Interpretacja indywidualna z dnia 14 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.807.2023.1.OS
Temat interpretacji
Prawo do odliczenia z faktury proforma.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT z faktury proforma.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Dnia 12.05.2022 został przez Pana zakupiony styropian potrzebny do ocieplenia budynku gospodarczego wykorzystywanego do prowadzenia opodatkowanej działalności. Tego dnia otrzymał Pan fakturę pro - forma nr .... Sprawdził Pan czy sprzedawca znajduje się na Wykazie podmiotów zarejestrowanych jako płatnicy VAT oraz czy rachunek bankowy zgłoszony jest do rozliczeń VAT ( Biała lista). Dane były prawidłowe i nic nie wzbudzało Pana wątpliwości. Po zrobieniu przelewu sprzedawca przestał odbierać od Pana telefon. Pomimo wielokrotnej próby kontaktu telefonicznego i wysłanych wiadomości sms z prośbą o wystawienie faktury nie otrzymał Pan faktury sprzedaży. Po rozmowie z pracownikiem US podatek VAT naliczony rozliczył Pan więc na podstawie faktury pro - forma a po otrzymaniu faktury miał Pan zrobić korektę. Niestety nie otrzymał Pan dokumentu do dnia dzisiejszego.
Pytanie
Czy pomimo braku właściwej faktury przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku VAT z faktury pro - forma w miesiącu maju 2022?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem pomimo braku dokumentu (faktury VAT) miał Pan prawo do odliczenia podatku VAT w maju 2022 r., ponieważ transakcja miała miejsce (przysyła Pan dowody w postaci załączników) zgodnie z art. 86 ust. 10 „prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub zaimportowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy” - potwierdzenie przelewu.
Na podstawie art. 19a ust. 8: „Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, (...) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że zakupił Pan styropian w dniu 12.05.2022 r. i otrzymał Pan tego dnia fakturę pro – forma. Na podstawie tej faktury dokonał Pan płatności. Pomimo wielokrotnej próby kontaktu telefonicznego i wysłanych wiadomości sms z prośbą o wystawienie faktury nie otrzymał Pan faktury sprzedaży.
Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Artykuł 106e ust. 1 ustawy, określa – co do zasady – dane, które powinna zawierać faktura. Natomiast art. 106f ust. 1 ustawy wskazuje co powinna zawierać faktura, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 (tzw. faktura zaliczkowa).
Fakturę wystawia sprzedawca (usługodawca) będący podatnikiem podatku od towarów i usług, w celu udokumentowania dokonanej sprzedaży towarów lub świadczonych usług. Faktura jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonej zaszłości gospodarczej), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa. Prawidłowość materialno-prawna faktury zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt dostawy określonych towarów lub usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura jest więc dokumentem stwierdzającym wystąpienie u podatnika okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowego.
Ustawodawca wyraźnie wskazał, na podstawie jakich dokumentów podatnicy mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabywanych towarów i usług. Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, odliczenie jest możliwe w sytuacjach, gdy wydatki są udokumentowane fakturami.
Wymóg posiadania faktury w celu skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest całkowicie zgodny z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, s. 1 ze zm.). Stosownie do art. 178 lit. a ww. Dyrektywy, w celu skorzystania z prawa do odliczenia, podatnik musi spełnić następujące warunki:
·w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. a), w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczenia usług, musi posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z tytułem XI rozdział 3 sekcje 3-6.
W myśl art. 168 lit. a ww. Dyrektywy, jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić: VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika.
Tym samym wymóg posiadania faktury, określony w przepisie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT jest zbieżny z prawem wspólnotowym. Podstawowym dowodem poniesienia przez podatnika ciężaru podatku VAT jest właśnie faktura wystawiona przez sprzedającego zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.
Natomiast dokument nazywany fakturą „pro forma” nie jest dokumentem przewidzianym
w ustawie VAT. Jest to dokument wystawiany w obrocie gospodarczym i jego
celem może być np. potwierdzenie złożenia oferty czy przyjęcia zamówienia do
realizacji. Wyraźne oznaczenia tego dokumentu wyrazami pro forma powoduje, że
nie można przypisać mu waloru faktury w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, gdyż
podmiot wystawiający taki dokument jednoznacznie wskazuje, że nie jest to
faktura. Wystawienie tego dokumentu nie stanowi zatem dla kontrahenta
podstawy do odliczenia wskazanego w tym dokumencie podatku VAT.
Wystawienie takiego dokumentu nie zwalnia również podatnika z obowiązku wystawienia faktury dokumentującej dokonanie dostawy towaru lub wykonanie usługi albo otrzymanie całości lub części należności przed dostawą lub wykonaniem usługi.
Wskazuje na to również orzecznictwo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 3 grudnia 2010 r. sygn. III SA/Wa 2559/10, w którym Sąd stwierdził:
„Faktura pro forma to dokument będący zapowiedzią lub propozycją faktury (zwykle faktury VAT). Nie jest dokumentem księgowym. Faktura pro forma pełni rolę oferty handlowej. Teoretycznie i praktycznie, może się zdarzyć, że faktura pro forma nie pokrywa się z fakturą ostateczną. Zatem faktura pro forma jest dokumentem, który jest zapowiedzią, że kiedyś zostanie wystawiona zwykła faktura, lecz nie jest dokumentem księgowym. W obrocie handlowym faktura pro forma pełni jedynie rolę pewnego rodzaju oferty zawarcia umowy sprzedaży towaru lub świadczenia usług. Zapowiada, że w przyszłym okresie zostanie wystawiona właściwa faktura VAT. Ponadto wystawienie faktury pro formy nie zwalnia podatnika z obowiązku wystawienia faktury na zasadach ogólnych, skoro ta nie jest dowodem dokonania transakcji, ani dowodem księgowym, a co za tym idzie na jej podstawie nie ma możliwości ujmowania jej w księgach podatkowych. Ustawodawca nie zawarł unormowań dotyczących tego typu dokumentów w żadnym akcie prawnym związanym z podatkiem VAT czy też podatkiem dochodowym od osób prawnych. Należy zatem stwierdzić, iż faktury pro forma nie wywołują żadnych skutków podatkowych (…)”.
Ponadto, w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 28 września 2022 r. sygn. I SA/Gl 810/22, Sąd także wskazał:
„(…) dokument nazywany fakturą pro-forma nie jest dowodem księgowym. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wyrażany jest pogląd, że dokument nazywany fakturą pro-forma to dokument wystawiany w obrocie gospodarczym i jego celem może być np. potwierdzenie złożenia oferty czy przyjęcia zamówienia do realizacji. Wyraźne oznaczenie tego dokumentu wyrazami pro-forma powoduje, że nie można przypisać mu waloru faktury w rozumieniu przepisów o VAT, gdyż podmiot wystawiający taki dokument jednoznacznie wskazuje, że nie jest to faktura, zatem nie powoduje skutków w zakresie podatku VAT, tj. obowiązku zapłaty wykazanego w tym dokumencie podatku oraz nie stanowi dla kontrahenta podstawy do odliczenia wykazanego w tym dokumencie podatku VAT. Wystawienie takiego dokumentu nie zwalnia również podatnika z obowiązku wystawienia faktury dokumentującej dokonanie dostawy towaru lub wykonanie usługi albo otrzymanie całości lub części należności przed dostawą lub wykonaniem usługi (…)”.
„(…) Wskazuje się, że faktura pro-forma stanowi swoistego rodzaju potwierdzenie złożenia oferty, w rozumieniu Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, o ile określa istotne postanowienia tej umowy. Faktura pro-forma często zawiera wszystkie dane, jakie znajdują się w typowej umowie, tj. oznaczenie stron, przedmiot sprzedaży oraz termin płatności. Tym samym, przyjmuje się, że dokonanie zapłaty przez kontrahenta na podstawie danych zawartych w fakturze pro forma skutkuje zawarciem umowy sprzedaży przez przyjęcie złożonej oferty.
W piśmiennictwie przyjmuje się, że wystawienie i doręczenie faktury pro-forma oznaczać będzie złożenie oferty zawarcia umowy jedynie wówczas, gdy sposób doręczenia i elementy zawarte w fakturze pro-forma będą spełniały wymogi stawiane przez przepisy prawa. Przede wszystkim doręczenie omawianego rodzaju faktury powinno odpowiadać treści art. 66 § 1 k.c. Wskazuje się ponadto, że w przypadku doręczenia faktury pro-forma, przyjęcie oferty w niej zawartej może nastąpić w szczególności np. poprzez złożenie oferentowi oświadczenia w formie ustnej. Może to również nastąpić poprzez podpisanie faktury pro-forma i odesłanie jej oferentowi. Wskazuje się również, iż za przyjęcie oferty można w określonej sytuacji uznać przyjęcie przesłanego towaru bez zastrzeżeń, odebranie towaru od sprzedającego. Ponadto oblat może wyrazić swoją wolę w sposób dostateczny poprzez zapłatę ceny wynikającej z faktury pro forma. Jednocześnie zwraca się uwagę, że nie jest również wykluczone, iż doręczenie faktury pro-forma z określeniem terminu, sposobu płatności i połączone z dostarczeniem towaru będzie mogło zostać uznane za czynność o niejako podwójnym charakterze. Z jednej strony zastrzeżony termin oznaczać może czas, do którego wiąże złożona oferta, z drugiej zaś (w przypadku, kiedy można stwierdzić, iż nastąpiło przyjęcie oferty) termin spełnienia świadczenia wzajemnego (zapłaty ceny) przez oblata (vide: P. Czerski, Cywilnoprawne skutki wystawienia i doręczenia faktury pro forma, Rejent z 2002 r. nr 5, po. 77) - por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 kwietnia 2013 r., sygn. akt VI SA/Wa 1598/12 (…)”.
Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy stwierdzam, że nie przysługuje Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z dokumentu oznaczonego faktura pro forma, gdyż nie stanowi on faktury, na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT.
Zatem przedstawione przez Pana stanowisko w powyższym zakresie uznałem za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zaznaczam, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Końcowo należy zauważyć, iż zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, wyczerpujący opis stanu faktycznego winien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z załączonych do niego dokumentów, w związku z czym nie były one przedmiotem merytorycznej analizy.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres
Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie
ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. 2383 ze zm.).