Zwolnienie od opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT otrzymywanych przez Wnioskodawcę Opłat w związku z udzielonym Klientom wydłużonym terminem płatności za Wierzytelności, obowiązek zastosowania MPP w odniesieniu do zapłaty dokonywanej na rzecz Kontrahenta z tytułu nabycia Wierzytelności, uznanie Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT w odniesieniu do transakcji nabycia Wierzytelności, zwolnienie od podatku usługi przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta realizowanej w związku z nabyciem Wierzytelności.

Interpretacja indywidualna   – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie podatku od towarów i usług, który dotyczy:

    - zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT otrzymywanych przez Wnioskodawcę Opłat w związku z udzielonym Klientom wydłużonym terminem płatności za Wierzytelności,

    - obowiązku zastosowania MPP w odniesieniu do zapłaty dokonywanej na rzecz Kontrahenta z tytułu nabycia Wierzytelności (tj. Ceny nabycia Wierzytelności) w przypadku, z tytułu której płatność za nabycie towarów / usług, których Wierzytelność ta dotyczy, powinna zostać dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (MPP) na podstawie art. 108a ust. 1b ustawy o VAT,

    - uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT w odniesieniu do transakcji nabycia Wierzytelności w związku z faktem, iż nabycie Wierzytelności następuje w ramach wykonania usługi przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta,

    - zwolnienia od podatku usługi przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta realizowanej w związku z nabyciem Wierzytelności.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

S. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Wnioskodawca) jest spółką z siedzibą w Polsce i podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Wnioskodawca jest również czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce.

Wnioskodawca jest dostawcą usług finansowych dla podmiotów gospodarczych, w tym między innymi udziela pożyczek oraz prowadzi działalność w zakresie świadczenia usług leasingu (działa jako leasingodawca). Wnioskodawca nie prowadzi usługowej działalności w obszarze windykacji długów, w tym factoringu.

Wnioskodawca jest zainteresowany stałym zwiększaniem przychodów z prowadzonej działalności i, tym samym, pozyskiwaniem coraz większej liczby klientów na świadczone usługi finansowe.

Spółka z Grupy S. z siedzibą w Polsce (dalej: Kontrahent), w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawiera ze swoimi klientami (dalej: Klienci) umowy sprzedaży towarów lub umowy świadczenia usług (dalej: Umowy Dostawy) dokumentowane fakturami VAT, z tytułu których Kontrahentowi przysługują wierzytelności wobec Klientów (dalej: Wierzytelności).

W związku z posiadanymi Wierzytelnościami, po stronie Kontrahenta występuje ryzyko opóźnień w otrzymaniu zapłaty lub całkowitej niespłacalności Wierzytelności przez Klienta i związanych z tym kosztów dochodzenia zapłaty Wierzytelności. Ryzyko to może w odmienny sposób kształtować się w odniesieniu do różnych Klientów. Kontrahent jest zainteresowany wdrożeniem rozwiązań, które pozwolą na jak największą minimalizację tego ryzyka.

W praktyce współpracy gospodarczej pomiędzy Kontrahentem a Klientami występują sytuacje, w których Klient, który nabył dany towar lub usługę jest zainteresowany wydłużeniem terminu płatności faktury wystawionej przez Kontrahenta.

W konsekwencji powyższego, w celu zapewnienia Klientom możliwości skorzystania z wydłużonego terminu płatności faktury i jednocześnie zminimalizowania ryzyka braku spłaty wierzytelności po stronie Kontrahenta, Kontrahent we współpracy z Wnioskodawcą (jako podmiotem prowadzącym działalność finansową) uruchomili odpowiednie rozwiązanie polegające na stałym oferowaniu możliwości wydłużenia terminów płatności faktur wystawianych przez Kontrahenta (dalej: Rozwiązanie).

Konstrukcja Rozwiązania opiera się na tym, że w odniesieniu do faktur w zakresie których Klient chce uzyskać wydłużony termin płatności, Wnioskodawca nabywa od Kontrahenta takie Wierzytelności, w stosunku do których zostaje udzielony wydłużony termin płatności na rzecz Klienta i Klient następnie spłaca daną Wierzytelność do Wnioskodawcy wraz z dodatkowymi kosztami wynikającymi z wydłużonego terminu zapłaty (koszty udzielonego finansowania).

Rozwiązanie zapewnia:

    - Kontrahentowi możliwość zmniejszenia ryzyka niespłacalności Wierzytelności poprzez przejęcie tego ryzyka przez Wnioskodawcę (w ramach nabycia Wierzytelności dochodzi do przejęcia tego ryzyka przez Wnioskodawcę),

    - Wnioskodawcy możliwość pozyskania nowych klientów, na rzecz których Wnioskodawca będzie mógł świadczyć usługi finansowe w postaci wydłużenia terminu płatności przejętych Wierzytelności i uzyskiwania z tego tytułu stosownego wynagrodzenia (Kontrahent dostarcza Wnioskodawcy potencjalnych klientów na tą usługę).

W celu wdrożenia Rozwiązania, Wnioskodawca zawarł z Kontrahentem Umowę ramową przelewu Wierzytelności (dalej: Umowa), w ramach której uregulowane zostały warunki współpracy pomiędzy stronami, w tym zasady zawierania jednostkowych umów przelewu Wierzytelności, wynagrodzenie za przejęte Wierzytelności, podziału ryzyka pomiędzy stronami, zabezpieczeń, itp. Istotą zawarcia tej Umowy jest umożliwienie danemu Klientowi, który nabył określone towary lub usługi od Kontrahenta, wydłużenia terminu płatności danej faktury wystawionej przez Kontrahenta. Finansowanie wydłużonego terminu płatności jest zapewniane przez Wnioskodawcę. Z tytułu wydłużenia terminu płatności Klient musi zapłacić dodatkowe wynagrodzenie.

Zgodnie z Rozwiązaniem, Kontrahent oferuje Klientom wydłużony termin płatności należności z tytułu danej Umowy Dostawy. Jeżeli Klient jest zainteresowany takim rozwiązaniem i zdecyduje się na wydłużenie terminu płatności danej Wierzytelności, na podstawie Umowy Kontrahent może sprzedać i przelać na Wnioskodawcę Wierzytelność z odroczonym terminem płatności.

W takim przypadku Kontrahent zawiera z danym Klientem - umowę o zapłatę (dalej: Umowa o Zapłatę). Umowa o Zapłatę ma formę umowy ramowej i zawiera m.in. prawne i ekonomiczne warunki wydłużonego terminu płatności (w szczególności okres, wysokość i termin wymagalności świadczenia wzajemnego za wydłużony termin płatności) (dalej: Umowa Dotycząca Terminu Płatności).

Sprzedaż Wierzytelności - w przypadku, gdy Kontrahent zgodzi się na wydłużenie Klientowi terminu płatności należności wynikających z Umowy Dostawy - poprzedzona zostaje:

    - określeniem wydłużonego terminu płatności Wierzytelności pomiędzy Kontrahentem a jego Klientem (zasadniczo wyrażonym w Umowie Dotyczącej Terminu Płatności) - termin wydłużenia płatności co do zasady wynosi 180 dni z możliwością jego przedłużenia do maksymalnie 360 dni,

    - wystawieniem przez Kontrahenta na Klienta faktury na należne mu Wierzytelności uwzględnione w Umowie Dotyczącej Terminu Płatności (tj. Wierzytelności w pełnej wysokości nominalnej z uwzględnieniem podatku VAT, z pierwotnym terminem płatności wynikającym z Umowy Dostawy),

    - przedłożeniem Wnioskodawcy oferty sprzedaży zafakturowanych Wierzytelności z wydłużonym terminem płatności ustalonym zgodnie z Umową Dotyczącą Terminu Płatności (dalej: Oferta sprzedaży), przy czym wydłużony termin płatności ma zastosowanie pod warunkiem skutecznego dokonania przelewu Wierzytelności.

Oferta sprzedaży jest przekazywana Wnioskodawcy niezwłocznie po wystawieniu przez Kontrahenta faktury na Klienta.

Najpóźniej w momencie przedłożenia Wnioskodawcy Oferty sprzedaży, Kontrahent dostarcza Wnioskodawcy odpowiednie dokumenty w celu zbadania sytuacji ekonomicznej i zdolności kredytowej Klienta.

Informacja, które z przedstawionych w Ofercie sprzedaży Wierzytelności Wnioskodawca chce nabyć, a które nie, jest zawarta w przekazywanym przez Wnioskodawcę Kontrahentowi Zawiadomieniu dotyczącym oferty sprzedaży (dalej: Zawiadomienie dot. oferty sprzedaży).

Z chwilą przyjęcia Oferty sprzedaży i wystawienia przez Wnioskodawcę Zawiadomienia dot. oferty sprzedaży następuje zawarcie pomiędzy Wnioskodawcą a Kontrahentem jednostkowej umowy przelewu wierzytelności (dalej: Jednostkowa umowa przelewu wierzytelności).

Zawierając Jednostkową umowę przelewu wierzytelności, Wnioskodawca nabywa od Kontrahenta Wierzytelności wskazane w Ofercie sprzedaży za uzgodnioną cenę nabycia Wierzytelności obliczoną jako: cena nabycia Wierzytelności netto (tj. wartość nominalna Wierzytelności bez wynagrodzenia za wydłużony termin płatności i bez podatku VAT zgodnie z fakturą Kontrahenta) + podatek VAT = cena nabycia Wierzytelności brutto (dalej: Cena nabycia Wierzytelności).

Po zawarciu Jednostkowej umowy przelewu wierzytelności Wnioskodawca zawiadamia danego Klienta o przelewie Wierzytelności (dalej: Zawiadomienie).

Wraz z zawarciem Jednostkowej umowy przelewu wierzytelności Kontrahent przenosi na Wnioskodawcę:

    - Wierzytelności wskazane w Ofercie sprzedaży zgodnie z warunkami Umowy o Zapłatę - jak również wszelkie prawa związane z Wierzytelnościami lub z nich wynikające; oraz

    - o ile nie zostały przelane na mocy przepisów prawa, wszystkie inne prawa akcesoryjne i zabezpieczenia związane z Wierzytelnościami lub z nich wynikające, w szczególności 1) roszczenia o odszkodowanie, niezależnie od podstawy prawnej; 2) roszczenia wobec przewoźnika; 3) roszczenia o odsetki, bez względu na podstawę prawną; 4) roszczenia z tytułu realizacji zabezpieczeń.

W momencie nabycia Wierzytelności przez Wnioskodawcę, Wierzytelności te nie są wymagalne ani nie minął termin ich zapłaty.

Nabywane przez Wnioskodawcę Wierzytelności nie są tzw. wierzytelnościami trudnymi, tj. takimi w stosunku, do których istnieje wątpliwość ściągnięcia długu lub że nie zostaną zaspokojone. Wnioskodawca każdorazowo dokonuje bowiem weryfikacji zdolności kredytowej Klienta i bada jego sytuację ekonomiczną. W przypadku uznania, że Klient ma niską zdolność kredytową, a Wierzytelność może się okazać trudna do wyegzekwowania, Wnioskodawca nie przyjmuje Oferty sprzedaży.

Cena nabycia Wierzytelności jest płatna przez Wnioskodawcę w terminie wymagalności Wierzytelności wynikającym z Umowy Dostawy (tj. w terminie wymagalności faktury) na rachunek bankowy Kontrahenta. Wnioskodawca może jednak według swojego wyboru potrącić Wierzytelności wobec Kontrahenta wynikające lub związane z Umową lub Jednostkową umową przelewu wierzytelności z wierzytelnościami Kontrahenta; obowiązuje to również w przypadku, gdy ww. Wierzytelności nie będą jeszcze wymagalne.

Cena nabycia Wierzytelności jest płacona przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta w takiej samej walucie, w jakiej jest wyrażona sprzedawana wierzytelność. Tym samym, Cena nabycia Wierzytelności może być płacona albo w walucie polskiej albo w walucie obcej.

Dokumentem potwierdzającym nabycie przez Wnioskodawcę od Kontrahenta określonych Wierzytelności (w odniesieniu do których następnie zawierane są Jednostkowe umowy przelewu Wierzytelności) jest Zawiadomienie dot. oferty sprzedaży, które potwierdza przyjęcie oferty nabycia określonych Wierzytelności. Sprzedaż Wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy nie jest udokumentowana fakturą (rachunkiem), notą ani żadnym innym dokumentem księgowym.

W związku z dokonaniem cesji Wierzytelności przez Kontrahenta na Wnioskodawcę, zgodnie z postanowieniami Umowy Wnioskodawca przyjmuje odpowiedzialność za zarządzanie, windykację i egzekucję Wierzytelności. Wnioskodawca jest zatem uprawniony w szczególności do: 1) wysłania Klientowi wezwania do zapłaty i ewentualnego udzielenia mu karencji w spłacie, w przypadku gdy Klient zalega ze spłatą za Wierzytelność; 2) zlecenia dochodzenia Wierzytelności podmiotom zewnętrznym współpracującym z Wnioskodawcą; 3) wszczęcia postępowania sądowego lub arbitrażowego; oraz 4) podjęcia postępowania egzekucyjnego wobec Klienta.

Po przekazaniu Zawiadomienia Klientowi przez Wnioskodawcę wszystkie płatności związane z nabytymi Wierzytelnościami (w tym przede wszystkim ich spłaty dokonywane przez Klientów) są przekazywane w momencie ich wymagalności na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

W przypadku, gdyby po Zawiadomieniu Klienci dokonali wpłat związanych z Wierzytelnościami sprzedanymi przez Kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy na rachunek bankowy Kontrahenta, Kontrahent jest zobowiązany do przekazania tych kwot na rzecz Wnioskodawcy.

W odniesieniu do przelanych na Wnioskodawcę Wierzytelności, Wnioskodawca ponosi:

    - ryzyko nieściągalności z powodu niewypłacalności Klienta,

    - ryzyko braku zapłaty przez Klienta z powodów innych niż te, które powodują powstanie odpowiedzialności za stan prawny Wierzytelności jako ryzyka Kontrahenta, oraz

    - ryzyko opóźnienia, utrudnienia lub uniemożliwienia Klientowi regulowania należności z tytułu Wierzytelności z powodu działań państwowych lub sytuacji politycznej w kraju siedziby Klienta (takich jak ograniczenia w transferze lub wymianie walut obcych, wywłaszczenia, powstania i działania wojenne).

W ramach Rozwiązania w związku z nabyciem Wierzytelności przez Wnioskodawcę od Kontrahenta:

   - Kontrahent wypłaca na rzecz Wnioskodawcy wynagrodzenie z tytułu realizacji usługi przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta (dalej: Opłata za przejęcie ryzyka);

   - Wnioskodawca wypłaca natomiast na rzecz Kontrahenta wynagrodzenie z tytułu dostarczenia Klienta, któremu może sprzedać usługę finansową w postaci wydłużenia terminu płatności (dalej: Oplata za pośrednictwo).

Wierzytelności objęte Rozwiązaniem mogą dotyczyć towarów i usług wymienionych w Załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Wartość poszczególnych faktur dokumentujących takie Wierzytelności może przekraczać kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej. Tym samym, w ramach Wierzytelności nabywanych przez Wnioskodawcę mogą wystąpić Wierzytelności udokumentowane fakturami, w stosunku do których wystąpi obowiązek zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ustawy o VAT (dalej: MPP).

Wydłużony termin płatności Wierzytelności wynosi co do zasady 180 dni, a w niektórych przypadkach może być jednak dłuższy (jednak nie dłuższy niż 360 dni).

Okres wydłużonego terminu płatności rozpoczyna się w dniu, który Kontrahent wskaże jako dzień wystawienia faktury zgodnie z Umową Dostawy. Wierzytelności stają się wymagalne w 180. dniu od dnia wystawienia faktury przez Kontrahenta (chyba, że ustalony wydłużony termin płatności będzie dłuższy).

W związku z dokonaniem wydłużenia terminu płatności Wierzytelności, Klient zobowiązany jest do uiszczenia na rzecz Wnioskodawcy następujących opłat (dalej łącznie jako: Opłaty):

    - Opłaty przygotowawczej za weryfikację zdolności kredytowej Klienta. Opłata jest naliczana jednorazowo wraz z pierwszym przelewem Wierzytelności w odniesieniu do Klienta. Termin płatności tej opłaty wynosi 7 dni od dnia nabycia Wierzytelności przez Wnioskodawcę (dalej: Opłata przygotowawcza);

    - Opłaty operacyjnej stanowiącej z góry ustalony procent od kwoty każdej Wierzytelności zapłaconej przez Klienta po pierwotnym terminie płatności. Jest to opłata administracyjna pobierana od każdej nabytej przez Wnioskodawcę Wierzytelności, w odniesieniu do której udzielony został Klientowi wydłużony termin płatności. Termin płatności opłaty wynosi 7 dni od dnia wystawienia faktury (dalej: Opłata operacyjna);

    - Opłaty za korzystanie z wydłużonego terminu płatności (przypadającej po pierwotnym terminie płatności) stanowiącej kwotę kalkulowaną według określonego wzoru opartego o wartość wierzytelności, odpowiednią stopę WIBOR, marżę oraz ilość dni w danym miesiącu kalendarzowym, w którym kwota Wierzytelności pozostaje w jakiejkolwiek części niespłacona. Opłata naliczana jest w cyklach miesięcznych. Termin płatności opłaty wynosi 7 dni od dnia wystawienia faktury (dalej: Opłata za Wydłużony Termin Płatności).

Otrzymanie Opłat przez Wnioskodawcę następuje po nabyciu Wierzytelności przez Wnioskodawcę od Kontrahenta.

Opłaty nie stanowią elementu kalkulacyjnego ceny za nabycie przez Klienta towaru/usługi od Kontrahenta.

Końcowo Wnioskodawca chciałby również wskazać, że w odniesieniu do pierwszej wersji Rozwiązania Wnioskodawca uzyskał dwie interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS) w podobnym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, tj.:

1. Interpretację indywidualną z dnia 21 października 2022 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.568.2022.2.SH - w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz

2. Interpretację indywidualną z dnia 21 listopada 2022 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.642.2022.2.WN - w zakresie podatku od towarów i usług.

Mając jednak na względzie fakt, że stan faktyczny/zdarzenie przyszłe opisane w niniejszym Wniosku różni się od stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, do którego odnoszą się wskazane powyżej interpretacje (niektóre elementy Rozwiązania uległy modyfikacjom od momentu uzyskania powyższych interpretacji), Wnioskodawca postanowił wystąpić z nowym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego (doszło do zmiany stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego w przedmiotowej sprawie).

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone numerami jak we wniosku)

  3. Czy otrzymywane przez Wnioskodawcę Opłaty, tj. Opłata przygotowawcza, Opłata operacyjna oraz Opłata za Wydłużony Termin Płatności w związku z udzielonym Klientom wydłużonym terminem płatności za Wierzytelności podlegają / będą podlegały zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

  4. Czy w przypadku nabycia przez Wnioskodawcę od Kontrahenta Wierzytelności, z tytułu której płatność za nabycie towarów / usług, których Wierzytelność ta dotyczy powinna zostać dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (MPP) na podstawie art. 108a ust. 1b ustawy o VAT, Wnioskodawca jest / będzie zobowiązany do zastosowania MPP w odniesieniu do zapłaty dokonywanej na rzecz Kontrahenta z tytułu nabycia tej Wierzytelności (tj. Ceny nabycia Wierzytelności)?

  7. Czy Wnioskodawca jest / będzie podatnikiem VAT w odniesieniu do transakcji nabycia Wierzytelności w związku z faktem, iż nabycie Wierzytelności następuje w ramach wykonania usługi przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta?

  8. Czy usługa przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta realizowana w związku z nabyciem Wierzytelności stanowi / będzie stanowiła transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT i jednocześnie korzysta / będzie korzystała ze zwolnienia od VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

  3. Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymywane przez Wnioskodawcę Opłaty, tj. Opłata przygotowawcza, Opłata operacyjna oraz Opłata za Wydłużony Termin Płatności w związku z udzielonym Klientom wydłużonym terminem płatności za Wierzytelności podlegają / będą podlegały zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

  4. Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku nabycia przez Wnioskodawcę od Kontrahenta Wierzytelności, z tytułu której płatność za nabycie towarów / usług których Wierzytelność ta dotyczy powinna zostać dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (MPP) na podstawie art. 108a ust. 1b ustawy o VAT, Wnioskodawca nie jest / nie będzie zobowiązany do zastosowania MPP w odniesieniu do zapłaty dokonywanej na rzecz Kontrahenta z tytułu nabycia tej Wierzytelności (tj. Ceny nabycia Wierzytelności).

  7. Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca jest / będzie podatnikiem VAT w odniesieniu do transakcji nabycia Wierzytelności w związku z faktem, iż nabycie Wierzytelności następuje w ramach wykonania usługi przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta.

  8. Zdaniem Wnioskodawcy, usługa przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta realizowana w związku z nabyciem Wierzytelności stanowi / będzie stanowiła transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT i nie będzie ona korzystała ze zwolnienia od VAT

Ad 3.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast stosownie do brzmienia art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

W świetle powyższych regulacji, co do zasady wszelkie czynności, którym nie towarzyszy przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel stanowią na gruncie ustawy o VAT świadczenie usług.

Zgodnie z art. 43 ust.1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku, cyt.:

„38) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;”

Przy czym, na mocy art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, cyt.:

„Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1) czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2) usług doradztwa;

3) usług w zakresie leasingu.

Na mocy powyższych przepisów z opodatkowania podatkiem VAT zwolnione zostały zatem szeroko rozumiane usługi w zakresie udzielania finansowania. Przy czym zwolnienie to nie obejmuje m.in. czynności ściągania długów, w tym factoringu.

W przedstawionym we Wniosku opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego Wnioskodawca na zasadach opisanych w Umowie świadczy na rzecz Klientów usługę w postaci wydłużenia terminu płatności w odniesieniu do nabytych Wierzytelności. W zamian za to świadczenie Klient (podmiot, któremu został wydłużony termin płatności) jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy następujących Opłat: Opłaty przygotowawczej, Opłaty operacyjnej oraz Opłaty za Wydłużony Termin Płatności. Wydłużony termin płatności wyniesie 180 dni (chyba, że zostanie przedłużony do maksymalnie 360 dni).

Wszystkie wskazane powyżej Opłaty są ściśle związane ze świadczeniem wydłużenia terminu zapłaty Wierzytelności przez Klienta. Jak zostało bowiem wskazane w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego istotą realizacji Umowy jest umożliwienie Klientowi wydłużenia terminu zapłaty danej Wierzytelności (faktury), które to wydłużenie zostanie sfinansowane przez Wnioskodawcę i z tego tytułu Wnioskodawca uzyska od Klienta określone wynagrodzenie. Dla przeprowadzenia niniejszej transakcji niezbędne jest poniesienie przez Klienta wszystkich wyżej wskazanych Opłat. Niezależnie od faktu, iż każda z wymienionych wyżej Opłat ma swój specyficzny sposób kalkulacji ich wysokości oraz zasady płatności, to ich łączne poniesienie niezbędne jest dla uzyskania finansowania przez Klienta od Wnioskodawcy w postaci wydłużenia terminu płatności.

Udzielanie Klientom przez Wnioskodawcę wydłużonego terminu płatności (co następuje z inicjatywy Klienta zgłoszonej do Kontrahenta) stanowi formę finansowania Klientów przez Wnioskodawcę. Klienci mogą bowiem skorzystać z odroczenia w czasie terminu płatności za już nabyte przez nich od Kontrahenta towary / usługi. W takim przypadku Wnioskodawca poprzez nabycie Wierzytelności od Kontrahenta, a następnie przyznanie Klientom wydłużonego terminu płatności za zakup towarów / usług, z tytułu których te Wierzytelności powstają - przez czas odroczenia płatności - z perspektywy ekonomicznej finansuje Klientów. Natomiast otrzymywane przez Wnioskodawcę z tego tytułu Opłaty stanowią wynagrodzenie za udzielone finansowanie (tj. za świadczoną usługę finansową). Opłaty stanowią zatem formę wynagrodzenia charakterystyczną dla usług finansowych, takich jak kredyt czy pożyczka, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy świadczona przez niego na rzecz Klientów usługa w postaci udzielenia wydłużonego terminu płatności jest usługą finansową korzystającą ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, a w konsekwencji Opłaty przysługujące Wnioskodawcy od Klienta - jako wynagrodzenie za tę usługę - również podlegają zwolnieniu z opodatkowania na mocy w/w przepisu.

Jednocześnie zdaniem Wnioskodawcy w odniesieniu do opisanego we Wniosku stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego nie znajduje zastosowania wyłączenie z możliwości stosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, tj. odnoszącego się do czynności ściągania długów, w tym factoringu.

Celem usługi ściągania długów co do zasady jest ściągnięcie długu innego podmiotu na zlecenie tego podmiotu i na jego rachunek. W takim przypadku wierzytelność zasadniczo pozostaje przy pierwotnym wierzycielu, natomiast dług egzekwuje inny podmiot na rachunek dotychczasowego wierzyciela. Taka sytuacja nie występuje w stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym opisanym w niniejszym Wniosku. Jeśli chodzi natomiast o umowę factoringu, to jest to umowa nieuregulowana w polskich przepisach. Na gruncie prawa cywilnego zaliczana jest ona do tak zwanych umów nienazwanych. Niemniej jednak sformułowanie przepisu art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT wskazuje, że celem factoringu również jest ściąganie długów.

Przenosząc powyższe na grunt stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego przedstawionego we Wniosku należy wskazać, że w ramach zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Kontrahentem Umowy, a w konsekwencji świadczonej na rzecz Klienta usługi w postaci wydłużenia terminu płatności nie dochodzi do czynności ściągania długów, w tym factoringu, o których mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.

Z momentem bowiem zakupu Wierzytelności przez Wnioskodawcę od Kontrahenta i w konsekwencji udzielenia przez Wnioskodawcę na rzecz Klienta wydłużonego terminu płatności, Klient uzyskuje możliwość odroczenia w czasie terminu płatności za te Wierzytelności (powstałe z tytułu nabycia przez niego towarów / usług od Kontrahenta), za co Klient płaci na rzecz Wnioskodawcę Opłaty. W konsekwencji Klient otrzymuje niejako od Wnioskodawcy finansowanie jego działalności w czasie trwania odroczonego terminu płatności.

W kontekście powyższego, nie można zatem uznać, że celem zawarcia Umowy, a także udzielenia wydłużonego terminu płatności jest ściągnięcie długów we wskazanym powyżej rozumieniu, ponieważ Wnioskodawca nie dąży do uregulowania zobowiązań finansowych dłużnika na rzecz innego podmiotu. Wnioskodawca uzyskuje i egzekwuje od Klienta spłaty Wierzytelności na swoją rzecz. W takim przypadku trudno zatem uznać, aby Wnioskodawca świadczył jakiekolwiek usługi opierające się na czynnościach ściągania długów na rzecz czy to Kontrahenta, czy też Klienta. Jedynym wynagrodzeniem jakie Wnioskodawca otrzymuje w ramach Umowy jest wynagrodzenie w postaci Opłat wypłacane przez Klienta w związku z przyznaniem wydłużonego terminu płatności.

W kontekście powyższego, nie ulega zatem żadnej wątpliwości, iż otrzymywane przez Wnioskodawcę z tytułu przyznania wydłużonego terminu płatności Opłaty stanowią wynagrodzenie za usługę finansową podlegającą zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Prawidłowość powyżej zaprezentowanego stanowiska Wnioskodawcy potwierdzają również interpretacje organów podatkowych oraz orzeczenia sądów administracyjnych, m.in.:

       - wyrok NSA z dnia 3 grudnia 2021 r., sygn. akt I FSK 1180/18, w którym Sąd orzekł, że cyt.:

„Opisana przez skarżącą spółkę klauzula umowna jasno przewiduje zapłatę odsetek należnych z uwagi na wydłużenie, a więc odroczenie terminu płatności, naliczanych za okres po zrealizowaniu dostawy (wykonaniu usługi). Finansowanie działalności kupującego poprzez odroczenie (wydłużenie) przez sprzedawcę terminu zapłaty, to właśnie kredyt kupiecki. Wydłużenie terminu płatności oznacza, że realizowana za wynagrodzeniem transakcja, w ramach której sprzedający świadczą na rzecz kupującego usługę finansowania zakupu towarów i usług poprzez odroczenie w czasie płatności za zakupione towary i usługi - stanowi odrębną od świadczenia usług/dostawy towarów usługę, która zaliczana jest do usług w zakresie kredytowania, korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Ponoszone odsetki nie stanowią elementu kalkulacyjnego ceny za otrzymany towar (świadczoną usługę). Zatem słusznie w zaskarżonej interpretacji uznano, że kwota owych odsetek nie stanowi elementu należności za dostarczony towar w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, natomiast stanowić będzie należność za usługę finansową zwolnioną od tego podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 powołanej ustawy.”

       - interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 lutego 2015 r., w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy i wskazał, że cyt.:

„Istotą kredytu kupieckiego jest zatem relacja, w ramach której dostawca poprzez odroczenie terminu płatności przez czas tego odroczenia kredytuje nabywcę. Dostawca godzi się bowiem na brak otrzymania płatności należności za towary w określonym terminie, czyli faktycznie środki te pozostawia w dyspozycji nabywcy w pewnym okresie czasu. Relacja ta jest zbliżona do zaciągnięcia przez nabywcę kredytu lub pożyczki w instytucji zewnętrznej, z tym, że w przypadku kredytu kupieckiego kredytowania dokonuje sam sprzedawca. Sprzedawca pobiera za powyższą usługę wynagrodzenie w postaci odsetek, co jest formą wynagrodzenia charakterystyczną dla usług finansowych, takich jak kredyt czy pożyczka.

Wynika z tego, że ekonomiczna istota oraz charakterystyczne elementy kredytu kupieckiego przesądzają o tym, że dla potrzeb rozliczeń w zakresie podatku VAT usługi polegające na udzielaniu kredytu kupieckiego należy zaklasyfikować jako usługi finansowe. (...)

Odnosząc przedstawiony stan prawny do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, że odsetki od kwoty, którą nabywający wierzytelność ma odroczoną w ramach kredytu kupieckiego, stanowią wynagrodzenie za odrębną usługę finansową podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Usługa ta korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.”

       - interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 lutego 2015 r., w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy i wskazał, że cyt.:

„W zależności od postanowień wynikających z umów pomiędzy Wierzycielem a Dłużnikiem możemy wyróżnić następujące warianty transakcyjne związane z nabywaniem wierzytelności i ich finansowaniem: * Wariant I: Nabycie wierzytelności wynika z umowy zawartej między Dłużnikiem i Wierzycielem; * Wariant II: Nabycie wierzytelności z ustalonym w umowie między Dłużnikiem a Wierzycielem harmonogramem płatności i odsetkami; * Wariant III: Nabycie wierzytelności z finansowaniem Dłużnika przez Bank poprzez wydłużenie terminu płatności.

W każdym z ww. wariantów elementem wynagrodzenia Banku jest prowizja należna od Wierzyciela z tytułu zawarcia umowy nabycia wierzytelności. (.)

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że prowizja należna z tytułu nabycia wierzytelności przy świadczeniu usług finansowania kontrahenta jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT, jest prawidłowe. Prawidłowość tego stanowiska organ wywiódł z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. ”

Wnioskodawca pragnie również wskazać, że stanowisko Wnioskodawcy w tożsamym zakresie zostało potwierdzone w uzyskanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 21 listopada 2022 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.642.2022.2.WN, w której organ podatkowy stwierdził, że:

„Zatem na podstawie powyższych uregulowań, w okolicznościach przedstawionych przez Państwa Spółkę, stwierdzić należy, że usługę udzielenia wydłużonego terminu płatności za Wierzytelności można uznać za usługę kompleksową. Otrzymywane przez Wnioskodawcę z tego tytułu Opłaty będą stanowić wynagrodzenie za udzielone finansowanie (tj. za świadczoną usługę finansową). Opłaty te będą stanowić formę wynagrodzenia charakterystyczną dla usług finansowych, takich jak kredyt czy pożyczka, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT do otrzymanych przez Wnioskodawcę Opłat w związku z udzielonym Klientom wydłużonego terminu płatności za Wierzytelności jest prawidłowe.”

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 należy uznać za prawidłowe.

Ad 4.

Zgodnie z przepisem art. 108a ust. 1, 1a i 1b ustawy o VAT, cyt.:

„1. Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. ”

 la. Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. (...).

 lb. Podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. ”

Przy czym, jak stanowi art. 108a ust. 2 ustawy o VAT, cyt.:

„2. Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

  1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;

  2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.”

Mając na uwadze w/w przepisy wskazać należy, iż aby wystąpił obowiązek stosowania MPP łącznie muszą zostać spełnione następujące warunki: 

  1. przedmiotem transakcji są towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy o VAT,

  2. kwota należności brutto wykazana na fakturze dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług z załącznika nr 15 przekracza 15 000 zł (lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej),

  3. czynność jest dokonywana na rzecz podatnika.

Dodatkowo, jak wskazano w Objaśnieniach podatkowych z 23 grudnia 2019 r. w sprawie mechanizmu podzielonej płatności, cyt.:

„Obligatoryjna forma MPP jest stosowana w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, które zasadniczo były dotychczas objęte reżimem odwrotnego obciążenia oraz w dużym stopniu zakresem odpowiedzialności solidarnej (czyli obejmie towary i usługi wymienione w uchylonych ustawą wprowadzającą załącznikach nr 11, 13 i 14 do ustawy o VAT).

Dodatkowo, obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności obejmuje także transakcje, których przedmiotem są części i akcesoria do pojazdów silnikowych, węgiel i produkty węglowe oraz maszyny i urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria. Szczegółowy wykaz towarów i usług objętych obligatoryjnym MPP zawiera załącznik nr 15.

Podkreślić należy, że obowiązek uregulowania należności w mechanizmie podzielonej płatności dotyczy wyłącznie kwoty odpowiadającej kwocie VAT wynikającej z nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. ”

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego zawartym we Wniosku, Wnioskodawca zawarł z Kontrahentem Umowę, na podstawie której Kontrahent ma możliwość sprzedaży i przelewu na Wnioskodawcę Wierzytelności. Wierzytelności powstają w związku z prowadzoną przez Kontrahenta działalnością gospodarczą, w ramach której Kontrahent zawiera z Klientami umowy sprzedaży towarów, lub świadczenia usług (Umowy Dostawy). Wnioskodawca w zamian za nabytą Wierzytelność uiszcza na rzecz Kontrahenta Cenę nabycia Wierzytelności. Cena nabycia Wierzytelności jest płatna przez Wnioskodawcę w terminie wymagalności Wierzytelności wynikającym z Umowy Dostawy (tj. w terminie wymagalności faktury) na rachunek bankowy Kontrahenta. Wnioskodawca może jednak według swojego wyboru potrącić Wierzytelności wobec Kontrahenta wynikające lub związane z Umową lub Jednostkową umową przelewu wierzytelności z wierzytelnościami Kontrahenta. Wierzytelności mogą dotyczyć towarów i usług wymienionych w Załączniku nr 15 do ustawy o VAT, których kwota będzie ogółem przekraczała kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej oraz w odniesieniu do której wystąpi obowiązek zapłaty z zastosowaniem MPP na podstawie art. 108a ust. 1b ustawy o VAT.

W kontekście powyższego, zdaniem Wnioskodawcy obowiązek zastosowania MPP nie dotyczy Wnioskodawcy w zakresie dokonywanej przez niego na rzecz Kontrahenta zapłaty z tytułu nabycia Wierzytelności - nawet w przypadku nabycia od Kontrahenta Wierzytelności, z tytułu której płatność za fakturę będzie objęta obowiązkiem zastosowania MPP.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika bowiem, iż obowiązek zapłaty z zastosowaniem MPP dotyczy wyłącznie zapłaty za nabyte towary / usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Jednocześnie, nabycie wierzytelności nie zostało wymienione w tym załączniku jako jedna z kategorii dostawy towarów / świadczenia usług podlegających obowiązkowemu MPP.

Wskazać należy również, iż nawet w przypadku, gdy przedmiotem nabytych Wierzytelności są faktury, za które płatność objęta jest obowiązkiem zastosowania MPP, to wypłata wynagrodzenia dokonywana przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta (Cena nabycia Wierzytelności) jest wynagrodzeniem za nabytą Wierzytelność i jednocześnie nie stanowi ona zapłaty za sprzedane przez Kontrahenta na rzecz Klientów towary / usługi. Jest to zatem rozliczenie dokonywane w ramach Umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Kontrahentem, a nie wynagrodzenie za sprzedawane przez Kontrahenta towary / usługi w odniesieniu do których może wystąpić obowiązek stosowania MPP. W analizowanym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym jedynymi podmiotami, które dokonują zapłaty za towary / usługi są Klienci Kontrahenta i to ich może wyłącznie dotyczyć obowiązek stosowania MPP w odniesieniu do nabywanych towarów lub usług.

Mając na uwadze powyższe nie ulega zatem żadnej wątpliwości, że Wnioskodawca w odniesieniu do płatności dokonywanych na rzecz Kontrahenta z tytułu nabycia Wierzytelności (tj. Ceny nabycia Wierzytelności) nie ma obowiązku stosowania MPP, o którym mowa w art. 108a ust. 1b ustawy o VAT, ponieważ w analizowanym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym niespełnione są łącznie przesłanki konieczne dla powstania obowiązku stosowania MPP.

Prawidłowość powyższego stanowiska znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 18 marca 2020 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.862.2019.2.KO - jakkolwiek wydanej w odmiennym od tego będącego przedmiotem Wniosku stanie faktycznym, bowiem odnoszącym się do usług faktoringu, niemniej jednak również dotyczącym wypłaty na rzecz dotychczasowego wierzyciela kwot z tytułu nabycia wierzytelności - wskazano, iż cyt.:

„(...) w przypadku wypłacenia wynagrodzenia przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności nie ma charakteru obligatoryjnego wynikającego z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT, a zatem Wnioskodawca w opisanej we wniosku sytuacji korzystając z usług faktoringu i dokonując dostawy towarów i usług objętych obligatoryjnym MPP, nie będzie mieć obowiązku przyjęcia tego wynagrodzenia od Faktora z zastosowaniem MPP na rachunek bankowy zawarty w Wykazie. Mechanizm podzielonej płatności nie będzie miał również zastosowania w sytuacji, w której Wnioskodawca dokonuje zwrotu Faktorowi otrzymanych od Kontrahentów zapłat za wierzytelności powstałe w wyniku sprzedaży towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT na kwotę brutto przekraczającą 15 000 złotych, gdyż kwota ta nie dotyczy zapłaty za sprzedane towary i usługi przez Faktora. Natomiast mechanizm podzielonej płatności będzie mieć zastosowanie w transakcji występującej pomiędzy Wnioskodawcą a nabywcą towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy.”

Wnioskodawca pragnie również wskazać, że stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie zostało potwierdzone w uzyskanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 21 listopada 2022 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.642.2022.2.WN, w której organ podatkowy stwierdził, że:

„W konsekwencji, gdy przedmiotem nabycia przez Państwa Spółkę Wierzytelności będą faktury, za które płatność objęta będzie obowiązkiem zastosowania MPP, to wypłata wynagrodzenia dokonywana przez Państwa Spółkę na rzecz Kontrahenta będzie wynagrodzeniem za nabytą Wierzytelność i jednocześnie nie będzie stanowiła ona zapłaty za sprzedane przez Kontrahenta na rzecz Klientów towary / usługi. Rozliczenie dokonywane w ramach Umowy zawartej pomiędzy Państwa Spółką a Kontrahentem, nie jest objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ust. 1a ustawy o VAT, bowiem wynagrodzenie to nie stanowi zapłaty za sprzedawane przez Kontrahenta towary / usługi w odniesieniu do których może wystąpić obowiązek stosowania MPP.

Zatem w przypadku nabycia przez Państwa Spółkę od Kontrahenta Wierzytelności, z tytułu której płatność za nabycie towarów / usług których Wierzytelność ta dotyczy, powinna zostać dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (MPP) na podstawie art. 108a ust. 1b ustawy o VAT, Państwa Spółka nie będzie zobowiązana do zastosowania MPP w odniesieniu do zapłaty dokonywanej na rzecz Kontrahenta z tytułu nabycia tej Wierzytelności.”

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4 należy uznać za prawidłowe.

Ad 7. i 8.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Jak wynika z powyższego, każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechaniu (nieczynienie bądź też tolerowanie) stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy.

Jednocześnie z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) (C-16/93 Tolsma, C-102/86 Apple and Pear Development Council) wynika, że aby doszło do świadczenia usług, przynajmniej następujące warunki muszą być spełnione:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- ze świadczoną usługą koresponduje świadczenie wzajemne ze strony nabywcy, tj. wynagrodzenie.

Dostawa towarów lub świadczenie usług powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Natomiast w wyroku TSUE, C-40/09 Astra Zeneca UK Ltd, sąd podkreślił, że świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 2 ust. 1 szóstej dyrektywy, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (pkt 27). W punkcie 28 zostało wskazane, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem podstawą opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane z tego tytułu, które zarazem stanowi wartość subiektywną, czyli rzeczywiście otrzymaną, a nie wartość oszacowaną według kryteriów obiektywnych.

Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący-cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy-cedenta usługę. Tym samym poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy-cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna-sprzedaży / nabycia / cesji, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem fakt, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - w ramach nabycia (cesji) wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11).

Jak zostało wskazane w stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym, zawierając Jednostkową umowę przelewu wierzytelności, Wnioskodawca nabywa od Kontrahenta Wierzytelności wskazane w Ofercie sprzedaży za uzgodnioną Cenę nabycia Wierzytelności. Jednocześnie, czynność cesji Wierzytelności jest realizowana w celu wykonania przez Wnioskodawcę świadczenia w postaci przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta. Z tytułu realizacji tej usługi Kontrahent będzie wypłacał Wnioskodawcy ustalone wynagrodzenie.

W ramach Rozwiązania mamy więc do czynienia z wykonaniem odpłatnej usługi przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta. Jednocześnie, w ramach realizacji tej usługi dochodzi do cesji Wierzytelności przez Kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy. Cesja wierzytelności jest niezbędną czynnością dla możliwości wykonania usługi przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta, bowiem takie ryzyko może przejść na Wnioskodawcę wyłącznie poprzez dokonanie cesji Wierzytelności. Tym samym, w ramach Rozwiązania występuje świadczenie usługi przez nabywcę Wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz zbywcy Wierzytelności (Kontrahenta) polegającej na przejęciu ryzyka niewypłacalności dłużnika za wynagrodzeniem otrzymanym przez nabywcę Wierzytelności (Wnioskodawcę). Sama natomiast czynność cesji Wierzytelności nie stanowi odrębnej transakcji, która podlegałaby odrębnemu opodatkowaniu VAT, a jest jedynie elementem transakcji, w ramach której Wnioskodawca świadczy usługę przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta.

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy VAT, zwolnieniu od podatku VAT podlegają usługi o charakterze finansowym w tym m.in.:

„37) usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji;

38) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

39) usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

40) usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;

40a) usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

a) spółkach,

b) innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną

- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi;

41) usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 328, 355, 680, 1505, 1595 i 2140), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.”

Art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT stanowi, iż zwolnienia, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT, nie mają zastosowania m.in. do czynności ściągania długów, w tym factoringu.

W opisanym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym usługa polegająca na przejęciu ryzyka niewypłacalności dłużnika nie jest żadną z usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT ani w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT. Tym samym będzie to usługa podlegająca opodatkowaniu VAT, która nie będzie korzystała ze zwolnienia od VAT. W ramach tej transakcji Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika VAT.

Prawidłowość powyższego stanowiska znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 30 sierpnia 2022 r., nr 0114-KDIP4-3.4012.297.2022.3.IG - jakkolwiek wydanej w nieco odmiennym stanie faktycznym, bowiem odnoszącym się do usług sekurytyzacji, która jednak również stanowi usługę złożoną - organ podatkowy wskazał, iż cyt.:

„Tym samym, należy przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego zostaje wydzielona określona pula z aktywów danego podmiotu (tu: Wierzytelności Spółki), a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (tu: SPV), który to podmiot następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Istotą i naczelnym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitału.

Reasumując, przedmiotem opisywanej Transakcji nie będzie wyłącznie cesja Wierzytelności przez Spółkę do SPV. Nabycie Wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element świadczonej przez SPV szerszej usługi finansowej. SPV w celu realizacji zawartej ze Spółką umowy będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności, które złożą się na jedną kompleksową usługę świadczoną przez SPV mającą za cel zapewnienie Spółce wymaganego finansowania, tj. na Usługę Sekurytyzacji.

Zatem, biorąc pod uwagę przepisy Ustawy o VAT w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy, że SPV wyświadczy na rzecz Spółki usługę, polegającą na zapewnieniu jej środków finansowych. Za powyższą usługę SPV uzyska stosowne wynagrodzenie ustalone przez strony w postaci Dyskonta.”

W interpretacji indywidualnej z dnia 16 marca 2023 r., nr 0111-KDIB3-3.4012.22.2023.2.MW - również dotyczącej usługi sekurytyzacji - organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, że:

„Zdaniem SPV, w opisanej Transakcji, przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółkę do SPV będą wykonane w ramach świadczonej przez SPV na rzecz Spółki usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w odniesieniu do której podatnikiem dla celów polskiego podatku VAT będzie Spółka, przez co SPV nie będzie zobowiązana do rozpoznania przedmiotowej Transakcji dla celów polskiego podatku VAT.”

W interpretacji indywidualnej z dnia 12 lutego 2020 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.908.2019.5.ICz dotyczącej faktoringu, który również jest uznawany za usługę złożoną, na którą składa się wiele czynności, organ podatkowy wskazał, że:

„Podkreślić trzeba, że faktoring nie jest samym tylko przelewem wierzytelności. Co prawda w ramach umowy faktoringu dochodzi do przelewu - a częściej przelewu powierniczego wierzytelności - jednak nie jest to jedyna usługa wykonywana przez faktora na rzecz faktoranta. (...) Stwierdzić zatem można, że taki sposób finansowania działalności przedsiębiorstwa charakteryzuje się tym, iż świadczący (faktor) kupuje od wierzyciela (faktoranta) wierzytelności likwidując tym samym luki finansowe oraz wykonuje na jego rzecz dodatkowe usługi.”

W kolejnej interpretacji indywidulanej z dnia 4 września 2020 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.407.2020.1.WN dotyczącej faktoringu, organ podatkowy stwierdził, że:

„Podkreślenia wymaga również, że usługa faktoringowa ma charakter złożony i obok podstawowej czynności, jaką jest przelew wierzytelności, przedmiotem faktoringu czynią strony często szereg usług, jakie podmiot faktoringowy ma wykonać na rzecz przedsiębiorcy. Nazywane są one czynnościami dodatkowymi.

Owe dodatkowe czynności podmiotu faktoringowego o charakterze usługowym obejmują m.in.: przyjmowanie ryzyka wypłacalności dłużników, windykację należności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, monitorowanie dłużników, wypłacanie zaliczek na poczet przyszłych należności, sporządzanie i wysyłanie monitów w przypadku nieterminowej zapłaty ze strony dłużników, okresowe sprawdzanie stanu wypłacalności dłużników, kierowanie upomnień do dłużników opieszałych.

(...) Uwzględniając powyższe, w ocenie tut. Organu, świadczone przez Wnioskodawcę (Faktora) na rzecz Klienta usługi w ramach zawartej z Klientem Umowy, na podstawie której:

          - Faktor udostępnia Klientowi serwis zdefiniowany w Regulaminie jako dedykowany system informatyczny, umożliwiający korzystanie z usługi faktoringowej Faktora, za pośrednictwem którego Klient ma m.in. możliwość zawarcia Umowy;

          - Faktor przyznaje Klientowi określony limit faktoringowy definiowany w Regulaminie, jako środki pieniężne w formie odnawialnego limitu postawionego przez Faktora do dyspozycji Klienta w celu wcześniejszego uzyskania środków pieniężnych z wystawionych przez Klienta jego kontrahentom faktur VAT z tytułu dostarczonych towarów i zrealizowanych usług;

          - W ramach przyznanego Limitu faktoringowego Klient może zgłaszać do finansowania należne mu wierzytelności na podstawie faktur wystawionych na rzecz swoich kontrahentów (tj. przedsiębiorców, na rzecz których Klient dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług w zamian za określone wynagrodzenie, uwzględnione następnie na fakturze VAT wystawionej przez Klienta;

          - Przed udzieleniem finansowania, Faktor dokonuje sprawdzenia Kontrahenta Klienta w bazach klientów niesolidnych,

a ponadto w ramach dotychczas oferowanej przez siebie Usługi faktoringu wprowadzenie dodatkowej funkcjonalności w postaci faktoringu zaliczkowego, który ma stanowić dodatkową funkcjonalność dostępną w ramach produktu faktoringu niewłaściwego z cesją wierzytelności i poręczeniem), polegającą na wypłaceniu Klientowi przez Faktora - zaliczki, w kwocie zawnioskowanej przez Klienta, na poczet przyszłej faktury, noszą cechy jednolitej usługi faktoringu, obejmującej kilka czynności, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy.”

Reasumując, w zakresie pytań nr 7 i 8 przedstawionego w niniejszym Wniosku, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w odniesieniu do transakcji przejęcia ryzyka niewypłacalności Klienta, w ramach której dochodzi do cesji Wierzytelności, Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 7 i 8 należy uznać za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Końcowo nadmieniam, że jednolity tekst ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ogłoszony jest w Dzienniku Ustaw z 2023 r. poz. 1570 ze zm.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,

- zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Zaznaczenia wymaga, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem sprawy.

Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

          - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

          - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

          - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.

Art. 14c § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa stanowi, że

Interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.