Interpretacja indywidualna z dnia 12 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.644.2023.3.HW
Temat interpretacji
Ustalenie, czy w związku z przekazaniem byłej żonie, w ramach umowy o częściowy podział majątku, pojazdu wykupionego z leasingu powstanie obowiązek podatkowy.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy w związku z przekazaniem byłej żonie, w ramach umowy o częściowy podział majątku, pojazdu wykupionego z leasingu powstanie obowiązek podatkowy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 23 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy w związku z przekazaniem byłej żonie, w ramach umowy o częściowy podział majątku, pojazdu wykupionego z leasingu powstanie obowiązek podatkowy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1), ustalenia podstawy opodatkowania dla tej czynności (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) oraz prawa do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego przy nabyciu ww. pojazdu (pytanie oznaczone we wniosku nr 3). Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 18 stycznia 2024 r. (wpływ 18 stycznia 2024 r. i 2 lutego 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca od lipca 2007 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca zawarł w dniu 7 grudnia 2016 r. umowę leasingu operacyjnego, mającą za przedmiot fabrycznie nowy samochód osobowy marki (…).
Zgodnie z postanowieniami przedmiotowej umowy, Wnioskodawca dokonał zapłaty opłaty wstępnej w wysokości 45% ceny pojazdu, a następnie uiszczał opłaty leasingowe w 24 równych ratach, płatnych miesięcznie. Po dokonaniu zapłaty wszystkich rat, Wnioskodawca skorzystał z opcji wykupu pojazdu za kwotę stanowiącą 19% ceny pojazdu, co też nastąpiło na podstawie faktury VAT z dnia 21 stycznia 2019 r.
Wskazany wyżej pojazd wykorzystywany był przez Wnioskodawcę w ramach tzw. użytku mieszanego, tj. zarówno do celów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych. W okresie obowiązywania umowy leasingu Wnioskodawca odliczał 50% kwoty podatku VAT od każdej raty leasingowej, a także z tytułu wydatków ponoszonych w związku z eksploatacją samochodu.
Wartość pojazdu na fakturze ze stycznia 2019 r., dokumentującej wykup z leasingu, określona została na kwotę (...) zł brutto (w tym 23% VAT, tj. (...) zł). Faktura ta została wystawiona na prowadzoną przez Wnioskodawcę działalność gospodarczą.
Wnioskodawca zaliczył fakturę dokumentującą wykup pojazdu do kosztów podatkowych oraz dokonał odliczenia 50% kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze (co stanowiło kwotę (...)). Następnie pojazd został ujęty bezpośrednio w kosztach w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę, zgodnie z art. 22d ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 2647, ze zm.).
Po wykupie pojazdu z leasingu nie był on jednak wykorzystywany przez Wnioskodawcę na cele związane z działalnością gospodarczą. Wnioskodawca do lutego 2019 r. pozostawał w związku małżeńskim, w którym obowiązywała wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). W związku z rozwiązaniem małżeństwa Wnioskodawcy przez rozwód, strony wspólnie postanowiły, że w ramach umownego podziału majątku, wskazany wyżej pojazd przypadnie byłej żonie Wnioskodawcy, która jest obecnie jego wyłącznym użytkownikiem. W tym celu strony zawarły w roku 2019 umowę przedwstępną częściowego podziału majątku. Aktualnie strony zamierzają sporządzić umowę o częściowym podziale majątku, obejmującą przedmiotowy pojazd, która to umowa stanowić będzie podstawę uzyskania przez byłą żonę Wnioskodawcy pełnego prawa własności pojazdu, co z kolei umożliwi jego przerejestrowanie.
Uzupełnienie opisu sprawy
1.W odpowiedzi na pytanie: „kiedy dokładnie nastąpiło/nastąpi przekazanie wykupionego samochodu osobowego byłej żonie?” wskazał Pan, że: „Przekazanie wykupionego samochodu osobowego byłej żonie nastąpi w pierwszym półroczu 2024 na drodze umowy o częściowy podział majątku”.
2.Z kolei na pytanie: „czy wykupił Pan pojazd na cele prowadzonej działalności gospodarczej (czy pojazd po wykupie był wprowadzony do działalności gospodarczej)?” odpowiedział Pan, że: „Pojazd po wykupie nie był wprowadzony do działalności gospodarczej (jako środek trwały). Faktura wykupu z leasingu została wprowadzona jako faktura kosztowa (wartość netto (...)), wartość wykupu < 10 tys. zł”.
3. Pojazd po wykupie nie był użytkowany w działalności gospodarczej.
4.Po wykupie samochodu nie dokonywano zakupu części składowych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
5.Po wykupie samochodu nie dokonywano zakupu towarów i/lub usług obejmujących koszty eksploatacyjne (wszelkie koszty utrzymania i eksploatacji ponosiła była małżonka).
6.Po wykupie pojazd wykorzystywany był wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.
7.Po wykupie pojazdu z leasingu pojazd został przekazany do użytkowania byłej małżonce, która jest jego posiadaczem i wykorzystuje go do celów prywatnych.
8.W odpowiedzi na pytanie o treści: „czy w okresie użytkowania pojazdu od dnia wykupu samochodu z leasingu dokonywał Pan zakupu paliwa do ww. samochodu? Jeśli tak, to:
a)czy dokonywał Pan odliczenia podatku naliczonego od ww. wydatków?
b)kiedy dokładnie wydatki te były poniesione?” wskazał Pan, że: „Po wykupie pojazdu przedsiębiorca nie dokonywał zakupu paliwa do niego”.
9.Natomiast na pytanie o treści: „czy wskazywał Pan u podmiotu dokonującego sprzedaży, że dokonuje Pan zakupu na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą podając przy zakupie NIP i nr rejestracyjny samochodu osobowego, prosząc o wystawienie faktury (lub paragonu z NIP)? Jeśli tak, to należy wskazać dlaczego?” wskazał Pan, że: „W części G wniosku wskazano, że faktura dokumentująca wykup pojazdu została wystawiona na prowadzoną przez przedsiębiorcę działalność gospodarczą. W związku z tym, że na fakturze widniał NIP przedsiębiorcy i numer rejestracyjny pojazdu. Pierwotnie przedsiębiorca zamierzał nadal wykorzystywać pojazd w działalności gospodarczej, jednak zrezygnował z tego rozwiązania i posiadaczem pojazdu została była małżonka przedsiębiorcy”.
10.Z kolei w odpowiedzi na pytanie: „czy w okresie użytkowania pojazdu od dnia wykupu samochodu z leasingu dokonywał Pan zakupu ubezpieczenia samochodu osobowego? Jeśli tak, to:
a)kiedy dokładnie umowa ta została zawarta?
b)czy wskazywał Pan w zawartej umowie ubezpieczeniowej, że pojazd jest wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej? Jeśli tak, to dlaczego?
c)czy z tytułu przekazania pojazdu byłej żonie otrzymał/otrzyma Pan jakiekolwiek wynagrodzenie?
d)czy wartość początkowa samochodu (w momencie jego wykupu) przekraczała 15 000 zł? Jeżeli tak, to czy doszło do zmiany jego wykorzystania w okresie 12 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym dokonano jego wykupu, np. poprzez przekazanie go do celów prywatnych?” wskazał Pan, że: „W okresie użytkowania pojazdu od dnia wykupu dokonywano zakupu ubezpieczenia OC/AC:
a)zawarto następujące umowy ubezpieczenia:
-na okres od 7 grudnia 2016 r. do 6 grudnia 2017 r.,
-na okres od 7 grudnia 2017 r. do 6 grudnia 2018 r.,
-na okres od 7 grudnia 2018 r. do 6 grudnia 2019 r.,
-na okres od 12 grudnia 2019 r. do 11 grudnia 2020 r.,
-na okres od 12 grudnia 2020 r. do 11 grudnia 2021 r.,
-na okres od 12 grudnia 2021 r. do 11 grudnia 2022 r.,
-na okres od 12 grudnia 2013 r. do 11 grudnia 2024 r.;
b)w zawartych umowach nie wskazywano, że pojazd jest wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej. Co więcej, umowy ubezpieczenia wskazane w tiret 5, 6, 7 zawierała Pana była żona jako ubezpieczająca (tiret 4 opłacenie przez Pana byłą małżonkę, bez wpisu jako ubezpieczająca);
c)z tytułu przekazania pojazdu przedsiębiorca nie otrzyma od byłej żony żadnego wynagrodzenia. Pojazd będzie stanowił element rozliczeń byłych małżonków w ramach umowy o częściowy podział majątku wspólnego;
d)wartość początkowa pojazdu w ramach wykupu nie przekraczała 15.000 zł. Jak wskazano już w części G wniosku, wartość pojazdu na fakturze wykupu wyniosła (...) zł brutto tj. (...) zł netto + (...) zł (23% VAT)”.
Pytania
1.Czy w związku z przekazaniem przez Wnioskodawcę byłej żonie, w ramach umowy o częściowy podział majątku, pojazdu wykupionego z leasingu i następnie ujętego bezpośrednio w kosztach w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę, powstanie u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z tytułu podatku VAT?
2.W przypadku objęcia czynności opisanej w punkcie 1) obowiązkiem podatkowym z tytułu podatku VAT, czy podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość pojazdu wykazana na fakturze wykupu, czy też wartość rynkowa pojazdu na dzień zawarcia umowy o częściowy podział majątku?
3.W przypadku objęcia czynności opisanej w punkcie 1) obowiązkiem podatkowym z tytułu podatku VAT, czy Wnioskodawca będzie miał prawo do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego przy nabyciu?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1
Czynności podejmowane poza prowadzoną działalnością gospodarczą nie będą stanowić bowiem czynności opodatkowanych podatkiem VAT, gdyż dokonująca ich osoba fizyczna nie będzie występować w charakterze podatnika. Innymi słowy, dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wtedy, gdy jest dokonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności. Przyjęcie, że dany podmiot, sprzedając towar (np. pojazd), działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę profesjonalną. Przejawem natomiast takiej aktywności mogą być chociażby działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży pojazdu, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług handlu pojazdami. Jak zostało to już przedstawione w części G złożonego wniosku, samochód osobowy mający stanowić przedmiot umowy o częściowy podział majątku, został wykupiony z leasingu na Wnioskodawcę jako osobę prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Wprawdzie podatek należny wykazany na fakturze dokumentującej wykup pojazdu od leasingodawcy został przez Wnioskodawcę odliczony od podatku VAT należnego za relewantny okres, a wydatki poniesione na wykup zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, to jednak pojazd nie był następnie wykorzystywany przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej. Przez cały okres po wykupie z leasingu pojazd był użytkowany wyłącznie przez byłą żonę Wnioskodawcy do celów prywatnych. W tym stanie rzeczy, zdaniem Wnioskodawcy, zasadna jest konkluzja, że w momencie przekazania byłej żonie wskazanego wyżej pojazdu w ramach umowy o częściowy podział majątku wspólnego, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu podatku VAT, gdyż przekazanie to nie będzie dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ani też nie będzie dotyczyć składnika wykorzystywanego w działalności gospodarczej.
Ad 2
W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku objęcia obowiązkiem podatkowym z tytułu podatku VAT czynności przekazania byłej żonie pojazdu w ramach częściowego podziału majątku, podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość rynkowa tego pojazdu ustalona na dzień sporządzenia umowy o częściowy podział majątku. Stosownie do art. 29a ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów. W świetle przytoczonego przepisu należy stwierdzić, że podstawą opodatkowania jest wprawdzie cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru, lecz skorygowana na dzień, w którym dochodzi do nieodpłatnego przekazania tych towarów. Zatem w przedstawionym wyżej stanie faktycznym, podstawę opodatkowania stanowi cena nabycia pojazdu, rozumiana jako cena zaktualizowana na moment przekazania pojazdu, czyli cena, jaką Wnioskodawca uzyskałby w dniu przekazania pojazdu byłej żonie. Oznacza to, iż podstawy opodatkowania nie stanowi w szczególności wartość pojazdu, wykazana na fakturze wykupu z leasingu.
Ad 3
Zdaniem Wnioskodawcy, brak będzie podstaw do skorzystania z prawa do korekty podatku naliczonego przy nabyciu pojazdu. Stosownie do treści art. 90b ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy, w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiła kwota, o której mowa w art. 86a ust. 1, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu. Z kolei wolą ustawodawcy wyrażoną w art. 90b ust. 6 ustawy o VAT, w przypadku pojazdów samochodowych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15.000 zł korekty, o której mowa w ust. 1, dokonuje się, jeżeli zmiana ich wykorzystywania nastąpiła w okresie 12 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania ten pojazd samochodowy. Przepisy ust. 2-5 stosuje się odpowiednio. Przytoczone przepisy mają również zastosowanie w niniejszej sprawie, gdyż zgodnie z art. 90b ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 1, nastąpi sprzedaż pojazdu samochodowego, uznaje się, że wykorzystanie tego pojazdu zostało zmienione na wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej, aż do końca okresu korekty. Przenosząc treść przytoczonych przepisów na grunt niniejszej sprawy, wypada zauważyć, że wartość pojazdu na fakturze wykupu z leasingu określona została na kwotę (...) zł brutto ((...) zł netto). Okoliczność ta ma o tyle znaczenie, że dla potrzeb korekty decydująca jest wartość pojazdu oraz kwota VAT naliczonego z tytułu wykupu pojazdu po okresie leasingu, a nie kwota VAT należnego z tytułu jego późniejszej odprzedaży (czy z tytułu przekazania w ramach umowy o częściowy podział majątku). Skoro zatem tak ustalona wartość początkowa pojazdu nie przekracza 15.000 zł, to możliwość dokonania korekty, o której mowa w art. 90b ust. 1 ustawy o VAT, mogła nastąpić jedynie w okresie 12 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nabyto pojazd. Z uwagi na upływ tego terminu, przy założeniu, iż w opisanym wyżej stanie faktycznym czynność przekazania byłej żonie pojazdu wykupionego z leasingu jest objęta obowiązkiem podatkowym z tytułu podatku VAT, brak będzie możliwości skorzystania z prawa do przedmiotowej korekty.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług – w świetle powyższych przepisów – jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze, czynność powinna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – musi być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy w stosunku do tej konkretnej czynności.
Należy wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym:
Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.
Zgodnie z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Natomiast, ustrój majątkowy małżeński, definiowany jako sytuacja prawna małżonka wobec majątku drugiego małżonka, regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2809).
W świetle art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
W myśl art. 35 Kodeks rodzinny i opiekuńczy,
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Stosownie do art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeks rodzinny i opiekuńczy,
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Jak stanowi art. 43 § 1 Kodeks rodzinny i opiekuńczy,
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.
W myśl art. 19a ust. 2 ustawy:
W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.
Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.
W myśl art. 7091 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Natomiast zgodnie z art. 70916 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.
Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz.
W świetle ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego – jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu, także przed upływem okresu, na jaki umowa obowiązuje, jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca od lipca 2007 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w ramach tej działalności, Wnioskodawca zawarł w dniu 7 grudnia 2016 r. umowę leasingu operacyjnego, mającą za przedmiot fabrycznie nowy samochód osobowy. Po dokonaniu zapłaty wszystkich rat, Wnioskodawca skorzystał z opcji wykupu pojazdu za kwotę stanowiącą 19% ceny pojazdu, co też nastąpiło na podstawie faktury z 21 stycznia 2019 r. Wskazany wyżej pojazd wykorzystywany był przez Wnioskodawcę w ramach tzw. użytku mieszanego, tj. zarówno do celów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych. W okresie obowiązywania umowy leasingu Wnioskodawca odliczał 50% kwoty podatku VAT od każdej raty leasingowej, a także z tytułu wydatków ponoszonych w związku z eksploatacją samochodu. Wartość pojazdu na fakturze ze stycznia 2019 r., dokumentującej wykup z leasingu, określona została na kwotę (...) zł brutto (w tym 23% VAT, tj. (...) zł). Faktura ta została wystawiona na prowadzoną przez Wnioskodawcę działalność gospodarczą. Wnioskodawca dokonał odliczenia 50% kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze (co stanowiło kwotę (...) zł). Po wykupie pojazdu z leasingu nie był on jednak wykorzystywany przez Wnioskodawcę na cele związane z działalnością gospodarzą. Wnioskodawca do lutego 2019 r. pozostawał w związku małżeńskim, w którym obowiązywała wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). W związku z rozwiązaniem małżeństwa Wnioskodawcy przez rozwód, strony wspólnie postanowiły, że w ramach umownego podziału majątku, wskazany wyżej pojazd przypadnie byłej żonie Wnioskodawcy, która jest obecnie jego wyłącznym użytkownikiem. W tym celu strony zawarły w roku 2019 umowę przedwstępną częściowego podziału majątku. Aktualnie strony zamierzają sporządzić umowę o częściowym podziale majątku, obejmującą przedmiotowy pojazd, która to umowa stanowić będzie podstawę uzyskania przez byłą żonę Wnioskodawcy pełnego prawa własności pojazdu, co z kolei umożliwi jego przerejestrowanie. Przekazanie wykupionego samochodu osobowego byłej żonie nastąpi w pierwszym półroczu 2024 na drodze umowy o częściowy podział majątku. Pojazd po wykupie nie był wprowadzony do działalności gospodarczej (jako środek trwały). Faktura wykupu z leasingu została wprowadzona jako faktura kosztowa. Pojazd po wykupie nie był użytkowany w działalności gospodarczej. Po wykupie samochodu: nie dokonywano zakupu części składowych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nie dokonywano zakupu towarów i/lub usług obejmujących koszty eksploatacyjne (wszelkie koszty utrzymania i eksploatacji ponosiła była małżonka). Po wykupie pojazdu z leasingu pojazd został przekazany na Pana własne cele prywatne (do użytkowania byłej małżonce, które jest jego posiadaczem i wykorzystuje go do celów prywatnych). Po wykupie pojazdu nie dokonywał Pan zakupu paliwa do niego. Faktura dokumentująca wykup pojazdu została wystawiona na prowadzoną przez przedsiębiorcę działalność gospodarczą. Pierwotnie zamierzał Pan nadal wykorzystywać pojazd w działalności gospodarczej, jednak zrezygnował z tego rozwiązania i posiadaczem pojazdu została była małżonka. Z tytułu przekazania pojazdu nie otrzyma Pan od byłej żony żadnego wynagrodzenia. Pojazd będzie stanowił element rozliczeń byłych małżonków w ramach umowy o częściowy podział majątku wspólnego.
Pana wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia, czy w związku z przekazaniem przez Wnioskodawcę byłej żonie, w ramach umowy o częściowy podział majątku, pojazdu wykupionego z leasingu, i następnie ujętego bezpośrednio w kosztach w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę, powstanie u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z tytułu podatku VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając towar (np. samochód) działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu ruchomościami (np. samochodami), która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży samochodu, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług handlu samochodami. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
W przedmiotowej sprawie, w świetle wskazanych przez Pana okoliczności, stwierdzić należy, że dokonując przekazania w ramach umowy o częściowy podział majątku pojazdu wykupionego z leasingu nie będzie Pan działał w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
Jak wynika z okoliczności sprawy, po zakończeniu umowy leasingu Wnioskodawca skorzystał z opcji wykupu pojazdu za kwotę stanowiącą 19% ceny pojazdu, co też nastąpiło na podstawie faktury. W związku z wykupem ww. pojazdu dokonał Pan odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego wykazanej na fakturze. Po wykupie pojazdu z leasingu nie był on jednak wykorzystywany przez Pana na cele związane z działalnością gospodarczą. Do lutego 2019 r. pozostawał Pan w związku małżeńskim, w którym obowiązywała wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). W związku z rozwiązaniem małżeństwa Wnioskodawcy przez rozwód, strony wspólnie postanowiły, że w ramach umownego podziału majątku, wskazany wyżej pojazd przypadnie byłej żonie Wnioskodawcy, która jest obecnie jego wyłącznym użytkownikiem.
Przekazanie przez Pana samochodu w ramach podziału majątku stanowić będzie zatem zwykłe wykonywanie prawa własności. Tym samym, będzie Pan przekazywać samochód, stanowiący Pana majątek prywatny, korzystając z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Skutkiem tego, zamierzona czynność nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz okoliczności analizowanej sprawy stwierdzam, że sprzedaż samochodu, który po wykupie nie jest i nie będzie wykorzystywany w działalności, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku ze sprzedażą ww. samochodu nie będzie Pan działał w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a sprzedaż nie będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy, lecz w ramach zarządu majątkiem osobistym.
Podsumowując, w odpowiedzi na pytanie oznaczone we wniosku nr 1, należy wskazać, że w związku z przekazaniem przez Wnioskodawcę byłej żonie, w ramach umowy o częściowy podział majątku w roku 2024, pojazdu wykupionego w roku 2019 z leasingu i następnie ujętego bezpośrednio w kosztach w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę, jednakże, który bezpośrednio po wykupie nie był wykorzystywany przez Wnioskodawcę na cele związane z działalnością gospodarczą i został przekazany do użytkowania byłej małżonce, która jest jego posiadaczem i wykorzystuje go do celów prywatnych, nie powstanie u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z tytułu podatku od towarów i usług.
Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Kolejne Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, w przypadku objęcia czynności opisanej w punkcie 1) obowiązkiem podatkowym z tytułu podatku VAT, czy podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość pojazdu wykazana na fakturze wykupu, czy też wartość rynkowa pojazdu na dzień zawarcia umowy o częściowy podział majątku oraz czy Wnioskodawca będzie miał prawo do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego przy nabyciu (pytania oznaczone we wniosku nr 2 i 3).
W tym miejscu należy zaznaczyć, że z uwagi na rozstrzygnięcie, że w związku z przekazaniem przez Wnioskodawcę byłej żonie, w ramach umowy o częściowy podział majątku, pojazdu wykupionego z leasingu i następnie ujętego bezpośrednio w kosztach w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę, nie powstanie u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z tytułu podatku od towarów i usług, odpowiedź na pytania oznaczone we wniosku nr 2 i 3 stała się bezzasadna.
Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi w zakresie zadanych pytań. Inne kwestie nieobjęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności ustalenia, czy przekazanie ww. pojazdu od razu po jego wykupie do użytkowania na własne cele prywatne (przekazanie pojazdu byłej małżonce), podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz czy wówczas należało dokonać korekty podatku naliczonego, gdyż w tym zakresie nie sformułowano pytań.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Ponadto, należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.
W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Ta interpretacja rozstrzyga w zakresie ustalenia, czy w związku z przekazaniem byłej żonie, w ramach umowy o częściowy podział majątku, pojazdu wykupionego z leasingu powstanie obowiązek podatkowy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1), ustalenia podstawy opodatkowania dla tej czynności (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) oraz prawa do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego przy nabyciu ww. pojazdu (pytanie oznaczone we wniosku nr 3). Natomiast w zakresie pytań nr 4 i nr 5 dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).