Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych w ramach inwestycji.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych w ramach inwestycji pn. „…”.

Opis stanu faktycznego

Zwróciliście się Państwo z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej dla zdarzenia faktycznego w sprawie możliwości odzyskania podatku VAT odnośnie inwestycji pn. „…”, dla której Gmina (…) otrzyma dofinansowanie z Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 celem zaliczenia naliczonego podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych w rozumieniu przepisów regulujących zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy.

Gmina (…) jest podatnikiem podatku VAT zgodnie z art. 3 ustawy z 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektu finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od Państw członkowskich europejskiego porozumienia o wolnym handlu przez jednostki samorządu terytorialnego, od 1 stycznia 2017 r. dokonała centralizacji rozliczeń podatku z podległymi jednostkami (działa wraz z nimi w charakterze jednego podatnika).

W świetle opinii komisji europejskiej dla oceny kwalifikowalności podatku VAT istotny jest nie tyle charakter czy też forma prawna podmiotu, któremu przekazana została infrastruktura wybudowana w ramach projektu, co nie daje możliwości odzyskania przez ten podmiot podatku VAT. W związku z powyższym podatek VAT należy traktować jako wydatek kwalifikowany w każdym przypadku, gdy w fazie eksploatacyjnej projektu podmiot wykorzystujący infrastrukturę nie ma możliwości odzyskania tego podatku.

Projekt jest realizowany ze środków własnych budżetu Gminy, ze środków pochodzących z Unii Europejskiej w wysokości 63,63% poniesionych wydatków kwalifikowanych projektu. Na fakturach dokumentujących wydatki poniesione na realizację inwestycji pn. „…” jako nabywca będzie widniała Gmina (…). Po zakończeniu inwestycji Gmina (…) w dalszym ciągu będzie zarządzać obiektami: świetlica wiejska w miejscowości (…) oraz Centrum Kultury i Sportu w miejscowości (…). Obiekty są ogólnodostępne i wykorzystywane nieodpłatnie na potrzeby lokalnej społeczności. Ponadto nie są przedmiotem wynajmu, dzierżawy ani innych umów o podobnym charakterze. Mogą wystąpić incydentalne przypadki najmu okazjonalnego na indywidualne potrzeby mieszkańców sołectwa z którego dochód będzie pokrywał jedynie koszty najmu - prąd, gaz, woda, sprzątanie itp.

Pytanie

Czy Gmina (…) ma możliwość odzyskiwania podatku i usług w związku z realizacją projektu pn. „…” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 -2020? Czy Gmina ma możliwość odzyskania podatku VAT w tym zakresie?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina (…) nie ma możliwości odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją projektu „…” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Brak możliwości odzyskania podatku VAT wynika z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685). Gmina nie będzie wykonywała czynności opodatkowanych z użyciem sprzętu sfinansowanego w ramach zrealizowanego projektu.

Zgodnie z zapisami art. 7 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372) zadaniem własnym Gminy jest m.in. zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie kultury, rekreacji, wspieranie i upowszechnianie idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i pobudzania aktywności obywatelskiej, jak również promocji Gminy.

Zgodnie z przyjętą linią interpretacyjną organów podatkowych, Gmina realizując zadania własne nie działa jako podatnik podatku VAT. Świetlica wiejska w miejscowości (…) i Centrum Kultury i Sportu w (…) służą mieszkańcom sołectw Gminy na różne spotkania, imprezy zbiorowe, zebrania Rady sołeckiej i władz Gminy z mieszkańcami, spotkania integracyjne mieszkańców. Są więc dostępne dla ogółu i dostępność jest bezpłatna. Incydentalny najem na wyłączność celem zorganizowania prywatnej imprezy będzie ubocznym i mało znaczącym wykorzystaniem ww. budynków. Dlatego też, Gmina stoi na stanowisku, że nie ma możliwości odliczenia podatku VAT w związku z realizacją projektu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,

Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy,

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy,

Według art. 15 ust. 2 ustawy,

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy,

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2022 r. poz. 559),

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,

Zgodnie z art. 7 ust. 1 o samorządzie gminnym

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z treści wniosku wynika, że Gmina, podatnik podatku VAT, realizuje inwestycję pn. „…”, dla której Gmina (…) otrzyma dofinansowanie z Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Projekt jest realizowany ze środków własnych budżetu Gminy, ze środków pochodzących z Unii Europejskiej w wysokości 63,63% poniesionych wydatków kwalifikowanych projektu. Na fakturach dokumentujących wydatki poniesione na realizację inwestycji pn. „…” jako nabywca będzie widniała Gmina (…). Po zakończeniu inwestycji Gmina (…) w dalszym ciągu będzie zarządzać obiektami: świetlica wiejska w miejscowości (…) oraz Centrum Kultury i Sportu w miejscowości (…). Obiekty są ogólnodostępne i wykorzystywane nieodpłatnie na potrzeby lokalnej społeczności. Ponadto nie są przedmiotem wynajmu, dzierżawy ani innych umów o podobnym charakterze. Mogą wystąpić incydentalne przypadki najmu okazjonalnego na indywidualne potrzeby mieszkańców sołectwa z którego dochód będzie pokrywał jedynie koszty najmu - prąd, gaz, woda, sprzątanie itp.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy Gmina (...) ma możliwość odzyskiwania podatku od towarów i usług w związku z realizacją projektu „…”.

Zgodnie z przytoczonymi przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem.

Zaznaczenia wymaga, że ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas – po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych – odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

W każdym więc przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dany podmiot  ma osiągnąć dokonując tych czynności.

Zatem dla określenia, czy będzie Państwu przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, o których mowa we wniosku, które to usługi i towary nabywane będą w związku z realizacją przedmiotowego projektu, niezwykle istotny jest charakter związku występującego między zakupami, a prowadzoną przez Państwo działalnością gospodarczą. Związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Należy jednakże zaznaczyć, że nie każdy zaistniały rodzaj powiązania o charakterze pośrednim przy dokonywaniu świadczeń opodatkowanych, lecz oczywistość oraz bezsporność tego powiązania z dokonywaną przez Wnioskodawcę sprzedażą opodatkowaną, może dopiero dać uprawnienie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W omawianej sprawie wydatki związane z realizacją przedmiotowej inwestycji polegającej na doposażeniu Centrum Kultury i Sportu w miejscowości (...) oraz świetlicy wiejskiej w miejscowości (...) w instalacje fotowoltaiczne oraz sprzęt AGD będą wykorzystywane zarówno do czynności pozostających poza zakresem działalności gospodarczej (niepodlegających opodatkowaniu) oraz do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT (okazjonalny wynajem tylko za zwrot kosztów). W konsekwencji należy zauważyć, że w świetle przedstawionych okoliczności sprawy realizowane przez Państwo czynności polegające na odpłatnym udostępnianiu ww. świetlicy, będą stanowić niewątpliwie czynności cywilnoprawne, dla których będziecie Państwo występować w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Zatem powyższe czynności w świetle ustawy o podatku od towarów i usług traktowane będą jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na mocy art. 5 ust. 1 tej ustawy.

Jednakże należy wskazać, że realizując przedmiotowy projekt wykonujecie Państwo przede wszystkim zadania własne w ramach władztwa publicznego, nałożone ustawą o samorządzie gminnym. Co prawda, w analizowanej sprawie, wystąpią czynności opodatkowane, jednak jak Państwo wskazaliście, będą one incydentalne, a uzyskane dochody z tytułu okazjonalnego wynajmu świetlicy (na indywidualne potrzeby mieszkańców sołectwa) będą pokrywały jedynie koszty najmu - prąd, gaz, woda, sprzątanie itp. Wykorzystanie przedmiotowej inwestycji w ramach najmu będzie okazjonalne, a w konsekwencji marginalne w stosunku do ponoszonych nakładów na inwestycję. Tym samym zakres wykorzystania przedmiotowej świetlicy do działalności opodatkowanej będzie nieuchwytny. W związku z powyższym stwierdzić należy, że występujące w analizowanej sprawie czynności opodatkowane wykonywane przez Państwo nie przesądzają o kwalifikacji poniesionych wydatków do czynności, które dawałyby prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zatem, w rozpatrywanej sprawie podatek naliczony nie będzie ściśle związany z czynnościami opodatkowanymi, a wręcz przeciwnie – związany będzie z inwestycją służącą przede wszystkim do realizacji czynności publicznoprawnych wykonywanych w ramach realizacji przez Państwo zadań własnych.

Nie można wykluczyć, że wspomniane zakupy towarów i usług mogą przyczyniać się do uzyskania sprzedaży opodatkowanej, tym niemniej jednak, związek ten nie jest dostrzegalny i bezsporny, a tylko taki pozwalałby na zrealizowanie przez Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących ww. inwestycję. Wykorzystywanie budynku świetlicy na cele komercyjne – jak wynika z treści wniosku – w incydentalnym zakresie, nie będzie mogło przesądzić o uprawnieniu do realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Należy bowiem zauważyć, że w szerokim ujęciu każdy wydatek ma wpływ na Państwa działalność. W takim ujęciu każdy wydatek mógłby więc pośrednio podlegać odliczeniu. Jeżeli jednak określone wydatki mają bezpośredni związek z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT, to ewentualne doszukiwanie się pośredniego wpływu tych czynności na działalność opodatkowaną nie może prowadzić do zmiany ich kwalifikacji z punktu widzenia możliwości zastosowania odliczenia. Taki związek jest bowiem zbyt nieuchwytny, mało konkretny w porównaniu do wyraźnego i jednoznacznego związku tych wydatków z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem nie każdy zaistniały rodzaj powiązania o charakterze pośrednim daje uprawnienie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w okolicznościach analizowanej sprawy w związku z realizacją projektu pn. „...” – zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy – nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w ramach realizacji ww. projektu. Zatem nie będziecie mieli Państwo możliwości odzyskania podatku VAT w związku z realizacją ww. projektu.

Tym samym, Państwa stanowisko w powyższym zakresie należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Należy zauważyć, iż pojęcie „koszty kwalifikowane” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Macie Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).