Prawo do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z wypłatą wynagrodzenia za zwolnienie z obowiązku wykonania prac remontowych.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z wypłatą wynagrodzenia za zwolnienie z obowiązku wykonania prac remontowych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Sp. z o.o. (dalej: Spółka) prowadzi na terytorium Polski działalność gospodarczą w zakresie kompleksowego zarządzania centrami handlowymi obejmującą między innymi wynajem powierzchni handlowej w centrach (…) oraz zarządzanie mniejszymi Parkami Handlowymi. Spółka jest podatnikiem VAT czynnym.

Spółka dzierżawi nieruchomości od właścicieli, a następnie podnajmuje poszczególne lokale oraz przestrzeń w centrum handlowym, czy też powierzchnie parkingu, świadcząc tym samym usługi opodatkowane podatkiem VAT.

Z uwagi na fakt, że długookresowe umowy dzierżawy ulegną w przyszłym roku zakończeniu (termin na jaki zostały zawarte umowy upłynie 30 kwietnia 2024 r. dalej: „Dzień przekazania”), Spółka jest zobowiązana przekazać wydzierżawiającemu przedmiot dzierżawy w stanie określonym w poszczególnej umowie dzierżawy.

Przygotowując się do przejęcia przedmiotu dzierżawy, właściciel zlecił wyspecjalizowanemu podmiotowi wykonanie audytu technicznego wydzierżawianych nieruchomości, na podstawie których właściciel zgłosił zastrzeżenia do stanu technicznego obiektów. Spółka zakwestionowała niektóre ustalenia zawarte w raporcie technicznym, w efekcie czego strony pozostawały w sporze co do obowiązków Spółki jako dzierżawcy w zakresie technicznego utrzymania nieruchomości i zakresu napraw, które Spółka powinna wykonać do dnia przekazania przedmiotu dzierżawy.

W wyniku szczegółowej analizy stanu technicznego poszczególnych obiektów i prowadzonych rozmów strony ostatecznie ustaliły w drodze porozumienia, że:

a)Część wad szczegółowo opisanych w załączniku do porozumienia, zdefiniowanych jako pozostałe wady, zostanie usunięte przez Spółkę na koszt i ryzyko Spółki, do Dnia przekazania,

b)Część wad szczegółowo opisanych w porozumieniu jako główne wady nie zostanie naprawione przez Spółkę. W zamian za zwolnienie z obowiązku wykonania prac Spółka wypłaci właścicielom nieruchomości wynagrodzenie powiększone o obowiązujący podatek VAT,

c)Spółka zobowiązała się kontynuować zwykłe prace konserwatorskie oraz inspekcje techniczne do Dnia przekazania zgodnie z dotychczasowymi standardami, jednocześnie strony porozumienia ustaliły listę prac konserwatorskich jakie należy wykonać do Dnia przekazania.

Dalsza część interpretacji odnosi się do pkt b) mianowicie do wypłaconego wynagrodzenia w zamian za zwolnienie z obowiązku wykonania prac mających na celu przywrócenie określonego stanu technicznego poszczególnych obiektów.

Tym samym zgodnie z zawartym porozumieniem od dnia zapłaty uzgodnionego w porozumieniu wynagrodzenia Spółka nie jest zobligowana do przeprowadzenia żadnych prac remontowych, wymiany lub modernizacji wyszczególnionych elementów zdefiniowanych jako główne wady (pkt b), w tym w szczególności prac remontowych odnoszących się do: dachów, centrali wentylacyjnych, kotłów gazowych, agregatów chłodniczych. Jednocześnie w zamian za wynagrodzenie właściciel nieruchomości zwalnia Spółkę ze zobowiązania przeprowadzenia i ukończenia prac remontowych głównych wad (pkt b). Wynagrodzenie pokrywa wszelkie koszty, wydatki, zobowiązania podatkowe i inne zobowiązania związane z wykonaniem porozumienia.

Pytanie

Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku od towarów i usług z otrzymanych faktur wystawionych tytułem wynagrodzenia za zwolnienie z obowiązku wykonania prac mających na celu przywrócenie określonego stanu technicznego obiektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Państwa zdaniem, mając na uwadze fakt, że w dzierżawionych obiektach Spółka wykonywała i wykonuje czynności opodatkowane VAT (w tym między innymi świadczyła i świadczy usługi najmu), Spółce przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku od towarów i usług z otrzymanych faktur wystawionych tytułem wynagrodzenia za zwolnienie z obowiązku wykonania prac mających na celu przywrócenie określonego stanu technicznego obiektu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym.

Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę.

Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. W następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia, świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie, którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a In-specteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Tym samym strony zawarły porozumienie, na podstawie którego właściciel poszczególnej nieruchomości zwalnia Spółkę z wykonania części prac odnoszących się w szczególności do dachów, centrali wentylacyjnych, kotłów gazowych, agregatów chłodniczych, mających na celu przywrócenie obiektu do wymaganego stanu technicznego, zgodnie z zawartymi umowami dzierżawy. Jednocześnie w zamian za zwolnienie z wykonania prac opisanych w zdaniu poprzednim właściciel obiektów otrzymuje wynagrodzenie powiększone o podatek VAT, które udokumentował fakturą VAT z tytułu świadczenia usług.

Podobne stanowisko potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 14 marca 2018 r. w interpretacji, sygn. KDIP1-2.4012.701.2017.3.RD: „Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności na tle powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że opisana czynność wypełnia definicję świadczenia usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy. W analizowanym przypadku w związku z zawartym porozumieniem mamy do czynienia ze świadczeniami wzajemnymi, bezpośrednimi i ekwiwalentnymi. Świadczenie polega z jednej strony na przejęciu przez Wnioskodawcę zobowiązań Najemcy do przywrócenia zwracanego przedmiotu najmu do stanu pierwotnego, co jest równoznaczne ze zwolnieniem Najemcy z wykonania prac wymienionych w załączniku dołączanym do porozumienia, z drugiej zaś strony na zapłacie wynagrodzenia, które kalkulowane jest w oparciu o zakres prac, które powinny być wykonane przez Najemcę. Beneficjentem tego świadczenia jest Najemca, który za określone wynagrodzenie nie będzie zobowiązany do fizycznego przywrócenia zwracanego przedmiotu najmu do stanu pierwotnego. Zwolnienie Najemcy z obowiązku przywrócenia przedmiotu najmu do stanu pierwotnego za wynagrodzeniem jest tolerowaniem sytuacji, a więc świadczeniem usług zdefiniowanych w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu”. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 10 lutego 2020 r. w interpretacji 0113-KDIPT1-2.4012.662.2019.2.MC wskazał: „Wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT otrzymanej od Spółki ... opłaty w ramach zwrotu kosztów ponoszonych przez Wnioskodawcę w związku z naprawą i przywróceniem Przedmiotu Najmu do stanu pierwotnego (...) W konsekwencji należy stwierdzić, że przyjęta przez Wnioskodawcę zapłata od Spółki (…) w związku z zawartą Ugodą stanowi wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności, które podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy. Podsumowując, w niniejszej sprawie otrzymana przez Wnioskodawcę kwota nie spełnia funkcji odszkodowawczej i mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, a zatem podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 lipca 2010 r., sygn. ITPP2/443- 421/10/RS, w której organ wskazał, m.in. że: „(...) pokrycie kosztów poniesionych przez Spółkę związanych z usunięciem braków, usterek i uszkodzeń w wynajmowanym lokalu [w związku z rozwiązaniem umowy najmu z kaucji] stała się ona zapłatą za świadczenie usług, które - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy - podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wobec powyższego czynność ta powinna zostać udokumentowana fakturą VAT.”

Prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Należy wskazać, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, wskazanych w art. 88 ustawy. Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 7 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności na tle powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że opisana czynność wypełnia definicję świadczenia usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy. W analizowanym przypadku w związku z zawartym porozumieniem mamy do czynienia ze świadczeniami wzajemnymi, bezpośrednimi i ekwiwalentnymi. Świadczenie polega z jednej strony na przejęciu przez właścicieli nieruchomości zobowiązań Spółki do zwrotu przedmiotu dzierżawy w wymaganym stanie technicznym, co jest równoznaczne ze zwolnieniem Spółki z wykonania prac zdefiniowanych jako główne wady, w tym w szczególności prac remontowych odnoszących się do: dachów, centrali wentylacyjnych, kotłów gazowych, agregatów chłodniczych, z drugiej zaś strony na zapłacie wynagrodzenia określonego w porozumieniu. Beneficjentem tego świadczenia jest Spółka, która za określone wynagrodzenie nie będzie zobowiązana do wykonania prac remontowo-budowlanych przywracających przedmiot dzierżawy do wymaganego na dzień przekazania stanu technicznego. Zwolnienie Spółki z obowiązku wykonania prac dotyczących głównych wad w przedmiocie dzierżawy za wynagrodzeniem jest tolerowaniem sytuacji, a więc świadczeniem usług zdefiniowanych w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego potwierdziła również administracja skarbowa Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 11 października 2022 r., w interpretacji znak: 0113-KDIPT1-1.4012.508.2022.4.RG wskazał, że: „Sp. z o.o. i Wydzierżawiający postanowili, że 1 Sp. z o.o. nie będzie wykonywała prac, o których mowa powyżej, natomiast Wydzierżawiający wykona te prace, a 1 Sp. z o.o. zobowiązała się do zapłaty Wydzierżawiającemu określonego wynagrodzenia za wykonanie powyższych prac („Koszty Usterek”). Wydzierżawiający wystawił fakturę VAT z tytułu Kosztów Usterek. 1 Sp. z o.o. zaksięgowała oraz zapłaciła ww. fakturę. W świetle przedstawionego opisu sprawy i powołanych przepisów, należy stwierdzić, że Państwa Spółce, będącej zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych z tytułu „Wynagrodzenia” oraz „Kosztów Usterek” w rozumieniu Porozumienia z Wydzierżawiającym. Spełniona bowiem zostanie podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z art. 86 ust. 1 ustawy, jaką jest związek dokonanego nabycia z wykonywanymi przez Państwa Spółkę czynnościami opodatkowanymi”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym uznać należy, że pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem.

Taki szeroki charakter świadczenia usługi potwierdzają także zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.).

W świetle art. 353 § 2 ww. ustawy:

Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Tak więc, na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Co do zasady każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu lub na zaniechaniu stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie należy podkreślić, że czynność podlega opodatkowaniu, gdy dokonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie ze stanowiskiem TSUE wyrażonym w szeregu orzeczeń (por. C-16/93, C-89/81, C-154/80, C-498/99) za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu uważane mogą być takie sytuacje, w których istnieje bezpośredni związek pomiędzy daną czynnością a otrzymywanym z tytułu tej czynności wynagrodzeniem.

W orzeczeniu C-154/80 Trybunał stwierdził, że podstawą opodatkowania z tytułu wykonania usługi „jest wszystko, co stanowi wynagrodzenie za usługę i że usługa jest tym samym opodatkowana tylko, jeżeli istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem”. Do uznania danej czynności za usługę konieczne jest istnienie zidentyfikowanego odbiorcy usługi, beneficjenta danej czynności, przy czym aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności w zamian za wynagrodzenie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy ta czynność skutkuje uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Z treści wniosku wynika, że prowadzą Państwo działalność gospodarczą w zakresie kompleksowego zarządzania centrami handlowymi obejmującą między innymi wynajem powierzchni handlowej oraz zarządzanie mniejszymi Parkami Handlowymi. Są Państwo podatnikiem VAT czynnym. Dzierżawią Państwo nieruchomości od właścicieli, a następnie podnajmują poszczególne lokale oraz przestrzeń w centrum handlowym, czy też powierzchnie parkingu, świadcząc tym samym usługi opodatkowane podatkiem VAT. Z uwagi na fakt, że długookresowe umowy dzierżawy ulegną w przyszłym roku zakończeniu (termin na jaki zostały zawarte umowy upłynie 30 kwietnia 2024 r. dalej: „Dzień przekazania”), są Państwo zobowiązani przekazać wydzierżawiającemu przedmiot dzierżawy w stanie określonym w poszczególnej umowie dzierżawy. Przygotowując się do przejęcia przedmiotu dzierżawy właściciel zlecił wyspecjalizowanemu podmiotowi wykonanie audytu technicznego wydzierżawianych nieruchomości, na podstawie których właściciel zgłosił zastrzeżenia do stanu technicznego obiektów. W wyniku szczegółowej analizy stanu technicznego poszczególnych obiektów i prowadzonych rozmów strony ostatecznie ustaliły w drodze porozumienia, że m.in. część wad szczegółowo opisanych w porozumieniu jako główne wady nie zostanie naprawione przez Państwa. W zamian za zwolnienie z obowiązku wykonania prac wypłacą Państwo właścicielom nieruchomości wynagrodzenie powiększone o obowiązujący podatek VAT. Tym samym zgodnie z zawartym porozumieniem od dnia zapłaty uzgodnionego w porozumieniu wynagrodzenia Spółka nie jest zobligowana do przeprowadzenia żadnych prac remontowych, wymiany lub modernizacji wyszczególnionych elementów zdefiniowanych jako główne wady, w tym w szczególności prac remontowych odnoszących się do: dachów, centrali wentylacyjnych, kotłów gazowych, agregatów chłodniczych. Jednocześnie w zamian za wynagrodzenie właściciel nieruchomości zwalnia Spółkę ze zobowiązania przeprowadzenia i ukończenia prac remontowych głównych wad. Wynagrodzenie pokrywa wszelkie koszty, wydatki, zobowiązania podatkowe i inne zobowiązania związane z wykonaniem porozumienia.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności na tle powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że opisana czynność wypełnia definicję świadczenia usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy. W rozpatrywanym przypadku w związku z zawartym porozumieniem mamy do czynienia ze świadczeniami wzajemnymi, bezpośrednimi i ekwiwalentnymi. Świadczenie polega z jednej strony na przejęciu przez właściciela - wydzierżawiającego zobowiązań Państwa jako dzierżawcy do przeprowadzenia i ukończenia prac remontowych głównych wad przedmiotu dzierżawy, co jest równoznaczne ze zwolnieniem Państwa z wykonania tych prac, z drugiej zaś strony na zapłacie właścicielowi wynagrodzenia. Beneficjentem tego świadczenia są Państwo, ponieważ za określone wynagrodzenie nie będą zobowiązani jako dzierżawca do przeprowadzenia i ukończenia prac remontowych przedmiotu dzierżawy. Zwolnienie Państwa z obowiązku przywrócenia przedmiotu dzierżawy do stanu oczekiwanego przez właściciela za wynagrodzeniem - jest tolerowaniem sytuacji, a więc świadczeniem usług zdefiniowanych w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu.

Mając powyższe na uwadze, należy zauważyć, że wynagrodzenie otrzymane przez właściciela jest ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez wypłacającego (Państwa jako dzierżawcę) w postaci uzyskania zgody na przejęcie przez właściciela - wydzierżawiającego zobowiązań Państwa do przeprowadzenia i ukończenia prac remontowych głównych wad przedmiotu dzierżawy, co jest równoznaczne ze zwolnieniem Państwa z wykonania tych prac. Tym samym istnieje związek pomiędzy wypłatą należności a świadczeniem wzajemnym. Wobec powyższego należy uznać, że w analizowanej - w świetle regulacji zawartych w powołanym wyżej art. 8 ust. 1 ustawy - mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, które - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z wypłatą wynagrodzenia za zwolnienie z obowiązku wykonania prac remontowych.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższymi przepisami, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, a transakcja udokumentowana fakturą podlega opodatkowaniu i nie jest zwolniona od podatku.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ww. ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczające jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa - mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Powyższe regulacje oznaczają, że aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy zbadać wyłącznie związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Podatnik musi jednak wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Jak rozstrzygnięto powyżej, opisana czynność w postaci uzyskania zgody na przejęcie przez właściciela - wydzierżawiającego Państwa zobowiązań do przeprowadzenia i ukończenia prac remontowych głównych wad przedmiotu dzierżawy wypełnia definicję świadczenia usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy. Ponadto jak wynika z wniosku, są Państwo zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT i prowadzą działalność gospodarczą w zakresie kompleksowego zarządzania centrami handlowymi (działalność ta obejmuje m.in. najem powierzchni handlowych w centrach). Tym samym istnieje związek nabywanej przez Państwa usługi z prowadzoną działalnością opodatkowaną w zakresie najmu lokali oraz powierzchni parkingu.

W konsekwencji, mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, należy stwierdzić, że będą Państwo mieli prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturach wystawionych w związku ze zwolnieniem z obowiązku wykonania prac remontowych nieruchomości na rzecz właściciela nieruchomości.

A zatem w analizowanym przypadku będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. Prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych zawartych w art. 88 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).