Możliwość utworzenia grupy VAT i odliczenie podatku naliczonego od wydatków dotyczących części wspólnych nieruchomości przy zastosowaniu prewspółczynnika grupy VAT.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

20 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 20 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości utworzenia grupy VAT i sposobu rozliczania podatku naliczonego przy zastosowaniu prewspółczynnika. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 20 listopada 2023 r. (wpływ 20 listopada 2023 r.) oraz pismem z 8 grudnia 2023 r. (wpływ 8 grudnia 2023 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

(…) Sp. z o.o.

2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

(…).

Opis zdarzenia przyszłego

(…) (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) jest spółką mającą siedzibę w Polsce, utworzoną zgodnie z polskim prawem oraz będącą czynnym podatnikiem podatku VAT.

Spółka prowadzi działalność na rynku nieruchomości w Polsce.

Obecnie Spółka jest właścicielem części nieruchomości (…) (dalej: Nieruchomość). Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest świadczenie usług wynajmu lokali biurowych i usługowych w Nieruchomości. Ponadto Wnioskodawca świadczy w ograniczonym zakresie usługi dodatkowe - jak np. usługi udostępniania tarasu widokowego w celach turystycznych. W KRS Spółki jako główny przedmiot działalności gospodarczej Spółki wskazana jest działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych (PKD 70.10.Z). Spółka wskazała również, że zajmuje się wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKD 68.2) oraz zarządzaniem nieruchomościami wykonywanym na zlecenie (PKD 68.32).

Nieruchomość to nowoczesny, wielofunkcyjny kompleks architektoniczny łączący w sobie powierzchnię handlowo-usługowo-rozrywkową, część biurową oraz ekskluzywne apartamenty mieszkalne.

Z uwagi na fakt, iż część Nieruchomości zajmują apartamenty mieszkalne, z mocy prawa zgodnie z ustawą z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1048) powstała wspólnota mieszkaniowa (dalej: Wspólnota). Wspólnotę tworzy ogół właścicieli Nieruchomości. Wspólnota jest zarejestrowana jako czynny podmiot podatku od towarów i usług na terytorium Polski.

Z uwagi na posiadany udział w powierzchni Nieruchomości Wnioskodawca posiada 79,55% praw głosu w we Wspólnocie. Pozostałe 20,45% praw głosu we Wspólnocie posiadają właściciele apartamentów mieszkalnych i właściciel części powierzchni biurowej i części garażu (dalej: Właściciele pozostali).

Wspólnota realizując swoje ustawowe obowiązki działa w dwóch obszarach:

1.Wspólnota nabywa usługi i towary służące utrzymaniu części wspólnych Nieruchomości (np. energię elektryczną, usługi zarządzania, sprzątania, konserwacji, ochrony, utrzymania etc.),

2.Wspólnota nabywa usługi związane z utrzymaniem poszczególnych lokali w Nieruchomości (np. media, tj. woda, ciepło, energia elektryczna, usługi HMS) i obciąża ich kosztami (w drodze refaktury lub noty księgowej) Wnioskodawcę i Właścicieli pozostałych.

Wspólnota prowadzi więc działalność opodatkowaną VAT w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) (dalej: ustawa o VAT) w zakresie, w jakim odsprzedaje usługi związane z utrzymaniem poszczególnych lokali na rzecz Właścicieli pozostałych oraz Wnioskodawcy, w związku z czym jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Wspólnota wykonuje również czynności niepodlegające podatkowi VAT, mające na celu utrzymanie i zarządzanie częścią wspólną Nieruchomości. Koszty usług nabytych w celu utrzymania części wspólnej Nieruchomości są przenoszone na Olimp Investment i Właścicieli pozostałych w kwotach brutto i dokumentowane notami księgowymi. Na ich wartość składają się: koszty energii elektrycznej, zarządzania, sprzątania, konserwacji, ochrony, utrzymania Nieruchomości, itp.

Przy odliczaniu podatku VAT od nabyć, które nie mogą być przyporządkowane jedynie do działalności opodatkowanej VAT bądź nieopodatkowanej, Wspólnota stosuje prewspółczynnik VAT.

Z kolei w przypadku nabycia usług konserwacji, ochrony i sprzątania części wspólnych Wspólnota w całości przyporządkowuje te wydatki do działalności nieopodatkowanej VAT, w związku z czym nie dokonuje odliczenia podatku VAT od tych nabyć.

(…) (dalej: A., łącznie z Wspólnotą i Wnioskodawcą: Zainteresowani) jest spółką mającą siedzibę w Polsce, utworzoną zgodnie z polskim prawem oraz będącą czynnym podatnikiem podatku VAT w Polsce. Wnioskodawca posiada 100% udziałów w A.

A. zajmuje się zarządzaniem nieruchomościami i świadczy na rzecz Wspólnoty usługi zarządzania Nieruchomością. W KRS A. jako główny przedmiot działalności gospodarczej Spółki wskazana jest działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych (PKD 70.10.Z). A. wskazał również, że zajmuje się wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKD 68.2) oraz zarządzaniem nieruchomościami wykonywanym na zlecenie (PKD 68.32).

Wnioskodawca, Wspólnota i A. planują utworzenie Grupy VAT w rozumieniu art. 15a ustawy o VAT z dniem 1 stycznia 2024 r. (dalej: Grupa VAT).

Wnioskodawca, Wspólnota i A. nie będą członkami innej grupy VAT w momencie utworzenia Grupy VAT, o której mowa we wniosku.

Przedstawicielem Grupy VAT będzie Wnioskodawca. Członkowie Grupy VAT będą się znajdować pod wspólnym kierownictwem Wnioskodawcy, który będzie posiadał ponad 50% udziałów w kapitale zakładowym A i ponad 50% praw głosu we Wspólnocie.

Wspólnota stosuje prewspółczynnik VAT w związku z tym, że dokonuje nabycia towarów do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza. Z kolei A. i Wnioskodawca nie stosują prewspółczynnika VAT i dokonują nabyć wyłącznie do celów dostaw towarów i świadczenia usług opodatkowanych VAT.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

I.

W zakresie wskazania istnienia powiązań ekonomicznych członków grupy VAT zauważyli Państwo, że rodzaje działalności prowadzonej przez przyszłych członków Grupy VAT uzupełniają się i są współzależne.

A. (dalej: „A.”) będzie świadczyła usługi niezbędne do utrzymania warunków mieszkalnych i użytkowych Nieruchomości dla Wspólnoty w ramach umowy o zarządzanie nieruchomością, w szczególności w zakresie utrzymania Nieruchomości w odpowiednim stanie technicznym, zarządzania wspólnymi częściami budynków, obsługi administracyjnej i technicznej.

Z kolei Wspólnota nabywa usługi niezbędne do prawidłowego funkcjonowania Nieruchomości i obciąża ich kosztem właścicieli lokali w Nieruchomości, tj. Spółkę i pozostałych właścicieli.

Powyższe czynności, dokonywane przez A. i Wspólnotę są niezbędne, żeby Spółka mogła prowadzić własną działalność opodatkowaną, polegającą na świadczeniu usług wynajmu powierzchni biurowej i usługowej w nieruchomości do podmiotów nie należących do Grupy VAT.

Podobny przypadek został opisany w Objaśnieniach do nowelizacji, wprowadzającej przepisy dot. grup VAT, zgodnie z którym komplementarna lub wzajemna działalność członków może obejmować przypadki, gdy towary lub usługi wytwarzane przez członka grupy VAT są niezbędne do działania dla innych członków. Ponadto, jak wskazano w Objaśnieniach, powiązanie ekonomiczne występuje, jeżeli z działalności danego członka GV korzystają w dużym stopniu inni członkowie tej grupy.

Spółka bowiem korzysta ze świadczeń A. i Wspólnoty, które są niezbędne do prowadzenia działalności opodatkowanej, a więc jej działalność jest współzależna z działalnością pozostałych członków Grupy VAT. Bez nabycia usług zarządzania i mediów zapewnianych przez A. i Wspólnotę Spółka nie mogłaby prowadzić działalności komercyjnej w oparciu o Nieruchomość.

II.

1.

Grupa VAT będzie w stanie przyporządkować wydatki, objęte pytaniem wniosku, wyłącznie do części wspólnych. W szczególności:

1.rozliczenie energii elektrycznej do części wspólnych odbywa się na podstawie Regulaminu, podjętego uchwałą Wspólnoty - Wspólnota oblicza ilość energii elektrycznej wykorzystywanej do utrzymania części wspólnych w ten sposób, że oblicza różnicę pomiędzy zużyciem energii elektrycznej wykazanej w liczniku głównym całej Nieruchomości, a licznikami poszczególnych indywidualnych lokali. Obliczona różnica jest energią elektryczną zużytą na cele utrzymania części wspólnych;

2.w przypadku pozostałych mediów, tj. wody, ścieków i energii cieplnej nie występuje zużycie na cele utrzymania części wspólnych (zużycie wody, ścieków i energii cieplnej jest w całości rozdzielane pomiędzy indywidualne lokale);

3.w przypadku nabycia pozostałych usług na cele utrzymania części wspólnych, takich jak ochrona i sprzątanie, nie występuje zużycie na cele indywidualnych lokali (są one nabywane wyłącznie na cele utrzymania części wspólnych) - zatem ww. usługi są w całości przyporządkowane do celów utrzymania części wspólnych.

2.

Zakupy związane z utrzymaniem części wspólnych są wykorzystywane zarówno na cele działalności opodatkowanej podatkiem VAT (najem powierzchni biurowych), jak i działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT (przenoszeniu na Właścicieli Pozostałych kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej w części, w jakiej są oni zobowiązani do ich ponoszenia).

Grupa VAT nie będzie wykonywała czynności zwolnionych z VAT.

1. Działalność opodatkowana

Grupa VAT będzie prowadziła na zewnątrz działalność opodatkowaną VAT, polegającą na świadczeniu przez Wnioskodawcę usług najmu lokali w Nieruchomości. Wydatki, ponoszone na utrzymanie części wspólnych, są niezbędne do prowadzenia powyższej działalności, bowiem części wspólne są wykorzystywane przez wszystkich właścicieli lokali i są niezbędne do ich użytku (korytarze, klatki schodowe itp.).

Zatem bez utrzymania części wspólnych wynajmowanych lokali, nie byłoby możliwe prowadzenie działalności opodatkowanej przez Grupę VAT.

2. Działalność niepodlegająca opodatkowaniu

Jednocześnie, część wydatków, ponoszonych na utrzymanie części wspólnych, będzie przenoszona przez Grupę VAT na rzecz innych niż Wnioskodawca właścicieli apartamentów mieszkalnych, części powierzchni biurowej i części garażu w Nieruchomości (dalej: Właścicieli pozostałych). Powyższe jest dokonywane w ramach ustawowych obowiązków Wspólnoty mieszkaniowej na podstawie not księgowych, wystawianych na Właścicieli pozostałych.

Na marginesie należy zaznaczyć, że Wspólnota mieszkaniowa, ponosząc koszty na potrzeby nieruchomości wspólnej, działa we własnym imieniu i na swoją rzecz jako jednostka organizacyjna odrębna od właścicieli, co oznacza, że nie świadczy w tym zakresie usług na rzecz właścicieli lokali w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT i nie ma podstaw do refakturowania ponoszonych przez wspólnotę kosztów na rzecz jej członków. Usługi te są bowiem nabywane na potrzeby utrzymania wspólnoty, jako podmiotu odrębnego w stosunku do właścicieli lokali. W konsekwencji, koszty utrzymania części wspólnych są przenoszone na Właścicieli pozostałych na podstawie not księgowych.

3.

Grupa VAT nie będzie w stanie przyporządkować wydatków, związanych z utrzymaniem części wspólnych, do poszczególnych Członków Grupy VAT.

Części wspólne Nieruchomości są bowiem wykorzystywane przez wszystkich właścicieli lokali w Nieruchomości i nie można określić, w jakim stopniu przez każdego właściciela, tj. zarówno przez Wnioskodawcę, jak i przez Właścicieli pozostałych (którzy są obciążani tymi kosztami przez Wspólnotę).

Pytania

1.Czy Wnioskodawca, Wspólnota i A. będą spełniać warunki wymienione w art. 15a ustawy o VAT w zakresie możliwości utworzenia grupy VAT, tj. czy pomiędzy nimi będą występować powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne, których istnienie warunkuje możliwość utworzenia grupy VAT?

2.Czy po utworzeniu Grupy VAT podatek naliczony od zakupów towarów i usług wykorzystywanych do utrzymania części wspólnych Nieruchomości (zakup mediów, usług zarządzania nieruchomością, np. ochrony, sprzątania etc.) dokonywanych przez Grupę VAT powinien być rozliczany prewspółczynnikiem, który będzie ustalony jako stosunek rocznego obrotu z działalności opodatkowanej Grupy VAT do rocznego obrotu całej działalności Grupy VAT, tj. obrotu z działalności niepodlegającej opodatkowaniu i obrotu z działalności opodatkowanej?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Stanowisko Wnioskodawcy:

W opinii Wnioskodawcy, w analizowanych okolicznościach Wnioskodawca wraz z Zainteresowanymi będą spełniać warunki wymienione w art. 15a ustawy o VAT w zakresie możliwości utworzenia grupy VAT, tj. pomiędzy nimi będą występować powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne, których istnienie warunkuje możliwość utworzenia grupy VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o VAT, podatnikiem VAT może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 ustawy o VAT, grupę VAT mogą utworzyć podatnicy:

1)posiadający siedzibę na terytorium kraju lub

2)nieposiadający siedziby na terytorium kraju, w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.

Ze wskazanego przepisu wynika, że grupę VAT mogą zasadniczo utworzyć podmioty będące podatnikami podatku VAT, które posiadają w Polsce siedzibę działalności gospodarczej. Jednakże należy zauważyć, że na gruncie podatku VAT status podatnika bada się w odniesieniu do konkretnych, wykonywanych przez dany podmiot czynności (istotne jest to, czy dany podmiot dla danej czynności działa w charakterze podatnika VAT). W tym kontekście, forma prawna czy rodzaj prowadzonej działalności nie ma znaczenia. W związku z powyższym należy stwierdzić, że wspólnoty mieszkaniowe spełniają definicję podatnika VAT i mogą działać jako podatnicy VAT w odniesieniu do części wykonywanych czynności.

Stanowisko, że wspólnoty mieszkaniowe mogą być podatnikami podatku VAT, zostało jednoznacznie potwierdzone w orzecznictwie NSA - przykładowo w wyroku z 5 sierpnia 2010 r., sygn. I FSK 1343/09, gdzie NSA wskazał, że:

„Mamy tu do czynienia z sytuacją, w jakiej wspólnota mieszkaniowa, od której jako od podatnika VAT dokonującego zakupu towarów i usług od podmiotu zewnętrznego (innego podatnika), każdy jej członek jako konsument, nabywa towar i usługę. Zatem zakup przez wspólnotę usług odprowadzania nieczystości, wywozu śmieci czy dostarczania wody i służących zaspokajaniu indywidualnych potrzeb każdego z członków wspólnoty powinien być refakturowany na członków wspólnoty ze wszystkimi konsekwencjami wynikającymi z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług”.

W analizowanych okolicznościach, planowane jest utworzenie Grupy VAT przez:

1.Wnioskodawcę - spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą w Polsce, zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny;

2.A - spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą w Polsce, również zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny;

3.Wspólnotę - wspólnotę mieszkaniową, która prowadzi działalność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT i jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności, w opinii Wnioskodawcy wszystkie wskazane podmioty są podatnikami VAT i mogą utworzyć grupę VAT na gruncie art. 15a ust. 2 ustawy o VAT.

Badanie powiązań do utworzenia grupy VAT

Aby utworzyć grupę VAT, pomiędzy podmiotami tworzącymi grupę powinny istnieć odpowiednie powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne. Zgodnie bowiem z przywoływanym już art. 15a ust. 1 ustawy o VAT, podatnikiem VAT może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.

W opinii Wnioskodawcy, wszystkie wskazane powiązania będą spełnione w przedmiotowej sprawie.

Powiązania finansowe

Zgodnie z art. 15a ust. 3 ustawy o VAT (w brzmieniu od 1 stycznia 2023 r.), podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT:

• posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub
• ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
• ponad 50% prawa do udziału w zysku,

każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.

W analizowanych okolicznościach warunek powiązań finansowych będzie spełniony, gdyż:

1.Wnioskodawca posiada 100% udziałów w kapitale zakładowym A., a zatem zgodnie z art. 15a ust. 3 ustawy o VAT, jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów w kapitale zakładowym innego podatnika;

2.Wnioskodawca posiada 79% praw głosu we Wspólnocie, a zatem zgodnie z art. 15a ust. 3 ustawy o VAT, jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% praw głosu w organie innego podatnika.

Powiązania ekonomiczne

Zgodnie z art. 15a ust. 4 ustawy o VAT, podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie, jeżeli:

1)przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub

2)rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub

3)członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.

Zgodnie z brzmieniem powyższego przepisu, do wystąpienia powiązań ekonomicznych wystarczające jest spełnienie jednego z powyższych trzech warunków (nie jest konieczne łączne spełnienie wszystkich wskazanych w przepisie warunków).

W analizowanej sprawie należy zauważyć, że rodzaje działalności prowadzonej przez przyszłych członków Grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, gdyż:

1.A. będzie świadczył usługi na rzecz Wspólnoty w ramach umowy o zarządzanie Nieruchomością. Jego zadaniem będzie utrzymanie nieruchomości w odpowiednim stanie technicznym, zarządzanie wspólnymi częściami budynków, obsługą administracyjną i techniczną. Działalność A jest istotna dla zapewnienia odpowiednich warunków mieszkaniowych lub użytkowych w Nieruchomości.

2.Wspólnota będzie nabywała usługi zarządzania nieruchomością od A. Wspólnota, jako wspólnota mieszkaniowa, będzie później obciążała kosztem nabywanych usług właścicieli lokali w Nieruchomości, tj. Wnioskodawcę i Właścicieli pozostałych.

3.Powyższa działalność A. i Wspólnoty jest niezbędna do prowadzenia działalności opodatkowanej przez Wnioskodawcę, który będzie świadczyć usługi wynajmu powierzchni biurowej i usługowej w Nieruchomości na zewnątrz Grupy VAT.

Jak wskazano w uzasadnieniu do nowelizacji: „komplementarna lub wzajemna działalność członków, może [...] obejmować przypadki, gdy towary lub usługi wytwarzane przez członka grupy VAT są niezbędne do działania dla innych członków (np. firma produkująca części samochodowe dla producenta samochodów)”.

Podobnie, usługi świadczone przez Wspólnotę i A. są niezbędne do świadczenia usług najmu przez Wnioskodawcę na zewnątrz Grupy VAT. Zatem działalność Wnioskodawcy jest współzależna z działalnością pozostałych członków Grupy VAT i dotyczy wykorzystania komercyjnego Nieruchomości, której zarządzaniem i utrzymaniem w odpowiednim stanie technicznym zajmują się A. i Wspólnota.

Powiązania organizacyjne

Zgodnie z art. 15a ust. 5 ustawy o VAT, podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie jeżeli:

1)prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, lub

2)organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

Zainteresowani prawnie i bezpośrednio znajdują się pod wspólnym kierownictwem Wnioskodawcy, który posiada faktyczny wpływ na działalność i funkcjonowanie wszystkich podmiotów tworzących Grupę VAT, poprzez posiadanie 100% udziałów w A. i większości głosów we Wspólnocie.

Wobec tego, w ocenie Zainteresowanych warunek powiązań organizacyjnych, o którym mowa w art. 15a ust. 5 ustawy o VAT, należy uznać za spełniony.

W konsekwencji należy stwierdzić, że w opisanym zdarzeniu przyszłym spełnione będą warunki, o których mowa w art. 15a ust. 1 ustawy o VAT, tj. pomiędzy Wnioskodawcą, A i Wspólnotą będą występować powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne, których istnienie warunkuje możliwość utworzenia Grupy VAT.

Ad. 2

Stanowisko Wnioskodawcy:

W ocenie Wnioskodawcy, po utworzeniu Grupy VAT, podatek naliczony od zakupów towarów i wykorzystywanych do utrzymania części wspólnych Nieruchomości przez Grupę VAT (zakup mediów, usług zarządzania nieruchomością, np. ochrony, sprzątania etc.), powinien być rozliczany prewspółczynnikiem, który będzie ustalany jako stosunek rocznego obrotu z działalności opodatkowanej Grupy VAT do rocznego obrotu całej działalności Grupy VAT, tj. działalności niepodlegającej opodatkowaniu i działalności opodatkowanej.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

1. Uwagi ogólne dotyczące świadczenia usług

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powołanego przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego) oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do art. 86 ust. 2g ustawy o VAT proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.

Art. 86 ust. 2g ustawy o VAT wskazuje więc na odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących grup VAT w zakresie ustalania proporcji VAT (art. 90 ust. 10c-10g), również w odniesieniu do tzw. prewspółczynnika VAT. Oznacza to, że każdy podmiot w grupie VAT będzie miał ustalony odrębny prewspółczynnik VAT dla odliczenia podatku przy tzw. wydatkach mieszanych - podobnie jak ma to miejsce w przypadku proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 10c-10g ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 90 ust. 10c ustawy o VAT, w przypadku grupy VAT proporcję, o której mowa w ust. 2, przyjmuje się odrębnie dla każdego jej członka, przy czym w roku, w którym ta grupa VAT uzyskała status podatnika, proporcję tę przyjmuje się w wartości ustalonej przez członków grupy VAT na moment jej utworzenia. Przepisy ust. 3-6 i 8-10, art. 90a, art. 90b oraz art. 91 ust. 1-9 stosuje się odpowiednio.

Stosownie do art. 90 ust. 10d ustawy o VAT, w przypadku gdy grupa VAT dokonuje nabyć towarów lub usług, które są wykorzystywane przez tę grupę VAT do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, oraz nie jest możliwe przyporządkowanie tych czynności do poszczególnych członków grupy VAT, grupa VAT jest obowiązana do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z tymi czynnościami, w stosunku do których przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w sposób określony w ust. 1.

1. Rozliczenie pomiędzy członkami Grupy VAT

Zgodnie z art. 8c ust. 1 ustawy o VAT dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu. Wskazany przepis wyraźnie wskazuje, że czynności dokonywane pomiędzy poszczególnymi członkami grupy po jej utworzeniu nie stanowią czynności opodatkowanych VAT (nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT). Czynności te stanowią bowiem czynności wewnętrzne, dokonywane w ramach jednego podatnika podatku VAT.

Zgodnie z art. 8c ust. 2 i 3 ustawy o VAT, dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane przez tę grupę VAT, a dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT. A zatem zgodnie ze wskazanymi przepisami, opodatkowane VAT są czynności „zewnętrzne”, dokonywane przez grupę/poszczególnych członków grupy na rzecz podmiotu spoza grupy VAT oraz dokonywane przez podmiot trzeci (spoza grupy VAT) na rzecz grupy VAT/poszczególnych członków tej grupy.

W konsekwencji, po utworzeniu Grupy VAT, czynności za które pobierane jest wynagrodzenie dokonane pomiędzy poszczególnymi członkami Grupy, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 8c ust. 1 ustawy o VAT. Czynności te nie powinny również być wykazywane w deklaracji JPK składanej przez Grupę VAT, ani nie powinny być dokumentowane fakturami VAT.

Co istotne, jednocześnie czynności dokonane przez członka Grupy VAT na rzecz innego członka tej samej Grupy VAT wykonywane będą w ramach działalności gospodarczej i nie będą stanowić obok niej odrębnego przedmiotu działalności. Fakt wystąpienia takich czynności nie powoduje automatycznego ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W przypadku świadczenia usług/ dostawy towarów przez członka Grupy VAT na rzecz innego członka Grupy VAT będziemy więc mieli do czynienia ze świadczeniami, które towarzyszą działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym mieszczą się w pojęciu „celów wykonywanej przez podatnika (w omawianym przypadku Grupy VAT) działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Wobec powyższego w przypadku, gdy Grupa VAT (członkowie Grupy VAT) będzie dokonywać zakupu na potrzeby realizacji usług na rzecz członków Grupy VAT lub na rzecz podmiotów będących poza Grupą VAT, który będzie wykorzystywany wyłącznie do świadczenia usług opodatkowanych, odliczenie podatku będzie realizowała Grupa VAT.

W przypadku, gdy Grupa VAT (członkowie Grupy VAT) będzie dokonywać zakupu na potrzeby realizacji usług na rzecz członków Grupy VAT lub na rzecz podmiotów będących poza Grupą VAT, który będzie wykorzystywany wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu bądź świadczenia usług zwolnionych, Grupie VAT nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT (zakup nie będzie miał bowiem związku z czynnościami opodatkowanymi Grupy VAT).

Powyższe stanowisko potwierdzają również Objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów w zakresie grup VAT z 11 października 2022 r. [dalej: Objaśnienia]. Zgodnie z Objaśnieniami, czynności wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT nie są uznawane za czynności wykonywane poza zakresem VAT na potrzeby ustalania prewspółczynnika. W związku z tym, że konsekwencją tych czynności będzie np. wyłącznie opodatkowana lub zwolniona dostawa towarów/świadczenie usług przez grupę VAT – poza samą grupę – wykonywanie czynności wewnątrz grupy pomimo, że pozostaje neutralne na gruncie przepisów o VAT, nie powoduje obowiązku stosowania prewspółczynnika przy odliczeniu podatku VAT. Prewspółczynnik może natomiast znaleźć zastosowanie w przypadku, jeżeli konsekwencją czynności wykonywanych między członkami grupy VAT będą czynności świadczone – poza samą grupę - poza sferą opodatkowania VAT.

2. Nabywanie usług przez Grupę VAT

Przy analizie kwestii prawa do odliczenia podatku VAT przez Grupę VAT należy zatem ustalić, w jakim celu Grupa VAT będzie nabywała usługi służące utrzymaniu części wspólnych Nieruchomości (zakup mediów, usług zarządzania nieruchomością, tj. ochrony, sprzątania etc).

W tym celu należy przeanalizować, jakie czynności Grupa VAT będzie wykonywała na zewnątrz Grupy VAT.

Grupa VAT, składająca się z Wnioskodawcy, A i Wspólnoty będzie dokonywała na zewnątrz:

• opodatkowane VAT: świadczenie usług wynajmu lokali biurowych i usługowych oraz usług wstępu na taras (przez Wnioskodawcę); obciążanie kosztami mediów (refaktura) i innych usług związanych z indywidualnymi lokalami w Nieruchomości na rzecz Właścicieli pozostałych (przez Wspólnotę);
• poza VAT: obciążenie kosztami utrzymania części wspólnych Nieruchomości Właścicieli pozostałych (przez Wspólnotę). Grupa VAT nie będzie świadczyła na zewnątrz żadnych usług zwolnionych.

Grupa VAT ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego na zasadach wskazanych w ustawie o VAT, tj. w zakresie, w jakim zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

W sytuacji, gdy dokonywane przez Grupę VAT (przez poszczególnych jej członków) zakupy towarów i usług służą zarówno działalności gospodarczej, jak i działalności pozostającej poza zakresem podatku VAT oraz nie jest możliwe bezpośrednie ich przyporządkowanie do któregoś z rodzajów tej działalności, podatek naliczony do odliczenia ustala się z wykorzystaniem prewspółczynnika - jeśli dokonywane zakupy będą służyć działalności gospodarczej, jak i działalności pozostającej poza sferą VAT.

Przed utworzeniem grupy VAT istotne jest ustalenie, czy podmioty zawiązujące grupę VAT stosują tzw. prewspółczynnik, tj. dokonują zakupów, które będą służyć działalności gospodarczej jak i działalności pozostającej poza sferą VAT i w związku z tym odliczają VAT zgodnie z ustalonym dla nich prewspółczynnikiem proporcji.

W analizowanym zdarzeniu przyszłym obecnie tylko Wspólnota stosuje prewspółcznnik w związku z dokonywanym nabyciem towarów i usług, które są wykorzystywane zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza.

W ramach prowadzonej działalności, Wspólnota działa w dwóch obszarach:

1.nabywa usługi utrzymania części wspólnych Nieruchomości (np. energię elektryczną, usługi zarządzania, sprzątania, konserwacji, ochrony, utrzymania etc.),

2.nabywa usługi związane z utrzymaniem poszczególnych lokali (np. media, tj. woda, energię cieplną, energię elektryczną, usługi HMS) i refakturuje je na ich Właścicieli pozostałych oraz Wnioskodawcę.

Przy obciążaniu kosztami mediów zużywanych przez poszczególne lokale Wspólnota będzie dalej wykonywać działalność opodatkowaną VAT.

Natomiast w związku z zakupem towarów i usług, które będą wykorzystane do utrzymania części wspólnych, konieczne będzie ustalenie, czy będą one wykorzystane do czynności opodatkowanych, nieopodatkowanych lub mieszanych - i alokowanie tego zakupu i odliczenie u nabywcy według prewspółczynnika członka Grupy VAT, który będzie końcowo wykorzystywał nabywany do grupy towar lub usługę - tj. ostatecznego odbiorcy w grupie VAT (interpretacja indywidualna z 21 kwietnia 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.609.2022.2.OS). W przypadku braku możliwości przyporządkowania zakupu do konkretnego członka grupy VAT, zastosowanie znalazłby prewspółczynnik przyjęty dla rozliczeń całej grupy VAT.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w Objaśnieniach. Zgodnie z przykładem Ministerstwa Finansów podanym na str. 20 Objaśnień:

„W przypadku, gdy zakup dokonany przez podmiot A. (członka grupy VAT) na różne potrzeby, w tym np.:

• realizację usług na rzecz podmiotu C. (członka grupy VAT), który wykorzystuje je do działalności opodatkowanej oraz pozostającej poza sferą opodatkowania VAT,
• realizację usług opodatkowanych na rzecz klientów spoza grupy VAT,
• realizację usług zwolnionych na rzecz klientów spoza grupy VAT

i istnieje możliwość przyporządkowania określonej części tego zakupu do danego członka grupy VAT (np. zakup służy ekonomicznie czynnościom wykonywanym przez podmiot C. do działalności opodatkowanej oraz pozostającej poza sferą opodatkowania VAT), podmiot A zastosuje do odliczenia prewspółczynnik indywidualny ustalony dla podmiotu C. Brak możliwości przyporządkowania zakupu do konkretnego członka grupy VAT oznaczałby w tym przypadku konieczność stosowania prewspółczynnika przyjętego dla rozliczeń całej grupy VAT”.

Reasumując:

1.W sytuacji, kiedy jest możliwa bezpośrednia alokacja wydatku do odpowiedniego członka Grupy VAT, to odliczenie podatku przez nabywcę nastąpi według prewspółczynnika członka Grupy VAT, który będzie końcowo wykorzystywał nabywany do Grupy towar lub usługę (ostatecznego odbiorcy w Grupie VAT).

2.Jednakże w sytuacji, kiedy alokacja bezpośrednia wydatku do odpowiedniego członka Grupy VAT nie będzie możliwa, obowiązkowe będzie ustalenie prewspółczynnika dla całej Grupy VAT i rozliczenie podatku naliczonego z wykorzystaniem tego prewspółczynnika.

Odnosząc powyższe zasady do stanu faktycznego przedstawionego w niniejszym wniosku należy stwierdzić, iż po zawiązaniu Grupy VAT nabywane usługi i towary dotyczące utrzymania części wspólnych Nieruchomości będą służyły do:

• działalności opodatkowanej VAT Grupy (wykonywanej faktycznie przez Wnioskodawcę) - tj. najmu powierzchni biurowej, przy czym te koszty będą składnikiem kosztowym usług najmu świadczonych w ramach Grupy VAT na rzecz podmiotów zewnętrznych,
• działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT Grupy VAT, tj. obciążaniu kosztami utrzymania części wspólnych Nieruchomości Właścicieli pozostałych,
• przy czym nie będzie możliwe alokowanie kwot podatku naliczonego do poszczególnej sprzedaży, gdyż towary i usługi będą dotyczyły utrzymania części wspólnych jako całości.

W konsekwencji, gdy dokonywane zakupy usług będą służyć również działalności wykonywanej poza zakresem podatku VAT a bezpośrednie przyporządkowanie tych zakupów w całości do działalności gospodarczej nie będzie możliwe oraz nie będzie możliwości przyporządkowania dokonywanych zakupów do danego członka grupy VAT, zastosowanie znajdzie prewspółczynnik ustalony dla całej grupy VAT.

2. Sposób kalkulacji prewspółczynnika

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej - tzw. „sposobem określenia proporcji”. Jednocześnie sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Podstawową kwestią dla poprawnego zastosowania art. 86 ust. 2a ustawy o VAT jest właściwe obliczenie sposobu określenia proporcji. Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż w ustawie o VAT nie przewidziano jednego ściśle określonego sposobu kalkulacji proporcji. Równocześnie w art. 86 ust. 2c ustawy o VAT wskazano jedynie przykładowe dane, które można wykorzystać przy wyborze sposobu określenia proporcji. Należy jednak podkreślić, iż przepis ten wskazuje na dane, które podatnik może wykorzystać, nie wskazując jednocześnie na samą metodę obliczenia sposobu określenia proporcji.

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy o VAT, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1)średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2)średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3)roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4)średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Należy zauważyć, że zaproponowany przez Wnioskodawcę sposób kalkulacji prewspółczynnika jako stosunek działalności opodatkowanej Grupy VAT do całej działalności Grupy VAT, tj. działalności niepodlegającej opodatkowaniu i działalności opodatkowanej jest zgodny z zaproponowanym przez ustawodawcę w art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT wariantem zastosowania rocznego obrotu z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności.

Pozostałe zaproponowane przez ustawodawcę sposoby kalkulacji prewspółczynnika nie będą możliwe do zastosowania przez Grupę VAT z uwagi na to, że nie będą one miarodajnie wskazywać części wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza - dotyczy to również kryterium średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością. Należy bowiem zauważyć, że Wnioskodawca wykorzystuje do działalności gospodarczej również powierzchnię części wspólnych, gdyż są to niezbędne elementy infrastruktury, konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wynajmu lokali.

Niezależnie jednak od tego, według jakiej metody sposób określenia proporcji został obliczony, w każdym przypadku musi on realizować kryteria wskazane w art. 86 ust. 2b ustawy o VAT, zgodnie z którym sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

• zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane; oraz
• obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza.

Głównym celem wprowadzenia do ustawy o VAT wskazanych powyżej przepisów dotyczących metody wyliczenia prewspółczynnika jest zobowiązanie podatników do dokonywania odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do czynności opodatkowanych - wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Ma to pozwolić na pełniejsze dostosowanie przepisów ustawy o VAT do prawa unijnego i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej: TSUE).

Jak wskazał TSUE w wyroku w sprawie C-437/06 Securenta Góttinger Immobilienanlagen und Vermogensmanagement AG przeciwko Finanzamt Gottingen: „(...) przepisy szóstej dyrektywy nie obejmują zasad, których przedmiotem są metody lub kryteria jakie państwa członkowskie są zobowiązane stosować, gdy przyjmują przepisy pozwalające na podział kwot podatku naliczonego - według których odpowiednie wydatki mają związek z działalnością gospodarczą lub działalnością niemającą charakteru gospodarczego. (...) W tych okolicznościach i aby podatnicy mogli dokonywać koniecznych obliczeń, do państw członkowskich należy ustalenie metod i kryteriów właściwych dla tego celu, z poszanowaniem zasad, które stanowią podstawę wspólnego systemu podatku VAT”.

Powyższe uwagi należy rozpatrywać w kontekście zasady neutralności VAT, która stanowiła niejednokrotnie przedmiot rozważań TSUE. W przywołanym wcześniej wyroku TSUE w sprawie C-437/06 Securenta, wskazano, iż: „System odliczeń ustanowiony przez szóstą dyrektywę ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku VAT należnego lub zapłaconego w ramach jego całej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku VAT gwarantuje w ten sposób w zakresie ciężaru podatkowego neutralność każdej działalności gospodarczej - niezależnie od jej celu lub wyników (zob. wyroki: z dnia 14 lutego 1985 r. w sprawie 268/83 Rompelman, Rec. s. 655, pkt 19; z dnia 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 Ghent Coal Terminal, Rec. s. I-1, pkt 15; i z dnia 21 lutego 2006 r. w sprawie C-223/03 University of Huddersfield, Zb. Orz. s. I-1751, pkt 47”.

Należy podkreślić, iż zasada neutralności wymaga, aby sposób obliczenia odzwierciedlał jak najbardziej obiektywnie rzeczywistą część wydatków na nabycie towarów i usług o mieszanym wykorzystaniu, które są związane z działalnością gospodarczą.

Zatem w świetle orzecznictwa TSUE sposób określenia proporcji musi po pierwsze realizować zasadę neutralności VAT, po drugie ustalenie metod i kryteriów podziału kwot podatku naliczonego pomiędzy działalność gospodarczą i działalność niemającą charakteru gospodarczego musi uwzględniać cel i strukturę Dyrektywy VAT, a więc musi być to sposób obiektywnie odzwierciedlający część wydatków faktycznie przypadających odpowiednio na każdy z tych rodzajów działalności, po trzecie możliwe jest stosowanie wielu metod wyliczania sposobu określenia proporcji.

Co istotne, zgodnie z Objaśnieniami (str. 21 Objaśnień), czynności wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT nie są uznawane za czynności wykonywane poza zakresem VAT na potrzeby ustalania prewspółczynnika. Z perspektywy kalkulacji prewspółczynnika istotne są bowiem czynności wykonywane na zewnątrz grupy VAT.

Jak wskazano w Objaśnieniach, w związku z tym, że konsekwencją tych czynności będzie np. wyłącznie opodatkowana lub zwolniona dostawa towarów/świadczenie usług przez grupę VAT - poza samą grupę - wykonywanie czynności wewnątrz grupy, pomimo że pozostaje neutralne na gruncie przepisów o VAT, nie powoduje obowiązku stosowania prewspółczynnika przy odliczeniu podatku VAT. W konsekwencji czynności wewnętrzne nie powinny mieć wpływu na kalkulację prewspółczynnika. Bowiem zgodnie z Objaśnieniami, prewspółczynnik znajdzie jedynie zastosowanie w przypadku, jeżeli konsekwencją czynności wykonywanych między członkami grupy VAT będą czynności świadczone - poza samą grupę - poza sferą opodatkowania VAT.

Grupa VAT będzie bowiem prowadziła na zewnątrz głównie działalność opodatkowaną VAT polegającą na świadczeniu przez Wnioskodawcę usług wynajmu lokali oraz usług wstępu na taras. Część działalności znajdująca się poza sferą działalności gospodarczej, polegająca na ponoszeniu przez Wspólnotę kosztów usług nabywanych na cele części wspólnych Nieruchomości i ich dalsze przenoszenie, nie jest co do zasady celem samym w sobie prowadzenia działalności przez Grupę VAT, a jest pobocznym skutkiem działalności Wspólnoty, która jest członkiem Grupy VAT.

Co istotne, w pierwszym roku funkcjonowania Grupy VAT w oparciu o art. 86 ust. 2e i 2g ustawy o VAT w zw. z art. 90 ust. 10c-10g ustawy o VAT, w celu obliczenia prewspółczynnika Grupa VAT przyjmuje dane wyliczone szacunkowo. Grupa VAT jest obowiązana zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętych danych wyliczonych szacunkowo.

Mając na uwadze powyższe, zaproponowany przez Wnioskodawcę sposób kalkulacji prewspółczynnika, jako stosunek obrotu rocznego działalności opodatkowanej Grupy VAT do rocznego obrotu całej działalności Grupy VAT, tj. obrotu z działalności niepodlegającej opodatkowaniu i obrotu z działalności opodatkowanej, spełnia wymogi wskazane w art. 86 ust. 2b ustawy o VAT, ponieważ zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza. W pierwszym roku funkcjonowania Grupy VAT ustala prewspółczynnik szacunkowo i zawiadamia o tym naczelnika urzędu skarbowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15a ust. 2 ustawy:

Powyższe uregulowanie przewiduje możliwość uzyskania statusu podatnika podatku od towarów i usług przez grupę podmiotów ściśle powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie. Regulacja ta implementuje do krajowego porządku prawnego art. 11 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”, zgodnie z którym:

Głównym skutkiem wprowadzenia systemu grupowego rozliczania VAT, przewidzianego w Dyrektywie 2006/112/WE jest umożliwienie traktowania podmiotów, które są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym, nie jako odrębnych podatników VAT, lecz jako jednego podatnika. Innymi słowy, pewna liczba ściśle powiązanych ze sobą podatników ulega połączeniu w jednego nowego podatnika do celów VAT.

Stosownie do art. 8c ustawy:

Jak wynika z art. 15a ust. 1 ustawy o VAT w celu założenia przez dwa lub więcej podmiotów grupy VAT, konieczne jest, aby podmioty te były powiązane finansowo, ekonomicznie, organizacyjnie oraz aby zawarły umowę o utworzeniu grupy VAT.

Warunki utworzenia grupy VAT zostały szczegółowo wymienione w art. 15a ust. 3-5 ustawy o  VAT. W przepisach tych wskazano jak należy interpretować wymagane powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne. 

Zgodnie z art. 15a ust. 3 i ust. 4 ustawy:

Przez powiązania o charakterze ekonomicznym należy rozumieć nie tylko taki sam charakter głównej działalności członków grupy, ale także uzupełnianie się i współzależność prowadzonej działalności, czy też prowadzenie działalności w całości lub w dużej mierze wykorzystywanej przez członków grupy.

Powiązanie ekonomiczne należy uznać za istniejące, jeśli działalność członków grupy VAT jest tego samego rodzaju, nawet jeżeli ich działania są prowadzone w różnych sektorach gospodarki.

Komplementarna lub wzajemna działalność członków, może natomiast obejmować  przypadki, gdy towary lub usługi wytwarzane przez członka grupy VAT są niezbędne do działania dla innych członków oraz przypadki, w których towary lub usługi są konsumowane wspólnie.

Natomiast działalność członków grupy VAT, którzy całkowicie lub częściowo działają na korzyść innych członków, może obejmować przypadki, w których podmiot bezpośrednio dostarcza towary lub usługi innemu członkowi, nawet jeśli działalność tego ostatniego nie jest koniecznie zależna od tych dostaw lub usług.

Na podstawie art. 15a ust. 5 ustawy:

Całkowicie lub częściowo dzielone struktury zarządzania skutkują podejmowaniem decyzji w grupie VAT przez jeden podmiot, który zapewnia strategiczne przywództwo dla całej grupy VAT będącej już w rozumieniu VAT pojedynczym podatnikiem. Obecność takiego podmiotu zarządzającego działającego poprzecznie w całej grupie VAT można ustalić na podstawie jego miejsca w hierarchii (np. dzielone kierownictwo najwyższego szczebla) lub rodzaju działań o których ma  prawo decydować (np. wspólnego zarządzania sprawami prawnymi lub zagadnieniami finansowymi). Podmiot taki powinien być w stanie narzucić swoją wolę innym członkom grupy VAT podlegającym jakiejś formie nadzoru i rozliczalności.

Zgodnie z art. 15a ust. 6 ustawy:

Podczas całego okresu istnienia grupy VAT zachodzić muszą wszystkie trzy typy powiązań. Należy mieć na względzie, że grupa VAT jest specjalnym rodzajem podatnika, który powstaje w oparciu o wyjątkowe podstawy obwarowane ściśle określonymi warunkami, co można osiągnąć przez łączne spełnienie powyższych wymogów.

Z przedstawionych przez Państwa informacji wynika, że są Państwo spółką mającą siedzibę w Polsce, utworzoną zgodnie z polskim prawem oraz będącą czynnym podatnikiem podatku VAT. Prowadzą Państwo działalność na rynku nieruchomości w Polsce.

Obecnie są Państwo właścicielem części nieruchomości (…). Głównym przedmiotem Państwa działalności jest świadczenie usług wynajmu lokali biurowych i usługowych w Nieruchomości. Ponadto świadczą Państwo w ograniczonym zakresie usługi dodatkowe - jak np. usługi udostępniania tarasu widokowego w celach turystycznych. W KRS jako główny przedmiot Państwa działalności gospodarczej wskazana jest działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych (PKD 70.10.Z). Zajmują się Państwo również wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKD 68.2) oraz zarządzaniem nieruchomościami wykonywanym na zlecenie (PKD 68.32).

Z uwagi na fakt, iż część Nieruchomości zajmują apartamenty mieszkalne, z mocy prawa zgodnie z ustawą z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali powstała wspólnota mieszkaniowa. Wspólnotę tworzy ogół właścicieli Nieruchomości. Wspólnota jest zarejestrowana jako czynny podmiot podatku od towarów i usług na terytorium Polski.

Z uwagi na posiadany udział w powierzchni Nieruchomości, posiadają Państwo 79,55% praw głosu we Wspólnocie. Pozostałe 20,45% praw głosu we Wspólnocie posiadają właściciele apartamentów mieszkalnych i właściciel części powierzchni biurowej oraz części garażu.

Wspólnota realizując swoje ustawowe obowiązki działa w dwóch obszarach:

1.Wspólnota nabywa usługi i towary służące utrzymaniu części wspólnych Nieruchomości (np. energię elektryczną, usługi zarządzania, sprzątania, konserwacji, ochrony, utrzymania etc.),

2.Wspólnota nabywa usługi związane z utrzymaniem poszczególnych lokali w Nieruchomości (np. media, tj. woda, ciepło, energia elektryczna, usługi HMS) i obciąża ich kosztami (w drodze refaktury lub noty księgowej) Państwa i Właścicieli pozostałych.

Wspólnota prowadzi więc działalność opodatkowaną VAT w zakresie, w jakim odsprzedaje usługi związane z utrzymaniem poszczególnych lokali na rzecz Właścicieli pozostałych oraz Państwa, w związku z czym jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Wspólnota wykonuje również czynności niepodlegające podatkowi VAT, mające na celu utrzymanie i zarządzanie częścią wspólną Nieruchomości. Koszty usług nabytych w celu utrzymania części wspólnej Nieruchomości są przenoszone na Państwa i Właścicieli pozostałych w kwotach brutto i dokumentowane notami księgowymi. Na ich wartość składają się: koszty energii elektrycznej, zarządzania, sprzątania, konserwacji, ochrony, utrzymania Nieruchomości itp.

Przy odliczaniu podatku VAT od nabyć, które nie mogą być przyporządkowane jedynie do działalności opodatkowanej VAT bądź nieopodatkowanej, Wspólnota stosuje prewspółczynnik VAT.

Z kolei w przypadku nabycia usług konserwacji, ochrony i sprzątania części wspólnych Wspólnota w całości przyporządkowuje te wydatki do działalności nieopodatkowanej VAT, w związku z czym nie dokonuje odliczenia podatku VAT od tych nabyć.

A. jest spółką mającą siedzibę w Polsce, utworzoną zgodnie z polskim prawem oraz będącą czynnym podatnikiem podatku VAT w Polsce. Posiadają Państwo 100% udziałów w A.

A. zajmuje się zarządzaniem nieruchomościami i świadczy na rzecz Wspólnoty usługi zarządzania Nieruchomością. W KRS A jako główny przedmiot działalności gospodarczej Spółki wskazana jest działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych (PKD 70.10.Z). A. wskazał również, że zajmuje się wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKD 68.2) oraz zarządzaniem nieruchomościami wykonywanym na zlecenie (PKD 68.32).

Państwo, Wspólnota i A. planują utworzenie grupy VAT w rozumieniu art. 15a ustawy z dniem 1 stycznia 2024 r.

Państwo, Wspólnota i A. nie będą członkami innej grupy VAT w momencie utworzenia grupy VAT, o której mowa we wniosku.

Przedstawicielem grupy VAT będą Państwo. Członkowi Grupy VAT będą się znajdować pod wspólnym Państwa kierownictwem, którzy będą posiadać ponad 50% udziałów w kapitale zakładowym A. i ponad 50% praw głosu we Wspólnocie.

Wspólnota stosuje prewspółczynnik VAT w związku z tym, że dokonuje nabycia towarów do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza. Z kolei A i Państwo nie stosują prewspółczynnika VAT i dokonują nabyć wyłącznie do celów dostaw towarów i świadczenia usług opodatkowanych VAT.

W zakresie wskazania istnienia powiązań ekonomicznych członków grupy VAT zauważyli Państwo, że rodzaje działalności prowadzonej przez przyszłych członków Grupy VAT uzupełniają się i są współzależne.

A. będzie świadczyła usługi niezbędne do utrzymania warunków mieszkalnych i użytkowych Nieruchomości dla Wspólnoty w ramach umowy o zarządzanie nieruchomością, w szczególności w zakresie utrzymania Nieruchomości w odpowiednim stanie technicznym, zarządzania wspólnymi częściami budynków, obsługi administracyjnej i technicznej.

Z kolei Wspólnota nabywa usługi niezbędne do prawidłowego funkcjonowania Nieruchomości i obciąża ich kosztem właścicieli lokali w Nieruchomości, tj. Państwa i pozostałych właścicieli.

Powyższe czynności, dokonywane przez A. i Wspólnotę są niezbędne, żeby Państwo mogli prowadzić własną działalność opodatkowaną, polegającą na świadczeniu usług wynajmu powierzchni biurowej i usługowej w nieruchomości do podmiotów nie należących do grupy VAT.

Korzystają Państwo ze świadczeń A. i Wspólnoty, które są niezbędne do prowadzenia działalności opodatkowanej, a więc Państwa działalność jest współzależna z działalnością pozostałych członków Grupy VAT. Bez nabycia usług zarządzania i mediów zapewnianych przez A i Wspólnotę nie mogliby Państwo prowadzić działalności komercyjnej w oparciu o Nieruchomość.

W pierwszej kolejności mają Państwo wątpliwości, czy Państwo, Wspólnota i A. będą spełniać warunki w zakresie utworzenia grupy VAT, tj. czy będą występować powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne.

Powołane wyżej przepisy stanowią, że grupę VAT mogą tworzyć podmioty powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.

Warunkami dla podatników chcących utworzyć taką grupę jest posiadanie siedziby na terytorium kraju (lub nieposiadanie siedziby na terytorium kraju w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju).

Ww. warunek jest spełniony.

Są Państwo spółką mającą siedzibę w Polsce, utworzoną zgodnie z polskim prawem oraz będącą czynnym podatnikiem podatku VAT. Wspólnota jest zarejestrowana jako czynny podmiot podatku od towarów i usług na terytorium Polski. A jest spółką mającą siedzibę w Polsce, utworzoną zgodnie z polskim prawem oraz będącą czynnym podatnikiem podatku VAT w Polsce.

W analizowanej sprawie będą zachodzić powiązania finansowe pomiędzy podmiotami, które planują utworzyć grupę VAT.

Jak wskazano we wniosku, przedstawicielem grupy VAT będą Państwo - (…). Z uwagi na posiadany udział w powierzchni Nieruchomości, posiadają Państwo 79,55% praw głosu we Wspólnocie. Jednocześnie, posiadają Państwo 100% udziałów w A.

Spełnione jest zatem kryterium, o którym mowa w ww. art. 15a ust. 3 ustawy, tj. jeden z podatników będących członkiem grupy VAT (Państwo) posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym (w A) lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających (we Wspólnocie), tj. każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.

W analizowanej sprawie zachodzą również powiązania ekonomiczne.

Jak wskazano we wniosku, rodzaje działalności prowadzonej przez przyszłych członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne.

A będzie świadczyła usługi niezbędne do utrzymania warunków mieszkalnych i użytkowych Nieruchomości dla Wspólnoty w ramach umowy o zarządzanie nieruchomością, w szczególności w zakresie utrzymania Nieruchomości w odpowiednim stanie technicznym, zarządzania wspólnymi częściami budynków, obsługi administracyjnej i technicznej.

Z kolei Wspólnota nabywa usługi niezbędne do prawidłowego funkcjonowania Nieruchomości i obciąża ich kosztem właścicieli lokali w Nieruchomości, tj. Państwa i pozostałych właścicieli.

Powyższe czynności, dokonywane przez A. i Wspólnotę są niezbędne, żeby mogli Państwo prowadzić własną działalność opodatkowaną, polegającą na świadczeniu usług wynajmu powierzchni biurowej i usługowej w nieruchomości dla podmiotów nie należących do grupy VAT. Korzystają bowiem Państwo ze świadczeń A. i Wspólnoty, które są niezbędne do prowadzenia działalności opodatkowanej, a więc Państwa działalność jest współzależna z działalnością pozostałych członków grupy VAT. Bez nabycia usług zarządzania i mediów zapewnianych przez A. i Wspólnotę nie mogliby Państwo prowadzić działalności komercyjnej w oparciu o Nieruchomość.

Zatem działalności wykonywane przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne (dochodzi do wymiany usług pomiędzy podmiotami, które mają utworzyć grupę VAT) co oznacza, że pomiędzy członkami grupy VAT będą powiązania ekonomiczne w rozumieniu art. 15a ust. 4 ustawy.

Członkowie grupy VAT będą powiązani również organizacyjnie.

Wszyscy Zainteresowani prawnie i bezpośrednio znajdują się pod wspólnym Państwa kierownictwem, którzy posiadają faktyczny wpływ na działalność i funkcjonowanie wszystkich podmiotów tworzących grupę VAT, poprzez posiadanie 100% udziałów w OM i większości głosów we Wspólnocie.

Wobec tego warunek powiązań organizacyjnych, o którym mowa w art. 15a ust. 5 ustawy, będzie również spełniony.

Zatem Państwo, Wspólnota i A będą spełniać warunki wymienione w art. 15a ustawy w zakresie możliwości utworzenia grupy VAT, tj. pomiędzy tym podmiotami będą występować powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne, których istnienie warunkuje możliwość utworzenia tej grupy.

Stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również tego, czy po utworzeniu grupy VAT podatek naliczony od zakupów towarów i usług wykorzystywanych do utrzymania części wspólnych Nieruchomości powinien być rozliczany prewspółczynnikiem, który będzie ustalony jako stosunek rocznego obrotu z działalności opodatkowanej grupy VAT do rocznego obrotu całej działalności grupy VAT, tj. obrotu z działalności niepodlegającej opodatkowaniu i obrotu z działalności opodatkowanej.

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy:

Z powołanego przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego) oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

W każdym więc przypadku należy dokonać oceny, czy intencją dokonującego określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując tych czynności.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2g ustawy:

Treść art. 86 ust. 2g ustawy wskazuje na odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących grup VAT w zakresie ustalania proporcji VAT (art. 90 ust. 10c-10g), również w odniesieniu do tzw. prewspółczynnika VAT. Oznacza to, że każdy podmiot w grupie VATma ustalony odrębny prewspółczynnik VAT dla odliczenia podatku przy tzw. wydatkach mieszanych - podobnie jak ma to miejsce w przypadku proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 10c-10g ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 90 ust. 10c ustawy:

Stosownie do art. 90 ust. 10d ustawy:

Grupa VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach wskazanych w ustawie o VAT, tj. w zakresie, w jakim zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Jeśli towary i usługi nabywane przez grupę VAT są wykorzystywane zarówno do sprzedaży opodatkowanej VAT, jak i do sprzedaży zwolnionej z VAT wykonywanej przez tę grupę VAT, jest ona zobowiązana do przyporządkowywania dokonywanych zakupów do tych dwóch grup. Jest to realizacja zasady alokacji bezpośredniej - podstawowej zasady odliczania VAT.

Podobne zasady dotyczą również wykorzystania nabytych przez grupę VAT towarów i usług do działalności gospodarczej, jak i działalności pozostającej poza sferą podatku VAT.

W sytuacji, gdy dokonywane przez grupę VAT (przez poszczególnych jej członków) zakupy towarów i usług służą zarówno działalności gospodarczej, jak i działalności pozostającej poza zakresem podatku VAT oraz nie jest możliwe bezpośrednie ich przyporządkowanie do któregoś z rodzajów tej działalności, podatek naliczony do odliczenia ustala się z wykorzystaniem tzw. prewspółczynnika.

Zastosowanie przepisów o prewspółczynniku poprzedza stosowanie regulacji przewidujących dokonywanie bezpośredniej alokacji podatku naliczonego. Stosowanie prewspółczynnika stanowi kolejny etap odliczenia w przypadku braku możliwości alokacji zakupu wprost do prowadzonej działalności gospodarczej lub poza nią.

Przed utworzeniem grupy VAT istotne jest ustalenie czy podmioty zawiązujące grupę VAT stosują tzw. prewspółczynnik, tj. dokonują zakupów, które będą służyć działalności gospodarczej jak i działalności pozostającej poza sferą VAT i w związku z tym odliczają VAT zgodnie z ustalonym dla nich prewspółczynnikiem proporcji. W przypadku, gdy każdy z członków grupy VAT przed jej utworzeniem stosował prewspółczynnik, oraz po zawiązaniu grupy VAT nadal będą dokonywane zakupy służące działalności gospodarczej jak i działalności pozostającej poza sferą VAT, grupa VAT posługuje się prewspółczynnikami stosowanymi przez poszczególnych członków w roku zawiązania grupy VAT. Sposób (metodę) ustalania tego prewspółczynnika zasadniczo wybiera podatnik. Wyliczony dla członka grupy VAT prewspółczynnik znajdzie zasadniczo zastosowanie do zakupów towarów i usług dokonywanych przez tego członka grupy VAT, wykorzystywanych do celów „mieszanych”, które mogą być przyporządkowane do tego członka grupy VAT.

W sytuacji, gdy dokonywane zakupy (towarów i usług) będą służyć również działalności wykonywanej poza zakresem podatku VAT a bezpośrednie przyporządkowanie tych zakupów w całości do działalności gospodarczej nie będzie możliwe oraz nie będzie możliwości przyporządkowania dokonywanych zakupów do danego członka grupy VAT, zastosowanie znajdzie prewspółczynnik ustalony dla całej grupy VAT.

Czynności wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT nie są uznawane za czynności wykonywane poza zakresem VAT na potrzeby ustalania prewspółczynnika. W związku z tym, że konsekwencją tych czynności będzie np. wyłącznie opodatkowana lub zwolniona dostawa towarów/świadczenie usług przez grupę VAT - poza samą grupę - wykonywanie czynności wewnątrz grupy, pomimo że pozostaje neutralne na gruncie przepisów ustawy, nie powoduje obowiązku stosowania prewspółczynnika przy odliczeniu podatku VAT. Prewspółczynnik może natomiast znaleźć zastosowanie w przypadku, jeżeli konsekwencją czynności wykonywanych między członkami grupy VAT będą czynności świadczone - poza samą grupę - poza sferą opodatkowania VAT.

Po utworzeniu grupy VAT czynności wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT jako czynności o charakterze wewnętrznym będą neutralne z punktu widzenia VAT, tzn. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT. Natomiast dostawy towarów i świadczenie usług pomiędzy członkami grup VAT, a innymi podmiotami spoza grupy VAT podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych wynikających z ustawy o VAT.

Jak wyżej wskazano, wskaźnik ustalony dla grupy VAT zawsze powinien być stosowany przez grupę VAT, gdy nie ma możliwości wyodrębnienia całości lub części kwot, w stosunku do których przysługuje prawo do odliczenia oraz których nie da się przyporządkować do konkretnego członka grupy VAT.

Taka sytuacja zachodzi w opisanym we wniosku przypadku.

Wskazali Państwo, że Grupa VAT nie będzie w stanie przyporządkować wydatków, związanych z utrzymaniem części wspólnych, do poszczególnych Członków Grupy VAT. Części wspólne Nieruchomości są bowiem wykorzystywane przez wszystkich właścicieli lokali w Nieruchomości i nie można określić, w jakim stopniu przez każdego właściciela, tj. zarówno przez Państwa, jak i przez Właścicieli pozostałych (którzy są obciążani tymi kosztami przez Wspólnotę).

Jednocześnie wskazali Państwo, że Grupa VAT będzie w stanie przyporządkować wydatki, wyłącznie do części wspólnych. W szczególności:

1.rozliczenie energii elektrycznej do części wspólnych odbywa się na podstawie Regulaminu, podjętego uchwałą Wspólnoty - Wspólnota oblicza ilość energii elektrycznej wykorzystywanej do utrzymania części wspólnych w ten sposób, że oblicza różnicę pomiędzy zużyciem energii elektrycznej wykazanej w liczniku głównym całej Nieruchomości, a licznikami poszczególnych indywidualnych lokali. Obliczona różnica jest energią elektryczną zużytą na cele utrzymania części wspólnych;

2.w przypadku pozostałych mediów, tj. wody, ścieków i energii cieplnej nie występuje zużycie na cele utrzymania części wspólnych (zużycie wody, ścieków i energii cieplnej jest w całości rozdzielane pomiędzy indywidualnych lokali);

3.w przypadku nabycia pozostałych usług na cele utrzymania części wspólnych, takich jak ochrona i sprzątanie, nie występuje zużycie na cele indywidualnych lokali (są one nabywane wyłącznie na cele utrzymania części wspólnych) - zatem ww. usługi są w całości przyporządkowane do celów utrzymania części wspólnych.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika również, że zakupy, związane z utrzymaniem części wspólnych, są wykorzystywane zarówno na cele działalności opodatkowanej podatkiem VAT (najem powierzchni biurowych), jak i działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT (przenoszeniu na Właścicieli Pozostałych kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej w części, w jakiej są oni zobowiązani do ich ponoszenia).

1. Działalność opodatkowana

Grupa VAT będzie prowadziła na zewnątrz działalność opodatkowaną VAT, polegającą na świadczeniu przez Wnioskodawcę usług najmu lokali w Nieruchomości. Wydatki, ponoszone na utrzymanie części wspólnych, są niezbędne do prowadzenia powyższej działalności, bowiem części wspólne są wykorzystywane przez wszystkich właścicieli lokali i są niezbędne do ich użytku (korytarze, klatki schodowe itp.)

2. Działalność niepodlegająca opodatkowaniu

Jednocześnie część wydatków ponoszonych na utrzymanie części wspólnych będzie przenoszona przez Grupę VAT na rzecz innych niż Państwo właścicieli apartamentów mieszkalnych, części powierzchni biurowej i części garażu w Nieruchomości (Właścicieli pozostałych). Powyższe jest dokonywane w ramach ustawowych obowiązków Wspólnoty mieszkaniowej na podstawie not księgowych, wystawianych na Właścicieli pozostałych.

Tym samym spełnione są przesłanki dla stosowania przez grupę VAT prewspółczynnika ustalanego dla tej grupy VAT - grupa nie ma możliwości wyodrębnienia całości lub części kwot, w stosunku do których przysługuje prawo do odliczenia oraz których nie da się przyporządkować do konkretnego członka grupy VAT.

Stosownie do art. 86 ust. 2b ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2c ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2d ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2e ustawy:

Powołane powyżej przepisy art. 86 ust. 2a-2h ustawy mają zastosowanie wyłącznie do sytuacji, w której nabywane towary i usługi, wykorzystywane będą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT), jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

W takich okolicznościach kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Jak wynika z art. 86 ust. 2a ustawy – sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Z uwagi na różnorodność i bogactwo życia gospodarczego wybór sposobu, według którego dokonuje się tego proporcjonalnego przypisania, należy do podatnika. Przepisy ustawowe wymagają jedynie, aby odpowiadał on najbardziej specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Będzie to spełnione, jeśli sposób ten:

• zapewni dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą (co do zasady dotyczącej czynności opodatkowanych VAT) oraz
• obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na cele inne (z wyjątkiem celów prywatnych) - gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Oznacza to, że podatnik zobowiązany jest do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej. Zastosowane przez podatnika metody, czy też sposoby, na podstawie których dokona on wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego, muszą odpowiadać wartościom faktycznym i rzeczywistym. Ciężar rzetelnego ustalenia, jaka część podatku naliczonego związana jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jaka część wykorzystywana jest dla potrzeb innych niż prowadzona działalność gospodarcza, spoczywa zawsze na podatniku.

Ustawodawca zaproponował w art. 86 ust. 2c ustawy kilka metod, które podatnik może wykorzystać celem proporcjonalnego odliczenia podatku naliczonego, jednakże katalog ten nie ma charakteru zamkniętego.

Proponują Państwo w opisanej sytuacji zastosować sposób kalkulacji prewspółczynnika opartego jako stosunek rocznego obrotu z działalności opodatkowanej grupy VAT do rocznego obrotu całej działalności grupy VAT, tj. obrotu z działalności niepodlegającej opodatkowaniu i obrotu z działalności opodatkowanej.

Ww. sposób odpowiada wskazanemu przez ustawodawcę wariantowi określonemu w art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy.

Jednocześnie stwierdzają Państwo, że proponowany sposób spełnia wymogi wynikające z art. 86 ust. 2b ustawy, ponieważ zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza.

Tym samym po utworzeniu grupy VAT podatek naliczony od zakupów towarów i usług wykorzystywanych do utrzymania części wspólnych Nieruchomości (zakup mediów, usług zarządzania nieruchomością, np. ochrony, sprzątania etc.) dokonywanych przez grupę VAT może być rozliczany prewspółczynnikiem, który będzie ustalony jako stosunek rocznego obrotu z działalności opodatkowanej grupy VAT do rocznego obrotu całej działalności grupy VAT, tj. obrotu z działalności niepodlegającej opodatkowaniu i obrotu z działalności opodatkowanej.

W pierwszym roku funkcjonowania grupy VAT, w myśl art. 86 ust. 2e ustawy, grupa VAT ustala ten prewspółczynnik szacunkowo i zawiadamia o tym naczelnika urzędu skarbowego.

Stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jeżeli w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź kontroli celno‑skarbowej zostanie ustalone, że sposób określenia proporcji (prewspółczynnik), oparty na stosunku rocznego obrotu z działalności opodatkowanej grupy VAT do rocznego obrotu całej działalności grupy VAT, tj. obrotu z działalności niepodlegającej opodatkowaniu i obrotu z działalności opodatkowanej, nie zapewnia dokonania odliczenia podatku naliczonego od wydatków wykorzystywanych do utrzymania części wspólnych wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą oraz obiektywnie nie odzwierciedla części wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na inne cele, a więc nie jest metodą najbardziej odpowiadającą specyfice wykonywanej przez grupę VAT działalności i dokonywanych przez nią nabyć, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

(…) (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).