Zwolnienie od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży w drodze licytacji udziału w prawie własności nieruchomoś... - Interpretacja - 0113-KDIPT1-1.4012.842.2023.2.RG

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 27 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.842.2023.2.RG

Temat interpretacji

Zwolnienie od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży w drodze licytacji udziału w prawie własności nieruchomości, na którą składa się dom jednorodzinny oraz działka.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art.  43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży w drodze licytacji udziału x/y w prawie własności nieruchomości o nr KW X, na którą składa się dom jednorodzinny oraz działka nr A.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – 9 lutego 2024 r. i 20 lutego 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w … prowadzi z  wniosku: … Bank …. przeciwko dłużnikowi …, PESEL: … postępowanie egzekucyjne pod sygn...... Jest osobą bezrobotną.

W niniejszym postępowaniu egzekucyjnym doszło do zajęcia nieruchomości udział w postaci x/y prawa własności nieruchomości położonej w miejscowości …, dla której Sąd Rejonowy w ….  ZAMIEJSCOWY WYDZIAŁ KSIĄG WIECZYSTYCH Z SIEDZIBĄ W … prowadzi Księgę Wieczystą o nr X.

Dłużnik pod tym adresem prowadził do 31.12.2016 jednoosobową działalność gospodarczą. Działalność w dacie jw. została zakończona.

Należy wskazać iż zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i  usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów KPC są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub  rezultat takiej działalności. Dłużnik nie widnieje jako czynny podatnik podatku VAT.

Dłużnik w związku z wezwaniem komornika z dnia 02.08.2023 r. złożył następujące oświadczenie:

1.Nieruchomość X (udział) jest spadkiem po zmarłym ojcu … - nabyta 1990 r. (współwłasność z ….), nabycie nie było czynnością opodatkowaną podatkiem VAT.

2.Nieruchomość jest wykorzystywana (stanowiąca dom jednorodzinny) - aktualnie do celów mieszkalnych. Do końca 2016 r. część z pokoi wynajmowana krótkoterminowo. Od 2016 r. do 30.09.2022 z przerwą w okresie pandemii COVID-19 najem długoterminowy - umowa odpłatna rozliczana PIT ….

3.Dłużnik aktualnie wykorzystuje nieruchomość wyłącznie do celów mieszkalnych.

4.Częścią składową nieruchomości jest budynek mieszkalno-usługowy (budynek mieszkalny z pokojami na wynajem oraz częścią barową).

5.Nabycie nie było opodatkowane podatkiem VAT, przy nabyciu budynku (domu jednorodzinnego) nie przysługiwało dłużnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

6.Budynek wybudowany i oddany do użytku w latach 80-tych ub. wieku. Częściowe prace remontowe przeprowadzono od około 2012-2019 r.

7.Zarejestrowanie działalności gospodarczej w nieruchomości miało miejsce do  09.01.2017 (data wykreślenia wpisu z rejestru); data zaprzestania wykonywania działalności 31.12.2016.

8.Zostały poniesione wydatki na ulepszenie nieruchomości poniżej 30% jej wartości początkowej.

9.Dłużnik nie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym ww. budynków i budowli.

10.Dłużnik nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

11.Budynek znajdujący się na nieruchomości nie został wytworzony przez dłużnika i  został nabyty przez dłużnika w wyniku dziedziczenia.

Na pytania Organu:

1)Czy dłużniczka w czasie prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, tj. do 31.12.2016 była czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od  towarów i usług?

2)Czy udział przypadający dłużniczce w postaci x/y prawa własności nieruchomości został wydzielony z nieruchomości położonej w miejscowości …, będącej przedmiotem wniosku?

3)Czy  udział dłużniczki x/y prawa własności nieruchomości obejmuje wyłącznie udział x/y w budynku mieszkalnym jednorodzinnym czy również udział w działce, na której budynek ten jest posadowiony?

4)Jeżeli przedmiotem egzekucji (sprzedaży licytacyjnej) jest również udział w  działce, na której budynek jest posadowiony, proszę o wskazanie numeru/numerów ewidencyjnych działki/działek, na której budynek ten jest posadowiony.

5)Czy w ramach postępowania egzekucyjnego pod sygn. KM … dojdzie do  sprzedaży całego budynku/budynku wraz z działką/działkami czy wyłącznie ww. udziału dłużniczki x/y w prawie własności nieruchomości?

W związku z informacją zawartą w opisie sprawy, że „(…) Nieruchomość jest wykorzystywana (stanowiącego dom jednorodzinny) - aktualnie do celów mieszkalnych. Do końca 2016 r. część z pokoi wynajmowana krótkoterminowo. Od 2016r. do 30.09.2022 z przerwą w okresie pandemii COVID-19 najem długoterminowy (…), proszę o wskazanie:

6)Czy działalność gospodarcza prowadzona przez dłużniczkę pod tym adresem była prowadzona w całym budynku, o którym mowa we wniosku (w całej części jej udziału x/y w prawie własności nieruchomości)? Jeżeli nie, proszę wskazać w jaki sposób była wykorzystywana przez dłużniczkę pozostała (niewykorzystywana w działalności gospodarczej dłużniczki) część budynku (pozostała część jej udziału x/y  w nieruchomości)?

7)Czy ww. budynek (udział dłużniczki x/y w tym budynku) był w jakiejś części wykorzystywany przez dłużniczkę wyłącznie na cele osobiste?

8)Czy budynek (dom jednorodzinny) w którym dłużniczka posiada udział x/y w prawie własności, jest budynkiem w  rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r., poz. 682)?

9)Czy ww. budynek jest trwale związany z gruntem?

10)Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie ww. budynku (części dotyczącej udziału x/y w tym budynku) w rozumieniu art.  2  pkt 14 ustawy o podatku od  towarów i usług (należy wskazać dokładną datę)? Należy wskazać dokładną datę.

11)Jeżeli nastąpiło pierwsze zasiedlenie części budynku, to należy wskazać w  jakiej w części?

12)Kiedy nastąpiło zajęcie do używania ww. budynku (części dotyczącej udziału x/y w tym budynku)? Należy wskazać dokładną datę.

13)W wyniku jakich czynności nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku (części dotyczącej udziału x/y w tym budynku)?

14)Czy budynek, o którym mowa we wniosku, przed nabyciem przez dłużniczkę udziału w tym budynku, był wykorzystywany w całości przez poprzednich właścicieli?

15)Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem przedmiotowego budynku (części dotyczącej udziału x/y w tym budynku) a dostawą udziału dłużniczki w tym budynku lub budynku upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

16)Czy ww. budynek (część dotycząca udziału x/y w tym budynku) był wykorzystywany przez dłużniczkę wyłącznie na cele działalności zwolnionej od  podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z  opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywany był budynek w  przypadającej jej części, wykonywała dłużniczka – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

W przypadku, gdy udział przypadający dłużniczce w postaci x/y prawa własności nieruchomości został wydzielony z nieruchomości położonej w  miejscowości …, odpowiedzi na  pytania nr 6-16 należy udzielić do  udziału przypadającego dłużniczce. Natomiast w  sytuacji, gdy udział przypadający dłużniczce nie został wydzielony z  nieruchomości, odpowiedzi należy udzielić do całego budynku, o którym mowa we wniosku.

17)Jeżeli nie posiada Pan informacji, o których mowa w ww. pytaniach, które są niezbędne do oceny, czy w przedmiotowej sprawie będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 10, 10a ustawy o podatku od towarów i usług, to należy wskazać:

-czy ten brak informacji jest wynikiem podjętych przez Pana działań?

-czy działania te zostały udokumentowane?

-czy podjęte działania potwierdzają brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużnika?

Odpowiedział Pan:

1.Dłużnik do 31.12.2016 r. był czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

2.Udział powstał w wyniku spadku po zmarłym ojcu.

3.Udział obejmuje całą nieruchomość objętą KW.

4.Nr działki A.

5.Sprzedażą licytacyjną objęty jest udział w całej nieruchomości tj. budynku oraz działce.

6.Budynek składa się z następujących części:

Parametry budynku :

-przyziemie: … m2,

-parter: … m2,

-poddasze użytkowe: … m2,

Łącznie: … m2

Program funkcjonalny budynku mieszkalno - usługowego:

Tab. 1.

Wyszczególnienie

Ilość

PIWNICA

- korytarz

… m2

- kl. schodowa

… m2

- pom. gospodarcze

… m2

- korytarz

… m2

- kotłownia

… m2

PRZYZIEMIE /część barowa/

- wiatrołap

… m2

- korytarz

… m2

- bar bistro

… m2

- pom. gospodarcze

… m2

- korytarz

… m2

- pom. gospodarcze kuchnia gospodarcza/

… m2

- wc

… m2

- korytarz

… m2

- wc

… m2

- pom. gospodarcze

… m2

- korytarz

… m2

- garaż

… m2

PARTER

- kl. schodowa

… m2

- kuchnia

…. m2

- pokój

… m2

- pokój

… m2

- pokój

… m2

- korytarz

… m2

- łazienka

… m2

PODDASZE UŻYTKOWE /pokoje na wynajem/

- kl. schodowa

… m2

- kotłownia

… m2

- kuchnia + korytarz

… m2

- pokój z łazienką

… m2

- pokój z łazienką

… m2

- korytarz

…. m2

- apartament /2 pokoje + łazienka/

… m2

Działalność gospodarcza prowadzona była w części budynku tj.

PODDASZE UŻYTKOWE /pokoje na wynajem/

- kuchnia + korytarz

… m2

- pokój z łazienką

… m2

- pokój z łazienką

… m2

- korytarz

… m2

- apartament 2 pokoje + łazienka/

… m2

PRZYZIEMIE /część barowa/ -

- wiatrołap

… m2

- konrytarz

… m2

- bar bistro

… m2

- pom. gospodarcze

… m2

- korytarz

… m2

- pom. gospodarcze kuchnia gospodarcza

… m2

-  wc

… m2

- korytarz

… m2

- wc

… m2

- pom. gospodarcze

… m2

Pozostała część wykorzystywana przez dłużnika do celów mieszkalnych obojga współwłaścicieli.

Brak fizycznego wydzielenia udziałów obojga współwłaścicieli.

7.Dłużnik wykorzystywał część budynku w celach osobistych zgodnie z ad. 6.

8.Budynek jest budynkiem w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy pr. budowlane.

9.Budynek jest trwale związany z gruntem.

10.Pierwsze zasiedlenie nastąpiło wg oświadczeń dłużnika w latach 80-tych XX wieku. Dłużnik nabył udział w wyniku spadku po zmarłym ojcu w 1990 r. Wg operatu szacunkowego budynek wybudowany w latach 60 tych ub. wieku.

11.Zgodnie z ad. 10.

12.Zgodnie z ad. 10.

13.Dłużnik nabył udział w wyniku spadku po zmarłym ojcu w 1990 r.

14.Budynek przed nabyciem udziału przez dłużnika był wykorzystywany przez poprzednich właścicieli tj. rodziców.

15.Pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą udziału dłużniczki upłynie okres powyżej 2 lat.

16.Działalność nie była zwolniona z podatku VAT.

17.Informacje uzyskane na podstawie dokumentu przekazanego przez dłużnika oraz operatu biegłego, (pismo z wezwaniem dłużnika oraz jego odpowiedzią przesyłam w  załączeniu).

Pytania

Czy do wartości kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości X w trybie licytacji przeprowadzonej w postępowaniu egzekucyjnym należy doliczyć podatek VAT?

Pana stanowisko w sprawie:

W ocenie organu egzekucyjnego przedmiotowa nieruchomość będzie korzystać w przypadku jej sprzedaży w styczniu 2024 r. lub później ze zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Za powyższym stanowiskiem przemawia fakt, że zgodnie z oświadczeniem dłużnika część budynku posadowionego na nieruchomości X była wynajmowana do  grudnia 2016 roku. Dłużnik nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Ponadto dłużnik poinformował biegłego w trakcie oględzin nieruchomości, że budynek jest zamieszkały i służy wyłącznie do celów mieszkalnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479 ze zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy zaznaczyć, że sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów, co oznacza, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, objęta jest zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z przedstawionymi przepisami budynki oraz grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że  do  tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby  czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma  charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w  sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, iż prowadzi Pan jako komornik sądowy postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi … z udziału x/y prawa własności nieruchomości KW nr X. Udział w nieruchomości (stanowiącej dom jednorodzinny wraz z działką) jest spadkiem po  zmarłym ojcu, która została nabyta w 1990 r. Nieruchomość jest wykorzystywana aktualnie do celów mieszkalnych. Do końca 2016 r. część z pokoi była wynajmowana krótkoterminowo. Od 2016r. do 30.09.2022 z przerwą w okresie pandemii COVID-19 najem długoterminowy. Dłużnik do 31.12.2016 r. był czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Tym samym, sprzedaż egzekucyjna udziału x/y prawa własności nieruchomości KW nr  X będzie stanowić zbycie majątku wykorzystywanego przez dłużnika w  prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Zatem przy dostawie ww.  nieruchomości spełnione będą przesłanki do uznania dłużnika za podatnika podatku w  rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w  art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym, sprzedaż egzekucyjna należącego do dłużnika … udziału x/y prawa własności nieruchomości KW nr X, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od  towarów i usług, na  podstawie art.  5  ust.  1  pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w  art. 7 ust. 1 ustawy.

Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy:

Stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 tej ustawy:

W okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi 23%.

W myśl art. 146ea ustawy:

W roku 2023:

1)stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi 23%;

2)stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3, wynosi 8%;

3)stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7%;

4)stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.

Stosownie do art. 146ef ust. 1 ustawy:

W okresie od dnia 1 stycznia 2024 r. do końca roku, w którym suma wydatków wymienionych w  art. 40 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. poz. 2305 oraz z  2023 r. poz. 347 i 641) określonych na ten rok w ustawie budżetowej, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 lipca tego roku, oraz planie finansowym Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych przedłożonym zgodnie z art. 42 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny albo projekcie tego planu przedstawionym do zatwierdzenia Ministrowi Obrony Narodowej zgodnie z art. 42 ust. 2 i 3 tej ustawy, jeżeli plan ten nie został przedłożony zgodnie z  art. 42 ust. 4 tej ustawy, po wyłączeniu planowanych przepływów finansowych w ramach tej sumy wydatków, jest wyższa niż 3% wartości produktu krajowego brutto określonego zgodnie z  art. 40 ust. 2 tej ustawy:

1)stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi 23%;

2)stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%;

3)stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7%;

4)stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je do użytkowania pierwszemu nabywcy, oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w tych przypadkach doszło do korzystania z  budynku/budowli.

W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku budynków/budowli niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Powyższy przepis wskazuje, jakie muszą zostać spełnione warunki aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisu tego wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do budynków, budowli lub ich części będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania dla dostawy zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie  przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

  • towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
  • przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na  którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z  gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze  zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Jak wynika z opisu sprawy, nieruchomość KW nr X, której udział x/y w  prawie własności należy do dłużnika …, składa się z  działki nr A zabudowanej budynkiem stanowiącym dom jednorodzinny. Sprzedażą licytacyjną objęty jest udział w całej nieruchomości tj. budynku oraz działce.

W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla dostawy udziału x/y w prawie własności ww. budynku, stanowiącego dom jednorodzinny położony na działce A, zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i  usług, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy  w odniesieniu do tego budynku miało miejsce pierwsze zasiedlenie.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że nieruchomość X (udział) jest spadkiem po zmarłym ojcu … - nabyta 1990 r., nabycie nie  było czynnością opodatkowaną podatkiem VAT. Pierwsze zasiedlenie nastąpiło wg  oświadczeń dłużnika w latach 80-tych XX wieku. Zostały poniesione wydatki na ulepszenie nieruchomości poniżej 30% jej wartości początkowej. Dłużnik nie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym ww. budynków i budowli. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą udziału dłużniczki upłynie okres powyżej 2 lat.

W świetle przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, że dostawa udziału x/y w prawie własności budynku stanowiącego dom jednorodzinny, położonego na  działce nr A, będzie korzystała ze zwolnienia od  podatku określonego w  art.  43  ust.  1 pkt 10 ustawy, bowiem doszło do pierwszego zasiedlenia ww. budynku i  pomiędzy pierwszym zasiedleniem a sprzedażą udziału dłużniczki upłynie okres dłuższy niż 2  lata.

Powyżej wskazano, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z  gruntem związanych. Skoro, jak wyżej wskazano, dostawa udziału x/y w prawie własności budynku będzie korzystała ze zwolnienia od  podatku, to ze zwolnienia będzie korzystała również dostawa udziału w gruncie tj. działce nr A, na którym ten budynek jest posadowiony.

Zatem, sprzedaż w drodze licytacji udziału x/y w prawie własności nieruchomości o  nr  KW  X, na którą składa się dom jednorodzinny oraz działka nr A, będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art.  43  ust.  1  pkt 10 ustawy w  związku z art. 29a ust. 8 ustawy.

Tym samym Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub  zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w  decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).