Interpretacja indywidualna z dnia 21 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.741.2023.3.RG
Temat interpretacji
- Prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków dotyczących nabycia materiałów do budowy domów przeznaczonych na najem krótkoterminowy i ich wyposażenia, poniesionych przed rejestracją, po złożeniu aktualizacji VAT-R, -wystawienie noty korygującej i otrzymania potwierdzonej noty korygującej.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie:
- prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków dotyczących nabycia materiałów do budowy domów przeznaczonych na najem krótkoterminowy i ich wyposażenia, poniesionych przed rejestracją, po złożeniu aktualizacji VAT-R – jest prawidłowe,
- wystawienia noty korygującej i otrzymania potwierdzonej noty korygującej – jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
10 listopada 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 30 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
- prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków dotyczących nabycia materiałów do budowy domów przeznaczonych na najem krótkoterminowy i ich wyposażenia, poniesionych przed rejestracją, po złożeniu aktualizacji VAT-R,
- wystawienia noty korygującej i otrzymania potwierdzonej noty korygującej.
Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 stycznia 2024 r. (data wpływu).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej zakupiła z mężem w ramach wspólnoty majątkowej dwie działki budowlane w miejscowości turystycznej. Żona postanowiła zbudować na tych działkach domy mieszkalne jednorodzinne, które mają służyć do wynajmu krótkoterminowego turystom.
Pierwsze nakłady na ogrodzenie działki i materiały budowlane zostały poniesione w marcu 2022 roku.
Ponoszone koszty były dokumentowane fakturami imiennymi zawierającymi imię i nazwisko oraz adres podatniczki. Niektóre faktury były fakturami "do paragonu". Faktury nie zawierały nr NIP nabywcy, gdyż w momencie dokonywania zakupów podatniczka nie posiadała statusu przedsiębiorcy. Budową zajmował się mąż podatniczki, więc faktur za usługę budowlaną nie było.
Dnia 16 sierpnia 2023 podatniczka założyła jednoosobową działalność gospodarczą poprzez rejestrację w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) oraz z tym dniem zarejestrowała się jako czynny podatnik VAT na druku VAT-R, rezygnując ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług. Jest to działalność w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania (PKD 55.20.Z - Obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania).
Na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej w trakcie budowy były 3 domy. Ich oddanie do użytku nastąpi w najbliższych miesiącach. Wtedy również każdy domek będzie figurował w ewidencji środków trwałych firmy. Podatniczka planuje wybudować jeszcze 7 domów oraz podzielić działki, by każdy dom miał wyodrębnioną działkę. Wszystkie domki mają być wykorzystywane do działalności gospodarczej opodatkowanej, polegającej na wynajmie krótkoterminowym turystom. Od dnia rozpoczęcia budowy, do chwili obecnej nie rozpoczęto sprzedaży, nie osiągnięto żadnych przychodów.
Podatniczka chciałaby skorzystać z prawa odliczenia podatku VAT naliczonego, w zakresie kosztów poniesionych przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej i tym samym przed datą rejestracji jako podatnik VAT czynny. Poniesione koszty stanowią wydatki poniesione za zakup materiałów do budowy środków trwałych oraz zakup wyposażenia.
Chciałaby również skorzystać z możliwości zaliczenia w koszty podatkowe wydatków poniesionych na zakup wyposażenia poniesionych przed dniem zarejestrowania działalności gospodarczej. Wyposażenie o którym mowa zostanie przyjęte do używania w dniu oddania domków do użytku przez Nadzór Budowlany i uzyskania odpowiedniego protokołu. Wtedy też podatniczka chciałaby zaliczyć wspomniane koszty wyposażenia do kosztów podatkowych.
Podatniczka ma zamiar złożyć zgłoszenie aktualizacyjne VAT-R, wskazując datę rejestracji jako czynny podatnik VAT 01.03.2022, gdyż jest to data poniesienia pierwszego wydatku na budowę budynku.
Na pytania Organu:
a)Z zamiarem wykorzystania do wykonywania jakich czynności nabywała Pani materiały do budowy domów oraz ich wyposażenia, będące przedmiotem wniosku, tj. do czynności:
-opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,
-zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,
-niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
b)Czy paragony, do których zostały wystawione faktury dokumentujące wydatki związane z nabyciem materiałów do budowy domów oraz ich wyposażenia, zawierały Pani NIP jako nabywcy?
c)Kiedy (należy wskazać miesiąc i rok) otrzymała Pani faktury związane z ponoszonymi wydatkami związanymi z zakupem materiałów do budowy domów, które mają być przedmiotem wynajmu krótkoterminowego turystom oraz zakupem wyposażenia?
d)W jakim okresie powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do ww. nabytych towarów i usług?
e)W jakiej formie opodatkowane są przychody z prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej oraz jaki jest rodzaj dokumentacji podatkowej prowadzonej przez Panią?
f)Według jakiej metody ewidencjonuje Pani koszty (memoriałowej, czy kasowej)?
g)Jakie wydatki na wyposażenie zamierza Pani zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
h)Kiedy zostały poniesione wydatki stanowiące przedmiot wniosku?
i)Jaki jest związek powyższych wydatków z uzyskiwanymi przez Panią, w okresie, którego ma dotyczyć wniosek, przychodami lub ich zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów?
j)Czy wartość poszczególnych elementów wyposażenia wskazanych we wniosku nie przewyższa kwoty 10 000 zł?
k)Czy stanowiące przedmiot wniosku wydatki zostały zaliczone w działalności gospodarczej jako środki trwałe oraz czy zostały wpisane do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych?
odpowiedziała Pani:
a)Materiały do budowy domów oraz ich wyposażenia, będące przedmiotem wniosku nabywane były z zamiarem wykorzystania do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
b)Paragony, do których zostały wystawione faktury dokumentujące wydatki związane z nabyciem materiałów do budowy domów oraz ich wyposażenia nie zawierały NIP nabywcy, gdyż wystawione były w czasie, gdy podatnik nie miał założonej działalności gospodarczej, w związku z czym nie miał nadanego numeru NIP. Jednakże część dokumentów (faktur) była fakturami imiennymi (bez paragonu).
c)Faktury były otrzymywane wraz z każdą transakcją zakupu, począwszy od marca 2022 r. Wydatki są ponoszone nadal, gdyż inwestycja trwa (działalność gospodarcza została założona 16.08.2023 r.).
d)Obowiązek podatkowy w odniesieniu do ww nabytych towarów i usług powstał na zasadach ogólnych (z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi);
e)Przychody z prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej są opodatkowane na zasadach ogólnych, prowadzona jest podatkowa księga przychodów i rozchodów;
f)Koszty w prowadzonej od sierpnia 2023 r. działalności gospodarczej ewidencjonuje Pani w sposób uproszczony, według metody kosztowej;
g)Poniesione przez Panią koszty wyposażenia to przede wszystkim: sprzęt AGD, RTV, elektryczny podgrzewacz wody, meble, garnki, sztućce, zastawy obiadowe i inne wyposażenie kuchni, zestaw mebli ogrodowych, oświetlenie ogrodowe, pochłaniacz wilgoci, ręcznik, gaśnica, narzędzia i itp.
h)Wydatki stanowiące przedmiot wniosku były ponoszone począwszy od marca 2022 r.
i)Pierwszy przychód powstał w styczniu 2024 r., wydatki poniesione na budowę oraz wyposażenie domków, mających służyć czynnościom opodatkowanym z tytułu najmu mają ścisły (bezpośredni) związek z przychodem ze źródła najmu. W okresie budowy i wyposażania domków, przychodów nie było, gdyż przedmiot najmu nie był jeszcze gotowy.
j)Wartość poszczególnych elementów wyposażenia wskazanych we wniosku nie przewyższa kwoty 10 000 zł.
k)Wydatki stanowiące przedmiot wniosku (dotyczące budowy domków) zostały wpisane do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych).
Pytanie
1.(we wniosku oznaczone nr 2) Czy jeżeli podatnik złoży aktualizację VAT-R, w której wskaże datę rezygnacji ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług 01.03.2022 r. będzie mógł skorzystać z odliczenia VAT naliczonego z zakupów wskazanych we wniosku?
2.(we wniosku oznaczone nr 3) Czy Wnioskodawca zarejestrowany jako czynny podatnik VAT od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej, który następnie złoży aktualizację VAT-R, w której wskaże datę rezygnacji ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług 01.03.2022 r., który dokonał zakupów wskazanych we wniosku przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej, służących wyłącznie czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT, może skorzystać z prawa do odliczenia VAT wykazanego na fakturach dokumentujących te dostawy, mimo, że na fakturach nie widnieje NIP nabywcy- Wnioskodawcy czy do zrealizowania tego prawa konieczne jest wystawienie i otrzymanie potwierdzonej noty korygującej?
Pani stanowisko w sprawie
(we wniosku Ad 2)
Pani zdaniem, jeżeli złoży Pani aktualizację VAT-R, wskazując jako datę rezygnacji ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług 01.03.2022 r., czyli dzień poniesienia pierwszego wydatku związanego z działalnością opodatkowaną, będzie Pani przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od zakupów opisanych we wniosku.
Prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje podatnikom VAT czynnym, w zakresie w jakim nabyte przez nich towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, pod warunkiem, że nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.
Podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku zakupu towarów i usług w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są łącznie następujące warunki:
-u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług,
-doszło do faktycznego nabycia tych towarów i usług,
-podatnik jest w posiadaniu faktury dokumentującej tę transakcję.
Jeżeli powyższe warunki są spełnione, to podatnik ma prawo dokonać odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę lub za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika rozliczającego się kwartalnie za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Z treści art. 88 ust. 4 ustawy o VAT nie wynika, by do nabycia uprawnienia do odliczenia kwoty podatku naliczonego koniecznym było posiadanie statusu podatnika VAT czynnego w momencie otrzymania faktury. Podatnik, w zakresie, w jakim nabyte towary wykorzystuje do czynności opodatkowanych, nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz żeby uprawnienie zrealizować musi posiadać status czynnego podatnika VAT.
Stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Dalej czytamy, że jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Realizacja prawa do odliczenia podatku naliczonego następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z przysługującego mu prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować już powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć, najpóźniej przed dniem skorzystania z tego prawa wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako podatnika.
Ustawa o podatku VAT nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów dokonanych w takim charakterze przed rejestracją, o ile spełnione są ustawowo określone przesłanki do skorzystania z prawa do odliczenia. Aby to uprawnienie to zrealizować podatnik musi posiadać status czynnego podatnika VAT w momencie realizacji uprawnienia.
Należy dodać, że od momentu poniesienia pierwszych wydatków na budowę domów zamiarem Wnioskodawcy było wykorzystywanie nieruchomości w opodatkowanej VAT działalności gospodarczej.
Uważam, że podatnik, który rozpoczął działalność gospodarczą ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów dokonanych przed rejestracją, jeżeli nabycie miało służyć przyszłej działalności opodatkowanej VAT i o ile prawo to realizuje w jednym z ww. okresów rozliczeniowych jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.
(we wniosku Ad 3)
Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z poniesieniem kosztów opisanych we wniosku podatnikowi, zarejestrowanemu jako czynny podatnik VAT przysługuje odliczenie VAT naliczonego pomimo, że na fakturach nie widnieje numer NIP nabywcy. Do zrealizowania prawa do odliczenia nie jest konieczne otrzymanie potwierdzonej noty korygującej. Fakt wystawienia noty korygującej, z podaniem numeru NIP nabywcy oraz informację, że w przypadku braku odpowiedzi w ciągu 7 dni od otrzymania noty korygującej, brak sprzeciwu ze strony sprzedawcy jest równoznaczne z zaakceptowaniem noty korygującej.
Uważa Pani, że brak numeru NIP przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych nabywcy jest wadą techniczną, która nie przekreśla możliwości zweryfikowania zaistniałego zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług poniesione wydatki mają mieć związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Oprócz tego warunkiem jest niezaistnienie przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy. W katalogu wyłączeń nie wymieniono braku NIP.
Zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy. Kluczowym zadaniem faktury jest, by dokumentowała rzeczywiste zdarzenie gospodarcze zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Gdy faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, czyli najważniejszy warunek, jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe, nie przekreślają ważności faktury. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.
Podatnik zakupił materiały budowlane, służące do budowy nieruchomości, które po oddaniu do użytku na podstawie stosownego protokołu będą przedmiotem najmu krótkoterminowego turystom. Od samego początku tych działań zamiarem podatnika było wykorzystywanie tych nieruchomości w działalności opodatkowanej VAT. Faktury wystawione na podatnika przed formalnym otwarciem działalności gospodarczej nie zawierały numeru NIP, ponieważ w momencie poniesienia tych kosztów Wnioskodawca nie posiadał statusu przedsiębiorcy.
Zgodnie z art. 106k ust. 1 ustawy, nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą. Faktura, ta wymaga akceptacji wystawcy faktury (art. 106k ust. 2 ustawy). Noty korygujące mogą zostać wystawione przez nabywcę towaru lub usługi, w przypadku, gdy otrzymał on fakturę lub fakturę korygującą zawierającą pomyłki dotyczące jakiejkolwiek informacji wiążącej się ze sprzedawcą lub nabywcą (z wyjątkiem pomyłek w pozycjach faktury określonych w art. 106e ust. 1 pkt 7-15 ustawy). Tak więc noty korygującej nie można wystawić, gdy chcemy skorygować:
7) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10) kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11) wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12) stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
13) sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14) kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15) kwotę należności ogółem;
Wśród wymienionych wyłączeń nie ma numeru NIP nabywcy, w przypadku jego braku.
A zatem jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują, tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z powodu braków mających charakter tzw. wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.
Należy zauważyć, że chociaż faktura powinna zawierać dane dotyczące nabywcy wymienione w art. 106e ustawy, to jednak niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwości jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze.
Brak NIP-u przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.
Co do kwestii potwierdzenia noty korygującej, przepisy (art. 106k ustawy o VAT) nie regulują w jaki sposób i w jakiej formie ma być dokonywana akceptacja noty korygującej, a tym samym nie zastrzegają aby akceptacja noty musiała być potwierdzona podpisem. Zatem akceptacja noty może odbywać się w sposób dowolny, skoro regulacje w tym zakresie tego nie określiły. Zatem należy stwierdzić, że brak wyrażenia sprzeciwu i brak zaakceptowania noty korygującej przez kontrahenta spółki (tj. nieprzekazania wiadomości za pośrednictwem poczty tradycyjnej lub elektronicznej, czy też za pośrednictwem telefonu, albo w jakikolwiek inny sposób) oznacza, że nota korygująca została zaakceptowana zgodnie z art. 106k ust. 2 ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Pani przedstawiła we wniosku, jest:
- prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków dotyczących nabycia materiałów do budowy domów przeznaczonych na najem krótkoterminowy i ich wyposażenia, poniesionych przed rejestracją, po złożeniu aktualizacji VAT-R,
- nieprawidłowe w zakresie wystawienia noty korygującej i otrzymania potwierdzonej noty korygującej.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Podstawowe uprawnienie podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarte zostało w art. 86 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z treści art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza tym samym możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.
Zatem, w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, podatnik może zrealizować w terminach określonych w art. 86 ust. 10-13 ustawy.
Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy:
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Przy czym, co również istotne, zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy:
Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Stosownie do treści art. 86 ust. 13 ustawy:
Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej:
1)za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo
2)za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego
- nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Zatem prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących zakupy związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. W stosunku do faktur lub dokumentów celnych podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy po otrzymaniu faktury lub dokumentu celnego, będącego podstawą odliczenia lub za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują jednak określone sytuacje, w których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo tego, że spełnione są generalne przesłanki upoważniające go do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Ograniczenia te zawarte są w art. 88 ustawy.
Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Natomiast dla realizacji tego prawa konieczne jest m.in. posiadanie statusu podatnika VAT czynnego.
W myśl art. 96 ust. 1 ustawy:
Podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Zgodnie z art. 96 ust. 3 ustawy:
Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.
Stosownie do art. 96 ust. 4 ustawy:
Naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako „podatnika VAT czynnego”, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako „podatnika VAT zwolnionego”, i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.
Ponadto w myśl art. 96 ust. 5 ustawy:
Jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:
1) przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;
2) przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;
3) przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;
4) przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności.
Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.
Zatem, rejestracji należy dokonać przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 ustawy, przy czym przepis nie określa, jak wcześnie rejestracja powinna nastąpić. Natomiast powinna ona nastąpić najpóźniej w dniu poprzedzającym dokonanie pierwszej czynności opodatkowanej.
Rejestracja następuje więc w momencie zgłoszenia rejestracyjnego, tj. złożenia w urzędzie skarbowym druku VAT-R. Z tym momentem podmiot uzyskuje formalne znamiona statusu podatnika podatku od towarów i usług i od tego dnia przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego od dokonywanych zakupów, które przeznaczone są do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Jednocześnie należy rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Jego realizacja następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować już powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako podatnika.
Warto również zaznaczyć, że w wyroku TSUE w sprawie C-400/98 Trybunał stwierdził, że prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z dokonaniem inwestycji nie jest uzależnione od dokonania wcześniejszej rejestracji dla celów podatku VAT. Potwierdzeniem takiej tezy mogą być także wyroki TSUE w sprawach C-268/83 oraz C-110/94, gdzie TSUE wskazał, że powstanie prawa do odliczenia nie zależy od formalnego uznania statusu podatnika przez organy podatkowe. Nabywane jest ono automatycznie, z chwilą uzyskania statusu podatnika, którym się staje w momencie pierwszych inwestycji związanych z przyszłą działalnością gospodarczą.
Natomiast z orzecznictwa TSUE w sprawie C-385/09 Nidera wynika, że prawo do odliczenia powstaje w momencie, w którym podatek ten stał się należny, a jego powstanie nie jest w żaden sposób uzależnione od formalnego uznania statusu podatnika przez organ skarbowy, ale od zaistnienia po stronie podatnika zamiaru, potwierdzonego obiektywnymi dowodami, prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów dotyczących VAT.
Należy stwierdzić, że ustawa o VAT nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych w czasie, gdy nie widniał on w rejestrze podatników podatku od towarów i usług, o ile występują przesłanki, że zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej (oraz spełniają inne warunki określone w przepisach ustawy). Niemniej, ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnika VAT czynnego. Tym samym podatnik nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i otrzymania faktury. Lecz, aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego w momencie realizacji uprawnienia.
Pani wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z wynajmem krótkoterminowym po złożeniu aktualizacji VAT-R, w której wskaże Pani datę rezygnacji ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy od 01.03.2022 r.
Jak wynika z opisu sprawy, jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej zakupiła Pani z mężem w ramach wspólnoty majątkowej dwie działki budowlane w miejscowości turystycznej. Postanowiła Pani zbudować na tych działkach domy mieszkalne jednorodzinne, które mają służyć do wynajmu krótkoterminowego turystom. Pierwsze nakłady na ogrodzenie działki i materiały budowlane zostały poniesione w marcu 2022 roku. Budową zajmował się Pani mąż, więc faktur za usługę budowlaną nie było. Na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej w trakcie budowy były 3 domy. Ich oddanie do użytku nastąpi w najbliższych miesiącach. Wtedy również każdy domek będzie figurował w ewidencji środków trwałych firmy. Planuje Pani wybudować jeszcze 7 domów oraz podzielić działki, by każdy dom miał wyodrębnioną działkę. Faktury były otrzymywane wraz z każdą transakcją zakupu, począwszy od marca 2022 r. Wydatki są ponoszone nadal, gdyż inwestycja trwa (działalność gospodarcza została założona 16.08.2023 r.). Obowiązek podatkowy w odniesieniu do ww. nabytych towarów i usług powstał na zasadach ogólnych (z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi). Poniesione koszty stanowią wydatki poniesione za zakup materiałów do budowy środków trwałych oraz zakup wyposażenia. Materiały do budowy domów oraz ich wyposażenia, będące przedmiotem wniosku nabywane były z zamiarem wykorzystania do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Wszystkie domki mają być wykorzystywane do działalności gospodarczej opodatkowanej, polegającej na wynajmie krótkoterminowym turystom. Materiały do budowy domów oraz ich wyposażenia, będące przedmiotem wniosku nabywane były z zamiarem wykorzystania do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Dnia 16 sierpnia 2023 założyła Pani jednoosobową działalność gospodarczą oraz z tym dniem zarejestrowała się jako czynny podatnik VAT na druku VAT-R, rezygnując ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług. Jest to działalność w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania. Chce Pani skorzystać z prawa odliczenia podatku VAT naliczonego, w zakresie kosztów poniesionych przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej i tym samym przed datą rejestracji jako podatnik VAT czynny. Ma Pani zamiar złożyć zgłoszenie aktualizacyjne VAT-R, wskazując datę rejestracji jako czynny podatnik VAT 01.03.2022, gdyż jest to data poniesienia pierwszego wydatku na budowę budynku.
Zatem – jak wcześniej wskazano – prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących zakupy związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. W stosunku do faktur lub dokumentów celnych podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę lub dokument celny, będący podstawą odliczenia lub za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Realizacja prawa do odliczenia podatku naliczonego następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia podatku, jednakże aby skutecznie zrealizować powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć, najpóźniej przed skorzystaniem z tego prawa – wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako czynnego podatnika.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że ma Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących nabycia materiałów do budowy domów przeznaczonych na najem krótkoterminowy i ich wyposażenia, wystawionych na Panią przed rozpoczęciem działalności gospodarczej i rejestracją jako czynny podatnik VAT, skoro domy od samego początku miały być wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Jeżeli nie dokonała Pani obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach określonych w art. 86 ust. 10 i ust. 11, może Pani obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego - zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy.
W celu skorzystania z tego prawa, powinna Pani skorygować zgłoszenie rejestracyjne VAT-R poprzez jego aktualizację wskazując w nim datę faktycznego rozpoczęcia działalności, tj. marzec 2022 r. W zgłoszeniu tym należy wskazać okres rozliczeniowy, od którego jako podatnik VAT czynny będzie Pani rozliczać podatek od towarów i usług i składać deklaracje dla potrzeb tego podatku. Zatem okres rozliczeniowy, za który złoży Pani pierwszą deklarację podatkową, powinien być wskazany w oparciu o datę faktycznego rozpoczęcia działalności gospodarczej (poniesienia pierwszych wydatków na potrzeby tej działalności), tj. marzec 2022 r. Następnie – jako podatnik VAT czynny – powinna Pani złożyć zaległe deklaracje VAT-7 za okres od marca 2022 r. oraz odpowiednio wykazać w tych deklaracjach podatek VAT naliczony wynikający z otrzymanych przed rejestracją faktur.
Tym samym, Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 (we wniosku oznaczone nr 2), że jeżeli złoży Pani aktualizację VAT-R, wskazując jako datę rezygnacji ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług 01.03.2022 r., czyli dzień poniesienia pierwszego wydatku związanego z działalnością opodatkowaną, będzie Pani przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od zakupów opisanych we wniosku, uznałem za prawidłowe.
Odnosząc się do Pani wątpliwości objętych pytaniem nr 2 (we wniosku oznaczone nr 3), czy może Pani skorzystać z prawa do odliczenia VAT wykazanego na fakturach dokumentujących ww. zakupy, mimo, że na fakturach nie widnieje Pani NIP oraz czy do zrealizowania tego prawa konieczne jest wystawienie noty korygującej i otrzymanie potwierdzonej noty korygującej, wskazania wymaga, że:
Jak wyżej wskazano, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
Podkreślić należy, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:
1) sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
a) wystawionymi przez podmiot nieistniejący;
b) (uchylona)
2) transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
3) (uchylony)
4) wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
a) stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
b) podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
c) potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
5) faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
6) (uchylony)
7) wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.
Zaistnienie którejkolwiek z przesłanek wynikających z art. 88 ust. 3a ustawy skutkuje brakiem prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Stosownie do art. 111 ust. 1 ustawy:
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
W myśl art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy:
Podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę z każdej sprzedaży:
a)w postaci papierowej lub
b)za zgodą nabywcy, w postaci elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób z nim uzgodniony, w tym przy użyciu systemu teleinformatycznego Szefa Krajowej Administracji Skarbowej pośredniczącego przy wydawaniu paragonów fiskalnych w postaci elektronicznej nabywcy, bez konieczności podawania jego danych osobowych;
Sposób prowadzenia przez podatników ewidencji oraz warunki używania kas rejestrujących określono w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r. poz. 1625 ze zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem”.
W myśl § 2 pkt 16 rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o paragonie fiskalnym albo fakturze - rozumie się przez to dokument fiskalny wystawiany przy użyciu kasy dla nabywcy, potwierdzający dokonanie sprzedaży.
Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia:
Podatnicy prowadzą ewidencję każdej czynności sprzedaży, w tym sprzedaży zwolnionej od podatku, przy użyciu kas, które zostały nabyte w okresie obowiązywania potwierdzenia, że kasa spełnia funkcje wymienione odpowiednio w art. 111 ust. 6a lub w art. 145a ust. 2 ustawy oraz wymagania techniczne (kryteria i warunki techniczne) dla kas, wyłącznie w trybie fiskalnym pracy tej kasy, po dokonaniu jej fiskalizacji.
Natomiast w myśl § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia:
Podatnicy, prowadząc ewidencję wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny podczas dokonywania sprzedaży, nie później niż z chwilą przyjęcia należności, bez względu na formę płatności, z zastrzeżeniem § 12; zamiast paragonu fiskalnego podatnicy mogą wystawić fakturę przy użyciu kasy i wydać ją nabywcy.
Jak wynika z § 25 ust. 1 rozporządzenia:
W przypadku prowadzenia przez podatnika ewidencji przy użyciu kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii paragon fiskalny zawiera co najmniej:
1)imię i nazwisko lub nazwę podatnika, adres punktu sprzedaży, a w przypadku sprzedaży prowadzonej w miejscach niestałych - adres siedziby lub miejsca zamieszkania podatnika;
2)numer identyfikacji podatkowej (NIP) podatnika;
3)numer kolejny wydruku;
4)datę oraz godzinę i minutę sprzedaży;
5)oznaczenie „PARAGON FISKALNY”;
6)nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację;
7)cenę jednostkową towaru lub usługi;
8)ilość i wartość sumaryczną sprzedaży danego towaru lub usługi z oznaczeniem literowym przypisanej stawki podatku;
9)wartość opustów, obniżek lub narzutów, o ile występują;
10)wartość sprzedaży brutto i wysokość podatku według poszczególnych stawek podatku z oznaczeniem literowym po uwzględnieniu opustów, obniżek lub narzutów;
11)wartość sprzedaży zwolnionej od podatku z oznaczeniem literowym;
12)łączną wysokość podatku;
13)łączną wartość sprzedaży brutto;
14)oznaczenie waluty, w której jest zapisywana sprzedaż, przynajmniej przy łącznej wartości sprzedaży brutto;
15)kolejny numer paragonu fiskalnego;
16)numer kasy i oznaczenie kasjera - przy więcej niż jednym stanowisku kasowym;
17)numer identyfikacji podatkowej (NIP) nabywcy - na żądanie nabywcy;
18)logo fiskalne i numer unikatowy.
Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Jak stanowi art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy:
Faktura powinna zawierać:
1) datę wystawienia;
2) kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10) kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11) wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12) stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
13) sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14) kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15) kwotę należności ogółem.
Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy, ich adresy. Faktura winna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który winien wynikać z zawartej umowy.
Zgodnie z art. 106k ust. 1 ustawy:
Nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą.
W myśl art. 106k ust. 2 ustawy:
Faktura, o której mowa w ust. 1, wymaga akceptacji wystawcy faktury.
Jak stanowi art. 106k ust. 3 ustawy:
Faktura, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać:
1)wyrazy "NOTA KORYGUJĄCA";
2)numer kolejny i datę jej wystawienia;
3)imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy i numer za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, a także numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej;
4)dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura, o której mowa w ust. 1, określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6;
5)wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej.
Zgodnie do art. 106b ust. 5 ustawy:
W przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.
Stosownie do art. 106b ust. 6 ustawy:
W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 5, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Ww. przepis art. 106b ust. 5 ustawy wprowadza zasadę, zgodnie z którą w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP (lub numerem podatku od wartości dodanej) wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer.
Powołane przepisy art. 106b ust. 5 ustawy dotyczą szczególnego przypadku, gdy podatnik otrzymuje paragon fiskalny, a następnie żąda wystawienia do niego faktury. W takim przypadku wystawienie faktury jest możliwe tylko pod warunkiem, że na paragonie fiskalnym będzie numer NIP nabywcy.
Należy zauważyć, że co do zasady na kasie rejestrującej ewidencjonuje się obrót tylko na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy na żądanie tych podmiotów podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą dokonaną sprzedaż. Faktury te mogą służyć do udokumentowania poniesionych wydatków i nie będą zawierały numeru identyfikującego nabywcę.
Przepisy art. 106b ust. 5 ustawy reguluje szczegółowo kwestie dokumentowania transakcji, które zostały uprzednio zaewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Ww. przepis wymusza pewną konsekwencję podatnika. To znaczy, jeżeli dokonuje on zakupu jako podatnik, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu.
Na podstawie art. 109a ustawy:
W przypadku ujęcia w ewidencji przez podatnika, o którym mowa w art. 109 ust. 3, wystawionej dla niego faktury dotyczącej sprzedaży potwierdzonej paragonem, który nie zawiera numeru, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Jak wynika z opisu sprawy, pierwsze nakłady na ogrodzenie działki i materiały budowlane zostały poniesione w marcu 2022 roku. Ponoszone koszty były dokumentowane fakturami imiennymi zawierającymi Pani imię i nazwisko oraz adres. Niektóre faktury były fakturami "do paragonu". Paragony, do których zostały wystawione faktury dokumentujące wydatki związane z nabyciem materiałów do budowy domów oraz ich wyposażenia nie zawierały NIP nabywcy, gdyż wystawione były w czasie, gdy nie miała Pani założonej działalności gospodarczej, w związku z czym nie miała nadanego NIP.
W myśl generalnej zasady (art. 86 ust. 1 ustawy), podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, jeżeli te towary czy usługi mają związek z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi. W art. 88 ust 3a ustawy wskazano sytuacje, w których podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego. Natomiast faktura jest dokumentem, którego zasadniczą funkcją jest potwierdzenie zaistniałego zdarzenia gospodarczego. Ma ona sformalizowany charakter i powinna być wystawiona zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Elementy formalne, które winna zawierać faktura określa art. 106e ust. 1 ustawy. Jednym z nich jest numer za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (art. 106e ust. 1 pkt 5). Jednak o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe.
A zatem, jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują wadliwości które, co prawda powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania, to należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tych faktur, wyłącznie z powodu tych braków. Natomiast nie można uznać za prawidłową fakturę, w przypadku gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami.
Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego ma znaczenie to w jakim charakterze podmiot dokonuje zakupu, czy jako konsument, czy też jako podatnik VAT, o czym powinien poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu. Jeżeli podmiot w momencie dokonywania zakupu występuje w charakterze konsumenta i nabywa towar/usługę na potrzeby osobiste lub prywatne, to nie ma możliwości późniejszej zmiany charakteru tego zakupu, a tym samym nie ma prawa do obliczenia podatku naliczonego. W takim przypadku sprzedaż ewidencjowania jest na kasie rejestrującej (potwierdzona paragonem bez NIP nabywcy) i ewentualnie dokumentowana fakturą wystawioną zgodnie z art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy.
Natomiast w przypadku gdy podatnik dokonuje nabycia na cele prowadzonej działalności, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu. W takim przypadku sprzedawca nie ma obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej i wystawia fakturę z NIP-em nabywcy lub może zaewidencjonować taką sprzedaż na kasie rejestrującej, jednak w taki sposób aby paragon zawierał numer identyfikujący nabywcę. Zgodnie z art. 106b ust. 5 ustawy do tak zaewidencjonowanej sprzedaży sprzedawca wstawia fakturę dla nabywcy działającego w charakterze podatnika VAT zawierającą jego numer NIP.
W niniejszym przypadku opis sprawy potwierdza, że – rodzaj zakupów tj. nabywane wyposażenie oraz materiały wykorzystywane były/są do budowy domów przeznaczonych na najem krótkoterminowy, a zatem były/są przeznaczone do działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych. W niniejszej sprawie fakt zaewidencjonowania ww. sprzedaży na kasie rejestrującej bez uwzględnienia NIP-u nabywcy na paragonie, a następnie wystawienie faktury również bez tego numeru nie może przesądzać o tym, że dla tego zakupu działała Pani w charakterze konsumenta. Tym samym, nabycie ww. towarów - jako związanych z wykonywanymi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT - uprawnia Panią do odliczenia podatku naliczonego. Zatem, jeżeli na podstawie posiadanej faktury jest możliwa identyfikacja Pani jako nabywcy, mimo nieumieszczenia Pani numeru NIP, a jednocześnie zakupione towary są wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych, to zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od 1 marca 2022 r. Prawo do odliczenia podatku naliczonego z przedmiotowych faktur przysługuje pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy..
Ponadto w przypadku, gdy sprzedawca wystawi na żądanie klienta fakturę niezawierającą NIP nabywcy do paragonu fiskalnego niezawierającego NIP, sprzedawca nie ma prawa do zaakceptowania noty korygującej wystawionej przez klienta z NIP wskazanym przez klienta i analogicznie, nabywca nie może wystawić noty korygującej.
Zatem, nie może Pani wystawić noty korygującej do otrzymanych faktur bez NIP, wystawionych do paragonów fiskalnych, na których nie umieszczono Pani numeru NIP, ponieważ wystawienie takiej noty korygującej byłoby niezgodne z przepisami ustawy.
Zatem oceniając całościowo Pani stanowisko w zakresie pytania nr 2 (we wniosku oznaczone nr 3), z uwagi na nieuwzględnienie uregulowań art. 106b ust. 5 ustawy, uznałem za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
W niniejszej interpretacji rozpatrzono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług, natomiast wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Pani ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Panią w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji
indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa
z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.).