Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do wysokości podatku należnego wynikającego z wystawionych na rzecz Współwłaściciela faktur rozliczeniowych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do wysokości podatku należnego wynikającego z wystawionych na rzecz Współwłaściciela faktur rozliczeniowych. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 listopada 2023 r. (wpływ 23 listopada 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Powiat S. (dalej także Powiat) jest jednostką samorządu terytorialnego; zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od 10 grudnia 2002 r.

Powiat jest współwłaścicielem lokalu niemieszkalnego zlokalizowanego na nieruchomości nr ewid. A, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą, która stanowi współwłasność w udziale:

-Powiat 21150/59789,

-Współwłaściciel 38693/59789.

W budynku tym znajduje się siedziba Poradni, będącej jednostką budżetową Powiatu.

Powiat w roku 2022 zrealizował na podanej nieruchomości zadanie inwestycyjne pn. „(…)”. Realizacja tego przedsięwzięcia z punktu widzenia Powiatu była konieczna, gdyż istniejąca wówczas infrastruktura nie zabezpieczała należycie pomieszczeń Poradni podczas opadów deszczu. Dach mocno przeciekał, dlatego też prace wymagały natychmiastowej interwencji. W związku z tym, że Współwłaściciel nieruchomości nie poczuwał się do partycypacji w kosztach remontu, prace wykonane zostały mimo braku jego zaangażowania. Negocjacje natomiast były w toku. Ich rezultatem jest podpisane porozumienie z 27 kwietnia 2023 r. pomiędzy Powiatem a Współwłaścicielem nieruchomości.

W ramach podpisanego porozumienia uregulowano kwestię podziału kosztów całej inwestycji, przyjmując konieczność rozliczenia poniesionych przez Powiat nakładów proporcjonalnie do części współwłasności każdej ze stron. Rozliczenie części dotyczącej obciążenia współwłaściciela nastąpiło w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Założeniem wyjściowym rozliczenia jest kosztorys powykonawczy, sporządzony przez inspektora nadzoru przedsięwzięcia, na podstawie którego zostały wystawione faktury obciążające Współwłaściciela, w podziale na 6 rat, zgodnie z zapisami porozumienia. Współwłaściciel oświadczył, że jest podatnikiem podatku VAT, wpisanym w wykazie podatników VAT prowadzonym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy

1.W odpowiedzi na pytanie o treści:

W związku z informacją, że: „Powiat jest współwłaścicielem lokalu niemieszkalnego zlokalizowanego na nieruchomości nr ewid. A, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą, która stanowi współwłasność w udziale:

- Powiat 21150/59789;

- współwłaściciel 38693/59789”, należy wyjaśnić:

a)jakie lokale mieszczą się w budynku, w którym znajduje się Poradnia?

b)kto jest właścicielem ww. lokali?

c)czy właścicielem pozostałych lokali jest podmiot, z którym Powiat zawarł Porozumienie?

d)czy Powiat jest właścicielem czy współwłaścicielem lokalu niemieszkalnego, w którym znajduje się Poradnia?

e)czy 38693/59789 to wielkość udziału Powiatu w nieruchomości wspólnej, która stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali?

f)czy 21150/59789 to wielkość udziału Powiatu we współwłasności lokalu niemieszkalnego, w którym mieści się Poradnia?

wskazali Państwo, że:

a)w budynku, w którym znajduje się Poradnia, mieszczą się lokalne niemieszkalne przeznaczone na potrzeby Poradni;

b)właścicielem ww. lokali jest Powiat;

c)właścicielem pozostałych lokali jest podmiot, z którym Powiat zawarł Porozumienie;

d)Powiat jest właścicielem lokalu niemieszkalnego, w którym znajduje się Poradnia;

e)38693/59789 to wielkość udziału Współwłaściciela w częściach wspólnych budynku i urządzeniach, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali oraz w części w prawie własności działki, na której budynek się znajduje;

f)21150/59789 to wielkość udziału Powiatu w częściach wspólnych budynku i urządzeniach, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali oraz w części w prawie własności działki, na której budynek się znajduje.

2.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Czy wydatki związane z Inwestycją, o której mowa we wniosku, Powiat ponosił we własnym imieniu i na własną rzecz? Jeśli nie, należy wyjaśnić tę kwestię.

wskazali Państwo, że:

Wydatki związane z inwestycją, o której mowa we wniosku, Powiat ponosił we własnym imieniu, ale na rzecz wszystkich współwłaścicieli nieruchomości będącej przedmiotem inwestycji. Z tego względu zostało zawarte porozumienie odnośnie współpartycypacji w kosztach.

3.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Czy Inwestycja, o której mowa we wniosku, została zrealizowana w ramach zadań własnych Powiatu, o których mowa w art. 4 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526 ze zm.)? Jeśli tak, na podstawie których przepisów określonych w ustawie o samorządzie powiatowym (należy podać artykuły, ustępy i punkty), zadanie objęte Inwestycją należało do zadań własnych Powiatu?

wskazali Państwo, że:

Inwestycja została zrealizowana na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 19 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym jako zadanie własne Powiatu.

4.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Czy Inwestycja została sfinansowana w całości ze środków własnych Powiatu? Jeśli nie, proszę wskazać jakie było źródło finansowania Inwestycji oraz czy otrzymane środki finansowe na ten cel miały wpływ na kwestię podziału kosztów całej Inwestycji i wysokość kwoty rozliczenia ze Współwłaścicielem Nieruchomości?

wskazali Państwo, że:

Inwestycja została sfinansowana w całości ze środków własnych Powiatu.

5.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Czy faktury za towary i usługi nabywane w związku z realizacją ww. Inwestycji były wystawiane na Powiat?

wskazali Państwo, że:

Wykonawca inwestycji wystawiał faktury na Powiat.

6.Porozumienie z 27 kwietnia 2023 r. pomiędzy Powiatem a współwłaścicielem nieruchomości zostało zawarte na podstawie art. 353 w związku z art. 207 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego.

7.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Czy zawarte przez Powiat Porozumienie z 27 kwietnia 2023 r. ze Współwłaścicielem Nieruchomości spełnia warunki umowy cywilnoprawnej?

wskazali Państwo, że:

Zawarte przez Powiat Porozumienie z 27 kwietnia 2023 r. ze Współwłaścicielem Nieruchomości spełnia warunki umowy cywilno-prawnej.

8.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Czy ustalona w drodze Porozumienia kwota rozliczenia odpowiada wprost kwocie poniesionych przez Powiat nakładów przypadających na część Nieruchomości należącej do Współwłaściciela? Jeśli nie, to czy kwota ww. rozliczenia będzie wyższa, czy niższa niż kwota poniesionych przez Powiat wydatków przypadających na część Nieruchomości należącej do Współwłaściciela?

wskazali Państwo, że:

Ustalona w drodze porozumienia kwota rozliczenia odpowiada kwocie poniesionych przez Powiat nakładów przypadających na część nieruchomości należących do Współwłaściciela.

9.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Jaki był koszt realizacji Inwestycji będącej przedmiotem wniosku?

wskazali Państwo, że:

Całkowity koszt inwestycji będącej przedmiotem wniosku wynosi (…) zł.

10.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Kiedy zostały wystawione faktury obciążające Współwłaściciela Nieruchomości?

wskazali Państwo, że:

Faktury obciążające Współwłaściciela nieruchomości zostały wystawione 4 maja 2023 r. oraz 27 maja 2023 r.

11.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Jakie dokładnie czynności wykonane przez Powiat na rzecz Współwłaściciela Nieruchomości dokumentowały te faktury i czy czynności te były opodatkowane podatkiem VAT?

wskazali Państwo, że:

Faktury na rzecz Współwłaściciela obejmowały: „Rozliczenie nakładów poczynionych przez Powiat przy realizacji przedsięwzięcia pn. (…)”, z zastosowaniem stawki 23% VAT.

12.W odpowiedzi na pytanie o treści:

Do jakich czynności wykorzystują Państwo towary i usługi nabyte w ramach robót budowlanych polegających na wymianie pokrycia dachu wraz z obróbkami blacharskimi oraz wymianie uszkodzonych elementów konstrukcyjnych dachu w Poradni, tj. do czynności:

a)opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (jeśli do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, to należy również wskazać, czy wyłącznie na cele działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT);

b)zwolnionych od podatku VAT;

c)niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT?

wskazali Państwo, że:

W związku z rozliczeniem poniesionych przez Powiat łącznych nakładów w ramach zrealizowanej inwestycji i obciążenia Współwłaściciela częścią kosztów z zastosowaniem podstawowej stawki VAT, Powiat wykorzystał nabyte usługi do czynność opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. W związku z powyższym, czynności obejmujące częściową refakturę kosztów stanowiły czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a nabyte w ramach tych czynności usługi budowlane, mają w tej części z nimi bezpośredni związek.

13.Faktury wystawione przez Wykonawcę Inwestycji dokumentowały łączne wydatki poniesione na roboty budowlane polegające na wymianie pokrycia dachu wraz z obróbkami blacharskimi oraz wymianie uszkodzonych elementów konstrukcyjnych dachu w Poradni.

Pytanie

Czy w związku z rozliczeniem nakładów poniesionych przez Powiat w ramach realizacji przedsięwzięcia pn. „(…)” Powiatowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do wysokości podatku należnego wynikającego z wystawionych na rzecz Współwłaściciela faktur rozliczeniowych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Powiatowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do wysokości podatku należnego wynikającego z wystawionych na rzecz współwłaściciela faktur dokumentujących rozliczenie nakładów poniesionych przez Powiat w związku z realizacją przedsięwzięcia pn. „(…)”.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z treści wskazanej powyżej regulacji wynika zatem, iż prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek, tj.:

-nabywcą towarów i usług jest podatnik VAT oraz

-nabywane towary i usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

-nabycia towarów i usług,

-dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest podstawowym i fundamentalnym prawem podatnika, wynikającym z samej konstrukcji podatku od towarów i usług. Prawo to przysługuje podatnikowi podatku od towarów i usług (prowadzącemu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy). Zapewnia ono neutralność tego podatku dla podatników, przy jednoczesnym faktycznym opodatkowaniu konsumpcji. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego ma zapewniać, że podatek płacony przez podatnika VAT w cenie nabywanych towarów i usług wykorzystywanych w działalności opodatkowanej nie będzie stanowił dla niego faktycznego obciążenia finansowego. Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy, nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT.

Uwzględniając powyższy przepis, należy stwierdzić, iż Powiat będący stroną porozumienia podlega przytoczonemu w art. 15 ust. 6 wyłączeniu i występuje tu w roli podatnika. W polskim porządku prawnym „umowa” i „porozumienie” często są stosowane zamiennie. Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego, porozumienie oznacza zgodę na coś, wzajemne zrozumienie lub umowę, układ. Wobec braku definicji ustawowej, zgodnie z powszechnym poglądem, za umowę uznaje się natomiast czynność prawną, składającą się z dwóch elementów koniecznych – uczestnictwa co najmniej dwóch stron i ich zgodnego oświadczenia woli.

Drugim warunkiem, od spełnienia którego uzależniona jest możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest związek ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Dodatkowo, zgodnie z art. 8 ust. 2a, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

W związku z powyższym, po pozytywnym zakończeniu negocjacji i podpisaniu porozumienia ze Współwłaścicielem nieruchomości, można było dokonać rozliczenia nakładów poniesionych przez Powiat na realizację przedsięwzięcia pn. „(…)”. Ponieważ wykonawca ww. robót budowlanych rozliczył się z Powiatem za pomocą faktury VAT, z zastosowaną podstawową stawką podatku, również przerzucenie części kosztów inwestycji wymagało wystawienia przez Powiat faktury VAT na współwłaściciela nieruchomości w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Stąd też dokonując częściowej refaktury kosztów, Powiat stał się świadczeniodawcą, a usługa podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, mechanizm rozliczenia VAT powoduje, iż w rzeczywistości wysokość podatku jest przerzucona na finalnego konsumenta, dlatego też – zdaniem Wnioskodawcy – Powiatowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do wysokości podatku należnego wynikającego z wystawionych na rzecz Współwłaściciela faktur dokumentujących rozliczenie nakładów poniesionych przez Powiat w związku z realizacją przedsięwzięcia pn. (…).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. Zgodnie z tym przepisem:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Ponadto, jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle postanowień art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy:

Uwzględniając definicję działalności gospodarczej należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT tylko w sytuacji, gdy została dokonana przez podmiot o statusie podatnika, który działa w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnej czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów tej ustawy.

Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status, wynikający z art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 obowiązującej Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Rolę powiatu szczegółowo określa ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526 ze zm.).

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym:

Jak stanowi art. 4 ust. 1 pkt 19 ustawy o samorządzie powiatowym:

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie powiatowym:

Realizacja tych zadań następować może także w drodze dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu art. 7 i art. 8 ustawy (w zakresie dostaw i usług co do zasady odpłatnych). Dodać jednocześnie należy, że wykonywanie wskazanych wyżej zadań może odbywać się w dwojakim charakterze, tj. wykonywanej władzy publicznej lub w warunkach działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Z kolei, na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy:

Powyższy przepis stanowi implementację art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem, podmiot, który odsprzedaje usługę, jest uznawany za dokonującego sprzedaży w takim samym zakresie jak podmiot, który ją pierwotnie wyświadczył, konsekwencją czego jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Powołane powyżej przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Przy czym, świadczenie usług nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy bowiem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy przy tym zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z tym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało – jako usługa – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega więc opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Należy w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług należy rozumieć prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Zatem w odniesieniu do każdej płatności pieniężnej rozpatrywać należy, czy nie stanowi ona otrzymanego wynagrodzenia za jakieś świadczenia wykonane przez dany podmiot. Jeśli można zidentyfikować takie świadczenie, to wówczas otrzymaną płatność należałoby potraktować jako wynagrodzenie za usługę. W przypadku więc, gdy podmiot płacący uzyskuje korzyść z pewnego rodzaju sytuacji, zobowiązanie takie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako świadczenie usługi.

Z okoliczności sprawy wynika, że są Państwo jednostką samorządu terytorialnego; czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Są Państwo właścicielem lokalu niemieszkalnego, w którym znajduje się siedziba Poradni, będącej jednostką budżetową Powiatu. W budynku, w którym znajduje się Poradnia, mieszczą się lokale niemieszkalne przeznaczone na potrzeby Poradni oraz lokale, których właścicielem jest inny podmiot (Współwłaściciel). W roku 2022 zrealizowali Państwo zadanie inwestycyjne pn. „(…)”. Jak wskazali Państwo we wniosku, realizacja tego przedsięwzięcia z punktu widzenia Powiatu była konieczna, gdyż istniejąca wówczas infrastruktura nie zabezpieczała należycie pomieszczeń Poradni podczas opadów deszczu. W związku z tym, że Współwłaściciel nieruchomości nie poczuwał się do partycypacji w kosztach remontu, prace wykonane zostały mimo braku jego zaangażowania. Negocjacje natomiast były w toku. Ich rezultatem jest podpisane porozumienie z 27 kwietnia 2023 r. pomiędzy Powiatem a Współwłaścicielem nieruchomości, w którym uregulowano kwestię podziału kosztów całej inwestycji, przyjmując konieczność rozliczenia poniesionych przez Powiat nakładów proporcjonalnie do części współwłasności każdej ze stron. Ponadto, w uzupełnieniu do wniosku, wskazali Państwo, że wydatki związane z inwestycją Powiat ponosił we własnym imieniu, ale na rzecz wszystkich współwłaścicieli nieruchomości będącej przedmiotem inwestycji. Z tego względu zostało zawarte porozumienie dotyczące współpartycypacji w kosztach. Ustalona w drodze porozumienia kwota rozliczenia odpowiada kwocie poniesionych przez Powiat nakładów przypadających na część nieruchomości należących do Współwłaściciela. Jak Państwo wyjaśnili, porozumienie z 27 kwietnia 2023 r. pomiędzy Powiatem a Współwłaścicielem nieruchomości spełnia warunki umowy cywilno-prawnej. Faktury obciążające Współwłaściciela nieruchomości zostały wystawione 4 maja 2023 r. oraz 27 maja 2023 r. i obejmowały „Rozliczenie nakładów poczynionych przez Powiat przy realizacji przedsięwzięcia pn. (…)”, z zastosowaniem stawki 23% VAT.

Na tle tak przedstawionego opisu sprawy, Państwa wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do wysokości podatku należnego wynikającego z wystawionych na rzecz Współwłaściciela faktur rozliczeniowych.

Jak wskazano wcześniej, obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego może nastąpić jedynie na zasadach ściśle określonych przez ustawodawcę, a jedną z podstawowych, pozytywnych przesłanek jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. W art. 88 ust. 3a ustawy wskazano natomiast sytuacje, w których podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W rozpatrywanej sprawie, warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego zostały spełnione. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, Powiat jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a ponadto w związku z rozliczeniem poniesionych przez Powiat łącznych nakładów w ramach zrealizowanej inwestycji i obciążenia Współwłaściciela częścią kosztów z zastosowaniem podstawowej stawki VAT, Powiat wykorzystał nabyte usługi do czynność opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. W związku z powyższym, czynności obejmujące częściową refakturę kosztów stanowiły czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a nabyte w ramach tych czynności usługi budowlane, mają w tej części z nimi bezpośredni związek. Ponadto – z opisu sprawy jednoznacznie wynika, że faktury obciążające Współwłaściciela nieruchomości zostały wystawione 4 maja 2023 r. oraz 27 maja 2023 r. i obejmowały „Rozliczenie nakładów poczynionych przez Powiat przy realizacji przedsięwzięcia pn. (…)”, z zastosowaniem stawki 23% VAT.

Ponadto należy wskazać, że Wnioskodawca – w pierwszej kolejności – winien wyodrębnić wartość zakupów, w tym podatku naliczonego z otrzymywanych faktur dokumentujących ww. zakupy, która będzie bezpośrednio odsprzedawana w związku z istnieniem współwłasności budynku. W odniesieniu do tak wyodrębnionego podatku naliczonego Wnioskodawcy na zasadzie tzw. bezpośredniej alokacji, jako związanego wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi przysługiwać będzie prawo do odliczenia.

Podsumowując, w związku z rozliczeniem nakładów poniesionych przez Państwa w ramach realizacji przedsięwzięcia pn. „(…)”, na podstawie art. 86 ust. 1 i 2 ustawy, przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do wysokości podatku należnego wynikającego z wystawionych przez Państwa na rzecz Współwłaściciela faktur rozliczeniowych. Prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Wobec powyższego Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Wydając niniejszą interpretację oparto się w szczególności na informacjach, że: „(…) w związku z rozliczeniem poniesionych przez Powiat łącznych nakładów w ramach zrealizowanej inwestycji i obciążenia Współwłaściciela częścią kosztów z zastosowaniem podstawowej stawki VAT, Powiat wykorzystał nabyte usługi do czynność opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. W związku z powyższym, czynności obejmujące częściową refakturę kosztów stanowiły czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a nabyte w ramach tych czynności usługi budowlane, mają w tej części z nimi bezpośredni związek” oraz że „Faktury obciążające Współwłaściciela nieruchomości zostały wystawione 4 maja 2023 r. oraz 27 maja 2023 r. i obejmowały „Rozliczenie nakładów poczynionych przez Powiat przy realizacji przedsięwzięcia pn. (…)”, z zastosowaniem stawki 23% VAT”. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Końcowo należy wskazać, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego oraz we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w niniejszej interpretacji rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności ustalenia, czy odsprzedaż usług na rzecz Współwłaściciela stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT oraz kwestii prawa do odliczenia pozostałej części podatku naliczonego wykazanego na fakturze otrzymanej od wykonawcy zadania, gdyż nie sformułowano w tym zakresie pytania.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).