Skutki podatkowych zawarcia umowy factoringu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

9 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 9 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia umowy factoringu.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

• A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

• B Spółka Akcyjna Oddział w Polsce

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A sp. z o.o. jest spółką kapitałową z siedzibą w Polsce („Wnioskodawca” lub „Spółka”). Spółka jest polskim rezydentem podatkowym podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów na terytorium Polski bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług („VAT”) oraz podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych („CIT”) na terytorium Polski.

Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest sprzedaż hurtowa i detaliczna pojazdów samochodowych z wyłączeniem motocykli (PKD 45.11.Z), jak również części zamiennych i akcesoriów samochodowych. W ramach przedstawionego profilu działalności, Spółka dokonuje sprzedaży samochodów (nowych, demonstracyjnych lub zastępczych; dalej: „Pojazdy”) do autoryzowanych dealerów (dalej: „Dealerzy”; każdy z osobna także jako: „Dealer”), którzy następnie odsprzedają Pojazdy (zarówno nowe, jak i demonstracyjne lub zastępcze) m.in. do odbiorców końcowych czy firm leasingowych w celu świadczenia przez nich (firmy leasingowe) usług finansowych w postaci leasingu lub usług wynajmu (w tym wynajmu długoterminowego). Z tytułu sprzedaży Pojazdów Spółka wystawia Dealerom faktury z określonym terminem płatności.

Obecnie Spółka planuje przystąpienie do nowego modelu finansowania opartego na konstrukcji tzw. factoringu, dzięki któremu możliwe będzie skorzystanie z finansowania przy sprzedaży Pojazdów przez Spółkę do Dealerów. Finasowania w tym zakresie będzie udzielał B Spółka Akcyjna (dalej: „Bank” lub „Faktor”) - zainteresowany niebędący stroną postępowania - działający poprzez Oddział w Polsce (…). Faktor jest bankiem krajowym prowadzącym działalność na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Bank jest zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym w Polsce, posiada NIP nadany w Polsce, jest również podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podatku od towarów i usług. Bank w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy różnego rodzaju usługi finansowe polegające m.in. na udzielaniu kredytów na zakup samochodów nowych i używanych czy udzielania finansowania w ramach faktoringu w odniesieniu do nabywanych wierzytelności. Faktor jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.

W celu określenia ram współpracy w ramach nowego modelu finansowania Spółka, Dealerzy oraz Faktor zawrą odpowiednie (odrębne) umowy.

Wnioskodawca i Faktor zamierzają w szczególności zawrzeć Umowę o współpracy finansowej (dalej: „Umowa o współpracy”). Umowa o współpracy będzie umową ramową dla długoterminowego programu finansowania Pojazdów Wnioskodawcy w Polsce.

Zgodnie z postanowieniami Umowy o współpracy Faktor z wykorzystaniem instytucji subrogacji uregulowanej w art. 518 § 1 pkt 3 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 poz. 1610 ze zm. dalej: „KC”) przejmie (może przejąć) Wierzytelności z tytułu sprzedaży Pojazdów przez Spółkę do Dealerów i ewentualnych dodatkowych świadczeń. Przejęcie Wierzytelności nastąpi po ich wartości nominalnej (cenie brutto sprzedaży Pojazdów uwzględniającej wszelkie upusty i rabaty, a więc po cenie brutto z faktury wystawionej przez Spółkę na rzecz Dealera). Zgoda każdego Dealera na subrogację zostanie udzielona przez Dealera w odrębnej umowie zawartej pomiędzy Faktorem a Dealerem (Spółka nie będzie stroną tych umów). Bez względu na powyższe, Wnioskodawca powiadomi odpowiednich Dealerów o zawarciu Umowy o Współpracy, a tym samym subrogacji wynikającej z dokonanej spłaty Wierzytelności przez Faktora. W wyniku spłaty przez Faktora Wierzytelności, Faktor wstąpi w prawa Wnioskodawcy jako zaspokojonego wierzyciela (do wysokości dokonanej spłaty) w następstwie czego Faktor stanie się wierzycielem Dealera w odniesieniu do nabytej Wierzytelności i będzie uzyskiwał/egzekwował spłatę tychże Wierzytelności od Dealera. Faktor, z chwilą przejęcia Wierzytelności (po całkowitej spłacie Wierzytelności) będzie ponosił całkowite ryzyko opóźnienia i/lub spłacenia długu przez Dealera. W efekcie, wszelkie prawa i roszczenia związane z przejętą (nabytą) przez Faktora Wierzytelnością zostaną nabyte (przejęte) przez Faktora od Spółki.

W związku z subrogacją i przejęciem Wierzytelności przez Bank - zgodnie z planowanym zawarciem Umowy o współpracy - Faktor będzie świadczył na rzecz Wnioskodawcy określone czynności służące uwolnieniu Spółki z obowiązku ściągania Wierzytelności i poprawie jej płynności finansowej. Świadczenia te będą obejmowały w szczególności:

a.przejęcie ryzyka związanego z Wierzytelnościami (istota usługi faktoringu) oraz obsługi procesu ściągania i podejmowania działań zmierzających do zabezpieczenia, dochodzenia lub egzekucji Wierzytelności,

b.afiliacji sprzedaży Pojazdów dzięki zwiększeniu możliwości zakupowych Dealerów w związku z uzyskanym finansowaniem,

c.przejęcie lub nabycie Wierzytelności w celu świadczenia usług przez Faktora,

d.obsługę administracyjną tego procesu, prowadzenie monitoringu płatności Wierzytelności oraz prowadzenie negocjacji z Dealerami,

e.wsparcie w określeniu ryzyka kredytowego Dealerów oraz określenia ich standingu finansowego.

Całość świadczeń Faktora na rzecz Spółki opisanych w niniejszym punkcie określone jest dalej jako „Świadczenia”.

Z tytułu realizacji Świadczeń Faktorowi będzie przysługiwało od Spółki wynagrodzenie, którego wysokość będzie określona w oparciu o algorytm odnoszący się do stawki bazowej powiększonej o odpowiednią marżę określoną w Umowie o współpracy (dalej: „Wynagrodzenie”). Świadczenia będą wykonywane w odniesieniu do Wierzytelności wskazanych/uzgodnionych przez Faktora oraz Wnioskodawcę, w stosunku do których Faktor następnie będzie udzielał finansowania Dealerom poprzez możliwość skorzystania przez Dealerów z systemu odroczenia terminu płatności wynikającego z faktury (lub umowy nabycia Pojazdu) w ramach przyznanego przez Faktora limitu kredytowego na zasadach określonych w umowach pomiędzy Dealerami i Faktorem (Spółka nie będzie stroną tych umów). Z tytułu świadczenia przez Bank usługi na rzez Dealerów polegającej na odroczeniu terminu płatności wynikającego z faktury (lub umowy nabycia Pojazdu) Bank, na podstawie odrębnej umowy zawartej z Dealerem otrzymywać będzie wynagrodzenie od Dealerów w postaci m.in. odsetek, prowizji i innych opłat.

Dodatkowo, planowane jest zawarcie umowy/ugody pomiędzy dotychczasowym faktorem Wnioskodawcy (dalej: „Bank C”) a Faktorem, na podstawie której Faktor wejdzie w prawa zaspokojonego wierzyciela w stosunku do wierzytelności uprzednio przejętych przez Bank C od Wnioskodawcy (i w stosunku do których to Bank jest wierzycielem), które to przejęcie nastąpi (nastąpiło) przez dniem zawarcia Umowy o współpracy. Zawarcie umowy nastąpi w wyniku zastosowania instytucji subrogacji określonej w art. 518 § 1 pkt 3 KC i tymi też przepisami będzie regulowane.

Z przedmiotowego modelu współpracy będą korzystać zarówno Dealer - w zakresie, w jakim Faktor finansuje zakupiony przez niego od Spółki Pojazd, jak i Spółka - w zakresie, w jakim Faktor zwalnia Spółkę z obowiązku egzekwowania Wierzytelności wynikających ze sprzedanych Pojazdów oraz umożliwia jej uzyskanie dodatkowych świadczeń doradczych w zakresie ryzyka kredytowego, pomocniczych i administracyjnych.

Wnioskodawca nabywa Świadczenia od Banku dla celów działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Polski, opodatkowanej VAT na terytorium kraju. Istnieje bezpośredni związek między nabytymi Świadczeniami, a czynnościami opodatkowanymi VAT w postaci sprzedaży (dostaw) Pojazdów na rzecz Dealerów.

Spółka zwraca uwagę, że wprowadzenie nowego modelu finansowania, jak również niniejszy wniosek nie są złożone w celu obejścia prawa podatkowego lub unikania jakiegokolwiek opodatkowania. Cele biznesowe nowego modelu finansowania są łatwe do identyfikacji i obejmują przede wszystkim uwolnienie Spółki od ciężaru ściągania Wierzytelności od Dealerów, odroczenie konieczności spłaty tych Wierzytelności przez Dealerów, a co za tym idzie zwiększenie wolumenu sprzedawanych przez Wnioskodawcę oraz Dealerów Pojazdów i zwiększenie ich przychodów. W zamian za te świadczenia Faktor osiąga wynagrodzenie zarówno od Spółki jak i Dealerów.

Pytania

1.Czy Świadczenia wykonywane przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy objęte zakresem Umowy o współpracy wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, będą stanowiły ze strony Faktora na rzecz Wnioskodawcy świadczenia klasyfikowane jako usługa w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT?

2.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1, czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy zgodnie z którym, Świadczenia wykonywane przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki VAT, a tym samym nie są objęte zwolnieniem z VAT, w konsekwencji czego po stronie Faktora powstanie obowiązek wystawienia faktury dokumentującej wykonywane Świadczenia?

3.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2, czy Wnioskodawcy na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Faktora dokumentujących wykonywane przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy Świadczenia?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

Ad 1

Tak, świadczenia wykonywane przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy objęte zakresem Umowy o współpracy, będą stanowiły świadczenie ze strony Faktora na rzecz Wnioskodawcy klasyfikowane jako usługa w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT.

Ad 2

Tak, świadczenia wykonywane przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu VAT według właściwej stawki VAT, a tym samym nie są objęte zwolnieniem z VAT w konsekwencji czego po stronie Faktora powstanie obowiązek wystawienia faktury dokumentującej wykonywane Świadczenia.

Ad 3

Tak, Wnioskodawcy, na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Faktora dokumentujących wykonywane przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy Świadczenia.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w sprawie

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT.

Pojęcie „świadczenia usług” na gruncie VAT ma szeroki zakres. Należy przez nie rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie - znoszenie określonych stanów rzeczy). Dla kwalifikacji danego świadczenia jako usługi podlegającej opodatkowaniu VAT niezbędne jest, aby:

a.świadczenie wykonywane było w ramach umowy zobowiązaniowej,

b.jedna ze stron takiej umowy powinna być beneficjentem świadczenia,

c.wskutek wykonywania świadczenia podmiot ten odnosi korzyści o charakterze majątkowym,

d.świadczenie to powinno mieć charakter odpłatny,

e.powinien istnieć związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, który powinien mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Powyższe przesłanki opodatkowania usług podatkiem VAT są jednolicie rozumiane w orzecznictwie sądów administracyjnych i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”):

a.Usługą jest świadczenie nie będące dostawą towarów, w przypadku którego istnieje bezpośredni odbiorca odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść (tak m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 9 kwietnia 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 154/09, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 30 stycznia 2018 r. sygn. akt I SA/Bd 1006/17).

b.Świadczenie podlega opodatkowaniu VAT, kiedy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może być uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi (tak m.in. WSA w Gliwicach w wyroku z 27 lutego 2012 r. sygn. akt III SA/Gl 1076/11, zgodnie z którym „Z zaniechaniem lub tolerowaniem czynności lub stanów, rodzących zobowiązanie podatkowe w ramach podatku od towarów i usług, mamy do czynienia jedynie w sytuacji, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązującej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi”).

c.Jak wskazał WSA w Warszawie w wyroku z 17 listopada 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 230/15: „Przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług lub dostawy towarów, to - co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności. Odpłatność natomiast oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego)”.

d.Co do zasady, świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT kiedy ma odpłatny charakter. Cecha odpłatności zakłada ekwiwalentność świadczeń, która decyduje o powstaniu obowiązku podatkowego w VAT. Jak wskazuje TSUE w wyroku z 3 marca 1994 r. C-16/93 w sprawie R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden świadczenie „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

W ocenie Wnioskodawcy Świadczenia wykonywane przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy stanowią kompleksową usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT (powinny być klasyfikowane jako usługa w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT). Wskazują na to poniższe argumenty:

a.Świadczenia wykonywane przez Faktora obejmują szereg powiązanych ze sobą czynności na rzecz Spółki. Kluczowe z tych czynności obejmują:

(i)       zapewnienie Spółce stałego bieżącego finansowania poprzez nabycie prawa do Wierzytelności,

(ii)uwolnienie Spółki od ciężarów (kosztów) i ryzyka związanego ze ściąganiem długów wynikających z przeniesionych Wierzytelności na rzecz Faktora, czy chociażby

(iii)wykonywanie świadczeń afiliacyjnych, doradczych, pomocniczych i administracyjnych w tym zakresie.

b.Świadczenia Faktora są wykonywane w ramach stosunków zobowiązaniowych obejmujących całość umów zawartych pomiędzy Spółką, Dealerami i Faktorem dla wdrożenia nowego modelu finansowania.

c.Wnioskodawca jest bezpośrednim beneficjentem Świadczeń.

d.Na skutek nabycia Świadczeń Spółka odnosi wymierne korzyści o charakterze majątkowym pozwalające na znaczące ograniczenie kosztów w związku z uzyskaniem bieżącego finansowania Wierzytelności, zwolnienia z obowiązku ich egzekwowania oraz uzyskaniem dodatkowych świadczeń w zakresie bieżącego monitorowania Wierzytelności, procesu ich spłaty przez Dealerów, a co za tym idzie, sytuacji finansowej Dealerów, którym Spółka sprzedaje Pojazdy.

e.Za wykonywane przez Faktora Świadczenia Wnioskodawca dokonuje zapłaty Wynagrodzenia, co wskazuje na bezpośredni i wyraźny związek pomiędzy otrzymanymi Świadczeniami a płatnością Spółki za te Świadczenia.

Stanowisko Spółki w przedmiocie wystąpienia usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Tylko tytułem przykładu wskazać można m.in. interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „Dyrektor KIS”) z: 15 września 2017 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.343.2017.3.WN, 31 maja 2017 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.95.2017.1.IG, 19 września 2018 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.443.2018.2.IG czy 1 października 2020 r. nr 0112-KDIL1-1.4012.324.2020.2.JKU.

Jednocześnie Spółka ma istotny interes prawny w poznaniu odpowiedzi na analizowane pytanie bowiem pytanie to warunkuje odpowiedź na dwa kolejne pytania, w tym w szczególności ostatnie dotyczące możliwości odliczenia przez Wnioskodawcę kwot VAT z faktur wystawionych przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy.

Ad 2

Zgodnie z art. 43 ust. 1 Ustawy VAT, zwalnia się z VAT m.in.:

a.usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,

b.usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,

c.usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług,

d.usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT powyższe zwolnienia nie mają zastosowania do:

1) czynności ściągania długów, w tym faktoringu;

2) usług doradztwa,

3) usług w zakresie leasingu.

Przez usługi faktoringu rozumie się wykup przez faktora wierzytelności faktorantów należnych od kontrahentów z tytułu m.in. dostaw towarów oraz świadczenie przez faktora dodatkowych usług (m.in. inkasa należności, monitoringu płatności, prowadzenia rozliczeń). Czynności te mają najczęściej charakter kompleksowy, a zapewnienie finansowania faktorantowi, zwolnienie go z obowiązku egzekucji długów jest powiązane ze świadczeniami dodatkowymi o charakterze wspomagającym i organizacyjnym. Tak określone kompleksowe usługi nie są objęte zakresem zwolnienia z VAT.

Jak wskazano w wyroku TSUE z 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, podejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika z zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia z VAT.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego Faktor będzie dokonywał Świadczeń na rzecz Spółki obejmujących w szczególności:

a. zapewnienie Spółce stałego bieżącego finansowania poprzez nabycie / przejęcie Wierzytelności,

b. uwolnienie Spółki od ciężarów (kosztów) i ryzyka związanego ze ściąganiem długów wynikających z przeniesionych Wierzytelności,

c. wykonywania świadczeń doradczych, afiliacyjnych, pomocniczych i administracyjnych w tym zakresie.

Świadczenia te obejmują zespół powiązanych ze sobą czynności, które wykraczają poza zakres usług wskazanych w przepisach art. 43 ust. 1 pkt 38-41 Ustawy o VAT.

Świadczenia Faktora nie są więc zwolnione z opodatkowania z VAT w konsekwencji czego po stronie Faktora powstanie obowiązek wystawienia faktury dokumentującej wykonane Świadczenia, zgodnie z przepisami art. 106b ust. 1 pkt 1 i nast. ustawy o VAT z zastosowaniem właściwej stawki podatku VAT.

Stanowisko Spółki potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych dla zbliżonych stanów faktycznych. Tak m.in. Dyrektor KIS w interpretacji indywidulnej z 15 września 2017 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.343.2017.3.WN, z 31 maja 2017 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.95.2017.1.IG, z 19 września 2018 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.443.2018.2.IG czy z 1 października 2020 r. nr 0112-KDIL1-1.4012.324.2020.2.JKU.

Ad 3

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a Ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Po to, aby usługodawca mógł odliczyć podatek VAT z tytułu zakupu usług muszą zostać spełnione następujące warunki:

a. usługodawca i usługobiorca są podatnikami VAT,

b. usługi zostały wykonane dla usługobiorcy,

c. usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT przez nabywcę,

d. usługobiorca posiada fakturę VAT, która stwierdza wyświadczenie usług.

Kluczowe dla odliczenia podatku naliczonego VAT jest zachowanie związku nabytych usług z działalnością usługobiorcy opodatkowaną VAT. Jak bowiem tłumaczy TSUE: „System odliczeń ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT należnego lub zapłaconego w ramach całej działalności gospodarczej tego przedsiębiorcy. Wspólny system VAT zapewnia zatem całkowitą neutralność obciążeń podatkowych każdej działalności gospodarczej, bez względu na cel czy rezultaty tej działalności, pod warunkiem że co do zasady podlega ona sama opodatkowaniu VAT (zob. w szczególności wyroki: z 21 marca 2000 r. Gabalfrisa i in. od C-110/98 do C-147/98, z 21 czerwca 2012 r. Mahageben i David, C-80/11 i C-142/11 czy z 19 października 2017 r. w sprawie SC Paper Consult SRL przeciwko Directia Regionala a Finantelor Publice Cluj-Napoca, Administratia Judeteana a Finantelor Publice Bistrita-Nasaud, C-101/16).

Powyższe przesłanki odliczenia podatku VAT będą w pełni spełnione w analizowanej sprawie:

a.Zarówno Spółka jak i Faktor są czynnymi, zarejestrowanymi dla celów VAT podatnikami.

b.Świadczenia są wykonane przez Faktora na rzecz Spółki, oraz usługa z nabyciem której podatek został naliczony jest/będzie wykorzystywana przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

c.Otrzymana przez Spółkę faktura będzie zawierać właściwe kwoty podatku VAT, czyli transakcja podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT, a więc nie zaistnieją przesłanki negatywne prawa do odliczenia podatku naliczonego, wskazane w szczególności w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

W tym miejscu Wnioskodawca wyjaśnia, że Spółka nabywa Świadczenia dla celów działalności gospodarczej opodatkowanej VAT na terytorium kraju. Istnieje bezpośredni związek między nabytymi Świadczeniami a czynnościami opodatkowanymi VAT w postaci sprzedaży (dostaw) Pojazdów na rzecz Dealerów. Wierzytelności z egzekwowania których Faktor zwalnia Spółkę są wprost związane z tymi dostawami Pojazdów. 

Jednocześnie, nie znajdą w tym zakresie zastosowania ograniczenia wyłączające możliwość odliczenia kwot podatku naliczonego VAT przez Wnioskodawcę, w szczególności wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 Ustawy o VAT bowiem - jak zostało wskazane w uzasadnieniu do pkt 2 - transakcje (Świadczenia) będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT wg właściwej stawki podatku VAT. W związku z powyższym należy stwierdzić, że na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez Faktora dokumentujących wykonywane przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy Świadczenia. 

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o  podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Należy zwrócić uwagę, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) – zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego,

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego,

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego,

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Wskazać należy, że nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy,

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy,

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług na terytorium Polski.

Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Spółki jest sprzedaż hurtowa i detaliczna pojazdów samochodowych z wyłączeniem motocykli, jak również części zamiennych i akcesoriów samochodowych. W ramach przedstawionego profilu działalności, Spółka dokonuje sprzedaży samochodów nowych, demonstracyjnych lub zastępczych do autoryzowanych Dealerów, którzy następnie odsprzedają Pojazdy zarówno nowe, jak i demonstracyjne lub zastępcze m.in. do odbiorców końcowych czy firm leasingowych w celu świadczenia przez nich (firmy leasingowe) usług finansowych w postaci leasingu lub usług wynajmu (w tym wynajmu długoterminowego). Z tytułu sprzedaży Pojazdów Spółka wystawia Dealerom faktury z określonym terminem płatności.

Obecnie Spółka planuje przystąpienie do nowego modelu finansowania opartego na konstrukcji tzw. factoringu dzięki któremu możliwe będzie skorzystanie z finansowania przy sprzedaży Pojazdów przez Spółkę do Dealerów. Finasowania w tym zakresie będzie udzielał Bank (Faktor). Faktor jest bankiem krajowym prowadzącym działalność na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Bank jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Bank w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy różnego rodzaju usługi finansowe polegające m.in. na udzielaniu kredytów na zakup samochodów nowych i używanych czy udzielania finansowania w ramach faktoringu w odniesieniu do nabywanych wierzytelności.

W celu określenia ram współpracy w ramach nowego modelu finansowania Spółka, Dealerzy oraz Faktor zawrą odpowiednie (odrębne) umowy. Spółka i Faktor zamierzają w szczególności zawrzeć Umowę o współpracy finansowej. Umowa o współpracy będzie umową ramową dla długoterminowego programu finansowania Pojazdów Spółki w Polsce.

Zgodnie z postanowieniami Umowy o współpracy Faktor z wykorzystaniem instytucji subrogacji uregulowanej w art. 518 § 1 pkt 3 ustawy Kodeks cywilny przejmie (może przejąć) Wierzytelności z tytułu sprzedaży Pojazdów przez Spółkę do Dealerów i ewentualnych dodatkowych świadczeń. Przejęcie Wierzytelności nastąpi po ich wartości nominalnej - cenie brutto sprzedaży Pojazdów uwzględniającej wszelkie upusty i rabaty, a więc po cenie brutto z faktury wystawionej przez Spółkę na rzecz Dealera. Zgoda każdego Dealera na subrogację zostanie udzielona przez Dealera w odrębnej umowie zawartej pomiędzy Faktorem a Dealerem - Spółka nie będzie stroną tych umów. Bez względu na powyższe, Spółka powiadomi odpowiednich Dealerów o zawarciu Umowy o Współpracy, a tym samym subrogacji wynikającej z dokonanej spłaty Wierzytelności przez Faktora. W wyniku spłaty przez Faktora Wierzytelności, Faktor wstąpi w prawa Spółki jako zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej spłaty, w następstwie czego Faktor stanie się wierzycielem Dealera w odniesieniu do nabytej Wierzytelności i będzie uzyskiwał/egzekwował spłatę tychże Wierzytelności od Dealera. Faktor, z chwilą przejęcia Wierzytelności po całkowitej spłacie Wierzytelności, będzie ponosił całkowite ryzyko opóźnienia i/lub spłacenia długu przez Dealera. W efekcie, wszelkie prawa i roszczenia związane z przejętą (nabytą) przez Faktora Wierzytelnością zostaną nabyte (przejęte) przez Faktora od Spółki.

W związku z subrogacją i przejęciem Wierzytelności przez Bank - zgodnie z planowanym zawarciem Umowy o współpracy - Faktor będzie świadczył na rzecz Spółki określone czynności służące uwolnieniu Spółki z obowiązku ściągania Wierzytelności i poprawie jej płynności finansowej. Świadczenia te będą obejmowały w szczególności:

a.przejęcie ryzyka związanego z Wierzytelnościami - istota usługi faktoringu oraz obsługi procesu ściągania i podejmowania działań zmierzających do zabezpieczenia, dochodzenia lub egzekucji Wierzytelności,

b.afiliacji sprzedaży Pojazdów dzięki zwiększeniu możliwości zakupowych Dealerów w związku z uzyskanym finansowaniem,

c.przejęcie lub nabycie Wierzytelności w celu świadczenia usług przez Faktora,

d.obsługę administracyjną tego procesu, prowadzenie monitoringu płatności Wierzytelności oraz prowadzenie negocjacji z Dealerami,

e.wsparcie w określeniu ryzyka kredytowego Dealerów oraz określenia ich standingu finansowego.

Z tytułu realizacji Świadczeń Faktorowi będzie przysługiwało od Spółki wynagrodzenie, którego wysokość będzie określona w oparciu o algorytm odnoszący się do stawki bazowej powiększonej o odpowiednią marżę określoną w Umowie o współpracy. Świadczenia będą wykonywane w odniesieniu do Wierzytelności wskazanych/uzgodnionych przez Faktora oraz Spółkę, w stosunku do których Faktor następnie będzie udzielał finansowania Dealerom poprzez możliwość skorzystania przez Dealerów z systemu odroczenia terminu płatności wynikającego z faktury (lub umowy nabycia Pojazdu) w ramach przyznanego przez Faktora limitu kredytowego na zasadach określonych w umowach pomiędzy Dealerami i Faktorem - Spółka nie będzie stroną tych umów. Z tytułu świadczenia przez Bank usługi na rzez Dealerów polegającej na odroczeniu terminu płatności wynikającego z faktury lub umowy nabycia Pojazdu, Bank na podstawie odrębnej umowy zawartej z Dealerem otrzymywać będzie wynagrodzenie od Dealerów w postaci m.in. odsetek, prowizji i innych opłat.

Dodatkowo, planowane jest zawarcie umowy/ugody pomiędzy dotychczasowym faktorem Spółki (Bank C), a Faktorem, na podstawie której Faktor wejdzie w prawa zaspokojonego wierzyciela w stosunku do wierzytelności uprzednio przejętych przez Bank C od Spółki i w stosunku do których to Bank jest wierzycielem, które to przejęcie nastąpi (nastąpiło) przez dniem zawarcia Umowy o współpracy. Zawarcie umowy nastąpi w wyniku zastosowania instytucji subrogacji określonej w art. 518 § 1 pkt 3 KC i tymi też przepisami będzie regulowane.

Z przedmiotowego modelu współpracy będą korzystać zarówno Dealer - w zakresie, w jakim Faktor finansuje zakupiony przez niego od Spółki Pojazd, jak i Spółka - w zakresie, w jakim Faktor zwalnia Spółkę z obowiązku egzekwowania Wierzytelności wynikających ze sprzedanych Pojazdów oraz umożliwia jej uzyskanie dodatkowych świadczeń doradczych w zakresie ryzyka kredytowego, pomocniczych i administracyjnych.

Spółka nabywa Świadczenia od Banku dla celów działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Polski, opodatkowanej VAT na terytorium kraju. Istnieje bezpośredni związek między nabytymi Świadczeniami, a czynnościami opodatkowanymi VAT w postaci sprzedaży (dostaw) Pojazdów na rzecz Dealerów.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy Świadczenia wykonywane przez Faktora na rzecz Spółki objęte zakresem Umowy o współpracy, będą stanowiły ze strony Faktora na rzecz Spółki, świadczenia klasyfikowane jako usługa w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego, treści cytowanych przepisów prawa podatkowego oraz orzecznictwa TSUE prowadzi do stwierdzenia, że w tej sprawie mamy do czynienia z wykonaniem przez Faktora skonkretyzowanych zadań określonych w Umowie na rzecz Spółki. W zaistniałych okolicznościach dojdzie do zawiązania stosunku zobowiązaniowego pomiędzy Spółką a Faktorem. Faktor będzie świadczył na rzecz Spółki określone czynności służące uwolnieniu Spółki z obowiązku ściągania wierzytelności i poprawie jej płynności finansowej. Będą one obejmowały: przejęcie ryzyka związanego z Wierzytelnościami – istota usługi faktoringu oraz obsługi procesu ściągania i podejmowania działań zmierzających do zabezpieczenia, dochodzenia lub egzekucji Wierzytelności, afiliacji sprzedaży Pojazdów dzięki zwiększeniu możliwości zakupowych Dealerów w związku z uzyskanym finansowaniem, przejęcie lub nabycie Wierzytelności w celu świadczenia usług przez Faktora, obsługę administracyjną tego procesu, prowadzenie monitoringu płatności Wierzytelności oraz prowadzenie negocjacji z Dealerami, wsparcie w określeniu ryzyka kredytowego Dealerów oraz określenia ich standingu finansowego. Świadczenia Faktora będą wykonywane w ramach Umowy o współpracy i Spółka będzie beneficjentem Świadczeń. Za wykonywane przez Faktora Świadczenia Spółka dokona zapłaty Wynagrodzenia.

Zatem, biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że wykonywane przez Faktora na rzecz Spółki czynności będą stanowiły usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające podatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem 1 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również tego, czy Świadczenia wykonywane przez Faktora na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki VAT a tym samym nie są objęte zwolnieniem z VAT, w konsekwencji czego po stronie Faktora powstanie obowiązek wystawienia faktury dokumentującej wykonywane Świadczenia.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy,

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy,

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy zwolnieniu podlegają,

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek odzwierciedlenia odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE,

Przytoczone przepisy Dyrektywy 2006/112/WE dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Z kolei w myśl art. 43 ust. 15 ustawy,

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu:

Powyższe przepisy umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Z uwagi na powyższe dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w przedmiotowej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych czynności – usług faktoringu.

Usługi faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez faktoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy faktoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu.

Zatem faktoring polega na tym, że faktorant przenosi na faktora wierzytelność, a faktor zobowiązuje się zapłacić faktorantowi jej wartość nominalną pomniejszoną o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora oraz świadczyć na jego rzecz dodatkowe usługi. Podkreślenia wymaga fakt, że skutkiem jaki wywołuje umowa faktoringu jest zmiana osoby wierzyciela. Zmiana ta dokonywana jest w oparciu o przepisy zawarte w ustawie Kodeks cywilny, w Księdze trzeciej, Tytule IX, Dziale 1 Zmiana wierzyciela.

W pojęciu usług faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

Ustawa nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować.

Zatem biorąc pod uwagę powyższą analizę, świadczone przez Faktora na rzecz Spółki usługi polegające na nabywaniu Wierzytelności stanowią usługę faktoringu, do której mają zastosowanie przepisy ograniczające prawo do skorzystania ze zwolnienia od podatku, tj. art. 43 ust. 15 ustawy o VAT. W związku z tym, usługi te nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku i będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług od podatku VAT z zastosowaniem właściwej dla tych usług stawki podatku VAT.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy,

Podmiot świadczący usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w celu udokumentowania tych świadczeń powinien wystawić fakturę.

W opisanej sytuacji spełnione są wszystkie warunki do tego aby Faktor wystawił Spółce fakturę dokumentującą świadczone usługi faktoringu, przy zastosowaniu właściwej stawki podatku VAT.

Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem 2 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również prawa Spółki do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Faktora dokumentujących wykonywane przez Faktora na rzecz Spółki Świadczenia.

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy,

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy,

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Powyższa zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

I tak, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Zgodnie z powołanymi powyżej przepisami prawa, odliczenie podatku VAT naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W niniejszej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego są spełnione: Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a nabywane od Faktora Świadczenia służą do celów działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Polski opodatkowanej VAT. Co więcej, nie zaistnieje tu negatywna przesłanka określona w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, gdyż wystawiona przez Faktora faktura zawierać będzie podatek VAT (nabywana przez Spółkę od Faktora usługa – jak wyżej wskazano – nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku).

W konsekwencji Spółce będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego w zw. ze świadczoną na jej rzecz przez Faktora usługą.

Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy podkreślić, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywiste zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).