Interpretacja indywidualna w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT od faktur dokumentujących wydatki na wykonanie dokumentacji projektowej oraz uznania nieodpłatnego przekazania dokumentacji projektowej na rzecz Gminy za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT od faktur dokumentujących wydatki na wykonanie dokumentacji projektowej oraz uznania nieodpłatnego przekazania dokumentacji projektowej na rzecz Gminy za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Opis stanu faktycznego

Zakład (…) Sp. z o.o. prowadzi działalność na terenie Gminy (…) od 2000 roku. Głównym przedmiotem działalności jest dostawa wody i odprowadzanie ścieków sklasyfikowane w PKD 36.00.Z i 37.00.Z. Spółka świadczy również usługi z zakresu opróżniania zbiorników bezodpływowych oraz inne usługi na rzecz Gminy i jej mieszkańców. Gmina (…) objęła 100% udziałów w kapitale zakładowym Spółki. Spółka została powołana w celu realizacji ustawowych zadań z zakresu użyteczności publicznej Gminy – zbiorowa dostawa wody i odprowadzanie ścieków. Jako spółka prawa handlowego prowadzi działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek. Spółka ma nieograniczony obowiązek podatkowy i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Usługi świadczone przez Spółkę są opodatkowane podatkiem VAT. Spółka jest jedynym dostawcą wody oraz odbiorcą ścieków na terenie Gminy (…). Część infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej wykorzystywanej w działalności stanowi własność Spółki, w tym środki trwałe w większości wniesione aportem przez Gminę, a część jest użytkowana na podstawie bezpłatnej umowy użyczenia z Gminą (…). Środki te zostały wybudowane przez Gminę i stanowią jej własność.

Spółka w 2022 roku planowała we własnym imieniu i na własną rzecz przeprowadzenie dwóch inwestycji polegających na: budowie hali z rozbudową jednostopniowego procesu filtracji wody na dwustopniowy, rozbudową instalacji fotowoltaicznej, budową dwóch zbiorników (…) na terenie (…) oraz budowie zbiornika na terenie stacji (…). Inwestycje te miały na celu modernizację środków trwałych, które są własnością Spółki oraz zostały zlokalizowane na działkach geodezyjnych będących w posiadaniu Spółki. Po wybudowaniu miały one stanowić środki trwałe Spółki, wykorzystywane do prowadzenia działalności z zakresu uzdatniania i dostawy wody na terenie Gminy (…). Spółka w 2022 roku poniosła koszty na opracowanie dokumentacji projektowej rozbudowy stacji uzdatniania wody w (…) wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę w wysokości (…) tys. zł oraz (…) tys. zł na rozbudowę stacji (…). Spółka odliczyła VAT od faktur dokumentujących powyższe czynności. Koszty wykonania dokumentacji zostały ujęte księgowo jako środki trwałe w budowie, a po zakończeniu inwestycji miały być odnoszone w koszty uzyskania przychodów Spółki w postaci odpisów amortyzacyjnych. Na potrzeby inwestycji Spółka starała się o pozyskanie dofinansowania ze środków zewnętrznych. Jednak ostatecznie Spółka nie otrzymała dofinansowania, lecz Gmina (…). W celu realizacji inwestycji przez Gminę, Spółka przekazała nieodpłatnie Gminie dokumentację projektową oraz pozwolenie na budowę wraz z prawami autorskimi.

Gmina otrzymała dofinansowanie na rozbudowę stacji uzdatniania wody w (…), ogłoszony został przetarg na wykonanie tej inwestycji. Gmina oczekuje też na decyzję o dofinansowaniu budowy drugiego zbiornika (…).

Po zakończeniu inwestycji wybudowana infrastruktura będzie własnością Gminy i będzie przekazana Spółce do użytkowania na podstawie umowy bezpłatnego użyczenia lub dzierżawy. Będzie ona służyła Spółce w celu świadczenia usług zaopatrzenia w wodę mieszkańców Gminy (…). Spowoduje ona znaczne zwiększenie wydajności stacji uzdatniania wody oraz poprawę jakości wody. Wykorzystując nowopowstałą infrastrukturę Spółka zwiększy potencjalny przychód poprzez zwiększoną sprzedaż wody.

Zaopatrzenie w wodę jest jednym z zadań własnych Gminy (…) zgodnie z art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. Gmina zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce komunalnej może to zadanie realizować samodzielnie lub poprzez utworzoną w tym celu spółkę prawa handlowego. Przekazanie dokumentacji Gminie nastąpiło w związku z brakiem możliwości otrzymania dofinansowania na realizację inwestycji przez Spółkę, a jedynie przez Gminę. Infrastruktura wodna, która powstanie po zrealizowaniu inwestycji przez Gminę będzie wykorzystywana na potrzeby działalności Spółki, gdyż Gmina realizuje zadanie z tego zakresu przez utworzoną w tym celu Spółkę. Inwestycje nie zostały jeszcze rozpoczęte.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone jak we wniosku)

3.Czy Spółka miała prawo odliczyć VAT od faktur dokumentujących wydatki na wykonanie dokumentacji projektowej?

4.Czy nieodpłatne przekazanie dokumentacji projektowej powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

3.Spółka miała prawo do odliczenia VAT od faktur dokumentujących wykonanie dokumentacji projektowych, ponieważ zostały one poniesione w związku z realizacją inwestycji, które związane będą z działalnością Spółki opodatkowaną podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Wydatki poniesione na wykonanie dokumentacji projektowej będą związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT. Należy zauważyć, że Spółka zlecając wykonanie dokumentacji projektowej dążyła do zapewnienia i zwiększenia swoich obrotów z tytułu czynności opodatkowanych, jakimi będzie sprzedaż wody.

4.Nieodpłatne przekazanie dokumentacji projektowej Gminie nie podlega opodatkowaniu VAT.

Jak wynika z art. 8 ust.1 ustawy o VAT przez świadczenie usług należy rozumieć każde odpłatne świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Zgodnie z art.8 ust.2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się wszelkie nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Są to więc nieodpłatne świadczenia usług, które odbywają się bez związku z prowadzoną działalnością. Natomiast za usługi dokonane do celów działalności gospodarczej należy uznać takie, które mają związek z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przekazanie dokumentacji miało związek z prowadzoną działalnością i miało na celu poprawienie efektów działalności Spółki.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT.

Zgodnie z ww. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a.nabycia towarów i usług,

b.dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT – spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

Z uregulowań ustawy o podatku od towarów i usług wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 str. 1, ze zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zasada neutralności podatku VAT, a także kwestia pośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym VAT a czynnościami opodatkowanymi jako warunku wystarczającego do zachowania prawa do odliczenia VAT były przedmiotem licznych orzeczeń TSUE m.in. wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 (Państwo Belgijskie v. Ghent Coal Terminal NV), wyrok z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/98 (Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excise), wyrok z 26 maja 2005 r. w sprawie  C-465/03 (Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz), wyrok z 27 września 2001 r. w sprawie  C-16/00 (CIBO Participations SA v. Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais). TSUE podkreślał, że co do zasady, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek poniesionych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną. Jednakże, brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa do odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.

Podobny pogląd wyraził Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie C-98/98, Commissioners of Customs and Excise a Midland Bank plc. Trybunał nie miał w tej sprawie wątpliwości, że art. 2 Pierwszej Dyrektywy i art. 17 ust. 2, 3 i 5 Szóstej Dyrektywy w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, należy interpretować w taki sposób, aby warunkiem odliczenia przez podatnika podatku VAT oraz podstawą do ustalenia zakresu tego prawa, było zasadniczo istnienie bezpośredniego związku pomiędzy daną transakcją nabycia a daną transakcją (lub transakcjami) sprzedaży, uprawniającymi do dokonania odliczenia. W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał wyjaśnił, że w przypadku gdy podatnik dokonuje transakcji, w odniesieniu do których podatek VAT podlega odliczeniu oraz transakcji nie dających podstaw do odliczenia podatku naliczonego, podatnik może dokonać odliczenia podatku VAT naliczonego od towarów i usług przez niego nabytych w przypadku, gdy towary te pozostają w bezpośrednim związku z transakcjami sprzedaży podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym miejscu warto przywołać orzeczenie TSUE z 8 lutego 2007 r. C-435/05 w sprawie Investrand BV przeciwko Staatssecretaris van Financiën, wskazane również przez Wnioskodawcę jako wyraz ugruntowanej linii orzeczniczej w TSUE w zakresie przyznawania prawa do odliczenia podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku.

Należy jednak zauważyć, że w wyroku tym (pkt 23) w pierwszej kolejności TSUE wskazał, że zgodnie z ustalonym orzecznictwem, aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT i określić zakres tego prawa, zasadniczo konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku, a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia (zob. ww. wyroki: w sprawie Midland Bank, pkt 24; w sprawie Abbey National, pkt 26; oraz wyrok z dnia 3 marca 2005 r. w sprawie C-32/03 Fini H, Zb.Orz. str. I 1599, pkt 26). Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów lub usług zakłada, iż wydatki poczynione celem ich nabycia stanowiły element cenotwórczy transakcji obciążonych podatkiem należnym, rodzących prawo do jego odliczenia (zob. ww. wyroki: w sprawie Midland Bank, pkt 30, w sprawie Abbey National, pkt 28, jak i wyrok z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Rec. str. I 6663, pkt 31).

Następnie w pkt 24 wyroku TSUE wskazał, że prawo do odliczenia zostaje zatem również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług stanowią część jego kosztów ogólnych i jako takie stanowią element cenotwórczy dla dostarczanych towarów lub świadczonych usług. Koszty te w rzeczywistości zachowują bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika (zob. w szczególności ww. wyroki w sprawach Midland Bank, pkt 23 i 31 oraz Kretztechnik, pkt 36).

Ostatecznie jednak TSUE doszedł w tej sprawie do konkluzji, że artykuł 17 ust. 2 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że koszty usług doradczych, z których podatnik skorzystał w celu ustalenia kwoty wierzytelności stanowiącej część majątku jego przedsiębiorstwa i związanej ze sprzedażą akcji dokonaną w okresie, w którym nie był on jeszcze podatnikiem podatku VAT, z braku dowodów na to, że wyłączną przyczyną tych usług jest działalność gospodarcza w rozumieniu tej dyrektywy wykonywana przez podatnika, nie wykazują bezpośredniego i ścisłego związku z tą działalnością, a w konsekwencji nie uprawniają do odliczenia podatku VAT, który je obciąża.

W konsekwencji, w opinii Organu, z wyroku tego wynika, że aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT związek pomiędzy zakupami, a działalnością gospodarczą co do zasady powinien być bezpośredni, może być również pośredni jednak tylko gdy zakupy związane są z działalnością gospodarczą („wyłączną przyczyną tych usług jest działalność gospodarcza w rozumieniu tej dyrektywy wykonywana przez podatnika”). W przeciwnym wypadku koszty pośrednie nie wykazują bezpośredniego i ścisłego związku z tą działalnością, a w konsekwencji nie uprawniają do odliczenia podatku VAT, który je obciąża.

Zatem niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie związku pomiędzy zakupami a konkretną transakcją opodatkowaną. Prawo do odliczenia podatku naliczonego powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim działalność podatnika daje to prawo. Aby odliczenie podatku było dopuszczalne, transakcja powodująca naliczenie podatku winna pozostawać w ścisłym związku z transakcjami, które rodzą prawo do odliczenia. W ten sposób prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług zakłada, że poczynione wydatki stanowią element cenotwórczy transakcji obciążonych podatkiem należnym, rodzącym prawo do jego odliczenia.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Za Państwa pośrednictwem realizowane są zadania własne gminy, w zakresie zbiorowej dostawy wody i odprowadzania ścieków. Opisana Inwestycja ma zapewnić mieszkańcom Gminy zaopatrzenie w wodę. Dokumentacja projektowa nabyta przez Państwa miała służyć działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Jednakże z uwagi na zmiany koncepcji realizowanej inwestycji, to Gmina zrealizuje inwestycję m.in. w oparciu o nabytą przez Państwa dokumentację projektową, którą Państwo udostępnicie Gminie nieodpłatnie. Następnie Gmina wybudowaną inwestycję przekaże Państwu do użytkowania na podstawie umowy bezpłatnego użyczenia lub dzierżawy.

W przedmiotowej sprawie istnieje (istniał w momencie realizacji odliczenia) racjonalny związek przyczynowo-skutkowy między wydatkami poniesionymi przez Państwa na dokumentację projektową, którą z przyczyn niezależnych od Państwa (brak przyznania dofinansowania) nieodpłatnie przekażą Państwo Gminie, a osiąganym przez Państwa obrotem. To Państwo, dzięki Inwestycji (którą zrealizuje Gmina wykorzystując uzyskaną przez Państwa dokumentację projektową), będziecie mogli świadczyć usługi dla wiekszej ilości odbiorców, co przyczyni się do wrostu sprzedaży.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że przysługiwało Państwu na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na dokumentację projektową.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także kwestii, czy nieodpłatne przekazanie dokumentacji projektowej powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów w art. 7 ust. 2 ustawy oraz – w przypadku świadczenia usług w art. 8 ust. 2 ww. ustawy.

Według art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1.  przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2.  wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1.  użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2.  nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Interpretując ww. art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, stwierdzić należy, że opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony, to wówczas takie świadczenie usług będzie nieopodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Analizując natomiast treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, należy zauważyć, że dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, tj. za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.

Przez świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. W tym więc aspekcie winny być rozpatrywane działania podejmowane przez dany podmiot.

W świetle powyższego, oceniając, czy dana usługa służy działalności przedsiębiorstwa podatnika, należy zbadać, czy jest ona dla tego celu niezbędna, jak również zważyć, czyja korzyść jest dominująca.

Za usługi dokonane do celów działalności gospodarczej należy uznać takie, które mają związek z potrzebami tej działalności. Związek z działalnością gospodarczą mają natomiast takie czynności, których wykonanie jest celowe dla osiągnięcia bądź poprawienia efektów tej działalności. Ta celowość istnieć może również wtedy, gdy taka usługa nieodpłatna nie jest niezbędna do osiągnięcia efektu działalności gospodarczej, ale obiektywnie może na te efekty wpływać.

Zatem należy stwierdzić, że opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo Spółką z o. o., w której 100% udziałów posiada Gmina. Głównym przedmiotem Państwa działalności jest dostawa wody i odprowadzenie ścieków. Świadczą Państwo również usługi z zakresu opróżniania zbiorników bezodpływowych oraz inne usługi na rzecz Gminy i jej mieszkańców.

Zostali Państwo powołani w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej Gminy – zbiorowa dostawa wody i odprowadzanie ścieków. W 2022 r. planowali Państwo przeprowadzenie dwóch inwestycji polegających na: budowie hali z rozbudową jednostopniowego procesu filtracji wody na dwustopniowy, rozbudową instalacji fotowoltaicznej, budową dwóch zbiorników wyrównawczych na terenie (…) oraz budowie zbiornika (…). W związku z tym ponieśli Państwo koszty na opracowanie dokumentacji projektowej rozbudowy stacji (…) wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę oraz na rozbudowę stacji (…).

Od wszystkich faktur dokumentujących powyższe czynności odliczyli Państwo podatek VAT. Inwestycja miała być w zamyśle realizowana przez Państwa, jednakże nie otrzymali Państwo dofinansowania na realizację ww. Inwestycji, lecz dofinansowanie otrzymała Gmina. W celu realizacji inwestycji przez Gminę, przekazali jej Państwo nieodpłatnie dokumentację projektową oraz pozwolenie na budowę wraz z prawami autorskimi. Po zakończeniu inwestycji wybudowana infrastruktura będzie własnością Gminy i będzie przekazana Państwu do użytkowania na podstawie umowy bezpłatnego użyczenia lub dzierżawy.

Udostępnienie dokumentacji projektowej Gminie będzie miało nieodpłatny charakter. Dokumentacja projektowa miała służyć działalności opodatkowanej podatkiem VAT a w związku z udostępnieniem dokumentacji projektowej Gminie wykorzystana będzie do nieodpłatnego świadczenia usług na cele pośrednio związane z działalnością gospodarczą.

Zmiana podmiotu realizującego inwestycję oraz nieodpłatne przekazanie dokumentacji nie wpłynie w żaden sposób na zmianę planowanego efektu, którego osiągnięcie stanowiło przyczynę nabycia przez Państwa dokumentacji. Wybudowana inwestycja zostanie bowiem zrealizowana oraz będzie wykorzystywane przez Państwa w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Celem podstawowym realizacji inwestycji będzie zwiększenie wydajności stacji uzdatniania wody oraz poprawa jakości wody dla odbiorców, na rzecz których świadczyć Państwo będą podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT usługi w zakresie sprzedaży wody.

Analiza przedstawionego przez Państwa opisu sprawy na tle powołanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że nieodpłatnego przekazania dokumentacji na rzecz Gminy nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów. Zatem, czynność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu powołanego art. 8 ustawy. Z uwagi natomiast na fakt, że opisane przekazanie nastąpi nieodpłatnie, kwestia uznania tej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powinna być rozważana na podstawie przepisów art. 8 ust. 2 ustawy.

W przedmiotowej sprawie w sytuacji nieodpłatnego przekazania dokumentacji projektowej na rzecz Gminy, dochodzi do nieodpłatnego świadczenia usług związanego z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą.

Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, kupili Państwo dokumentację projektową, by samodzielnie zrealizować Inwestycję, która ma związek z działalnością gospodarczą (czynności opodatkowane podatkiem VAT). Zmiana okoliczności spowodowała, że to Gmina ostatecznie zrealizuje projekt i wybuduje Inwestycję w oparciu o dokumentację projektową. Zrealizowana Inwestycja zostanie Państwu przekazana do użytkowania na podstawie umowy bezpłatnego użytkowania lub dzierżawy. A Państwo wykorzystacie Inwestycję do działalności zarobkowej.

Zatem, w analizowanym przypadku związek nieodpłatnego świadczenia usług z potrzebami prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej jest spełniony.

W konsekwencji, nieodpłatne przekazanie dokumentacji projektowej wraz z prawami autorskimi nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem, ponieważ nie są spełnione warunki, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy. Z okoliczności przedstawionych przez Państwa wynika, że przedmiotowe świadczenie ma związek z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą.

Zatem nieodpłatne przekazanie na rzecz Gminy dokumentacji projektowej wraz z prawami autorskimi nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1.z zastosowaniem art. 119a;

2.w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.); dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.