Interpretacja indywidualna z dnia 22 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.792.2023.2.AM
Temat interpretacji
Ustalenie czy wynagrodzenie otrzymane za wykonywane czynności stanowi podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy oraz czy wykonywane czynności korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia czy wynagrodzenie otrzymane przez Państwa za wykonywane czynności z tytułu zarządzania (...) stanowi podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy oraz czy wykonywane przez Państwa czynności korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 15 lutego 2024 r. (wpływ 19 lutego 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego (z uwzględnieniem uzupełnienia wniosku)
… S.A. w … (SA) została zarejestrowana jako podatnik VAT w dniu (...). Jest Spółką Akcyjną, której jedynym akcjonariuszem jest Województwo ....
Zgodnie z art. 7 Statutu przedmiotem działania Spółki są (...).
Przedmiot działania Spółki obejmuje w szczególności: (...).
W ramach realizacji programów i projektów współfinansowanych z funduszy Unii Europejskiej, Spółka może pełnić funkcje określone we właściwych przepisach prawa i w dokumentach programowych.
W dniu (...) w ramach zamówienia ... w trybie zamówienia z wolnej ręki zgodnie z art. 214 ust. 1 pkt. 11 Ustawa Prawo Zamówień Publicznych, Województwo dalej jako zamawiający podpisało ze spółką umowę "Powierzenia zarządzania ...”, której zadaniem będzie (...). (…) stanowi integralną część umowy.
Realizacja (...) ma na celu (...).
Zgodnie z Umową i … zasoby zwrócone oraz wszelkie wygenerowane na kapitale przychody przeznaczone będą na: produkty dłużne (tj. pożyczki) dla MŚP oraz Pośredników Finansowych (budowanie i wdrażanie oferty produktowej dla MŚP); produkty gwarancyjne dla MŚP (poręczenia).
Spółka na podstawie umowy będzie realizowała zadania własne Województwa działając w imieniu i na rzecz Zamawiającego jako ustanowiony pełnomocnik Zamawiającego w następującym zakresie: (...).
Do obowiązków Wykonawcy będzie należała przede wszystkim organizacja skutecznej i efektywnej dystrybucji Zasobów Zwróconych poprzez Pośredników Finansowych zgodnie z (...).
Spółka jako pełnomocnik Zamawiającego będzie dokonywała kwartalnie przelewów środków na podstawie dyspozycji przelewu środków, które będzie przedkładała do departamentu (...) Urzędu Marszałkowskiego Województwa z Rachunków do obsługi środków na Rachunki Bankowe Podstawowe.
Na Rachunki Bankowe Podstawowe wpływają: środki finansowe na realizację przedmiotu Umowy z Rachunków do obsługi środków utworzonych przez Województwo; Środki Zwrócone, które mogą być ponownie wykorzystane zgodnie z § … Umowy oraz zasadami określonymi w … oraz zwrot nadwyżki wynagrodzenia. Z Rachunków Banków Podstawowych realizowane są przez Spółkę - Wykonawcę takie operacje jak płatności wymagane w związku z Umowami Operacyjnymi zawartymi z Pośrednikami Finansowymi w tym na wypłatę proponowanych produktów finansowych Ostatecznym Odbiorcom, płatności z tytułu wynagrodzenia dla Pośredników.
Na Rachunki Środków Zwróconych będą wpływać wyłącznie środki finansowe, w tym zwroty kapitału, zysków oraz inne dochody (odsetki, opłaty gwarancyjne, kary umowne) zgodnie z zapisami Umów Operacyjnych wszelkie inne wpływy wygenerowane na kapitale, wykorzystywane na wdrożenie …, powracające od Pośredników Finansowych. Z Rachunków Środków Zwróconych S A. będzie dokonywała zwrotu środków na Rachunki Bankowe Podstawowe, celem zwrotu ich na Rachunki do obsługi środków utworzonych przez Województwo, a następnie przekazanie środków na Rachunki Bankowe Podstawowe w celu ponownego wykorzystania zgodnie z § … Umowy oraz zasadami określonymi w ….
Z tytułu należności za świadczenie zadań powierzonych Wykonawcy na podstawie umowy, będzie przysługiwać wynagrodzenie obejmujące wszystkie koszty i wydatki związane z prawidłowym wykonaniem przedmiotu umowy. Wynagrodzenie oparte jest na wynikach i liczone jest w następujący sposób:
-uzgodniony % Zasobów Zwróconych przekazanych Pośrednikom Finansowym w ramach zawartych Umów Operacyjnych w kwartale poprzedzającym złożenie faktury;
-uzgodniony % Środków Zwróconych przekazanych Pośrednikom Finansowym w ramach zawartych Umów Operacyjnych w kwartale poprzedzającym złożenie faktury.
Po zakończeniu kwartału Wykonawca sporządza i dostarcza Zamawiającemu pisemną informację uzasadniającą wysokość należnego wynagrodzenia, która podlega weryfikacji. Wynagrodzenie będzie naliczane z dołu za każdy kwartał i płacone na podstawie prawidłowo wystawionej faktury VAT na Zamawiającego - Województwo, a odbiorcą będzie Urząd Marszałkowski Województwa.
W piśmie z 15 lutego 2024 r. Wnioskodawca wskazał, że:
Ad 1
Zgodnie z postanowieniami umowy z dnia (...) w części pochodzącej z instrumentów finansowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa ... na lata 2014-2020 zawartej pomiędzy Województwem (Zamawiającym) a S.A. zwaną dalej „Umową”:
I. Do zadań Wnioskodawcy jako Wykonawcy należy:
Realizacja zadania własnego Województwa, tj. tworzenie warunków rozwoju gospodarczego Województwa poprzez zarządzanie (...), stanowiącej załącznik nr … do Umowy w oparciu o Zasoby Zwrócone, na warunkach określonych w Umowie.
Obowiązkiem Wnioskodawcy jest w szczególności organizacja skutecznej i efektywnej dystrybucji … poprzez Pośredników Finansowych zgodnie z modelem wdrażania przyjętym przez Zarząd Województwa, a w szczególności: (...).
Zasady przepływu środków finansowych
1. Województwo zgodnie z art. 29 ust. 6 Ustawy wdrożeniowej otworzyło w BGK Rachunki do obsługi środków pochodzących z RPO … Osi Priorytetowej i …, Działanie 1.3 Poddziałanie 1.3.3 Fundusz na rozwój nowych firm oraz Działanie 1.5 Poddziałanie 1.5.3 Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. W celu wykonania przedmiotu Umowy Zamawiający, uwzględniając podział środków w ramach ww. poddziałań otworzył w BGK Rachunki Bankowe Podstawowe oraz Rachunki Środków Zwróconych. Zamawiający udzielił Wykonawcy pełnomocnictwa do dysponowania Rachunkami Bankowymi Podstawowymi oraz Rachunkami Środków Zwróconych.
2. Przelew środków z Rachunków do obsługi środków na Rachunki Bankowe Podstawowe odbywa się kwartalnie na podstawie dyspozycji przelewu środków, którą przedkłada do Departamentu (...) Urzędu Marszałkowskiego Województwa departament merytoryczny odpowiedzialny za realizację zadania.
3. Na Rachunki Bankowe Podstawowe wpływają:
-środki finansowe na realizację przedmiotu Umowy z Rachunków do obsługi środków utworzonych przez Województwo,
-Środki Zwrócone, które mogą być ponownie wykorzystane zgodnie z § … Umowy oraz zasadami określonymi w …,
-zwrot nadwyżki Wynagrodzenia.
Z Rachunków Bankowych Podstawowych realizowane są przez Wykonawcę takie operacje jak:
-płatności wymagane w związku z Umowami Operacyjnymi zawartymi z Pośrednikami Finansowymi, w tym wynagrodzenie dla Pośredników Finansowych,
-płatności z tytułu Wynagrodzenia.
4. Na Rachunki Środków Zwróconych wpływają wyłącznie:
-środki finansowe, w tym zwroty kapitału, zysków oraz inne dochody, takie jak odsetki, opłaty gwarancyjne, lub wszelkie inne wpływy wygenerowane na kapitale, wykorzystane na wdrożenie …, powracające od Pośredników Finansowych,
-kary umowne zgodnie z zapisami Umów Operacyjnych.
Z Rachunków Środków Zwróconych realizowane są przez Wykonawcę następujące operacje:
-zwrot środków na Rachunki Bankowe Podstawowe celem zwrotu ich na Rachunki do obsługi środków utworzone przez Województwo,
-przekazanie środków na Rachunki Bankowe Podstawowe, w celu ponownego wykorzystania oraz zasadami określonymi w ….
Rachunki bankowe, o których mowa powyżej wykorzystywane są wyłącznie do celów realizacji Umowy.
II. Do zadań Województwa jako Zamawiającego należy: (...).
Ad 2
Wnioskodawca działa w imieniu Województwa i na jego odpowiedzialność. Zgodnie z Umową - Wykonawca wykonuje Umowę działając w imieniu i na rzecz Zamawiającego, jako ustanowiony pełnomocnik Zamawiającego, w następującym zakresie: (...).
Ad 3
Czynności Wnioskodawcy w ramach Umowy zostały opisane w pkt Ad 1. Wnioskodawca w ramach Umowy opracował (...), która została zatwierdzona przez Zarząd Województwa pod kątem zgodności ze …. (...) określa zasady udzielania przez Pośredników Finansowych pożyczek skierowanych do MŚP, przeznaczonych na cele inwestycyjne bądź inwestycyjno-obrotowe, których celem jest wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw realizujących inwestycje na terenie województwa .... Następnie Wnioskodawca przygotował … na lata 2023 i 2024 i uzyskał ich zatwierdzenie przez Zarząd Województwa …. Na ich podstawie ogłoszone zostało postępowanie w trybie Ustawy Prawo zamówień publicznych. Wnioskodawca działając w imieniu i na rzecz Województwa dokonał wyboru Pośredników Finansowych, z którymi jako Pełnomocnik Województwa podpisał Umowy Operacyjne. Na mocy ww. Umów Województwo ..., reprezentowane przez Wnioskodawcę powierzyło Pośrednikom Finansowym za wynagrodzeniem zadanie wdrożenia i zarządzania Instrumentami Finansowymi …, z którego udzielane będą Jednostkowe Pożyczki dla Ostatecznych Odbiorców prowadzących działalność gospodarczą i realizujących inwestycję na terenie województwa ..., na zasadach i warunkach określonych w niniejszej Umowie.
Pośrednikom Finansowym zostały przekazane przez Wnioskodawcę na podstawie Pełnomocnictwa udzielonego przez Województwo środki z rachunków bankowych Województwa ... otwartych w Banku Gospodarstwa Krajowego w celu realizacji …, na udzielanie Jednostkowych Pożyczek.
Zgodnie z Umową Operacyjną Pośrednik Finansowy ustanawia we własnym imieniu Instrument Finansowy - … jako oddzielny blok finansowy, zachowujący finansową i księgową rozdzielność pomiędzy środkami Wkładu Zasobów Zwróconych wniesionymi do tego Instrumentu Finansowego, a innymi aktywami Pośrednika Finansowego.
Wnioskodawca na bieżąco monitoruje i kontroluje przebieg i realizację Umów Operacyjnych zawartych z Pośrednikami Finansowymi.
Ponadto w ramach Umowy Wnioskodawca zobowiązany jest do wyboru Pośredników Finansowych na wdrożenie produktów gwarancyjnych dla MŚP w formie poręczeń udzielanych przez Pośredników Finansowych w ramach Umów Operacyjnych.
Ad 4
Działania podejmowane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy stanowią całość i obejmują szereg świadczeń kompleksowych polegających na pośrednictwie w świadczeniu usług udzielania pożyczek. Podjęcie szeregu działań wynikających z Umowy jest niezbędne do osiągnięcia celu Umowy jakim jest prawidłowe wdrożenie (...), która stanowi Załącznik nr … do Umowy. Zgodnie ze … Odbiorcami wsparcia są MŚP, ze szczególnym uwzględnieniem mikroprzedsiębiorstw, w tym samo zatrudnionych i start'up posiadających siedzibę lub oddział na terenie województwa, poprzez adresowane produkty finansowe.
Ad 5
Działanie Wnioskodawcy wynikające z Umowy polegające w szczególności na przygotowaniu (...), wyborze Pośredników Finansowych w przejrzystym i niedyskryminacyjnym procesie, przekazywanie im środków finansowych na udzielanie Jednostkowych Pożyczek i Poręczeń oraz monitoring i kontrola przebiegu i realizacji Umów Operacyjnych ukierunkowane są na wsparciu MŚP w formie pożyczek i poręczeń, udzielanych ze środków Województwa. Temu celowi służą też pozostałe działania podejmowane w Umowie takie jak przygotowywanie i przedkładanie Zarządowi Województwa ... do zatwierdzenia … i jego aktualizacja. Działania Wnioskodawcy stanowią czynności pośrednictwa we wsparciu MŚP w formie pożyczek pieniężnych i poręczeń, udzielanych ze środków Województwa.
Ad 6
Czynności realizowane w ramach Umowy są usługami w zakresie pośrednictwa w świadczeniu usług udzielaniu pożyczek pieniężnych.
Ad 7
Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy nie stanowią usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli, usług pośrednictwa w świadczeniu ww. usług. Przekazywanie przez Wnioskodawcę Pośrednikom Finansowym środków z rachunków bankowych Województwa w oparciu o pełnomocnictwo udzielone przez Województwo nie stanowi elementu odrębnej usługi, a ma jedynie na celu wyposażenie Pośredników Finansowych w środki przeznaczone na udzielanie MŚP pożyczek pieniężnych i gwarancji.
Ad 8
Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy nie obejmują usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT.
Ad 9
Poza wynagrodzeniem wynikającym z Umowy Wnioskodawca nie otrzymuje od nikogo żadnych dodatkowych płatności.
Ad 10
Województwo ... w zakresie realizacji zadania powierzonego Wnioskodawcy Umową jest zarejestrowanym podatnikiem VAT.
Ad 11
Stronami Umowy Operacyjnej są Województwo i Pośrednik Finansowy.
Ad 12
Umowę z Ostatecznymi Odbiorcami (Pożyczkobiorcami - MŚP) zawiera Pośrednik Finansowy.
Ad 13
Pośrednik Finansowy dokonuje wyboru Ostatecznych Odbiorców spośród MŚP, którzy spełniają warunki określone w (...), przy czym wybór Ostatecznych Odbiorców dokonywany jest w sposób przejrzysty, obiektywnie uzasadniony i nie może prowadzić do powstania konfliktu interesów.
Ad 14
Kwalifikacji Ostatecznych Odbiorców produktów finansowych dokonuje Pośrednik Finansowy, na podstawie zapisów (...).
Pytania (z uwzględnieniem uzupełnienia wniosku)
1) Czy otrzymywane wynagrodzenie finansowe na podstawie faktury VAT za wykonywane czynności z tytułu zarządzania (...) będzie stanowiło podstawę opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1, art. 43 ust. 1 pkt 38 usług pośrednictwa finansowego ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r., poz. 1570 z późn. zm.)?
2) Czy wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawcę od Województwa za realizację zadań powierzonych na podstawie Umowy (...) w części pochodzącej z instrumentów finansowych RPO (...) będzie stanowić podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług?
Państwa stanowisko w sprawie (z uwzględnieniem uzupełnienia wniosku)
Ad 1
Zdaniem Wnioskodawcy, powierzona przez Województwo usługa, na podstawie zawartej umowy dotyczącej „…” podlega zwolnieniu z VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 - usługi udzielania kredytów lub pożyczek oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę objęte jest zwolnieniem.
W ramach zawartej umowy Spółka, której misją jest (...), posiada odpowiednie procedury wewnętrzne umożliwiające skuteczne, przejrzyste i staranne wdrażanie instrumentów finansowych.
S.A. jako zarządzająca instrumentami finansowymi będzie udostępniała odpowiednie do zapotrzebowania rynku produkty finansowe wynikające ze … ostatecznym odbiorcom poprzez Pośredników Finansowych, którzy będą wybierani w drodze otwartego, konkurencyjnego i przejrzystego procesu wyboru zgodnie z obowiązującym prawem. Podejmowane przez nią aktywne działania będą ukierunkowane na wsparcie MŚP, ze szczególnym uwzględnieniem mikroprzedsiębiorców, w tym samozatrudnionych i start up posiadających siedzibę lub oddział na terenie województwa ... poprzez adresowane produkty finansowe oraz Instytucji Otoczenia Biznesu poprzez dedykowane linie finansowe dla Pośredników Finansowych (działających) na terenie województwa ...), umożliwiające kreowanie oferty produktów finansowych, adresowanych do MŚP.
S.A. na podstawie wcześniej zawartych umów z Województwem …, … i BGK jako instytucjami zarządzającymi środkami EFRR w ramach prowadzonej działalności statutowej świadczy usługi pośrednictwa finansowego udzielania pożyczek dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz usługi w zakresie pozostałej działalności wspomagające usługi finansowe z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych jako usługi zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38, art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.
Ad 2
Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane świadczenie w postaci wynagrodzenia od Województwa za realizację zadań powierzonych na podstawie umowy (...) nie będzie stanowiło podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ustawy o VAT.
Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Przepis ten nakazuje wliczać dofinansowanie do podstawy opodatkowania, ale tylko jeśli ma ono bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu.
Wnioskodawca nie ma wpływu na cenę świadczonych usług.
O sposobie wykorzystania środków pochodzących z (...) w części pochodzącej z instrumentów finansowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (...) decyduje Województwo, a Wnioskodawca realizując Umowę działa w imieniu i na rzecz Województwa.
Ogólne założenia (...) wynikają ze (...), która określa grupę docelową Odbiorców wsparcia, maksymalną kwotę wsparcia, okres spłaty, preferencje, jakie należy uwzględnić konstruując kryteria danych produktów finansowych. Wszystkie założenia produktów finansowych podlegają akceptacji przez Zarząd Województwa ..., w związku z czym Wnioskodawca nie ma swobody w kształtowaniu oferty instrumentów finansowych.
Ostatecznymi odbiorcami wsparcia są MŚP z terenu województwa ... korzystające z pożyczek i poręczeń udzielanych w ramach Instrumentów Finansowych wdrażanych przez Pośredników Finansowych.
Odbiorcami ostatecznymi działań Wnioskodawcy będą nieskonkretyzowani pożyczkobiorcy i beneficjenci poręczeń - MŚP.
Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że działania objęte Umową wpisują się w jego działalność statutową. Zgodnie z art. 7 Statutu, przedmiotem działania Spółki są (...). Przedmiot działania Spółki obejmuje w szczególności: (...).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.
Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.
Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Ponadto należy zwrócić uwagę, że przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowią implementację art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Zgodnie z ww. regulacją Dyrektywy 2006/112/WE Rady, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Unormowanie to stanowi odzwierciedlenie art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, który stwierdza, że krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.
Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług posługując się sformułowaniem „organy władzy publicznej” nie definiuje tego pojęcia, tak jak i Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483, ze zm.). W świetle art. 16 ust. 2 Konstytucji RP, samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Rozwinięcie tej regulacji zawarto w art. 163 Konstytucji RP. Zgodnie z tym przepisem, samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla innych organów władz publicznych.
Z powołanych przepisów wynika, że pojęciem tym objęte są wszelkie organy państwowe i samorządu terytorialnego.
W zakresie statusu podmiotu publicznego wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 29 października 2015 r. w sprawie C-174/14 Saudaco, w którym stwierdził „Jeżeli chodzi w szczególności o pierwszy z dwóch warunków ustanowionych w art. 13 ust. 1 wspomnianej dyrektywy, to znaczy o warunek dotyczący statusu podmiotu publicznego, to Trybunał orzekł już, że osoba, która wykonuje czynności należące do prerogatyw władztwa publicznego w sposób niezależny, nie pozostając częścią administracji publicznej, nie może zostać zaklasyfikowana jako podmiot prawa publicznego w rozumieniu tego przepisu (zob. podobnie w szczególności postanowienie Mihal, C-456/07, EU:C:2008:293, pkt 18 i przytoczone tam orzecznictwo) (…) status „podmiotu prawa publicznego” nie może wynikać jedynie z tego, że dana działalność polega na wykonywaniu czynności należących do prerogatyw władztwa publicznego (zob. podobnie w szczególności postanowienie Mihal, C-456/07, EU:C:2008:293, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo).
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2094, ze zm.):
Do zakresu działania samorządu województwa należy wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji rządowej.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie województwa:
Samorząd województwa wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa:
W celu wykonywania zadań województwo tworzy wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne oraz może zawierać umowy z innymi podmiotami.
W świetle art. 11 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa:
Samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa, uwzględniającą w szczególności następujące cele:
1)pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej;
2)pobudzanie aktywności gospodarczej;
3)podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa;
4)zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń;
5)kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.
Według art. 11 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa:
Samorząd województwa prowadzi politykę rozwoju województwa, na którą składa się:
1)tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy;
2)utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim;
3)pozyskiwanie i łączenie środków finansowych: publicznych i prywatnych, w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej;
4)wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli;
5)racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju;
6)wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i gospodarki, popieranie postępu technologicznego oraz innowacji;
7)wspieranie rozwoju kultury oraz sprawowanie opieki nad dziedzictwem kulturowym i jego racjonalne wykorzystywanie;
8)promocja walorów i możliwości rozwojowych województwa;
9)wspieranie i prowadzenie działań na rzecz integracji społecznej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.
Na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa:
Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami (…)
W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Jak stanowi art. 29a ust. 6 pkt 1 i pkt 2 ustawy:
Podstawa opodatkowania obejmuje
1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Powyższe przepisy dotyczące podstawy opodatkowania stanowią odzwierciedlenie odpowiednio art. 73 i 78 Dyrektywy 2006/112/WE Rady.
Natomiast, zgodnie z art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Z kolei treść art. 78 Dyrektywy 2006/112/WE Rady stanowi:
Do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:
a)podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego VAT;
b)koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Do celów akapitu pierwszego lit. b), państwa członkowskie mogą uznać koszty objęte odrębną umową za koszty dodatkowe.
Z powyższego wynika, że art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi. Ponadto przepis ten oznacza, że do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.
Odnosząc się do kwestii ustalenia czy otrzymywane przez Państwa wynagrodzenie będzie stanowiło element podstawy opodatkowania wskazać należy, że ustalanie statusu otrzymywanych przez Państwa środków pieniężnych należy oceniać w kontekście istnienia związku z konkretnym świadczeniem.
Jak wynika z okoliczności sprawy, jesteście Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Jesteście Państwo spółką akcyjną, której jedynym akcjonariuszem jest Województwo .... Przedmiotem Państwa działania są zadania wpisujące się w politykę rozwoju województwa ..., ukierunkowane w szczególności na tworzenie warunków rozwoju gospodarczego. W dniu (...) Województwo ... (dalej jako „Zamawiający”) podpisało z Państwem umowę „…”, której zadaniem będzie tworzenie warunków rozwoju gospodarczego Województwa poprzez zarządzanie (...). (...) stanowi integralną część umowy. Państwa obowiązkiem jest w szczególności organizacja skutecznej i efektywnej dystrybucji Zasobów Zwróconych poprzez Pośredników Finansowych zgodnie z modelem wdrażania przyjętym przez Zarząd Województwa w …. Działacie Państwo w imieniu Województwa ... i na jego odpowiedzialność, jako ustanowiony pełnomocnik Województwa. Z tytułu należności za świadczenie zadań powierzonych Państwu na podstawie umowy z Województwem …, przysługuje Państwu wynagrodzenie obejmujące wszystkie koszty i wydatki związane z prawidłowym wykonaniem przedmiotu umowy. Wynagrodzenie oparte jest na wynikach i liczone jest w następujący sposób:
-uzgodniony % Zasobów Zwróconych przekazanych Pośrednikom Finansowym w ramach zawartych Umów Operacyjnych w kwartale poprzedzającym złożenie faktury;
-uzgodniony % Środków Zwróconych przekazanych Pośrednikom Finansowym w ramach zawartych Umów Operacyjnych w kwartale poprzedzającym złożenie faktury.
Po zakończeniu kwartału sporządzają Państwo i dostarczają Zamawiającemu pisemną informację uzasadniającą wysokość należnego wynagrodzenia, która podlega weryfikacji. Wynagrodzenie będzie naliczane z dołu za każdy kwartał i płacone na podstawie prawidłowo wystawionej faktury VAT na Zamawiającego.
Analiza okoliczności niniejszej sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że przedstawiona we wniosku sytuacja dotycząca – jak Państwo wskazali - szeregu świadczeń realizowanych w ramach zawartej z Województwem … umowy nosi znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Pomiędzy wynagrodzeniem, które otrzymujecie Państwo od Województwa, a świadczeniem na rzecz Województwa realizowanym w ramach zawartej umowy, zachodzi związek bezpośredni, bowiem płatność następuje w zamian za to świadczenie. Otrzymując wynagrodzenie od Województwa otrzymujecie Państwo zindywidualizowaną korzyść, a otrzymane wynagrodzenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnościami, których dokonujecie Państwo na rzecz Województwa. Realizując w ramach zawartej umowy opisane we wniosku zadania, zwalniacie Państwo Województwo w istocie z określonych prawem obowiązków, czynicie to jednak za określonym otrzymanym wynagrodzeniem, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Województwo osiąga więc wymierną korzyść.
Należy zauważyć, że co prawda wykonujecie Państwo czynności związane z realizacją zadań własnych Województwa, ale wykonujecie te czynności jako odrębny podmiot posiadający status podatnika VAT. Państwa Spółka sama nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą. Stopień zależności Państwa od Województwa nie może automatycznie przesądzać o braku możliwości uznania wykonywanych zadań własnych Województwa powierzonych Państwu za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.
Zatem pomiędzy płatnością, którą otrzymujecie Państwo od Województwa, a świadczeniem na jego rzecz, zachodzi związek bezpośredni, ponieważ płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Z tych też względów, wymienione czynności, które są świadczone na rzecz Województwa stanowią określone w art. 8 ust. 1 ustawy odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.
Zauważyć należy, że wykonując przedmiotowe usługi działacie Państwo w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Jedynie bowiem w przypadku, gdy wykonywanie zadań powierzonych następuje w ramach władztwa publicznoprawnego uznaje się, że wykonywane jest przez organ władzy publicznej lub urząd go obsługujący. W niniejszej sprawie wyłączenie to nie wystąpi, ponieważ nie można uznać, że świadczone przez Państwa usługi są prowadzone w ramach takiego władztwa.
Jak wynika z okoliczności sprawy za realizację czynności w ramach zawartej z Województwem umowy otrzymujecie Państwo określone wynagrodzenie. Wynagrodzenie oparte jest na wynikach i liczone jest jako uzgodniony % Zasobów Zwróconych oraz Środków Zwróconych przekazanych Pośrednikom Finansowym w ramach zawartych Umów Operacyjnych. Poza wynagrodzeniem wynikającym z umowy nie otrzymujecie Państwo od nikogo żadnych dodatkowych płatności.
W związku z powyższym wskazać należy, że na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług otrzymane od Województwa świadczenie pieniężne stanowi - przy uwzględnieniu zapisów art. 29a ust. 1 ustawy – wbrew Państwa twierdzeniu - podstawę opodatkowania, ponieważ stanowi zapłatę (wynagrodzenie) za świadczone przez Państwa usługi. Mimo, że w ramach zawartej z Województwem umowy wykonywane są czynności z katalogu zadań własnych, wymienionych w art. 2 ust. 2 ustawy o samorządzie wojewódzkim, w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, to jednak Państwa Spółka sama nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą.
Mając zatem powyższe na uwadze stwierdzić należy, że wynagrodzenie otrzymywane od Województwa za realizację przez Państwa zadań powierzonych na podstawie zawartej umowy „...” stanowi podstawę opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.
Odnosząc się do kwestii zwolnienia od podatku świadczonych przez Państwa usług wskazać należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.
Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek odzwierciedlenia odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE.
Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:
a)transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych;
b)udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;
c)pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;
d)transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności;
e)transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innych metali, jak również banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które przedstawiają wartość numizmatyczną;
f)transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.
Z kolei w myśl art. 43 ust. 15 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2)usług doradztwa;
3)usług w zakresie leasingu.
Z opisu sprawy wynika, że na podstawie umowy zawartej z Województwem … realizujecie Państwo zadania własne Województwa działając w imieniu i na rzecz Województwa (Zamawiającego) jako ustanowiony pełnomocnik Zamawiającego w następującym zakresie: (...).
We wniosku wskazaliście Państwo, że czynności realizowane w ramach Umowy są usługami w zakresie pośrednictwa w świadczeniu usług udzielaniu pożyczek pieniężnych i nie stanowią usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli, usług pośrednictwa w świadczeniu ww. usług. Przekazywanie przez Państwa Pośrednikom Finansowym środków z rachunków bankowych Województwa … w oparciu o pełnomocnictwo udzielone przez Województwo nie stanowi elementu odrębnej usługi, a ma jedynie na celu wyposażenie Pośredników Finansowych w środki przeznaczone na udzielanie MŚP pożyczek pieniężnych i gwarancji. Wskazaliście Państwo również, że czynności wykonywane przez Państwa w ramach Umowy nie obejmują usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy.
Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „pośrednictwa” w świadczeniu usług finansowych. Natomiast zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (wydanie internetowe: https://sjp.pwn.pl/), przez pośrednictwo rozumie się „działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy”.
Pośrednictwo obejmuje zatem czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie „w imieniu” oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.
W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa”, warto odnieść się do wyroku w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w której TSUE stwierdził, że: „(…) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.
Natomiast w wyroku z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa.
Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych.
Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.
Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem.
Zatem zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:
·usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,
·z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,
·celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),
·usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).
W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:
·wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy,
·uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
·prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
·nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.
Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.
Analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że świadczone przez Państwa usługi na podstawie umowy zawartej z Województwem nie mogą być zakwalifikowane jako usługi pośrednictwa finansowego.
Jak wynika z opisu sprawy, w ramach umowy zawartej z Województwem opracowaliście Państwo …, która została zatwierdzona przez Zarząd Województwa pod kątem zgodności ze …. (...) określa zasady udzielania przez Pośredników Finansowych pożyczek skierowanych do MŚP, przeznaczonych na cele inwestycyjne bądź inwestycyjno-obrotowe, których celem jest wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw realizujących inwestycje na terenie województwa .... Następnie przygotowaliście Państwo … na lata … i uzyskaliście ich zatwierdzenie przez Zarząd Województwa .... Na ich podstawie ogłoszone zostało postępowanie w trybie Ustawy Prawo zamówień publicznych. Państwo, działając w imieniu i na rzecz Województwa, dokonaliście wyboru Pośredników Finansowych, z którymi jako Pełnomocnik Województwa podpisaliście Umowy Operacyjne. Na mocy ww. Umów Województwo powierzyło Pośrednikom Finansowym za wynagrodzeniem zadanie wdrożenia i zarządzania Instrumentami Finansowymi …, z którego udzielane będą Jednostkowe Pożyczki dla Ostatecznych Odbiorców prowadzących działalność gospodarczą i realizujących inwestycję na terenie województwa …. Pośrednikom Finansowym zostały przekazane środki z rachunków bankowych Województwa otwartych w Banku Gospodarstwa Krajowego w celu realizacji …, na udzielanie Jednostkowych Pożyczek. Stronami Umowy Operacyjnej są Województwo ... i Pośrednik Finansowy. Wyboru Ostatecznych Odbiorców spośród MŚP, którzy spełniają warunki określone w (...), dokonuje Pośrednik Finansowy, który zawiera z nimi umowę.
Z powyższych informacji wynika zatem, że nie pośredniczycie Państwo w zawarciu umowy pożyczki - nie doprowadzacie do jej zawarcia. Jak wskazano powyżej, wyboru Ostatecznych Odbiorców spośród MŚP dokonuje Pośrednik Finansowy, który zawiera z nimi umowy. Z opisu sprawy wynika również, że nie negocjujecie Państwo warunków umowy, warunków płatności czy też innych warunków związanych z danym produktem finansowym (pożyczką).
W analizowanej sprawie wszystkie czynności wykonywane przez Państwa niewątpliwie wiążą się z realizacją powierzonych przez Województwo zadań własnych i w istocie sprowadzają się do jednego celu jakim jest organizacja skutecznej i efektywnej dystrybucji Zasobów Zwróconych poprzez Pośredników Finansowych zgodnie z modelem wdrażania przyjętym przez Zarząd Województwa w …. Państwa działania nie są nastawione na pozyskiwanie potencjalnych klientów i doprowadzenie do zawarcia umów o pożyczkę.
Świadczone przez Państwa usługi nie wypełniają zatem wskazanych wyżej istotnych elementów dla usługi pośrednictwa. Brak jest bowiem elementów przemawiających za uznaniem tego typu usług za „odrębną działalność pośrednictwa, której celem zasadniczym jest czynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę”.
W konsekwencji, opisane przez Państwa czynności wykonywane w ramach zawartej umowy „...” nie mieszczą się w zakresie „pośrednictwa” w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych i tym samym nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.
A zatem oceniając całościowo Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 1 i nr 2 należało uznać je za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),
albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).