Brak prawa do odzyskania podatku VAT naliczonego w związku z realizacją przedsięwzięcia.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odzyskania podatku VAT naliczonego w związku z realizacją przedsięwzięcia pn. „(...)”. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 stycznia 2024 r. (wpływ 6 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (Gmina (…)) jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2 tej ustawy).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

Do zadań własnych Wnioskodawcy, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, należą także sprawy utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Wnioskodawca złożył do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) wniosek o dofinansowanie przedsięwzięcia pn. „(...).”, w formie dotacji w ramach programu priorytetowego nr 2.7 „Racjonalne gospodarowanie odpadami i ochrona ziemi. Usuwanie porzuconych odpadów”.

Przedsięwzięcie to obejmować ma (...) wymienionych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 roku z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, (...).

Odpady niebezpieczne zostały oszacowane (...).

Łączna waga odpadów (...).

Celem tego przedsięwzięcia jest (...).

Cel przedsięwzięcia jest tożsamy z celem programu priorytetowego „Usuwanie porzuconych odpadów” w kontekście ograniczenia zagrożenia dla życia ludzi lub możliwości zaistnienia nieodwracalnych szkód w środowisku spowodowanych porzuconymi odpadami.

W sprawie przedmiotowych odpadów, w toku prowadzonego postępowania ustalono, że są to odpady o statusie niebezpiecznych, które stwarzają zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska.

W sprawie usunięcia opadów niebezpiecznych o których mowa powyżej, Burmistrz (…) (...) 2023 r. wydała stosowną decyzje po wcześniejszym zaciągnięciu opinii stosownych organów.

Nieruchomość, na której są zlokalizowane odpady niebezpieczne jest własnością osoby fizycznej, która pomimo wielu wezwań i toczącego się postępowania, do dnia dzisiejszego ich nie usunęła.

Całe przedsięwzięcie zostanie (...). Do realizacji zadania zostanie zaangażowany profesjonalny podmiot, który specjalizuje się w usuwaniu i utylizacji odpadów niebezpiecznych.

W zw. z ww. przedsięwzięciem Wnioskodawca będzie ponosić wydatki, w tym na usługę realizowaną przez wykonawcę. Z tytułu realizacji usługi wykonawca wystawi na rzecz Wnioskodawcy fakturę/faktury.

Po stronie Wnioskodawcy w zw. z ww. przedsięwzięciem nie wystąpią natomiast żadne wpływy, np. z tytułu sprzedaży części odpadów (które mogą przedstawiać jakąkolwiek wartość dla celów odzysku itp.).

Przedsięwzięcie pod względem formalno-prawnym jest w pełni gotowe do rozpoczęcia i realizacji. (...) 2023 r. została wydana decyzja przez Burmistrz (…), która wskazuje konieczność niezwłocznego usunięcia odpadów niebezpiecznych. Decyzja ta została wydana podstawie art. 26a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

Wcześniej przeprowadzono z urzędu podstępowanie administracyjne i zwrócono się do (...) Państwowej Straży Pożarnej w (…), Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w (…), Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Państwowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej o opinie co do konieczności niezwłocznego usunięcia odpadów.

Postanowieniem z 20 kwietnia 2020 r. (znak: (…)) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w (…) stwierdził występowanie znaczącego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego w związku z obecnością tych odpadów.

Postanowieniem z 30 kwietnia 2020 r. (znak: (…)) Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w (…) pozytywnie zaopiniował konieczność niezwłocznego usunięcia odpadów.

Postanowieniem z 29 kwietnia 2020 r. (znak: (…)) (...) Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wyraził opinię o spełnieniu przesłanek konieczności niezwłocznego usunięcia odpadów.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Gmina (…) jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Towary i usługi nabywane w związku z realizacją przedsięwzięcia pn. „(...)” będą wykorzystywane włącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zadanie zrealizowane będzie zgodnie z działalnością statutową Gminy i należy do zadań wymienionych w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Pytanie

Czy Gmina ma/będzie miała prawo do odliczenia lub zwrotu (odzyskania) podatku od towarów i usług (VAT) od nabycia towarów i usług związanych z realizacją opisanego przedsięwzięcia?

Państwa stanowisko w sprawie

W świetle okoliczności opisanych we wniosku, Wnioskodawca nie ma/nie będzie mieć prawa do odliczenia lub zwrotu (odzyskania) podatku VAT od nabycia towarów i usług związanych z realizacją opisanego przedsięwzięcia.

Uzasadniając ww. stanowisko, wskazać należy, iż zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje zatem wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:

• odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług,
• a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona powyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z kolei, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (por. art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Przy czym, zarówno odpłatna dostawa towarów, jak również odpłatne świadczenie usług, podlegają opodatkowaniu, jeżeli są wykonywane przez podmiot działający w charakterze podatnika VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Pod pojęciem działalności gospodarczej (w myśl ust. 2 powołanego artykułu) rozumie się natomiast wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponadto, w zakresie czynności realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST), istotna jest także regulacja art. 15 ust. 6 powołanej ustawy, w myśl którego, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z opisu sprawy:

• celem opisanego przedsięwzięcia jest (...);
• do zadań własnych Wnioskodawcy, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, należą także sprawy utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych;
• w zw. z ww. przedsięwzięciem Wnioskodawca będzie ponosić tylko wydatki, tj. zapłata za usługę realizowaną przez wykonawcę. Z tytułu realizacji usługi wykonawca wystawi na rzecz Wnioskodawcy fakturę/faktury;
• po stronie Wnioskodawcy w zw. z ww. przedsięwzięciem nie wystąpią natomiast żadne wpływy, np. z tytułu sprzedaży części odpadów (które mogą przedstawiać jakąkolwiek wartość dla celów odzysku, itp.).

Odnosząc powyższe do przywołanych przepisów stwierdzić zatem należy, iż w związku z realizacją opisanego przedsięwzięcia Wnioskodawca nie będzie działać w charakterze podatnika VAT i nie wykona żadnej czynności opodatkowanej VAT. Tym samym, nie ma/nie będzie mieć prawa do odliczenia lub zwrotu (odzyskania) podatku VAT od nabycia towarów i usług związanych z realizacją tego przedsięwzięcia.

Na poparcie ww. stanowiska można powołać m.in. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 marca 2023 r. (0114-KDIP4-1.4012.127.2023-1.PS), w której potwierdzono brak prawa do odliczenia VAT w związku z realizacją przedsięwzięcia mającego na celu usunięcie i unieszkodliwienie złożonych nielegalnie odpadów niebezpiecznych na prywatnych działkach, w ramach programu priorytetowego nr 2.7 „Racjonalne gospodarowanie odpadami i ochrona ziemi. Usuwanie porzuconych odpadów” współfinansowanego z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2–6 ustawy.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Z opisu sprawy wynika, że złożyli Państwo wniosek o dofinansowanie przedsięwzięcia pn. „(...)”.

Celem tego przedsięwzięcia jest (...). Do realizacji zadania zostanie zaangażowany profesjonalny podmiot, który specjalizuje się w usuwaniu i utylizacji odpadów niebezpiecznych. Z tytułu realizacji usługi wykonawca wystawi na Państwa rzecz fakturę/faktury.

Są Państwo czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Towary i usługi nabywane w związku z realizacją ww. przedsięwzięcia będą wykorzystywane włącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na tle przedstawionego opisu sprawy Państwa wątpliwości dotyczą braku prawa do odliczenia lub zwrotu podatku od towarów i usług z tytułu nabycia towarów i usług  w związku z realizacją przedsięwzięcia.  

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Jak Państwo wskazali towary i usługi nabywane w związku z realizacją ww. przedsięwzięcia będą wykorzystywane włącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Z opisu sprawy wynika ponadto, że realizowane przedsięwzięcie jest wykonywane w ramach Państwa zadań własnych. Zatem, realizując przedsięwzięcie, nie występują Państwo w charakterze podatnika VAT, a realizacja przedsięwzięcia nie jest związana z wykonywaniem przez Państwa czynności opodatkowanych. W konsekwencji, nie jest spełniona przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Z uwagi na powyższe okoliczności, nie mają/nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją przedsięwzięcia pn.: „(...)”. Tym samym, z tego tytułu nie przysługuje Państwu również prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.)

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).