Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację zadania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację zadania pn. „(…)”. Uzupełnili go Państwo pismem z dnia – brak daty (wpływ 16 stycznia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina realizuje zadanie pn.: „(…)”. Gmina uzyskała pomoc finansową na realizację tego przedsięwzięcia w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich objętego programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w ramach poddziałania 19.2. „(…)” w ramach działania „(…)” objętego Programem w zakresie 4.6 Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej lub rekreacyjnej lub kulturalnej na podstawie umowy o przyznaniu pomocy Nr (…) zawartej w dniu 12 października 2023 r. pomiędzy Województwem (…) a Gminą (…).

Cel operacji: „(…)” mającego na celu stworzenie niekomercyjnej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej co wpłynie na poprawę jakości spędzania wolnego czasu mieszkańców Gminy (…), rozwój Gminy pod względem rekreacyjnym i turystycznym, a tym samym przyczyni się to do zaspokajania potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców Państwa małej ojczyzny.

Budowa placu zabaw w miejscowości (…) obejmuje: dostawę i montaż urządzeń zabawowych, tj.: (…).

Głównymi odbiorcami projektu są mieszkańcy Gminy (…) w tym grupy defaworyzowane, tj.: dzieci, osoby bezrobotne, osoby młode do 34 roku życia, kobiety samotnie wychowujące dzieci. Gmina nie będzie pobierała opłat za udostępnianie urządzeń zamontowanych na placu zabaw. Ponadto, teren ten nie będzie służył innym działalnościom odpłatnym, typu dzierżawa, jego fragmentu pod stoiska gastronomiczne lub sprzedaż miejsca reklamowego. Tym samym, zrealizowana operacja nie będzie w żaden sposób generowała dochodów cywilnoprawnych po stronie Gminy, które podlegałyby opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze powyższe z perspektywy przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zrealizowana operacja nie będzie w żaden sposób generowała dochodów, które podlegałyby ewidencji VAT.

W konsekwencji efekty realizowanej operacji nie będą w ogóle służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług. Plac zabaw będzie ogólnodostępny dla mieszkańców Gminy i gości przyjezdnych z poza Gminy. W związku z realizacją zadania Gmina otrzymała fakturę zakupu dokumentującą realizację zadań w ramach projektu. Na fakturze widnieje podatek VAT. Gmina uznała podatek VAT za wydatek kwalifikowany, zgodnie z kwalifikowaniem podatku VAT we wniosku o przyznanie pomocy i złożonym do niego oświadczeniem o kwalifikowalności VAT. Wydatki poniesione na realizacje projektu zarówno w trakcie jego realizacji jak również po jego zakończeniu nie są związane z działalnością opodatkowaną. Nie ma więc możliwości w żaden sposób odzyskania naliczonego podatku VAT.

Gmina realizuje operację wskazaną w opisie sprawy, realizując zadania własne, o którym mowa w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 559 ze zm.) wskazane w następujących przepisach:

1)  w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym;

2)  w zakresie kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów sportowych i urządzeń sportowych w art.7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym;

3)  w zakresie wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzenia aktywności obywatelskiej w art. 7 ust. 1 pkt 17 ustawy o samorządzie gminnym.

Przedmiotowe zadania Gmina realizuje na rzecz lokalnej społeczności nieodpłatnie w ramach działalności publicznoprawnej poza zakresem opodatkowania VAT.

Pytanie (pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z dnia – brak daty, data wpływu 16 stycznia 2024 r.)

Czy Gmina ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na realizację zadania pn. „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na realizację zadania pn.: „(…)”.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Stosownie do treści art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Mając powyższe na uwadze, jednostki samorządu terytorialnego mogą występować w dwojakim charakterze: jako podmioty niebędące podatnikami VAT, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa oraz podatnicy podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych nawet jeżeli dotyczą one zadań własnych Gminy określonych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT.

Tym samym, aby przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT powinny zostać spełnione jednocześnie dwa warunki – wydatki są dokonywane przez podmiot działający w roli podatnika VAT na cel prowadzenia przez ten podmiot działalności opodatkowanej VAT, generującej zobowiązanie w podatku VAT należnym.

Jak wskazano w opisie realizowanego zadania występuje w nim wzrost atrakcyjności turystycznej obszaru poprzez nadanie terenom funkcji rekreacyjnych i sportowych oraz poprawa jakości życia mieszkańców obszarów wiejskich poprzez rozwój infrastruktury rekreacyjnej i sportowej w Gminie.

Projekt dotyczy wyposażenia placu zabaw na terenie Gminy w zakresie infrastruktury rekreacyjnej i sportowej, obejmując swym zakresem montaż urządzeń zabawowych. Efekty operacji nie będą służyły Gminie do żadnych czynności odpłatnych – w szczególności Gmina nie będzie pobierała opłat za udostępnianie urządzeń placu zabaw. Ponadto teren ten nie będzie służył innym działalnościom odpłatnym, typu dzierżawa jego fragmentu pod stoiska gastronomiczne lub sprzedaż miejsca reklamowego. Tym samym zrealizowana operacja nie będzie w żaden sposób generowała dochodów cywilnoprawnych po stronie Gminy, które podlegałyby opodatkowaniu VAT. Realizacja operacji stanowi wykonywanie nieodpłatnie na rzecz lokalnej społeczności zadań własnych Gminy, wskazanych w art. 7 ust. 1 pkt 1, 10 i 17 ustawy o samorządzie gminnym. Gmina nie wykorzystuje i nie będzie wykorzystywała efektów operacji do jakichkolwiek czynności opodatkowanych VAT.

Przedmiotowe wydatki są związane wyłącznie z nieodpłatną działalnością publicznoprawną Gminy, niepodlegającą VAT. Wobec powyższego, zdaniem Gminy, nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od poniesionych wydatków na operację. W ramach zrealizowanej operacji wydatki są ponoszone przez Gminę jako wydatki organu władzy publicznej, a nie jako wydatki podatnika VAT, o czym zdaniem Gminy, świadczy brak związku tych wydatków z jakąkolwiek działalnością opodatkowana VAT Gminy.

W konsekwencji nie zostały spełnione warunki niezbędne do odliczenia podatku VAT, o których mowa w art. 86 ust 1 ustawy o VAT, a tym samym Gminie nie będzie w ogóle przysługiwało prawo do pomniejszenia podatku VAT należnego o kwoty podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dokumentujących wykonanie Projektu.

Mając powyższe na uwadze Gmina stoi na stanowisku, że nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na zadanie pn.: „(…)”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, w świetle którego:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast w oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

·podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

·podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na podstawie przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1, 10 i 17 ustawy o samorządzie gminnym:

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na realizację zadania pn. „(…)”.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Budowa obiektów/miejsc rekreacyjnych odbywa się w ramach władztwa publicznego, Gmina wykonując te zadania działa jako organ administracji publicznej i może skorzystać ze środków prawnych o charakterze władczym. W takim ujęciu Gmina bez wątpienia nie może być uznana za podatnika, gdyż realizuje ona w tym zakresie zadania własne służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Dodatkowo w analizowanej sprawie – jak Państwo wskazali – efekty realizowanej operacji nie będą w ogóle służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług. Plac zabaw będzie ogólnodostępny dla mieszkańców Gminy i gości przyjezdnych z poza Gminy. Gmina nie będzie pobierała opłat za udostępnianie urządzeń zamontowanych na placu zabaw. Ponadto, teren ten nie będzie służył innym działalnościom odpłatnym, typu dzierżawa jego fragmentu pod stoiska gastronomiczne lub sprzedaż miejsca reklamowego. Tym samym, zrealizowana operacja nie będzie w żaden sposób generowała dochodów cywilnoprawnych po stronie Gminy, które podlegałyby opodatkowaniu VAT.

W związku z powyższym, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki, warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, Wnioskodawca nie ma – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących zakupy związane z realizacją przedmiotowego zadania.

Podsumowując, Gmina nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na realizację zadania pn. „(…)”.

W związku z powyższym Państwa stanowisko uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Należy również zauważyć, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).