Wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej Dział B na moment podziału przez wydzielenie stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstw... - Interpretacja - 0112-KDIL1-2.4012.652.2023.1.DS

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 19 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.652.2023.1.DS

Temat interpretacji

Wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej Dział B na moment podziału przez wydzielenie stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. Planowany podział Spółki Dzielonej przez wydzielenie Działu B i przeniesienie go do Spółki Przejmującej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie uznania Działu B za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, wydzielenia Działu B i przeniesienia go do Spółki Przejmującej (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·uznania Działu B za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

·uznania Działu A za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 2);

·niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, wydzielenia Działu B i przeniesienia go do Spółki Przejmującej (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Uzupełnili go Państwo pismem z 14 lutego 2024 r. (wpływ 14 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (dalej jako: „Spółka”, „Spółka Dzielona”) jest polskim rezydentem podatkowym, podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów w Polsce (jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych). Spółka posiada siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem od towarów i usług.

Wnioskodawca jest podmiotem prowadzącym działalność w zakresie:

a)(…);

b)wynajmu i zarządzania nieruchomości własnymi – w tym zakresie Spółka zarządza nieruchomościami, które są jej własnością, uzyskując przychody z wynajmu.

Spółka, prowadząc wyżej opisaną działalność, posiada stosowne zapisy (odpowiednie PKD) w umowie Spółki.

W ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, uchwałą Zarządu Spółki z (…), zostały wyodrębnione:

a)Dział Operacyjny (dalej: „Dział A”) zajmujący się (…), to jest zajmujący się działalnością wskazaną w lit. a) oraz

b)Dział Nieruchomościowy (dalej: „Dział B”) zajmujący się zarządzaniem nieruchomościami, to jest zajmujący się działalnością wskazaną w lit. b) powyżej.

Wspólnik Wnioskodawcy prowadzi prace mające na celu pozyskanie inwestora dla Spółki. W toku toczących się prac ustalono, iż potencjalny inwestor może być zainteresowany nabyciem wyłącznie Działu A Spółki, prowadzącego (…). W związku z powyższym, Spółka we współpracy ze Wspólnikiem, rozpoczęła prace mające na celu doprowadzenie do sytuacji, kiedy Inwestor będzie mógł nabyć podmiot prowadzący wyłącznie działalność Działu A (bez Działu B), przy zachowaniu pełnej sukcesji prawnej i podatkowej. W wyniku przeprowadzonych analiz ustalono, iż efekt ten może zostać osiągnięty w przypadku dokonania podziału Spółki poprzez wydzielenie do innej spółki kapitałowej (dalej: „Spółka Przejmująca”) Działu B (Dział Nieruchomościowy) w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 ze zm.). W następstwie podziału przez wydzielenie wspólnik Wnioskodawcy otrzyma udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Przejmującej.

Spółka Przejmująca będzie polskim rezydentem podatkowym, podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów w Polsce (będzie podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych). Spółka będzie posiadała siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak już wskazano powyżej, przyczyną dokonywanego podziału jest chęć rozdzielenia dwóch różnych przedmiotów działalności Spółki (prowadzonych odpowiednio w Dziale A i Dziale B), nie powiązanych ze sobą z technicznego punktu widzenia, ani też nie działających na pokrewnych rynkach. Dokonanie rozdzielenia obu Działów w formie podziału przez wydzielenie jest podyktowane z kolei chęcią zapewnienia kontynuacji działalności obu Działów w sposób zapewniający pełną sukcesję prawną i podatkową. Z perspektywy Wspólnika Spółki kluczowe jest to, aby umożliwić pozyskanie inwestora jedynie dla Działu A, przy kontynuacji prowadzenia Działu B przez Spółkę Przejmującą (w szczególności Inwestor nie jest zainteresowany nabyciem ani działalności prowadzonej przez Dział B ani też udziałów w podmiocie prowadzącym taką działalność). Podział Wnioskodawcy zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, natomiast uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania nie będzie ani głównym ani jednym z głównych celów tego podziału.

Dział A oraz Dział B będą posiadały na dzień podziału następujące cechy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej:

·w zakresie wyodrębnienia organizacyjnego:

1)Dział A oraz Dział B (każdy z osobna) zostały wyodrębnione organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie Wnioskodawcy w wyniku uchwały zarządu Spółki, podjętej (…) i w tym celu:

a.został przygotowany nowy schemat organizacyjny Spółki,

b.został przygotowany Regulamin Organizacyjny Spółki,

c.na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników została podjęta uchwała w przedmiocie zatwierdzenia zmiany struktury organizacyjnej Spółki oraz uchwała w sprawie zatwierdzenia Regulaminu Organizacyjnego Spółki.

2)Dział A oraz Dział B (każdy z osobna) funkcjonują w oparciu o wyodrębnione składniki materialne oraz składniki niematerialne, w tym:

-do Działu A są przypisane następujące składniki materialne służące do prowadzenia (…):

wyposażenie biur, m.in.: biurka, krzesła, meble, regały;

sprzęt elektroniczny: telefony, laptopy, drukarki (kilkadziesiąt sztuk);

pojazd (…).

-do Działu B są przypisane następujące składniki materialne służące do prowadzenia działalności w obszarze działalności nieruchomościowej:

nieruchomość gruntowa (…) wraz z niezakończoną inwestycją polegającą na budowie dwóch budynków mieszkalnych, przeznaczonych na wynajem;

nieruchomość gruntowa (…) wraz z utwardzonym podłożem, wynajmowana na rzecz przedsiębiorcy, prowadzącego (…);

nieruchomość gruntowa (…);

biurowiec (…) z przeznaczeniem lokali na wynajem;

wyposażenie pomieszczenia biurowego, wykorzystywanego dla potrzeb Działu Nieruchomościowego: biurko, fotel, szafa, Laptop (…), telefon.

-do Działu A są przypisane następujące składniki niematerialne służące do prowadzenia (…), m.in.: wpis (…), marka, kapitał ludzki, relacje z klientami, kultura organizacyjna, reputacja, relacje z partnerami, kontrakty, baza klientów.

-do Działu B są przypisane następujące składniki niematerialne służące do prowadzenia działalności nieruchomościowej, m.in.: relacje z klientami, kultura organizacyjna, reputacja, relacje z partnerami, kontrakty.

-do Działu A oraz do Działu B (każdego z osobna) są przypisani pracownicy, osoby świadczące usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym osoby świadczące usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z podziałem przez wydzielenie Działu B do Spółki Przejmującej przejdą pracownicy w trybie art. 23(1) Kodeksu pracy, zajmujący się działalnością nieruchomościową (co najmniej 1 etat – kierownik Działu Nieruchomościowego). Dodatkowo, do Spółki Przejmującej zostaną przeniesione umowy osób świadczących usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy osób świadczących usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o ile na dzień wydzielenia takie umowy będą zawarte.

-Dział A prowadzi swoją działalność w wynajętych pomieszczeniach biurowych (…), natomiast Dział B wykorzystuje pomieszczenie znajdujące się w jednym z budynków, będących własnością Wnioskodawcy – każdy wyodrębniony Dział wykorzystuje odrębne pomieszczenia znajdujące się w innych budynkach. Dodatkowo działalność Działu A jest prowadzona bezpośrednio u klientów, z racji charakteru wykonywanej usługi. Nieruchomości przypisane do Działu B w żadnym zakresie nie są wykorzystywane przez Dział A, dla potrzeb prowadzonej (…).

·w zakresie wyodrębnienia finansowego:

1)na poziomie zakładowego planu kont zostały wyodrębnione konta przychodowe oraz kosztowe dotyczące osobno Działu A oraz Działu B. Przy wykorzystaniu zakładowego planu kont oraz ksiąg pomocniczych jest możliwe przedstawienie sytuacji finansowej Działu A lub Działu B, w szczególności sporządzenie bilansu każdego z działów.

2)każdy z działów posiada przypisane do siebie własne rachunki bankowe, na które wpływają należności i z których są płacone zobowiązania przypisane wyłącznie działalności jednego z działów.

3)do Działu A oraz do Działu B (każdego z osobna) są przyporządkowane zobowiązania związane wyłącznie z działalnością poszczególnych działów: do Działu A zobowiązania wynikające z tytułu prowadzonej (…) (m.in. wynagrodzenia, zobowiązania (…), umowa ubezpieczenia (…), usług rekrutacyjnych oraz outsourcingu personelu, umowa najmu), a do Działu B wynikające z prowadzenia działalności nieruchomościowej (m.in. zobowiązania w podatku od nieruchomości, wynikające z umów zawartych z dostawcami mediów, wynagrodzenia pracowników przypisanych organizacyjnie do tego działu, związane z realizacją i zakończeniem inwestycji budowlanej. W wyniku podziału przez wydzielenie zobowiązania przyporządkowane wyłącznie do Działu B zostaną przejęte przez Spółkę Przejmującą.

·w zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego:

1)składniki majątkowe przyporządkowane do Działu A będą służyły realizacji określonych zadań gospodarczych, które obejmują (…). Zespół składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład Działu A będzie posiadał zdolność do funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

2)składniki majątkowe przyporządkowane do Działu B będą służyły realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmujących działalność nieruchomościową. Zespół składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład Działu B stanowić będzie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

Pytania

1.Czy wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej Dział B na moment podziału przez wydzielenie stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako: „ustawa o VAT”)? – pytanie oznaczone we wniosku nr 1.

2.Czy planowany podział Wnioskodawcy przez wydzielenie Działu B i przeniesienie go do Spółki Przejmującej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT? – pytanie oznaczone we wniosku nr 3.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.Wydzielany z Wnioskodawcy do Spółki Przejmującej Dział B na moment podziału przez wydzielenie będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Ad 2.Planowany podział Wnioskodawcy przez wydzielenie Działu B i przeniesienie go do Spółki Przejmującej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Uzasadnienie Państwa stanowiska w sprawie

Ad 1.

Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej jako: „ZCP”) wskazana w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT stanowi, iż zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Na gruncie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: „ustawa o CIT”) ZCP została zdefiniowana w identyczny sposób (art. 4a pkt 4 ustawy o CIT).

Jednocześnie, zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem wskazanym w indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego, w celu stwierdzenia, iż wyodrębniona część przedsiębiorstwa będzie stanowić ZCP na gruncie ustawy o CIT i ustawy o VAT niezbędne jest wykazanie:

1)istnienia zespołu składników niematerialnych oraz materialnych, w tym zobowiązań;

2)wyodrębnienia organizacyjnego;

3)wyodrębnienia finansowego;

4)wyodrębnienia funkcjonalnego.

Powyższe potwierdza teza Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej przedstawiona w interpretacji indywidualnej z 1 marca 2023 r., znak: 0114-KDIP2-1.4010.268.2022.2.JF, w której wskazano, iż „zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest zatem dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że jednym z podstawowych elementów istnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych)”.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 14 stycznia 2022 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.307.2021.5.BD dodał, iż „zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie ich przekazania (na ile stanowią w przedsiębiorstwie w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)”.

Poniżej przedstawiono zatem analizę spełnienia poszczególnych warunków uznania za ZCP przez wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych.

Istnienie zespołu składników niematerialnych oraz materialnych

Uznanie danej masy majątkowej za ZCP wymaga istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. Jak słusznie zauważył Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 1 kwietnia 2022 r., znak: 0111-KDIB1-3.4010.692.2021.3.JKU, „podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza”.

Warunek wyodrębnienia organizacyjnego

Na podstawie interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, iż wyodrębnienie organizacyjne oznacza odrębny pod względem organizacyjnym zespół składników materialnych i niematerialnych, zachowujący miejsce w strukturze organizacyjnej (dział, oddział, pion lub wydział). W tym przypadku istotne jest również formalne potwierdzenie struktury organizacyjnej, dokonane na bazie statutu, regulaminu lub uchwały zarządu. W szczególności w ocenie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wyrażonej w interpretacji indywidualnej z 17 stycznia 2020 r., znak: 0114-KDIP2-2.4010.483.2019.1.RK zostało stwierdzone, iż: „samo nazwanie jednostki wewnętrznej określonym mianem nie zapewnia wyodrębnienia organizacyjnego, jeżeli nie podąża za tym autonomia decyzyjna, wyposażenie majątkowe i zarządzanie zespołem pracowniczym. Ważne jest przypisanie jednostce uprawnień skutkujących samodzielnym prowadzeniem działalności »widocznym z zewnątrz«. Oznacza to, że wyodrębnienie musi wynikać z określonych decyzji statutowych (zarządczych itp.), które formalnie nadają jednostce wewnętrznej uprawnienia uzasadniające jej wydzielenie organizacyjne”.

Warunek wyodrębnienia finansowego

W świetle wykładni przepisów regulujących tematykę ZCP, wyodrębnienie finansowe rozumiane jest jako stan, w którym poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zespół składników materialnych stanowiących ZCP nie musi stanowić jednostki samodzielnej finansowo, nie jest również zobowiązany do samodzielnego bilansu w ramach przedsiębiorstwa podatnika. Zgodnie z interpretacjami podatkowymi (przykładowo: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 maja 2020 r., znak: 0111-KDIB3-2.4012.197.2020.1.MGO) podkreśla, że w sytuacji wyodrębnienia finansowego możliwe jest oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przenoszone zobowiązania i należności powinny być wyodrębnione oraz przyporządkowane organizacyjnie i finansowo do wyodrębnionego majątku tak, aby można było przejąć funkcje wyodrębnionego majątku w sposób umożliwiający przejęcie funkcji gospodarczych.

Warunek wyodrębnienia funkcjonalnego

Wyodrębnienie funkcjonalne, w świetle ujednoliconego stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe oznacza, że dany zespół składników majątkowych służy realizowaniu w przedsiębiorstwie określonej działalności i zadań gospodarczych. W szczególności, niezbędne jest, aby ZCP wykonywała odrębną od podmiotu, z którego została utworzona, działalność. Zgodnie z interpretacjami podatkowymi (przykładowo interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 marca 2023 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.819.2022.4.EJ) podkreśla się, iż: „wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa”.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, aby uznać część przedsiębiorstwa za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o VAT powinny być spełnione następujące przesłanki:

·istnienie w ramach ZCP składników materialnych i niematerialnych;

·finansowe wyodrębnienie w istniejącym przedsiębiorstwie polegające na takiej ewidencji zdarzeń gospodarczych, aby możliwe było przyporządkowanie do ZCP przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań;

·organizacyjne wyodrębnienie ZCP w strukturze istniejącego przedsiębiorstwa jako dział, wydział, oddział itp.; przyporządkowanie pracowników oraz majątku do ZCP;

·funkcjonalne wyodrębnienie ZCP polegające na realizowaniu w przedsiębiorstwie określonej (i odrębnej od pozostałych) działalności i zadań gospodarczych oraz możliwości kontynuacji dotychczasowych zadań ZCP, w przypadku jego przeniesienia na nowy podmiot.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że na moment podziału przez wydzielenie Dział A oraz Dział B będą spełniać wszelkie warunki do uznania za ZCP w rozumieniu analizowanych przepisów ustawy o VAT. Należy bowiem uznać, iż:

·będzie istniał zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań:

1)Dział A będzie funkcjonował w oparciu o dające się wyodrębnić składniki materialne oraz składniki niematerialne służące do (…).

2)Dział B będzie funkcjonował w oparciu o dające się wyodrębnić składniki materialne oraz składniki niematerialne służące do prowadzenia działalności nieruchomościowej;

·zespół składników materialnych i niematerialnych na dzień wydzielenia będzie organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie:

1)Dział A oraz Dział B (każdy z osobna) będą wyodrębnione organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie Wnioskodawcy w wyniku uchwały Zarządu Spółki Dzielonej;

2)do Działu A oraz do Działu B (każdego z osobna) będą przypisani pracownicy, osoby świadczące usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym osoby świadczące usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z podziałem przez wydzielenie Działu B do Spółki Przejmującej przejdą pracownicy w trybie art. 23(1) Kodeksu pracy, zajmujący się działalnością nieruchomościową. Dodatkowo do Spółki Przejmującej zostaną przeniesione umowy osób świadczących usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy osób świadczących usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

·zespół składników materialnych i niematerialnych na dzień wydzielenia będzie finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie:

1)na poziomie zakładowego planu kont będą wyodrębnione konta przychodowe oraz kosztowe dotyczące osobno Działu A oraz Działu B;

2)przy wykorzystaniu zakładowego planu kont oraz ksiąg pomocniczych będzie możliwe przedstawienie sytuacji finansowej Działu A lub Działu B, w szczególności sporządzenie bilansu każdego z działów;

3)każdy z działów będzie posiadał przypisane do siebie własne rachunki bankowe, na które będą wpływały należności i z których będą płacone zobowiązania przypisane wyłącznie działalności jednego z działów;

4)do Działu A oraz do Działu B (każdego z osobna) będą przyporządkowane zobowiązania związane wyłącznie z działalnością poszczególnych działów; w wyniku podziału przez wydzielenie zobowiązania przyporządkowane wyłącznie do Działu B zostaną przejęte przez Spółkę Przejmującą.

·zespół składników materialnych i niematerialnych na dzień wydzielenia będzie funkcjonalnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie:

1)składniki majątkowe przyporządkowane do Działu A będą służyły realizacji określonych zadań gospodarczych, które będą obejmowały działalność operacyjną. Zespół składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład Działu A będzie posiadał zdolność do funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

2)składniki majątkowe przyporządkowane do Działu B będą służyły realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmujących działalność nieruchomościową. Zespół składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład Działu B stanowić będzie niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

W konsekwencji, jak wynika z analizowanego zdarzenia przyszłego, wyodrębnione Dział A oraz Dział B będą spełniać wszelkie warunki do uznania za ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Ad 2.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepisów ustawy nie stosuje się jednak do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Jak zostało wskazane powyżej, w opisanym zdarzeniu przyszłym spełnione zostaną przesłanki uznania – zarówno w odniesieniu do Działu A, jak i odrębnie w odniesieniu do Działu B – że stanowią one zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, na podstawie art. 6 pkt 1 w związku z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego podział w rozumieniu art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych (a konkretnie przeniesienie w ramach podziału składników majątku Spółki Dzielonej, składających się na Dział B, na Spółkę Przejmującą) nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT po stronie Spółki Dzielonej.

Stanowisko Zainteresowanego znajduje potwierdzenie w linii interpretacyjnej organów podatkowych. Zaprezentowane wyżej rozumowanie potwierdzają m.in. następujące interpretacje indywidualne dotyczące braku opodatkowania podatkiem VAT podziału przez wydzielenia:

·interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 sierpnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.390.2021.1.AJB;

·interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 kwietnia 2017 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.164.2017.1.AZe;

·interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 kwietnia 2017 r., sygn. 2461-IBPP3.4512.40.2017.2.KG;

·interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 marca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.9.2017.1.AK.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, przeniesienie w ramach podziału składników majątku Spółki Dzielonej, składających się na Dział B, na Spółkę Przejmującą, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jednocześnie art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

W oparciu o art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy, pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Stosownie do art. 551 Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ustawodawca w ww. przepisie wskazał, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.

Natomiast według art. 2 pkt 27e ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa. Zatem samo nazwanie jednostki wewnętrznej określonym mianem nie zapewnia wyodrębnienia organizacyjnego, jeżeli nie podąża za tym autonomia decyzyjna, wyposażenie majątkowe i zarządzanie zespołem pracowniczym. Ważne jest przypisanie jednostce uprawnień skutkujących samodzielnym prowadzeniem działalności „widocznym z zewnątrz”. Oznacza to, że wyodrębnienie musi wynikać z określonych decyzji statutowych (zarządczych itp.), które formalnie nadają jednostce wewnętrznej uprawnienia uzasadniające jej wydzielenie organizacyjne.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Podsumowując, na gruncie ustawy mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie przedsiębiorstwa oraz składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:

·zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

·faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

W kontekście uregulowań wspólnotowych oraz orzecznictwa TSUE należy wskazać, że nie ma podstaw do przyjęcia, że tylko przeniesienie wszystkich składników materialnych i niematerialnych jest okolicznością decydującą o uznaniu danego zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, ponieważ jeśli dany zespół składników będzie zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej, to spełnione zostaną przesłanki pozwalające uznać, z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności, że doszło do wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Mając na uwadze powyższe orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.

Ponadto, w wyroku z 21 czerwca 2012 r., sygn. akt I FSK 1586/11 NSA zauważył, że: „Sam tylko fakt wyłączenia jakiegokolwiek składnika majątku nie pozwala na stwierdzenie, że już z tego powodu przedmiotem zbycia nie jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, bowiem decydującą jest okoliczność, czy przy użyciu tej części można samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. (…) jeśli wyłączenie określonego składnika nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, to zbycie w takiej postaci nie podlega VAT”.

W wyroku NSA z 28 sierpnia 2013 r., sygn. akt II FSK 2529/11 stwierdzono: „Żaden z przepisów prawa powoływanych przez Sąd pierwszej instancji oraz wnoszącego skargę kasacyjną nie zawiera wprost, dosłownie i jednoznacznie wymogu, zgodnie z którym dla bytu prawnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części niezbędne jest prawo własności nieruchomości. Organy podatkowe nie ustaliły też w sprawie, że składniki wnoszonego aportem przedsiębiorstwa E. nie mogły funkcjonować jako zorganizowana część przedsiębiorstwa bez prawa własności nieruchomości albo też z wykorzystaniem innych nieruchomości niż te, których podatnik nie wniósł do spółki. Istotne znaczenie ma również podnoszona przez Sąd pierwszej instancji okoliczność, że w dniu wniesienia – otrzymania aportu spółka kapitałowa otrzymała także, tytułem dzierżawy, prawo do przywoływanych powyżej nieruchomości”.

Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę itp. na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowych realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po jego zbyciu możliwe musi być kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek stanowią treść działu II ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.).

Na mocy art. 528 § 1 Kodeksu spółek handlowych:

Spółkę kapitałową i spółkę komandytowo-akcyjną można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych lub spółek komandytowo-akcyjnych. Nie jest dopuszczalny podział spółki akcyjnej i spółki komandytowo-akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości.

Natomiast na podstawie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych:

Podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących, nowo zawiązanych lub spółki dzielonej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez wydzielenie).

Jak stanowi art. 531 § 1 Kodeksu spółek handlowych:

Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału albo z dniem wydzielenia albo z dniem wyodrębnienia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału.

Zgodnie art. 531 § 2 Kodeksu spółek handlowych:

Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału albo z dniem wydzielenia albo z dniem wyodrębnienia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.

Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez wydzielenie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółki nowo zawiązane powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonych części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy – przeniesienie własności.

W świetle powyższych regulacji dokonany, na podstawie Kodeksu spółek handlowych, podział przez wydzielenie poszczególnych części majątku spółki dzielonej jest, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, operacją obejmującą zdarzenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wyjaśnić jednak należy, że w sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem od towarów i usług i podmiotem prowadzącym działalność w zakresie (…) oraz wynajmu i zarządzania nieruchomościami własnymi.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej Dział B na moment podziału przez wydzielenie stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz czy planowany podział Spółki Dzielonej przez wydzielenie Działu B i przeniesienie go do Spółki Przejmującej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Jak już wskazano, zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Przy czym, jak wynika z treści art. 2 pkt 27e ustawy, organizacyjne i finansowe wyodrębnienie musi występować w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Nie jest wystarczające, aby zbywane składniki majątkowe utworzyły przedsiębiorstwo u nabywcy – muszą one stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa u zbywcy. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą zatem składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Na gruncie ustawy okolicznością determinującą możliwość wyłączenia, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, stosowania przepisów ustawy do czynności zbycia określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych, jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej. Zespół składników materialnych i niematerialnych obejmować powinien elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem przepisy ustawy nie miały zastosowania do zbywanego mienia, musi ono obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w jego skład muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W rozpatrywanej sprawie – jak wynika z opisu sprawy – w ramach prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej, uchwałą Państwa Zarządu, zostały wyodrębnione: Dział Operacyjny („Dział A”) zajmujący się (…) oraz Dział Nieruchomościowy („Dział B”) zajmujący się zarządzaniem nieruchomościami. Rozpoczęli Państwo prace mające na celu doprowadzenie do sytuacji, kiedy Inwestor będzie mógł nabyć podmiot prowadzący wyłącznie działalność Działu A (bez Działu B), przy zachowaniu pełnej sukcesji prawnej i podatkowej. Ustalono, iż efekt ten może zostać osiągnięty w przypadku dokonania Państwa podziału poprzez wydzielenie do innej spółki kapitałowej („Spółka Przejmująca”) Działu B (Dział Nieruchomościowy) w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych. Przyczyną dokonywanego podziału jest chęć rozdzielenia dwóch różnych przedmiotów Państwa działalności (prowadzonych odpowiednio w Dziale A i Dziale B), nie powiązanych ze sobą z technicznego punktu widzenia, ani też nie działających na pokrewnych rynkach. Dokonanie rozdzielenia obu Działów w formie podziału przez wydzielenie jest podyktowane z kolei chęcią zapewnienia kontynuacji działalności obu Działów w sposób zapewniający pełną sukcesję prawną i podatkową. Kluczowe jest to, aby umożliwić pozyskanie inwestora jedynie dla Działu A, przy kontynuacji prowadzenia Działu B przez Spółkę Przejmującą. Dział A oraz Dział B będą posiadały na dzień podziału następujące cechy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej:

·w zakresie wyodrębnienia organizacyjnego: Dział B został wyodrębniony organizacyjnie w Państwa istniejącym przedsiębiorstwie w wyniku uchwały Państwa zarządu i w tym celu został przygotowany Państwa nowy schemat organizacyjny, został przygotowany Państwa Regulamin Organizacyjny oraz na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników została podjęta uchwała w przedmiocie zatwierdzenia zmiany Państwa struktury organizacyjnej oraz uchwała w sprawie zatwierdzenia Państwa Regulaminu Organizacyjnego. Dział B funkcjonuje w oparciu o wyodrębnione składniki materialne oraz składniki niematerialne, w tym do Działu B są przypisane składniki materialne służące do prowadzenia działalności w obszarze działalności nieruchomościowej, tj. nieruchomość gruntowa (…) wraz z niezakończoną inwestycją polegającą na budowie dwóch budynków mieszkalnych, przeznaczonych na wynajem; nieruchomość gruntowa (…) wraz z utwardzonym podłożem, wynajmowana na rzecz przedsiębiorcy, prowadzącego (…); nieruchomość gruntowa (…); biurowiec (…) z przeznaczeniem lokali na wynajem; wyposażenie pomieszczenia biurowego, wykorzystywanego dla potrzeb Działu Nieruchomościowego, tj. biurko, fotel, szafa, Laptop (…), telefon. Do Działu B są przypisane składniki niematerialne służące do prowadzenia działalności nieruchomościowej, tj. m.in.: relacje z klientami, kultura organizacyjna, reputacja, relacje z partnerami, kontrakty. Do Działu B są przypisani pracownicy, osoby świadczące usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym osoby świadczące usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z podziałem przez wydzielenie Działu B do Spółki Przejmującej przejdą pracownicy w trybie art. 23(1) Kodeksu pracy, zajmujący się działalnością nieruchomościową. Dodatkowo, do Spółki Przejmującej zostaną przeniesione umowy osób świadczących usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy osób świadczących usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o ile na dzień wydzielenia takie umowy będą zawarte. Dział B wykorzystuje pomieszczenie znajdujące się w jednym z budynków, będących Państwa własnością – każdy wyodrębniony Dział wykorzystuje odrębne pomieszczenia znajdujące się w innych budynkach. Nieruchomości przypisane do Działu B w żadnym zakresie nie są wykorzystywane przez Dział A, dla potrzeb prowadzonej (…).

·w zakresie wyodrębnienia finansowego: Na poziomie zakładowego planu kont zostały wyodrębnione konta przychodowe oraz kosztowe dotyczące osobno Działu B. Przy wykorzystaniu zakładowego planu kont oraz ksiąg pomocniczych jest możliwe przedstawienie sytuacji finansowej Działu B, w szczególności sporządzenie bilansu każdego z działów. Każdy z działów posiada przypisane do siebie własne rachunki bankowe, na które wpływają należności i z których są płacone zobowiązania przypisane wyłącznie działalności jednego z działów. Do Działu A oraz do Działu B (każdego z osobna) są przyporządkowane zobowiązania związane wyłącznie z działalnością poszczególnych działów, tj. do Działu B wynikające z prowadzenia działalności nieruchomościowej (m.in. zobowiązania w podatku od nieruchomości, wynikające z umów zawartych z dostawcami mediów, wynagrodzenia pracowników przypisanych organizacyjnie do tego działu, związane z realizacją i zakończeniem inwestycji budowlanej. W wyniku podziału przez wydzielenie zobowiązania przyporządkowane wyłącznie do Działu B zostaną przejęte przez Spółkę Przejmującą.

·w zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego: Składniki majątkowe przyporządkowane do Działu B będą służyły realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmujących działalność nieruchomościową. Zespół składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład Działu B stanowić będzie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić zatem należy, że zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z działalnością Działu Nieruchomościowego („Dział B”), będzie spełniać przesłanki do uznania go za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, gdyż można w tym przypadku uznać, że jest wyodrębniony zarówno organizacyjnie, finansowo, jak i funkcjonalnie. Ponadto zespół ten będzie posiadał potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, a składniki majątkowe, które zostaną przeniesione w ramach opisanej transakcji, stanowić będą niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone cele gospodarcze.

Wobec powyższego, skoro w niniejszej sprawie zespół składników materialnych i niematerialnych, który zostanie wydzielony do Spółki Przejmującej, będzie charakteryzować się wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym oraz Nabywca będzie kontynuował prowadzoną dotychczas przez Państwa działalność gospodarczą, to przedmiotowa transakcja będzie stanowić zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. W konsekwencji przedmiotowa czynność będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w myśl art. 6 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej Dział B na moment podziału przez wydzielenie stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. W konsekwencji, planowany podział Spółki Dzielonej przez wydzielenie Działu B i przeniesienie go do Spółki Przejmującej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko przedstawione we wniosku w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zauważyć należy, że zbadanie przesłanek i celów dokonywanego podziału Spółki Dzielonej przez wydzielenie jest w pełni możliwe dopiero w ramach ewentualnego postępowania kontrolnego lub podatkowego. Tym samym stwierdzenie, że przedstawiony przez Państwa w opisie zdarzenia przyszłego „Podział Wnioskodawcy zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, natomiast uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania nie będzie ani głównym ani jednym z głównych celów tego podziału” nie może podlegać mojej ocenie, w trybie i na zasadach przewidzianych dla instytucji interpretacji indywidualnej. Z tego też względu powyższą informację przyjęto jako niepodlegający weryfikacji przeze mnie element opisu zdarzenia przyszłego.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Wydając niniejszą interpretację w szczególności oparto się na informacjach, że „(…) przyczyną dokonywanego podziału jest chęć rozdzielenia dwóch różnych przedmiotów działalności Spółki (prowadzonych w odpowiednio Dziale A i Dziale B), nie powiązanych ze sobą z technicznego punktu widzenia, ani też nie działających na pokrewnych rynkach. Dokonanie rozdzielenia obu Działów w formie podziału przez wydzielenie jest podyktowane z kolei chęcią zapewnienia kontynuacji działalności obu Działów w sposób zapewniający pełną sukcesję prawną i podatkową. Z perspektywy Wspólnika Spółki kluczowe jest to, aby umożliwić pozyskanie inwestora jedynie dla Działu A, przy kontynuacji prowadzenia Działu B przez Spółkę przejmującą”. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w zakresie uznania Działu B za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, wydzielenia Działu B i przeniesienia go do Spółki Przejmującej (pytanie oznaczone we wniosku nr 3). Z kolei wniosek w części dotyczącej uznania Działu A za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) został załatwiony postanowieniem o umorzeniu postępowania (…).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).