Interpretacja indywidualna z dnia 18 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.573.2023.1.DS
Temat interpretacji
Wniesienie do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. przedsiębiorstwa stanowić będzie czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
17 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 15 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy wniesienia do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. przedsiębiorstwa.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą (…) jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą „(…)” (NIP (…); dalej: „Wnioskodawca”). Wnioskodawca w zakresie swoich dochodów podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz jest czynnym podatnikiem VAT.
Zgodnie z wpisem do CEIDG, przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (68.20.Z).
Przedmiot działalności Wnioskodawcy obejmuje wynajem nieruchomości mieszkalnych, usługowych (...) oraz pozostałych (garaże). Umowy w większości przypadków są zawierane indywidualnie z wszystkimi najemcami. Wnioskodawca prowadzi ww. działalność gospodarczą za pomocą zespołu składników niematerialnych i materialnych stanowiących przedsiębiorstwo Wnioskodawcy.
Do składników materialnych i niematerialnych przedsiębiorstwa Wnioskodawcy (dalej: Przedmiot Transakcji) zaliczyć należy w szczególności:
·nieruchomości położone w Polsce;
·środki trwałe i wyposażenie obejmujące wyposażenie biura, takie jak: samochód oraz drobne sprzęty elektroniczne (komputer, telefony);
·prawa i obowiązki wynikające z umów, w tym z umów najmu nieruchomości;
·oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo, tj. „(…)”;
·wierzytelności, które wynikają z umów najmu nieruchomości;
·księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym dokumenty związane z umowami najmu nieruchomościami, dokumentacja podatkowo-księgowa;
·tajemnice przedsiębiorstwa;
·renoma przedsiębiorstwa związana z (…) okresem funkcjonowania na rynku wynajmu nieruchomościami (…).
Wnioskodawca planuje przeprowadzić proces sukcesyjny Przedmiotu Transakcji w celu uniknięcia w przyszłości sytuacji, w której jego spadkobiercy będą dzielić majątek i realizować jedynie własne plany co do przeznaczenia otrzymanego majątku, w tym także te niezwiązane z biznesem albo podyktowane sytuacjami losowymi. Zamiarem Wnioskodawcy jest umożliwienie dalszej integracji majątku i zarządzania nim w sposób pozwalający na zachowanie aktywności w sferze gospodarczej i dostarczanie środków utrzymania przyszłym pokoleniom. W związku z powyższym, Wnioskodawca zamierza utworzyć fundację rodzinną (dalej: „Fundacja Rodzinna”) na podstawie przepisów z dnia 23 stycznia 2023 r. o Fundacji Rodzinnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 326).
Założenie Fundacji Rodzinnej ma na celu stworzenie optymalnych warunków prawnych i gospodarczych do zachowania aktywów dla potrzeb rodziny Wnioskodawcy oraz materialnego wsparcia beneficjentów zgodnie z celami statutowymi Fundacji Rodzinnej. Wnioskodawca będzie fundatorem w rozumieniu art. 11 Ustawy o Fundacji Rodzinnej. Wnioskodawca przewiduje założenie Fundacji Rodzinnej jako fundator samodzielnie.
Wnioskodawca zamierza wnieść do Fundacji Rodzinnej cały Przedmiot Transakcji, tj. przedsiębiorstwo Wnioskodawcy, które stanowić będzie mienie Fundacji Rodzinnej wykorzystane na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej przez tą Fundację Rodzinną, przy czym Przedmiot Transakcji może być wniesiony na poczet funduszu założycielskiego na etapie zakładania Fundacji Rodzinnej albo alternatywnie może być wniesiony do Fundacji Rodzinnej już po jej zarejestrowaniu w rejestrze fundacji rodzinnych. W każdym wypadku przedmiotem wniesienia będzie cały Przedmiot Transakcji.
Zamiarem Wnioskodawcy jest by Fundacja Rodzinna nieprzerwanie kontynuowała działalność prowadzoną dotychczas przez Wnioskodawcę przy pomocy składników będących Przedmiotem Transakcji o takim samym przedmiocie działalności (tożsamą) jak obecnie prowadzony jest przez Wnioskodawcę (w zakresie określonym w art. 5 Ustawy o fundacji rodzinnej), tj. wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Fundacja Rodzinna będzie osiągać przychody z najmu nieruchomości mieszkalnych, usługowych (...) oraz pozostałych (garaże) stanowiących przedsiębiorstwo Wnioskodawcy. Fundacja Rodzinna będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności w oparciu o składniki wniesione przez Wnioskodawcę, a składniki te są wystarczające do samodzielnego kontynuowania przez Fundację Rodzinną działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę.
Równocześnie Wnioskodawca nie wyklucza, że wraz z funkcjonowaniem Fundacji Rodzinnej, jako struktury ukierunkowanej na zabezpieczenie potrzeb Beneficjentów w wymiarze wielu pokoleń, będzie możliwe prowadzenie działalności przez Wnioskodawcę również w innych obszarach działalności gospodarczej dopuszczalnej przez Ustawę o fundacji rodzinnej.
Fundacja Rodzinna nie będzie musiała dokonywać żadnych dodatkowych nakładów, aby prowadzić działalność w toku w takim samym zakresie, jak dotychczas prowadzi ją Wnioskodawca.
W przypadku rozwiązania Fundacji Rodzinnej, środki te zostaną przekazane Wnioskodawcy – jeżeli rozwiązanie Fundacji Rodzinnej nastąpi za życia Wnioskodawcy lub Beneficjentom jako mienie w związku z rozwiązaniem Fundacji Rodzinnej, stosownie do art. 103 ust 1 Ustawy o fundacji rodzinnej.
Beneficjentami Fundacji Rodzinnej będą zstępni Wnioskodawcy, małżonka Wnioskodawcy, jak również sam Wnioskodawca (dalej: „Beneficjenci”). Wnioskodawca planuje, że zgodnie ze statutem Fundacji Rodzinnej, Beneficjenci będą mogli otrzymać od Fundacji Rodzinnej świadczenia w postaci składników majątkowych, w tym środków pieniężnych, rzeczy lub praw, jak również będą mogli otrzymać mienie w związku z rozwiązaniem Fundacji Rodzinnej oraz korzystać z mienia Fundacji Rodzinnej.
Fundacja Rodzinna po utworzeniu Fundacji Rodzinnej w organizacji zostanie zgłoszona niezwłocznie do rejestru fundacji rodzinnych.
Wnioskodawca po wniesieniu do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, nie planuje dalszego prowadzenia we własnym imieniu jako indywidulany przedsiębiorca działalności gospodarczej polegającej na wynajmie nieruchomości mieszkalnych, usługowych oraz pozostałych opartej na Przedmiocie Transakcji.
W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym, Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy wniesienie do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. przedsiębiorstwa Wnioskodawcy stanowić będzie czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.; dalej: „ustawa o VAT”).
Pytanie
Czy wniesienie do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. przedsiębiorstwa Wnioskodawcy stanowić będzie czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wniesienie do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. przedsiębiorstwa Wnioskodawcy stanowić będzie czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Przepisy prawa mające zastosowanie w niniejszej sprawie:
Stosownie do treści art. 6 pkt. 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W myśl art. 551 Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca prezentuje poniższe argumenty.
Zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. przedsiębiorstwa Wnioskodawcy stanowić będzie czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT, co wynika z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. W związku z tym należy odwołać się do definicji zawartej w Kodeksie cywilnym, tj. do art. 551 k.c., zgodnie z którym przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, które obejmują w szczególności następujące składniki: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnioną część (nazwa przedsiębiorstwa), własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości, prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych, wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne, koncesje, licencje i zezwolenia, patenty i inne prawa własności przemysłowej, majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne, tajemnice przedsiębiorstwa, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenia, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje istnienie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Istotne jest także, że nabywca przedsiębiorstwa powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części.
Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.
Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Kontynuowanie działalności gospodarczej przy zbyciu przedsiębiorstwa należy rozumieć jako sytuację, w której nabywca w związku z dokonanym nabyciem nadal prowadzi przedsiębiorstwo. Przy czym nie chodzi tu o prowadzenie jakiejkolwiek działalności z wykorzystaniem składników nabytego przedsiębiorstwa, a o prowadzenie nabytego przedsiębiorstwa.
Tak jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości mieszkalnych, usługowych (...) oraz pozostałych (garaże), która opiera się o wyodrębniony zespół składników niematerialnych i materialnych (opisanych w opisie), służący jemu do prowadzenia tejże działalności. Fundacja Rodzinna będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności gospodarczej Wnioskodawcy w oparciu o wniesione składniki niematerialne i materialne, o których mowa w opisie zdarzenia przyszłego. Wszystkie składniki przedsiębiorstwa, które mają zostać wniesione do Fundacji Rodzinnej, stanowią majątek Wnioskodawcy związany z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej, stanowiący zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, zdolny do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Składniki będące Przedmiotem Transakcji nie stanowią wyodrębnionej części przedsiębiorstwa. Przedmiotem transakcji będzie Przedsiębiorstwo jako całość, która pod względem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym działa jako samodzielne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze.
W ocenie Wnioskodawcy, zespół składników, który zamierza wnieść do Fundacji Rodzinnej, jest zorganizowany i funkcjonalnie ze sobą powiązany, o czym świadczy chociażby fakt, że dotychczas (…) zespół służył jemu do prowadzenia działalności gospodarczej.
Nie ulega więc wątpliwości, że Przedmiot Transakcji może być przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych przez Fundację Rodzinną, który będzie mógł stanowić dla niej niezależne przedsiębiorstwo i który pozwoli jej za pomocą nabytego przedsiębiorstwa prowadzić działalność gospodarczą tożsamą z działalnością Wnioskodawcy.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, opisany w opisie zdarzenia przyszłego zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych służy do prowadzenia działalności gospodarczej i jako taki stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 k.c.
Tym samym zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku wniesienia do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, zastosowanie znajdzie ww. pojęcie zbycia przewidziane w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
W konsekwencji na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, do Przedmiotu Transakcji (przedsiębiorstwa Wnioskodawcy), nie będzie miała zastosowania ustawa o VAT.
Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w:
·interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 lipca 2022 r. o sygn. 0112-KDIL1-2.4012.235.2022.2.ST;
·interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 października 2022 r. o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.610.2022.2.AJB;
·interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 czerwca 2023 r. o sygn. 0114-KDIP1-1.4012.309.2023.1 .EW.
Podsumowanie
W świetle przedstawionych w niniejszym wniosku argumentów, wniesienie przez Wnioskodawcę Przedmiotu Transakcji (przedsiębiorstwa Wnioskodawcy) do Fundacji Rodzinnej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. W związku z powyższym Wnioskodawca wnosi o uznanie jego stanowiska za prawidłowe.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Natomiast w oparciu o z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jednocześnie przepis art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
I tak, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Należy zauważyć, że powyższa regulacja stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, na podstawie którego:
W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.
W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.
Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na przepisy dotyczące działalności fundacji rodzinnej, która uregulowana została w ustawie z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 326), zwanej dalej ustawą o fundacji rodzinnej.
Jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
Jak wynika z art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej:
Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:
1)zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
2)najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
3)przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
4)nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
5)udzielania pożyczek:
a)spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
b)spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
c)beneficjentom;
6)obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
7)produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
8)gospodarki leśnej.
Z cytowanych przepisów ustawy o fundacji rodzinnej wynika, że fundacja rodzinna tworzona jest w celu gromadzenia majątku rodzinnego przedsiębiorstwa, zarządzania nim oraz zabezpieczenia potrzeb finansowych beneficjentów tej fundacji. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji, dodatkowo przepisy ustawy o fundacji rodzinnej określają również zakres, w jakim fundacja może prowadzić działalność gospodarczą.
Zatem w sytuacji wykonywania czynności wpisujących się w definicje dostawy towarów czy świadczenia usług – w rozumieniu art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług – w tym również w zakresie zbywania mienia, gdy Fundacja będzie dokonywała tych czynności w sposób ciągły dla celów zarobkowych, bez względu na cel czy rezultat tej działalności, będzie uznana za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.
Z opisu sprawy wynika, że jest Pan osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Jest Pan czynnym podatnikiem VAT. Przedmiot Pana działalności obejmuje wynajem nieruchomości mieszkalnych, usługowych (...) oraz pozostałych (garaże). Prowadzi Pan ww. działalność gospodarczą za pomocą zespołu składników niematerialnych i materialnych stanowiących Pana przedsiębiorstwo. Do składników materialnych i niematerialnych Pana przedsiębiorstwa (Przedmiot Transakcji) zaliczyć należy w szczególności: nieruchomości położone w Polsce; środki trwałe i wyposażenie obejmujące wyposażenie biura, takie jak: samochód oraz drobne sprzęty elektroniczne (komputer, telefony); prawa i obowiązki wynikające z umów, w tym z umów najmu nieruchomości; oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo; wierzytelności, które wynikają z umów najmu nieruchomości; księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym dokumenty związane z umowami najmu nieruchomościami, dokumentacja podatkowo-księgowa; tajemnice przedsiębiorstwa; renoma przedsiębiorstwa. Zamierza Pan utworzyć Fundację Rodzinną na podstawie przepisów o Fundacji Rodzinnej. Będzie Pan fundatorem w rozumieniu art. 11 Ustawy o Fundacji Rodzinnej. Przewiduje Pan założenie Fundacji Rodzinnej jako fundator samodzielnie. Zamierza Pan wnieść do Fundacji Rodzinnej cały Przedmiot Transakcji, tj. Pana przedsiębiorstwo, które stanowić będzie mienie Fundacji Rodzinnej wykorzystane na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej przez tą Fundację Rodzinną. Przedmiotem wniesienia będzie cały Przedmiot Transakcji. Pana zamiarem jest by Fundacja Rodzinna nieprzerwanie kontynuowała działalność prowadzoną dotychczas przez Pana przy pomocy składników będących Przedmiotem Transakcji o takim samym przedmiocie działalności (tożsamą) jak obecnie prowadzony jest przez Pana, tj. wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Fundacja Rodzinna będzie osiągać przychody z najmu nieruchomości mieszkalnych, usługowych (...) oraz pozostałych (garaże) stanowiących Pana przedsiębiorstwo. Fundacja Rodzinna będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności w oparciu o składniki wniesione przez Pana, a składniki te są wystarczające do samodzielnego kontynuowania przez Fundację Rodzinną działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez Pana. Fundacja Rodzinna nie będzie musiała dokonywać żadnych dodatkowych nakładów, aby prowadzić działalność w toku w takim samym zakresie, jak dotychczas prowadzi ją Pan. Po wniesieniu do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. Pana przedsiębiorstwa, nie planuje Pan dalszego prowadzenia we własnym imieniu jako indywidulany przedsiębiorca działalności gospodarczej polegającej na wynajmie nieruchomości mieszkalnych, usługowych oraz pozostałych opartej na Przedmiocie Transakcji.
Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy wniesienie do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. Pana przedsiębiorstwa stanowić będzie czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).
W myśl art. 551 Kodeksu cywilnego:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W świetle art. 552 Kodeksu cywilnego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 551 Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.
Transakcja mająca za przedmiot zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce jedynie wówczas, gdy wymienione w art. 551 Kodeksu cywilnego elementy (o ile występują w danym stanie faktycznym), zostaną przekazane nabywcy. Należy podkreślić, że na gruncie przytaczanego przepisu, istnieje możliwość umownego wyłączenia pewnych elementów z transakcji zbycia przedsiębiorstwa, ale tylko wówczas, gdy elementy te nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przeciwnym przypadku, danej transakcji nie można uznać za zbycie przedsiębiorstwa.
W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01, Zita Modes, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych, umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10, Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
W kontekście zatem zbycia przedsiębiorstwa, z wyłączenia stosowania przepisów ustawy korzysta przekazanie przedsiębiorstwa (lub jego niezależnej części), w tym dóbr materialnych oraz ewentualnie elementów niematerialnych, które razem tworzą przedsiębiorstwo (lub jego część) zdolne do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Nabywca musi jednakże mieć na celu prowadzenie przekazanego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jedynie natychmiastową likwidację danej działalności lub sprzedanie zapasów, zasobów, jeśli istnieją.
Sformułowanie zawarte w art. 6 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy rozumieć w sposób funkcjonalny, tzn. analizując, czy dany zespół aktywów, który jest przedmiotem zbycia, pozwala na prowadzenie i służy w sposób trwały prowadzeniu samodzielnej działalności gospodarczej nabywcy, realizowanej uprzednio w przedsiębiorstwie zbywcy.
O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa (sprzedaż, darowizna itp.) decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Aby można uznać, że przedmiotem dokonywanej czynności jest przedsiębiorstwo to przedmiotem tym muszą być objęte bezwzględnie te elementy, które umożliwią kontynuowanie działalności gospodarczej. Nie można w tym zakresie formułować jednoznacznych, uniwersalnych wzorów czy kryteriów. Będą się one zmieniały przy każdej dokonywanej czynności a okoliczności konkretnego przypadku stanowią podstawę oceny czy przedmiotem czynności prawnej jest przedsiębiorstwo czy też nie. Tym samym, ocena czy doszło do zbycia przedsiębiorstwa jest możliwa w sytuacji kiedy miarodajne będzie ustalenie czy zbyto minimum środków, bez których kontynuowanie przez nabywcę działalności gospodarczej realizowanej przed zbyciem nie jest możliwe. Przy czym, strony – jak wynika z art. 552 Kodeksu cywilnego – mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące przedsiębiorstwo objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres włączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa.
W tej sprawie zamierza Pan wnieść do Fundacji Rodzinnej cały Przedmiot Transakcji, tj. Pana przedsiębiorstwo (całość składników materialnych i niematerialnych Pana przedsiębiorstwa). Fundacja Rodzinna będzie nieprzerwanie kontynuowała działalność prowadzoną dotychczas przez Pana przy pomocy ww. składników (Przedmiotu Transakcji) o takim samym przedmiocie działalności (tożsamą) jak obecnie prowadzony jest przez Pana – składniki te są wystarczające do samodzielnego kontynuowania przez Fundację Rodzinną działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez Pana; Fundacja Rodzinna nie będzie musiała dokonywać żadnych dodatkowych nakładów, aby prowadzić działalność w toku w takim samym zakresie, jak dotychczas prowadzi ją Pan. Po wniesieniu do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji (Pana przedsiębiorstwa), nie planuje Pan dalszego prowadzenia we własnym imieniu jako indywidulany przedsiębiorca działalności gospodarczej polegającej na wynajmie nieruchomości mieszkalnych, usługowych oraz pozostałych opartej na Przedmiocie Transakcji.
Mając na uwadze okoliczności sprawy, należy uznać, że przedmiotem planowanej transakcji będzie przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego. Tym samym, jego sprzedaż będzie korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku do towarów i usług.
Podsumowując, wniesienie do Fundacji Rodzinnej Przedmiotu Transakcji, tj. Pana przedsiębiorstwa stanowić będzie czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
W związku z tym, Pana stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).