Interpretacja indywidualna z dnia 6 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.12.2024.2.AKA
Temat interpretacji
Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży Nieruchomości wyłącznie przez Sprzedającą 1 oraz prawa Kupującego do odliczenia podatku naliczonego w tytułu nabycia Nieruchomości.
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
9 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 27 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży Nieruchomości wyłącznie przez Sprzedającą 1 oraz prawa Kupującego do odliczenia podatku naliczonego w tytułu nabycia Nieruchomości.
Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 14 lutego 2024 r. (wpływ 15 lutego 2024 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
- A. Spółka cywilna
2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:
- A.B.
- K.B.
Opis stanu faktycznego
A.B. (Sprzedająca 1) oraz jej mąż K.B. (Sprzedający 2), jako małżeństwo posiadające we wspólności majątkowej lokal użytkowy nr (…), znajdujący się na (…) kondygnacji budynku wielolokalowego wzniesionego na działce gruntu położonej w (…) pod numerem (…), gminie (…), powiecie (…), województwie (…), składającego się z (…), o łącznej powierzchni użytkowej (…) m2, dla którego Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (…), z własnością lokalu związany jest udział wynoszący (…) części w nieruchomości wspólnej, tj. działek gruntu oznaczonych numerami 1 i 2, o łącznym obszarze (…) m2, o sposobie korzystania „Bi” - inne tereny zabudowane, dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (…) (dalej: Nieruchomość), dokonali w dniu 20 grudnia 2023 r. odpłatnego zbycia tej nieruchomości na rzecz A. s.c. (Kupujący/Wnioskodawca).
Między małżonkami Sprzedającą 1 i Sprzedającym 2 istnieje małżeńska wspólność majątkowa i Nieruchomość należała do majątku wspólnego małżonków. Na dzień transakcji sprzedaży Nieruchomości Sprzedająca 1 była zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT nie prowadzącym zarejestrowanej działalności gospodarczej, ale wykonującym czynności podlegające opodatkowaniu VAT. Sprzedający 2 nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT i nigdy nie był. Kupujący jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
Sprzedający 1 i 2 przedmiotową Nieruchomość nabyli na podstawie umowy kupna udokumentowanej aktem notarialnym sporządzonym w dniu 18 stycznia 2022 r., Rep. A nr (…). Transakcja kupna Nieruchomości przez Sprzedających 1 i 2 nastąpiła w ramach pierwszego zasiedlenia i podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 23%. Z uwagi na to, że celem nabycia Nieruchomości było jej przeznaczenie do krótkoterminowego najmu, który we własnym imieniu wykonywała Sprzedająca 1, faktura z tytułu nabycia Nieruchomości była wystawiona wyłącznie na Sprzedającą 1 i ona w całości odliczyła podatek VAT naliczony przy nabyciu Nieruchomości.
Nieruchomość, w okresie jej posiadania przez Sprzedających 1 i 2, była przedmiotem umów najmu krótkoterminowego. Sprzedająca 1 zawierała umowy najmu ww. Nieruchomości samodzielnie, tj. stroną umowy najmu była wyłącznie Sprzedająca 1, a nie Sprzedający 1 i 2; analogicznie faktury VAT wystawiała Sprzedająca 1 na całą kwotę czynszu najmu, wykazując je w JPK_V7 składanych wyłącznie przez Sprzedającą 1. Wynikało to z faktu, że wyłącznie Sprzedająca 1 wykonywała czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a Sprzedający 2 nie brał udziału w tych czynnościach. W szczególności Sprzedająca 1 wyszukiwała najemców, ustalała warunki najmu, aranżowała wyposażenie Nieruchomości, dokonywała niezbędnych napraw. Również wyłącznie Sprzedająca 1 angażowała się w organizację procesu sprzedaży Nieruchomości, tj. wyszukiwanie zainteresowanych nabywców, prezentację Nieruchomości, negocjowanie warunków sprzedaży.
Kupujący jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym i nabył od Sprzedającej 1 i Sprzedającego 2, prawo własności Nieruchomości w celu przeznaczenia tej Nieruchomości do krótkoterminowego najmu, tj. wykonywania na niej czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
Pytanie
Czy w związku ze sprzedażą Nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy, podatnikiem VAT z tego tytułu będzie wyłącznie Sprzedająca 1 - i jeśli tak, to czy podstawą opodatkowania podatkiem VAT u Sprzedającej 1 jest cała cena netto Nieruchomości (w tym przypadająca Sprzedającemu 2, jako współwłaścicielowi Nieruchomości), z prawem do odliczenia całej kwoty VAT naliczonego z takiej faktury przez Wnioskodawcę?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawców, podatnikiem VAT z tytułu sprzedaży Nieruchomości jest wyłącznie Sprzedająca 1, a transakcja sprzedaży Nieruchomości w całości podlega opodatkowaniu 23% VAT.
Podstawą opodatkowania podatkiem VAT u Sprzedającej 1 jest cała cena Nieruchomości. Sprzedająca 1 powinna wystawić fakturę na całą cenę netto Nieruchomości (w tym na część przypadającą Sprzedającemu 2) i do tak obliczonej ceny netto Sprzedająca 1 powinna doliczyć 23% VAT, a Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia całego VAT naliczonego z tej faktury.
W konsekwencji Sprzedający 2 nie stał się podatnikiem VAT w wyniku tej transakcji, nie musiał rejestrować się jako czynny podatnik VAT, wystawiać faktury na przypadającą jemu kwotę, ani wykazywać VAT należnego z tego tytułu, gdyż VAT należny od całej ceny netto Nieruchomości wykazała Sprzedająca 1 na wystawionej przez siebie fakturze. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W świetle powyższych definicji podatnika i działalności gospodarczej należy wskazać, że w przypadku Sprzedających 1 i 2, wyłącznie Sprzedająca 1 spełniła przesłanki do uznania jej za podatnika podatku od towarów i usług w związku z transakcją sprzedaży Nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego pomimo tego, że z mocy prawa prawo własności Nieruchomości weszło do majątku wspólnego Sprzedającej 1 i Sprzedającego 2, to od początku faktycznie jedynie Sprzedająca 1 wykorzystywała Nieruchomość do wykonywania czynności opodatkowanej VAT-em, jaką jest wynajem Nieruchomości, to Sprzedająca 1 wystawiała faktury VAT z tego tytułu oraz podejmowała czynności z tym związane, np. poszukiwanie najemców, czy negocjowanie warunków sprzedaży Nieruchomości.
Sprzedający 2 nie może być uznany za podatnika podatku VAT w ramach dokonanej transakcji sprzedaży Nieruchomości, gdyż, poza jej formalnym aspektem (przejawiającym się w byciu współwłaścicielem Nieruchomości), nie wykazywał żadnej faktycznej aktywności w realizacji tej czynności. W szczególności, jak wynika z opisu stanu faktycznego, Sprzedający 2 nie uczestniczył w czynnościach związanych z najmem, ani w przygotowaniach do transakcji zbycia Nieruchomości. Wszelkie te czynności faktycznie wykonywała wyłącznie Sprzedająca 1.
Powyższe potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 13 maja 2008 r. (sygn. akt I SA/Rz 332/08), w którym Sąd stwierdził, że: „(...) Podatnikiem (...) jest osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna, wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Istotne znaczenie w rozpoznawanej sprawie ma zatem ustalenie kto świadczył usługi podlegające opodatkowaniu. Ze zgromadzonego przez organy materiału dowodowego wynika bezspornie, że usługodawcą odnośnie najmu lokali przy ul. W. był wyłącznie D. O. - działał w imieniu własnym i na własny rachunek, sam zawierał umowy z usługobiorcami, wystawiał rachunki, na których widniał jako sprzedawca. Okoliczności tych Podatnik nie kwestionował. Stan własnościowy przedmiotowych lokali nie miał znaczenia dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług świadczonych w nich usług najmu. Nie można zgodzić się ze skarżącym, że ze względu na regulację zawartą w art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o. „sprzedawcą” usług byli oboje małżonkowie. Powołany przepis stanowi bowiem, że do majątku wspólnego należą w szczególności dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków. Unormowanie to może mieć istotne znaczenie przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym, któremu podlegają wszelkiego rodzaju dochody, a przepis szczególny (art. 6 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych) zezwala małżonkom, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostającym w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, na ich wspólny wniosek, opodatkować łącznie sumę swoich dochodów. Takiej szczególnej regulacji odnośnie małżonków nie ma na gruncie ustawy VAT, a dla celów tego podatku, jak to wyżej wskazano, istotne znaczenie ma to, kto faktycznie wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu”.
Analogiczne stanowisko zaprezentował również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 stycznia 2013 r. (sygn. akt I FSK 143/12), w którym stwierdził, że: „(...) regulacje ustawy o VAT nie wymieniają małżonków jako odrębnej kategorii podatników; dla określenia zakresu podmiotowego opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności dokonanej formalnie przez współmałżonków istotne jest zatem ustalenie, kto faktycznie dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, działając przy tym w charakterze wskazanym w art. 15 ust. 2 ustawy (zob. wyrok NSA z 23 stycznia 2013 r., I FSK 301/12, CBOSA). Oznacza to, że status podatnika VAT może uzyskać jedno z małżonków, jak i oboje, tj. każde z osobna. Brak jest natomiast podstaw, aby traktować małżonków jako jeden podmiot podlegający obowiązkowi podatkowemu. Pogląd ten, prezentowany w orzecznictwie jeszcze na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, zachowuje aktualność na tle omawianych regulacji ustawy o VAT. Ustawodawca podatkowy konsekwentnie traktuje bowiem małżonków jako co do zasady odrębnych podatników; nie można w szczególności małżonków wspólnie prowadzących działalność gospodarczą uznać za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT (zob. np. wyrok NSA z 6 grudnia 2006 r. I FSK 349/06, CBOSA).
Podobnie Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 lipca 2018 r. (sygn. akt I FSK 1498/16), który uznał, że: „(...) Przepis art. 15 ust. 1 u.p.t.u. zawiera definicję podatnika tego podatku stanowiąc, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. (...) ponieważ małżeństwo nie ma statusu podatnika podatku od towarów i usług, konieczność ustalenia, kto jest podatnikiem tego podatku odnosi się do każdego z małżonków z osobna. W orzecznictwie za dopuszczalne uznaje się przyjęcie, iż podatnikiem podatku od towarów i usług jest tylko jeden z małżonków, mimo że obrót gospodarczy dotyczy majątku wspólnego małżonków (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 marca 2012 r. sygn. akt I FSK 1704/12 (...).
W (...) sytuacji, gdy faktyczną aktywność w realizacji zawartej umowy najmu nieruchomości wykazuje jedynie jedno z małżonków, a drugie poza formalnym umożliwieniem zawarcia umowy, polegającym na udzieleniu stosownego pełnomocnictwa w tym zakresie, pozostaje całkowicie bierne w jej wykonaniu, brak jest podstaw do uznania tegoż drugiego małżonka za podatnika podatku od towarów i usług w sensie materialnym, czyli że w odniesieniu do tej usługi działa on w charakterze podatnika. Skład orzekający w niniejszej sprawie podzielił analogiczny pogląd wyrażony wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 listopada 2013 r., sygn. akt I FSK 1681/12 oraz z 12 października 2017 r., sygn. akt I FSK 2324/15 (...)”.
Z powyższych wyroków sądowych jednoznacznie wynika, że na gruncie ustawy o VAT każdy z małżonków jest odrębnym podatnikiem VAT (tak też interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 grudnia 2015 r., nr ILPP1/4512-1-734/15-4/UG). Brak jest natomiast podstaw, aby automatycznie traktować małżonków jako jeden podmiot, którego działalność podlega obowiązkowi podatkowemu. Trzeba też podkreślić, że wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem VAT przez jednego z małżonków (sprzedaży towarów, odpłatnego świadczenia usług, itp.) nie czyni podatnikiem tego podatku również drugiego małżonka, gdy czynności te dotyczą składników ich majątku wspólnego, a przychód uzyskany z wykonywania tych czynności stanowi ich majątek dorobkowy (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 lipca 2014 r., nr IBPP1/443-336/14/LSz). Jednocześnie należy wskazać, iż w przypadku wykorzystywania majątku wspólnego - objętego małżeńską wspólnością majątkową - podatnikiem jest tylko ten z małżonków, który faktycznie wykorzystuje ten majątek (vide: interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie: z 5 stycznia 2009 r. nr IPPP3/443-14/08-6/RK i z 26 kwietnia 2016 r., IPPP3/4512-80/16-2/ISK, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 marca 2014 r., nr ILPP2/443-8/13-3/AD, interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 września 2018 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.436.2018.2.AW).
Tym samym dla opodatkowania podatkiem VAT istotne znaczenie ma to, kto faktycznie wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu VAT. Jeżeli zatem takie czynności wykonuje tylko jedno z małżonków - tak jak w przypadku opisanym w niniejszym wniosku dotyczącym transakcji sprzedaży Nieruchomości (tu: Sprzedająca 1) - to tylko ten z małżonków może zostać uznany za podatnika podatku od towarów i usług. W omawianym przypadku, w ramach tej transakcji to właśnie Sprzedająca 1, a nie jej mąż (Sprzedający 2) wykonywała czynności objęte zakresem ustawy o VAT i wystawiała z tego tytułu faktury, wykazywała VAT należny i naliczony w składanych plikach JPK_V7. Zatem za podatnika VAT z tytułu sprzedaży prawa współwłasności Nieruchomości może być uznana wyłącznie Sprzedająca 1, która wykazywała wszelką, faktyczną aktywność w związku z dokonaną transakcją sprzedaży Nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy.
Podsumowując należy więc stwierdzić, że w analizowanym przypadku z tytułu sprzedaży Nieruchomości podatnikiem VAT będzie wyłącznie Sprzedająca 1, a ponieważ na moment zawarcia transakcji sprzedaży, od pierwszego zasiedlenia Nieruchomości nie upłynęły 2 lata, sprzedaż Nieruchomości podlega w całości opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 23%.
W konsekwencji podstawą opodatkowania VAT-em u Sprzedającej 1 powinna być cała cena netto Nieruchomości (w tym część przypadająca formalnie Sprzedającemu 2, jako współwłaścicielowi Nieruchomości), Sprzedająca 1 powinna wystawić fakturę doliczając 23% VAT do całej ceny netto Nieruchomości (w tym do części przypadającej Sprzedającemu 2), a Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia pełnej kwoty VAT naliczonego z takiej faktury na zasadach ogólnych. Sprzedający 2 nie był zobowiązany rejestrować jako podatnik VAT dla potrzeb transakcji sprzedaży Nieruchomości i w tej transakcji nie powinien występować jako podatnik VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Jak stanowi art. 198 ustawy Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
W tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:
1)czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.
W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.
Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.
Jeżeli zatem przedmiotem dokonywanej dostawy/lub świadczonej usługi jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy lub świadczy usługę we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) - jako podatnik podatku VAT.
W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.
Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
Tym samym nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.
„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
W kontekście niniejszej sprawy, należy zwrócić uwagę na treść definicji pojęcia „działalność gospodarcza”, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych.
Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z opisu sprawy wynika, że Sprzedająca 1 wraz z mężem (Sprzedający 2), jako małżeństwo posiadające we wspólności majątkowej Nieruchomość (lokal użytkowy wraz z udziałem w działkach gruntu) dokonali 20 grudnia 2023 r. jego odpłatnego zbycia.
Między małżonkami istnieje małżeńska wspólność majątkowa. Na dzień transakcji sprzedaży Nieruchomości Sprzedająca 1 była zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT nie prowadzącym zarejestrowanej działalności gospodarczej, ale wykonującym czynności podlegające opodatkowaniu VAT. Sprzedający 2 nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT i nigdy nie był. Kupujący jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
Sprzedający 1 i 2 przedmiotową Nieruchomość nabyli na podstawie umowy kupna udokumentowanej aktem notarialnym sporządzonym 18 stycznia 2022 r. Transakcja kupna Nieruchomości przez Sprzedających 1 i 2 nastąpiła w ramach pierwszego zasiedlenia i podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 23%. Z uwagi na to, że celem nabycia Nieruchomości było jej przeznaczenie do krótkoterminowego najmu, który we własnym imieniu wykonywała Sprzedająca 1, faktura z tytułu nabycia Nieruchomości była wystawiona wyłącznie na Sprzedającą 1 i ona w całości odliczyła podatek VAT naliczony przy nabyciu Nieruchomości.
Nieruchomość, w okresie jej posiadania przez Sprzedających 1 i 2, była przedmiotem umów najmu krótkoterminowego. Sprzedająca 1 zawierała umowy najmu ww. Nieruchomości samodzielnie, tj. stroną umowy najmu była wyłącznie Sprzedająca 1, a nie Sprzedający 1 i 2; analogicznie faktury VAT wystawiała Sprzedająca 1 na całą kwotę czynszu najmu, wykazując je w JPK_V7 składanych wyłącznie przez Sprzedającą 1. Wynikało to z faktu, że wyłącznie Sprzedająca 1 wykonywała czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a Sprzedający 2 nie brał udziału w tych czynnościach. W szczególności Sprzedająca 1 wyszukiwała najemców, ustalała warunki najmu, aranżowała wyposażenie Nieruchomości, dokonywała niezbędnych napraw. Również wyłącznie Sprzedająca 1 angażowała się w organizację procesu sprzedaży Nieruchomości, tj. wyszukiwanie zainteresowanych nabywców, prezentację Nieruchomości, negocjowanie warunków sprzedaży.
W rozpatrywanej sprawie pomimo, że nabycie przedmiotowej Nieruchomości nastąpiło w ramach istniejącej małżeńskiej wspólnoty majątkowej, to jednak od momentu nabycia Nieruchomość wykorzystywana była wyłącznie przez Sprzedającą 1 do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nieruchomość ta nie była przez Sprzedającego 2 w żaden sposób zagospodarowana. Sprzedająca 1 prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o składniki majątku wspólnego miała nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną.
Skoro więc, Nieruchomość będąca przedmiotem sprzedaży, była wykorzystywana wyłącznie przez Sprzedającą 1 do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy, to Sprzedająca 1 jest w sensie ekonomicznym właścicielem tej Nieruchomości i w efekcie to Sprzedająca 1 dokonała dostawy Nieruchomości - przeniesienia prawa do rozporządzania nią jak właściciel.
Biorąc pod uwagę treść przytoczonych przepisów oraz zawarty we wniosku opis sprawy wskazać należy, że w przypadku sprzedaży Nieruchomości, stanowiącej współwłasność małżeńską, za zbywcę (stronę transakcji sprzedaży) należy uznać wyłącznie Sprzedającą 1. Z okoliczności przedstawionych w złożonym wniosku nie wynika, aby posiadana Nieruchomość służyła wyłącznie do zaspokojenia potrzeb osobistych Sprzedającej 1 przez cały okres jej posiadania. Wykorzystywanie posiadanej Nieruchomości w ramach prowadzonej przez Sprzedającą 1 działalności gospodarczej, bezspornie wskazuje, że Nieruchomość utraciła walor majątku osobistego.
W przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy występowała wyłącznie Sprzedająca 1. Powyższe wynika z faktu, że Sprzedająca 1 wykorzystywała Nieruchomość w swojej działalności gospodarczej - najem krótkoterminowy. Uznać należy zatem, że Nieruchomość ta jest związana tylko i wyłącznie z działalnością gospodarczą Sprzedającej 1. Wobec powyższego, obowiązek opodatkowania dostawy ww. Nieruchomości wystąpił wyłącznie po stronie Sprzedającej 1.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro Nieruchomość została zadysponowana przez małżonków wyłącznie do działalności gospodarczej Sprzedającej 1, a Sprzedający 2 w żaden sposób nie wykorzystywał Nieruchomości, to w odniesieniu do całej transakcji sprzedaży przedmiotowej Nieruchomości, w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wystąpiła wyłącznie Sprzedająca 1.
W konsekwencji, dostawa Nieruchomości w całości podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, po stronie Sprzedającej 1 (zarówno w części przypadającej na Nią, jak i Sprzedającego 2). W przedmiotowej sprawie Sprzedający 2 nie jest podatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy Nieruchomości.
Należy zauważyć, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.
Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Odnosząc się do kwestii sposobu opodatkowania gruntów zabudowanych, należy wskazać, że dla sprzedaży nieruchomości zabudowanych budynkami, budowlami lub ich częściami ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 10 i art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków i budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata.
Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku budowli lub ich części oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika - bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku, budowli lub ich części.
W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Powyższe przepisy wskazują, jakie muszą zostać spełnione warunki, aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisów tych wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Dla dostawy nieruchomości, które nie spełniają przesłanek do objęcia ich zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub 10a ustawy ustawodawca przewidział możliwość zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów - zarówno nieruchomości, jak i ruchomości - przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych - niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) - wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
1.towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
2.przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w myśl którego:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Co do zasady zatem, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki/budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.
Co do zasady zatem, grunt będący przedmiotem dostawy podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki, budowle lub ich części na nim posadowione. Oznacza to, że grunt dzieli w VAT los podatkowy obiektów, które się na nim znajdują. Zatem w sytuacji, kiedy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.
Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw nieruchomości i ruchomości prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących danej dostawie.
Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Ponadto należy zauważyć, że z uwagi na fakt, że ustawa oraz przepisy wykonawcze do ustawy nie zawierają definicji lokalu, należy posiłkować się w tym zakresie przepisami ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2021 r. poz. 1048).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o własności lokali:
Samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej „lokalami”, mogą stanowić odrębne nieruchomości.
Ustawa o własności lokali wprowadza również pojęcie nieruchomości wspólnej, określa warunki, jakim obwarowane jest jej powstanie i zasady obliczania w niej udziału.
Według art. 3 ust. 1 i ust. 2 cyt. ustawy o własności lokali:
1.W razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali.
2.Nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.
Stosownie do treści art. 7 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy o własności lokali:
1.Odrębną własność lokalu można ustanowić w drodze umowy, a także jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości albo orzeczenia sądu znoszącego współwłasność.
2.Umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu powinna być dokonana w formie aktu notarialnego; do powstania tej własności niezbędny jest wpis do księgi wieczystej.
Z powyższych przepisów wynika, że odrębną nieruchomość może stanowić samodzielny lokal, a dla powstania odrębnej własności lokali niezbędny jest wpis do księgi wieczystej mający charakter konstytutywny. Bez wpisu do księgi wieczystej odrębna własność lokalu (części budynku) nie może skutecznie powstać. Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług lokal ten staje się odrębnym od budynku towarem i stanowi samodzielny przedmiot czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla dostawy opisanej Nieruchomości zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy w odniesieniu do lokalu miało miejsce pierwsze zasiedlenie.
Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem sprzedaży był lokal użytkowy wraz z udziałem w działkach gruntu, który Sprzedający 1 i 2 nabyli 18 stycznia 2022 r. w ramach pierwszego zasiedlenia. Nabycie Nieruchomości podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Lokal był wykorzystywany do czynności opodatkowanych podatkiem VAT - najem krótkoterminowy. Kupujący nabył Nieruchomość od Sprzedających 20 grudnia 2023 r.
Biorąc pod uwagę opis sprawy należy stwierdzić, że w związku z tym, że pomiędzy pierwszym zasiedleniem lokalu użytkowego, a jego sprzedażą nie upłynął okres 2 lat, to dostawa tego lokalu nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż nie spełnione są warunki wynikające z tego przepisu. Dostawa Nieruchomości nie korzysta też ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, ponieważ Sprzedająca 1 odliczyła podatek VAT od nabycia Nieruchomości. Odpowiednio zwolnieniami tymi nie jest również objęta dostawa gruntu, zgodnie z art. 29a ust. 8 cyt. ustawy. Dostawa Nieruchomości nie korzysta również ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, ponieważ lokal użytkowy nie był wykorzystywany wyłącznie do czynności zwolnionych z podatku i Sprzedającej 1 przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu jego nabycia.
W związku z powyższym dostawa Nieruchomości podlega opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT.
W dalszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą kwestii możliwości odliczenia podatku VAT przez Kupującego z tytułu nabytej Nieruchomości.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Zauważyć należy, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Podkreślić również należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy: transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Zatem, aby Kupującemu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu otrzymanej faktury, faktura taka musiałaby dokumentować czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Jak wyjaśniono wyżej, Sprzedająca 1 jest podatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy na Nieruchomości na rzecz Kupującego, a transakcja podlega opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że Kupujący jest podatnikiem VAT i przedmiotową Nieruchomość nabył w celu przeznaczenia jej do krótkoterminowego najmu, tj. do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
W związku z powyższym Kupującemu przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury wystawionej przez Sprzedającą 1 w związku z nabyciem Nieruchomości na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy.
W związku z powyższym stanowisko Państwa uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Wydana interpretacja odnosi się wyłącznie do wątpliwości, co do których sformułowali Państwo pytanie oraz własne stanowisko. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.
Wskazuję, że kwestia ustalenia wysokości stawki podatku VAT dla dostawy towarów lub świadczenia usług od 1 lipca 2020 r. może być rozstrzygnięta tylko w ramach wydania wiążącej informacji stawkowej określonej w art. 42a ustawy.
Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A. Spółka cywilna (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).