Interpretacja indywidualna z dnia 27 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.594.2023.3.APR
Temat interpretacji
Sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie spełniała przesłanki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy i będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.
Interpretacja indywidualna
- stanowisko jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe w zakresie uznania, że Spółka dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy nie będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT, a także jest prawidłowe w zakresie uznania, że sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy oraz zastosowania zwolnienia od podatku dla ww. sprzedaży Akcji.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
22 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 22 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zbycia 100% Akcji w Spółce Zależnej. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismami z 8 lutego 2024 r. (wpływ 9 lutego 2024 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
- A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
- B. spółka akcyjna.
Opis zdarzenia przyszłego
Ogólne informacje
2.1. A. sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest polską spółką prawa handlowego, posiadającą siedzibę i miejsce działalności gospodarczej w Polsce oraz jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.
2.2. Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja zaawansowanych technologicznie wyrobów z tworzyw sztucznych oraz najem Lokali A (zgodnie z definicją opisaną poniżej) w budynku biurowym A (...) przy ul. (...) w (...) („Budynek”).
2.3. Wnioskodawca posiada 100% akcji („Akcje”) w spółce C. Spółka Akcyjna („Spółka Zależna”), która jest polską prostą spółką akcyjną, spółką celową, utworzoną na podstawie umowy spółki z dnia 11 kwietnia 2023 r. Spółka Zależna posiada siedzibę i miejsce działalności gospodarczej w Polsce oraz jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.
2.4. Spółka Zależna została utworzona wyłącznie w celu skupienia nieruchomości w formule opisanej poniżej oraz następnie sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej przez Wnioskodawcę do B. S.A. („Nabywca”) - (model wynegocjowanej przez strony transakcji został opisany szerzej poniżej). Po nabyciu przez Spółkę Zależną całej powierzchni Budynku oraz po nabyciu Akcji w Spółce Zależnej przez Nabywcę, Nabywca planuje dokonać rozbiórki istniejących naniesień i zrealizować na oczyszczonej powierzchni inwestycję deweloperską podlegającą opodatkowaniu VAT i niezwolnioną od tego podatku.
2.5. Nabywca jest polską spółką prawa handlowego, posiadającą siedzibę i miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce oraz jest czynnym podatnikiem VAT. Przedmiotem działalności Nabywcy jest działalność deweloperska realizowana we własnym zakresie oraz za pośrednictwem spółek zależnych jak również pełnienie roli funkcji spółki dominującej (holdingowej) wobec spółek zależnych.
2.6. Spółka Zależna na moment transakcji będzie pożyczkobiorcą z tytułu umów pożyczek udzielonych przez Spółkę. Wnioskodawca zawarł bowiem ze Spółką Zależną w dniu 8 listopada 2023 r. umowę pożyczki, na podstawie której udzielił Spółce Zależnej pożyczki na nabycie Dodatkowych Działek opisanych poniżej. Wnioskodawca zawrze również ze Spółką Zależną kolejną umowę pożyczki, którą Spółka Zależna przeznaczy na sfinansowanie wpłaty na depozyt notarialny kwoty Zadatku na nabycie Nieruchomości Banku (zdefiniowanej poniżej oraz szerzej na ten temat poniżej). W przyszłości mogą być udzielane kolejne pożyczki, w tym w szczególności na zaspokojenie płatności wynikających z bieżącej działalności Spółki Zależnej lub związane z transakcjami nieruchomościowymi opisanymi w niniejszym wniosku.
2.7. Wnioskodawca posiada również udziały (akcje) bezpośrednio w innych spółkach prawa handlowego, zarówno polskich jak i zagranicznych.
2.8. Spółka Zależna nie zatrudnia pracowników. Wnioskodawca świadczy na rzecz Spółki Zależnej usługi rachunkowo-księgowe.
2.9. Wnioskodawca nie świadczy na rzecz podmiotów powiązanych w rozumieniu ustawy o CIT i ustawy o VAT usług administracyjnych, zarządzania, rachunkowo-księgowych (oprócz wskazanej powyżej).
2.10. W przeszłości Wnioskodawca udzielał pożyczek do innych podmiotów z nim powiązanych w rozumieniu ustawy o CIT oraz ustawy o VAT.
2.11. Ta sama osoba fizyczna pełni funkcję prezesa zarządu Wnioskodawcy oraz Spółki Zależnej.
Informacje dot. nieruchomości
2.12. Wnioskodawca w latach 1991-1994 (działając jako inwestor) wzniósł Budynek. Na przestrzeni kolejnych lat Wnioskodawca wyodrębnił w Budynku lokale użytkowe - biurowe, a niektóre z nich były przedmiotem sprzedaży na rzecz D. S.A. oraz E. S.A. z siedzibą w (...) („Bank”).
2.13. Wnioskodawca jest:
2.13.1. użytkownikiem wieczystym:
(i)działki nr 1 o powierzchni 680 m2;
(ii)działki nr 2 o powierzchni 4.146 m2;
(iii)odpowiedniego udziału w prawie użytkowania wieczystego działki nr 3 obręb (…) o powierzchni 4 069 m2;
- dalej łącznie jako: „Prawa do UWG A”
2.13.2. właścicielem 6 lokali o łącznej powierzchni użytkowej 8.050,15 m2 oraz odpowiadającego im udziału w prawie własności w części wspólnych Budynku, posadowionego na działce ewidencyjnej nr 3, obręb (...) o powierzchni 4.069 m2 położonych w Budynku, dla których prowadzone są następujące księgi wieczyste:
(i)lokal 1 (KW (...));
(ii)lokal 2 (KW (...));
(iii)lokal 3 (KW (...));
(iv)lokal 4 (KW (...));
(v)lokal 5 (KW (...));
(vi)lokal 6 (KW (...));
- dalej łącznie jako: „Lokale A”;
2.14. Dalej łącznie: Prawa do UWG A oraz Lokale A jako „Nieruchomość A”.
2.15. Z kolei Bank jest:
2.15.1. użytkownikiem wieczystym:
(i)działki nr 4 o powierzchni 686 m2;
(ii)działki nr 5 o powierzchni 1.286 m2;
(iii)działki nr 7 o powierzchni 2.034 m2;
które zagospodarowane są pod parking o utwardzonej nawierzchni, oraz
(iv)odpowiedniego udziału w prawie użytkowania wieczystego działki nr 3 obręb (...) o powierzchni 4 069 m2;
- dalej łącznie jako: „Prawa do UWG Banku”
2.15.2. właścicielem 5 lokali o łącznej powierzchni użytkowej 7.646,64 m2 oraz odpowiadającego im udziału w części wspólnych Budynku, posadowionego na działce ewidencyjnej nr 3, obręb (...) o powierzchni 4.069 m2 położonych w Budynku dla których prowadzone są następujące księgi wieczyste:
(i)lokal 7 (KW (…));
(ii)lokal 8 (KW (…));
(iii)lokal 9 (KW (…));
(iv)lokal 10 (KW (…));
(v)lokal 11 (KW (…));
- dalej łącznie jako „Lokale Banku”.
2.16. Dalej łącznie: Prawa do UWG Banku oraz Lokale Banku jako „Nieruchomość Banku”.
2.17. Dalej łącznie: Nieruchomość Banku i Nieruchomość A jako „Nieruchomość”.
2.18. Na przełomie roku 2023 i 2024 planowane jest zawarcie przez Spółkę Zależną:
2.18.1. umowy przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości Banku z Bankiem („Umowa przedwstępna Banku”) oraz
2.18.2. umowy przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości A ze Spółką („Umowa przedwstępna A”).
2.19. Spółka Zależna poza prawami i obowiązkami wynikającymi z zawartych umów przedwstępnych z Wnioskodawcą oraz Bankiem zawarła w dniu 9 listopada 2023 r. umowę warunkową sprzedaży pomiędzy Spółką Zależną jako kupującym oraz podmiotem trzecim, tj. spółką pod firmą F. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) jako sprzedającym („F”), przed (...) notariuszem w (...), za Rep. A nr (...) na podstawie której F. sprzedała Spółce Zależnej prawo użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działki ewidencyjne o numerach 9 i 10 o łącznym obszarze 129 m2, dla której Sąd Rejonowy (...), (...) prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) („Dodatkowe Działki”) pod warunkiem, że (...) nie wykona prawa pierwokupu przysługującego (...) na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 2) ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami. Następnie na podstawie umowy przeniesienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości z dnia 14 grudnia 2023 roku, zawartej przed (...), notariuszem w (...), za Rep. A nr (...), F przeniosła na Spółkę Zależną prawo użytkowania wieczystego Dodatkowych Działek w wykonaniu wyżej opisanej umowy warunkowej.
2.20. Poza ww. umowami Spółka Zależna nie jest stroną żadnych innych umów przedwstępnych lub warunkowych dotyczących nabycia nieruchomości lub udziałów, akcji lub innych praw udziałowych w spółkach oraz nie posiada majątku (z wyłączeniem Dodatkowych Działek po zmianie wpisu w KW oraz ewentualnie gotówki na rachunkach bankowych).
Opis planowanej transakcji
2.21. Nabywca jest zainteresowany zakupem udziałów (akcji) w Spółce Zależnej, która na moment transakcji sprzedaży Akcji będzie stroną przedwstępnej umowy sprzedaży prawa do Nieruchomości Banku oraz przedwstępnej umowy sprzedaży prawa do Nieruchomości A oraz użytkownikiem wieczystym Dodatkowych Działek. Ponieważ aktualnie prawo do Nieruchomości jest rozproszone, uzgodniona przez strony transakcja odbędzie się w sposób etapowy i złożony.
2.22. Wnioskodawca w dniu 13 grudnia 2023 roku zawarł z Nabywcą przedwstępną umowę sprzedaży akcji (dalej: „Przedwstępna Umowa Sprzedaży Akcji”) z zastrzeżeniem spełnienia lub zrzeczenia się warunków zawieszających opisanych w tej umowie (o czym szerzej poniżej). Wnioskodawca planuje w ramach umowy sprzedaży akcji dokonać sprzedaży na rzecz Nabywcy 100% akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej (dalej: „Umowa Przyrzeczona”) oraz reprezentujących łącznie 100% głosów na walnym zgromadzeniu Spółki Zależnej.
2.23. Zgodnie z Przedwstępną Umową Sprzedaży Akcji Wnioskodawca i Nabywca zawrą Umowę Przyrzeczoną do dnia zamknięcia pod warunkiem spełnienia się lub zrzeczenia się warunków zawieszających w postaci:
2.23.1.zawarcia przez Spółkę Zależną Umowy przedwstępnej A z Wnioskodawcą i złożenie przez Notariusza wniosków do ksiąg wieczystych prowadzonych dla Nieruchomości A o ujawnienie roszczenia Spółki Zależnej o zawarcie przyrzeczonej umowy sprzedaży Nieruchomości A, przy czym ten warunek zawieszający uważa się za zastrzeżony wyłącznie pod warunkiem wcześniejszego zawarcia i nieodstąpienia od Umowy przedwstępnej Banku;
2.23.2.zawarcia przez Spółkę Zależną Umowy przedwstępnej Banku z Bankiem i złożenie przez Notariusza wniosków do ksiąg wieczystych prowadzonych dla Nieruchomości Banku o ujawnienie roszczenia Spółki Zależnej o zawarcie przyrzeczonej umowy sprzedaży Nieruchomości Banku;
2.23.3.wydania ostatecznej i niezaskarżalnej decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę dla Wnioskodawcy lub Spółki Zależnej, umożliwiającego dokonanie rozbiórki Budynku i wszystkich budowli znajdujących się na Nieruchomości („Pozwolenie na Rozbiórkę”);
2.23.4.usunięcie wszystkich ruchomości ze wszystkich powierzchni Budynku z pewnymi wyjątkami uzgodnionymi między stronami i wywiezienie ich przez Wnioskodawcę lub najemców;
2.23.5. w odniesieniu do Dodatkowych Działek:
(i) nabycie przez Spółkę Zależną Dodatkowych Działek od F w wykonaniu umowy warunkowej Dodatkowych Działek; albo
(ii) w przypadku wykonania prawa pierwokupu w stosunku do Dodatkowych Działek przez (...) w wyniku zawarcia umowy warunkowej Dodatkowych Działek, dokonanie cesji wszystkich praw i obowiązków dzierżawcy wynikających z umowy dzierżawy przez Wnioskodawcę na Spółkę Zależną bez dodatkowego wynagrodzenia płatnego na rzecz Wnioskodawcy;
2.23.6. zapłata przez Spółkę Zależną na rzecz Banku zadatku dla Banku, przy czym ten warunek zawieszający uważa się za zastrzeżony wyłącznie pod warunkiem zapłaty zadatku Wnioskodawcy przez Nabywcę i pod warunkiem wcześniejszego zawarcia przez Spółkę Zależną i nieodstąpienia od Umowy Przedwstępnej Banku;
2.23.7. w odniesieniu do wszystkich umów najmu zawartych z A:
(i) ważne rozwiązanie umów najmu i opuszczenie wynajmowanych pomieszczeń przez najemców, co zostanie udokumentowane aneksem do umowy najmu, porozumieniem lub protokołem przekazania zawartym pomiędzy najemcą a wynajmującym, potwierdzającym rozwiązanie lub wygaśnięcie umowy najmu i przeniesienie posiadania wynajmowanych pomieszczeń z powrotem na wynajmującego; lub
(ii) w odniesieniu do niektórych najemców zawarcie przez odpowiednich najemców z wynajmującymi aneksów do umów najmu, na podstawie których okres obowiązywania umów najmu wygaśnie nie później niż określonym dniu, najemcy zobowiążą się do opuszczenia pomieszczeń nie później niż w określonym dniu oraz przekażą wynajmującemu akty notarialne dobrowolnego poddania się egzekucji przez tych najemców co do obowiązku zwrotu zajmowanych przez nich pomieszczeń w Budynku, ustalające najpóźniejszy termin opuszczenia pomieszczeń przez najemców;
pod warunkiem, że zarówno w przypadkach wskazanych w powyższych punktach (i) jak i (ii) żadne kwoty nie będą należne na rzecz najemców lub innych osób od Spółki Zależnej w związku z zawarciem takich aneksów czy porozumień w przedmiocie rozwiązania odpowiednich umów najmu;
2.23.8. wydanie interpretacji podatkowych dotyczących opodatkowania VAT/PCC sprzedaży Nieruchomości (w odpowiedzi na odrębne wnioski) oraz zbycia akcji (w odpowiedzi na niniejszy wniosek); oraz
2.23.9. spełnienie lub zrzeczenie się (za zgodą Nabywcy) wszystkich warunków zawieszających wynikających z Umowy Przedwstępnej Banku oraz Umowy Przedwstępnej A.
2.24. Warunki zawieszające określone w punktach 2.23.3, 2.23.4, 2.23.5 oraz 2.23.7 są zastrzeżone wyłącznie na rzecz Nabywcy, co oznacza, że Nabywca może zrzec się każdego z nich do określonego w Przedwstępnej Umowie Sprzedaży Akcji dnia, a w takim przypadku dany Warunek Zawieszający będzie uważany za niezastrzeżony.
2.25. Zgodnie z postanowieniami Przedwstępnej Umowy Sprzedaży Akcji za przeniesienie własności Akcji należna będzie Spółce cena sprzedaży za wszystkie akcje Spółki Zależnej, która może podlegać korekcie po dniu sprzedaży zgodnie z ustaleniami stron. Na podstawie Przedwstępnej Umowy Sprzedaży Akcji Nabywca jest zobowiązany do wpłaty na poczet ceny nabycia akcji Spółki Zależnej zadatku w wysokości uzgodnionej przez strony.
2.26. Chronologia zawarcia poszczególnych umów przedwstępnych i umów przenoszących będzie następująca:
2.26.1. Zawarcie Przedwstępnej Umowy Sprzedaży Akcji, co miało miejsce 13 grudnia 2023 r.
2.26.2. Zawarcie umowy przeniesienia Dodatkowych Działek w wykonaniu umowy warunkowej, co miało miejsce 14 grudnia 2023 r.
2.26.3. Kolejno Spółka Zależna oraz Bank zawrą Przedwstępną Umowę Banku.
2.26.4. Następnie Spółka Zależna oraz Wnioskodawca zawrą Przedwstępną Umowę A.
2.26.5. Wnioskodawca oraz Nabywca, po spełnieniu (lub zrzeczeniu się w odniesieniu do warunków wskazanych w punktach 2.23.3, 2.23.4, 2.23.5 oraz 2.23.7) się warunków zawieszających wskazanych w punkcie 2.23 oraz niewykonania przez żadną ze stron prawa do odstąpienia od Przedwstępnej Umowy Sprzedaży Akcji zawrą Umowę Przyrzeczoną Sprzedaży Akcji w wykonaniu Przedwstępnej Umowy Sprzedaży Akcji.
2.26.6. Kolejno Spółka Zależna oraz Bank zawrą umowę przyrzeczoną w wykonaniu Przedwstępnej Umowy Banku zgodną z zobowiązaniami stron wynikającymi z Przedwstępnej Umowy Banku.
2.26.7. Następnie Spółka Zależna oraz Wnioskodawca zawrą umowę przyrzeczoną w wykonaniu Przedwstępnej Umowy A zgodną z zobowiązaniami stron wynikającymi z Przedwstępnej Umowy A.
Charakterystyka działalności Nabywcy
Nabywca jest spółką akcyjną i podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nabywca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
Nabywca realizuje w szczególności projekty budowy lokali mieszkalnych (projekty mieszkaniowe) w ramach własnej działalności natomiast projekty biurowe, handlowo-usługowe, wielofunkcyjne (tzw. mix-use) oraz nieliczne projekty mieszkaniowe w toku, wykonuje w ramach umów ze spółkami celowymi należącymi do grupy kapitałowej Nabywcy, tj. Nabywca jest podmiotem dominującym/holdingowym - posiada bezpośrednio lub pośrednio akcje, udziały lub uczestnictwo w danej spółce celowej, zależnie od formy prawnej takiej spółki, a sprawozdania finansowe tych podmiotów podlegają konsolidacji pełnej na poziomie Nabywcy). Jednoczenie projekty mieszkaniowe z mieszkaniami przeznaczonymi na sprzedaż są i docelowo będą realizowane wyłącznie w ramach konsolidowanej przez Nabywcę osobnej grupie kapitałowej posiadającej własną spółkę dominującą, która tak jak Nabywca jest podmiotem notowanym na Giełdzie Papierów Wartościowych w (...).
W celu realizacji projektów deweloperskich za pośrednictwem spółek celowych (zależnych), które nie zatrudniają pracowników, Nabywca prowadzi działalność usługową m.in. w zakresie odpłatnego świadczenia usług pośrednictwa w pozyskaniu gruntów pod inwestycje, świadczeniu usług przygotowania i zarządzania przedsięwzięciem inwestycyjnym (kompleksowe prowadzenie budowy), pośrednictwo w pozyskaniu finansowania, marketingu, pośrednictwa w wynajmie powierzchni biurowych i usługowych (tzw. retail), usługi prawne i inne.
Nabywca realizuje również projekty deweloperskie w platformach joint-venture w których posiada udział mniejszościowy i konsoliduje ten udział metodą praw własności (spółki będące platformą joint-venture lub podmioty zależne tych platform, stanowią podmioty powiązane z Nabywcą, ale nie należące do grupy kapitałowej Nabywcy). W ramach tych przedsięwzięć zespoły Nabywcy świadczą na rzecz spółek joint-venture m.in. usługi w zakresie pośrednictwa w pozyskaniu gruntów pod inwestycje, świadczeniu usług przygotowania i zarządzania przedsięwzięciem inwestycyjnym).
Działalność usługowa Nabywcy podlega opodatkowaniu VAT wg stawki 23%, natomiast w zakresie niektórych usług zwolnieniu od podatku (usługi w zakresie pozyskania finansowania).
Zakup Akcji w Spółce Zależnej związany będzie z realizacją projektu deweloperskiego w Spółce Zależnej polegającego na budowie budynków usługowych lub wielofunkcyjnych, docelowo generujących sprzedaż opodatkowaną VAT (z wynajmu powierzchni/pomieszczeń lub sprzedaży gotowego budynku) i nie korzystającą ze zwolnienia od VAT.
Spółka Zależna stanie się częścią grupy kapitałowej Nabywcy. Bezpośrednio po nabyciu Spółki Zależnej Nabywca rozpocznie świadczenie na rzecz tej spółki m.in. usług udostępnienia siedziby, usług prawnych - obsługa korporacyjna, usług w zakresie doradztwa podatkowego i cen transferowych.
Ponadto, Spółka Zależna będzie odbiorcą szeregu usług zmierzających do realizacji przedsięwzięcia deweloperskiego na nieruchomości w Spółce Zależnej, w szczególności usługi zarządzania przygotowaniem inwestycji deweloperskiej.
Nabywca planuje realizację projektu w ramach własnej grupy kapitałowej na części nieruchomości w Spółce Zależnej, natomiast w odniesieniu do pozostałej części - po dokonaniu podziału nieruchomości w Spółce Zależnej oraz spełnieniu innych warunków (np. rozbiórki naniesień, uzyskanie stosownych pozwoleń administracyjnych) planowana jest sprzedaż do platformy joint-venture w celu realizacji projektu budynku zamieszkania zbiorowego z lokalami na wynajem.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
1.Spółka wskazuje, że nie jest ona stroną umowy o zarządzanie Spółką Zależną zawartej ze Spółką Zależną (tj. nie zawarła takiej umowy), ani żadnej innej umowy, której przedmiotem byłoby m.in. ustalanie strategii rozwoju Spółki Zależnej, długoterminowych celów biznesowych, optymalizacja wyników finansowych Spółki Zależnej, wsparcie Spółki Zależnej w tworzeniu budżetów rocznych, długoterminowych planów finansowych i innych analiz finansowych, wsparcie Spółki Zależnej w rozwijaniu relacji z kontrahentami. Spółka nie planuje również zawarcia takiej umowy ze Spółką Zależną do dnia sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej.
Wnioskodawca świadczy na rzecz Spółki Zależnej usługi rachunkowo-księgowe oraz udzielił Spółce Zależnej finansowania w postaci pożyczek. Spółka Zależna na moment transakcji będzie pożyczkobiorcą z tytułu umów pożyczek udzielonych przez Spółkę (kwestia szczegółowo opisana we Wniosku).
Jednocześnie ta sama osoba fizyczna pełni funkcję prezesa zarządu Wnioskodawcy oraz Spółki Zależnej. Osoba ta jako członek zarządu Wnioskodawcy oraz Spółki Zależnej prowadzi sprawy zarówno Spółki, jak i Spółki Zależnej oraz reprezentuje ww. podmioty.
2.Podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest produkcja zaawansowanych technologicznie wyrobów z tworzyw sztucznych oraz dotychczas najem Lokali A w Budynku, przy czym w związku ze sprzedażą Lokali A, która ma mieć miejsce w dniu sprzedaży Akcji, Spółka skupi się na działalności polegającej na produkcji zaawansowanych technologicznie wyrobów z tworzyw sztucznych, z którego to tytułu Spółka osiąga znaczące obroty.
Zgodnie z aktualnymi założeniami Wnioskodawca nie planuje rozszerzyć swojej działalności o obrót udziałami lub akcjami spółek.
Spółka posiada od wielu lat udziały w innych spółkach zależnych, które prowadzą odmienną od Wnioskodawcy działalność gospodarczą (lotnicza, hotelowa) i nie planuje w najbliższym czasie sprzedaży udziałów w tych spółkach.
Nabycie Akcji w spółce akcyjnej w celu skupieniu w niej ww. nieruchomości (a dokładnie Dodatkowych Działek oraz dwóch umów przedwstępnych, tj. Przedwstępnej Umowy Banku oraz Przedwstępnej Umowy A) i kolejno sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej wynika wyłącznie z uwarunkowań biznesowych transakcji oraz uzgodnień poczynionych z Nabywcą - Spółka Zależna została utworzona wyłącznie w celu skupienia nieruchomości w formule opisanej we Wniosku oraz następnie sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej przez Wnioskodawcę do Nabywcy. Ponieważ w Budynku wydzielone są Lokale, które należą do dwóch różnych podmiotów, tj. do Wnioskodawcy (Lokale A) oraz do Banku (Lokale Banku), taka formuła sprzedaży upraszcza transakcję po stronie Nabywcy, albowiem pozwala na skupieniu całej Nieruchomości w jednym podmiocie (tj. Spółce Zależnej), jednocześnie pozwala nie angażować środków pieniężnych przez Spółkę na nabycie Nieruchomości Banku i jej odsprzedaż do Nabywcy. Zgodnie z ustaleniami na dzień sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna będzie właścicielem Dodatkowych Działek i stroną Przedwstępnej Umowy A oraz Przedwstępnej Umowy Banku, które to umowy stanowią zobowiązanie do zawarcia przez odpowiednio Wnioskodawcę i Bank ze Spółką Zależną umów przenoszących na Spółkę Zależną Nieruchomości A oraz Nieruchomości Banku. Ponieważ zawarcie ww. umów przenoszących nastąpi w tym samym dniu co sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej do Nabywcy, ale po tej sprzedaży Akcji, więc (i) w momencie zawarcia umowy sprzedaży Akcji, Spółka Zależna nie będzie jeszcze właścicielem Nieruchomości (będzie wyłącznie stroną umów przedwstępnych zakupu Nieruchomości Banku i Nieruchomości A), ponadto (ii) Nabywca dofinansuje Spółkę Zależną w celu zapewnienia jej środków na nabycie Nieruchomości A i Nieruchomości Banku. Gdyby nie uzgodniona z Nabywcą forma przeprowadzenia transakcji, sprzedaż Nieruchomości mogłaby odbyć się poprzez odkup przez Spółkę od Banku Nieruchomości Banku i kolejno sprzedaż Nieruchomości (tj. Nieruchomości Banku i Nieruchomości A) przez Spółkę do Nabywcy.
Na tym tle sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej nie stanowi rozszerzenia działalności A o obrót akcjami, ale stanowi formę wykonania transakcji w schemacie transakcyjnym uzgodnionym z Nabywcą.
3.Sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej nie będzie wykonana w ramach działalności maklerskiej lub brokerskiej.
4.Wnioskodawca planuje w ramach Umowy Przyrzeczonej dokonać sprzedaży na rzecz Nabywcy 100% akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej, reprezentujących łącznie 100% głosów na walnym zgromadzeniu Spółki Zależnej. Spółka Zależna, w związku z przejściem własności Akcji, stanie się w całości zależna od Nabywcy. Nabywca będzie posiadał 100% akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej. W wyniku zawarcia Umowy Przyrzeczonej, udziały w Spółce Zależnej (posiadającej te same składniki materialne i niematerialne, co w sekundzie jurydycznej zbycia i nabycia jej Akcji) staną się w 100% własnością Nabywcy.
W dacie zbycia Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna będzie w szczególności stroną umów pożyczek opisanych we Wniosku, Przedwstępnej Umowy A, Przedwstępnej Umowy Banku, użytkownikiem wieczystym Dodatkowych Działek. Przed dniem zbycia Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna nie dokona przeniesienia lub sprzedaży posiadanych kluczowych aktywów lub zobowiązań, czy też praw i obowiązków z umów przedwstępnych opisanych we Wniosku.
Po nabyciu Akcji w Spółce Zależnej przez Nabywcę, Spółka Zależna nabędzie Nieruchomość (w dniu sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej, ale po dokonaniu nabycia Akcji w Spółce Zależnej). Kolejno, Nabywca planuje dokonać rozbiórki istniejących naniesień (Budynku) i zrealizować na oczyszczonej powierzchni inwestycję deweloperską podlegającą opodatkowaniu VAT i niezwolnioną od tego podatku.
5.Spółka nie świadczy usługi przechowywania akcji i zarządzania nimi.
6.W dacie zbycia Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna będzie w szczególności posiadała tytuł użytkowania wieczystego Dodatkowych Działek, ale również będzie stroną umów pożyczek opisanych we Wniosku, Przedwstępnej Umowy A, Przedwstępnej Umowy Banku. Przed dniem transakcji Spółka Zależna nie dokona przeniesienia lub sprzedaży posiadanych kluczowych aktywów lub zobowiązań, czy też praw i obowiązków z umów przedwstępnych opisanych we Wniosku. Na moment sprzedaży Akcji Spółka Zależna będzie więc użytkownikiem wieczystym Dodatkowych Działek, ale nie będzie przysługiwać jej tytuł prawny do Nieruchomości Banku i Nieruchomości A (będzie wyłącznie stroną Przedwstępnej Umowy Banku i Przedwstępnej Umowy A zobowiązujących do nabycia Nieruchomości Banku i Nieruchomości A).
7.Nabywca, zgodnie ze swoim modelem prowadzenia działalności gospodarczej, realizuje projekty deweloperskie w spółkach zależnych/celowych na rzecz których świadczy usługi podlegające opodatkowaniu VAT i nie zwolnione od tego podatku. Są to zarówno usługi związane z bieżącym funkcjonowaniem tych spółek, jak i związane z projektami deweloperskimi realizowanymi przez te spółki celowe. Planowane jest aby zakupiona Spółka Zależna również realizowała projekt deweloperski (na części posiadanej nieruchomości, pozostała część może zostać sprzedana), spójny z projektami realizowanymi w ramach grupy kapitałowej Nabywcy.
Po zakupie 100% akcji w Spółce Zależnej, stanie się ona częścią grupy kapitałowej Nabywcy i będzie odbiorcą szeregu usług zmierzających w szczególności do realizacji przedsięwzięcia deweloperskiego na aktywach nieruchomościowych w Spółce Zależnej. Do usług świadczonych przez Nabywcę na rzecz Spółki Zależnej należeć będą m.in. usługi zarządzania przygotowaniem inwestycji deweloperskiej, usługi udostępnienia siedziby, usługi administracyjne, usługi prawne. Świadczenie powyższych usług podlega opodatkowaniu VAT u Nabywcy wg stawki 23%. Usługi te będą świadczone przez Nabywcę, natomiast usługi w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych Spółki Zależnej będą świadczone przez inną spółkę w grupie kapitałowej Nabywcy świadczącą usługi księgowe. Gdyby Nabywca nie nabył Akcji w Spółce Zależnej, to z pewnością nie mógłby czerpać zysków wynikających z wykonania ww. usług, które są opodatkowane VAT i niezwolnione od tego podatku (i w związku ze świadczeniem których Nabywca będzie wykazywał VAT należny); takie usługi bowiem Nabywca świadczy co do zasady na rzecz podmiotów powiązanych.
8.Zakup akcji Spółki Zależnej ma związek z realizacją całościowej strategii grupy kapitałowej Nabywcy, w której Nabywca jest podmiotem dominującym. Strategia ta zakłada co do zasady nabywanie nieruchomości o potencjale inwestycyjnym i realizację projektów deweloperskich w spółkach celowych (Spółka Zależna stanowić będzie spółkę celową) w celu ich sprzedaży i czerpania z tego tytułu zysków. Zyski z projektów są realizowane przez spółkę celową, ale wpływają na zyski grupy jako całości m.in. poprzez wypłatę dywidend, umożliwiając realizację kolejnych inwestycji deweloperskich. Strategia ta będzie realizowana w szczególności poprzez zapewnienie Spółce Zależnej wszelkich usług pozwalających realizować cele założone przez Nabywcę. Tytułem przykładu Nabywca może np. w części wykorzystać środki otrzymane z dywidendy od Spółki Zależnej na wykonanie usług zarządzania przygotowaniem inwestycji deweloperskiej, które to czynności są opodatkowanie i niezwolnione od tego podatku i z tytułu wykonania których Nabywca wykaże VAT należny.
Pytania (oznaczone we wniosku nr 3.1, 3.2, 3.3 i 3.5)
3.1. Czy Spółka dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT? (dalej: „Pytanie nr 1”)
3.2. Czy, w przypadku uznania przez Organ w odpowiedzi na Pytanie nr 1 stanowiska Wnioskodawcy za nieprawidłowe i uznania, że Spółka dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT, to sprzedaż Akcji będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT (i nie będzie stanowić transakcji niepodlegającej opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT)? (dalej: „Pytanie nr 2”).
3.3. Czy, w przypadku uznania przez Organ w odpowiedzi na Pytanie nr 1 oraz na Pytanie nr 2, że:
- Spółka dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT oraz
- sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT,
to sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie zwolniona od podatku VAT? (dalej: „Pytanie nr 3”).
3.5. Czy, w przypadku uznania przez Organ w odpowiedzi na Pytanie nr 3, że sprzedaż przez Wnioskodawcę Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie podlegała opodatkowaniu VAT i nie będzie od tego podatku zwolniona, to czy w takim przypadku Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z nabyciem Akcji? (dalej: „Pytanie nr 5”).
Stanowisko Zainteresowanych w sprawie
4.1. Zdaniem Zainteresowanych - w zakresie Pytania nr 1 - Wnioskodawca dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy nie będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT.
4.2. Zdaniem Zainteresowanych - w zakresie Pytania nr 2 – w przypadku uznania przez Organ, że Wnioskodawca dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT, to sprzedaż Akcji będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.
4.3. Zdaniem Zainteresowanych - w zakresie Pytania nr 3 - w przypadku uznania przez Organ, że:
4.3.1. Wnioskodawca dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT oraz
4.3.2. sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 pkt 1 ustawy o VAT,
sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie zwolniona od podatku VAT.
4.5. Zdaniem Zainteresowanych, w zakresie Pytania nr 5 - w przypadku uznania przez Organ, że sprzedaż przez Wnioskodawcę Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie podlegała opodatkowaniu VAT i nie będzie od tego podatku zwolniona, Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z nabyciem Akcji.
5. Uzasadnienie
5.1. Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy z pkt 4.1. (Pytanie nr 1), tj. że Wnioskodawca dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy nie będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT.
(i)Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Powyższe pojęcia zostały zdefiniowane odpowiednio w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którymi przez:
a)dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel;
b)świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w tym również:
i.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
ii.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
iii.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
(ii)Stosownie do art. 2 ust. 6 ustawy o VAT towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
(iii)W konsekwencji, zbycie akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej przez Wnioskodawcę w ramach Transakcji nie stanowi dostawy towarów, ponieważ w świetle wskazanej wyżej definicji akcji nie sposób uznać za towary.
(iv)Na podstawie przywołanych wyżej przepisów, odpłatne zbycie akcji powinno zostać uznane za świadczenie usług opodatkowane podatkiem od towarów i usług, o ile ich zbycie następowałoby w ramach wykonywania działalności gospodarczej przez Spółkę.
(v)W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
(vi)Przy tym według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
(vii)Jak wskazuje się w orzecznictwie, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki (Pismo z dnia 10 listopada 2023 r., wydane przez: Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0112-KDIL1-1.4012.452.2023.2.WK).
(viii)Podsumowując odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu tylko wtedy, gdy dokonywane jest przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. W ocenie Wnioskodawcy, dokonując transakcji sprzedaży Akcji Spółki Zależnej, należących do własnych składników majątku, Wnioskodawca nie występuje w roli podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT (odpowiednio art. 9 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, dalej: „Dyrektywa VAT”) ponieważ w przedmiotowej sprawie, czynność sprzedaży akcji nie należy do zawodowej płaszczyzny Wnioskodawcy.
(ix)Jak zaznaczył Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 3 sierpnia 2018 r., znak 0111-KDIB3-2.4012.347.2018.6.AZ: „w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy”.
(x)Analogiczne stanowisko do ww. wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji z 23 kwietnia 2018 nr 0113-KDIPT1-2.4012.90.2018.3.KW. W interpretacji tej Organ powołał szereg wyroków TSUE wskazujących, że samo nabycie i posiadanie akcji spółki z czym nie wiąże się zarządzanie tą spółką, nie powinno być traktowane za działalność gospodarczą w rozumieniu Dyrektywy VAT, nadającą posiadaczowi tych akcji status podatnika VAT – m.in. wyrok TSUE z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C‑77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro w którym TSUE uznał, że „zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej”.
(xi)Biorąc pod uwagę powyższe, jedynie obrót papierami wartościowymi wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy o VAT w ramach jego profesjonalnej aktywności (jak czynności pośrednika, maklera, brokera) podlega opodatkowaniu VAT. Wnioskodawca uważa zatem, że w opisanym zdarzeniu przyszłym nie zachodzą opisane wyżej przesłanki przesądzające, że sprzedaż przez Wnioskodawcę Akcji w Spółce Zależnej nastąpi w ramach wykonywania działalności gospodarczej.
(xii)Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (m.in. wyrok z dnia 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 Kretztechnik AG przeciwko Finanzamt Linz) sprzedaż akcji nie stanowi zwykłej realizacji uprawnień właścicielskich, ale następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej, w przypadku gdy:
(a)posiadacz akcji uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada;
(b)posiadanie akcji jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.
(c)sprzedaż akcji prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;
(xiii)Wnioskodawca uważa, że w opisanym stanie faktycznym nie zachodzi żadna z ww. przesłanek:
a.Spółka nie uczestniczy w zarządzaniu Spółką Zależną - w ślad za orzecznictwem TSUE uczestniczenie w zarządzaniu spółkami ma miejsce tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie usług administracyjnych, rachunkowych, handlowych czy technicznych na rzecz swoich spółek zależnych (zob. wyrok w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu; w sprawie C-102/00 Welthgrove BV przeciwko Staatssecretaris van Financien; w sprawie C-16/00 Cibo Participations.). Wnioskodawca nie świadczył i nie świadczy na rzecz Spółki Zależnej usług zarządzania podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, pod tego rodzaju usługi nie można podciągnąć faktu, że ta sama osoba fizyczna pełni funkcję prezesa zarządu Wnioskodawcy oraz Spółki Zależnej, w sytuacji, gdy pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką Zależną nie ma żadnych świadczeń i rozliczeń z tego tytułu, które odbywałyby się na podstawie faktury i które można byłoby uznać, za świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT. Również świadczenie przez Wnioskodawcę usług rachunkowo‑księgowych na rzecz Spółki Zależnej nie sposób uznać za czynności zarządzania, w sytuacji, w której ograniczają się wyłącznie do prowadzenia ksiąg rachunkowych. W konsekwencji brak jest więc możliwości wykazania związku pomiędzy opisanymi wyżej usługami świadczonymi przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki Zależnej a uczestniczeniem w zarządzaniu przedmiotową spółką.
b.Posiadanie akcji w Spółce Zależnej nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej - jak już Spółka wcześniej wskazała, Spółka zajmuje się działalnością produkcyjną oraz najmem powierzchni Lokali w Budynku i nie prowadzi jakiejkolwiek działalności w zakresie obrotu udziałami czy papierami wartościowymi (w tym akcjami). Działalność Wnioskodawcy jest skoncentrowana na osiąganiu zysków z tytułu produkcji wyrobów sztucznych, natomiast tworzenie spółek oraz zbywanie akcji nie ma dla Spółki charakteru profesjonalnego. Nabywając i posiadając udziały (akcje) w spółkach zależnych, Wnioskodawca nie kieruje się chęcią osiągnięcia/maksymalizacji dochodu w wyniku sprzedaży tych akcji, a dywersyfikacją ryzyk i rodzajów działalności, które w niezmienionej formie prowadzone są od lat. Realizacja powyższej przesłanki ma miejsce w przypadku, gdy podmiot zbywający akcje w spółce, nabył je wcześniej z zamiarem osiągnięcia zysku. Taka sytuacja nie ma miejsca w przypadku Wnioskodawcy. Opisywany warunek dotyczy podmiotów, które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej profesjonalnie zajmują się tworzeniem lub nabywaniem akcji w spółkach, ponieważ umożliwia to im stałe, bezpośrednie i konieczne rozszerzenie działalności gospodarczej. Zdaniem Wnioskodawcy posiadanie Akcji w Spółce Zależnej nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej. Taki model transakcji został wymuszony przez uwarunkowania transakcyjne, w celu przeprowadzenia transakcji niezbędne było skupienie całej Nieruchomości w jednym podmiocie.
c.Wnioskodawca nie dokonuje sprzedaży akcji w Spółce Zależnej w ramach działalności maklerskiej, czy brokerskiej - jak zostało wskazane w stanie faktycznym Wnioskodawca nie prowadzi działalności maklerskiej i brokerskiej. Spółka od ponad 30 lat zajmuje się produkcją wyrobów gotowych z tworzyw sztucznych dla branży RTV, AGD. Przede wszystkim jednak w zakres prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi (w tym akcjami spółek kapitałowych). Transakcja jest zdarzeniem incydentalnym, nie ma też cech powtarzalności. Sprzedaż akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej stanowi czynność polegającą na zarządzaniu własnym portfelem, a struktura polegająca na zbyciu Akcji w spółce celowej (tj. Spółce Zależnej) została wymuszona wyłącznie uzgodnioną między Zainteresowanymi strukturą transakcyjną.
(xiv)W rezultacie, pomimo, że na gruncie ww. regulacji, sprzedaż przez Wnioskodawcę akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej w ramach Transakcji, spełnia definicję odpłatnego świadczenia usług, to z uwagi, że nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej, a stanowi realizację przysługujących Spółce praw właścicielskich to Transakcja nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
(xv)Powyższe potwierdza stanowisko organów podatkowych, przykładowo interpretacja z dnia 23 stycznia 2019 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.688.2018.2.RR Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: „Należy zatem zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły. Aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy w ramach jego profesjonalnej aktywności”.
5.2. Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy - w zakresie Pytania nr 2 – w przypadku uznania przez Organ, że Wnioskodawca dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działał w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT, to sprzedaż Akcji będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT (będzie stanowić transakcję niepodlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o VAT).
(i)W celu rozstrzygnięcia czy transakcja polegająca na odpłatnym zbyciu 100% Akcji w Spółce Zależnej będzie opodatkowane VAT, w pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie, czy przedmiotowa Transakcja mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, zawartym w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT oraz czy żadne z wyłączeń z opodatkowania podatkiem VAT, wskazanych w art. 6 ustawy o VAT, nie znajdzie zastosowania.
(ii)Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów, rozumiana (w świetle art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT) jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W myśl art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Natomiast stosownie do art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
(iii)W ustawie o VAT nie zostało zdefiniowane pojęcie „zbycia” jednakże art. 7 ustawy o VAT posługuje się zbliżonym terminem dostawy towarów obejmujące zasadniczo wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
(iv)Podobnie również w ustawie o VAT nie zostało zdefiniowane pojęcie „przedsiębiorstwa”. Zgodnie jednak z definicją sformułowaną w Kodeksie cywilnym w art. 55(1) przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
(a)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
(b)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
(c)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
(d)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
(e)koncesje, licencje i zezwolenia;
(f)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
(g)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
(h)tajemnice przedsiębiorstwa;
(i)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
(v)Z kolei zgodnie z art. 55 ust. 2 Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
(vi)Regulacja ta została wprowadzona do ustawy o VAT w związku ze skorzystaniem przez polskiego ustawodawcę z opcji przewidzianej w art. 19 i 29 Dyrektywy.
(vii)Zgodnie z art. 19 Dyrektywy VAT, w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca oraz że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. Dodatkowo stosownie do art. 29 Dyrektywy VAT art. 19 stosuje się na takich samych zasadach do świadczenia usług.
(viii)Z powyższych uregulowań wynika, że jeśli dane państwo członkowskie - tak jak Polska - skorzysta z ww. opcji, przeniesienie całości lub części aktywów nie jest uważane za dostawę towarów/świadczenie usług w rozumieniu Dyrektywy VAT. Celem wprowadzenia takiej opcji było umożliwienie państwom członkowskim, aby ułatwiały one przenoszenie przedsiębiorstw lub ich części, poprzez uproszczenie procedury i unikanie obciążania finansów nadmiernym podatkiem (vide punkt 39 wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej: TSUE) z 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01 dotyczącym Zita Modes).
(ix)O ile Dyrektywa VAT nie zawiera definicji „przekazania całości lub części majątku”, to w wyroku Zita Modes TSUE wyraźnie zaznaczył, że pojęcie to jest terminem autonomicznym prawa Unii Europejskiej, który należy interpretować jednolicie na całym jej obszarze, z uwzględnieniem kontekstu tego przepisu i jego celu. W wyroku tym TSUE stwierdził m.in., że: „(...) kiedy Państwo członkowskie skorzystało ze swojego uprawnienia (...) i uznało, że dla potrzeb podatku VAT, przy przeniesieniu całości aktywów nie miała miejsca dostawa towarów, to zasada ta stosuje się - nie naruszając możliwości ograniczenia jej stosowania przewidzianej w zdaniu drugim tego przepisu – do każdego przeniesienia przedsiębiorstwa lub jego autonomicznej części obejmującego składniki ruchome i w zależności od przypadku, nieruchomości, które razem stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, zdolne do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej”.
(x)Prawidłowość powyższego stanowiska została jednoznacznie potwierdzona przez TSUE w kolejnym wyroku, z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-29/08 Skatteverket przeciwko AB SKF, w którym TSUE stwierdził m.in., iż: „w zakresie w jakim zbycie akcji można zrównać z przekazaniem całości lub części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5 ust. 8 szóstej dyrektywy lub art. 19 akapit pierwszy dyrektywy 2006/112 oraz pod warunkiem, że zainteresowane państwo członkowskie skorzystało z możliwości przewidzianej w tych przepisach, transakcja ta nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT”. TSUE zrównał więc na płaszczyźnie funkcjonalnej transakcję zbycia 100% udziałów z transakcją zbycia przedsiębiorstwa, która zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT jest wyłączona z opodatkowania.
(xi)Z powyższego wynika, że analizowane przepisy znajdują zastosowanie niezależnie od formy oraz sposobu przeniesienia przedsiębiorstwa lub jego części. Takie podejście zgodne jest z ogólnymi założeniami VAT, które nakazują na potrzeby opodatkowania tym podatkiem brać pod uwagę przede wszystkim gospodarczy cel skutki transakcji (czynności), aniżeli jej formalny przebieg. W szczególności oznacza to zdaniem Wnioskodawcy, że „zbycie”, którym to pojęciem posłużono się w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, należy rozumieć szeroko, jako obejmujące zarówno transakcje, które bezpośrednio dotyczą składników zbywanego przedsiębiorstwa, skutkując przeniesieniem prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, jak też transakcje, które zapewniają w sposób pośredni władztwo nad tymi składnikami, jeżeli w sensie ekonomicznym wywierają ten sam skutek (transakcje na akcjach czy udziałach).
(xii)Innym aspektem, który wymaga analizy w kontekście zastosowania art. 6 pkt 1 ustawy o VAT do transakcji będących przedmiotem niniejszego wniosku, jest stwierdzenie, iż zbycie 100% akcji w danej spółce jest równoznaczne ze „zbyciem przedsiębiorstwa”, o którym mowa w tym przepisie, o ile można uznać, że przedmiotem sprzedaży jest przedsiębiorstwo.
(xiii)Należy na wstępie zaznaczyć, że przepisy o VAT ani też Dyrektywy VAT nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. W rezultacie, ustalając zakres znaczeniowy tego pojęcia, pomocniczo należy posłużyć się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, który w art. 55(1) przewiduje, że poprzez „przedsiębiorstwo” należy rozumieć zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Uznaje się przy tym, że składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, aby można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za uwzględnić należy zamiar kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
(xiv) Odnosząc definicję „przedsiębiorstwa” do regulacji przewidzianej w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT wskazuje się, że istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, żeby przekazane aktywa mogły posłużyć prowadzeniu/kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Takie rozumienie pojęcia przedsiębiorstwo zgodne jest ze znaczeniem, jakie nadaje mu w swym orzecznictwie TSUE (przykładowo w powołanym już wyroku Zita Modes).
(xv)Jednocześnie już ten wyrok TSUE dostarcza, zdaniem Wnioskodawcy, co znajduje również potwierdzenie w ww. powołanych interpretacjach podatkowych, argumentów za uznaniem, że analizowana sytuacja sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej nie spełnia tego wymogu, tj. Nabywca prowadzi inną działalność gospodarczą od Sprzedającego i w związku z nabyciem Akcji w Spółce Zależnej nie zostanie spełniony warunek kontynuacji działalności gospodarczej w zakresie w jakim działalność tę prowadził Sprzedający.
(xvi)Przede wszystkim podkreślenia wymaga, że na moment sprzedaży Akcji Spółka Zależna będzie wyłącznie stroną Przedwstępnych Umów Sprzedaży z Bankiem oraz z A, oraz będzie właścicielem Dodatkowych Działek, jak również będzie posiadała dług z tytułu umów pożyczek. Przedmiotem transakcji będą bowiem wyłącznie wybrane elementy, które same w sobie nie warunkują prowadzenia jakiejkolwiek działalności, w tym w szczególności w zakresie działalności deweloperskiej, nie można więc uznać, że łączy je więź o charakterze organizacyjnym. Powyższe jednoznacznie potwierdza, że w wyniku planowanej transakcji nie dojdzie do przeniesienia całości przedsiębiorstwa Sprzedającego, a jedynie poszczególnych składników jego majątku.
(xvii)Podkreślenia również wymaga, że celem biznesowym Spółki Zależnej nie jest realizacja przedsięwzięcia deweloperskiego, ani zawarcie nowych umów najmu. Tym samym, na skutek dokonania planowanej transakcji sprzedaży Akcji, nie zostanie zapewniona ciągłość (kontynuacja) prowadzenia jakiejkolwiek działalności.
(xviii)W kwestii będącej przedmiotem niniejszego wniosku prowadzi to do konkluzji, że zbycie przez Wnioskodawcę 100% Akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej stanowi transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT i niewyłączoną od tego podatku na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
(xix)Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacjach indywidualnych:
(a)Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 grudnia 2019 r., o sygn. 0114-KDIP4.4012.621.2019.2.EK, w której organ podatkowy stwierdził, że: „Zatem, z uwagi na fakt, że Wnioskodawca planuje dokonać sprzedaży 100% akcji w Spółce A. w ramach jednej transakcji na rzecz nabywcy, dojdzie do przeniesienia na nabywcę wszystkich składników A., inwestor zamierza kontynuować działalność A. w niezmniejszonym zakresie, to należy stwierdzić, że Wnioskodawca dokona transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 55 (1) Kodeks cywilny. Zbycie przez Wnioskodawcę 100% posiadanych akcji w Spółce A., w niniejszych okolicznościach można bowiem zrównać z przekazaniem całości przedsiębiorstwa tej spółki. Przepis art. 6 pkt 1 cyt. ustawy o VAT wyłącza z opodatkowania podatkiem VAT transakcje dotyczące zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części”;
(b)Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 marca 2022 r o sygn. 0112-KDIL1-3.4012.443.2021.5.KK: „Zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Podkreślić należy przy tym, że kontynuacja działalności przez nabywcę jest warunkiem wyłączenia spod działania ustawy zbycia przedsiębiorstwa”;
(c)Dyrektora Izby Skarbowej w (...) z 17 maja 2012 r., o sygn. IPPP2/443-191/12-2/IZ) : „W analizowanym przypadku Wnioskodawca planuje zbyć 100% posiadanych przez siebie udziałów w spółce. Należy zatem stwierdzić, iż w wyniku tej transakcji Wnioskodawca przeniesie na nabywcę prawo do korzystania, rozporządzania i pobierania pożytków w stosunku do Spółki P. Państwo Polskie w art. 6 pkt 1 cyt. ustawy o VAT skorzystało z możliwości wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT transakcji dotyczących zbywania przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Zbycie przez Wnioskodawcę 100% posiadanych udziałów w spółce z o.o. można zatem zrównać z przekazaniem całości przedsiębiorstwa tej spółki. Planowane przez Wnioskodawcę zbycie 100% udziałów w spółce z o.o. do innej spółki należy zatem uznać za dostawę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, który podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT”.
(xx)Mając na uwadze przywołane przepisy ustawy o VAT/Dyrektywy VAT oraz stanowisko wynikające z orzecznictwa TSUE i interpretacji organów podatkowych, zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, że transakcja polegająca na odpłatnym zbyciu 100% Akcji w Spółce Zależnej nie wywiera na gruncie regulacji o VAT skutku tożsamego ze zbyciem przedsiębiorstwa jako takiego, stanowiąc w rezultacie transakcję opodatkowaną VAT i niewyłączoną spod opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
5.3. Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie Pytania nr 3
W przypadku uznania przez Organ, że:
- Wnioskodawca dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT oraz
- sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 pkt 1 ustawy o VAT,
to w takiej sytuacji sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie zwolniona od podatku VAT.
5.3.1. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 Ustawy o VAT zwolnione od VAT są usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 646 i 825) - w tym na podstawie powołanej ustawy również akcje, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.
5.3.2. Jednocześnie na podstawie art. 43 ust. 16 Ustawy o VAT ze zwolnienia z VAT wyłączono usługi dotyczące praw i udziałów odzwierciedlających:
(i)tytuł prawny do towarów;
(ii)tytuł własności nieruchomości;
(iii)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
(iv)udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
(v)udziały lub akcje w spółce, której majątek stanowi nieruchomość, można uznać za wskazane w (iv) udziały i inne tytuły prawne do własności nieruchomości.
5.3.3. Powołane wyłączenie ze zwolnienia dotyczy między innymi sprzedaży akcji w spółce, gdzie zasadniczym składnikiem majątku spółki jest własność nieruchomości lub też inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części. Należy uznać, że przepis ten znajdzie zastosowanie w sytuacji, w której cena akcji będzie zależała od wartości nieruchomości, do której tytuł prawny posiada spółka.
5.3.4. Niemniej jednak, należy podkreślić, że wskazane powyżej przepisy są odzwierciedleniem art. 135 ust. 1 pkt f) Dyrektywy VAT, na mocy której państwa członkowskie zwalniają z VAT m.in. „transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2”. Zgodnie z pkt c) tego ostatniego przepisu, państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy m.in. udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
5.3.5. Powołując wyrok TSUE z dnia 5 lipca 2012 r. w sprawie C-259/11 DTZ Zadelhoff vof, do zastosowania wyłączenia ze zwolnienia VAT transakcji obrotu udziałami/akcjami spółek nieruchomościowych konieczne jest jednak wdrożenie przez dane państwo członkowskie opcji przewidzianej w art. 15 ust. 2 pkt c) Dyrektywy VAT. Zgodnie z tym przepisem, państwa członkowskie mogą uznać za dobra materialne m.in. akcje lub prawa udziałowe dające ich posiadaczowi uprawnienia prawnego lub faktycznego właściciela lub do korzystania z nieruchomości lub jej części. Ponieważ Polska nie skorzystała z tej możliwości, w konsekwencji, wyjątek od zwolnienia nie ma zastosowania.
5.3.6. Zatem, w świetle wyroku TSUE, we wskazanej części polski ustawodawca niepoprawnie zaimplementował przepisy Dyrektywy VAT. Do uznania akcji w Spółce Zależnej za towar, konieczne byłoby implementowanie opcji przewidzianej w art. 15 ust. 2 pkt a) Dyrektywy VAT. Z tego względu, wykładnia przepisów w obecnym kształcie nie pozwala na stwierdzenie, że przedmiotowe wyłączenie ze zwolnienia będzie miało miejsce w sytuacji opisanej we Wniosku.
5.3.7. Reasumując, zdaniem Zainteresowanych, skoro przepisy art. 43 ust. 16 Ustawy o VAT nie zostały poprawnie zaimplementowane do polskiego porządku prawnego, zdaniem Zainteresowanych, w przypadku uznania przez Organ, że:
- Wnioskodawca dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT oraz
- sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 pkt 1 ustawy o VAT i niekorzystającą ze zwolnienia z VAT z art. 43 ust. 1 pkt 41) ustawy o VAT na podstawie art. 43 ust. 16 ustawy o VAT,
to w takiej sytuacji sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie zwolniona z podatku VAT.
5.5. Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych, w zakresie Pytania nr 5
W przypadku uznania przez Organ, że sprzedaż przez Wnioskodawcę Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie podlegała opodatkowaniu VAT i nie będzie od tego podatku zwolniona, to w takim przypadku Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z nabyciem Akcji.
5.5.1. Jak wynika z treści art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT.
5.5.2. Prawo do odliczenia VAT naliczonego jest fundamentalną zasadą podatku VAT, co powoduje, że jest on neutralny dla przedsiębiorców, a jego ekonomiczny ciężar ponosi wyłącznie konsument. W związku z realizacją prawa do odliczenia VAT konieczne jest oczywiście wykazanie związku (bezpośredniego lub pośredniego) pomiędzy realizowanymi zakupami a wykonywaną opodatkowaną VAT działalnością gospodarczą.
5.5.3. Związek bezpośredni ma miejsce wówczas, gdy nabywane towary lub usługi są przeznaczone do dalszej odsprzedaży, a tym samym bezpośrednio są związane z działalnością opodatkowaną VAT. Natomiast związek pośredni występuje wtedy, gdy nabywane świadczenia wiążą się z ogólnym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa podatnika.
5.5.4. Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
5.5.5. W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
5.5.6. W związku z powyższym, na gruncie ustawy o VAT, jeżeli dane towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego przy ich nabyciu, przy założeniu, że pozostałe ograniczenia nie mają zastosowania (w szczególności, ograniczenia wynikające z art. 88 ustawy o VAT, dotyczące m.in. braku prawa odliczenia w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT bądź podlega zwolnieniu od VAT).
5.5.7. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego Wniosku, Zakup Akcji w Spółce Zależnej związany będzie z realizacją projektu deweloperskiego w Spółce Zależnej polegającego na budowie budynków usługowych, docelowo generujących sprzedaż opodatkowaną VAT (z wynajmu powierzchni/pomieszczeń lub sprzedaży gotowego budynku) i nie korzystającą ze zwolnienia od VAT. Z uwagi na specyfikę działalności grupy kapitałowej Nabywcy i realizacji projektów przez spółki celowe należące do grupy (a taką stanie się Spółka Zależna po zakupie jej Akcji przez Nabywcę), Spółka Zależna będzie odbiorcą szeregu usług zmierzających do realizacji przedsięwzięcia deweloperskiego na aktywach nieruchomościowych w Spółce Zależnej. Usługi te podlegają opodatkowaniu VAT wg stawki podstawowej 23% i część tych usług będzie świadczona bezpośrednio po nabyciu Spółki Zależnej (np. usługi zarządzania przygotowaniem inwestycji deweloperskiej, usługi udostępnienia siedziby, usługi prawne - obsługa korporacyjna, usługi w zakresie doradztwa podatkowego i cen transferowych).
5.5.8. Nabywca planuje realizację projektu w ramach własnej grupy kapitałowej na części nieruchomości w Spółce Zależnej, natomiast w odniesieniu do pozostałej części - po dokonaniu podziału nieruchomości w Spółce Zależnej oraz spełnieniu innych warunków (np. rozbiórki naniesień, uzyskaniu stosownych pozwoleń administracyjnych) planowana jest sprzedaż do platformy joint-venture w celu realizacji projektu budynku zamieszkania zbiorowego z lokalami na wynajem.
5.5.9. W świetle powyższego, po dokonaniu przedmiotowej Transakcji i otrzymaniu prawidłowo wystawionej faktury, Nabywcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o VAT naliczony z tytułu Transakcji, gdyż spełniony będzie warunek niezbędny do dokonania takiego obniżenia, określony w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
5.5.10. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie również w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”, „Trybunał”) w szczególności wyroku z dnia 17 października 2018 r. w sprawie C-249/17 Ryanair Ltd vs. The Revenue Commissioners, w którym Trybunał wypowiedział się w sprawie prawa do odliczenia podatku VAT przez spółki holdingowe, dokonujące przejęcia udziałów innych podmiotów w celu świadczenia na ich rzecz usług w zakresie zarządzania.
5.5.11. Trybunał przyznał, że prawo do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie akcji i udziałów, w tym usług doradczych zmierzających do sfinalizowania transakcji zakupu nie przysługuje, gdy wyłącznym zamiarem nabywcy jest posiadanie udziałów i pobieranie dywidendy, z uwagi na brak związku z czynnościami opodatkowanymi VAT. Związek ten wystąpi natomiast, gdy nabywca zamierza uczestniczyć w zarządzaniu nabytymi spółkami (np. poprzez świadczenie usług administracyjnych, księgowych, handlowych czy technicznych). Świadczenie tego rodzaju usług dla podmiotu, którego udziały lub akcje podatnik zamierza kupić, powoduje, że nabywca udziałów prowadzi działalność gospodarczą podlegającą VAT w rozumieniu Dyrektury VAT i ma wobec tego prawo do odliczenia podatku naliczonego. W świetle wyroku Ryanair Ltd zasada ta znajdzie zastosowanie także, jeśli do samej transakcji nie dojdzie, a wykładnia odmawiająca w takim przypadku prawa do odliczenia byłaby sprzeczna z zasadą neutralności VAT. Jednoczenie w tym wyroku Trybunał jasno podkreślił, że nie znajdują zastosowania wcześniejsze orzeczenia odmawiające uznania, że nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu Dyrektywy.
5.5.12. Powyższe orzeczenie wpisuje się w korzystną linię orzeczeń TSUE z 2018 r., obejmującą m.in. wydany w lipcu 2018 r. wyrok w sprawie Marle Participations SARL (C-320/17). W wyroku tym TSUE orzekł, że Dyrektywę Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że wynajem nieruchomości przez spółkę holdingową na rzecz jej spółki zależnej stanowi „uczestnictwo w zarządzaniu” tą ostatnią spółką, które należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 9 Dyrektywy, rodzącą prawo do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) od wydatków poniesionych przez spółkę w celu nabycia udziałów lub akcji tej spółki zależnej, gdy to świadczenie usług ma charakter stały, jest realizowane odpłatnie i podlega opodatkowaniu.
5.5.13. Warto powołać także wyrok Larentia + Minerva C-108/14 i C-109/14, w którym Trybunał wskazał, że o ile samo nabycie i posiadanie udziałów lub akcji w spółce nie powinno być uznawane za działalność gospodarczą przyznającą ich nabywcy lub posiadaczowi status podatnika, o tyle inaczej jest, gdy udziałowi w innym przedsiębiorstwie towarzyszy pośrednie lub bezpośrednie uczestnictwo w zarządzaniu spółkami. Zarządzanie to ma miejsce poprzez dokonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT, takich jak świadczenie na rzecz tych spółek usług finansowych, handlowych i technicznych.
5.5.14. Na gruncie polskiego orzecznictwa zapadł wyrok, wydany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10, w którym Sąd stwierdził, że jest możliwość uznania za działalność gospodarczą posiadania lub zbywania udziałów w spółce, choć taka możliwość ograniczona jest do sytuacji w których udział w zarządzaniu spółką pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz takiej spółki.
5.5.15. Podsumowując:
- wydatki związane z nabyciem udziałów lub akcji w spółkach zależnych poniesione przez spółkę biorącą udział w zarządzaniu tymi spółkami (m.in. opodatkowane wynajmowanie im nieruchomości) powinny być uważane za należące do kosztów ogólnych tej spółki holdingowej. VAT zapłacony od tych wydatków, powinien podlegać w ocenie TSUE pełnemu odliczeniu;
- Nabywca, zgodnie ze swoim modelem prowadzenia działalności gospodarczej, realizuje projekty deweloperskie w spółkach zależnych/celowych, na rzecz których świadczy usługi podlegające opodatkowaniu VAT (zarówno te związane z bieżącym funkcjonowaniem tych spółek jak i związane z realizacją projektów deweloperskich realizowanych przez te spółki celowe);
- art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie wymaga, aby zakup towarów i usług służył bezpośrednio czynnościom opodatkowanym, warunek prawa do odliczenia VAT jest spełniony także wówczas, gdy wydatek pośrednio służy generowaniu sprzedaży opodatkowanej;
- w przypadku gdy transakcja zakupu Akcji w Spółce Zależnej będzie podlegała opodatkowaniu VAT i nie będzie od tego podatku zwolniona, a sprzedający wystawi prawidłową fakturę VAT wówczas nie znajduje zastosowania ograniczenie prawa do odliczenia VAT wynikające z art. 88 ust. 1 ustawy o VAT.
5.5.16.W konsekwencji, zdaniem Zainteresowanych, w przypadku uznania przez Organ, że sprzedaż przez Wnioskodawcę Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie podlegała opodatkowaniu VAT i nie będzie od tego podatku zwolniona, to w takim przypadku Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z nabyciem Akcji.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe oraz w części prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem” podlegają:
1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2)eksport towarów;
3)import towarów na terytorium kraju;
4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według ust. 2 powołanego artykułu:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem „podatnika” te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Dlatego też, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.
Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
W wyrokach w sprawach C-60/90 i C-155/94 oraz w sprawie C-80/95 TSUE podkreślał, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. Natomiast w wyroku z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.
Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady, czynności sprzedaży udziałów nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.
Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania i zbywania papierów wartościowych (akcji, udziałów) wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, w określonych okolicznościach, a mianowicie gdy:
- posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,
- sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,
- posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.
Należy zatem zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły.
Aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy w ramach jego profesjonalnej aktywności. Podkreślić należy, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C‑142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.
Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego, działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.
W orzeczeniu TSUE z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych.
W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (także orzeczenie TSUE z 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).
Również w wyroku C-320/17 TSUE wskazał, że samo nabycie i posiadanie udziałów nie powinno być uznane, w rozumieniu dyrektywy VAT, za działalność gospodarczą przyznającą nabywcy lub posiadaczowi status podatnika. Trybunał podkreślił przy tym, że z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że uczestniczenie spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, w których nabyła ona udział lub akcje, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy VAT, w zakresie, w jakim skutkuje ono dokonywaniem transakcji podlegających opodatkowaniu VAT na podstawie art. 2 tej dyrektywy, takich jak świadczenie usług administracyjnych, księgowych, finansowych, handlowych, informacyjnych i technicznych przez spółkę holdingową na rzecz spółek.
Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką - WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10, stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.
W opisie sprawy wskazali Państwo, że Spółka jest polską spółką prawa handlowego, posiadającą siedzibę i miejsce działalności gospodarczej w Polsce oraz jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja zaawansowanych technologicznie wyrobów z tworzyw sztucznych oraz najem Lokali A w Budynku.
Spółka posiada 100% Akcji w Spółce Zależnej, która jest polską prostą spółką akcyjną, spółką celową, utworzoną na podstawie umowy spółki z 11 kwietnia 2023 r. Spółka Zależna posiada siedzibę i miejsce działalności gospodarczej w Polsce oraz jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.
Spółka Zależna została utworzona wyłącznie w celu skupienia nieruchomości oraz następnie sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej przez Spółkę do Nabywcy. Po nabyciu przez Spółkę Zależną całej powierzchni Budynku oraz po nabyciu Akcji w Spółce Zależnej przez Nabywcę, Nabywca planuje dokonać rozbiórki istniejących naniesień i zrealizować na oczyszczonej powierzchni inwestycję deweloperską podlegającą opodatkowaniu VAT i niezwolnioną od tego podatku.
Nabywca jest polską spółką prawa handlowego, posiadającą siedzibę i miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce oraz jest czynnym podatnikiem VAT. Przedmiotem działalności Nabywcy jest działalność deweloperska realizowana we własnym zakresie oraz za pośrednictwem spółek zależnych, jak również pełnienie roli funkcji spółki dominującej (holdingowej) wobec spółek zależnych.
Spółka Zależna na moment transakcji będzie pożyczkobiorcą z tytułu umów pożyczek udzielonych przez Spółkę. Spółka zawarła bowiem ze Spółką Zależną w dniu 8 listopada 2023 r. umowę pożyczki, na podstawie której udzieliła Spółce Zależnej pożyczki na nabycie Dodatkowych Działek. Spółka zawrze również ze Spółką Zależną kolejną umowę pożyczki, którą Spółka Zależna przeznaczy na sfinansowanie wpłaty na depozyt notarialny kwoty Zadatku na nabycie Nieruchomości Banku.
Spółka Zależna nie zatrudnia pracowników. Spółka świadczy na rzecz Spółki Zależnej usługi rachunkowo-księgowe. Ta sama osoba fizyczna pełni funkcję prezesa zarządu Spółki oraz Spółki Zależnej.
Spółka, działając jako inwestor, wzniosła Budynek. Na przestrzeni kolejnych lat Spółka wyodrębniła w Budynku lokale użytkowe - biurowe, a niektóre z nich były przedmiotem sprzedaży na rzecz Banku.
Spółka ma Prawa do UWG A oraz jest właścicielem Lokali A. Z kolei Bank ma Prawa do UWG Banku i jest właścicielem Lokali Banku.
Na przełomie roku 2023 i 2024 planowane jest zawarcie przez Spółkę Zależną Umowy Przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości Banku z Bankiem oraz Umowy Przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości A ze Spółką.
Spółka Zależna poza prawami i obowiązkami wynikającymi z zawartych Umów Przedwstępnych ze Spółką oraz Bankiem zawarła 9 listopada 2023 r. umowę warunkową sprzedaży pomiędzy Spółką Zależną jako kupującym oraz podmiotem trzecim, tj. spółką F, na podstawie której F sprzedała Spółce Zależnej prawo użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej Dodatkowe Działki. Następnie na podstawie umowy przeniesienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości z 14 grudnia 2023 roku, F przeniosła na Spółkę Zależną prawo użytkowania wieczystego Dodatkowych Działek.
Poza ww. umowami Spółka Zależna nie jest stroną żadnych innych umów przedwstępnych lub warunkowych dotyczących nabycia nieruchomości lub udziałów, akcji lub innych praw udziałowych w spółkach oraz nie posiada majątku (z wyłączeniem Dodatkowych Działek po zmianie wpisu w KW oraz ewentualnie gotówki na rachunkach bankowych).
Nabywca jest zainteresowany zakupem udziałów (akcji) w Spółce Zależnej, która na moment transakcji sprzedaży Akcji będzie stroną przedwstępnej umowy sprzedaży prawa do Nieruchomości Banku oraz przedwstępnej umowy sprzedaży prawa do Nieruchomości A oraz użytkownikiem wieczystym Dodatkowych Działek.
13 grudnia 2023 roku Spółka zawarła z Nabywcą Przedwstępną Umowę Sprzedaży Akcji. Spółka planuje w ramach umowy sprzedaży akcji dokonać sprzedaży na rzecz Nabywcy 100% akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej (Umowa Przyrzeczona) oraz reprezentujących łącznie 100% głosów na walnym zgromadzeniu Spółki Zależnej.
Wskazali Państwo również, że Spółka nie jest stroną umowy o zarządzanie Spółką Zależną zawartej ze Spółką Zależną (tj. nie zawarła takiej umowy), ani żadnej innej umowy, której przedmiotem byłoby m.in. ustalanie strategii rozwoju Spółki Zależnej, długoterminowych celów biznesowych, optymalizacja wyników finansowych Spółki Zależnej, wsparcie Spółki Zależnej w tworzeniu budżetów rocznych, długoterminowych planów finansowych i innych analiz finansowych, wsparcie Spółki Zależnej w rozwijaniu relacji z kontrahentami. Spółka nie planuje również zawarcia takiej umowy ze Spółką Zależną do dnia sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej.
Spółka świadczy na rzecz Spółki Zależnej usługi rachunkowo-księgowe oraz udzieliła Spółce Zależnej finansowania w postaci pożyczek. Spółka Zależna na moment transakcji będzie pożyczkobiorcą z tytułu umów pożyczek udzielonych przez Spółkę (kwestia szczegółowo opisana we Wniosku). Jednocześnie ta sama osoba fizyczna pełni funkcję prezesa zarządu Spółki oraz Spółki Zależnej. Osoba ta jako członek zarządu Spółki oraz Spółki Zależnej prowadzi sprawy zarówno Spółki, jak i Spółki Zależnej oraz reprezentuje ww. podmioty.
Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest produkcja zaawansowanych technologicznie wyrobów z tworzyw sztucznych oraz dotychczas najem Lokali A w Budynku, przy czym w związku ze sprzedażą Lokali A, która ma mieć miejsce w dniu sprzedaży Akcji, Spółka skupi się na działalności polegającej na produkcji zaawansowanych technologicznie wyrobów z tworzyw sztucznych, z którego to tytułu Spółka osiąga znaczące obroty.
Zgodnie z aktualnymi założeniami Spółka nie planuje rozszerzyć swojej działalności o obrót udziałami lub akcjami spółek.
Spółka posiada od wielu lat udziały w innych spółkach zależnych, które prowadzą odmienną od Spółki działalność gospodarczą (lotnicza, hotelowa) i nie planuje w najbliższym czasie sprzedaży udziałów w tych spółkach.
Nabycie Akcji w spółce akcyjnej w celu skupienia w niej ww. nieruchomości (a dokładnie Dodatkowych Działek oraz dwóch umów przedwstępnych, tj. Przedwstępnej Umowy Banku oraz Przedwstępnej Umowy A) i kolejno sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej wynika wyłącznie z uwarunkowań biznesowych transakcji oraz uzgodnień poczynionych z Nabywcą - Spółka Zależna została utworzona wyłącznie w celu skupienia nieruchomości w formule opisanej we Wniosku oraz następnie sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej przez Spółkę do Nabywcy. Ponieważ w Budynku wydzielone są Lokale, które należą do dwóch różnych podmiotów, tj. do Spółki (Lokale A) oraz do Banku (Lokale Banku), taka formuła sprzedaży upraszcza transakcję po stronie Nabywcy, albowiem pozwala na skupieniu całej Nieruchomości w jednym podmiocie (tj. Spółce Zależnej), jednocześnie pozwala nie angażować środków pieniężnych przez Spółkę na nabycie Nieruchomości Banku i jej odsprzedaż do Nabywcy. Zgodnie z ustaleniami na dzień sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna będzie właścicielem Dodatkowych Działek i stroną Przedwstępnej Umowy A oraz Przedwstępnej Umowy Banku, które to umowy stanowią zobowiązanie do zawarcia przez odpowiednio Spółkę i Bank ze Spółką Zależną umów przenoszących na Spółkę Zależną Nieruchomości A oraz Nieruchomości Banku. Ponieważ zawarcie ww. umów przenoszących nastąpi w tym samym dniu co sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej do Nabywcy, ale po tej sprzedaży Akcji, więc (i) w momencie zawarcia umowy sprzedaży Akcji, Spółka Zależna nie będzie jeszcze właścicielem Nieruchomości (będzie wyłącznie stroną umów przedwstępnych zakupu Nieruchomości Banku i Nieruchomości A), ponadto (ii) Nabywca dofinansuje Spółkę Zależną w celu zapewnienia jej środków na nabycie Nieruchomości A i Nieruchomości Banku. Gdyby nie uzgodniona z Nabywcą forma przeprowadzenia transakcji, sprzedaż Nieruchomości mogłaby odbyć się poprzez odkup przez Spółkę od Banku Nieruchomości Banku i kolejno sprzedaż Nieruchomości (tj. Nieruchomości Banku i Nieruchomości A) przez Spółkę do Nabywcy.
Na tym tle sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej nie stanowi rozszerzenia działalności Spółki o obrót akcjami, ale stanowi formę wykonania transakcji w schemacie transakcyjnym uzgodnionym z Nabywcą. Sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej nie będzie wykonana w ramach działalności maklerskiej lub brokerskiej.
Spółka planuje w ramach Umowy Przyrzeczonej dokonać sprzedaży na rzecz Nabywcy 100% akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej, reprezentujących łącznie 100% głosów na walnym zgromadzeniu Spółki Zależnej. Spółka Zależna, w związku z przejściem własności Akcji, stanie się w całości zależna od Nabywcy. Nabywca będzie posiadał 100% akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej. W wyniku zawarcia Umowy Przyrzeczonej, udziały w Spółce Zależnej (posiadającej te same składniki materialne i niematerialne, co w sekundzie jurydycznej zbycia i nabycia jej Akcji) staną się w 100% własnością Nabywcy.
W dacie zbycia Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna będzie w szczególności stroną umów pożyczek opisanych we Wniosku, Przedwstępnej Umowy A, Przedwstępnej Umowy Banku, użytkownikiem wieczystym Dodatkowych Działek. Przed dniem zbycia Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna nie dokona przeniesienia lub sprzedaży posiadanych kluczowych aktywów lub zobowiązań, czy też praw i obowiązków z umów przedwstępnych opisanych we Wniosku.
Po nabyciu Akcji w Spółce Zależnej przez Nabywcę, Spółka Zależna nabędzie Nieruchomość (w dniu sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej, ale po dokonaniu nabycia Akcji w Spółce Zależnej). Kolejno, Nabywca planuje dokonać rozbiórki istniejących naniesień (Budynku) i zrealizować na oczyszczonej powierzchni inwestycję deweloperską podlegającą opodatkowaniu VAT i niezwolnioną od tego podatku.
Ponadto, Spółka nie świadczy usługi przechowywania akcji i zarządzania nimi. W dacie zbycia Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna będzie w szczególności posiadała tytuł użytkowania wieczystego Dodatkowych Działek, ale również będzie stroną umów pożyczek opisanych we Wniosku, Przedwstępnej Umowy A, Przedwstępnej Umowy Banku. Przed dniem transakcji Spółka Zależna nie dokona przeniesienia lub sprzedaży posiadanych kluczowych aktywów lub zobowiązań, czy też praw i obowiązków z umów przedwstępnych opisanych we Wniosku. Na moment sprzedaży Akcji Spółka Zależna będzie więc użytkownikiem wieczystym Dodatkowych Działek, ale nie będzie przysługiwać jej tytuł prawny do Nieruchomości Banku i Nieruchomości A (będzie wyłącznie stroną Przedwstępnej Umowy Banku i Przedwstępnej Umowy A zobowiązujących do nabycia Nieruchomości Banku i Nieruchomości A).
Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy Spółka dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT.
W analizowanej sprawie, w sytuacji kiedy Spółka na rzecz Spółki Zależnej, której Akcje zamierza zbyć, wykonywała czynności, które podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT (udzielanie pożyczek, usługi rachunkowo-księgowe) to działania Spółki w takim zakresie wpisują się w definicję prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, a zbycie Akcji będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Spółka świadcząc na rzecz Spółki Zależnej, w której posiada Akcje, transakcje podlegające opodatkowaniu VAT, działa w zakresie wykraczającym poza zwykłe prawa i obowiązki, związane z posiadaniem akcji. Tym samym rola Spółki nie ograniczała się do biernego modelu realizacji praw własnościowych.
Zatem, biorąc pod uwagę opis sprawy i powołane orzeczenia TSUE należy wskazać, że zbycie Akcji w sytuacji, kiedy Spółka dokonywała na rzecz Spółki Zależnej której Akcje zamierza zbyć, transakcji podlegających opodatkowaniu VAT, prowadzone jest w ramach działalności gospodarczej, ze względu na wykonywanie ww. transakcji na rzecz tej Spółki Zależnej. W konsekwencji, Spółka dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT.
Państwa stanowisko w zakresie pytania 1 jest nieprawidłowe.
W dalszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy, w przypadku uznania, że Spółka dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT, to sprzedaż Akcji będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy (i nie będzie stanowić transakcji niepodlegającej opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy).
Przepis art. 6 ustawy, wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej „Kodeks cywilny”, zgodnie z którym:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W myśl art. 552 Kodeksu cywilnego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia.
Ponadto, przepis art. 551 Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.
Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy:
Ilekroć jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
Z przedstawionych informacji wynika, że Spółka planuje w ramach Umowy Przyrzeczonej dokonać sprzedaży na rzecz Nabywcy 100% Akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej, reprezentujących łącznie 100% głosów na walnym zgromadzeniu Spółki Zależnej. Spółka Zależna, w związku z przejściem własności Akcji, stanie się w całości zależna od Nabywcy. Nabywca będzie posiadał 100% akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej. W wyniku zawarcia Umowy Przyrzeczonej, udziały w Spółce Zależnej (posiadającej te same składniki materialne i niematerialne, co w sekundzie jurydycznej zbycia i nabycia jej Akcji) staną się w 100% własnością Nabywcy. W dacie zbycia Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna będzie w szczególności stroną umów pożyczek opisanych we Wniosku, Przedwstępnej Umowy A, Przedwstępnej Umowy Banku, użytkownikiem wieczystym Dodatkowych Działek. Przed dniem zbycia Akcji w Spółce Zależnej, Spółka Zależna nie dokona przeniesienia lub sprzedaży posiadanych kluczowych aktywów lub zobowiązań, czy też praw i obowiązków z umów przedwstępnych opisanych we Wniosku.
Po nabyciu Akcji w Spółce Zależnej przez Nabywcę, Spółka Zależna nabędzie Nieruchomość (w dniu sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej, ale po dokonaniu nabycia Akcji w Spółce Zależnej). Kolejno, Nabywca planuje dokonać rozbiórki istniejących naniesień (Budynku) i zrealizować na oczyszczonej powierzchni inwestycję deweloperską podlegającą opodatkowaniu VAT i niezwolnioną od tego podatku.
W tym miejscu należy wskazać na wyrok TSUE w sprawie C-29/08 Skatteverket, w którym TSUE stwierdził, że w świetle VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG oraz dyrektywy Rady 2006/112/WE zbycie przez spółkę dominującą udziałów w spółkach powiązanych, na rzecz których świadczyła usługi opodatkowane VAT, celem restrukturyzacji grupy kapitałowej, stanowi działalność gospodarczą objętą zakresem stosowania dyrektyw. Jednakże w sytuacji, gdy zbycie udziałów można uznać za przekazanie całości lub części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5 ust. 8 VI Dyrektywy lub art. 19 akapit pierwszy Dyrektywy 2006/112 WE oraz pod warunkiem, że w państwie członkowskim obowiązują stosowne regulacje, transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT. Stanowisko Trybunału opiera się na funkcjonalnym podobieństwie pomiędzy zbyciem udziałów i zbyciem przedsiębiorstwa.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że zbycia przez Spółkę w ramach jednej transakcji, jednemu nabywcy, posiadanych 100% Akcji Spółki Zależnej nie można zrównać ze zbyciem całości przedsiębiorstwa tej spółki, a tym samym uznać, że czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy. Jak zostało to wyżej wskazane, przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym - przenoszony majątek musi stanowić na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. W analizowanej sprawie przedmiotem planowanej transakcji będzie zbycie na rzecz Nabywcy 100% Akcji spółki Zależnej, a nie zbycie składników majątkowych Spółki Zależnej. Jak Państwo wskazali Nabywca będzie posiadał 100% akcji w kapitale zakładowym Spółki Zależnej. W wyniku zawarcia Umowy Przyrzeczonej, Akcje Spółki Zależnej (posiadającej te same składniki materialne i niematerialne, co w sekundzie jurydycznej zbycia i nabycia jej Akcji) staną się w 100% własnością Nabywcy. Dopiero po nabyciu Akcji w Spółce Zależnej przez Nabywcę, Spółka Zależna nabędzie Nieruchomość (w dniu sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej, ale po dokonaniu nabycia Akcji w Spółce Zależnej). Tym samym w przedmiotowej sytuacji nie dojdzie do zbycia przedsiębiorstwa (a więc zespołu składników materialnych i niematerialnych), a jedynie do zbycia posiadanych przez Spółkę 100% Akcji w Spółce Zależnej.
Podsumowując, sprzedaż Akcji nie będzie stanowić transakcji niepodlegającej opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, w konsekwencji będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości również dotyczą kwestii, czy, w przypadku uznania, że Spółka dokonując sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ustawy o VAT oraz sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie stanowić transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, to sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie zwolniona od podatku VAT.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 646 i 825), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.
Przy czym, stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 646 ze zm.):
Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są papiery wartościowe.
Z kolei, jak stanowi art. 3 pkt 1 ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi:
Ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - rozumie się przez to:
a) akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1467, 1488, 2280 i 2436), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, bankowe prawa pochodne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324, z późn. zm.2) ) i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
b) inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego, odnoszące się do papierów wartościowych określonych w lit. a, walut, stóp procentowych, stóp zwrotu, towarów oraz innych wskaźników lub mierników (prawa pochodne).
Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:
1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;
2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.
Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu:
Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.
Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku - w tym m.in. właśnie usług których przedmiotem są akcje - przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.
Ponadto, jak stanowi z przepis art. 43 ust. 15 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2)usług doradztwa;
3)usług w zakresie leasingu.
Należy również wskazać, że na podstawie art. 43 ust. 16 ustawy:
Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40a i 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:
1)tytuł prawny do towarów;
2)tytuł własności nieruchomości;
3)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
4)udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;
5)prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.
Przepis art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy stanowi implementację zwolnienia przewidzianego w art. 135 ust. 1 lit. f) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), z którego wynika, że:
Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.
W związku z powyższym, odnosząc się do kwestii zwolnienia z podatku VAT sprzedaży Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy, wskazać również należy przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.).
Zgodnie z art. 3001 Kodeksu spółek handlowych:
§ 1. Prosta spółka akcyjna może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 2. Spółka nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
§ 3. Akcjonariusze są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki.
§ 4. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Stosownie do art. 3002 Kodeksu spółek handlowych:
§ 1. Akcje są obejmowane w zamian za wkłady pieniężne lub niepieniężne.
§ 2. Wkładem niepieniężnym na pokrycie akcji może być wszelki wkład mający wartość majątkową, w szczególności świadczenie pracy lub usług.
§ 3. Akcje nie posiadają wartości nominalnej, nie stanowią części kapitału akcyjnego i są niepodzielne.
Na podstawie art. 30015 § 1 Kodeksu spółek handlowych:
Akcjonariusz ma prawo do udziału w zysku oraz prawo do wypłaty z kapitału akcyjnego w kwocie wynikającej z rocznego sprawozdania finansowego, która została przeznaczona do wypłaty w uchwale akcjonariuszy, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
W świetle powołanych przepisów ustawy Kodeks spółek handlowych - akcje to ogół uprawnień i obowiązków akcjonariusza w stosunku do spółki, związanych z nabyciem akcji. Wspólnik spółki akcyjnej otrzymuje akcje za wkłady wnoszone do spółki. Akcje mogą być obejmowane za wkłady pieniężne lub niepieniężne.
Ponadto, w niniejszej sprawie nie będą miały miejsca czynności ściągania długów w tym factoringu, usługi doradztwa ani usługi w zakresie leasingu. Z opisu sprawy nie wynika również, że zbywane Akcje Spółki Zależnej dotyczą praw i udziałów odzwierciedlających tytuł prawny do towarów, tytuł własności nieruchomości, prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości, udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadanie nieruchomości lub jej części czy prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku. W analizowanej sprawie nie znajdą zatem zastosowania wyłączenia, o których mowa w art. 43 ust. 15 i 16 ustawy.
Wobec powyższego uznać należy, że sprzedaż Akcji w Spółce Zależnej na rzecz Nabywcy będzie spełniała przesłanki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy i będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.
Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania 3 jest prawidłowe.
Jednocześnie należy wskazać, że w związku uznaniem Państwa stanowiska w odniesieniu do pytania nr 3 za prawidłowe, rozpoznanie wniosku w zakresie pytania nr 5 stało się bezzasadne, gdyż oczekiwali Państwo odpowiedzi na pytanie nr 5 w przypadku uznania Państwa stanowiska w zakresie pytania oznaczonego nr 3 za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych sprawa będzie rozpatrzona w odrębnym postępowaniu.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP:/KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).