Opodatkowanie likwidacji / wycofania nieruchomości ze środków trwałych Spółki oraz prawa do zastosowania zwolnienia dla tej czynności.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy kwestii:

• opodatkowania czynności wycofania nieruchomości ze środków trwałych Spółki i przekazania ich do mająków prywatnych wspólników oraz zastosowania zwolnienia od podatku do tej czynności, a także
• opodatkowania likwidacji Spółki i przekazania nieruchomości ze środków trwałych Spółki do majątków prywatnych wspólników i zastosowania zwolnienia od podatku do tej czynności.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 15 lutego 2024 r. (wpływ 19 lutego 2024 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka cywilna (…) (dalej: Spółka) została założona w roku 1988. Od 2004 r. jedynymi wspólnikami Spółki jest ojciec i córka. Spółka jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług od 1993 r., w tym czasie m.in. prowadziła działalność gospodarczą polegającą na wynajmie nieruchomości. Obecnie działalność gospodarcza Spółki jest zawieszona. Ze względu na stan zdrowia ojca rozważanych jest kilka scenariuszy, w tym całkowita likwidacja spółki cywilnej. Wspólnicy rozważają też wycofanie niektórych lub wszystkich nieruchomości z ewidencji środków trwałych, obecnie należących do wspólników spółki (…) i przekazanie ich do majątków prywatnych wspólników.

W latach 2003-2009 wspólnicy Spółki nabyli na cele działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej następujące nieruchomości:

1)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 29 września 2003 r. (…) sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…),

2)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 29 września 2003 r. rep. (…) sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…),

3)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 14 lutego 2008 r. rep. (…), sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…),

4)udział w nieruchomości niemieszkalnej (garaż) położonej w (…) na podstawie aktu notarialnego z 30 grudnia 2003 r. rep. (…) sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…),

5)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 22 czerwca 2004 r. rep. (…), sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…).

Nieruchomości stanowią współwłasność łączną wspólników, co zostało odzwierciedlone w zapisach księgi wieczystej nieruchomości (wspólników spółki cywilnej). Nieruchomości zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych. Wspólnicy nie ponosili nakładów na ulepszenie nieruchomości w okresie ostatnich 10 lat w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej lokali w rozumieniu podatku dochodowego. Przy nabyciu każdej nieruchomości Spółka miała możliwość obniżenia kwoty podatku naliczonego przy jej zakupie. Wszystkie nieruchomości miały być przeznaczone na wynajem, jednak tylko część lokali została faktycznie wynajęta.

Wspólnicy planują likwidację Spółki, ewentualnie stopniowe wycofywanie nieruchomości z ewidencji środków trwałych do majątków prywatnych wspólników, przy czym działalność Spółki byłaby nadal zawieszona, ewentualnie prowadzona byłaby działalność w niewielkim zakresie.

Likwidacja Spółki lub wycofanie nieruchomości ze Spółki nastąpiłyby w drodze uchwały wspólników. Po likwidacji lub wycofaniu powstanie współwłasność ułamkowa w częściach nieruchomości odpowiadających udziałom wspólników w Spółce (dotychczas łączna - wspólnicy s.c.), co nastąpi nieodpłatnie.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Wniosek dotyczy obu wskazanych zdarzeń przyszłych, tj. zarówno wycofania nieruchomości ze środków trwałych firmy, jak i opodatkowania likwidacji w zakresie jak wskazano poniżej.

Spółka wnosi o wydanie interpretacji w zakresie wycofania następujących nieruchomości ze środków trwałych firmy:

1)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 29 września 2003 r. rep. (…) sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…),

2)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 29 września 2003 r. rep. (…) sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…),

3)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 14 lutego 2008 r. rep. (…), sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…),

4)udział w nieruchomości niemieszkalnej (garaż) położonej w (…) na podstawie aktu notarialnego z 30 grudnia 2003 r. rep. (…) sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…),

oraz o wydanie interpretacji w zakresie likwidacji dla następującej nieruchomości:

5)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 22 czerwca 2004 r. rep.(…), sporządzonego przez notariusz (…), KW nr (…).

Nieruchomość niemieszkalna (garaż) według Spółki stanowi część budynku i jest miejscem postojowym, w księdze wieczystej jest wskazane, że jest to lokal niemieszkalny, lokal garażowy. Spółka nie ponosiła wydatków na ulepszenie ww. nieruchomości niemieszkalnej (garażu), jest to miejsce postojowe pod budynkiem.

Wspólnicy planują likwidację Spółki i stopniowe wycofywanie nieruchomości z ewidencji środków trwałych do majątków prywatnych wspólników, przy czym działalność Spółki będzie nadal zawieszona ewentualnie prowadzona będzie działalność w niewielkim zakresie.

Pytania

1)Czy zdarzenie przyszłe w postaci wycofania przedmiotowych nieruchomości ze środków trwałych spółki cywilnej i przekazanie ich do majątków prywatnych wspólników spowoduje opodatkowanie czynności wycofania przedmiotowej nieruchomości podatkiem VAT, czy też będą istnieć podstawy do zwolnienia od podatku VAT?

2)Czy zdarzenie przyszłe w postaci likwidacji Spółki i przekazania nieruchomości ze środków trwałych spółki cywilnej do majątków prywatnych wspólników spowoduje opodatkowanie czynności przekazania przedmiotowej nieruchomości podatkiem VAT, czy też będą istnieć podstawy do zwolnienia od podatku VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Spółki zniesienie współwłasności łącznej na współwłasność w częściach ułamkowych do majątków odrębnych wspólniczek i przekazanie do majątku osobistego zarówno w przypadku likwidacji Spółki jak i wycofania nieruchomości z ewidencji środków trwałych nie rodzi skutków po stronie Spółki (czy wspólników) w postaci podatku do zapłaty z tego tytułu w podatku VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Przez rzeczy rozumiemy także nieruchomości.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazanie), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

W przedmiotowej sprawie wspólnicy Spółki nabyli lokale. Obecnie rozważane są różne scenariusze, w tym likwidacja czy też nieodpłatne wycofanie nieruchomości do majątku osobistego wspólników. Obecnie nieruchomości stanowią współwłasność łączną wspólników spółki cywilnej. Przy nabyciu Spółka obniżyła kwoty podatku naliczonego, gdyż wszystkie transakcje były opodatkowane VAT. Stąd ich przekazanie do majątków osobistych wspólników będzie co do zasady czynnością podlegającą opodatkowaniu.

Co należy także podkreślić, w przypadku środków trwałych stanowiących nieruchomości oraz praw wieczystego użytkowania gruntów, zgodnie z przepisami w przypadku wycofania nieruchomości dokonuje się korekty odliczenia podatku naliczonego przed upływem 10 lat. Upływ terminów liczy się od roku, w którym środki trwałe zostały oddane do użytkowania. Dla analizowanych nieruchomości upłynął już 10 letni okres korekty VAT od daty nabycia oraz nakładów na ulepszenie i nie ma już obowiązku skorygowania VAT odliczonego.

Jeżeli przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu środka trwałego, to przekazanie go do majątku osobistego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki podatku. Podatek nie zawsze jednak wystąpi, ponieważ istnieje możliwość skorzystania ze zwolnienia zarówno w przypadku wycofania nieruchomości jak i likwidacji.

Zgodnie z art. 14 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku m.in. rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej. Jednocześnie zgodnie z ust. 5 tego artykułu w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani złożyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego, nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3. Obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powstaje w dniu rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

Mając na względzie powyższe należałoby przyjąć, iż w przypadku likwidacji spółki cywilnej nieruchomości należałoby wykazać w spisie z natury towarów. Zdaniem Spółki jednak, także w tym wypadku istnieje możliwość zastosowania zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT zwalnia się od podatku dostawę nieruchomości (również nieodpłatną), z wyjątkiem, gdy: dostawa dokonywana jest w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, a pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż dwa lata.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi bądź rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynku, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartość początkowej.

W konsekwencji, przy założeniu spełnienia warunków ustawowych możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia od podatku VAT w zakresie wycofania nieruchomości ze Spółki do majątku wspólników. Z uwagi, iż pomiędzy pierwszym zasiedleniem a planowanym momentem wydania do majątków prywatnych upłynął okres dłuższy niż 2 lata, zastosowanie znajdzie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT i tym samym wystąpi zwolnienie od podatku.

Zwolnienie będzie także miało zastosowanie w przypadku wycofania nieruchomości z ewidencji środków trwałych i przekazania do majątków prywatnych wspólników.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 ustawy.

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazanie), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu VAT, musi być wykonywana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wskazali Państwo, że jako Spółka cywilna są Państwo czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Działalność Spólki polega m.in. na wynajmie nieruchomości. Obecnie działalność gospodarcza jest zawieszona.

W latach 2003-2009 wspólnicy Spółki nabyli na cele prowadzenia działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej następujące nieruchomości:

1)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 29 września 2003 r.,

2)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 29 września 2003 r.,

3)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 14 lutego 2008 r.,

4)udział w nieruchomości niemieszkalnej (garaż) położonej w (…) na podstawie aktu notarialnego z 30 grudnia 2003 r.,

5)lokal usługowy położony w (…) na podstawie aktu notarialnego z 22 czerwca 2004 r.

Nieruchomości stanowią współwłasność łączną wspólników, co zostało odzwierciedlone w zapisach księgi wieczystej nieruchomości (wspólników spółki cywilnej). Nieruchomości zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych. Wspólnicy nie ponosili nakładów na ulepszenie nieruchomości w okresie ostatnich 10 lat w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej lokali i nieruchomości niemieszkalnej (garażu) w rozumieniu podatku dochodowego. Przy nabyciu każdej z ww. nieruchomości Spółka miała możliwości obniżenia kwoty podatku należnego przy jej zakupie.

Planują Państwo wycofanie niektórych nieruchomości z ewidencji środków trwałych, obecnie należących do Spółki i przekazanie ich do majątków prywatnych wspólników. Ponadto, planują Państwo również likwidację spółki cywilnej. Likwidacja Spółki i wycofanie nieruchomości ze Spółki nastąpiłyby w drodze uchwały wspólników. Po likwidacji lub wycofaniu powstanie współwłasność ułamkowa w częściach nieruchomości odpowiadających udziałom wspólników w Spółce (dotychczas łączna - wspólnicy s.c.), co nastąpi nieodpłatnie.

W pierwszej kolejności mają Państwo wątpliwości, czy wycofanie następujących nieruchomości:

1)lokalu usługowego położonego w (...),

2)lokalu usługowego położonego w (...),

3)lokalu usługowego położonego w (...) oraz

4)udziału w nieruchomości niemieszkalnej (garaż) położonej w (...)

ze środków trwałych Spółki cywilnej i przekazanie ich do majatków prywatnych wspólników będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwolnioną od podatku VAT.

Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić, że skoro przy nabyciu ww. lokali i udziału w nieruchomości niemieszkalnej (garażu), przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie nieruchomości z majątku Spółki na rzecz wspólników do ich majątków prywatnych będzie spełniało definicję odpłatnej dostawy towarów, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, która będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym miejscu wskazać należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż dwa lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki okres upłynął od tego momentu.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu, rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Pierwszym zasiedleniem jest więc szeroko rozumiane pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Przykładowo, pierwsze zasiedlenie budynku lub jego części ma miejsce zarówno w sytuacji, gdy po wybudowaniu budynku oddany zostanie on w najem, jak też w przypadku, gdy będzie on wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej - w obu przypadkach dojdzie do korzystania z budynku.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich miało miejsce pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli natomiast nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, wtedy należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów tj. zarówno nieruchomości, jak i ruchomości, przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT oraz wykorzystywanych niezależnie od okresu ich używania przez podatnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

• towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
• przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie może przysługiwać dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Należy mieć na uwadze, że zwolnienie uregulowane w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy ma charakter zwolnienia fakultatywnego, gdyż zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;

2) złożą:

a) przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub

b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów

- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Stosownie do art. 43 ust. 11 ustawy:

Oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:

1) imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;

2) planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części – w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;

3) adres budynku, budowli lub ich części.

Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy po spełnieniu określonych warunków - możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Aby ustalić, czy w odniesieniu do wskazanych lokali i udziału w nieruchomości niemieszkalnej (garażu) znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku od towarów i usług, kluczowe jest określenie, czy i kiedy doszło do ich pierwszego zasiedlenia. Pozwoli to określić, czy wycofując przedmiotowe nieruchomości ze środków trwałych Spółki mogą Państwo skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Wskazali Państwo, że przedmiotowe nieruchomości zostały nabyte na cele prowadzenia działalności gospodarczej:

1)lokal usługowy położony w (…), w 2003 r.

2)lokal usługowy położony w (…), w 2003 r.

3)lokal usługowy położony w (…),w 2008 r.

4)udział w nieruchomości niemieszkalnej (garaż) położonej w (…), w 2003 r.

Nieruchomości zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych Spółki. Zatem, z okoliczności sprawy wynika, że w odniesieniu do opisanych lokali i udziału w nieruchomości niemieszkalnej (garażu) doszło do pierwszego zasiedlenia i od tego czasu do momentu ich wycofania ze środków trwałych Spółki minie okres dłuższy niż 2 lata. Ponadto, nie ponosili Państwo nakładów na ulepszenie ww. części budynków w okresie ostatnich 10 lat w wysokości wyższej niż 30% ich wartości początkowej w rozumieniu podatku dochodowego.

W konsekwencji, dla czynności nieodpłatnego wycofania ww. nieruchomości ze Spółki cywilnej na cele prywatne wspólników, stanowiącej dostawę towarów, zostanie spełniona przesłanka do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż ww. czynność nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, jak również pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. nieruchomości minie okres dłuższy niż dwa lata. A zatem nieodpłatne przekazanie na rzecz wspólników Spółki cywilnej ww. lokali i udziału w nieruchomości niemieszkalnej (garażu) będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Należy wskazać, że skoro w odniesieniu do opisanych lokali i udziału w nieruchomości niemieszkalnej (garażu) będzie miało zastosowanie zwolnienie wskazane w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to analiza zwolnienia przedmiotowej czynności na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, jest bezzasadna, gdyż zwolnienia te mają zastosowanie do dostawy budynków, budowli lub ich części nieobjętej zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Mają Państwo również wątpliwość czy likwidacja Spółki i przekazanie lokalu usługowego położonego w (...) ze środków trwałych Spółki do majątków prywatnych wspólników będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwolnioną od podatku VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że rozwiązanie spółki cywilnej rodzi konsekwencje podatkowe. Likwidacja działalności spółki powoduje, że podmiot ten przestaje być podatnikiem podatku od towarów i usług. Przepisy ustawy o VAT przewidują w takim przypadku obowiązek opodatkowania towarów, w stosunku do których przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego oraz sporządzenie spisu z natury. Obowiązki te wynikają z art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej.

Na mocy art. 14 ust. 4 ustawy:

Przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle art. 14 ust. 5 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani złożyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego, nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy:

Obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powstaje w dniu rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

Przywołany powyżej art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy, nakazując, w sytuacji wskazanej w tym przepisie, opodatkowanie towarów, różnicuje je na towary własnej produkcji oraz towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy. Zatem towary podzielono na takie, które zostały wytworzone przez podatnika oraz takie, które zostały przez niego nabyte. W obu tych grupach mogą mieścić się towary, które stanowią tzw. środki obrotowe, jak towary handlowe, surowce oraz towary, które zaliczone zostały przez podatnika do jego środków trwałych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przypadku likwidacji działalności spółki cywilnej, opodatkowaniu podlegają zarówno towary handlowe, jak też środki trwałe czy wyposażenie, w stosunku do których spółce przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W przypadku więc zaistnienia określonych okoliczności, wszystkie towary, przy zakupie których został odliczony podatek naliczony muszą zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług, aby zrównoważyć to odliczenie. Towary, które nie spełniają ww. warunku, nie podlegają w takiej sytuacji opodatkowaniu.

Z opisu sprawy wynika, że w 2004 r. wspólnicy Spółki nabyli na cele działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej lokal usługowy położony w (…). Przy nabyciu ww. lokalu Spółka miała możliwość obniżenia kwoty podatku należnego. Nieruchomość została wprowadzono do ewidencji środków trwałych.

Zatem w analizowanej sprawie w przypadku likwidacji działalności Spółki cywilnej będą Państwo zobowiązani do sporządzenia spisu z natury, o którym mowa w art. 14 ustawy oraz opodatkowania opisanej wyżej nieruchomości na zasadach takich samych jak przy sprzedaży, tj. z zastosowaniem właściwej stawki podatku lub też stosując zwolnienie od podatku.

Jak Państwo wskazali, lokal usługowy położony w (…) został nabyty przez Państwa na cele prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie aktu notarialnego z 22 czerwca 2004 r. Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych Spółki. Zatem, z okoliczności sprawy wynika, że w odniesieniu do opisanego lokalu doszło do pierwszego zasiedlenia i od tego czasu do momentu likwidacji Spółki minie okres dłuższy niż 2 lata. Co istotne, nie ponosili Państwo nakładów na ulepszenie ww. lokalu w okresie ostatnich 10 lat w wysokości wyższej niż 30% jego wartości początkowej w rozumieniu podatku dochodowego.

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym w momencie zaprzestania przez Spółkę prowadzenia działalności gospodarczej, wchodząca w skład majątku likwidowanej Spółki nieruchomość (lokal użytkowy położony w (…)) będzie podlegać opodatkowaniu, z uwagi jednak na fakt, że spełnione będą przesłanki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, w odniesieniu do ww. nieruchomości Spółka będzie mogła w remanencie likwidacyjnym skorzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie wskazanego wyżej przepisu.

Zauważyć w tym miejscu należy, że skoro w odniesieniu do ww. lokalu, będzie miało zastosowanie zwolnienie wskazane w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to analiza zwolnienia przedmiotowej czynności na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, jest bezzasadna, gdyż zwolnienia te mają zastosowanie do dostawy budynków, budowli lub ich części nieobjętej zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W konsekwencji, w przypadku likwidacji Spółki cywilnej do lokalu usługowego położonego w (…), ujętego w spisie z natury, będą Państwo mogli zastosować zwolnienie od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Należy wskazać, że następującej w konsekwencji rozwiązania (likwidacji) Spółki cywilnej czynności przekazania ww. lokalu usługowego na rzecz wspólników Spółki nie można uznać za dostawę towarów lub świadczenie usług, lecz za rozporządzanie majątkiem Spółki, w stosunku do którego rozliczenie podatkowe oparte będzie o art. 14 ustawy. Wobec powyższego, czynność przekazania ww. nieruchomości wspólnikom, którzy staną się jej współwłaścicielami w częściach ułamkowych, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, w związku z likwidacją Spółki cywilnej będą Państwo mieli obowiązek wykazania w spisie z natury lokalu usługowego położonego w (…) z zastosowaniem zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Natomiast późniejsza czynność polegająca na przekazaniu ww. nieruchomości wspólnikom, w związku z likwidacją Spółki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, oceniając całościowo, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku - zadanych pytań. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

W związku z tym, że należna wpłata od niniejszego wniosku wynosi 240 zł, kwota 80 zł jest wpłatą nienależną, zatem stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i podlega zwrotowi według Państwa dyspozycji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).