Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów związanych z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z 20 stycznia 2024 r., który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów związanych z realizacją projektu pn. „(...)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca (dalej również jako "Stowarzyszenie") jest stowarzyszeniem, które prowadzi działania na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz podmiotów ekonomii społecznej, w tym przedsiębiorstw społecznych i realizuje projekty finansowane ze środków Unii Europejskiej i budżetu państwa. Wnioskodawca będzie realizować projekt polegający na wspieraniu aktywnego włączenia społecznego w celu promowania (...) (dalej jako „Projekt”).

Projekt jest zatytułowany: „(...)”. Projekt jest realizowany w zakresie: „Wsparcie na rzecz ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych”. Celem projektu jest wzmocnienie rozwoju i udziału sektora ekonomii społecznej w subregionie (...) w latach 2023-2029, poprzez stworzenie(...) nowych miejsc pracy w podmiotach społecznych dla osób długotrwale bezrobotnych, wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz zapewnienie kompleksowego wsparcia ukierunkowanego na rozwój. Opis projektu znajduje się we wniosku o dofinansowanie projektu, który Wnioskodawca przedkłada w załączeniu niniejszego wniosku.

W treści wniosku o dofinansowanie Projektu Stowarzyszenie złożyło oświadczenie o tym, że realizując powyższy Projekt nie ma prawnej możliwości odzyskania poniesionego kosztu podatku od towarów i usług, którego wysokość została zawarta w budżecie Projektu. Ponadto w treści wniosku o dofinansowanie Projektu zawarto oświadczenie, że w ramach Projektu nie będą pobierane jakiekolwiek opłaty od jego uczestników, których wniesienie nawet potencjalnie mogłoby zostać odczytane jako świadczenie wzajemne, stanowiące odpłatność za realizację działań dla uczestników Projektu. Dodatkowo Projekt nie będzie generował dochodu.

Stowarzyszenie - w związku z inną działalnością niż prowadzenie działalności statutowej związanej z realizacją działań współfinansowanych ze środków publicznych - nie jest czynnym podatnikiem VAT (kwota obrotu z tego tytułu jest niższa niż próg przewidziany w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług). Jest to działalność gospodarcza sensu stricto (która ma marginalny charakter w odniesieniu do działań współfinansowanych ze środków publicznych), z której uzyskany dochód w całości przeznaczany jest na prowadzenie działalności statutowej (nigdy nie dochodzi do wypłaty zysku). Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach działalności gospodarczej podlegają - jak zostało zauważone powyżej - zwolnieniu podmiotowemu, a wysokość obrotu jest tak niewielka, że Wnioskodawca nie przekracza kwoty uprawniającej Go do zwolnienia podmiotowego.

W ramach Projektu, o którym mowa powyżej, Stowarzyszenie realizuje działania wsparcia wskazane w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1287, 1429), tj.:

1)animacji lokalnej, polegającej na upowszechnianiu idei i zasad ekonomii społecznej, pobudzaniu aktywności społecznej w społecznościach lokalnych oraz inicjowaniu i rozwoju międzysektorowych partnerstw lokalnych;

2)tworzenia podmiotów ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych oraz wspierania prowadzonej przez nie działalności, a także finansowania powstawania w nich miejsc pracy;

3)wsparcia działań reintegracyjnych podejmowanych przez przedsiębiorstwo społeczne, w tym wsparcia w tworzeniu planów reintegracyjnych, o których mowa w art. 6 ust. 1 tejże ustawy, oraz finansowania tych działań;

4)wsparcia podmiotów ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego;

5)wzmacniania potencjału kadrowego, finansowego i innowacyjnego podmiotów ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych oraz udzielania im wsparcia biznesowego.

Powyższa działalność jest działalnością typu non-profit. Uzyskane w ramach Projektu (na podstawie umowy z (…)) środki mają służyć jedynie pokryciu kosztów związanych z realizacją Projektu. Stowarzyszenie nie będzie pobierało żadnych opłat (wynagrodzenia) od ostatecznych odbiorców Projektu, to jest osób lub podmiotów korzystających z działań wsparcia wymienionych powyżej.

Ze względu na taki charakter działalności statutowej nie jest ona działalnością gospodarczą (nie służy wygenerowaniu zysku), a co za tym nie jest działalnością opodatkowaną z punktu widzenia ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931, zwanej także u.p.t.u.). W wyniku realizacji ww. Projektu działalność Stowarzyszenia nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług. Efekty powstałe w wyniku realizacji Projektu nie będą związane w żaden sposób z czynnościami opodatkowanymi tym podatkiem.

W ramach działalności statutowej prowadzonej w ramach Projektu współfinansowanego ze środków publicznych Stowarzyszenie dokonywać będzie zakupu towarów i usług (w rozumieniu u.p.t.u.) służących realizacji tego Projektu.

Stowarzyszenie dokonywać będzie zakupu towarów i usług (w rozumieniu u.pt.u.) służących realizacji tego Projektu. Wymienione powyżej towary i usługi są nabywane często (ale nie zawsze) od czynnych zarejestrowanych podatników VAT, a zatem są dokumentowane fakturami VAT, na których wykazywany jest podatek należny.

Wnioskodawca nadmienia także, że posiada akredytację i status ośrodka wsparcia ekonomii społecznej, o których mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. ekonomii społecznej (t.j. Dz. U. poz. 1812 ze zm.). Akredytację i status ośrodka wsparcia ekonomii społecznej - zgodnie z ustawą o ekonomii społecznej - przyznaje w drodze decyzji minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego (Minister Rodziny i Polityki Społecznej) podmiotom realizującym usługi wsparcia podmiotów ekonomii społecznej (PES).

Pytanie

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku zakupu towarów i usług na potrzeby działalności związanej z realizacją Projektu, a co za tym idzie działalności niestanowiącej z punktu widzenia Stowarzyszenia działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, Stowarzyszenie nie ma prawa do odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług (tj. obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zakupu towarów i usług na potrzeby działalności związanej z realizacją Projektu, a co za tym idzie działalności niestanowiącej z punktu widzenia Stowarzyszenia działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, Stowarzyszenie nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego (tj. obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”: w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy: Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy: w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 - ust. 6I ustawy.

Wyjaśnić należy, że przepisy art. 87 ustawy regulują sposób dokonania przez podatnika rozliczenia w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym deklaruje on nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Przepisy te umożliwiają otrzymanie przez podatnika rzeczywistego zwrotu nadwyżki podatku naliczonego. Warunkiem, który musi spełnić podatnik, by domagać się zwrotu, jest powstanie w okresie rozliczeniowym różnicy pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego.

Powyższe wynika z zasady określonej w przywołanym powyżej art. 87 ust. 1 ustawy. Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy: obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej. Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy: Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dodatkowo, w ramach Projektu nie będą pobierane jakiekolwiek opłaty od jego uczestników, których wniesienie nawet potencjalnie mogłoby zostać odczytane jako świadczenie wzajemne, stanowiące odpłatność za realizację działań opisanych w Projekcie dla uczestników Projektu. Dodatkowo Projekt nie będzie generował dochodu.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Mając na względzie powołane powyżej przepisy, stwierdzić należy, że w przedstawionym w niniejszym wniosku stanie faktycznym nie są spełnione podstawowe warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją przedmiotowego Projektu. Wynika to między innymi z faktu, że w wyniku realizacji ww. Projektu działalność Stowarzyszenia nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług. Efekty powstałe w wyniku realizacji Projektu nie będą związane w żaden sposób z czynnościami opodatkowanymi tym podatkiem, a ponadto Wnioskodawca w odniesieniu do tych czynności nie będzie miał statusu podatnika na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 1 ustawy, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących zakup towarów i usług związanych z realizacją Projektu.

Podsumowując, w związku z realizacją projektu pn.: „(...)” Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku od towarów i usług (tj. obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego), gdyż zakupy towarów i usług związanych z realizacją Projektu (finansowanego ze środków publicznych i nie mającego na celu osiągnięcia zysku) nie będą w żaden sposób związane z działalnością opodatkowaną (w rozumieniu u.pt.u.) Wnioskodawcy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 - ust. 6 ustawy.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.  Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Podkreślić należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2261):

Zgodnie z art. 34 ustawy Prawo o stowarzyszeniach:

Zaznaczyć należy, że działalność statutowa stowarzyszenia to działalność zgodna z jego statutem, w którym wymienione są cele działalności stowarzyszenia i sposoby ich realizacji. Działalność statutowa nie jest nastawiona na zysk, czyli nie jest to działalność gospodarcza, która w  organizacji pozarządowej jest tylko działalnością pomocniczą.

Z opisu sprawy wynika, że będą Państwo realizować projekt polegający na wspieraniu aktywnego włączenia społecznego w celu promowania równości szans, niedyskryminacji i aktywnego uczestnictwa, oraz zwiększanie zdolności do zatrudnienia, w szczególności grup w niekorzystnej sytuacji. Nie będą Państwo pobierać żadnych opłat (wynagrodzenia) od ostatecznych odbiorców Projektu, tj. osób lub podmiotów korzystających z działań wsparcia wymienionych powyżej. Efekty powstałe w wyniku realizacji Projektu nie będą związane w żaden sposób z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Na tle przedstawionych okoliczności sprawy Państwa wątpliwości dotyczą kwestii braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją projektu.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, odliczenie podatku VAT naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego nie są spełnione, gdyż jak Państwo wskazali, nie będą Państwo pobierać żadnych opłat (wynagrodzenia) od ostatecznych odbiorców Projektu, tj. osób lub podmiotów korzystających z działań wsparcia. Efekty powstałe w wyniku realizacji Projektu nie będą związane w żaden sposób z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Ponadto nie są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.

Zatem, w odniesieniu do nabywanych przez Państwa towarów i usług w ramach projektu pn. „(...)”, nie przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, nie przysługuje Państwu również prawo do zwrotu podatku na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).