Uznanie, że sprzedaż Nieruchomości korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT jako dostawa terenów niezabudowanych inne niż tereny budowlane oraz uznanie, że Nabywcy przysługiwać będzie prawo odliczenia VAT, jeżeli sprzedawca wystawi fakturę z wykazanym VAT należnym.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest:

-   nieprawidłowe – w zakresie uznania, że sprzedaż Nieruchomości korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT jako dostawa terenów niezabudowanych inne niż tereny budowlane;

-   prawidłowe – w zakresie uznania, że Nabywcy przysługiwać będzie prawo odliczenia VAT, jeżeli sprzedawca wystawi fakturę z wykazanym VAT należnym.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku możliwości zwolnienia z opodatkowania Nieruchomości na podstawie art 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT oraz prawa Nabywcy do odliczenia podatku VAT, wpłynął 27 października 2023 r. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 grudnia 2023 r. (wpływ 2 stycznia 2024 r.) oraz pismem z 22 stycznia 2024 r. (wpływ 1 lutego 2024 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

  X Sp. z o.o.;

2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

  Y Sp. z o.o.

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca (zainteresowany będący stroną postępowania) jest polskim rezydentem podatkowym zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Siedziba działalności gospodarczej Wnioskodawcy znajduje się na terytorium Polski.

Wnioskodawca w dniu (...) r. dokonał zakupu nieruchomości położonej w (...) utworzonej z działki nr A (o nr ewidencyjnym …). Nieruchomość została zakupiona od podmiotu mającego siedzibę działalności na terytorium Polski zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny (zainteresowanego niebędącego stroną postępowania).

Dla Nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta przez Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w (...) sklasyfikowana w ewidencji gruntów jako Tl - inne tereny komunikacyjne.

Nieruchomość nie posiada ważnego Planu Zagospodarowania przestrzennego oraz nie jest objęta uchwałą, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji i nie jest położona w obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji a ponadto nie jest objęta uproszczonym planem urządzenia lasu ani decyzją, o której mowa w art. 19 ust. 3 ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 r. Dla Nieruchomości nie wydano decyzji o warunkach zabudowy.

Na nieruchomości nie znajdują się żadne budynki; przez nieruchomość przebiega jednak sieć wodociągowa, kanalizacyjna i elektroenergetyczna. Sieci te nie stanowiły własności sprzedawcy i nie były przedmiotem dostawy, ponieważ ani sprzedawca, ani Wnioskodawca nie mają prawa dysponowania nimi jak właściciel.

W związku z transakcją sprzedawca nie wystawił faktury z podatkiem VAT należnym przyjmując, że dostawa nieruchomości korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa VAT”), tj. przyjmując, że przedmiotem transakcji jest teren niezabudowany inny niż teren budowlany.

Wnioskodawca nabył Nieruchomość w celu wykorzystania jej do działalności opodatkowanej VAT.

Z tytułu zakupu Nieruchomości notariusz pobrał od Wnioskodawcy podatek od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: „ustawa PCC”).

W uzupełnieniu wniosku z 28 grudnia 2023 r. wskazali Państwo, że:

Nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawcę z zamiarem prowadzenia działalności opodatkowanej VAT.

Nieruchomość nie była wykorzystywana przez Wnioskodawcę do celów działalności zwolnionej.

Znajdujące się na gruncie sieci: wodociągowe, kanalizacyjne i elektroenergetyczne stanowiły własność przedsiębiorstwa przesyłowego, przy czym pojęcie to nie jest zdefiniowane w kodeksie cywilnym. W rozumieniu Wnioskodawcy chodzi o przedsiębiorcę, który wykorzystuje sieci, których jest właścicielem, do swojej działalności gospodarczej.

Znajdujące się na gruncie sieci stanowiły w dniu transakcji budowle w rozumieniu prawa budowlanego oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej w rozumieniu PKOB.

W uzupełnieniu wniosku z 22 stycznia 2024 r. wskazali Państwo, że:

Nieruchomość nie była wykorzystywana wyłącznie do celów działalności zwolnionej. Sprzedawca po zakupie nie wykorzystywał nieruchomości do żadnej działalności, stanowiła ona jedynie majątek firmy.

W związku z nabyciem Nieruchomości, Sprzedającemu nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, zatem Sprzedający nie skorzystał z tego prawa. Nieruchomość została wniesiona do Sprzedającego aportem, który nie był dokumentowany fakturą VAT, od której można byłoby odliczyć podatek naliczony.

Znajdujące się na gruncie sieci stanowiły urządzenia określone w art. 49 kodeksu cywilnego, tj. urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne wchodzące w skład przedsiębiorstwa.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług

1. Czy Sprzedaż nieruchomości stanowi dostawę korzystającą ze zwolnienia z VAT?

2. Czy Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo odliczenia VAT, jeżeli sprzedawca wystawi fakturę z wykazanym VAT należnym? (pytanie sformułowane ostatecznie w piśmie z 28 grudnia 2023 r.)

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy sprzedaż Nieruchomości korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT jako dostawa terenów niezabudowanych inne niż tereny budowlane. Nieruchomość nie posiada planu zagospodarowania przestrzennego oraz nie została wydana ostateczna decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla nieruchomości.

Zgodnie z art 2 pkt 33 ustawy o VAT przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Przez nieruchomość przebiegają instalacje służące do przesyłu mediów, jednak nie stanowią one przedmiotu dostawy, ponieważ są własnością podmiotu trzeciego, a na nabywcę nie przechodzi prawo do rozporządzania nimi jak właściciel

Jak wskazuje się w orzecznictwie, fakt istnienia tego rodzaju naniesień na nieruchomości nie powoduje, że może być ona uznana za nieruchomość zabudowaną.

Tak np.

-   wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 sierpnia 2017 r. (III SA/Wa 2789/16): „Błędna jest wykładnia art. 43 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 2 pkt 33 u.p.t.u. w zakresie, w jakim odmawia zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 u.p.t.u. w sytuacji sprzedaży gruntów dla których nie ustanowiono miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ani nie wydano decyzji o warunkach zabudowy, na których to znajdują się naniesienia w postaci urządzeń służących do doprowadzana i odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej i innych urządzeń podobnych, które są własnością i częścią innego przedsiębiorstwa gdzie podmiot nie ma żadnych praw (własności i innych praw rzeczowych) do tych urządzeń”,

-   wyrok NSA z dnia 8 kwietnia 2021 r. (I FSK 560/18) „w określonych przypadkach, ze względu na charakter gospodarczy transakcji, należy wziąć pod uwagę czy obiekty posadowione na gruncie mają znaczenie wiodące dla określenia charakteru tego gruntu jako gruntu zabudowanego (...) istotny jest stan faktyczny związany z rzeczywistym zabudowaniem działki, co oznacza, ze będzie mógł uznać teren za niezabudowany jedynie wówczas, gdy zawarty we wniosku o interpretację opis stanu faktycznego, pozwala na uznanie, że obiekty posadowione na gruncie nie mają znaczenia wiodącego dla określenia charakteru tego gruntu jako gruntu niezabudowanego”,

-   wyrok NSA z dnia 13 stycznia 2023 r. (I FSK 1143/19): „Organ dokonując interpretacji art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT musi jednak rozstrzygnąć czy zakres władztwa ekonomicznego, tj. inny podmiot może rozporządzać jak właściciel obiektami budowlanymi znajdującymi się na gruncie a inny podmiot rozporządzać jak właściciel gruntem ma wpływ na okoliczność faktyczną czy teren jest zabudowany lub nie jest zabudowany”,

-   wyrok WSA w Krakowie z dnia 8 grudnia 2021 r. (I SA/Kr 1055/21): „Należy bowiem zauważyć, iż zgodnie z art. 49 § 1 k.c., urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Przepis ten znajduje zastosowanie w realiach analizowanego przypadku. Ponieważ wskazane elementy infrastruktury energetycznej nie stanowią własności sprzedającego, zarówno w sensie ekonomicznym, jak i prawnym, to wymaga przyjęcia, iż dostawie będą podlegać jedynie grunty, bez rzeczonych budowli. Samo umiejscowienie na działce zbywcy nie czyni ich bowiem przedmiotem transakcji. Jako urządzenia niestanowiące części składowych zbywanych działek nie mogą zarazem wpływać na opodatkowanie opisanych we wniosku dostaw ani też decydować o charakterze nieruchomości, których dotyczy zaskarżona interpretacja (por. wyroki WSA w Lublinie z dnia 30 kwietnia 2019 r. sygn. akt I SA/Lu 55/19, WSA w Gliwicach z dnia 25 września 2021 r. sygn. Akt I SA/GI 525/21 czy wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 sierpnia 2017 r. sygn. Akt III SA/Wa 2789/16). W ostatnim z cytowanych wyroków stwierdzono wprost, iż „za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę. Sam fakt posadowienia na danym gruncie urządzeń przesyłowych, nie przesądza o przeznaczeniu terenu jako terenu pod zabudowę”. Także w ocenie Sądu w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, lokalizacja na gruncie drobnej infrastruktury technicznej nie wpływa na kwalifikację prawną gruntów a nadto nie stwarza podstaw do uznania - jak chciałby organ dokonujący interpretacji - iż posadowienie na gruncie, pod jego powierzchnią czy nad jego powierzchnią infrastruktury technicznej powoduje, że grunt ten uznać należy za zabudowany z samego tylko powodu, że przebiega przez niego ta infrastruktura”.

W przypadku uznania, że dostawa nie korzysta ze zwolnienia z uwagi na przebieg przez nieruchomość sieci przesyłowych, dostawa nie będzie korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT, ponieważ budowle te nie stanowią przedmiotu dostawy (pozostają własnością podmiotu trzeciego).

W związku z tym, że nieruchomość nr A, będąca przedmiotem sprzedaży jest terenem niezabudowanym w rozumieniu ustawy VAT, nie wydano w stosunku do niej decyzji o warunkach zabudowy a także nie są to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego to sprzedaż tej nieruchomości obejmuje zwolnienie od podatku VAT.

Ad 2 stanowisko Wnioskodawcy ostatecznie sformułowane w piśmie z 28 grudnia 2023 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli transakcja będzie podlegała zwolnieniu to Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo odliczenia VAT, ponieważ zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury, jeśli transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Gdyby natomiast Organ uznał stanowisko Wnioskodawcy do pytania nr 1 za nieprawidłowe i uznał, że transakcja nie korzysta ze zwolnienia oraz że transakcja podlega VAT, to wówczas zdaniem Wnioskodawcy prawo do odliczenia przysługiwałoby.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT.

Jeśli zatem dane towary i usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości VAT naliczonego przy nabyciu.

Wnioskodawca jest i na dzień dokonania Transakcji będzie zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT i będzie spełniać ustawową definicję podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.

Po nabyciu przedmiotowej Działki, Wnioskodawca będzie wykorzystywać ją w prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT oraz niepodlegającej zwolnieniu z VAT.

W związku z tym zdaniem Wnioskodawcy:

-   jeśli stanowisko do pytania nr 1 jest prawidłowe, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo odliczenia VAT;

-   jeśli stanowisko do pytania nr 1 jest nieprawidłowe, Wnioskodawcy przysługuje prawo odliczenia VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

-   nieprawidłowe – w zakresie uznania, że sprzedaż Nieruchomości korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT jako dostawa terenów niezabudowanych inne niż tereny budowalne;

-   prawidłowe – w zakresie uznania, że Nabywcy przysługiwać będzie prawo odliczenia VAT, jeżeli sprzedawca wystawi fakturę z wykazanym VAT należnym.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do  rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zatem zgodnie z powołanymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, nieruchomość, zarówno gruntowa, jak i zabudowana, spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

W treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Według art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:

Przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zatem, ustawa nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zatem dokonana wyżej analiza przepisów jednoznacznie wskazuje, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) wyłącznie w sytuacji, gdy nie są one przeznaczone pod zabudowę. Elementem, który determinuje możliwość skorzystania z ww. zwolnienia od podatku VAT przy zbyciu gruntów jest przeznaczenie gruntu na cele inne niż budowlane. Przy czym – jak wyjaśniono wyżej – o tym, że dany teren jest terenem budowlanym przesadzają zapisy w planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy.

Powyższe oznacza, że generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., niebędących terenami budowlanymi – są zwolnione od podatku VAT.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia budynku, budowli lub gruntu. Definicja budynku i budowli znajduje się w art. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 682, ze zm.).

Jak stanowi art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Ilekroć w ustawie jest mowa o budynku - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Zgodnie zaś z art. 3 pkt 3 ww. ustawy Prawo budowlane:

Ilekroć w ustawie jest mowa o budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Na podstawie art. 3 pkt 3a ustawy Prawo budowlane:

Przez obiekt liniowy należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, droga kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Z wniosku wynika, że w dniu (...) r. dokonali Państwo zakupu nieruchomości utworzonej z działki nr A.

Nieruchomość nie posiada ważnego Planu Zagospodarowania przestrzennego, ani nie wydano dla niej decyzji o warunkach zabudowy.

Na nieruchomości nie znajdują się żadne budynki; przez nieruchomość przebiega jednak sieć wodociągowa, kanalizacyjna i elektroenergetyczna. Sieci te nie stanowiły własności sprzedawcy i nie były przedmiotem dostawy, ponieważ ani sprzedawca, ani Wnioskodawca nie mają prawa dysponowania nimi jak właściciel. Wskazali Państwo w opisie sprawy, że znajdujące się na gruncie sieci: wodociągowe, kanalizacyjne i elektroenergetyczne stanowiły własność przedsiębiorstwa przesyłowego. Ponadto, podali Państwo również, że sieci stanowiły w dniu transakcji budowle w rozumieniu prawa budowlanego oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej w rozumieniu PKOB.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii czy Sprzedaż nieruchomości stanowiła dostawę korzystającą ze zwolnienia z VAT.

Aby odnieść się do tych wątpliwości, należy w tym miejscu wyjaśnić, że stosownie do art. 49 § 1 ustawy Kodeks Cywilny:

Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym znajdujące się na działce sieci wodociągowe, kanalizacyjne i elektroenergetyczne nie stanowiły własności sprzedawcy i nie były przedmiotem dostawy, ponieważ ani sprzedawca, ani Wnioskodawca nie mają prawa dysponowania nimi jak właściciel.

Jak sami Państwo wskazali w opisie sprawy, znajdujące się na gruncie sieci stanowiły własność przedsiębiorstwa przesyłowego.

Wskazać w tym miejscu należy, że wyrażenia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” zawartego w przytoczonym art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług nie należy utożsamiać z prawem własności. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, definiując wyrażenie „dostawa towarów” akcentuje „własność ekonomiczną” funkcjonującą w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego, regulujących przeniesienie prawa własności. W orzeczeniu C-320/88 Staatssecretaris van Financiën v. Shipping and Forwarding Safe B.V. TSUE wyraził pogląd, że „wyrażenie „dostawa towarów” w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym” (pkt 1), jednak jednocześnie zastrzegł, że „zadaniem sądu krajowego jest określenie w każdym przypadku, na podstawie stanu rzeczy, czy przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy, miało miejsce” (pkt 2).

Uwzględniając przywołane regulacje prawne należy stwierdzić, że w sytuacji gdy przedmiotem sprzedaży jest grunt, na którym posadowiony jest budynek/budowla, niestanowiący własności zbywcy, to mimo, iż ten obiekt budowlany stanowi w świetle prawa cywilnego część składową nieruchomości, to w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tym obiektem jak właściciel (zarówno w sensie ekonomicznym, jak i w sensie prawnym), a zatem przedmiotem dostawy jest w takim przypadku tylko sam grunt – jako grunt zabudowany.

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją zbycia działki gruntu wraz z naniesieniami, które nie były własnością Sprzedającego.

Nie sposób zatem przyjąć, że Sprzedający dokonał dostawy działki wraz ze znajdującymi się na niej naniesieniami. W związku z tym, że przedmiotem transakcji była działka, na której znajdują się budowle, niebędące własnością Sprzedającego, to art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT nie będzie miał zastosowania do dostawy przedmiotowej nieruchomości.

Tak więc, w przypadku dostawy działki przedmiotem dostawy będzie wyłącznie grunt, którego jednak nie można uznać za teren niezabudowany (wbrew twierdzeniu Zainteresowanych), o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że na działce tej posadowione są obiekty budowlane niebędące własnością Sprzedającego.

Podsumowując, Nieruchomość której dostawa miała miejsce (...) r. (tj. działka utworzona z działki nr A) należy uznać za teren budowlany w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy. W świetle powyższego nie ma podstaw do przyjęcia, że Sprzedający dokonując sprzedaży działki utworzonej z działki nr A dokonał sprzedaży gruntu niezabudowanego. Tym samym w rozpoznawanej sprawie nie miało zastosowania zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Przy sprzedaży przedmiotowej działki, nie znajdzie również zastosowania zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, ponieważ Nieruchomość nie była wykorzystywana wyłącznie do celów działalności zwolnionej. Jak wynika z opisu sprawy, nieruchomość nie była wykorzystywana do żadnej działalności, stanowiła jedynie majątek firmy Sprzedającego.

W konsekwencji, transakcja sprzedaży działki utworzonej z działki nr A będzie podlegała opodatkowaniu VAT stawką właściwą dla przedmiotu dostawy – terenu budowlanego oraz nie będzie podlegała zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 i 9.

Tym samym Państwa stanowisko, w myśl którego sprzedaż Nieruchomości korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT jako dostawa terenów niezabudowanych inne niż tereny budowlane, należało ocenić jako nieprawidłowe.

Przechodząc do kwestii prawa Kupującego do odliczenia VAT, jeżeli sprzedawca wystawi fakturę z wykazanym VAT należnym, wskazać należy, że:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust.  4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Należy również podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

W myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. A – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Jak wyżej stwierdził Organ, do omawianej transakcji zbycia nieruchomości utworzonej z działki nr A nie znajduje zastosowania zwolnienia od podatku wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2, 9 i 10 ustawy. Zatem transakcja zbycia działki przez Sprzedającego nie korzystała ze zwolnienia z tego podatku, lecz podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg. właściwej stawki.

Z wniosku wynika, że zarówno Kupujący jak i Sprzedający są zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi, a Nabywca nabył Nieruchomość w celu wykorzystania jej do działalności opodatkowanej VAT.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołany stan prawny, należy stwierdzić, że są spełnione warunki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uprawniające do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu nieruchomości, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem w sytuacji, gdy Sprzedawca wystawi fakturę z wykazanym podatkiem VAT, wówczas Nabywcy przysługiwać będzie prawo odliczenia podatku.

W konsekwencji, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 oceniono jako prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja dotyczy wyłącznie Państwa zapytań w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

X Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).