Prawo do częściowego odliczenia podatku VAT z faktur dotyczących wydatków na samochód osobowy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 stycznia 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej który dotyczy podatku od towaru i usług w zakresie ustalenia czy – proporcjonalnie do Pana udziału we współwłasności samochodu – będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z nabyciem i użytkowaniem samochodu oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

Uzupełnił go Pan w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 5 marca 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Wnioskodawca jest doradcą podatkowym. Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą (wpis do CEIDG). Przedmiotem tej działalności jest świadczenie usług doradztwa podatkowego (PKD 69.20.Z). Wnioskodawca świadczy usługi na  rzecz podmiotów mających siedzibę w różnych częściach Polski. W najbliższym czasie Wnioskodawca planuje dokonać zakupu samochodu osobowego (dalej określanego jako „samochód”). Samochód będzie pojazdem samochodowym w rozumieniu art. 2 pkt 34 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz będzie samochodem osobowym w rozumieniu art. 5a pkt 19a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Samochód nie będzie pojazdem elektrycznym oraz nie będzie pojazdem napędzanym wodorem w rozumieniu odpowiednio art. 2 pkt 12 i art. 2 pkt  15 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Cena zakupu samochodu nie będzie przekraczała 150 000 zł netto. Wnioskodawca będzie współwłaścicielem samochodu. Przewidywany okres używania samochodu będzie dłuższy niż rok. Samochód zostanie wprowadzony przez Wnioskodawcę do ewidencji środków trwałych. Samochód będzie wykorzystywany do celów związanych z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy (np. dojazdy na spotkania z klientami, dojazdy do urzędów, dojazdy do sądów) oraz do celów prywatnych (np. dojazdy na zakupy, wyjazdy na urlop). Wnioskodawca nie posiada uprawnień do kierowania pojazdami w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 5  stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (brak prawa jazdy ze względów zdrowotnych). W  związku z tym przy używaniu samochodu, w tym również przy używaniu samochodu do  celów związanych z działalnością gospodarczą, Wnioskodawca będzie korzystał z pomocy osób posiadających prawo jazdy. Wnioskodawca będzie ponosił koszty związane z  użytkowaniem samochodu, takie jak koszty:

‒paliwa,

‒przeglądów,

‒napraw,

‒myjni,

‒wymiany opon,

‒zakupu części.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan:

1.Poza użytkiem prywatnym samochód, o którym mowa we wniosku, będzie przez Pana wykorzystywany do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

2.Pana udział we współwłasności samochodu będzie wynosił 95%. Drugim współwłaścicielem będzie inna osoba fizyczna, z którą nie pozostaje Pan w związku małżeńskim. Samochód będzie stanowił współwłasność na zasadach współwłasności ułamkowej (art. 196 § 1 k.c.).

3.Drugi współwłaściciel również będzie wykorzystywał pojazd. W związku z tym, że drugi współwłaściciel nie prowadzi działalności gospodarczej, to będzie on wykorzystywał pojazd wyłącznie do celów prywatnych.

4.Wydatki związane z użytkowaniem samochodu stanowiące przedmiot zapytania to wydatki na paliwo, przeglądy, naprawy, myjnię, wymianę opon oraz wymianę części. Wydatki te będą ponoszone przez Pana, jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą.

5.Faktury dokumentujące wydatki dotyczące samochodu, które są objęte zakresem postawionego we wniosku pytania będą wystawione na Pana, jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą.

Pytanie

Czy Wnioskodawcy – proporcjonalnie do jego udziału we współwłasności samochodu – będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z nabyciem i użytkowaniem samochodu?

Pana stanowisko w sprawie

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług określają przepisy ustawy z dnia 11  marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej w skrócie u.p.t.u.).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 u.p.t.u. „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do  wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z  zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”.

Zgodnie z art. 86a ust. 1 u.p.t.u. „W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku: 1) wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika; 2) należnego z tytułu: a) świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca, b) dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest ich nabywca, c) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów; 3) należnego, w przypadku, o  którym mowa w art. 33a; 4) wynikającej z otrzymanego dokumentu celnego, deklaracji importowej w przypadku, o którym mowa w art. 33b, oraz z decyzji, o których mowa w  art.  33 ust. 2-3 oraz art. 34”.

Zgodnie z art. 86a ust.. 2 u.p.t.u. „Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o  których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące: 1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych; 2) używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3; 3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z  eksploatacją lub używaniem tych pojazdów”.

Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 34 u.p.t.u. przez pojazdy samochodowe rozumie się „pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony”.

Wnioskodawca uważa, że będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z nabyciem i użytkowaniem samochodu (proporcjonalnie do jego udziału we współwłasności samochodu). Wydatki związane z  nabyciem i użytkowaniem samochodu spełniają ogólny warunek skorzystania z prawa do  odliczenia podatku VAT określony w art. 86 ust. 1 u.p.t.u., ponieważ są związane z  wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Samochód będzie wykorzystywany do celów związanych z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy (np. dojazdy na spotkania z klientami, dojazdy do urzędów, dojazdy do sądów), a więc będzie on związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto należy wskazać, że przepisy u.p.t.u. nie uzależniają prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z nabyciem i użytkowaniem samochodu od posiadania prawa jazdy przez podatnika. W związku z tym fakt, że Wnioskodawca nie posiada prawa jazdy nie stanowi przeszkody do skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT. Samochód będzie wykorzystywany jednocześnie do celów związanych z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy oraz do celów prywatnych. W przypadku takiego sposobu wykorzystania samochodu naliczonym podatkiem VAT, który Wnioskodawca będzie mógł odliczyć będzie 50% podatku naliczonego wykazanego na fakturach związanych z nabyciem i użytkowaniem samochodu zgodnie z art. 86a ust. 1 u.p.t.u.

Reasumując: Wnioskodawcy – proporcjonalnie do jego udziału we współwłasności samochodu – będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z nabyciem i użytkowaniem samochodu.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że przedstawione przez Pana we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej własne stanowisko w sprawie oceny prawnej opisu sprawy nie uległo zmianie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Przywołany przepis art. 86 ust. 1 ustawy stanowi, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z  prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ustawodawca zapewnił zatem podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że  zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z  którym:

 Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast w oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Kwestie dotyczące odliczenia podatku od towarów i usług związanego z pojazdami samochodowymi zostały uregulowane przepisami art. 86a ustawy.

W myśl art. 2 pkt 34 ustawy:

Zgodnie z treścią art. 86a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 86a ust. 1 ust. 2 ustawy:

Stosownie natomiast do art. 86a ust. 3 ustawy przepis ust. 1 nie ma zastosowania:

Zgodnie z art. 86a ust. 4 ustawy:

W świetle ust. 9 powołanego ww. artykułu:

Zgodnie z ust. 10 pkt 1 powołanego artykułu:

Należy wskazać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy:

W myśl art. 196 § 1 ww. ustawy:

Na mocy art. 198 ww. ustawy:

Wskazać należy, że w przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Przedmiotem tej działalności jest świadczenie usług doradztwa podatkowego (PKD 69.20.Z). Świadczy Pan usługi na  rzecz podmiotów mających siedzibę w różnych częściach Polski. W najbliższym czasie planuje Pan dokonać zakupu samochodu osobowego. Samochód będzie stanowił współwłasność na zasadach współwłasności ułamkowej. Pana udział we współwłasności samochodu będzie wynosił 95%. Samochód będzie pojazdem samochodowym w rozumieniu art. 2 pkt 34 ustawy z dnia 11  marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Samochód zostanie wprowadzony przez Pana do ewidencji środków trwałych. Samochód będzie wykorzystywany do celów związanych z Pana działalnością gospodarczą (np. dojazdy na spotkania z klientami, dojazdy do urzędów, dojazdy do sądów) oraz do celów prywatnych (np. dojazdy na zakupy, wyjazdy na urlop).  Poza użytkiem prywatnym samochód będzie przez Pana wykorzystywany do  czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Będzie Pan ponosił koszty związane z  użytkowaniem samochodu, takie jak koszty: paliwa, przeglądów, napraw, myjni, wymiany opon, zakupu części. Wydatki te będą ponoszone przez Pana, jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą. Faktury dokumentujące wydatki dotyczące samochodu, które są objęte zakresem postawionego we wniosku pytania będą wystawione na Pana, jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Pana wątpliwości sprowadzają się do ustalenia czy – proporcjonalnie do Pana udziału we współwłasności samochodu – będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z nabyciem i użytkowaniem samochodu.

Jak wynika z powołanych powyżej uregulowań art. 86a ustawy zasadą jest, że w przypadku pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ograniczonej wysokości.

W przypadku pojazdów samochodowych wykorzystywanych do użytku mieszanego, tj.  do  czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz na cele prywatne podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% podatku naliczonego z tytułu wydatków dotyczących nabycia tych pojazdów, rat leasingowych oraz innych wydatków, np. paliwa do ich napędu. Natomiast to ograniczone prawo nie ma zastosowania w przypadku wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Analiza przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego oraz treści przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do wniosku, że skoro – jak wynika z treści wniosku – jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT, a pojazd samochodowy będzie przez Pana wykorzystywany zarówno do działalności gospodarczej – do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,  jak i do celów prywatnych, to od wydatków związanych z tym samochodem - proporcjonalnie do posiadanego udziału we współwłasności samochodu - będzie miał Pan prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że od wydatków związanych z nabyciem i użytkowaniem samochodu - proporcjonalnie do posiadanego udziału we współwłasności samochodu - będzie przysługiwało Panu prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego. Przy czym, prawo to będzie Panu przysługiwało, o ile nie zaistnieją wyłączenia wynikające z  art.  88  ustawy.

Tym samym, Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być, zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, rozpatrzone. Ponadto, zaznaczam, że niniejsza interpretacja nie dotyczy współwłaściciela pojazdu.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).