkcji rolnej, oznaczone symbolem RO. Powyższe nieruchomości stanowiły przedmiot dzierżawy, na cele rolne. Przyznane odszkodowanie w kwocie ... zł powiększone o kwotę … zł z tytułu wcześniejszego wydania nieruchomości zawiera wartość działki 1 w kwocie … zł, (w tym wartość gruntu … zł, wartość zasiewów … zł, wartość roślin wieloletnich … zł) oraz wartość działki 2 w kwocie … zł, (w tym wartość gruntu … zł, wartość zasiewów … zł). Powyższe nieruchomości Gmina nabyła w 2008 roku w drodze darowizny przez Powiat na rzecz Gminy. Od nabycia ww. nieruchomości Gminie nie przysługiwało prawo odliczenia podatku VAT naliczonego.

Decyzją nr ... z dnia … października 2023 r. przyznane zostało odszkodowanie za nieruchomości gruntowe nr 3 o pow. … ha , nr 4 o pow. … ha oraz nr 5 o pow. … ha powstałe z podziału działki nr 7 o pow. … ha obręb ewidencyjny ... gmina .... W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego działki nr 3, 4, 5 sklasyfikowane zostały jako tereny produkcji rolnej, oznaczone symbolem RO. Powyższe nieruchomości stanowiły przedmiot dzierżawy na cele rolne. Przyznane odszkodowanie w kwocie … zł powiększone o kwotę … zł z tytułu wcześniejszego wydania nieruchomości zawiera wartość działki 3 w kwocie … zł, (w tym wartość gruntu … zł, wartość zasiewów … zł), wartość działki 4 w kwocie … zł, (w tym wartość gruntu … zł, wartość zasiewów … zł), wartość działki … zł, (w tym wartość gruntu … zł, wartość zasiewów … zł). Powyższe nieruchomości Gmina nabyła w 2008 roku w drodze darowizny przez Powiat na rzecz Gminy. Od nabycia ww. nieruchomości Gminie nie przysługiwało prawo odliczenia podatku VAT naliczonego.

Gmina ... nie mając, w momencie otrzymania odszkodowania, indywidualnej interpretacji opodatkowała otrzymane odszkodowania w stawce 23%.

Ponadto w uzupełnieniu wskazano:

Wywłaszczenie działek o nr 1, 2, 3, 4 i 5 nastąpiło na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. z 2003 r. poz. 162 ze zm.).

Odnośnie działek o nr 1, 2, 3, 4 i 5 w dniu … października 2022 r. Wojewoda … wydał decyzję nr … znak: ... o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, w trybie m.in. ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Odnośnie działek o nr 1, 2, 3, 4 i 5 decyzja nr … z dnia … października 2022 r. o ustaleniu odszkodowania stała się ostateczna … grudnia 2022 r.

Decyzja ... z dnia … września 2023 r. ustalająca odszkodowanie za działki o nr 1 i 2 stała się ostateczna w dniu … października 2023 r.

Decyzja ... z dnia … października 2023 r. ustalająca odszkodowanie za działki o nr 3, 4 i 5 stała się ostateczna w dniu … października 2023 r.

Działki o nr 1, 2, 3, 4 i 5 na dzień wywłaszczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy ... występowały jako tereny produkcji rolnej – oznaczone symbolem RO.

Działki o nr 1, 2, 3, 4 i 5 były wykorzystywane do działalności gospodarczej, tj. dzierżawy na cele rolne w rozumieniu art. 2 pkt 15 ustawy o VAT, korzystając ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Pytania

1)Czy odszkodowanie za działkę 1 wraz z zasiewami i roślinami wieloletnimi może korzystać z opodatkowania w stawce zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9?

2)Czy odszkodowanie za działkę 2 wraz z zasiewami może korzystać z opodatkowania w stawce zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9?

3)Czy odszkodowanie za działkę 3 wraz z zasiewami może korzystać z opodatkowania w stawce zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9?

4)Czy odszkodowanie za działkę 4 wraz z zasiewami może korzystać z opodatkowania w stawce zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9?

5)Czy odszkodowanie za działkę 5 wraz z zasiewami może korzystać z opodatkowania w stawce zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów i świadczenia usług określa art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z nabycia.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 33 ustawy, ilekroć mowa jest o terenach budowlanych, rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu, zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowania przestrzennym. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2019 r., o sygn. akt: III SA/Wa 1213/18, wskazano że przy określeniu charakteru terenu należy badać jedynie wskazane w tym przepisie możliwości zabudowy: „Terenem budowlanym w rozumieniu ustawy o VAT są zatem wyłącznie grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Nawet, jeżeli na podstawie innych ustaw grunt przeznaczony jest pod zabudowę na podstawie aktu administracyjnego (zezwolenie na realizacje inwestycji drogowej) to nie jest to teren budowlany w rozumieniu ustawy o VAT”.

W stosunku do odszkodowania za działkę 1 przyznanego decyzją ... z dnia … września 2023 r., w związku z tym, iż wywłaszczeniu za odszkodowaniem podlegają grunty niezabudowane, inne niż tereny budowlane, sklasyfikowane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako tereny produkcji rolnej oznaczone symbolem RO, korzystające ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9, które były wykorzystywane do działalności gospodarczej tj. dzierżawy na cele rolne, co również korzysta ze zwolnienia na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatków od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2013 r. poz. 1722), a także w związku z faktem, iż Gmina ... nabywała powyższe grunty w drodze darowizny od powiatu, nie mając prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż powyższe wywłaszczenie gruntów rolnych za odszkodowaniem korzysta z opodatkowania w stawce zwolnionej. Wobec powyższego w stosunku do naniesień roślinnych, które znajdowały się na gruncie objętym wywłaszczeniem z uwagi na fakt, iż nie były przedmiotem odrębnej dostawy, przypadająca na nie wartość odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w stawce zwolnionej analogicznie jak dostawa gruntu, na którym są posadowione.

W stosunku do odszkodowania za działkę 2 przyznanego decyzją ... z dnia … września 2023 r., w związku z tym, iż wywłaszczeniu za odszkodowaniem podlegają grunty niezabudowane, inne niż tereny budowlane, sklasyfikowane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako tereny produkcji rolnej oznaczone symbolem RO, korzystające ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9, które były wykorzystywane do działalności gospodarczej tj. dzierżawy na cele rolne, co również korzysta ze zwolnienia na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatków od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2013 r. poz. 1722), a także w związku z faktem, iż Gmina ... nabywała powyższe grunty w drodze darowizny od powiatu, nie mając prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż powyższe wywłaszczenie gruntów rolnych za odszkodowaniem korzysta z opodatkowania w stawce zwolnionej. Wobec powyższego w stosunku do naniesień roślinnych, które znajdowały się na gruncie objętym wywłaszczeniem z uwagi na fakt, iż nie były przedmiotem odrębnej dostawy, przypadająca na nie wartość odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w stawce zwolnionej analogicznie jak dostawa gruntu, na którym są posadowione.

W stosunku do odszkodowania za działkę 3 przyznanego decyzją ... z dnia … października 2023r., w związku z tym, iż wywłaszczeniu za odszkodowaniem podlegają grunty niezabudowane, inne niż tereny budowlane, sklasyfikowane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako tereny produkcji rolnej oznaczone symbolem RO, korzystające ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9, które były wykorzystywane do działalności gospodarczej tj. dzierżawy na cele rolne, co również korzysta ze zwolnienia na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatków od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2013 r. poz. 1722), a także w związku z faktem, iż Gmina ... nabywała powyższe grunty w drodze darowizny od powiatu, nie mając prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż powyższe wywłaszczenie gruntów rolnych za odszkodowaniem korzysta z opodatkowania w stawce zwolnionej. Wobec powyższego w stosunku do naniesień roślinnych, które znajdowały się na gruncie objętym wywłaszczeniem z uwagi na fakt, iż nie były przedmiotem odrębnej dostawy, przypadająca na nie wartość odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w stawce zwolnionej analogicznie jak dostawa gruntu, na którym są posadowione.

W stosunku do odszkodowania za działkę 4 przyznanego decyzją ... z dnia … października 2023 r., w związku z tym, iż wywłaszczeniu za odszkodowaniem podlegają grunty niezabudowane, inne niż tereny budowlane, sklasyfikowane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako tereny produkcji rolnej oznaczone symbolem RO, korzystające ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9, które były wykorzystywane do działalności gospodarczej tj. dzierżawy na cele rolne, co również korzysta ze zwolnienia na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatków od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2013 r. poz. 1722), a także w związku z faktem, iż Gmina ... nabywała powyższe grunty w drodze darowizny od powiatu, nie mając prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż powyższe wywłaszczenie gruntów rolnych za odszkodowaniem korzysta z opodatkowania w stawce zwolnionej. Wobec powyższego w stosunku do naniesień roślinnych, które znajdowały się na gruncie objętym wywłaszczeniem z uwagi na fakt, iż nie były przedmiotem odrębnej dostawy, przypadająca na nie wartość odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w stawce zwolnionej analogicznie jak dostawa gruntu, na którym są posadowione.

W stosunku do odszkodowania za działkę 5 przyznanego decyzją ... z dnia … października 2023 r., w związku z tym, iż wywłaszczeniu za odszkodowaniem podlegają grunty niezabudowane, inne niż tereny budowlane, sklasyfikowane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako tereny produkcji rolnej oznaczone symbolem RO, korzystające ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9, które były wykorzystywane do działalności gospodarczej tj. dzierżawy na cele rolne, co również korzysta ze zwolnienia na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatków od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2013 r. poz. 1722), a także w związku z faktem, iż Gmina ... nabywała powyższe grunty w drodze darowizny od powiatu, nie mając prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż powyższe wywłaszczenie gruntów rolnych za odszkodowaniem korzysta z opodatkowania w stawce zwolnionej. Wobec powyższego w stosunku do naniesień roślinnych, które znajdowały się na gruncie objętym wywłaszczeniem z uwagi na fakt, iż nie były przedmiotem odrębnej dostawy, przypadająca na nie wartość odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w stawce zwolnionej analogicznie jak dostawa gruntu, na którym są posadowione.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z dnia 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”, zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Zasady nabywania nieruchomości pod inwestycje w zakresie dróg publicznych, a także organy właściwe w tych sprawach, reguluje ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 162 ze zm.).

Na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Przepis artykułu 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wskazuje, że:

Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Według art. 11i ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, z wyjątkiem art. 28 ust. 2.

W myśl art. 11i ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisów ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2021 r. poz. 485).

Fakt, że w przypadku wydawania decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zostały w całości wyłączone przepisy określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oznacza w szczególności, że ustalenie lokalizacji drogi w ramach zezwolenia na realizację inwestycji drogowej może nastąpić niezależnie od tego, czy dla terenu, przez który ma przebiegać ta inwestycja, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz niezależnie od treści postanowień takiego planu.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zatwierdza się podział nieruchomości.

Jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości.

Według regulacji art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1)własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,

2)własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

– z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Na podstawie art. 112 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Podsumowując powyższe – zgodnie z powołanymi wyżej przepisami zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby, gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. W dniach ….10.2023 r. oraz ….11.2023 r. otrzymali Państwo od Wojewody … odszkodowania w zamian za wywłaszczone nieruchomości na podstawie decyzji zezwalających na realizację inwestycji drogowej w zakresie dróg publicznych. Decyzją nr ... z dnia … września 2023 r. przyznane zostało Państwu odszkodowanie za nieruchomości gruntowe nr 1 oraz nr 2. Z kolei decyzją nr ... z dnia … października 2023 r. przyznane zostało odszkodowanie za nieruchomości gruntowe nr 3, nr 4 oraz nr 5.

Powyższe nieruchomości nabyli Państwo w 2008 roku w drodze darowizny przez Powiat na Państwa rzecz. Od nabycia ww. nieruchomości nie przysługiwało Państwu prawo odliczenia podatku VAT naliczonego.

Wywłaszczenie działek o nr 1, 2, 3, 4 i 5 nastąpiło na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. z 2003 r. poz. 162 ze zm.).

Działki o nr 1, 2, 3, 4, 5 na dzień wywłaszczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy ... występowały jako tereny produkcji rolnej – oznaczone symbolem RO.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy dostawa działki nr 1 wraz z zasiewami i roślinami wieloletnimi oraz działek o nr 2, 3, 4 i 5 wraz z zasiewami korzystały ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że ani organ władzy publicznej ani urząd obsługujący ten organ wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy te zostały powołane. Jednocześnie w tym zakresie nie występują Państwo jako podmiot prawa publicznego, lecz jako właściciel. Państwa sytuacja w odniesieniu do kwestii własności nieruchomości jest taka sama jak innych podmiotów, których dotknąć może decyzja o wywłaszczeniu.

Zatem wydając działkę nr 1 wraz z zasiewami i roślinami wieloletnimi oraz działki o nr 2, 3, 4 i 5 wraz z zasiewami za odszkodowaniem nie mogli Państwo skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Tym samym stwierdzić należy, że w analizowanym przypadku przenosząc ww. działki na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, działali Państwo jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Powyższe przekazanie działki nr 1 wraz z zasiewami i roślinami wieloletnimi oraz działek o nr 2, 3, 4 i 5 wraz z zasiewami na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, stanowiąc odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. W rozpatrywanej sprawie odszkodowanie pełniło funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. Wyjaśnić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów – przeniesienie własności działek w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wskazać należy, że czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają opodatkowaniu stawką podatku VAT właściwą dla przedmiotu świadczenia albo korzystają ze zwolnienia od podatku.

W treści ustawy o VAT, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.

Zwolnienie od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Jak wynika z okoliczności sprawy działka nr 1 wraz z zasiewami i roślinami wieloletnimi oraz działki o nr 2, 3, 4 i 5 wraz z zasiewami były działkami niezabudowanymi.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż tereny budowlane.

Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy o VAT:

Przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Zatem także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Z powyższych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz – w przypadku braku takiego planu – wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych, tylko te, które stanowią tereny budowlane w myśl art. 2 pkt 33 ustawy o VAT. Natomiast dostawa gruntów niezabudowanych, które nie są terenami budowlanymi, jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

W tym miejscu należy przywołać przepis art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Stosownie natomiast do treści art. 47 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

Zgodnie z art. 47 § 2 ustawy Kodeks cywilny

Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Według art. 47 § 3 ustawy Kodeks cywilny:

Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.

Jak stanowi art. 48 ustawy Kodeks cywilny:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej. Zgodnie zatem z zasadą „superficies solo cedit”, gdy władający gruntem poniósł nakłady na tę nieruchomość, stają się one własnością właściciela gruntu.

W tym miejscu należy zauważyć, że w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.):

Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Stosownie do art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Z zapisów wyżej cytowanego przepisu wynika, że przez decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu należy rozumieć zarówno decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, jak i decyzję o warunkach zabudowy.

Jak wynika z wniosku, działki niezabudowane o nr 1, 2, 3, 4 i 5 na dzień wywłaszczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego występowały jako tereny produkcji rolnej – oznaczone symbolem RO.

Zatem mając na uwadze przedstawiony przez Państwa opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawne stwierdzić należy, że skoro ww. działki niezabudowane będące przedmiotem dostawy położone były na terenie przeznaczonym, zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, na tereny produkcji rolnej, to działki te nie stanowiły terenu budowlanego w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

A tym samym, skoro w momencie dostawy (wywłaszczenia) ww. działki były terenem niezabudowanym niebędącym terenem przeznaczonym pod zabudowę, to dostawa działek niezabudowanych o nr 1, 2, 3, 4 i 5 korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że zasiewy i rośliny wieloletnie znajdujące się na wywłaszczonej działce niezabudowanej nr 1 oraz zasiewy znajdujące się na wywłaszczonych działkach niezabudowanych o nr 2, 3, 4 i 5, jako części składowe tych działek również korzystały z ww. zwolnienia.

W konsekwencji dostawa działki niezabudowanej nr 1 wraz z zasiewami i roślinami wieloletnimi oraz działek niezabudowanych o nr 2, 3, 4 i 5 wraz z zasiewami korzystały ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Wobec powyższego oceniając Państwa stanowisko całościowo uznałem je za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznaczam także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.