Podatek od towarów i usług, który dotyczy nieuznania zawarcia umowy przelewu wierzytelności w łącznej wysokości i wierzytelności warunkowych za usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania zawarcia umowy przelewu wierzytelności w łącznej wysokości i wierzytelności warunkowych za usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Uzupełnili go Państwo pismami z 14 lutego 2024 r. (wpływ 14 lutego 2024 r.) oraz z 14 lutego 2024 r. (wpływ 22 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (dalej też „Spółka”) jest polskim rezydentem podatkowym prowadzącym działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka planuje zawarcie umowy przelewu:

─wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł;

─wierzytelności warunkowych w łącznej kwocie: (...) zł,

które przysługują Wnioskodawcy w stosunku do Spółki B sp. z o.o. w upadłości.

Spółka A sp. z o.o. nabyła od innego podmiotu 22 kwietnia 2022 r. wierzytelności wobec B sp. z o.o. w upadłości, które teraz planuje sprzedać. Podmiot ten stał się wierzycielem B sp. z o.o. na skutek spłaty, jako poręczyciel jej długu wobec banku z tytułu umów kredytowych – wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela na mocy art. 518 § 1 pkt 1 K.c.

Przedmiotem umowy przelewu wierzytelności z 22 kwietnia 2022 r. były również wierzytelności warunkowe. Są to wierzytelności, za które podmiot ten w dalszym ciągu ponosi odpowiedzialność, jako poręczyciel B sp. z o.o. w upadłości, które powstaną po ziszczeniu się warunku, tj. spłaty przez ten podmiot długu, za który poręczył. Cesja wierzytelności nastąpi za wynagrodzeniem.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego (przedstawione w piśmie, które wpłynęło 14 lutego 2024 r.)

1.Wnioskująca Spółka jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT.

2.Przedmiotem prowadzonej przez A sp. z o.o. działalności gospodarczej jest w szczególności wspomaganie przedsiębiorców w przeprowadzaniu procesu restrukturyzacji przedsiębiorstw i procesu windykacji.

Przedmiotem prowadzonej przez A sp. z o.o. działalności gospodarczej jest:

─PKD 69.20.Z. – Działalność rachunkowo-księgowa, doradztwo podatkowe;

─PKD 70.10.Z – Działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych;

─PKD 64.20.Z – Działalność holdingów finansowych;

─PKD 82.11.Z – Działalność usługowa związana z administracyjną obsługą biura;

─PKD 82.19.Z – Wykonywanie fotokopii, przygotowywanie dokumentów i pozostała

specjalistyczna działalność wspomagająca prowadzenie biura;

─PKD 68.20.Z – Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi;

─PKD 68.10.Z – Kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek;

─PKD 70.22.Z – Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania;

─PKD 68.31.Z – Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami;

─PKD 68.32.Z – Zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie.

3.i 4.

Pod pojęciem „wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł” A sp. z o.o. rozumie wierzytelności przysługujące A sp. z o.o. w stosunku do B spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości z siedzibą w C, wpisanej do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonego przez Sąd Rejonowy D w C (...) Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: (...) (dalej jako: „Dłużnik”), na którą składają się następujące wierzytelności w wysokości:

1)  (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w kwocie (...) zł, łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność powstałą w wyniku spłacenia przez F S.A. długu Dłużnika wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 1 z 16 czerwca 2015 r.;

2)(...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w kwocie (...) zł, łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność powstałą w wyniku spłacenia przez F S.A. długu Dłużnika wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 2 z 1 czerwca 2016 r.;

3)  (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w kwocie (...) zł, łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność powstałą w wyniku spłacenia przez F S.A. długu Dłużnika wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 3 z 18 grudnia 2014 r.;

4)(...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w kwocie (...) zł, łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność powstałą w wyniku spłacenia przez F S.A. długu Dłużnika wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 4 z 21 października 2016 r.;

5)(...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w kwocie (...) zł, łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność powstałą w wyniku spłacenia przez F S.A. długu Dłużnika wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 5 z 31 stycznia 2014 r.;

6)(...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w kwocie (...) zł, łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność powstałą w wyniku spłacenia przez F S.A. długu Dłużnika wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 6 z 18 grudnia 2015 r.;

7)(...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w kwocie (...) zł, łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność powstałą w wyniku spłacenia przez F S.A. długu Dłużnika wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 7 z 7 grudnia 2017 r.;

8)(...) zł wraz z odsetkami umownymi od należności głównej w kwocie (...) zł, łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność z tytułu umowy pożyczki z 16 kwietnia 2018 r.;

9)(...) zł wraz z odsetkami umownymi od należności głównej w kwocie (...) zł, łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność z tytułu umowy pożyczki z 10 kwietnia 2018 r.;

10)(...) zł wraz z odsetkami umownymi od należności głównej w kwocie (...) zł. łącznie: (...) zł stanowiąca wierzytelność z tytułu umowy pożyczki z 24 kwietnia 2018 r.

5.i 6.

Pod pojęciem „wierzytelności warunkowe w łącznej kwocie: (...) zł” A   sp. z o.o. rozumie następujące wierzytelności w wysokości:

1)(...) zł, o której mowa w art. 248 ust. 2 Prawa upadłościowego, za którą F S.A. odpowiada jako poręczyciel z tytułu umowy kredytu 7 z 7 grudnia 2017 r. zawartej pomiędzy Dłużnikiem a Bankiem;

2)(...) zł, o której mowa w art. 248 ust. 2 Prawa upadłościowego, za którą F S.A. odpowiada jako poręczyciel z tytułu umowy kredytu 5 z 31 stycznia 2014 r. zawartej pomiędzy Dłużnikiem a Bankiem.

Zgodnie z art. 248 ust. 2 Prawa upadłościowego: „Współdłużnik, poręczyciel, gwarant lub bank otwierający akredytywy może dokonać zgłoszenia wierzytelności przed zaspokojeniem wierzyciela. Na liście wierzytelności umieszcza się wierzytelność współdłużnika, poręczyciela, gwaranta lub banku otwierającego akredytywy, który nie zaspokoił wierzyciela jako wierzytelność warunkową, która nie uprawnia do głosowania na zgromadzeniu wierzycieli”.

Z uwagi na powyższe, zobowiązanie B sp. z o.o. w upadłości wobec F S.A. opisane jako wierzytelności warunkowe powstanie dopiero w chwili, gdy F S.A. jako poręczyciel zapłaci dług B sp. z o.o. w upadłości wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 5 z 31 stycznia 2014 r., umowy kredytu nr 4 z 21 października 2016 r. oraz umowy kredytu nr 7 z 7 grudnia 2017 r. Wówczas na mocy umowy cesji wierzytelność z tego tytułu wobec B sp. z o.o. w upadłości będzie przysługiwać nabywcy wierzytelności. Przedmiotem przelewu wierzytelności mogą być także wierzytelności przyszłe i warunkowe.

7.

1)Na pytanie o treści „Czy nabycie przez Państwa wierzytelności 22 kwietnia 2022 r. podlegało opodatkowaniu? Jeśli tak, to czy była czynność opodatkowana udokumentowana przez Państwa fakturą z wykazaną kwotą podatku należnego?” wskazali Państwo, że: „Nabycie przez A sp. z o.o. wierzytelności z 22 kwietnia 2022 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy VAT, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru.

Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). W konsekwencji, transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnych pozostając poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Nabycie przez A sp. z o.o. wierzytelności 22 kwietnia 2022 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem CIT.

W związku z nabyciem wierzytelności po stronie A sp. z o.o. nie powstał na jakiejkolwiek podstawie prawnej przychód lub dochód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób prawnych. Charakter praw majątkowych, jakimi są wierzytelności, powoduje, że sam fakt ich nabycia nie stanowi jeszcze sam w sobie realnego przysporzenia majątkowego po stronie podmiotu dokonującego zakupu takich wierzytelności. Cechą wierzytelności jest to, iż generuje ona przychód dopiero w przyszłości, w postaci środków pieniężnych uzyskanych z jej spłaty lub odpłatnego zbycia – w postaci różnicy pomiędzy przychodem ze spłaty lub sprzedaży, a kosztami poniesionymi na jej nabycie. Natomiast specyfika wierzytelności powoduje, że nie może być ona nośnikiem tego rodzaju natychmiastowych korzyści wynikających z samego faktu jej nabycia. Z tego powodu w momencie nabycia wierzytelności nie powstało żadne przysporzenie majątkowe po stronie nabywcy – A sp. z o.o”.

2)Na pytanie o treści „Jaki podmiot stał się wierzycielem B sp. z o. o. na skutek spłaty jako poręczyciel jego długu wobec banku z tytułu umów kredytowych?” wskazali Państwo, że: „F S.A. jako dłużnik osobisty – poręczyciel i dłużnik rzeczowy spłaciła dług B sp. z o.o. w upadłości wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 5 z 31 stycznia 2014 r., umowy kredytu nr 3 z 18 grudnia 2014 r., umowy kredytu nr 1 z 16 czerwca 2015 r., umowy kredytu nr 6 z 18 grudnia 2015 r., umowy kredytu nr 2 z 1 czerwca 2016 r., umowy kredytu nr 4 z 21 października 2016 r., umowy kredytu nr 7 z 7 grudnia 2017 r. Na skutek dokonanej spłaty, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c. F S.A. z mocy prawa wstąpiła w prawa spłaconego wierzyciela, tj. Banku i stała się wierzycielem B sp. z o.o. w upadłości”.

3)Na pytanie o treści „Jaka jest istota i charakter wierzytelności warunkowych, za które ww. podmiot w dalszym ciągu ponosi odpowiedzialność jako poręczyciel B sp. z o. o. w upadłości?” wskazali Państwo, że: „F S.A. jest odpowiedzialna jako dłużnik osobisty – poręczyciel za dług B sp. z o.o. w upadłości względem Banku z tytułu:

─umowy kredytu nr 5 z 31 stycznia 2014 r.;

─umowy kredytu nr 4 z 21 października 2016 r.;

─umowy kredytu nr 7 z 7 grudnia 2017 r.

Zgodnie z art. 248 ust. 2 Prawa upadłościowego: „Współdłużnik, poręczyciel, gwarant lub bank otwierający akredytywy może dokonać zgłoszenia wierzytelności przed zaspokojeniem wierzyciela. Na liście wierzytelności umieszcza się wierzytelność współdłużnika, poręczyciela, gwaranta lub banku otwierającego akredytywy, który nie zaspokoił wierzyciela jako wierzytelność warunkową, która nie uprawnia do głosowania na zgromadzeniu wierzycieli”.

Z uwagi na powyższe, zobowiązanie B sp. z o.o. w upadłości wobec F S.A. opisane jako wierzytelności warunkowe powstanie dopiero w chwili, gdy F S.A. jako poręczyciel zapłaci dług B sp. z o.o. w upadłości wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 5 z 31 stycznia 2014 r., umowy kredytu nr 4 z 21 października 2016 r. oraz umowy kredytu nr 7 z 7 grudnia 2017 r. Wówczas na mocy umowy cesji wierzytelność z tego tytułu wobec B sp. z o.o. w upadłości będzie przysługiwać nabywcy wierzytelności. Przedmiotem przelewu wierzytelności mogą być także wierzytelności przyszłe i warunkowe”.

4)Na pytanie o treści „W jaki sposób wynagrodzenie, w zamian za cesję wierzytelności, będzie skalkulowane?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść, ani warunki tej umowy nie są jeszcze uzgodnione. A sp. z o.o. zamierza sprzedać wierzytelność i otrzymać wyłącznie cenę z tego tytułu. W umowie zostanie określona łączna cena za wszystkie wierzytelności stanowiące jej przedmiot”.

5)Na pytanie o treści „Kto komu i za co zapłaci wynagrodzenie w ramach cesji wierzytelności? Proszę szczegółowo wyjaśnić tę kwestię” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Nabywca wierzytelności, warunki umowy, ani cena nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. zamierza sprzedać wierzytelność i otrzymać wyłącznie cenę z tego tytułu”.

8.Na pytanie o treści „Kiedy dokładnie zostanie zawarta przez Państwa umowa przelewu wierzytelności, które Państwu przysługują?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Data zawarcia tej umowy nie jest jeszcze znana”.

9.Na pytanie o treści „Czy wskutek zawarcia umowy przelewu ww. wierzytelności w łącznej wysokości dojdzie do przelewu ww. wierzytelności na rzecz Nabywcy w trybie art. 509 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny? Jeśli nie, to należy wskazać na podstawie jakiego przepisu?” wskazali Państwo, że: „Wskutek zawarcia umowy przelewu wierzytelności w łącznej wysokości 20.346.048.86 zł dojdzie do przelewu ww. wierzytelności na rzecz Nabywcy w trybie art. 509 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.)”.

10.Na pytanie o treści „Jakie prawa i obowiązki będą wynikać z umowy przelewu ww. wierzytelności po stronie Zbywcy, a jakie po stronie Nabywcy” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Szczegółowe prawa i obowiązki Zbywcy i Nabywcy wynikające z umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. zamierza sprzedać wierzytelność i otrzymać wyłącznie cenę z tego tytułu”.

11.Na pytanie o treści „Czy Państwu (Zbywcy) – na podstawie umowy cesji będzie przysługiwać jakiekolwiek roszczenie w stosunku do Nabywcy i wierzytelności? Informacji należy udzielić odrębnie w stosunku do każdej grupy (rodzajów) ww. wierzytelności” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść, ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. Zbywcy na podstawie umowy cesji będzie przysługiwać roszczenie w stosunku do Nabywcy wierzytelności o zapłatę ceny. W umowie zostanie określona łączna cena za wszystkie wierzytelności stanowiące jej przedmiot”.

12.Na pytanie o treści „Czy zbywane wierzytelności będą stanowiły w dacie ich nabycia przez Nabywcę – wierzytelności wymagalne? Informacji należy udzielić odrębnie w stosunku do każdej grupy (rodzajów) ww. wierzytelności wyszczególnionych we wniosku” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł są obecnie wymagalne i będą wymagalne w dniu zawarcia ww. umowy. Wierzytelności warunkowe w łącznej kwocie (...) zł nie są obecnie wymagalne. Ich wymagalność zależy od tego, czy F S.A. spłaci dług B sp. z o.o. w upadłości wobec Banku w C z tytułu umowy kredytu nr 5 z 31 stycznia 2014 r., umowy kredytu nr 4 z 21 października 2016 r. oraz umowy kredytu nr 7 z 7 grudnia 2017 r., za które odpowiada jako poręczyciel. A sp. z o.o. nie ma wiedzy, czy wierzytelności warunkowe w ww. kwocie będą wymagalne w dniu zawarcia umowy przelewu wierzytelności”.

13.Na pytanie o treści „Czy umowa przelewu wierzytelności będzie zawierała upoważnienie do korzystania z nabytych wierzytelności przez inny podmiot (np. poręczyciel długu)?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść, ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby umowa przelewu wierzytelności mała zawierać upoważnienie do korzystania z nabytych wierzytelności przez inny podmiot”.

14.Na pytanie o treści „Czy w umowie będą zawarte zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności przez Nabywcę? Jeśli tak, to proszę je opisać” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść, ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby w umowie były zawarte zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności przez Nabywcę”.

15.Na pytanie o treści „Czy umowa będzie zobowiązywała Nabywcę do świadczenia na rzecz Zbywcy jakichkolwiek usług, a jeśli tak to czy przewiduje wynagrodzenie za ich świadczenie?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść, ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby umowa zobowiązywała Nabywcę do świadczenia na rzecz Zbywcy jakichkolwiek usług”.

16.Na pytanie o treści „Czy w związku z nabyciem wierzytelności Nabywca otrzyma jakiekolwiek przysporzenie majątkowe (wynagrodzenie)? Jeśli odpowiedź będzie twierdząca to prosimy wskazać jak zostanie ono określone (np. w określonym procencie np. odzyskanej kwoty)?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby na podstawie umowy w związku z nabyciem wierzytelności Nabywca miał otrzymać jakiekolwiek przysporzenie majątkowe”.

17.Na pytanie o treści „Czy różnica między wartością nominalną wierzytelności, którą nabędzie Nabywca, a ceną jej sprzedaży będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności w chwili jej sprzedaży? wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść, ani warunki tej umowy, w tym cena sprzedaży, nie są jeszcze znane”.

18.Na pytanie o treści „Czy poza zbyciem wierzytelności na rzecz Nabywcy dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia dla Państwa (Zbywcy), np. premia, prowizja?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby na podstawie umowy poza zbyciem wierzytelności na rzecz Nabywcy doszło do przekazania innego wynagrodzenia dla Zbywcy (np. premia, prowizja)”.

19.Na pytanie o treści „Czy w ww. umowie zostaną zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby w umowie zostały zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności”.

20.Na pytanie o treści „Czy pomiędzy Państwem – Zbywcą wierzytelności, a Nabywcą będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść, ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby pomiędzy Zbywcą wierzytelności, a Nabywcą istniał w przyszłości odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności”.

21.Na pytanie o treści „Czy zbywane wierzytelności są sporne co do wysokości, a w pozostałym zakresie są bezsporne? Tak, czy nie” wskazali Państwo, że: „Wierzytelności, które będą stanowiły przedmiot umowy przelewu są sporne co do zasady i wysokości”.

22.Na pytanie o treści „Czy w przypadku umowy cesji wierzytelności warunkowych będą to wierzytelności z odroczonym terminem płatności ceny za wierzytelność, z zastrzeżeniem obowiązku zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności w przypadku braku terminowej zapłaty ustalonej ceny przez Nabywcę na rzecz Zbywcy, czyli Państwa?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby w przypadku umowy cesji wierzytelności warunkowych cena za wierzytelność była z odroczonym terminem płatności, z zastrzeżeniem obowiązku zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności w przypadku braku terminowej zapłaty ustalonej ceny przez Nabywcę na rzecz Zbywcy”.

23.Na pytanie o treści „Jakie konkretne postanowienia, w przypadku zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności warunkowych przez Nabywcę na Państwa rzecz, będa wynikać z ww. umowy?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby w umowie przewidziano obowiązek zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności warunkowych”.

24.Na pytanie o treści „Czy w umowie cesji wierzytelności warunkowych zawarty będzie przyszły termin, w którym Nabywca zapłaci Państwu (Zbywcy) ustaloną kwotę (cenę za wierzytelność) tytułem płatności za wierzytelność?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby w umowie został zawarty przyszły termin, w którym Nabywca zapłaci Zbywcy ustaloną kwotę (cenę za wierzytelność) tytułem płatności za wierzytelności warunkowe”.

25.Na pytanie o treści „Czy w umowie będą zawarte postanowienia dotyczące rekompensaty dla Nabywcy z tytułu poniesionych nakładów na odzyskanie (windykację) wierzytelności warunkowych w przypadku zwrotnego przeniesienia wierzytelności, na skutek braku dokonania zapłaty ceny w ustalonym terminie Państwu? Jeśli tak, to proszę wskazać jakie” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Treść, ani warunki tej umowy nie są jeszcze znane. A sp. z o.o. nie przewiduje, żeby w umowie zostały zawarte postanowienia dotyczące rekompensaty dla Nabywcy z tytułu poniesionych nakładów na odzyskanie (windykację) wierzytelności warunkowych w przypadku zwrotnego przeniesienia wierzytelności, na skutek braku dokonania zapłaty ceny Zbywcy w ustalonym terminie”.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego o informacje wskazane w punktach 7 pkt 4 i 5, 8-11, 13-20, 22-25 (przedstawione w piśmie, które wpłynęło 22 lutego 2024 r.).

Wnioskodawca wskazuje, że umowa przelewu wierzytelności zostanie zawarta pomiędzy A sp. z o.o., a spółka celową, powołaną w tym celu. Stroną umowy przelewu wierzytelności będzie najprawdopodobniej spółka RS.A. z siedzibą w M. W piśmie z 14 lutego 2024 r. wskazano, że A sp. z o.o. zamierza zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności, bowiem zawarcie tej umowy nie jest pewne, a data jej zawarcia nie jest jeszcze znana.

7.

4)Na pytanie o treści „W jaki sposób wynagrodzenie, w zamian za cesję wierzytelności, będzie skalkulowane?” wskazali państwo, że: „A sp. z o.o. zamierza sprzedać wierzytelność w łącznej wysokości (...) zł oraz wierzytelności warunkowe w kwocie (...) zł i otrzymać wyłącznie cenę z tego tytułu. W umowie zostanie określona łączna cena w kwocie (...) zł za wszystkie wierzytelności stanowiące jej przedmiot”.

5)Na pytanie o treści „Kto komu i za co zapłaci wynagrodzenie w ramach cesji wierzytelności?” wskazali Państwo, że: „Nabywca wierzytelności zapłaci na rzecz A sp. z o.o. cenę w kwocie (...) zł za wszystkie wierzytelności stanowiące przedmiot umowy przelewu wierzytelności”.

8.Na pytanie o treści „Kiedy dokładnie zostanie zawarta przez Państwa umowa przelewu wierzytelności, które Państwu przysługują?” wskazali Państwo, że: „Data zawarcia umowy przelewu wierzytelności nie jest jeszcze znana”.

9.Na pytanie o treści „Czy wskutek zawarcia umowy przelewu ww. wierzytelności w łącznej wysokości dojdzie do przelewu ww. wierzytelności na rzecz Nabywcy w trybie art. 509 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny?” wskazali Państwo, że: „Wskutek zawarcia umowy przelewu wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł oraz wierzytelności warunkowych w łącznej kwocie (...) zł dojdzie do przelewu ww. wierzytelności na rzecz Nabywcy w trybie art. 509 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.)”.

10.Na pytanie o treści „Jakie prawa i obowiązki będą wynikać z umowy przelewu ww. wierzytelności po stronie Zbywcy, a jakie po stronie Nabywcy?” wskazali Państwo, że: „Na podstawie umowy przelewu wierzytelności A sp. z o.o. sprzeda na rzecz Nabywcy wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł oraz wierzytelności warunkowych w łącznej kwocie (...) zł, a Nabywca wierzytelności zapłaci na rzecz A sp. z o.o. cenę w kwocie (...) zł. A sp. z o.o. będzie zobowiązana do wydania Nabywcy posiadanej dokumentacji potwierdzającej istnienie wierzytelności.

11.Na pytanie o treści „Czy Państwu (Zbywcy) – na podstawie umowy cesji będzie przysługiwać jakiekolwiek roszczenie w stosunku do Nabywcy i wierzytelności?” wskazali Państwo, że: „A sp. z o.o. na podstawie umowy przelewu wierzytelności będzie przysługiwać roszczenie w stosunku do Nabywcy wierzytelności o zapłatę ceny w kwocie (...) zł”.

13.Na pytanie o treści „Czy umowa przelewu wierzytelności będzie zawierała upoważnienie do korzystania z nabytych wierzytelności przez inny podmiot (np. poręczyciel długu)?” wskazali Państwo, że: „Umowa przelewu wierzytelności nie będzie zawierała upoważnienia do korzystania z nabytych wierzytelności przez inny podmiot”.

14.Na pytanie o treści „Czy w umowie będą zawarte zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności przez Nabywcę?” wskazali Państwo, że: „W umowie przelewu wierzytelności nie zostaną zawarte zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności przez Nabywcę”.

15.Na pytanie o treści „Czy umowa będzie zobowiązywała Nabywcę do świadczenia na rzecz Zbywcy jakichkolwiek usług, a jeśli tak to czy przewiduje wynagrodzenie za ich świadczenie?” wskazali Państwo, że: „Umowa przelewu wierzytelności nie będzie zobowiązywała Nabywcy do świadczenia na rzecz Zbywcy jakichkolwiek usług”.

16.Na pytanie o treści „Czy w związku z nabyciem wierzytelności Nabywca otrzyma jakiekolwiek przysporzenie majątkowe (wynagrodzenie)? Jeśli odpowiedź będzie twierdząca to prosimy wskazać jak zostanie ono określone (np. w określonym procencie np. odzyskanej kwoty)?” wskazali Państwo, że: „Na podstawie umowy przelewu wierzytelności w związku z nabyciem wierzytelności Nabywca nie otrzyma żadnego przysporzenie majątkowego, tj. wynagrodzenia”.

17.Na pytanie o treści „Czy różnica między wartością nominalną wierzytelności, którą nabędzie Nabywca, a ceną jej sprzedaży będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności w chwili jej sprzedaży?” wskazali Państwo, że: „Wobec B sp. z o.o. w upadłości z siedzibą w C prowadzone jest postępowanie upadłościowe. Wierzytelności przysługujące wobec B sp. z o.o. w upadłości z siedzibą w C, które mają stanowić przedmiot umowy przelewu wierzytelności, nie zostały umieszczone na liście wierzytelności sporządzonej przez syndyka w ramach postępowania upadłościowego. Sprzeciw co do odmowy uznania wierzytelności na liście wierzytelności został nieprawomocnie oddalony. Wierzytelności, które mają stanowić przedmiot umowy przelewu wierzytelności nie są obecnie zabezpieczone hipotecznie. B sp. z o.o. w upadłości z siedzibą w C posiada wielu wierzycieli. Jedynym majątkiem tej Spółki są dwie nieruchomości obciążone hipotecznie. Istnieje ryzyko, że majątek Spółki nie wystarczy na zaspokojenie wszystkich jej wierzycieli, w tym nabywcy wierzytelności. W pierwszej kolejności zaspokajani będą bowiem wierzyciele hipoteczni. Ma to wpływ na rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużnika. Powyższe uzasadnia różnicę między wartością nominalną wierzytelności, które nabędzie Nabywca, a ceną ich sprzedaży”.

18.Na pytanie o treści „Czy poza zbyciem wierzytelności na rzecz Nabywcy dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia dla Państwa (Zbywcy), np. premia, prowizja?” wskazali Państwo, że: „Na podstawie umowy przelewu wierzytelności poza zbyciem wierzytelności na rzecz Nabywcy nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia Zbywcy (np. premia, prowizja)”.

19.Na pytanie o treści „Czy w ww. umowie zostaną zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności?” wskazali Państwo, że: „W umowie przelewu wierzytelności nie zostaną zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności”.

20.Na pytanie o treści „Czy pomiędzy Państwem – Zbywcą wierzytelności, a Nabywcą będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności?” wskazali Państwo, że: „Pomiędzy Zbywcą wierzytelności, a Nabywcą wierzytelności nie będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności”.

22.Na pytanie o treści „Czy w przypadku umowy cesji wierzytelności warunkowych będą to wierzytelności z odroczonym terminem płatności ceny za wierzytelność, z zastrzeżeniem obowiązku zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności w przypadku braku terminowej zapłaty ustalonej ceny przez Nabywcę na rzecz Zbywcy, czyli Państwa?” wskazali Państwo, że: „W przypadku umowy cesji wierzytelności warunkowych cena za wierzytelność nie będzie z odroczonym terminem płatności, ani z zastrzeżeniem obowiązku zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności w przypadku braku terminowej zapłaty ustalonej ceny przez Nabywcę na rzecz Zbywcy”.

23.Na pytanie o treści „Jakie konkretne postanowienia, w przypadku zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności warunkowych przez Nabywcę na Państwa rzecz, będą wynikać z ww. umowy?” wskazali Państwo, że „W umowie przelewu wierzytelności nie zostanie przewidziany obowiązek zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności warunkowych przez Nabywcę na rzecz Zbywcy”.

24.Na pytanie o treści „Czy w umowie cesji wierzytelności warunkowych zawarty będzie przyszły termin, w którym Nabywca zapłaci Państwu (Zbywcy) ustaloną kwotę (cenę za wierzytelność) tytułem płatności za wierzytelność?” wskazali Państwo, że: „W umowie przelewu wierzytelności nie zostanie zawarty przyszły termin, w którym Nabywca zapłaci Zbywcy ustalona kwotę (cenę za wierzytelność) tytułem płatności za wierzytelności warunkowe”.

25.Na pytanie o treści „Czy w umowie będą zawarte postanowienia dotyczące rekompensaty dla Nabywcy z tytułu poniesionych nakładów na odzyskanie (windykację) wierzytelności warunkowych w przypadku zwrotnego przeniesienia wierzytelności, na skutek braku dokonania zapłaty ceny w ustalonym terminie Państwu? Jeśli tak, to proszę wskazać jakie” wskazali Państwo, że: „W umowie przelewu wierzytelności nie zostaną zawarte postanowienia dotyczące rekompensaty dla Nabywcy z tytułu poniesionych nakładów na odzyskanie (windykację) wierzytelności warunkowych w przypadku zwrotnego przeniesienia wierzytelności, na skutek braku dokonania zapłaty ceny Zbywcy w ustalonym terminie”.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem umowy przelewu:

─wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł;

─wierzytelności warunkowych w łącznej kwocie: (...) zł,

które przysługują Wnioskodawcy w stosunku do Spółki B sp. z o.o. w upadłości, Wnioskodawca zostanie uznany za podatnika podatku VAT i będzie zobowiązany zapłacić podatek VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Z kolei, art. 510 § 1 ww. ustawy stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony postanowiły inaczej.

Zatem, wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest więc prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

W kontekście podatku VAT należy zatem rozważyć, czy sprzedaż wierzytelności za wynagrodzeniem można potraktować jako czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT

Przede wszystkim trzeba wykluczyć odpłatną dostawę towarów. Wierzytelność nie spełnia bowiem definicji towaru określonej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.

Jeżeli chodzi natomiast o możliwość zakwalifikowania sprzedaży wierzytelności własnej jako świadczenia usługi, to w tym wypadku warto przywołać treść interpretacji Dyrektora KIS z 17 maja 2018 r. (nr 0111-KDIB3-1 4012.219.2018.1.MP), gdzie organ podatkowy wskazał, że w przypadku zbycia wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Zbycie wierzytelności na rzecz osoby trzeciej najczęściej może mieć miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi.

W związku z powyższym, takie zbycie, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż. Celem i skutkiem takiej transakcji jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku tej transakcji przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Komisję Europejską, znajdującym również poparcie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych, z perspektywy zbywcy, zbycie wierzytelności nie powinno być traktowane jako świadczenie usług podlegające opodatkowaniu, lecz pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT. Komisja Europejska uznała, iż sprzedaż własnych wierzytelności, jako wykonywanie prawa własności, nie podlega opodatkowaniu VAT (Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno-Finansowych z 1 stycznia 2005 r., Nr 1).

Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym, przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 października 2011 r., sygn. I FSK 537/11, w którym sąd uznał, iż:

„Zbycie wierzytelności nie stanowi zatem świadczenia usługi, gdyż jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi)”.

Również organy podatkowe potwierdzają brak opodatkowania podatkiem VAT przy zbyciu wierzytelności. W interpretacji z dnia 3 stycznia 2012 r., sygn. IPPP1/443-1479/11-2/ISZ Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził:

„W oparciu o opis sprawy oraz wskazany wyżej stan prawny należy stwierdzić, iż czynności polegające na wniesieniu przez Wnioskodawcę aportem wierzytelności własnej, nie można uznać za dostawę towaru. Wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru.

Czynność tego rodzaju nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ona jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu”.

Podobne stanowisko prezentuje m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji z 15 maja 2012 r. sygn. ILPP2/443-191/12-3/SJ.

Wobec powyższego, Wnioskodawca uważa, iż w związku z zawarciem umowy przelewu:

─wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł;

─wierzytelności warunkowych w łącznej kwocie: (...) zł,

które przysługują Wnioskodawcy w stosunku do Spółki B sp. z o.o. w upadłości, Wnioskodawca nie zostanie uznany za podatnika podatku VAT i nie będzie zobowiązany zapłacić podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług   (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które – stosownie do definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy – rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast, art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu, mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Zauważyć należy, iż świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Spółka) jest polskim rezydentem podatkowym prowadzącym działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Przedmiotem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej jest w szczególności wspomaganie przedsiębiorców w przeprowadzaniu procesu restrukturyzacji przedsiębiorstw i procesu windykacji. Spółka planuje zawarcie umowy przelewu wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł oraz wierzytelności warunkowych w łącznej kwocie: (...) zł, które przysługują Wnioskodawcy w stosunku do Spółki w upadłości. Cesja wierzytelności nastąpi za wynagrodzeniem.

Pod pojęciem „wierzytelności warunkowe w łącznej kwocie: (...) zł” Spółka rozumie następujące wierzytelności w wysokości:

1)(...) zł, o której mowa w art. 248 ust. 2 Prawa upadłościowego, za którą F S.A. odpowiada jako poręczyciel z tytułu umowy kredytu 7 z 7 grudnia 2017 r. zawartej pomiędzy Dłużnikiem a Bankiem;

2)(...) zł, o której mowa w art. 248 ust. 2 Prawa upadłościowego, za którą F S.A. odpowiada jako poręczyciel z tytułu umowy kredytu 5 z 31 stycznia 2014 r. zawartej pomiędzy Dłużnikiem a Bankiem.

Spółka nabyła 22 kwietnia 2022 r. od innego podmiotu – F S.A. wierzytelności wobec Spółki w upadłości, które teraz planuje sprzedać. Nabycie przez Spółkę wierzytelności z 22 kwietnia 2022 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Ponadto, F S.A. jako dłużnik osobisty – poręczyciel i dłużnik rzeczowy spłaciła dług Spółki w upadłości wobec Banku z tytułu umowy kredytu nr 5

z 31 stycznia 2014 r., umowy kredytu nr 3 z 18 grudnia 2014 r., umowy kredytu nr 1 z 16 czerwca 2015 r., umowy kredytu nr 6 z 18 grudnia 2015 r., umowy kredytu nr 2 z 1 czerwca 2016 r., umowy kredytu nr 4

z 21 października 2016 r., umowy kredytu nr 7 z 7 grudnia 2017 r. Na skutek dokonanej spłaty, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c. F S.A. z mocy prawa wstąpiła w prawa spłaconego wierzyciela, tj. Banku i stała się wierzycielem Spółki w upadłości.

Z uwagi na powyższe, zobowiązanie Spółki w upadłości wobec F S.A. opisane jako wierzytelności warunkowe powstanie dopiero w chwili, gdy F S.A. jako poręczyciel zapłaci dług Spółki w upadłości wobec Banku z tytułu umów kredytowych. Wówczas na mocy umowy cesji wierzytelność z tego tytułu wobec Spółki w upadłości będzie przysługiwać nabywcy wierzytelności.

Wnioskodawca zamierza sprzedać wierzytelność w łącznej wysokości (...) zł oraz wierzytelności warunkowe w kwocie (...) zł i otrzymać wyłącznie cenę z tego tytułu. W umowie zostanie określona łączna cena w kwocie (...) zł za wszystkie wierzytelności stanowiące jej przedmiot.

Nabywca wierzytelności zapłaci na rzecz Wnioskodawcy cenę w kwocie (...) zł za wszystkie wierzytelności stanowiące przedmiot umowy przelewu wierzytelności.

Data zawarcia umowy przelewu wierzytelności nie jest jeszcze znana.

Wskutek zawarcia umowy przelewu wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł oraz wierzytelności warunkowych w łącznej kwocie (...) zł dojdzie do przelewu ww. wierzytelności na rzecz Nabywcy w trybie art. 509 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.   Na podstawie umowy przelewu wierzytelności Wnioskodawca sprzeda na rzecz Nabywcy wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł oraz wierzytelności warunkowe w łącznej kwocie (...) zł, a Nabywca wierzytelności zapłaci na rzecz Wnioskodawcy cenę w kwocie (...) zł. Wnioskodawca będzie zobowiązany do wydania Nabywcy posiadanej dokumentacji potwierdzającej istnienie wierzytelności.

Wnioskodawcy na podstawie umowy przelewu wierzytelności będzie przysługiwać roszczenie w stosunku do Nabywcy wierzytelności warunkowych o zapłatę ceny w kwocie (...) zł.

Wnioskodawca ma zamiar zawrzeć w przyszłości umowę przelewu wierzytelności. Wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł są obecnie wymagalne i będą wymagalne w dniu zawarcia ww. umowy. Wierzytelności warunkowe w łącznej kwocie (...) zł nie są obecnie wymagalne. Ich wymagalność zależy od tego, czy F S.A. spłaci dług Spółki w upadłości wobec Banku z tytułu umów kredytowych, za które odpowiada jako poręczyciel. Wnioskodawca nie ma wiedzy, czy wierzytelności warunkowe w ww. kwocie będą wymagalne w dniu zawarcia umowy przelewu wierzytelności.

Umowa przelewu wierzytelności nie będzie zawierała upoważnienia do korzystania z nabytych wierzytelności przez inny podmiot.

W umowie przelewu wierzytelności nie zostaną zawarte zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności przez Nabywcę.

Umowa przelewu wierzytelności nie będzie zobowiązywała Nabywcy do świadczenia na rzecz Zbywcy jakichkolwiek usług.

Na podstawie umowy przelewu wierzytelności w związku z nabyciem wierzytelności Nabywca nie otrzyma żadnego przysporzenie majątkowego, tj. wynagrodzenia.

Wobec Spółki w upadłości prowadzone jest postępowanie upadłościowe. Wierzytelności przysługujące wobec Spółki w upadłości, które mają stanowić przedmiot umowy przelewu wierzytelności, nie zostały umieszczone na liście wierzytelności sporządzonej przez syndyka w ramach postępowania upadłościowego. Sprzeciw co do odmowy uznania wierzytelności na liście wierzytelności został nieprawomocnie oddalony. Wierzytelności, które mają stanowić przedmiot umowy przelewu wierzytelności nie są obecnie zabezpieczone hipotecznie. Spółka w upadłości posiada wielu wierzycieli. Jedynym majątkiem tej Spółki są dwie nieruchomości obciążone hipotecznie. Istnieje ryzyko, że majątek Spółki nie wystarczy na zaspokojenie wszystkich jej wierzycieli, w tym nabywcy wierzytelności. W pierwszej kolejności zaspokajani będą bowiem wierzyciele hipoteczni. Ma to wpływ na rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużnika. Powyższe uzasadnia różnicę między wartością nominalną wierzytelności, które nabędzie Nabywca, a ceną ich sprzedaży.

Na podstawie umowy przelewu wierzytelności poza zbyciem wierzytelności na rzecz Nabywcy nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia Zbywcy (np. premia, prowizja).

W umowie przelewu wierzytelności nie zostaną zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności.

Pomiędzy Zbywcą wierzytelności, a Nabywcą wierzytelności nie będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.

Wierzytelności, które będą stanowiły przedmiot umowy przelewu są sporne co do zasady i wysokości.

W przypadku umowy cesji wierzytelności warunkowych cena za wierzytelność nie będzie z odroczonym terminem płatności, ani z zastrzeżeniem obowiązku zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności w przypadku braku terminowej zapłaty ustalonej ceny przez Nabywcę na rzecz Zbywcy.

W umowie przelewu wierzytelności nie zostanie przewidziany obowiązek zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności warunkowych przez Nabywcę na rzecz Zbywcy.

W umowie przelewu wierzytelności nie zostanie zawarty przyszły termin, w którym Nabywca zapłaci Zbywcy ustalona kwotę (cenę za wierzytelność) tytułem płatności za wierzytelności warunkowe.

W umowie przelewu wierzytelności nie zostaną zawarte postanowienia dotyczące rekompensaty dla Nabywcy z tytułu poniesionych nakładów na odzyskanie (windykację) wierzytelności warunkowych w przypadku zwrotnego przeniesienia wierzytelności, na skutek braku dokonania zapłaty ceny Zbywcy w ustalonym terminie.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w związku z zawarciem umowy przelewu wierzytelności (sprzedaży wierzytelności na rzecz Nabywcy) w łącznej wysokości (...) zł i wierzytelności warunkowych w łącznej kwocie: (...) zł, które przysługują Państwu w stosunku do Spółki w upadłości, zostaną Państwo uznani za podatnika podatku VAT i będą zobowiązani zapłacić podatek VAT.

Wskazania wymaga, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Podstawą do dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Stosownie do art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem).

Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

W odniesieniu do wątpliwości Państwa w kwestii nieuznania zawarcia umowy przelewu wierzytelności i wierzytelności warunkowych za usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, stwierdzenia wymaga, że czynności zbycia wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).

W przypadku zbycia wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności – niezależnie od tego, czy jest to wierzytelność wymagalna, czy też w dniu zawarcia umowy przelewu nie wiadomo, czy wierzytelność będzie wymagalna – jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Podsumowując, zawarcie umowy przelewu wierzytelności w łącznej wysokości (...) zł i wierzytelności warunkowych w łącznej kwocie: (...) zł przez Państwa na rzecz Nabywcy nie będzie stanowiło czynności, o których mowa w art. 7 i art. 8 ustawy, a tym samym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT po Państwa stronie.

Zatem, Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi tylko w zakresie zadanego pytania. Inne kwestie nieobjęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone. Ponadto, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla Nabywcy wierzytelności, który chcąc uzyskać interpretację indywidualną, powinien wystąpić z osobnym wnioskiem o jej wydanie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).