Brak możliwości odzyskania podatku VAT w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 29 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku możliwości odzyskania podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. „...”. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 marca 2024 r. (wpływ 7 marca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu wniosku)

Gmina Miejska ... w 2022 roku pozyskała dofinansowanie na projekt pn. „...” ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego ... na lata 2014-2020, Oś priorytetowa IV Efektywność energetyczna, Działanie 4.4 Zrównoważony transport miejski. Projekt realizowany zgodnie z umową nr ... zawartą w dniu 28 października 2022 r. pomiędzy Województwem ... a Gminą Miejską .... Całkowita wartość projektu wynosi obecnie: ... zł, w tym kwota dofinansowania: ... zł. Termin zakończenia finansowej realizacji projektu to 29 grudnia 2023 r.

Obszarem objętym bezpośrednim oddziaływaniem projektu jest Gmina Miejska .... Przedmiotem projektu była poprawa zrównoważonej mobilności mieszkańców miasta ... oraz odwiedzających je turystów poprzez zakup 2 autobusów niskoemisyjnych. Realizacja celu pozwoliła na rozbudowę bezpłatnej komunikacji zbiorowej na terenie .... W ramach projektu zrealizowano następujący zakres rzeczowy: (...).

Korzystanie z całej infrastruktury oraz przejazdy taborem autobusowym mają charakter nieodpłatny. Gmina nie uzyskuje przychodów z tego tytułu.

Gmina Miejska ... jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Faktury dokumentujące wydatki ponoszone w związku z realizacją projektu są wystawiane na Gminę Miejską ....

Na etapie realizacji projekt jest zarządzany przez Urząd Miejski ... jako jednostkę organizacyjną Gminy Miejskiej ..., pełniącą rolę aparatu pomocniczego służącego do wykonywania kompetencji i zadań organów gminy (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). W myśl art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego należy do zadań własnych gminy. Po zakończeniu realizacji powstała infrastruktura w ramach projektu nadal pozostanie własnością Gminy Miejskiej ..., co oznacza, że nie nastąpi zmiana właściciela elementów powstałych w wyniku realizacji projektu.

Korzystanie z całej infrastruktury oraz przejazdy autobusami jest i będzie całkowicie bezpłatne. Gmina nie uzyskuje i nie uzyska żadnego przychodu z tej infrastruktury i z przejazdów także. Realizacja tej inwestycji to zadanie własne gminy. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 994 z późn. zm.) zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego należy do zadań własnych gminy. Zatem powyższa inwestycja nie jest związana z czynnościami opodatkowanymi. Nabyte towary i usługi w zakresie realizacji inwestycji „...” zostały wykorzystane przez Gminę Miejską ... do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast elementy projektu wykorzystywane są bezpłatnie w sposób przewidziany przepisami prawa na cele prowadzenia działalności zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym. Efekty realizowanego projektu nie są wykorzystywane do działalności gospodarczej ani przez Gminę ani przez inny podmiot.

Pytanie (z uwzględnieniem uzupełnienia wniosku)

Czy w związku z realizacją projektu pn. „...” dofinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego ... na lata 2014-2020, Gmina Miejska ... ma możliwość odzyskania poniesionego kosztu VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie (z uwzględnieniem uzupełnienia wniosku)

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno w trakcie realizacji projektu, jak i po jego zakończeniu, Gmina Miejska ... nie ma możliwości odzyskania w żaden sposób podatku VAT, którego wysokość została określona we wniosku o dofinansowanie projektu.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Czynnościami opodatkowanymi jest odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług (art. 7 ust. 1 u.p.t.u). Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje zatem wyłącznie podatnikom i tylko w odniesieniu do wykonywanych odpłatnych dostaw towarów czy usług.

W przypadku realizacji inwestycji, polegającej na rozwoju mobilności i transportu publicznego Gminy Miejskiej ..., z której korzystanie jest bezpłatne, trudno jest mówić o odpłatnym świadczeniu usług. Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 6 u.p.t.u, w zakresie wykonywania zadań własnych narzuconych na Gminę odrębnymi przepisami prawa i na podstawie innej niż zawarcie umowy cywilno-prawnej, jednostka samorządu terytorialnego nie działa jako podatnik VAT.

Inwestycja, której dotyczy niniejszy wniosek, wpisuje się w zakresie działalności Gminy jako zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego. Korzystanie z całej tej infrastruktury oraz przejazdy taborem autobusowym ma charakter nieodpłatny. Gmina nie uzyskuje przychodu z tego tytułu. Realizacja tej inwestycji to zadanie własne gminy, w myśl art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym. Wobec powyższego Gminie Miejskiej ... nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od zakupów towarów i usług użytych przy realizacji tej inwestycji.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku, Gmina wskazała, że nie ma prawa do odliczenia kwot podatku VAT wynikających z faktur otrzymanych przez Gminę, dokumentujących wydatki związane z realizacją ww. zadania. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Według art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zdań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s.1, z późn. zm.), zgodnie z którymi, krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz.U. z 2023 r. poz. 40 z późn. zm.) - dalej u.s.g., gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosowanie do art. 6 ust. 1 u.s.g., do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Jak stanowi art. 7 ust. 1 u.s.g., zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 4 w szczególności zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego należy do zadań własnych gminy.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż Gmina nabywając towary i usługi celem realizacji inwestycji „...”, nie nabywa ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie działała w charakterze podatników VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na zadania były bowiem ponoszone w związku z realizacją zadań własnych Gminy z zakresu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego. Jak zostało wskazane, Gmina nie wykorzystywała i nie wykorzystuje ani nie przewiduje na chwilę obecną wykorzystywania nabytych towarów i usług w ramach realizacji inwestycji do świadczenia odpłatnych usług i dostawy towarów, które podlegałyby opodatkowaniu VAT po stronie Gminy i stanowiłyby działalność gospodarczą Gminy w rozumieniu ustawy o VAT.

Wydatki na Inwestycję „...”, zostały zatem poniesione do realizacji zadań własnych, poza działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym nie została spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej.

Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek (co najmniej pośredni) ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

Opodatkowaniu VAT, co do zasady podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług. Opodatkowaniu VAT podlegają również czynności zrównane z odpłatnymi świadczeniami.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych, oraz

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W ocenie Gminy, przywołany powyżej przepis art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, odpowiednio w pkt 1 oraz pkt 2 odnosi się do „nieodpłatnego świadczenia usług” przez podatnika. Jak Gmina podkreślała powyżej, udostępniając nieodpłatnie majątek projektu dla mieszkańców i turystów, korzystających z całej infrastruktury, nie będzie występowała w charakterze podatnika VAT, lecz jako organ władzy publicznej realizujący nieodpłatnie zadania własne z zakresu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego.

W konsekwencji, podmiotowy obszar działalności Gminy, tj. wykonywanie zadań własnych w oparciu o reżim publicznoprawny, nie może być podstawą do zastosowania wobec Gminy art. 8 ust. 2 pkt 1 ani art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Majątek powstały w wyniku inwestycji „...” wykorzystywany jest wyłącznie do innych celów niż działalność gospodarcza, a czynności te nie podlegają podatkiem od towarów i usług jako zadania Gminy. Do innych czynności, poza niepodlegającymi opodatkowaniu, majątek ten nie jest wykorzystywany. Efekt zrealizowanego projektu nie jest wykorzystywany przez inny podmiot. Organizacją transportu zbiorowego zajmuje się Gmina Miejska .... Zadanie to nie jest przekazane innemu podmiotowi.

Z przedstawionego opisu faktycznego wynika, że Gmina Miejska ... nie wykorzystywała, nie wykorzystuje i nie będzie wykorzystywała majątku inwestycji „...” do czynności opodatkowanych VAT. Tym samym, w ocenie Gminy, nie istnieje związek pomiędzy wydatkami związanymi z realizacją przedmiotowej inwestycji z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT przez Gminę. Jak wskazano majątek powstały z wyniku Inwestycji jest wykorzystywany i udostępniany przez Gminę wyłącznie nieodpłatnie. Wydatki, które Gmina poniosła w związku z realizacją Inwestycji „...” miały na celu realizację nieodpłatnie zadań własnych Gminy przede wszystkim w zakresie transportu zbiorowego. W konsekwencji druga przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, warunkująca możliwość odliczenia VAT naliczonego, również nie została spełniona.

Podsumowując, Gminie Miejskiej ... nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które zostały poniesione na realizację Inwestycji „...”, ponieważ efekty zrealizowanego zadania nie były i nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 ustawy:

Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi:

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Według art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie został spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – nabyte towary i usługi w związku z realizacją projektu nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami poniesionymi z tytułu realizacji ww. projektu. Tym samym, z tego tytułu nie przysługuje Państwu prawo do zwrotu różnicy podatku, o  której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

W związku z poniesionymi wydatkami, nie mają Państwo również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1008 ze zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. W związku z tym, że nie spełniają Państwo tego warunku, nie mają Państwo możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 4 cyt. rozporządzenia.

Reasumując, nie mają Państwo możliwości odzyskania podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. „...”, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - nabyte towary i usługi w związku z realizacją projektu nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisku jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).