Dotyczy skutków podatkowych realizacji projektu w zakresie budowy sieci kanalizacyjnej oraz przebudowy oczyszczalni ścieków.

Interpretacja indywidualna – stanowisko jest prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych realizacji projektu pn. „(…)” w zakresie:

• niepodlegania opodatkowaniu otrzymanego dofinansowania odnośnie realizacji Projektu oraz opodatkowania wpłat mieszkańców (pyt. nr 2),
• ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w zakresie wpłat mieszkańców (pyt. nr 3),
• prawa do częściowego odliczenia podatku od wydatków dotyczących realizacji Projektu (pyt. nr 1) oraz
• braku zwrotu podatku otrzymanego z urzędu skarbowego (pyt. nr 4).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwania – pismami: z 30 listopada 2023 r. (wpływ 1 grudnia 2023 r.) oraz z 20 grudnia 2023 r. (wpływ 20 grudnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: jako „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest jednostką samorządu terytorialnego oraz czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Z dniem 1 stycznia 2017 r. Gmina dokonała centralizacji rozliczeń VAT, polegających na wspólnym rozliczaniu VAT przez Urząd Gminy wraz z pozostałymi samorządowymi jednostkami budżetowymi i od tej chwili traktowana jest jako jeden podatnik VAT. Wykonując zadania własne, Gmina działa zarówno w charakterze organu władzy publicznej, jak i na podstawie umów o charakterze cywilnoprawnym, stanowiących działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.

Gmina będzie realizować inwestycję pn.: „(…)”, współfinansowaną ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych (dalej jako: „Projekt” lub „Inwestycja”).

Inwestycja obejmuje wykonanie przebudowy istniejącej oczyszczalni ścieków w miejscowości (…) oraz budowę sieci kanalizacyjnej w miejscowości (…) (sieć kanalizacji sanitarnej tłocznej o długości ok (…) m wraz z przyłączami w ilości (…) sztuk oraz przepompowniami przydomowymi), zgodnie z Programem Funkcjonalno-Użytkowym.

Inwestycja będzie realizowana w formule zaprojektuj i wybuduj.

Realizacja zadania polegać będzie na:

1) w zakresie prac projektowych:

• opracowaniu karty informacyjnej przedsięwzięcia;
• uzyskaniu aktualnych wypisów z rejestru gruntów na tereny objęte Umową;
• wykonaniu niezbędnych inwentaryzacji, wizji lokalnych;
• opracowaniu mapy do celów projektowych;
• uzgodnieniu projektowanej sieci i przyłączy przez (…);
• uzyskaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia;
• uzyskaniu w razie potrzeby pozwolenia wodnoprawnego/dokonanie zgłoszenia na przejścia rurociągami pod wodami zgodnie z wymogami Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne;
• uzyskaniu decyzji lokalizacyjnych inwestycji w pasach drogowych;
• uzyskaniu zgód na wykonanie sieci kanalizacyjnej i przyłączy na działkach właścicieli prywatnych i innych zarządców;
• uzyskaniu innych wymaganych prawem uzgodnień, opinii i decyzji administracyjnych;
• opracowaniu projektu budowlanego w zakresie zgodnym z wymaganiami Ustawy Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (t. j. Dz. U. 2020 r. poz. 471);
• opracowaniu przedmiarów, kosztorysów, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót;
• opracowaniu dokumentacji powykonawczej;

2) wykonaniu na podstawie opracowanej dokumentacji:

a)w zakresie sieci kanalizacji sanitarnej:

• sieci kanalizacji sanitarnej tłocznej i grawitacyjnej ok. (…) mb wraz z przyłączami w ilości (…) szt.;
• uzbrojenia sieci kanalizacji w postaci studni rozprężnej betonowej (...) mm oraz studni betonowych (…) mm z armaturą napowietrzająco-odpowietrzającą oraz płuczącą;
• przepompowni przydomowych w ilości (…) szt.;
• przepompowni strefowych – (…) kpl.;

b)w zakresie modernizacji oczyszczalni ścieków:

• wykonaniu na podstawie opracowanej dokumentacji modernizacji technologii oczyszczania ścieków.

Dofinansowanie zgodnie z informacją Banku (…), zostało przyznane w kwocie brutto i w takiej kwocie będzie zapłacone. Gmina dodaje, że środki dofinansowania są pomocą bezzwrotną na realizację inwestycji i przyznawane są z budżetu państwa. Na inwestycję dofinansowanie wynosi 95%, a wkład własny Gminy 5% zgodnie z zasadami programu. Gmina otrzymała promesę w ramach Programu Rządowego Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadania. Dofinansowanie nie będzie obejmować kosztów wykonania przyłączy kanalizacyjnych.

Mieszkańcy Gminy (uczestnicy Projektu) będą partycypować w kosztach realizacji Inwestycji. Gmina zawiera umowy ustalające wzajemne zobowiązania stron pod względem organizacyjnym i finansowym, które wynikają z budowy sieci kanalizacyjnej i przyłączy na nieruchomości będącej własnością/współwłasnością „Uczestnika”, realizowanej w ramach Projektu.

Na mocy zawieranych umów Gmina zobowiązuje się do prowadzenia wszelkich spraw związanych z rzeczową realizacją Projektu, w tym jego rozliczenia, promocji, nadzoru inwestorskiego, sprawowania bieżącego nadzoru nad przebiegiem prac, przeprowadzenia odbioru końcowego.

Uczestnik Projektu wyraża zgodę na budowę sieci kanalizacyjnej zgodnie z opracowanym na podstawie programu funkcjonalno-użytkowego projektem technicznym na nieruchomości będącej jego własnością oraz zobowiązuje się do nieodpłatnego udostępnienia Gminie oraz Wykonawcy robót budowlano-montażowych nieruchomości na czas niezbędny do budowy, utrzymania, konserwacji, remontu, naprawy lub eksploatacji sieci kanalizacyjnej wraz z przyłączami oraz umożliwienia wykonania robót sprzętem mechanicznym (wjazd i umożliwienie pracy koparkom, dźwigom, podnośnikom, ustawienia rusztowań, udostępnieniu energii elektrycznej oraz wody).

Ponadto, uczestnik Projektu zobowiązuje się do wniesienia na rzecz Gminy kwoty udziału w projekcie, której koszt obejmuje całość kosztów niekwalifikowalnych tj. wykonania przyłącza kanalizacyjnego i innych czynności niezbędnych do jego wykonania. Kwota ta jest taka sama dla każdego mieszkańca i wynika z kosztorysu przedłożonego przez wykonawcę robót wyłonionego w przetargu. Wykonanie indywidualnych przyłączy kanalizacyjnych nie może być objęte dofinansowaniem uzyskanym w ramach Projektu. Uczestnicy Projektu nie mogą partycypować w kosztach budowy sieci kanalizacyjnej czy przebudowy oczyszczalni ścieków, gdyż wybudowana w ramach projektu infrastruktura będzie własnością Gminy i będzie służyła do realizacji zadań własnych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym.

Inwestycja będzie obejmowała również przebudowę istniejącej oczyszczalni ścieków w miejscowości (…), która odbiera ścieki zarówno od mieszkańców (sprzedaż opodatkowana) jak i od jednostek organizacyjnych Gminy (sprzedaż niepodlegająca opodatkowaniu).

Uzupełnienie i doprecyzowanie zdarzenia przyszłego:

1.Udział mieszkańca w projekcie pn. „(…)” będzie dobrowolny. Zakwalifikowani do udziału zostali wszyscy mieszkańcy posiadający przyłącza wodociągowe.

2.Mieszkańcy będą zobowiązani do dokonania wpłat przed wykonaniem na ich rzecz przyłączy kanalizacyjnych.

3.Czynności wykonane na rzecz Mieszkańców będą dokumentowane wystawionymi dla nich fakturami.

4.Wykonawca robót dotyczących realizacji projektu będzie wystawiał faktury na Gminę (…).

5.Otrzymane dofinansowanie nie może zostać przeznaczone na inny cel niż wskazany we wniosku Projekt.

6.Otrzymane dofinansowanie nie może zostać przeznaczone na ogólną działalność Gminy.

7.Powstałe w ramach Projektu efekty inwestycji będą wykorzystywane do czynności:

1) Przebudowa oczyszczalni ścieków - opodatkowanych podatkiem VAT i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT;

2) Budowa sieci kanalizacyjnej - opodatkowanych podatkiem VAT i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT;

3) Wykonanie przyłączy kanalizacyjnych dla Mieszkańców - opodatkowanych podatkiem VAT.

8. W zakresie:

1)Przebudowy oczyszczalni ścieków – Gmina nie jest w stanie bezpośrednio i jednoznacznie przyporządkować wydatków dotyczących realizacji Projektu do czynności:

a)opodatkowanych podatkiem VAT;

b)niepodlegających opodatkowaniu VAT;

2)Budowy sieci kanalizacyjnej – Gmina nie jest w stanie bezpośrednio i jednoznacznie przyporządkować wydatków dotyczących realizacji Projektu do czynności:

a)opodatkowanych podatkiem VAT;

b)niepodlegających opodatkowaniu VAT;

3)Wykonanie przyłączy kanalizacyjnych dla Mieszkańców – Gmina jest w stanie bezpośrednio i jednoznacznie przyporządkować wydatki dotyczące realizacji Projektu do czynności opodatkowanych na podstawie kosztorysu robót przedłożonych przez wykonawcę. Będą one równe z sumą kwot wpłaconych przez uczestników Projektu.

9.Usługa, która wykonywana będzie na rzecz Mieszkańców na mocy zawieranych umów cywilnoprawnych z Mieszkańcami, a Mieszkańcy dokonają wpłat w ramach projektu pn. „(…)” to usługa - wykonanie przyłącza kanalizacyjnego (wykonanie przyłącza do sieci kanalizacyjnej w ramach realizowanego projektu inwestycyjnego) PKWiU 2015 dział 37 „Usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków; osady ze ścieków kanalizacyjnych” zgodnie z otrzymaną wiążącą informacją stawkową z dnia (…) grudnia 2023 roku znak: (…).

Pytania

1.Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z realizacją zadania?

2.Czy podstawą opodatkowania będą tylko wpłaty dokonywane przez mieszkańców liczone metodą „w stu”, czy też otrzymane dofinansowanie w ramach Rządowego Programu Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych?

3.Jaki będzie moment powstania obowiązku podatkowego dla wpłat dokonywanych przez mieszkańców?

4.Czy w przypadku otrzymania przez Gminę zwrotu różnicy podatku VAT odliczonego z faktur zakupu związanych z przedmiotową inwestycją, Gmina będzie zobowiązana do zwrotu podatku VAT wcześniej otrzymanego z urzędu skarbowego?

Państwa stanowisko w sprawie          

Ad 1

W związku z realizacją Inwestycji polegającej na budowie sieci kanalizacyjnej w miejscowości (…) wraz z przebudową oczyszczalni ścieków w miejscowości (…), Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT od zakupionych towarów i usług, stosując prewspółczynnik, o którym mowa w art. 86 ust. 2h ustawy w zakresie wydatków związanych z przebudową oczyszczalni ścieków oraz budową sieci kanalizacyjnej bez indywidualnych przyłączy kanalizacyjnych (zakupy związane z czynnościami opodatkowanymi i niepodlegającymi opodatkowaniu) oraz Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT od zakupionych towarów i usług w całości w zakresie obejmującym budowę indywidualnych przyłączy kanalizacyjnych (zakupy związane z czynnościami opodatkowanymi).

Zgodnie z wydaną na wniosek Gminy w dniu 27 października 2021 r. interpretacją indywidualną o sygn. (…), Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków zarówno inwestycyjnych jak i bieżących związanych z infrastrukturą kanalizacyjną za pomocą prewspółczynnika opartego na kryterium ilości ścieków odprowadzonych i oczyszczonych w ramach transakcji zewnętrznych podlegających VAT, w sumie ilości ścieków odprowadzonych i oczyszczonych w ramach ogółu wszystkich transakcji/zużyć (prewspółczynnik dla infrastruktury kanalizacyjnej).

Stosownie do stanowiska potwierdzonego w uzyskanej interpretacji indywidualnej Gmina dokonuje zatem odliczenia części VAT naliczonego od wszelkich wydatków ponoszonych na infrastrukturę kanalizacyjną przy zastosowaniu proporcji VAT, która aktualnie - na 2023 r. - wynosi 87%.

Gmina (…) nie jest w stanie dokładnie przyporządkować wydatków ponoszonych w ramach Projektu w zakresie wydatków związanych z przebudową oczyszczalni ścieków oraz budową sieci kanalizacyjnej do poszczególnych rodzajów wykonywanych czynności (opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT).

Jednakże w zakresie wydatków na budowę indywidualnych przyłączy kanalizacyjnych Gmina jest w stanie dokładnie je przyporządkować na podstawie kosztorysu robót przedłożonych przez wykonawcę. Będą one równe z sumą kwot wpłaconych przez uczestników Projektu.

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h.

Na mocy art. 86 ust. 2h ustawy w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Mając na względzie przytoczone przepisy, zauważyć należy, iż prawo do odliczenia podatku przysługuje zarejestrowanym czynnym podatnikom podatku VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zadania własne gminy zostały zawarte w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

W szczególności zadania własne gminy obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Zdaniem Gminy, w przedstawionym zdarzeniu nie zaistnieją przesłanki negatywne wpływające na prawo Gminy do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach zakupu. Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z realizacją przedmiotowego zadania w zakresie infrastruktury kanalizacyjnej, stosując prewspółczynnik, o którym mowa w art. 86 ust. 2h ustawy oraz Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości od wydatków związanych z budową przyłączy kanalizacyjnych na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Ad 2

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a- 30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z ww. przepisów wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

W opinii Gminy, podstawą opodatkowania w przypadku wykonywania przez nią świadczenia polegającego na budowie sieci kanalizacyjnej, w ramach Projektu, będzie wyłącznie kwota wynagrodzenia określona w zawartych z mieszkańcami umowach pomniejszona o kwotę VAT należnego. Mieszkańcy będą partycypować w kosztach niekwalifikowanych projektu tj. wykonania przyłącza kanalizacyjnego i innych czynności niezbędnych do jego wykonania. Kwota ta jest taka sama dla każdego mieszkańca i wynika z kosztorysu przedłożonego przez wykonawcę robót wyłonionego w przetargu. Wykonanie indywidualnych przyłączy kanalizacyjnych nie może być objęte dofinansowaniem uzyskanym w ramach Projektu. Uczestnicy Projektu nie mogą partycypować w kosztach budowy sieci kanalizacyjnej, czy przebudowy oczyszczalni ścieków, gdyż wybudowana w ramach projektu infrastruktura będzie własnością Gminy i będzie służyła do realizacji zadań własnych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym.

Gmina nie powinna opodatkowywać otrzymanego dofinansowania, gdyż ma ono charakter kosztowy, tj. ustalone jest w stosunku do kosztów Projektu (95% dofinansowanie i 5% wkład własny), które obejmują zarówno budowę sieci kanalizacyjnej, jak i przebudowę istniejącej oczyszczalni ścieków. Jego wypłata jest uzależniona od poniesionych przez Gminę kosztów i udokumentowania tego faktu za pomocą faktur. Koszt poniesiony na wykonanie przyłączy kanalizacyjnych nie jest objęty dofinansowaniem. Wynika on z kosztorysu robót i uzyskane dofinansowanie nie wpłynie na jego wysokość.

Tym samym w opinii Gminy, podstawą opodatkowania dla świadczonych przez Gminę usług budowy sieci kanalizacyjnej wraz z przyłączami, w ramach Projektu, będzie wyłącznie kwota wynagrodzenia pobierana od uczestników Projektu za wykonanie przyłączy kanalizacyjnych, pomniejszona o kwotę VAT należnego. Otrzymane dofinansowanie nie będzie stanowiło elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Ad 3

Zgodnie z art. 19a ust. 1 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Na mocy art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu świadczenia usług wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy.

Zgodnie z art. 19a ust. 7 w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności.

Zgodnie z art. 19a ust. 8 pkt 2 jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.

Wykonanie przyłączy kanalizacyjnych na nieruchomościach uczestników Projektu stanowi usługę wymienioną w poz. 26 załącznika nr 3 do ustawy. Wpłaty będą dokonywane przed wykonaniem usługi i zostaną wystawione faktury dokumentujące dokonane wpłaty.

Zdaniem Gminy obowiązek podatkowy dla wpłat dokonywanych przez uczestników Projektu na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych za usługę wykonania przyłącza kanalizacyjnego powstanie z chwilą wystawienia faktury zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy o VAT, a jeżeli z jakichś przyczyn faktura nie zostanie wystawiona obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu płatności określonego w umowie.

Ad 4

W przypadku otrzymania przez Gminę zwrotu różnicy podatku VAT na rachunek bankowy, Gmina nie będzie zobowiązana do zwrotu otrzymanego podatku VAT na rachunek bankowy Urzędu Skarbowego. Finansowanie inwestycji odbywać się będzie w ramach inwestycji strategicznych „Polski Ład” w kwocie brutto. Program ten nie przewiduje finansowania w kwocie netto.

Przyznawanie bezzwrotnego dofinansowania w kwocie brutto planowanej inwestycji w ramach Programu Inwestycji Strategicznych odbywa się zgodnie z Uchwałą Nr (…) Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2021 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych w § 4 pkt 1 po literze pkt a), b), c), d) stanowi: „jako wartość zadania inwestycyjnego przyjmuje się całkowitą łączną wartość wynagrodzenia wykonawcy za wykonanie zadania inwestycyjnego, w tym wartość ceny dostaw określonych w umowie lub umowach mających na celu realizację zadania inwestycyjnego”.

Gmina jest uprawniona do wnioskowania w okresie rozliczeniowym/okresach rozliczeniowych, gdy kwota podatku naliczonego będzie wyższa od kwoty podatku należnego, o zwrot różnicy podatku VAT na konto bankowe. Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług nie zachodzą okoliczności, z których wynikałby obowiązek zwrotu odliczonego i otrzymanego z urzędu skarbowego podatku VAT w związku z przedmiotową inwestycją.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 8 ust. 2a ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższych przepisów, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Z opisu sprawy wynika, że będą Państwo realizować inwestycję pn. „(…)”, współfinansowaną ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych (Projekt lub Inwestycja). Inwestycja obejmuje wykonanie przebudowy istniejącej oczyszczalni ścieków w miejscowości (…) oraz budowę sieci kanalizacyjnej w miejscowości (…) (sieć kanalizacji sanitarnej tłocznej o wraz z przyłączami w ilości (…) sztuk oraz przepompowniami przydomowymi), zgodnie z Programem Funkcjonalno-Użytkowym.

Inwestycja będzie realizowana w formule zaprojektuj i wybuduj.

Dofinansowanie zgodnie z informacją Banku (…), zostało przyznane w kwocie brutto i w takiej kwocie będzie zapłacone. Środki dofinansowania są pomocą bezzwrotną na realizację inwestycji i przyznawane są z budżetu państwa.

Dofinansowanie na Inwestycję wynosi 95%, a Państwa wkład własny wynosi 5% zgodnie z zasadami programu. Otrzymali Państwo promesę w ramach Programu Rządowego Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadania. Dofinansowanie nie będzie obejmować kosztów wykonania przyłączy kanalizacyjnych.

Inwestycja będzie obejmowała również przebudowę istniejącej oczyszczalni ścieków w miejscowości (…), która odbiera ścieki zarówno od Mieszkańców (sprzedaż opodatkowana) jak i od jednostek organizacyjnych Gminy (sprzedaż niepodlegająca opodatkowaniu).

Udział Mieszkańca w Projekcie będzie dobrowolny. Zakwalifikowani do udziału zostali wszyscy Mieszkańcy posiadający przyłącza wodociągowe.

Mieszkańcy będą zobowiązani do dokonania wpłat przed wykonaniem na ich rzecz przyłączy kanalizacyjnych.

Mają Państwo m.in. wątpliwości, czy podstawą opodatkowania będą tylko wpłaty dokonywane przez Mieszkańców liczone metodą „w stu”, czy też otrzymane dofinansowanie w ramach Rządowego Programu Fundusz Polski Ład”: Program Inwestycji Strategicznych.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

Według art. 29a ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania. Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje, które nie dają się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części lub całości ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), na mocy którego:

Opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie dotacje stanowią element podstawy opodatkowania podatkiem VAT. Jedynie takie, które są dotacjami związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów, czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko dotacje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne dotacje nie wchodzą do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednocześnie nie ma znaczenia status podmiotu wypłacającego dofinansowanie ani pochodzenie środków, z których dofinansowanie jest wypłacane.

Dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy niezbędne jest zatem wyjaśnienie pojęcia „dotacja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym kontekście istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności wyroki w sprawach:

• C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State),
• C-353/00  (Keeping Newcastle Warm Limited v Commissioners of Customs and Excise).

W wyroku z 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00  Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena, jaką płaci nabywca, musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku z 13 czerwca 2002 r. w sprawie C-353/00  Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki. Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika, a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymywane dofinansowanie (dotacja) jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związany z ceną danego świadczenia/danej dostawy (tj. świadczenie/dostawa dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), takie dofinansowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dofinansowanie nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować je jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Bezpośrednio z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy, czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

Z okoliczności sprawy wynika, że Projekt zostanie zrealizowany przy udziale dofinansowania z Rządowego Funduszu Polski Ład. Jednocześnie wnoszą Państwo wkład własny. Wysokość dofinansowania wyniesie 95%, a Państwa wkład własny to 5%. Dofinansowanie nie będzie obejmować kosztów wykonania przyłączy kanalizacyjnych.

Otrzymane przez Państwa dofinansowanie nie może być przeznaczone na inny cel. Nie może być również przeznaczone na Państwa ogólną działalność. Dofinansowanie będzie służyć tylko i wyłącznie realizacji Projektu.

W analizowanym przypadku, środki na realizację Projektu pokrywane są głównie z otrzymanego dofinansowania.

Tym samym, w przedmiotowej sprawie w odniesieniu do otrzymanego przez Państwa dofinansowania nie wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Otrzymane dofinansowanie stanowi wyłącznie środki na realizację wskazanego we wniosku Projektu. Zatem otrzymane dofinansowanie stanowić będzie dotację kosztową – do kosztu realizacji Inwestycji. Otrzymane przez Państwa dofinansowanie nie stanowi dla Państwa wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dofinansowanie zostało przyznane do realizacji Projektu w zakresie przebudowy oczyszczalni ścieków i budowy sieci kanalizacyjnej, zatem należy uznać, że jest to dofinansowanie ogólne do Państwa działalności w zakresie odbioru i oczyszczania ścieków, niezwiązane z konkretnymi dostawami towarów ani świadczeniem usług. W związku z tym, otrzymane dofinansowanie nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Zatem, otrzymane na realizację Projektu dofinansowanie nie powinno zwiększać podstawy opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 w zw. z art. 29a ust. 6 ustawy, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym, w odniesieniu do otrzymanego dofinansowania nie wystąpi podatek należny, który powinni Państwo rozliczyć.

Ponadto w ramach realizacji Projektu Mieszkaniec (uczestnik) wyraża zgodę na budowę sieci kanalizacyjnej zgodnie z opracowanym na podstawie programu funkcjonalno-użytkowego projektem technicznym na nieruchomości będącej jego własnością oraz zobowiązuje się do nieodpłatnego udostępnienia Państwu oraz Wykonawcy robót budowlano-montażowych nieruchomości na czas niezbędny do budowy, utrzymania, konserwacji, remontu, naprawy lub eksploatacji sieci kanalizacyjnej wraz z przyłączami oraz umożliwienia wykonania robót sprzętem mechanicznym (wjazd i umożliwienie pracy koparkom, dźwigom, podnośnikom, ustawienia rusztowań, udostępnieniu energii elektrycznej oraz wody).

Dodatkowo, uczestnik Projektu zobowiązuje się do wniesienia na rzecz Państwa kwoty udziału w Projekcie, której koszt obejmuje całość kosztów niekwalifikowalnych tj. wykonania przyłącza kanalizacyjnego i innych czynności niezbędnych do jego wykonania. Kwota ta jest taka sama dla każdego Mieszkańca i wynika z kosztorysu przedłożonego przez wykonawcę robót wyłonionego w przetargu. Wykonanie indywidualnych przyłączy kanalizacyjnych nie może być objęte dofinansowaniem uzyskanym w ramach Projektu.

Z uwagi na powołane wyżej przepisy prawa, a także przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że usługi przyłączenia Mieszkańców do sieci kanalizacyjnej zostaną wykonane przez Państwa odpłatnie w ramach zawartych umów cywilnoprawnych – w odniesieniu do tych usług – nie będą Państwo działać jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy.

W analizowanym przypadku wystąpią Państwo w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynności, tj. przyłączenia Mieszkańców do sieci kanalizacyjnej za wynagrodzeniem, wypełniają definicję art. 8 ust. 1 ustawy. Pomiędzy otrzymywaną przez Państwa płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności Mieszkańca, zachodzi bezpośredni związek, bowiem płatność następuje w zamian za to świadczenie, tj. wykonanie przyłączy kanalizacyjnych.

Tym samym, wykonywane przez Państwa czynności stanowią odpłatne świadczenie usług na rzecz Mieszkańców w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy i będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zarówno w treści ustawy jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

Zauważyć należy, że zastosowanie zwolnienia od podatku możliwe jest tylko wówczas, gdy wynika to wprost z ustawy lub przepisów wykonawczych do ustawy.

Odpłatne świadczenie usług polegające na przyłączeniu odbiorców do sieci kanalizacyjnej nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku, w konsekwencji będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług wg właściwej stawki.

Skoro Otrzymują Państwo z tytułu świadczonej usługi wyłącznie wynagrodzenie od Mieszkańców i nie otrzymują żadnych dodatkowych opłat wynagrodzenie to stanowi podstawę opodatkowania. Zatem powinni Państwo wyliczyć wartość podatku VAT tzw. metodą „w stu” traktując wskazaną w Umowach z Mieszkańcami kwotę wynagrodzenia jako sumę wartości sprzedaży oraz należnego podatku VAT. A kwota do zapłaty przez Mieszkańca będzie stanowić kwotę brutto, tj. kwotę zawierającą podatek VAT należny.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego dla wpłat dokonywanych przez Mieszkańców.

Z okoliczności sprawy wynika, że wykonanie przyłączy kanalizacyjnych nie może być objęte dofinansowaniem uzyskanym w ramach Projektu. Kwota dotycząca wykonania przyłącza jest taka sama dla każdego Mieszkańca i wynika z kosztorysu przedłożonego przez wykonawcę robót wyłonionego w przetargu.

Czynności wykonane na rzecz Mieszkańców będą dokumentowane wystawionymi dla nich fakturami.

Zgodnie z zasadą ogólną uregulowaną w art. 19a ust. 1 ustawy:  

Ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Ustawa o VAT nie definiuje tego momentu ani w żaden sposób nie precyzuje, jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. O faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter.

Jak stanowi art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Jednocześnie zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy:

Na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy:

W myśl art. 19a ust. 7 ustawy:

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a – 106q ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że Mieszkańcy będą zobowiązani do dokonania wpłat przed wykonaniem na ich rzecz przyłączy kanalizacyjnych.

Należy wskazać, że art. 19a ust. 8 ustawy, który odnosi się do otrzymania całości lub części zapłaty przez dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi nie definiuje jakich dostaw towarów i usług ma dotyczyć otrzymana zapłata. Odnosi się on zatem do każdej zapłaty za dostawy towarów i świadczenie usług, z wyjątkiem jednakże usług wymienionych w ust. 5 pkt 4 artykułu 19a.

W art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy ustawodawca wskazuje natomiast m.in. usługi wymienione w poz. 24-37 załącznika nr 3 do ustawy.

Pod pozycją nr 26 załącznika nr 3 do ustawy wymienione zostały usługi mieszczące się w grupowaniu PKWiU ex 37 „Usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków”.

Zgodnie z Państwa wskazaniem usługa, która wykonywana będzie na rzecz Mieszkańców na mocy zawieranych umów cywilnoprawnych z Mieszkańcami, a Mieszkańcy dokonają wpłat w ramach projektu to usługa - wykonania przyłącza kanalizacyjnego (wykonania przyłącza do sieci kanalizacyjnej w ramach realizowanego projektu inwestycyjnego) PKWiU 2015 dział 37 „Usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków”.

Przenosząc powyższe przepisy na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że otrzymanie zapłaty dotyczącej wykonania usługi, o której mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, nie rodzi powstania obowiązku podatkowego w myśl art. 19a ust. 8 ustawy. Zasada opodatkowania płatności przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi została bowiem w tych przypadkach wyłączona.

Zatem, skoro jak wynika z opisu sprawy Mieszkańcy będą zobowiązani do dokonania wpłat przed wykonaniem na ich rzecz przyłączy kanalizacyjnych, w przypadku otrzymania przez Państwa tych wpłat obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy, tj. w momencie wystawienia faktury, chyba że nie wystawią Państwo faktury lub wystawią ją z opóźnieniem. W takim przypadku obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy, tj. obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na wystawianie faktury, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności określonego w umowie.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości, w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z realizacją Projektu.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Z art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Ta zasada wyklucza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Wnioskodawca ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.

Wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy:

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy:

Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy:

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników  (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem.

Rozporządzenie to określa, w przypadku niektórych podatników, sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji” oraz wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji (§ 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia).

W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy.

W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem VAT. Towarzyszą one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą.

Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT.

Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy – przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy, czy nieodpłatną działalność statutową.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego podatnik powinien w pierwszej kolejności przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

Stosownie do cytowanych przepisów na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu  art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem odliczeniu nie podlega podatek od towarów i usług, który jest związany z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wskazali Państwo, że powstałe w ramach Projektu efekty inwestycji w zakresie przebudowy oczyszczalni ścieków oraz budowy sieci kanalizacji sanitarnej będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu.

Nie są Państwo w stanie bezpośrednio i jednoznacznie przyporządkować wydatków dotyczących przebudowy oczyszczalni ścieków oraz budowy sieci kanalizacyjnej do czynności opodatkowanych oraz niepodlegających regulacjom VAT.

W takiej sytuacji, będą Państwo zobowiązani do obliczenia podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika także, że nabywane od wykonawcy usługi w zakresie wykonania przyłączy kanalizacyjnych dla Mieszkańców będą przez Państwa wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, tj. wykonywania przyłączy kanalizacyjnych na nieruchomościach mieszkańców, za wynagrodzeniem równym wartości kwoty wskazanej w kosztorysie wykonawcy.

Będą Państwo mieli możliwość przyporządkowania ponoszonych wydatków dotyczących wykonania przyłączy kanalizacyjnych wyłącznie do czynności opodatkowanych.

Tym samym, spełniona zostanie podstawowa przesłanka, warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

W konsekwencji, będzie Państwu przysługiwało prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego, wykazanego na fakturach dokumentujących wykonanie przyłączy kanalizacyjnych na nieruchomościach Mieszkańców na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Mają Państwo również wątpliwości, czy w przypadku otrzymania przez Państwa zwrotu różnicy podatku VAT odliczonego z faktur zakupu związanych z przedmiotową inwestycją, będą Państwo zobowiązani do zwrotu podatku VAT wcześniej otrzymanego z urzędu skarbowego.

Z opisu sprawy wynika, że otrzymali Państwo informację z Banku (…), że dofinansowanie zostało przyznane w kwocie brutto i w takiej kwocie będzie zapłacone.

Analizując przepisy ustawy i okoliczności sprawy, należy jeszcze raz podkreślić, że w zakresie w jakim:

• będzie Państwu przysługiwało prawo do częściowego obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego z tytułu realizacji Projektu, w zakresie w jakim będą Państwo wykorzystywać dokonane w ramach Projektu nabycia towarów LISTNUM w i usług do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,
• nie będą zachodzić przesłanki określone w art. 88 ustawy,
• będą Państwo uprawnieni do wnioskowania w okresie rozliczeniowym, gdy kwota podatku naliczonego będzie wyższa od kwoty podatku należnego, o zwrot różnicy podatku VAT na konto bankowe,

- na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług nie będą zachodzić okoliczności, z których wynikałby obowiązek zwrotu odliczonego i otrzymanego z urzędu skarbowego podatku VAT w związku z realizacją Projektu.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja oparta jest na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność. W konsekwencji, w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).