Brak obowiązku dokonania korekty uprzednio odliczonego podatku VAT w związku z zaniechaniem inwestycji.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 grudnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 11 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku obowiązku dokonania korekty uprzednio odliczonego podatku VAT w związku z zaniechaniem inwestycji. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 7 lutego 2024 r. (wpływ 7 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2015 roku, na mocy aktu notarialnego, została Pani właścicielką gospodarstwa rolnego zajmującego się chowem trzody chlewnej. Produkcja i sprzedaż trzody chlewnej była w tym momencie stabilna. Postanowiła Pani rozwinąć gospodarstwo i zwiększyć stado. W planach była rozbudowa istniejącego budynku inwentarskiego oraz budowa nowej chlewni. Do zrealizowania planów musiała Pani zaciągnąć kredyt. Rozbudowana chlewnia miała być przeznaczona dla macior z prosiętami, które po odsadzeniu miały być przenoszone do nowej chlewni. W nowej chlewni miało być ok 500 szt. tuczników przygotowywanych do sprzedaży.

Powyższe inwestycje miały służyć czynnościom opodatkowanym.

Rozbudowę chlewni rozpoczęła Pani w 2017 roku, natomiast budowa nowego budynku inwentarskiego rozpoczęła się na początku 2018 roku. Podatek z wyżej wymienionych inwestycji odliczyła Pani jako czynny podatnik VAT. Początkowo wszystko szło zgodnie z planem, do momentu kiedy w 2018 roku zaobserwowano nasilenie przypadków ASF oraz szybkie rozprzestrzenianie się choroby w kraju, a przede wszystkim w województwie (…). Na rynku trzody chlewnej zapanował wtedy chaos. Ceny sprzedaży drastycznie spadły, natomiast koszty produkcji i funkcjonowania gospodarstw wzrosły, co było związane z walką z chorobą i nakładaniem stref z ograniczeniami. W niektórych okresach wystąpił brak możliwości sprzedaży żywca, co mocno przełożyło się na opłacalność Pani gospodarstwa i możliwość spłaty zaciągniętego kredytu inwestycyjnego.

Dodatkowo, ogromne konsekwencje dla cen na rynku polskim miało pojawienie się ASF w Belgii oraz w Niemczech. Niemcy są największym producentem i jednym z największych eksporterów wieprzowiny w Unii Europejskiej. Stawki oferowane za żywiec w Polsce powiązane są z notowaniami cen tuczników na niemieckiej giełdzie. Wystąpienie ASF w Niemczech pogłębiło więc spadek cen trzody chlewnej, natomiast ASF w Belgii nasilił import taniej belgijskiej wieprzowiny do Polski i zmniejszenie popytu na krajową wieprzowinę.

Kolejnym problemem, który pogłębił złą sytuację Pani gospodarstwa było pojawienie się choroby w stadzie. Na przełomie roku 2018-19 wystąpiła ogromna ilość przypadków biegunki u nowonarodzonych prosiąt, które powodowały upadki zwierząt. W czasie trwania choroby padło ponad 100 zwierząt, przez co stado mocno się zmniejszyło. Leczenie pozostałych zwierząt trwało ponad rok, a straty były bardzo trudne do odrobienia.

Kiedy leczenie Pani stada zaczęło przynosić efekty pojawiła się pandemia COVID-19, która ograniczyła popyt na wieprzowinę, szczególnie ze strony gastronomii i spowodowała jeszcze większy spadek eksportu wieprzowiny. W tym czasie zwiększył się również obszar występowania ASF w Polsce i Europie, natomiast w Chinach (największy producent wieprzowiny na świecie) nastąpiła całkowita likwidacja ASF i bardzo dynamiczna odbudowa pogłowia trzody chlewnej. Chiny były głównym importerem żywca z Europy, przez co od sierpnia 2021 roku import zaczął gwałtownie spadać, powodując nadwyżkę wieprzowiny na rynku unijnym i ponowny spadek i tak już niskich cen żywca.

Nie udało się Pani obudować stada po chorobie, miała Pani coraz większy problem ze spłatą kredytu, więc sprzedała Pani większość ziemi. Kolejne źródło dochodu dla gospodarstwa zostało utracone, ponieważ spadła produkcja zboża. W dodatku w lutym 2022 roku podczas wichury została uszkodzona stodoła. Zawaliła się i całe przechowywane tam zapasy zboża zostały zanieczyszczone i zalane.

Rozbudowa chlewni została z trudem ukończona w 2019 roku, budynek został oddany do użytkowania, natomiast budowa nowej chlewni nie została ukończona. Budynek obecnie znajduje się w stanie surowym, bez dachu i bez okien.

Szereg zdarzeń w Pani gospodarstwie oraz na rynku krajowym i światowym, COVID-19, gwałtowny wzrost inflacji i cen materiałów budowlanych w 2021 roku doprowadziły do tego, że straciła Pani większość majątku i nie jest Pani w stanie ukończyć tej budowy. Stado w latach rozpoczynających budowę liczyło ponad 200 szt., natomiast obecnie posiada Pani 6 szt. zwierząt, które planuje sprzedać jak tylko będzie taka możliwość. Kredytu również nie może Pani zaciągnąć, ponieważ nie ma Pani zdolności kredytowej. Ze względu na sytuację finansową nie jest Pani w stanie prowadzić dalej gospodarstwa, w związku z tym chciałaby Pani zrezygnować z bycia czynnym podatnikiem VAT.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

W chwili obecnej chciałaby Pani wyrejestrować się z rejestru podatników VAT czynnych i kontynuować działalność jako podatnik VAT zwolniony (rolnik ryczałtowy). Całkowicie rezygnuje Pani z działu produkcji zwierzęcej i zajmie się Pani jedynie produkcją roślinną, ponieważ posiada jeszcze kawałek ziemi rolnej.

Chciałaby Pani wyrejestrować się z rejestru czynnych podatników podatku VAT od 1 marca 2024 r.

Stan niedokończonej inwestycji nie pozwala na jakiekolwiek jej wykorzystanie. Ponadto 13 grudnia 2023 r. sprzedała Pani ostatnie sztuki trzody chlewnej i nie zamierza Pani posiadać kolejnych zwierząt, więc nie będzie Pani potrzebowała kolejnego budynku inwentarskiego. Przekształcenie rozpoczętej inwestycji w inny rodzaj budynku nie wchodzi w grę, więc budynek pozostanie w takim stanie, w jakim jest (stan surowy, bez dachu, bez okien).

Wydatki na budowę chlewni ponosiła Pani od lutego do grudnia 2018 roku.

Od lutego do grudnia 2018 r. poniosła Pani wydatki w wysokości 187858, 00 zł netto.

Pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy w świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT, w momencie rezygnacji z bycia czynnym podatnikiem VAT (pozostanie rolnikiem ryczałtowym) powinna Pani dokonać korekty podatku naliczonego od wydatków poniesionych na budowę nowej chlewni, która nie została ukończona, a jeśli tak, to czy korekta powinna być od pełnej wartości poniesionych kosztów?

Pani stanowisko w sprawie

Według Pani, nie ma Pani obowiązku korygowania uprzednio odliczonego podatku VAT z uwagi na zaniechanie inwestycji. W Pani ocenie zaniechanie budowy nowej chlewni nastąpiło z przyczyn niezależnych od Pani (nasilenie ASF W Polsce i na świecie, spadek cen żywca, wzrost kosztów produkcji, choroba stada, COVID-19, spadek eksportu mięsa wieprzowego, utrata zapasów zboża, inflacja na artykuły budowlane, która na niektóre towary wykorzystywane w inwestycji wynosiła ponad 100%).

Przywołując treść interpretacji z 5 lutego 2021 r. (nr 0113-KDIPT1-1.4012.876.2020.2.WL), gdzie Dyrektor KIS wskazał, że gdy okoliczności danej sprawy sprowadzają się do zmiany ogólnej sytuacji ekonomicznej czyniącej inwestycję nieopłacalną, nie oznacza to, że wydatki poniesione na inwestycję nie zostały poniesione w celu wykonywania czynności opodatkowanych.

Podobnie stwierdza wyrok z 12 listopada 2020 r. sygn. C-734/19. TSUE wskazał, że prawo do odliczenia podatku VAT od towarów i usług nabytych w celu dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu zostaje zachowane, gdy początkowo planowane inwestycje zaniechano z uwagi na okoliczności niezależne od woli podatnika.

W podobny sposób TSUE wypowiedział się w wyroku z 6 października 2022 r. sygn. C-293/21 wskazując, że powstałe już prawo do odliczenia podatku naliczonego co do zasady pozostaje nabyte nawet jeśli planowana działalność gospodarcza nie została później zrealizowana, a co za tym idzie - nie doprowadziła do dokonania czynności opodatkowanych podatkiem VAT lub jeśli ze względu na okoliczności niezależne od woli podatnika nie mógł on wykorzystać towarów lub usług, od których został odliczony podatek VAT, w ramach transakcji podlegających opodatkowaniu.

W świetle powyższego, uważa Pani, że budowa nowego budynku inwentarskiego została zaniechana z uwagi na obiektywne i niezależne okoliczności takie jak: siła wyższa, pogorszenie sytuacji rynkowej, wzrost cen materiałów i robót budowlanych, zła koniunktura gospodarcza, bardzo duża inflacja.

Pani decyzja o zaniechaniu budowy nowej chlewni była wyłącznie skutkiem zmiany sytuacji gospodarczej, co powinno pozwolić na brak konieczności korygowania uprzednio odliczonego podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z tym przepisem:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach np. przyszłej działalności opodatkowanej.

Zatem, w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując tych czynności.

Zatem w sytuacji, gdy podatnik dokonuje nabycia towarów i usług, które zmierzają do przyszłego wykorzystania ich dla czynności opodatkowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej bez względu na to jakie faktycznie będą efekty tej działalności, należy uznać w momencie ich nabycia za związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

W tym miejscu należy podkreślić również, że Trybunał Sprawiedliwości UE wielokrotnie stwierdzał, że prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów podatku VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem, że sama podlega podatkowi VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny.

Potwierdzeniem powyżej przedstawionej linii orzecznictwa jest m.in. wyrok TSUE w sprawie C-268/83 D.A. Rompelman i E.A. Rompelman-Van Deelen, z którego to wynika, że regulacja dotycząca odliczenia ma za cel całkowicie odciążyć podmiot podlegający opodatkowaniu podatkiem VAT od podatku od wartości dodanej, który jest winien zapłacić w związku ze swoją działalnością gospodarczą. Wspólny system wartości dodanej zapewnia, że obciążenie podatkiem VAT jest całkowicie neutralne wobec każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od celów i wyników przedsiębiorstwa, pod warunkiem, że takie przedsiębiorstwo samo w sobie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 91 ustawy.

W świetle art. 91 ust. 1 ustawy:

Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

W oparciu o art. 91 ust. 2 ustawy:

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Stosownie do art. 91 ust. 3 ustawy:

Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Według art. 91 ust. 4 ustawy:

W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

Na mocy art. 91 ust. 5 ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Na podstawie art. 91 ust. 6 ustawy:

W przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

1)opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;

2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Jak stanowi art. 91 ust. 7 ustawy:

Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Zgodnie z art. 91 ust. 8 ustawy:

Korekty, o której mowa w ust. 5-7, dokonuje się również, jeżeli towary i usługi nabyte do wytworzenia towaru, o którym mowa w ust. 2, zostały zbyte lub zmieniono ich przeznaczenie przed oddaniem tego towaru do użytkowania.

Z przywołanych wyżej przepisów art. 86 i art. 91 ustawy wynika, że podatnik jest zobowiązany do rozpoznania prawa do odliczenia podatku naliczonego w momencie nabycia towarów i usług oraz dokonania ewentualnej korekty tego odliczonego bądź nieodliczonego podatku w przypadku późniejszej zmiany przeznaczenia nabytych towarów i usług lub zmiany sposobu wykorzystania.

Z opisu sprawy wynika że w 2015 roku, na mocy aktu notarialnego, została Pani właścicielką gospodarstwa rolnego zajmującego się chowem trzody chlewnej. Produkcja i sprzedaż trzody chlewnej była w tym momencie stabilna. Postanowiła Pani rozwinąć gospodarstwo i zwiększyć stado. W planach była rozbudowa istniejącego budynku inwentarskiego oraz budowa nowej chlewni. Do zrealizowania planów musiała Pani zaciągnąć kredyt.

Powyższe inwestycje miały służyć czynnościom opodatkowanym. Podatek z wyżej wymienionych inwestycji odliczyła Pani jako czynny podatnik VAT.

W nowej chlewni miało być ok 500 szt. tuczników przygotowywanych do sprzedaży. Rozbudowę chlewni rozpoczęła Pani w 2017 roku, natomiast budowa nowego budynku inwentarskiego rozpoczęła się na początku 2018 roku.

Początkowo wszystko szło zgodnie z planem, do momentu kiedy w 2018 roku zaobserwowano nasilenie przypadków ASF oraz szybkie rozprzestrzenianie się choroby w kraju a przede wszystkim w województwie (…). Na rynku trzody chlewnej zapanował wtedy chaos. W niektórych okresach wystąpił brak możliwości sprzedaży żywca, co mocno przełożyło się na opłacalność Pani gospodarstwa.

Dodatkowo, ogromne konsekwencje dla cen na rynku polskim miało pojawienie się ASF w Belgii oraz w Niemczech. Kolejnym problemem, który pogłębił złą sytuację Pani gospodarstwa było pojawienie się choroby w stadzie.

Na przełomie roku 2018-19 wystąpiła ogromna ilość przypadków biegunki u nowonarodzonych prosiąt, które powodowały upadki zwierząt. W czasie trwania choroby padło ponad 100 zwierząt, przez co stado mocno się zmniejszyło. Leczenie pozostałych zwierząt trwało ponad rok, a straty były bardzo trudne do odrobienia. Kiedy leczenie stada zaczęło przynosić efekty pojawiła się pandemia COVID-19, która ograniczyła popyt na wieprzowinę, szczególnie ze strony gastronomii i spowodowała jeszcze większy spadek eksportu wieprzowiny. W tym czasie zwiększył się również obszar występowania ASF w Polsce i Europie.

W lutym 2022 roku podczas wichury została uszkodzona stodoła. Zawaliła się i całe przechowywane tam zapasy zboża zostały zanieczyszczone i zalane. Budowa nowej chlewni nie została ukończona. Budynek obecnie znajduje się w stanie surowym, bez dachu i bez okien. Szereg zdarzeń w Pani gospodarstwie oraz na rynku krajowym i światowym, COVID-19, gwałtowny wzrost inflacji i cen materiałów budowlanych w 2021 roku doprowadziły do tego, że straciła Pani większość majątku i nie jest w stanie ukończyć tej budowy. Stado w latach rozpoczynających budowę liczyło ponad 200 szt., natomiast obecnie nie posiada Pani zwierząt, które planuje sprzedać. Ze względu na sytuację finansową nie jest Pani w stanie prowadzić dalej gospodarstwa, w związku z tym chciałaby Pani zrezygnować z bycia czynnym podatnikiem VAT wyrejestrować się z rejestru podatników VAT czynnych i kontynuować działalność jako podatnik VAT zwolniony (rolnik ryczałtowy). Jednakże całkowicie rezygnuje Pani z działu produkcji zwierzęcej i zajmie się Pani jedynie produkcją roślinną, ponieważ posiada jeszcze kawałek ziemi rolnej. Stan niedokończonej inwestycji nie pozwala na jakiekolwiek jej wykorzystanie. Nie zamierza Pani posiadać kolejnych zwierząt, więc nie będzie Pani potrzebowała kolejnego budynku inwentarskiego. Przekształcenie rozpoczętej inwestycji w inny rodzaj budynku również nie jest możliwe, więc budynek pozostanie w takim stanie, w jakim jest (stan surowy, bez dachu, bez okien).

Wątpliwości Pani dotyczą tego czy w momencie rezygnacji z bycia czynnym podatnikiem VAT powinna Pani dokonać korekty podatku naliczonego od wydatków poniesionych na budowę nowej chlewni, która nie została ukończona.

Stwierdzenie, czy konieczność korekty rzeczywiście zachodzi wymaga zbadania okoliczności, na skutek których podatnik zaniechał inwestycji lub wykonywania czynności opodatkowanych. Taki wniosek można wyciągnąć z orzeczeń ETS wydanych na kanwie przepisu art. 20(1)(b) VI Dyrektywy, a mianowicie w sprawie C-37/95 Państwo Belgijskie a Ghent Coal Terminal NV oraz C-110/94 między Intercommunale voor zeewaterontziliting (INZO) a Państwem Belgijskim. W obu przypadkach chodziło o sytuacje, w których podatnik zaniechał inwestycji z przyczyn „pozostających poza jego kontrolą”, na skutek decyzji innego organu nakazującego zmianę miejsca prowadzenia działalności i zamiany działki, na której rozpoczęto inwestycję (C-37/95) i sytuacji, w której „decyzja o zaniechaniu inwestycji wynikała z przeprowadzonego studium jej opłacalności, które nie potwierdziło możliwości generowania zysku z danej działalności” (C-110/94).

Zatem podatnik jest uprawniony do odliczenia podatku VAT naliczonego od towarów i usług nabytych w związku z pracami inwestycyjnymi wykonywanymi z przeznaczeniem ich na planowaną działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu, a nabyte prawo do odliczenia pozostaje w mocy, nawet jeśli w wyniku niezależnych od niego okoliczności podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów lub usług do transakcji podlegających opodatkowaniu. Zawsze jednak należy brać pod uwagę okoliczności towarzyszące temu zachowaniu, a w szczególności, czy były one konsekwencją zdarzeń od podatnika niezależnych, czy też - podejmowanych świadomie decyzji gospodarczych.

Tym samym w sytuacji, kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo do odliczenia zostaje zachowane.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że ponosząc wydatki w związku z przedmiotowymi inwestycjami mającymi służyć - jak wynika z opisu sprawy - czynnościom opodatkowanym, miała Pani prawo (o ile nie wystąpiły przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy) do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur związanych z poniesieniem tych wydatków.

Jednocześnie przedstawiony we wniosku opis sprawy wskazuje, że przyczyny podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji wynikają z okoliczności od Pani niezależnych. Wskazała Pani bowiem, że nasilenie przypadków ASF oraz szybkie rozprzestrzenianie się choroby w kraju, a przede wszystkim w województwie (…). Na przełomie roku 2018-19 w Pani stadzie z powodu choroby padło 100 zwierząt, przez co stado mocno się zmniejszyło, a straty były bardzo trudne do odrobienia. Kiedy leczenie stada zaczęło przynosić efekty pojawiła się pandemia COVID-19, która ograniczyła popyt na wieprzowinę. Szereg zdarzeń w Pani gospodarstwie oraz na rynku krajowym i światowym, COVID-19, gwałtowny wzrost inflacji i cen materiałów budowlanych w 2021 roku doprowadziły do tego, że straciła Pani większość majątku i nie jest w stanie ukończyć rozpoczętej budowy nowej chlewni. Ponadto w lutym 2022 roku podczas wichury została uszkodzona stodoła. Zawaliła się i całe przechowywane tam zapasy zboża zostały zanieczyszczone i zalane. Ze względu na sytuację finansową nie jest Pani w stanie ukończyć inwestycji. Ponadto , z powyższych przyczyn zaprzestała Pani już hodowli trzody chlewnej.

Należy mieć na uwadze, że gdy okoliczności danej sprawy sprowadzają się do zmiany zewnętrznej sytuacji czyniącej inwestycję niewykonalną, nie oznacza to, że wydatki poniesione na inwestycję nie zostały poniesione w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Wprawdzie w przedstawionej sytuacji to Pani podjęła decyzję o zaniechaniu przedmiotowej inwestycji, jednak spowodowane zostało to warunkami niezależnymi od Pani.

Dla oceny związku wydatku ze sprzedażą opodatkowaną należy brać pod uwagę przede wszystkim cel wydatku w dacie jego poniesienia. W przedmiotowej sprawie cel ten był taki sam w dacie poniesienia przedmiotowych wydatków jak w dacie zaniechania inwestycji. Celem tym była wyłącznie produkcja i sprzedaż trzody chlewnej. Powodowana warunkami zewnętrznymi rezygnacja z inwestycji, nie oznacza, że zmianie uległ cel ponoszenia przez Panią wydatków związanych z realizacją budowy budynku chlewni. Rezygnacja przez Panią z inwestycji nie spowodowała, że uległ zmianie cel wydatków poniesionych w związku z tą inwestycją, w okresie, w którym Pani rozpoczęła jej realizację. Jak wynika z wniosku, podjęta przez Panią decyzja o zaniechaniu inwestycji jest wynikiem wyczerpania zasobów finansowych, szeregiem zdarzeń w Pani gospodarstwie oraz na rynku krajowym i światowym, COVID-19, gwałtownym wzrostem inflacji i cen materiałów budowlanych w 2021 roku.

Powyższe należy traktować jako okoliczność, która ma charakter zewnętrzny niezależny od Pani woli, a tym samym rezygnacja z inwestycji spowodowana jest okolicznościami, za które nie ponosi Pani odpowiedzialności.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa, przedstawione okoliczności sprawy, a także orzecznictwo TSUE - pomimo decyzji o zaniechaniu inwestycji - zachowa Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z budową budynku chlewni, a powyższe wynika z faktu, że na moment ponoszenia tych wydatków - inwestycja miała służyć czynnościom wyłącznie opodatkowanym w związku z czym odliczyła Pani podatek VAT, a zaniechanie inwestycji nastąpiło z przyczyn niezależnych (zewnętrznych) w chwili ponoszenia tych wydatków.

Zatem zaniechanie inwestycji, w tym konkretnym przypadku, nie będzie pozbawiać Pani prawa do odliczenia podatku naliczonego od poniesionych wydatków, a w konsekwencji nie będzie Pani zobowiązana do dokonania korekty podatku odliczonego.

Jednocześnie należy wskazać, że w tym konkretnym przypadku, pomimo tego, że zamierza Pani zrezygnować z bycia czynnym podatnikiem VAT i zostać rolnikiem ryczałtowym (podmiotem zwolnionym) nie dojdzie tu do zmiany przeznaczenia ww. inwestycji (budynku chlewni). Wynika to z faktu, że zmieniła Pani profil działalności tzn. zaprzestała Pani hodowli trzody chlewnej, i będzie Pani uprawiać ziemię. Jak wynika z opisu sprawy zaniechana inwestycja nie będzie wykorzystywana przez Panią w działalności zwolnionej polegającej na uprawie ziemi i produkcji roślinnej.

Tym samym Pani stanowisko uznaję za prawidłowe.

Z uwagi na to, że Pani stanowisko w zakresie pytania w części dotyczącej obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego od wydatków poniesionych na budowę nowej chlewni której inwestycja została zaniechana uznano za prawidłowe to odpowiedź na pytanie w zakresie dotyczącym czy korekta powinna być od pełnej wartości poniesionych kosztów stała się bezzasadna.

Dodatkowe informacje

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę 1należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).