Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży przez Syndyka działek.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży przez Syndyka działek nr 1/23, nr 1/24 i udziałów w działce nr 1/1 jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 września 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 30 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

-niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży przez Syndyka działek nr 1/23, nr 1/24 i udziałów w działce nr 1/1,

-zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, sprzedaży przez Syndyka działek nr 1/23, nr 1/24 i udziałów w działce nr 1/1.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 grudnia 2023 r. (data wpływu 11 grudnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pan ...działa jako syndyk masy upadłości ..., zamieszkałego w ..., przy ul. ..., posiadającego numer NIP: ....

W dniu 2 lipca 2021 roku Sąd Rejonowy dla ...-... w ... ogłosił upadłość Pana ... (dalej zwany jako „Upadły”), jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Na Syndyka wyznaczył Pana ...(dalej zwany jako „Syndyk” lub „Wnioskodawca”).

W związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym Syndyk w dniu 6 kwietnia 2023r. aktem notarialnym Rep A numer ... sprzedał następujące nieruchomości wchodzące w skład masy upadłości:

-działka nr 1/23 o powierzchni 1054 m², położona w miejscowości ..., obręb ..., dla której prowadzona jest księga wieczysta numer .... Z własnością tej działki związany jest udział w działce 1/1 wynoszący ...;

-działka nr 1/24 o powierzchni 1054 m², położona w miejscowości ..., obręb ..., dla której prowadzona jest księga wieczysta numer .... Z własnością tej działki związany jest udział w działce 1/1 wynoszący ...;

-udział wynoszący ...części we współwłasności działki nr 1/1 o powierzchni 3235 m², położonej w miejscowości ..., obręb ..., dla której prowadzona jest księga wieczysta numer .... Działka stanowi drogę wewnętrzną zapewniając dostęp do drogi publicznej pozostałym działkom. Działka nie jest utwardzona w jakikolwiek sposób,

- łącznie zwane dalej „Działkami”.

Powyższe Działki są niezabudowane, nie są na nich posadowione żadne budynki lub budowle. Nie są one objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Powyższe Działki nie były wykorzystywane do działalności usługowej, produkcyjnej, rolniczej oraz nie były wykorzystywane do wykonywania wolnego zawodu. Działki nie były oddawane w używanie osobom trzecim za wynagrodzeniem oraz nie były wykorzystywane do pozyskiwania zasobów naturalnych.

Powyższe Działki powstały z podziałów wcześniejszych działek. Upadły w dniu 28 listopada 2001 roku nabył na podstawie umowy darowizny dokonanej w akcie notarialnym numer rep ...działkę numer 1.

Dla działki numer 1, na wniosek Upadłego, w dniu 28 października 2014 roku została wydana decyzja o warunkach zabudowy numer ..., która dotyczyła inwestycji polegającej na budowie czternastu budynków mieszkalnych - jednorodzinnych z instalacjami i niezbędną infrastrukturą.

W dniu 26 lutego 2015 roku nastąpił podział działki numer 1 na działki numer 1/1, 1/2, 1/3, 1/4, 1/5, 1/6, 1/7, 1/8, 1/9, 1/10, 1/11, 1/12, 1/13, 1/14, 1/15, 1/16, 1/17.

Teren inwestycji objętej decyzją o warunkach zabudowy numer ... z dnia 28 października 2014 roku odpowiadał terenowi działek numer 1/1, 1/2, 1/3, 1/4, 1/5, 1/6, 1/7, 1/8, 1/9, 1/10, 1/11, 1/12, 1/13, 1/14, 1/15.

W dniu 14 grudnia 2015 roku, na wniosek upadłego, dla działek 1/16, 1/17, 1/1 została wydana decyzja o warunkach zabudowy numer ..., która dotyczyła inwestycji polegającej na budowie czternastu budynków mieszkalnych - jednorodzinnych z instalacjami i niezbędną infrastrukturą.

W dniu 8 lipca 2016 roku nastąpił podział działki 1/16 na działki 1/25, 1/26, 1/27, 1/28, 1/29, 1/30, 1/31 oraz podzielono działkę 1/17 na działki 1/18, 1/19, 1/20, 1/21, 1/22, 1/23, 1/24.

Teren inwestycji objętej decyzją o warunkach zabudowy numer ...z dnia 14 grudnia 2015 roku odpowiadał terenowi działek numer 1/18, 1/19, 1/20, 1/21, 1/22, 1/23, 1/24, 1/25, 1/26, 1/27, 1/28, 1/29, 1/30, 1/31.

Dla działek numer 1/23, 1/24, nie zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy.

Upadły dokonał podziału działki 1 oraz następnych podziałów działek 1/16 i 1/17, aby sprzedać część wydzielonych działek, a część wydzielonych działek Upadły chciał przeznaczyć na budowę własnego domu. Budowa miała być finansowana ze sprzedaży części wydzielonych działek. Upadły nie wiedział, które działki będzie chciał sprzedawać, a na których będzie chciał się sam wybudować, dlatego z ostrożności wystąpił o decyzję o warunkach zabudowy na obszarze wszystkich działek, żeby nie mieć problemów przy ewentualnej sprzedaży.

Upadły we własnym zakresie nie oferował wydzielonych działek na sprzedaż ani nie zlecał wyspecjalizowanemu podmiotowi np. pośrednikowi prowadzenia sprzedaży wydzielonych działek. Po podziale komornik zajął nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym, co uniemożliwiło podejmowanie dalszych czynności przez Upadłego.

W uzupełnieniu wniosku, w odpowiedzi na pytania Organu, wskazano:

1.Czy nabycie przez Upadłego działki nr 1 nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanej, zwolnionej czy niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT i czy transakcja ta została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT?

Nabycie przez Upadłego działki nr 1, nastąpiło w ramach transakcji niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Transakcja ta nie była udokumentowana fakturą. Transakcja była dokonana w formie aktu notarialnego.

2.Czy z tytułu nabycia działki nr 1, przysługiwało Upadłemu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Jeżeli nie, to należy wskazać przyczyny.

Odpowiedź:

Z tytułu nabycia ww. działki numer 1 Upadłemu nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, gdyż transakcja nabycia nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowo działka 1, nie była wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

3.W jaki sposób/do jakich celów były wykorzystywane przez Upadłego działki:

-nr 1 - do jej podziału (26 lutego 2015 r.),

-nr 1/17 - do jej podziału (8 lipca 2016 r.),

-nr 1/1, nr 1/23 i nr 1/24?

Odpowiedź:

-działka 1 - do jej podziału (26 lutego 2015 r.).

Na początku Upadły chciał wybudować na działce dom wraz z budynkiem gospodarczym, a resztę terenu działki przeznaczyć pod uprawę rolną. W późniejszym czasie Upadły zmienił zdanie i postanowił, że wybuduje tylko dom, a w tym celu podzieli działkę na mniejsze działki, żeby część wydzielonych działek sprzedać i pozyskać środki na budowę domu. Upadły nie zdecydował, na których dokładnie działkach będzie budował własny dom, a które będą sprzedane.

-działka 1/17 - do jej podziału (8 lipca 2016 r.)

Działka 1/17 powstała w celu jej dalszego podziału na mniejsze działki, o powierzchni ok. 1000 metrów kwadratowych każda. Upadły po powzięciu decyzji o podziale działki 1 na mniejsze działki chciał dokonać podziału, w którym powstaną 28 działki, każda o powierzchni ok. 1000 metrów kwadratowych wraz z wydzieloną droga wewnętrzną. Jednak ze względów formalnych i w celu łatwiejszego prowadzenia postępowania w sprawie podziału działki, Upadły najpierw wydzielił 14 działek o powierzchni ok. 1000 metrów kwadratowych każda, działkę 1/1 stanowiącą drogę wewnętrzną oraz dwie większe działki 1/17 i 1/16, które miały zostać w późniejszym czasie podzielone, każda na kolejne 14 działek, o powierzchni ok. 1000 metrów kwadratowych każda.

-działka 1/1

Działka 1/1 od momentu powstania stanowi drogę wewnętrzną dla pozostałych wydzielonych działek, które nie posiadają bezpośredniego dostępu do drogi publicznej. Upadły nie dokonał nigdy utwardzenia tej działki oraz nie wybudował żadnych budowli lub urządzeń technicznych na tej działce.

-działka 1/23

Działka 1/23 miała być wykorzystana do jednego z dwóch celów, tj. wybudowania na niej domu przez Upadłego lub sprzedaży tej działki przez Upadłego w celu finansowania budowy domu. Upadły ostatecznie nie zdecydował dokładnie, na której działce miał zostać wybudowany jego dom, a które działki miały zostać sprzedane. Powyższe cele nie zostały osiągnięte. Upadły nie rozpoczął prac budowlanych związanych z budową domu oraz we własnym zakresie nie oferował działki na sprzedaż ani nie zlecał wyspecjalizowanemu podmiotowi np. pośrednikowi prowadzenia sprzedaży działki. W momencie zajęcia Działek przez komornika Upadły utracił możliwość dysponowania nimi.

-działka 1/24

Działka 1/24 miała być wykorzystana do jednego z dwóch celów, tj. wybudowania na niej domu przez Upadłego lub sprzedaży tej działki przez Upadłego w celu finansowania budowy domu. Upadły ostatecznie nie zdecydował dokładnie, na której lub których działkach miał zostać wybudowany jego dom, a które działki miały zostać sprzedane. Powyższe cele nie zostały osiągnięte. Upadły nie rozpoczął prac budowlanych związanych z budową domu oraz we własnym zakresie nie oferował działki na sprzedaż ani nie zlecał wyspecjalizowanemu podmiotowi np. pośrednikowi prowadzenia sprzedaży działki. W momencie zajęcia Działek przez komornika Upadły utracił możliwość dysponowania nimi.

4.Czy działki nr 1/1, nr 1/23 i nr 1/24 były od dnia wydzielenia do dnia sprzedaży wykorzystywane przez Upadłego wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której były wykorzystywane ww. działki, wykonywał Upadły - należy podać podstawę prawną zwolnienia?

Odpowiedź:

-działka 1/1

Nie, powyższa działka nie była od dnia wydzielenia do dnia sprzedaży w ogóle wykorzystywana w ramach działalności gospodarczej Upadłego, w szczególności nie była wykorzystywana na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.

-działka 1/23

Nie, powyższa działka nie była od dnia wydzielenia do dnia sprzedaży w ogóle wykorzystywana w ramach działalności gospodarczej Upadłego, w szczególności nie była wykorzystywana na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.

-działka 1/24

Nie, powyższa działka nie była od dnia wydzielenia do dnia sprzedaży w ogóle wykorzystywana w ramach działalności gospodarczej Upadłego, w szczególności nie była wykorzystywana na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.

5.Czy przed sprzedażą działek Upadły poczynił działania i nakłady w celu podniesienia wartości ww. działek nr 1/1, nr 1/23 i nr 1/24? Jeżeli tak, to jakie?

Odpowiedź:

-działka 1/1

Nie, Upadły przed sprzedażą działki nie poczynił działań lub nakładów w celu podniesienia wartości ww. działki.

-działka 1/23

Nie, Upadły przed sprzedażą działki nie poczynił działań lub nakładów w celu podniesienia wartości ww. działki.

-działka 1/24

Nie, Upadły przed sprzedażą działki nie poczynił działań lub nakładów w celu podniesienia wartości ww. działki.

6.Czy działki nr 1/1, nr 1/23 i nr 1/24 zostały uzbrojone w media lub została wydana decyzja związana z uzbrojeniem ww. działek w media (np. woda, prąd, gaz, inne - jakie?). Jeżeli tak, to z czyjej inicjatywy zostały wykonane te czynności?

Odpowiedź:

-działka 1/1

Nie, powyższa działka do dnia sprzedaży nie została uzbrojona w media. Dla powyższej działki nie została wydana decyzja związana z uzbrojeniem powyższej działki.

-działka 1/23

Nie, powyższa działka do dnia sprzedaży nie została uzbrojona w media. Dla powyższej działki nie została wydana decyzja związana z uzbrojeniem powyższej działki.

-działka 1/24

Nie, powyższa działka do dnia sprzedaży nie została uzbrojona w media. Dla powyższej działki nie została wydana decyzja związana z uzbrojeniem powyższej działki.

7.Czy dla działek nr 1/1, nr 1/23 i nr 1/24 do dnia sprzedaży została wydana decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.)?

Odpowiedź:

-działka 1/1

Nie, dla działki 1/1 nie została do dnia sprzedaży wydana decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.).

-działka 1/23

Nie, dla działki 1/23 nie została do dnia sprzedaży wydana decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.).

-działka 1/24

Nie, dla działki 1/24 nie została do dnia sprzedaży wydana decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.).

8.Czy decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wydane dla działki nr 1 oraz dla działek nr 1/1, nr 1/16 i nr 1/17 obowiązywały na dzień sprzedaży działek objętych zakresem pytania czy też nie obowiązywały?

Odpowiedź:

Tak, decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wydane dla działki nr 1 oraz dla działek nr 1/1, nr 1/16 i nr 1/17 obowiązywały na dzień sprzedaży działek objętych zakresem pytania.

9.Czy podział działki nr 1 i dalszy podział działki nr 1/17 spowodował wygaśnięcie, uchylenie lub unieważnienie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wydanych dla działki nr 1 oraz dla działek nr 1/1, nr 1/16 i nr 1/17?

Odpowiedź:

Nie, podział działki nr 1 i dalszy podział działek nr 1/16 i nr 1/17 nie spowodował wygaśnięcia,  uchylenia  lub  unieważnienia  decyzji  o  warunkach  zabudowy i zagospodarowania terenu wydanych dla działki nr 1 oraz dla działek nr 1/1, nr 1/16 i nr 1/17.

Pytania

1.Czy sprzedaż Działek przez Syndyka w ramach postępowania upadłościowego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2.Jeżeli odpowiedź na pytanie pierwsze jest twierdząca, to czy sprzedaż Działek przez Syndyka w ramach postępowania upadłościowego podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm., dalej jako "ustawa o VAT")?

Pana stanowisko w sprawie

Odpowiedź na pytanie 1

Zgodnie z art. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według  art.  8  ust.  1  ustawy  o  VAT  przez  dostawę  towarów, o  której  mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT ilekroć jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Według art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Opodatkowanie sprzedaży działek podatkiem VAT będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepis art. 5 ust. 1 ustawy o VAT oraz podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT zostanie dokonana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działającą w takim charakterze.

Działki spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, a ich sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Natomiast Upadły swoim zachowaniem nie wypełnia znamion prowadzenia działalności gospodarczej, gdyż nie prowadzi żadnej działalności opisanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, która może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.

Upadły nie jest producentem oraz nie prowadzi działalności produkcyjnej. Producentem w rozumieniu ustawy o VAT jest ten, kto samodzielnie produkuje, wytwarza określony towar. Chodzi zatem o samodzielne działanie podmiotu celem wytworzenia nowego towaru. Takie zaś działanie ze swej istoty nie dotyczy gruntu. Grunt nigdy nie jest dobrem materialnym, które powstaje jako wynik procesu produkcji. Zatem nie można stwierdzić, że Upadły jest producentem sprzedawanych gruntów.

Upadły nie jest usługodawcą oraz nie prowadzi działalności usługowej.

Upadły nie wykonuje wolnego zawodu.

Upadły nie wynajmował, nie wynajmuje oraz nie miał nigdy zamiaru wynajmowania działek. Dlatego należy stwierdzić, że Upadły nie wykorzystuje działek w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Upadły nie jest handlowcem oraz nie prowadzi działalności handlowej. Podział działki oraz uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy miały na celu częściowe upłynnienie majątku prywatnego, a środki uzyskane ze sprzedaży miały posłużyć do przeprowadzenia inwestycji mieszkaniowej. Brak opodatkowania sprzedaży działek po podziale i uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy potwierdzają organy skarbowe, przykładowo w Interpretacji Indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 lipca 2021 roku, znak 0114-KDIP4-2.4012.296.2021.1.MMA „Jedyną czynnością, jaką wraz z Zainteresowanym podjęli w związku ze sprzedażą części Działki było wystąpienie z wnioskiem o podział nieruchomości oraz wnioskiem o uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy. Zgodnie jednak z ukształtowaną linią orzeczniczą oraz stanowiskiem prezentowanym przez Dyrektora KIS, same tylko uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy nie stanowi o zawodowej działalności (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2016 r., sygn. akt I SA/Gd 234/16, interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 25 września 2019 r., sygn. 0112-KDIL2- 1.4012.292.2019.2.SS). W praktyce niemożliwe do zrealizowania planu w postaci zbycia części majątku prywatnego stanowiącego przedmiot współwłasności byłaby sprzedaż bez dokonania stosownego podziału Działki. Są to więc czynności niezmierzające do uatrakcyjnienia oferty sprzedaży ani też uzyskania potencjalnie wyższej ceny. A jedynie czynności umożliwiające samą sprzedaż części udziałów we współwłasności Działki. W przeciwnym wypadku, sprzedaż (z uwagi na to, że Działka jest przedmiotem współwłasności) nie byłaby w ogóle możliwa.”

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, zasadne jest przyjęcie, że sprzedaż działek w postępowaniu upadłościowym stanowi zbycie majątku osobistego Upadłego, gdyż dokonując dostawy przedmiotowych nieruchomości, Upadły nie wypełni przesłanek określonych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT.

Odpowiedź na pytanie 2

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Według art. 2 pkt 33 ustawy o VAT ilekroć jest mowa o terenach budowlanych rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Mając na uwadze powyższe przepisy należy stwierdzić, że opodatkowaniu podlegają grunty niezabudowane, przeznaczone pod zabudowę w dwóch przypadkach, tj. jeżeli są przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy.

Działki nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Dla Działek, oprócz działki 1/1, nie zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy. Decyzje o warunkach zabudowy uzyskane przed podziałami nie będą miały wpływu na możliwość skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 lipca 2018 r., sygn. akt I FSK 1904/16 „podział nieruchomości nie oznacza tylko zmiany w numeracji ewidencyjnej. Podział nieruchomości skutkuje tym, że pojawia się nowy przedmiot obrotu cywilnoprawnego, tj. nowa działka gruntu, która może być przez właściciela zbyta na rzecz innej osoby. Do czasu podziału właściciel może zbyć (dokonać dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy) tylko całą nieruchomość albo udział w całej nieruchomości. Po podziale właściciel nabywa uprawnienie do zadysponowania tylko częścią nieruchomości poprzednio traktowanej jako całość, przez co zachować może pozostałą część w swojej dyspozycji. Po podziale zmieniają się granice ewidencyjne działek, niektóre z nich mogą tracić dostęp do niektórych dróg publicznych, zmieniają się też linie zabudowy dla poszczególnych działek wyodrębnionych z poprzedniej. W związku z tym, podział nieruchomości prowadzi do takiego skutku, że przestaje istnieć przedmiot decyzji wz wydanej dla poprzedniej nieruchomości.”

Skoro w związku z podziałem powstał nowy przedmiot obrotu, to nie można stwierdzić, że uprzednio wydane decyzje o warunkach zabudowy determinują charakter nowych działek jako przeznaczonych pod zabudowę. Przywołując wcześniej wskazany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego „skoro ustawa o podatku od towarów i usług dla właściwego zakwalifikowania przedmiotu dostawy odsyła w art. 2 pkt 33 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 9 do przeznaczenia gruntu pod zabudowę "zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym", to ponieważ w dacie dostawy działek przez podatnika nie były one przeznaczone pod zabudowę, gdyż nie istniała dla nich decyzja wz, dostawa tych działek powinna korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 tej ustawy”.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że tylko działka 1/1 jako bezpośrednio objęta decyzją o warunkach zabudowy jest terenem budowlanym w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, a w konsekwencji jej sprzedaż nie może korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Sprzedaż pozostałych działek 1/23 i 1/24 jako niebędących terenami budowlanymi w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT może korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest prawidłowe w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży przez Syndyka działek nr 1/23, nr 1/24 i udziałów w działce nr 1/1.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W odniesieniu do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

W myśl art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE wskazano, że:

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej  wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania VAT sprzedaży działek istotne jest, czy sprzedający w celu dokonania sprzedaży gruntów podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania zbywcy nieruchomości za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Co istotne – jak wskazał TSUE – dla uznania, że czynność sprzedaży działek następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie ma znaczenia fakt, że podmiot dokonujący dostawy jest „rolnikiem ryczałtowym”. Według TSUE sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządzania majątkiem prywatnym. Trybunał orzekł, że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu prawa UE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby”.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Z wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności będzie działał jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z opisu sprawy wynika, że Syndyk sprzedał prawa własności działek nr 1/23, nr 1/24 i udział w działce nr 1/1. Powyższe Działki są niezabudowane, nie są na nich posadowione żadne budynki lub budowle. Powyższe Działki nie były wykorzystywane do działalności usługowej, produkcyjnej, rolniczej oraz nie były wykorzystywane do wykonywania wolnego zawodu. Działki nie były oddawane w używanie osobom trzecim za wynagrodzeniem oraz nie były wykorzystywane do pozyskiwania zasobów naturalnych. Powyższe Działki powstały z podziałów wcześniejszych działek. Upadły nabył na podstawie umowy darowizny działkę numer 1. Dla działki numer 1, na wniosek Upadłego, w dniu 28 października 2014 roku została wydana decyzja o warunkach zabudowy, która dotyczyła inwestycji polegającej na budowie czternastu budynków mieszkalnych - jednorodzinnych z instalacjami i niezbędną infrastrukturą. Upadły dokonał podziału działki 1 oraz następnych podziałów działek 1/16 i 1/17, aby sprzedać część wydzielonych działek, a część wydzielonych działek Upadły chciał przeznaczyć na budowę własnego domu. Budowa miała być finansowana ze sprzedaży części wydzielonych działek. Upadły nie wiedział, które działki będzie chciał sprzedawać, a na których będzie chciał się sam wybudować, dlatego z ostrożności wystąpił o decyzje o warunkach zabudowy na obszarze wszystkich działek, żeby nie mieć problemów przy ewentualnej sprzedaży. Upadły we własnym zakresie nie oferował wydzielonych działek na sprzedaż ani nie zlecał wyspecjalizowanemu podmiotowi np. pośrednikowi prowadzenia sprzedaży wydzielonych działek. Upadły nie poczynił działań lub nakładów w celu podniesienia wartości działek. Po podziale komornik zajął nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym, co uniemożliwiło podejmowanie dalszych czynności przez Upadłego.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Upadły podejmował działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

Uwzględniając powyższą analizę przepisów oraz przedstawione okoliczności sprawy wskazać należy, że w odniesieniu do sprzedaży prawa własności działek nr 1/23, nr 1/24 i udziałów w działce nr 1/1 brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując ww. dostawy Upadły wystąpił w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Z opisu sprawy nie wynika, aby Upadły podejmował taką aktywność w przedmiocie sprzedaży prawa własności działek nr 1/23, nr 1/24 i udziałów w działce nr 1/1, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż przez syndyka masy upadłości - prawa własności działek nr 1/23, nr 1/24 i udziałów w działce nr 1/1 wypełniła przesłanki działalności gospodarczej Upadłego. Upadły nie podjął takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Działania podejmowane przez Upadłego należały do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Sprzedając prawo własności działek nr 1/23, nr 1/24 i udziały w działce nr 1/1, Upadły korzysta z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że - w  stosunku do tych transakcji – Upadły nie wypełnił przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i w odniesieniu do sprzedaży prawa własności działek nr 1/23, nr 1/24 i udziałów w działce nr 1/1 nie wystąpił w roli podatnika podatku od  towarów i usług prowadzącego działalność gospodarczą.

Zatem, sprzedaż przez syndyka masy upadłości - prawa własności działek nr 1/23, nr 1/24 i udziałów w działce nr 1/1 nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, z uwagi na fakt, że z tytułu tej transakcji upadły nie działał w charakterze - zdefiniowanego w art.  15 ust. 1 ustawy - podatnika VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 1 jest prawidłowe.

W związku z udzieleniem przez Organ odpowiedzi przeczącej na pytanie nr 1, nie  udziela się odpowiedzi na pytanie nr 2, zadane pod warunkiem udzielenia przez Organ odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.

Niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).