Brak opodatkowania podatkiem VAT korekty rentowności dokonywanej z podmiotem powiązanym.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 13 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania korekt rentowności za zdarzenie niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz braku obowiązku dokumentowania tych zdarzeń fakturami.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 17 stycznia 2024 r. (wpływ 17 stycznia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

A. Sp. z o.o. (dalej: „Spółka”, „Wnioskodawca” lub „Dystrybutor”) jest podmiotem z siedzibą w Polsce, zarejestrowanym dla celów podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”) jako podatnik VAT czynny. Wnioskodawca należy do grupy zajmującej się produkcją i sprzedażą (...).

Umowa dystrybucji

Spółka zawarła z B. - spółką należącą do tej samej grupy, co Wnioskodawca (dalej: „Dostawca”, wspólnie z Wnioskodawcą jako „Strony”), umowę dystrybucji (dalej: „Umowa”) produktów, szczegółowo określonych w Umowie.

Strony są podmiotami powiązanymi w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.).

Na podstawie Umowy, Wnioskodawca wyraził zgodę na działanie jako niewyłączny dystrybutor produktów na określonym terytorium, obejmującym Polskę i podejmowanie działalności dystrybucyjnej zgodnie z warunkami określonymi w Umowie.

Ponadto, na mocy Umowy Wnioskodawca został zobowiązany do przestrzegania wytycznych dotyczących dystrybucji podczas zawierania umów z klientami. Zgodnie z Umową, Dostawca (bezpośrednio lub pośrednio) przekaże Dystrybutorowi wytyczne dotyczące warunków handlowych i cen sprzedaży produktów klientom Dystrybutora na terytorium jego działania. Dystrybutor będzie negocjował warunki i dokonywał sprzedaży ze swoimi klientami na terytorium jego działania zgodnie z warunkami handlowymi i wytycznymi cenowymi Dostawcy.

W zamian za produkty dostarczone Dystrybutorowi przez lub w imieniu Dostawcy, Dystrybutor zapłaci Dostawcy wynagrodzenie (cenę) ustalone zgodnie z wytycznymi zawartymi w Umowie. Z tytułu dokonanych dostaw, Dostawca wystawi na rzecz Dystrybutora stosowne faktury.

Celem zawartej Umowy jest określenie warunków dostaw realizowanych pomiędzy Stronami, ale również zapewnienie Wnioskodawcy stabilnej pozycji finansowej. Wnioskodawca, jako dystrybutor o ograniczonych funkcjach i ryzyku, ma zapewniony zysk z transakcji na odpowiednim poziomie. Przy czym, ze względu na istniejące między Wnioskodawcą oraz Dostawcą powiązania, zysk uzyskiwany przez Spółkę musi być zgodny z regulacjami dotyczącymi transakcji zawieranych między podmiotami powiązanymi. Umowa zawiera ogólne zapisy dotyczące ustalania ceny na zasadach rynkowych, natomiast bardziej szczegółowe postanowienia w tym zakresie zawarte zostały w polityce cen transferowych, do której stosowania zobowiązana jest Spółka, jak i Dostawca.

Polityka cen transferowych dla dystrybutorów o ograniczonym ryzyku

W grupie, do której należy Spółka, przyjęto politykę cen transferowych, w której opisano funkcje podmiotów takich jak Wnioskodawca, tj. dystrybutorów o ograniczonymi ryzyku, jak i zasady ustalania wynagrodzenia takich dystrybutorów, zgodne z zasadą ceny rynkowej (dalej: „Polityka TP”).

Na podstawie Polityki TP, wszystkie towary dystrybuowane przez Spółkę muszą być zakupione od Dostawcy. Ma to zastosowanie niezależnie od tego, czy towary są dostarczane do ostatecznego odbiorcy w lokalnym magazynie, czy wysyłane bezpośrednio do klienta z magazynu należącego do Dostawcy. Spółka jest odpowiedzialna za dystrybucję produktów na określonym terytorium.

Zgodnie z Polityką TP ceny, które mają być płacone przez Spółkę na rzecz Dostawcy, będą ustalane przed rozpoczęciem każdego roku finansowego w ramach planu rocznego. Ceny zakupów pomiędzy Stronami będą obliczane w celu osiągnięcia docelowej rentowności sprzedaży, tj. „docelowej marży dystrybucyjnej” Spółki ustalonej w zakresie rynkowym.

Marża operacyjna Spółki będzie monitorowana za pośrednictwem mechanizmu cen transferowych co pół roku (częstotliwość może ulec zmianie). W przypadku, gdy marża operacyjna Spółki znacząco odbiega od docelowej marży dystrybucyjnej, zostanie dokonana stosowna zmiana ceny/wynagrodzenia. Obecnie wysokość docelowej marży dystrybucyjnej wynosi (...)%, przy czym może ona ulec zmianie w przyszłości. Ponadto, zgodnie z Polityką TP, nieprzewidziane okoliczności mogą wymagać doraźnej zmiany ceny zakupu między spółkami.

Na koniec roku mechanizm cen transferowych przeanalizuje, czy Wnioskodawca osiągnął docelową marżę dystrybucyjną. Jeżeli marża operacyjna Spółki będzie odbiegać od docelowej marży dystrybucyjnej, Strony zgadzają się na rozliczenie różnicy (korekta rentowności). Takie rozliczenie nie musi mieć miejsca w przypadku, gdy rozbieżność została spowodowana umyślnym działaniem jednej ze Stron.

Zgodnie z Polityką TP takie roczne (ewentualnie kwartalne) rozliczenie (true-up) będzie dokonywane w formie dokumentu rozliczeniowego między dystrybutorem o ograniczonym ryzyku (tu: Spółką) a Dostawcą.

Podsumowując, w przypadku gdy marża operacyjna uzyskana przez Wnioskodawcę będzie różniła się od docelowej marży dystrybucyjnej, Spółka oraz Dostawca dokonają stosownej korekty - zwiększającej lub zmniejszającej, tj. przekazania odpowiedniej kwoty pieniężnej przez jedną ze stron, drugiej stronie. Przy czym, celem opisanych przepływów pieniężnych między Stronami jest wyrównanie rentowności, zgodnie z przyjętą Polityką TP. Kwota korekty będzie kwotą ogólną ustalaną w skali roku, a sposób jej kalkulacji nie będzie odnosił się do poszczególnych kwot faktur dokumentujących pojedyncze, konkretne transakcje czy dostawy. Nie będzie, w tej sytuacji, mowy o bezpośredniej alokacji kwot korekt do poszczególnych dostaw ani nie będą one wykazywane w rejestrach faktur.

Korekty rentowności (dochodowości) nie będą się wiązały z jakimkolwiek świadczeniem ze strony Spółki na rzecz Dostawcy bądź ze strony Dostawcy na rzecz Spółki.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Opisane we wniosku korekty rentowności nie będą stanowić obniżenia lub podwyższenia cen sprzedaży konkretnych towarów dostarczanych Spółce przez lub w imieniu Dostawcy. Korekty rentowności nie zakładają korekty pierwotnej ceny dostarczanych Spółce przez Dostawcę lub w jego imieniu towarów.

Pytanie

Czy korekty rentowności przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji mogą zostać udokumentowane odpowiednią notą księgową, a nie fakturą lub fakturą korygującą oraz Wnioskodawca nie powinien ich uwzględniać w swoich rozliczeniach podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, korekty rentowności przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji mogą zostać udokumentowane odpowiednią notą księgową, a nie fakturą lub fakturą korygującą oraz Wnioskodawca nie powinien ich uwzględniać w swoich rozliczeniach podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Korekta dochodowości nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towaru/świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT.

Jak wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznanie danej czynności za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku VAT wymaga spełnienia następujących przesłanek:

1)istnienie co najmniej dwóch podmiotów w ramach danego stosunku prawnego, z których jeden będzie świadczył usługi, drugi zaś będzie ich beneficjentem;

2)stosunek prawny łączący usługodawcę i usługobiorcę oparty na zasadzie wzajemności;

3)istnienie ścisłego i bezpośredniego związku pomiędzy świadczeniem usługodawcy a otrzymanym przez niego wynagrodzeniem, opartym na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami.

Aby zatem daną czynność uznać za świadczenie usługi w rozumieniu przepisów o VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. Aby można było mówić o odpłatnym świadczeniu usługi musi wystąpić bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu. Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

W ocenie Wnioskodawcy, korekty rentowności mające na celu dostosowanie poziomu zysku osiąganego przez Spółkę w związku z pełnionymi przez nią funkcjami jako dystrybutora o ograniczonym ryzyku, do ustalonego przez strony rynkowego poziomu rentowności, nie stanowią czynności opodatkowanych VAT, gdyż nie mieszczą się w katalogu czynności opodatkowanych określonych w art. 5 ustawy o VAT.

Bez wątpienia nie można mówić w przedmiotowej sytuacji o dostawie towarów, bowiem uiszczeniu odpowiednich kwot przez Dystrybutora lub Dostawcę nie towarzyszy przeniesienie prawa do rozporządzania jakimikolwiek towarami jak właściciel.

Dokonanie korekty rentowności opisanej w niniejszym wniosku nie spełnia również wskazanych wyżej warunków dla uznania takiego przepływu środków za wynagrodzenie za jakąkolwiek usługę. Należy podkreślić, że korekta rentowności polegająca na wyrównaniu (in plus lub in minus) zakładanego poziomu rentowności nie będzie wiązała się z żadną czynnością wzajemną drugiej Strony. Nie będzie można wskazać beneficjenta skonkretyzowanego świadczenia, który wypłacałby wynagrodzenie stanowiące ekwiwalent świadczenia wykonanego przez drugą Stronę.

Korekta rentowności nie ma więc wprost bezpośredniego związku z żadną dostawą towaru czy świadczeniem usług, które potencjalnie mogłoby podlegać opodatkowaniu VAT. Dokonywane przez Spółkę rozliczenia z Dostawcą nie stanowią więc ani dostawy towarów, ani też świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

W ocenie Wnioskodawcy, brak jest podstaw do uznania, że korekta rentowności powinna stanowić wynagrodzenie za dostawę towaru bądź wykonanie usługi. Korekta rentowności skutkująca przekazaniem środków pomiędzy Spółką i Dostawcą nie jest uzależniona od wykonania jakichkolwiek działań, lecz należy ją rozumieć jako formę zagwarantowania określonego poziomu rentowności. Na Wnioskodawcy ciąży obowiązek przeprowadzania transakcji z podmiotami powiązanymi, w tym z Dostawcą, na warunkach rynkowych. Oznacza to, że rentowność Spółki z tytułu transakcji z podmiotami powiązanymi musi pozostawać na ustalonym poziomie, mieszczącym się w przedziale wyznaczonym na podstawie analizy rentowności osiąganej przez porównywalne niepowiązane podmioty, pełniące analogiczne role, ponoszące analogiczne ryzyka oraz angażujące analogiczne aktywa.

Korekta rentowności nie stanowi korekty ceny z tytułu wcześniejszych dostaw.

Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT podatnik wystawia fakturę korygującą w przypadku, gdy po wystawieniu faktury:

• podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,
• dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
• dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
• stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury.

W ocenie Wnioskodawcy, korekty rentowności, których zamierza dokonywać Spółka, nie należy utożsamiać z żadną z ww. sytuacji. Po pierwsze, korekty rentowności nie mają wpływu na zmianę podstawy opodatkowania transakcji dokonywanych pomiędzy Stronami w trakcie danego okresu rozliczeniowego. Korekty te nie będą bowiem bezpośrednio związane z wysokością wynagrodzenia za poszczególne dostawy realizowane pomiędzy Spółką a Dostawcą. Korekcie podlegać będzie wyłącznie rentowność Wnioskodawcy, bez przyporządkowania korekt do poszczególnych transakcji. Kwoty otrzymane/uiszczone przez Dostawcę z tytułu takiego wyrównania nie stanowią wyrównania czy korekty należnego wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów. W szczególności, korekty nie będą wynikiem zmiany warunków handlowych poszczególnych transakcji i nie będą związane z udzieleniem rabatu czy obniżką lub opustem ceny. Nie będą one premią ani bonusem. Korekta rentowności nie będzie również wynikiem dokonanych zwrotów produktów, czy opakowań, jak również nie będzie stanowić zwrotu wcześniej uiszczonej zapłaty za produkty.

Dokonanie korekty rentowności nie będzie wreszcie rezultatem stwierdzenia pomyłki w jakiejkolwiek pozycji faktury. Korekty rentowności nie odnoszą się bowiem do konkretnych faktur wystawionych w danym okresie rozliczeniowym z tytułu dokonanej sprzedaży na rzecz Spółki, jak również nie odwołują się do ceny czy ilości dostarczonych towarów ani żadnej innej pozycji pierwotnie wystawionych faktur. Korekta ta będzie dotyczyła wyniku całej sprzedaży produktów dokonanej na rzecz Spółki w danym roku finansowym lub ewentualnie kwartale.

W związku z powyższym, w ocenie Spółki korekty rentowności nie mogą w żaden sposób zostać uznane za korektę podstawy opodatkowania dla poszczególnych, zrealizowanych już w przeszłości dostaw towarów. Nie zaistnieją zdarzenia wskazane w art. 106j ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji korekty rentowności, których planuje dokonywać Wnioskodawca, nie powinny być dokumentowane fakturą korygującą.

Stanowisko organów podatkowych

Kwestia korekty rentowności na gruncie VAT była przedmiotem licznych rozstrzygnięć organów podatkowych, wyrażonych w interpretacjach indywidualnych. Dla przykładu, Wnioskodawca pragnie powołać następujące rozstrzygnięcia:

• Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 7 czerwca 2023 r. nr 0113-KDIPT1-2.4012.254.2023.2.AM: „Należy zatem stwierdzić, że skoro dokonywane korekty rentowności transakcji nie będą odnosić się do konkretnego świadczenia usług lub dostawy towarów z konkretnego okresu rozliczeniowego i nie będą odnosić się do konkretnych faktur dokumentujących sprzedaż oraz nie spowodują zmiany cen poszczególnych usług lub towarów, to dokonywane korekty rentowności będą stanowić zdarzenie niemające wpływu na rozliczenie podatku VAT.”
• Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 24 maja 2023 r. nr 0112-KDIL1-3.4012.149.2023.2.JK: „Należy zatem stwierdzić, że skoro wystawiona przez Spółkę na rzecz Spółki dominującej nota korygująca in plus nie koryguje/nie będzie korygować ceny i ilości dostarczonych wyrobów oraz nie odwołuje/nie będzie odwoływać się do konkretnych faktur a dotyczy/będzie dotyczyć wyniku całej sprzedaży wyrobów w określonym przedziale czasowym dokonywanej przez Spółkę na rzecz Spółki dominującej, to otrzymane przez Spółkę kwoty pieniężne stanowiące wartość wyrównawczą stanowią/będą stanowić zdarzenie niemające wpływu na rozliczenie podatku VAT.”
• Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 8 lutego 2022 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.767.2021.1.IG: „Należy stwierdzić, że czynność wyrównania poziomu dochodowości (korekta dochodowości) oraz dokonania z tego tytułu płatności wyrównawczych pomiędzy Spółką a Spółką zależną nie stanowi zdarzenia mającego wpływ na wysokość podstawy opodatkowania z tytułu wykonanych wcześniej transakcji”; organ zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy „Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe. Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny”

Ponadto Wnioskodawca zwraca uwagę, że analogiczne tezy zostały zaprezentowane w raporcie z 18 kwietnia 2018 r. (VEG No 71 REV2) przygotowanym przez Grupę Ekspercką ds. VAT działającą przy Komisji Europejskiej (VAT Expert Group).

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, korekty cen transferowych, które Spółka planuje dokonywać w zakresie opisanym w stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym są zdarzeniami pozostającymi poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym, nie będą one wywoływały żadnych skutków na gruncie podatku VAT, tj. Spółka nie powinna uwzględniać tych korekt w swoich rozliczeniach VAT (jako odpłatnego świadczenia usługi lub odpłatnej dostawy towarów) i nie powinna korygować rozliczeń VAT za wcześniejsze poszczególne okresy rozliczeniowe (jako korekta podstawy opodatkowania dokonanych wcześniej dostaw towarów). W konsekwencji, planowane korekty cen transferowych nie powinny być dokumentowane fakturami lub fakturami korygującymi, lecz powinny być dokumentowane odpowiednimi dokumentami księgowymi, np. notą księgową.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie zajętego stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem” podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Stosownie do art. 29a ust. 10 ustawy:

Podstawę opodatkowania obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo podmiotem z siedzibą w Polsce, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Należą Państwo do grupy zajmującej się produkcją i sprzedażą (...).

Zawarli Państwo z B. - spółką należącą do tej samej grupy, umowę dystrybucji (Umowa) produktów, na mocy której są Państwo niewyłącznym dystrybutorem produktów na określonym terytorium, obejmującym Polskę. Na mocy Umowy zostali Państwo zobowiązani do przestrzegania wytycznych dotyczących dystrybucji podczas zawierania umów z klientami. Zgodnie z Umową, Dostawca (B) przekaże Dystrybutorowi (Państwu) wytyczne dotyczące warunków handlowych i cen sprzedaży produktów klientom Dystrybutora na terytorium jego działania. Dystrybutor będzie negocjował warunki i dokonywał sprzedaży ze swoimi klientami na terytorium jego działania zgodnie z warunkami handlowymi i wytycznymi cenowymi Dostawcy.

W zamian za produkty dostarczone Dystrybutorowi przez lub w imieniu Dostawcy, Dystrybutor zapłaci Dostawcy wynagrodzenie (cenę) ustalone zgodnie z wytycznymi zawartymi w Umowie. Z tytułu dokonanych dostaw, Dostawca wystawi na rzecz Dystrybutora stosowne faktury.

Celem zawartej Umowy jest określenie warunków dostaw realizowanych pomiędzy Stronami, ale również zapewnienie Państwu stabilnej pozycji finansowej. Jako dystrybutor o ograniczonych funkcjach i ryzyku, mają Państwo zapewniony zysk z transakcji na odpowiednim poziomie. Przy czym, ze względu na istniejące między Państwem oraz Dostawcą powiązania, zysk uzyskiwany przez Państwa musi być zgodny z regulacjami dotyczącymi transakcji zawieranych między podmiotami powiązanymi. Umowa zawiera ogólne zapisy dotyczące ustalania ceny na zasadach rynkowych, natomiast bardziej szczegółowe postanowienia w tym zakresie zawarte zostały w polityce cen transferowych, do której stosowania zobowiązani są Państwo, jak i Dostawca.

W grupie, do której Państwo należą, przyjęto politykę cen transferowych, w której opisano funkcje podmiotów takich jak Państwo, tj. dystrybutorów o ograniczonym ryzyku, jak i zasady ustalania wynagrodzenia takich dystrybutorów, zgodne z zasadą ceny rynkowej (Polityka TP). Na podstawie Polityki TP, wszystkie towary dystrybuowane przez Państwa muszą być zakupione od Dostawcy. Ma to zastosowanie niezależnie od tego, czy towary są dostarczane do ostatecznego odbiorcy w lokalnym magazynie, czy wysyłane bezpośrednio do klienta z magazynu należącego do Dostawcy.

Zgodnie z Polityką TP ceny, które mają być płacone przez Państwa na rzecz Dostawcy, będą ustalane przed rozpoczęciem każdego roku finansowego w ramach planu rocznego. Ceny zakupów pomiędzy Stronami będą obliczane w celu osiągnięcia docelowej rentowności sprzedaży, tj. Państwa „docelowej marży dystrybucyjnej” ustalonej w zakresie rynkowym.

Marża operacyjna będzie monitorowana za pośrednictwem mechanizmu cen transferowych co pół roku (częstotliwość może ulec zmianie). W przypadku gdy marża operacyjna uzyskana przez Państwa będzie różniła się od docelowej marży dystrybucyjnej, dokonają Państwo wraz z Dostawcą stosownej korekty - zwiększającej lub zmniejszającej, tj. przekazania odpowiedniej kwoty pieniężnej przez jedną ze stron, drugiej stronie. Przy czym, celem opisanych przepływów pieniężnych między Stronami jest wyrównanie rentowności, zgodnie z przyjętą Polityką TP. Kwota korekty będzie kwotą ogólną ustalaną w skali roku, a sposób jej kalkulacji nie będzie odnosił się do poszczególnych kwot faktur dokumentujących pojedyncze, konkretne transakcje czy dostawy. Nie będzie, w tej sytuacji, mowy o bezpośredniej alokacji kwot korekt do poszczególnych dostaw ani nie będą one wykazywane w rejestrach faktur. Zgodnie z Polityką TP takie roczne (ewentualnie kwartalne) rozliczenie (true-up) będzie dokonywane w formie dokumentu rozliczeniowego między dystrybutorem o ograniczonym ryzyku (Państwem) a Dostawcą.

Korekty rentowności (dochodowości) nie będą się wiązały z jakimkolwiek świadczeniem z Państwa strony na rzecz Dostawcy bądź ze strony Dostawcy na Państwa rzecz. Korekty rentowności nie będą stanowić obniżenia lub podwyższenia cen sprzedaży konkretnych towarów dostarczanych Państwu przez lub w imieniu Dostawcy. Korekty rentowności nie zakładają korekty pierwotnej ceny dostarczanych Państwu przez Dostawcę lub w jego imieniu towarów.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy opisane korekty rentowności pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do wskazanej kwestii należy zauważyć, że opodatkowaniu VAT podlegają tylko takie zdarzenia gospodarcze, w ramach których świadczeniu jednej strony (dostawie towarów bądź świadczeniu usługi) odpowiada świadczenie wzajemne drugiej strony tj. odpłatność (w praktyce rozumiane najczęściej jako wynagrodzenie pieniężne otrzymywane w zamian za dostarczone towary lub wykonane usługi).

W konsekwencji uznanie, że dane zdarzenie gospodarcze stanowić będzie czynność podlegającą VAT jako dostawa towarów lub wykonanie usługi, wymaga tego, aby między stronami doszło do powstania stosunku prawnego, w ramach którego wyraźnie określony zostanie:

• przedmiot świadczenia, będący przejawem aktywności gospodarczej jednej ze stron (tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarem, lub świadczenie usługi mogące stanowić działanie, powstrzymanie się od działania bądź tolerowanie czynności lub sytuacji),
• wynagrodzenie stanowiące korzyść, którą ma otrzymać od drugiej ze stron będącej beneficjentem świadczenia, oraz\
• aby możliwe było stwierdzenie, że pomiędzy świadczeniami istnieje bezpośredni związek, pozwalający na uznanie, że świadczenia te mają wzajemny charakter.

Jak wskazali Państwo w opisie sprawy w przypadku, gdy marża operacyjna uzyskana przez Państwa będzie różniła się od docelowej marży dystrybucyjnej, dokonają Państwo wraz z Dostawcą stosownej korekty - zwiększającej lub zmniejszającej, tj. przekazania odpowiedniej kwoty pieniężnej przez jedną ze stron, drugiej stronie. Przy czym, celem opisanych przepływów pieniężnych między Stronami jest wyrównanie rentowności, zgodnie z przyjętą Polityką TP. Kwota korekty będzie kwotą ogólną ustalaną w skali roku, a sposób jej kalkulacji nie będzie odnosił się do poszczególnych kwot faktur dokumentujących pojedyncze, konkretne transakcje czy dostawy. Nie będzie, w tej sytuacji, mowy o bezpośredniej alokacji kwot korekt do poszczególnych dostaw ani nie będą one wykazywane w rejestrach faktur. Zgodnie z Polityką TP takie roczne (ewentualnie kwartalne) rozliczenie będzie dokonywane w formie dokumentu rozliczeniowego między Państwem a Dostawcą.

Korekty rentowności nie będą stanowić obniżenia lub podwyższenia cen sprzedaży konkretnych towarów dostarczanych Państwu przez lub w imieniu Dostawcy. Korekty rentowności nie zakładają również korekty pierwotnej ceny dostarczanych Państwu przez Dostawcę lub w jego imieniu towarów.

Należy zatem stwierdzić, że skoro dokonywane korekty rentowności nie odnoszą się do konkretnej dostawy towarów z konkretnego okresu rozliczeniowego i nie odnoszą się do konkretnych faktur dokumentujących sprzedaż oraz nie powodują one zmiany pierwotnych cen dostarczanych towarów, to dokonywane korekty stanowią zdarzenie niemające wpływu na rozliczenie podatku VAT.

Wskazali Państwo również, że korekty rentowności nie będą się wiązały z jakimkolwiek świadczeniem z Państwa strony na rzecz Dostawcy bądź ze strony Dostawcy na Państwa rzecz.

Zatem w przedmiotowej sprawie wskazane powyżej przesłanki niezbędne dla uznania, że dane zdarzenie gospodarcze stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako dostawa towarów lub wykonanie usługi, nie zostaną spełnione – nie występuje bowiem element aktywności gospodarczej jednej ze stron, odpłatności ani wzajemności.

Tym samym, ww. korekty rentowności nie stanowią/nie będą stanowić wynagrodzenia za usługę w rozumieniu ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, jak również nie stanowią/nie będą stanowić wynagrodzenia za dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, a tym samym są/będą zdarzeniem niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości dotyczą także sposobu dokumentowania opisanych we wniosku rozliczeń.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że faktury są dokumentami sformalizowanymi. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla w sposób prawidłowy zdarzenie gospodarcze. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy, mają znaczenie dowodowe.

W analizowanej sprawie należy wskazać, korekta rentowności pozostaje/będzie pozostawać poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT, tym samym brak jest/będzie podstaw do wystawienia faktury VAT dokumentującej takie zdarzenie, bowiem - jak wynika z art. 106b ust. 1 ustawy - faktury są dowodem dokumentującym sprzedaż. Tym samym, korekta rentowności nie powinna być dokumentowana fakturą VAT, a innym dokumentem księgowym, np. notą księgową.

Wskazać należy, że ustawa oraz przepisy wykonawcze wydane na podstawie jej upoważnienia w żadnym zakresie nie regulują kwestii wystawiania not księgowych. Noty księgowe stanowią dokumenty księgowe na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.), a nie przepisów dotyczących podatku VAT.

Reasumując, korekta rentowności nie powinna być dokumentowana fakturą VAT, a innym dokumentem księgowym, np. notą księgową. Brak jest przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku VAT dla dokumentowania tej czynności notą księgową pozostającą bez wpływu na rozliczenia podatku VAT. Wobec tego, wystawiona nota jest/będzie dokumentem, który w świetle regulacji prawnych umożliwi udokumentowanie opisanych rozliczeń.

W związku z powyższym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Należy wskazać, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie dla Państwa, natomiast nie wywiera skutków prawnych dla Dostawcy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).