Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 23 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu „(...)”, wpłynął 27 lutego 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT składającą deklaracje VAT-7.

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 40) jest odpowiedzialna za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty co jest jej zadaniem własnym, dotyczy to również ochrony środowiska przyrody i gospodarki wodnej.

W związku z powyższym Gmina złożyła wniosek o przyznanie pomocy w projekcie koordynowanym przez Urząd Marszałkowski, współfinansowany ze środków UE oraz (...) pod nazwą „(...)”. Ograniczenie skutków ubóstwa energetycznego mieszkańców województwa.

Głównym celem tego projektu jest skuteczniejsze wdrożenie programu ochrony powietrza poprzez likwidację istniejących barier na szczeblu lokalnym, wypracowanie i wdrożenie dobrych praktyk oraz doprowadzenie do mobilizacji środków publicznych i prywatnych ukierunkowanych na poprawę jakości powietrza. Projekt będzie realizowany na terenie gmin i miast województwa.

Czas uczestnictwa Gminy w pierwszej fazie projektu to (…) lat. Wydatki projektu w ciągu (…) lat to:

- koszty osobowe - zatrudnienie 1 osoby na umowę o pracę,

- podróże i delegacje,

- wyposażenie - np. laptop, wilgotnościomierz, detektor czadu,

- pozostałe - organizacja kampanii, zakup materiałów edukacyjnych i promujących.

Wartość projektu przez (…) lat to kwota (...) zł, zgodnie z podziałem procentowym współfinansowania:

- 60 % - Komisja Europejska (Program),

- 35 % - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,

- 5 % - wkład własny.

W wyniku realizacji projektu Gmina nie będzie osiągała jakichkolwiek przychodów ani w trakcie jego realizacji, ani po jego zakończeniu - jego efekty nie będą wykorzystywane przez Gminę do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W związku z powyższym Gmina nie będzie mogła przypisać zakupionych towarów i usług (w związku z realizacją projektu) do działalności gospodarczej.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w trakcie realizacji projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT.

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 40) jest odpowiedzialna za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty co jest jej zadaniem własnym, dotyczy to również ochrony środowiska przyrody i gospodarki wodnej.

W związku z powyższym Gmina złożyła wniosek o przyznanie pomocy w projekcie koordynowanym przez Urząd Marszałkowski, współfinansowany ze środków UE oraz (...) pod nazwą „(...)”. Ograniczenie skutków ubóstwa energetycznego mieszkańców województwa.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570, z późn. zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy - kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Ponieważ zdaniem Gminy w przedmiotowej sprawie związek ze sprzedażą opodatkowaną nie istnieje, to przedstawiona powyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi w ramach zadania. Gmina znajdujący się w kosztach zadania podatek od towarów i usług potraktuje jako koszt kwalifikowany w całości i wykaże go do objęcia refundacją.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług).

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt i 10 ww. ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Omawiane zadanie zostanie zrealizowane w ramach działalności statutowej Gminy, jako zadanie publiczne nałożone odrębnymi przepisami wykonywanymi w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez Gminę, w związku z powyższymi przepisami nie stanowi ona przedmiotu działalności gospodarczej.

Realizacja tego zadania będzie służyć społeczności lokalnej, a za korzystanie z niej nie będą pobierane opłaty.

Program finansuje projekty miękkie tzn. nie inwestycyjne, obejmujące takie przedsięwzięcia jak: szkolenia, współpracę partnerską, projekty edukacyjne, ukierunkowany jest głównie na rozwój zasobów ludzkich. Między innymi (…) z którego skorzysta Gmina składa się z:

-zapewnieniu pomocy mieszkańcom w zakresie pozyskiwania wsparcia finansowego na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację. Pomoc ta obejmować będzie konsultacje o różnym charakterze realizowane przez doradców, np. w zakresie przygotowania wniosku o dotację, czy na etapie realizacji projektu,

-podniesienia poziomu wykorzystania wsparcia z programu „(...)” - zapewnienie pomocy mieszkańcom w zakresie pozyskiwania wsparcia finansowego na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację przyczyni się do podniesienia poziomu wykorzystania wsparcia z programu.

-podniesienie poziomu wsparcia krajowego i unijnego ze źródeł komplementarnych na działania inwestycyjne związane z ochroną powietrza przez lokalne samorządy - zadaniem doradców będzie wsparcie i mobilizacja mieszkańców w pozyskiwaniu środków finansowych w zakresie poprawy jakości powietrza, w tym przeciwdziałaniu i zapobieganiu ubóstwu energetycznemu tj. w zakresie wymiany źródeł ciepła na niskoemisyjne, w tym OZE oraz termomodernizację; przeprowadzenie audytów energetycznych w domach jednorodzinnych, wskazywania sposobów efektywnego wykorzystania i optymalizacji zużycia energii cieplnej i elektrycznej, wskazywania różnych źródeł finansowania inwestycji w zakresie poprawy jakości powietrza, obniżenia kosztów zużycia energii oraz pomoc w przygotowaniu wniosków i rozliczeniu dotacji.

Wszystkie te zadania zostaną zrealizowana w ramach działalności statutowej Gminy, jako zadanie publiczne nałożone odrębnymi przepisami wykonywanymi w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez Gminę, w związku z powyższymi przepisami nie stanowi ona przedmiotu działalności gospodarczej.

Z pomocy tej będą bezpłatnie mogli skorzystać wszyscy zainteresowani mieszkańcy Gminy, ponieważ ma ono charakter ogólnodostępny i niekomercyjny.

Gmina nie będzie świadczyć na rzecz mieszkańców usług dotyczących wymiany urządzeń grzewczych, lecz będzie jedynie realizować działania informacyjne, promocyjne, edukacyjnych i doradcze. Gmina nie osiągała do tej pory, jak i nie będzie osiągać z tego tytułu żadnych dochodów. Gmina jest czynnym podatnikiem VAT z tytułu czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Czynności te nie są związane w żaden sposób z przedmiotowym zadaniem.

Analizując stan faktyczny i prawny Gmina stoi na stanowisku, że przedmiotowe zadanie nie jest związane z czynnościami opodatkowanymi i Gmina nie może odliczyć podatku VAT ponieważ zakupione towary i usługi nie są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Zatem podatek ten przy ubieganiu się o dofinansowanie jest kosztem kwalifikowanym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2383, ze zm.), zwanej dalej ustawą.

W przepisie tym wskazano, że:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40 ze zm.):

Stosowanie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Z przedstawionego opisu wynika, że Gmina – czynny podatnik VAT – złożyła wniosek o przyznanie pomocy w projekcie koordynowanym przez Urząd Marszałkowski pod nazwą „(...)”.

Głównym celem projektu jest skuteczniejsze wdrożenie programu ochrony powietrza poprzez likwidację istniejących barier na szczeblu lokalnym, wypracowanie i wdrożenie dobrych praktyk oraz doprowadzenie do mobilizacji środków publicznych i prywatnych ukierunkowanych na poprawę jakości powietrza. Projekt będzie realizowany na terenie gmin i miast województwa.

Wydatki związane z realizacją projektu to: koszty osobowe - zatrudnienie 1 osoby na umowę o pracę, podróże i delegacje, wyposażenie (laptop, wilgotnościomierz, detektor czadu), pozostałe (organizacja kampanii, zakup materiałów edukacyjnych i promujących).

W wyniku realizacji projektu Gmina nie będzie osiągała jakichkolwiek przychodów ani w trakcie jego realizacji, ani po jego zakończeniu - jego efekty nie będą wykorzystywane przez Gminę do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w trakcie realizacji projektu.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Przedstawiony przez Państwa opis zdarzenia przyszłego analizowanego w kontekście powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w omawianej sprawie nie występuje związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. Przedstawiony opis sprawy, prowadzi do wniosku, że towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, – jak bowiem wskazali Państwo w opisie sprawy – w wyniku realizacji projektu Gmina nie będzie osiągała jakichkolwiek przychodów ani w trakcie jego realizacji, ani po jego zakończeniu – jego efekty nie będą wykorzystywane przez Gminę do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto z wniosku wynika, że zadanie na realizację którego otrzymają Państwo dofinansowanie wpisuje się w zadania własne Gminy, do których – zgodnie z podaną informacją – należy między innymi zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym również ochrony środowiska przyrody i gospodarki wodnej.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że Gmina z tytułu realizacji tego zadania nie będzie podatnikiem podatku VAT prowadzącym działalność gospodarczą, gdyż projekt nie będzie służył do wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zatem nie będą spełnione przesłanki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w tym przepisie.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto należy także zauważyć, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm., dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm.).