Interpretacja indywidualna z dnia 8 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.743.2023.1.NS
Temat interpretacji
Nieuznanie działalności Gminy w zakresie realizacji przedsięwzięcia związanego z usuwaniem azbestu za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania działalności Gminy, w zakresie realizacji przedsięwzięcia związanego z usuwaniem azbestu za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina (…) (dalej: Gmina, Wnioskodawca) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) od roku 1995.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.) Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, które obejmują m.in. sprawy ochrony środowiska i przyrody oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.
W 2024 r. Gmina w przypadku ogłoszenia przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) (dalej: WFOŚiGW) naboru wniosków w ramach ogólnopolskiego programu finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest na przedsięwzięcie związane z usuwaniem azbestu, zamierza skorzystać z pomocy finansowej na realizację zadania.
Do wniosku o przyznanie pomocy finansowej dołączone zostanie oświadczenie VAT, że na podstawie art. 15 ust. 6 oraz art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, Gmina realizując przedsięwzięcie związane z usuwaniem azbestu nie będzie miała prawnej i faktycznej możliwości odzyskania podatku VAT, ponieważ wydatki związane z realizacją zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych i tym samym Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W przyszłości Gmina zamierza zlecić wykonanie zadania w ramach realizacji zadań własnych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Realizacja przedsięwzięcia będzie polegała na zbieraniu, transporcie i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy (…).
W przedsięwzięciu udział będą mogli brać mieszkańcy, którzy złożą do Gminy stosowny wniosek, który następnie zostanie pozytywnie rozpatrzony przez Gminę.
Realizacja projektu nie będzie związana z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT, Gmina nie będzie czerpać żadnych dochodów w związku z realizacją zadania – w szczególności mieszkańcy nie będą partycypować w kosztach zadania, nie będą zatem dokonywali żadnych płatności na rzecz Gminy, ani na rzecz Wykonawcy (wyspecjalizowanej firmy).
W celu realizacji zadania Gmina nabędzie usługi od wyspecjalizowanej firmy zajmującej się zbieraniem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów i posiadającej przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia (dalej: Wykonawca). W tym celu Gmina zobowiązana będzie przeprowadzić postępowanie o udzielenie zamówień na usługi zgodnie z przepisem art. 44 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 ze zm.). Gmina na realizację zadania będzie musiała zabezpieczyć wkład własny w wysokości przewidzianej w umowie o udzielenie pomocy finansowej.
Wysokość otrzymanej dotacji uzależniona będzie m.in. od ilości zebranych odpadów zawierających azbest. Po zakończeniu realizacji zadania Gmina będzie zobowiązana do wypełniania arkusza rozliczenia umowy dotacji, a także okazania umowy z Wykonawcą, faktur, rachunków lub innych dokumentów księgowych o równoważnej wartości dowodowej, protokołu odbioru końcowego oraz dostarczenia ich do WFOŚiGW w (…). Niniejsze Dokumenty będą podstawą do otrzymania pomocy finansowej – dotacji.
Pytanie
Czy działalność Gminy w zakresie realizacji przedsięwzięcia związanego z usuwaniem azbestu stanowić będzie świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Państwa zdaniem, działalność Gminy w zakresie realizacji przedsięwzięcia związanego z usuwaniem azbestu nie będzie stanowić świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.
UZASADNIENIE
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, które obejmują m.in. sprawy ochrony środowiska i przyrody oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.
W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Powyższy zapis jest odzwierciedleniem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 30 marca 2023 r., który wydał orzeczenie w sprawie C-616/21 dotyczące usuwania azbestu z nieruchomości mieszkańców oraz prawa do odliczenia VAT naliczonego od tych czynności.
Orzeczenie stanowi wykładnię art. 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. 2006, L 347, s. 1 z późn. zm.) Na podstawie art. 13 dyrektywy krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej, bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem aby świadczenie usług było dokonywane „odpłatnie” w rozumienie art. 2 ust. 1 lit. c dyrektywy 2006/112/WE, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy tym świadczeniem usług z jednej strony a świadczeniem wzajemnym rzeczywiście otrzymanym przez podatnika z drugiej strony. Tego rodzaju bezpośredni związek ma miejsce, gdy pomiędzy świadczącym usługi z jednej strony, a usługobiorcą z drugiej strony istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, a zapłata otrzymywana przez podmiot dokonujący tych świadczeń stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej temu usługobiorcy.
W przedmiotowej sprawie Gmina zamierza powierzyć wyspecjalizowanej firmie – przedsiębiorstwu zadania polegające na zbieraniu, transporcie i unieszkodliwianiu odpadów zawierających azbest. Prace zostaną wykonane po wcześniejszym zaakceptowaniu przez Gminę złożonych przez mieszkańców wniosków oraz po podpisaniu umowy z Wykonawcą. Czynności te stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 24 ust. 1 dyrektywy. Między Gminą, a wyspecjalizowaną firmą zostanie zawarta umowa dotycząca realizacji przedsięwzięcia. Płatność nastąpi na podstawie otrzymanej przez Gminę faktury wystawionej przez Wykonawcę (wyspecjalizowaną firmę). Mieszkańcy nie będą partycypować w kosztach zadania, nie będą dokonywali żadnych płatności na rzecz Gminy, ani na rzecz Wykonawcy. Gmina nie będzie czerpać żadnych dochodów w związku z realizacją zadania, nie będzie miała prawnej i faktycznej możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego.
Jedyną, ale bardzo istotną korzyścią po zrealizowaniu przedsięwzięcia będzie, zarówno dla mieszkańców jak i dla Gminy, a z całą pewnością dla środowiska poprawa jakości powietrza, wolnego od zanieczyszczeń, ograniczenia degradacji gleb i krajobrazu, a także wyeliminowanie zagrożeń dla zdrowia i życia ludzkiego wynikających z narażenia na kontakt z azbestem.
W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wynika, że gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działań gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ustawy.
Jak wynika z wyżej powołanych przepisów gmina jest podatnikiem podatku od towarów i usług jedynie w zakresie czynności mających charakter cywilnoprawny m.in. czynności sprzedaży, wynajmu, dzierżawy, zamiany nieruchomości i ruchomości etc., wszelkich innych czynności zawieranych na podstawie umów prawa cywilnego.
W świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego, Gmina stoi na stanowisku, że w analizowanym przypadku jej działalność w zakresie realizacji przedsięwzięcia związanego z usuwaniem azbestu nie będzie stanowić świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zatem, realizacja przedsięwzięcia będzie wykonywana w ramach zadań własnych Gminy w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Przywołując sentencję wyroku TSUE z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie C-616/21, Trybunał orzekł, że: „okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągnięcia stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast według art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
W myśl art. 8 ust. 2a ustawy:
W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W 2024 r. Gmina w przypadku ogłoszenia przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) naboru wniosków w ramach ogólnopolskiego programu finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest na przedsięwzięcie związane z usuwaniem azbestu, zamierza skorzystać z pomocy finansowej na realizację zadania. W przyszłości Gmina zamierza zlecić wykonanie zadania w ramach realizacji zadań własnych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Realizacja przedsięwzięcia będzie polegała na zbieraniu, transporcie i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy. W przedsięwzięciu udział będą mogli brać mieszkańcy, którzy złożą do Gminy stosowny wniosek, który następnie zostanie pozytywnie rozpatrzony przez Gminę. Realizacja projektu nie będzie związana z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT, Gmina nie będzie czerpać żadnych dochodów w związku z realizacją zadania – w szczególności mieszkańcy nie będą partycypować w kosztach zadania, nie będą zatem dokonywali żadnych płatności na rzecz Gminy, ani na rzecz Wykonawcy (wyspecjalizowanej firmy). W celu realizacji zadania Gmina nabędzie usługi od wyspecjalizowanej firmy zajmującej się zbieraniem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów i posiadającej przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia (Wykonawca). W tym celu Gmina zobowiązana będzie przeprowadzić postępowanie o udzielenie zamówień na usługi zgodnie z przepisem art. 44 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Gmina na realizację zadania będzie musiała zabezpieczyć wkład własny w wysokości przewidzianej w umowie o udzielenie pomocy finansowej. Wysokość otrzymanej dotacji uzależniona będzie m.in. od ilości zebranych odpadów zawierających azbest. Po zakończeniu realizacji zadania Gmina będzie zobowiązana do wypełniania arkusza rozliczenia umowy dotacji, a także okazania umowy z Wykonawcą, faktur, rachunków lub innych dokumentów księgowych o równoważnej wartości dowodowej, protokołu odbioru końcowego oraz dostarczenia ich do WFOŚiGW w (…). Niniejsze Dokumenty będą podstawą do otrzymania pomocy finansowej – dotacji.
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy działalność Gminy w zakresie realizacji przedsięwzięcia związanego z usuwaniem azbestu stanowić będzie świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.
Mając na uwadze przedstawioną na wstępie analizę przepisów podatkowych, należy rozstrzygnąć, czy realizacja przez Państwa ww. przedsięwzięcia związanego z usuwaniem azbestu, będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ww. ustawy.
W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności tezy zawarte w wyroku z 30 marca 2023 r. w sprawie C-616/21 (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przeciwko Gminie L.), zapadłym w wyniku wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonego w ramach sporu w przedmiocie interpretacji indywidualnej dotyczącej opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (VAT) w odniesieniu do przeprowadzonych na zlecenie gminy czynności związanych z usuwaniem azbestu oraz prawa do odliczenia VAT naliczonego od tych czynności. W wyroku tym, TSUE rozstrzygnął, że artykuł 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że: okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych.
W wyroku w sprawie C-616/21 TSUE wskazał, iż aby oferta usuwania azbestu z niektórych nieruchomości przedstawiona przez gminę jej mieszkańcom będącym właścicielami była objęta zakresem stosowania dyrektywy 2006/112, powinna ona, po pierwsze, stanowić świadczenie usług, które gmina ta wykonuje odpłatnie na ich rzecz w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy, a po drugie, być realizowana w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, tak aby owa gmina działała również w charakterze podatnika (pkt 24).
W pkt 33 wyroku Trybunał wskazał, że zgadzając się na udział w gminnym procesie usuwania azbestu ze swoich nieruchomości, zainteresowani właściciele ograniczają się do złożenia wniosku do gminy L., która weryfikuje, czy nieruchomości te kwalifikują się do usuwania azbestu. W konsekwencji nie powierzają oni tej gminie usuwania azbestu na ich rachunek, lecz oczekują, że będą beneficjentami programu usuwania azbestu. To zatem gmina – a nie zainteresowani właściciele – decyduje o powodzeniu tego procesu. Poza złożeniem wniosku nie mają oni wpływu na realizację usługi.
W konsekwencji o ile w świetle powyższych rozważań należy wskazać, że przesłanki stosowania art. 28 dyrektywy 2006/112 nie są spełnione w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie, a zatem że gmina L. nie działała w imieniu zainteresowanych mieszkańców, o tyle należy jednak ustalić, czy może ona zostać uznana za podmiot świadczący usługi będące przedmiotem postępowania głównego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy (pkt 34).
Trybunał w przedmiocie dokonania świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej zauważył, że po pierwsze, podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braaov, C-655/19, EU:C:2021:40, pkt 27-29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina L. nie zatrudnia pracowników do usuwania azbestu i nie poszukuje klientów, lecz ogranicza się do przeprowadzenia, w ramach programu określonego na poziomie krajowym, czynności usuwania azbestu, które nastąpią po tym, jak właściciele nieruchomości położonych na terytorium gminy, których może dotyczyć ten program, wyrażą wolę korzystania z niego i zostaną uznani za uprawnionych. Ponadto czynność usuwania azbestu w danej gminie z definicji nie ma charakteru powtarzalnego, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały (pkt 44).
Po drugie, z informacji przedstawionych przez sąd odsyłający wynika, że gmina L. będzie oferować usunięcie azbestu z danych nieruchomości oraz odbiór wyrobów i odpadów zawierających azbest nieodpłatnie, podczas gdy wcześniej zapłaci ona danemu przedsiębiorstwu cenę rynkową (pkt 45). Trybunał wskazał, że miał już okazję orzec, że jeżeli gmina odzyskuje jedynie niewielką część poniesionych przez siebie kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, taka różnica między tymi kosztami a kwotami otrzymanymi w zamian za oferowane usługi może wykluczać istnienie wynagrodzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2016 r., Gemeente Borsele i Staatssecretaris van Financiën, C-520/14, EU:C:2016:334, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). Jest tak tym bardziej, gdy – jak w niniejszej sprawie – świadczenie wzajemne uiszczane przez usługobiorców nie istnieje (pkt 46).
W konsekwencji, nawet biorąc pod uwagę dotacje przyznane gminie L. przez fundusz ochrony środowiska, które wynoszą 40–100% poniesionych kosztów, charakter takiego świadczenia usług nie odpowiada podejściu, jakie przyjęłoby w danym wypadku przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu, które przy ustalaniu swoich cen starałoby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Ponadto nie podlegają zwrotowi koszty związane z organizacją przez ową gminę akcji usuwania azbestu u jej mieszkańców, a jedynie z czynnościami zleconymi wybranemu przedsiębiorstwu. W związku z tym ta sama gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku (pkt 47).
Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby takie przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu nie przenosiło żadnych poniesionych przez siebie kosztów na beneficjentów swoich usług, oczekując jednocześnie częściowej rekompensaty tych kosztów w formie dotacji. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, przede wszystkim ze względu na brak zysku, następnie brak zwrotu kosztów związanych z organizacją akcji usuwania azbestu i wreszcie znaczne wahania procentowe zwrotu kosztów, mogące oscylować między 40% a 100% kwot wypłaconych wybranemu przedsiębiorstwu, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane (pkt 48).
Podsumowując Trybunał uznał, że „w konsekwencji nie wydaje się (…), by gmina L. wykonywała w niniejszym przypadku działalność o charakterze gospodarczym w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112” (pkt 49).
Ponadto w pkt 50 wyroku Trybunał wskazał: „Ponieważ gmina L. (…) nie wykonuje działalności wchodzącej w zakres stosowania dyrektywy 2006/112, nie jest konieczne ustalenie, czy działalność ta byłaby również wyłączona z tego zakresu stosowania na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy” oraz w pkt 51: „czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców (…), nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu VAT”.
Opis przedmiotowej sprawy wskazuje, że Państwo, realizując projekt nie działają w celach zarobkowych tak jak przedsiębiorca, nie pobierają od mieszkańców żadnego wynagrodzenia, które stanowiłoby ekwiwalentne świadczenie, a celem projektu jest oczyszczanie Gminy z materiałów szkodliwych, tj. wyrobów zawierających azbest. W 2024 r. Gmina, w przypadku ogłoszenia przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) naboru wniosków w ramach ogólnopolskiego programu finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest na przedsięwzięcie związane z usuwaniem azbestu, zamierza skorzystać z pomocy finansowej na realizację zadania. W celu realizacji zadania będą Państwo nabywać usługi od wyspecjalizowanej firmy zajmującej się zbieraniem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów i posiadającej przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia. Nie zatrudniają zatem Państwo własnych pracowników, celem świadczenia takich usług powszechnie jak inne przedsiębiorstwa trudniące się usuwaniem, wywozem i utylizacją azbestu. W przedsięwzięciu udział będą mogli brać mieszkańcy, którzy złożą do Gminy stosowny wniosek, który następnie zostanie pozytywnie rozpatrzony przez Gminę.
W konsekwencji, Państwa działalność w zakresie realizacji przedsięwzięcia związanego z usuwaniem azbestu, nie będzie stanowić dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i realizując ww. przedsięwzięcie, nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem, realizacja ww. przedsięwzięcia nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Tym samym, Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Końcowo należy zaznaczyć, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).