Obowiązek obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku naliczonego w związku z otrzymaniem rabatu pośredniego (Bonusu).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku naliczonego w związku z otrzymaniem rabatu pośredniego (Bonusu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego:

A. S.A. (dalej: „Wnioskodawca”, „Spółka”) jest podmiotem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, zarejestrowanym jako czynny podatnik VAT oraz korzystającym z pełnego prawa do odliczenia podatku naliczonego (nierozliczającego się z wykorzystaniem tzw. współczynnika sprzedaży). Podstawowym zakresem działalności Wnioskodawcy jest sprzedaż hurtowa komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania oraz podobnych towarów (dalej: „Produkty”). Na dzień składania wniosku, nabywcami towarów sprzedawanych przez Spółkę są wyłącznie podmioty prowadzące działalność gospodarczą, aczkolwiek Spółka nie może wykluczyć, że w przyszłości klientami będą również osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej.

Część Produktów (m.in.: procesory, dyski twarde, dyski SSD, serwery, karty graficzne/GPU) nabywana jest przez Wnioskodawcę od podmiotów z siedzibą w Polsce, pełniących funkcję dystrybutorów globalnych marek takich jak (…) na polski rynek (dalej: „Krajowi Dystrybutorzy”). Transakcje te realizowane są na terytorium Polski i podlegają opodatkowaniu polskim podatkiem VAT według stawki właściwej dla danego towaru. Z tego tytułu Krajowi Dystrybutorzy wystawiają na Wnioskodawcę faktury, a Spółka odlicza VAT naliczony z nich wynikający, z uwagi na fakt, że Produkty wykorzystywane są przez nią do wykonywania czynności opodatkowanych (dalsza sprzedaż Produktów).

Część Produktów nabywana jest od podmiotów mających siedzibę działalności gospodarczej poza Polską, pełniących jak wyżej funkcję dystrybutorów globalnych marek na dany region (dalej: „Zagraniczni Dystrybutorzy”). Transakcje nabycia towarów od Zagranicznych Dystrybutorów stanowią dla Spółki wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, jak również import towarów. Spółki odlicza VAT naliczony z tytułu dokonania tych transakcji, z uwagi na fakt, że Produkty wykorzystywane są przez nią do wykonywania czynności opodatkowanych (dalsza sprzedaż Produktów lub też świadczenie usług).

Produkty nabywane przez Spółkę od Krajowych lub Zagranicznych Dystrybutorów są rozprowadzane (na wcześniejszym etapie łańcucha dostaw) przez podmioty spoza Polski, będące producentami lub jednostkami odpowiedzialnymi za dystrybucję Produktów na dany region lub kontynent (dalej: „Zagraniczni Dostawcy”). Innymi słowy, Krajowi lub Zagraniczni Dystrybutorzy kupują Produkty od Zagranicznych Dostawców lub podmiotów z nimi  powiązanych, a następnie sprzedają je Spółce. Wnioskodawca nie nabywa Produktów od Zagranicznych Dostawców (stroną transakcji są dla Spółki Krajowi lub Zagraniczni Dystrybutorzy). Zagraniczni Dostawcy, według wiedzy Spółki, nie posiadają w Polsce zarejestrowanej siedziby działalności ani stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów VAT.

Pomimo braku bezpośrednich transakcji pomiędzy Wnioskodawcą z Zagranicznymi Dostawcami, Spółka uczestniczy w programach rabatowych (promocjach) wprowadzanych przez te podmioty (dalej: „Programy”). Z tytułu uczestnictwa w Programach Spółka uprawniona jest do uzyskania od Zagranicznego Dostawcy dodatkowego wynagrodzenia pieniężnego w postaci premii pieniężnej (dalej: „Bonus”). Wysokość Bonusu jest powiązana z wolumenem sprzedaży.

W przypadku spełnienia przez Wnioskodawcę warunków Programu, Zagraniczni Dostawcy wypłacają na jego rzecz Bonus będący pochodną zakupów dokonywanych u Krajowych lub Zagranicznych Dystrybutorów. Jednocześnie jednak, z uwagi na fakt, że pomiędzy Spółką a Zagranicznymi Dostawcami nie dochodzi do transakcji towarowych, w związku z którym wypłacany jest Bonus, Zagraniczni Dostawcy nie wystawiają z tego tytułu na Spółkę faktur korygujących.

Otrzymanie przez Spółkę Bonusu nie jest powiązane z obowiązkiem realizacji innych dodatkowych działań lub czynności. Jedynymi warunkami wypłaty Bonusu jest spełnienie warunków wynikających z Programu. Założenia Programu nie są identyczne i podlegają okresowym modyfikacjom. Bonusy można podzielić na te, które zgodnie z warunkami danego Programu są:

a)Należne po przekroczeniu ustalonego poziomu zakupów. Są one ustalone w określonej w warunkach promocji wysokości.

b)Należne bez względu na osiągniecie określonego wolumenu zakupów. Bonusy te są kalkulowane jako iloczyn określonej ilości sztuk zakupionego towaru w danym okresie czasu i wartości Bonusu do danej sztuki.

c)Dodatkowo niektóre porozumienia rabatowe uzależniają wystąpienie Bonusu lub uzależniają jego wysokość od przesyłania do podmiotu wypłacającego Bonus raportów o stanach magazynowych lub raportów związanych ze sprzedażą (jest to warunek Bonusu, a nie świadczenie ekwiwalentne - innymi słowy, Bonus jest wciąż powiązany z wolumenem zakupów i nie stanowi wynagrodzenia za przygotowanie i przesłanie raportów).

W trakcie trwania Programu, najczęściej to Wnioskodawca w określonych interwałach czasowych dostarcza podmiotowi wypłacającemu Bonus (lub podmiotom działającym na jego rzecz) zestawienia dotyczące wartości zakupów. Wypłacający Bonus weryfikuje te wartości i w drodze mailowej są wyjaśnianie wszelkie różnice. Po akceptacji lub po wyjaśnieniu wszelkich rozbieżności zostaje Wnioskodawcy wypłacony Bonus.

Występują również Programy, w których Wnioskodawca nie przesyła podmiotowi wypłacającemu Bonus żadnych raportów. Najprawdopodobniej podmioty wypłacające Bonus otrzymują stosowne raporty, już na etapie zakupów dokonywanych przez Wnioskodawcę od Dystrybutorów Krajowych i Zagranicznych.

Warto wskazać dodatkowo, że opisane zasady wynikają z dotychczasowej praktyki i doświadczeń Spółki. Wniosek w niniejszej sprawie dotyczy jednak także stanu przyszłego i nie można wykluczyć, że przyszłe programy bonusowe będą obejmowały nieco inne warunki przyznawania Bonusów - jednak zasadnicze reguły i fakt powiązania Bonusu z wolumenem zakupów pozostaną takie, jak opisano.

Pytania

1.Czy w związku z otrzymaniem przez Wnioskodawcę Bonusu od Zagranicznych Dostawców, będzie on zobowiązany do pomniejszenia kwot netto oraz VAT naliczonego związanego z zakupem Produktów objętych Programem od Krajowych Dystrybutorów?

2.Czy w związku z otrzymaniem przez Wnioskodawcę Bonusu od Zagranicznych Dostawców, będzie on zobowiązany do pomniejszenia kwot netto oraz VAT naliczonego związanego z zakupem Produktów objętych Programem od Zagranicznych Dystrybutorów?

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wypłacony mu przez Zagranicznych Dostawców Bonus nie będzie skutkował obowiązkiem pomniejszenia kwoty netto oraz podatku naliczonego wynikającego z zakupu od Krajowych i Zagranicznych Dystrybutorów Produktów objętych Programem. Stanowisko to dotyczy zarówno pytania nr 1, jak i pytania nr 2

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów, odpłatne świadczenie usług oraz wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju. Zasady ustalania podstawy opodatkowania dla tej czynności określa zarazem art. 29a ust. 1 oraz 30a ust. 1 ustawy o VAT, wskazując, iż podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej.

Jednocześnie art. 29a ust. 7 ustawy o VAT, wyłącza z podstawy opodatkowania kwoty: (1) stanowiące obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty; (2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży. Zarazem stosownie do art. 29a ust. 10 ww. ustawy podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się m.in. o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen.

Art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, nakazuje natomiast, w przypadkach o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1-3, obniżyć podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

Dodatkowo zgodnie z art. 30a ust. 1a ustawy o VAT, w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, gdy podstawa opodatkowania uległa obniżeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania.

Konsekwencją prawa do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego jest obowiązek pomniejszenia przez nabywcę kwoty podatku naliczonego wynikającego z takich zakupów (a w przypadku WNT również podatku należnego). Jak wynika bowiem z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT, w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego  na fakturze zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego te warunki zostały spełnione.

Podsumowując powyższe regulacje, wskazać należy, iż wypłata przez podatnika VAT premii pieniężnej lub bonusu w związku z dokonanymi wcześniej transakcjami (traktowanego jak rabat dla celów VAT – zob. poniżej wskazane orzecznictwo), pociąga za sobą określone konsekwencje na gruncie VAT dla podmiotów, pomiędzy którymi taka premia jest rozliczana. Podatnik wypłacający premię jest bowiem uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego w oparciu o art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT. Taka dodatkowa premia wypłacana po zakończeniu właściwej transakcji i funkcjonalnie z tą transakcją związana, powinna być traktowana dla celów VAT analogicznie jak opust lub obniżka ceny (zob. m.in. uchwala 7 sędziów NSA z 25 czerwca 2012 r., sygn. I FPS 2/12). Znajdujący się po drugiej stronie transakcji podmiot otrzymujący bonus jest natomiast zobowiązany do obniżenia kwot netto i podatku naliczonego wynikającego z zakupów, w związku z którymi wypłacona została mu premia (w przypadku WNT również podatku należnego).

Przedstawione powyżej konsekwencje znajdują zastosowanie zarówno w odniesieniu do premii wypłacanych pomiędzy bezpośrednimi kontrahentami (rabat bezpośredni), jak i podmiotami krajowymi, które nie uczestniczą w transakcji zakupu towarów, w związku z którą następuje wypłata bonusu (krajowy rabat pośredni).

Powyższa zasada, w ocenie Wnioskodawcy, nie znajduje jednak zastosowania w odniesieniu do Bonusu otrzymanego w związku ze spełnieniem warunków Programu. Wynika to z ich transgranicznego charakteru – jak wskazano bowiem w treści wniosku Bonus wypłacany jest Wnioskodawcy przez podmioty niemające w Polsce siedziby działalności gospodarczej – Zagranicznych Dostawców.  Wynikający natomiast z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej: „TSUE”) w sprawach C-317/94, C-300/12 oraz C-802/19 obowiązek korygowania podatku naliczonego przez beneficjenta rabatu pośredniego odnosi się wyłącznie do przypadków, w których rabat ten wypłacany jest pomiędzy niebezpośrednimi kontrahentami mającymi siedzibę w tym samym państwie. Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza również Dyrektor KIS, który w interpretacji indywidualnej z dnia 2 sierpnia 2022 r. (znak: 0114-KDIP1-2.4012.385.2022.2.JO). odnosząc się do ostatniego z ww. wyroków TSUE stwierdził, że:

„Brak możliwości korekty przez dostawcę zagranicznego podstawy opodatkowania w razie udzielenia rabatu pośredniego jego „niebezpośredniemu” kontrahentowi oznacza, że ten kontrahent będący podmiotem krajowym nie ma obowiązku obniżenia związanego z taką dostawą podatku naliczonego. Ponieważ Dostawcy Zagraniczni nie będą dokonywać korekty (obniżenia podatku należnego) - gdyż pomiędzy Spółką a Zagranicznymi Dostawcami nie dochodzi do transakcji towarowych, w związku z którymi wypłacany jest Bonus, zatem Zagraniczni Dostawcy nie wystawiają z tego tytułu na Spółkę faktur korygujących - tym samym  brak jest / będzie uzasadnienia prawnego oraz ekonomicznego dla obniżenia podatku naliczonego przez Państwa Spółkę.”

Mając na uwadze powyższe argumenty, Wnioskodawca uważa, że nie jest on zobowiązany do korygowania wartości netto oraz podatku naliczonego z tytułu otrzymanego od Zagranicznych Dostawców Bonusu związanego ze spełnieniem warunków Programu, zarówno w przypadku zakupów od Krajowych Dystrybutorów, jak i Zagranicznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie te zostały wypłacone, tzn. czy podatnik otrzymuje je w związku zachowaniem, stanowiącym usługę w rozumieniu wskazanych wyżej przepisów.

W praktyce występują sytuacje, w których premia pieniężna jest wypłacana np. z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć o określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie oraz terminowe dokonanie zapłaty przez kontrahentów. W takim przypadku, gdzie premia pieniężna jest wypłacana z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć o określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie oraz terminowe dokonanie zapłaty - takie działania kontrahentów nie wypełniają definicji świadczenia usług i wypłacenie w takiej sytuacji premii pieniężnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Osiąganie bowiem określonego pułapu obrotów z danym dostawcą oraz terminowe dokonanie zapłaty nie może być uznane za usługę w świetle art. 8 ust. 1 ustawy. Premia jest wyliczana w oparciu o osiągane obroty, lecz samo osiąganie obrotów nie stanowi usługi. Usługą nie jest również terminowe dokonanie zapłaty za dokonane zakupy.

W rozpatrywanej sprawie podstawowym zakresem działalności Państwa Spółki jest sprzedaż hurtowa komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania oraz podobnych towarów. Część Produktów (m.in. procesory, dyski twarde, dyski SSD, serwery, karty graficzne/GPU) nabywacie Państwo od podmiotów z siedzibą w Polsce (Krajowi Dystrybutorzy), jak również część Produktów nabywacie Państwo od podmiotów z siedzibą poza Polską (Zagraniczni Dystrybutorzy). Produkty nabywane przez Państwa od Krajowych lub Zagranicznych Dystrybutorów są rozprowadzane (na wcześniejszym etapie łańcucha dostaw) przez podmioty spoza Polski, będące producentami lub jednostkami odpowiedzialnymi za dystrybucję Produktów na dany region lub kontynent (Zagraniczni Dostawcy), którzy nie posiadają w Polsce zarejestrowanej siedziby działalności ani stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów VAT. Innymi słowy, Krajowi lub Zagraniczni Dystrybutorzy kupują Produkty od Zagranicznych Dostawców lub podmiotów z nimi  powiązanych, a następnie sprzedają je Państwa Spółce. Nie nabywacie Państwo Produktów od Zagranicznych Dostawców (stroną transakcji są dla Państwa Spółki Krajowi lub Zagraniczni Dystrybutorzy).

Państwa Spółka uczestniczy w programach rabatowych (promocjach) wprowadzanych przez Zagranicznych Dostawców. Z tytułu uczestnictwa w Programach Spółka uprawniona jest do uzyskania od Zagranicznego Dostawcy dodatkowego wynagrodzenia pieniężnego w postaci premii pieniężnej (Bonus), którego wysokość jest powiązana z wolumenem sprzedaży. W przypadku spełnienia przez Spółkę warunków Programu, Zagraniczni Dostawcy wypłacają Państwu Bonus będący pochodną zakupów dokonywanych u Krajowych lub Zagranicznych Dystrybutorów.

W trakcie trwania Programu, najczęściej to Państwa Spółka w określonych interwałach czasowych dostarcza podmiotowi wypłacającemu Bonus (lub podmiotom działającym na jego rzecz) zestawienia dotyczące wartości zakupów. Wypłacający Bonus weryfikuje te wartości i w drodze mailowej są wyjaśnianie wszelkie różnice. Po akceptacji lub po wyjaśnieniu wszelkich rozbieżności zostaje Spółce wypłacony Bonus.

Otrzymanie przez Spółkę Bonusu nie jest powiązane z obowiązkiem realizacji innych dodatkowych działań lub czynności, jedynymi warunkami wypłaty Bonusu jest spełnienie warunków wynikających z Programu.

Zatem otrzymywanie przez Państwa Spółkę Bonusu w zakresie dokonania określonego wolumenu zakupu Produktów objętych Programem od Krajowych lub Zagranicznych Dystrybutorów, które nie są / nie będą związane ze świadczeniem wzajemnym (Spółka bowiem nie świadczy na rzecz Zagranicznych Dostawców żadnych dodatkowych działań czy czynności), stanowi / stanowić będzie rabat pośredni.

We wniosku wskazano bowiem, że jedynym warunkiem otrzymania Bonusu jest spełnienie warunków wynikających z Programu, a które powiązane są z wolumenem zakupu Produktów dokonywanych u Krajowych lub Zagranicznych Dystrybutorów. Zatem wypłacenie Bonusu nie wiąże się z wykonywaniem jakichkolwiek świadczeń na rzecz Zagranicznych Dostawców przez Państwa Spółkę.

Tym samym otrzymany przez Państwa Bonus nie powoduje powstania obowiązku podatkowego, bowiem jego otrzymanie nie jest związane z jakąkolwiek czynnością opodatkowaną podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości sformułowane we wniosku dotyczą kwestii czy w związku z otrzymaniem Bonusu od Zagranicznych Dostawców, będziecie Państwo zobowiązani do pomniejszenia kwot netto oraz VAT naliczonego związanego z zakupem Produktów objętych Programem od Krajowych / Zagranicznych Dystrybutorów.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości należy wskazać, że stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 7 ustawy:

Stosownie do art. 29a ust. 10 ustawy:

Na podstawie art. 29a ust. 13 ustawy:

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Rzeczywisty obrót gospodarczy powinien mieć odzwierciedlenie w prowadzonej dokumentacji. Do obowiązków uczestników obrotu gospodarczego należy uwiarygodnienie dokonanych transakcji. Podatnik udzielający rabatu powinien posiadać dla celów dowodowych dokumenty świadczące o udzielonym rabacie na rzecz finalnego odbiorcy. Posiadanie takich dokumentów jest warunkiem potwierdzającym prawo do obniżenia podatku należnego po stronie sprzedawcy.

Jeżeli rabat został przyznany przez podatnika stojącego na początku łańcucha dostaw ostatecznemu odbiorcy, nie zaś przez podmioty transakcji pośrednich lub też tym podmiotom, to podmioty te nie będą mogły wystawiać lub przyjmować faktur korygujących, bowiem w transakcjach przez nie wykonywanych nie dojdzie do zmiany ceny. Nie będzie również możliwe wystawienie faktury korygującej ostatecznemu odbiorcy, ponieważ między pierwszym sprzedawcą a tym odbiorcą nie doszło do żadnej dostawy, zatem pierwszy sprzedawca nie wystawił temu odbiorcy żadnej faktury.

Jednocześnie szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że ani w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, ani też w ustawie prawodawca nie zdefiniował pojęcia „premia pieniężna”, „bonus” czy też „rabat”. Zatem celem dokonania prawidłowej kwalifikacji wypłacanych kwot w świetle przepisów o podatku od towarów i usług, należy przeprowadzić obiektywną analizę całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej transakcji, która pozwoli na ocenę skutków takiej transakcji w świetle regulacji dotyczących podatku od towarów i usług.

Należy również zauważyć, że przepisy ustawy nie definiują pojęcia „rabat” zatem, pojęcie to należy interpretować stosując przede wszystkim wykładnię językową. I tak, zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 825), „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”. Zatem, rabat polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi.

Zauważyć należy, że obniżka ceny, upust – rabat udzielony w momencie sprzedaży (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota zapłaty należna od nabywcy już go uwzględnia – dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawionej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży.

Natomiast, jeżeli obniżenie ceny/udzielenie rabatu ma miejsce po dokonaniu sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wówczas czynność ta wymaga wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartość towarów i usług, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy.

W sytuacji, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą (dostawami), to nawet, jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy. Przy czym co istotne rabat rozumieć należy, jako zniżkę od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażoną procentowo lub kwotowo.

Ponadto cytowany wyżej przepis art. 29a ust. 10 ustawy wyraźnie wskazuje, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, wartość zwrotów towarów, zwrotu całości lub części zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży (zaliczek), jeśli do sprzedaży nie doszło, wartość zwrotu kwot dotacji, subwencji i innych opłat o podobnym charakterze.

Zatem każda z tych pozycji stanowi odrębną podstawę zmniejszenia podstawy opodatkowania i każda z wymienionych wyżej czynności powoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania.

Powyższe stanowisko jest zgodne z Dyrektywą Rady 2006/112/WE, która w art. 73 oraz 90 ust. 1 określa podstawę opodatkowania, przewidując uprawnienia do jej obniżenia w przypadku każdorazowego, faktycznego zmniejszenia obrotu. Przesłanką wystarczającą dla ustalenia podstawy opodatkowania jest zaistnienie samego faktu zmniejszenia obrotu, bez konieczności wykazywania go w jeden konkretny sposób. Jednocześnie przepisy ustawy, jak i dyrektywy wyraźnie wskazują, że rzeczywiste kwoty rabatów mają być udokumentowane – podatnik powinien przedstawić dowód rzeczywistej kwoty poniesionych kosztów.

Konstrukcja podstawy opodatkowania w ustawie o podatku od towarów i usług, odpowiadająca w swej istocie konstrukcji określonej w Dyrektywie 2006/112/WE Rady, oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda bowiem transakcja podlega podatkowi od towarów i usług obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług.

Należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W ślad zatem za obniżeniem ceny transakcyjnej w formie rabatu powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku.

Zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-317/94 Elida Gibbs, stwierdzając, że podstawą opodatkowania dla producenta jako podatnika musi być kwota odpowiadająca cenie, po jakiej sprzedał on towary hurtownikom lub detalistom, pomniejszona o wartość rabatów, na podstawie których wypłacone zostało wynagrodzenie ostatecznym nabywcom towarów.

Również w sprawie C-427/98 Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec, Trybunał dopuścił możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania w wyniku udzielenia przez podatnika rabatu potransakcyjnego nie bezpośredniemu nabywcy towaru, bez konieczności wystawienia faktury korygującej.

Natomiast kwestie dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego regulują przepisy art. 86 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1-4 ustawy:

Stosownie do treści art. 86 ust. 19a ustawy:

Należy zwrócić uwagę, że kwestia tzw. rabatu pośredniego i ewentualnej korekty podstawy opodatkowania związanej z udzieleniem takiego rabatu była przedmiotem analizy dokonanej przez TSUE w wyroku z 11 marca 2021 r., sygn. C-802/19. Wyrok ten dotyczy apteki z Niderlandów (pierwszy podmiot w łańcuchu transakcji), która chciała obniżyć podstawę opodatkowania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów dokonanej na rzecz kasy chorych z Niemiec (drugi podmiot w łańcuchu transakcji) z uwagi na rabat wypłacony osobom objętym ubezpieczeniem zdrowotnym (trzeci podmiot w łańcuchu transakcji).

Podobnie bowiem jak w niniejszej sprawie konieczne jest wyjaśnienie pojęcia „łańcucha transakcji”, którego pierwszym ogniwem jest osoba przyznająca rabat (Dostawca Zagraniczny), zaś ostatnim – podmiot, który ów rabat otrzymuje (Spółka).

W wyroku z 11 marca 2021 r. w sprawie C-802/19 Trybunał wyjaśnił, że art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że apteka mająca siedzibę w jednym z państw członkowskich nie może obniżyć podstawy opodatkowania, w przypadku gdy dokonuje ona dostaw produktów leczniczych – jako dostaw wewnątrzwspólnotowych zwolnionych z podatku od wartości dodanej w tym państwie członkowskim – na rzecz kasy obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego znajdującej się w innym państwie członkowskim oraz przyznaje osobom objętym owym ubezpieczeniem rabat.

W uzasadnieniu ww. wyroku (pkt 42-47) Trybunał zwrócił uwagę, że w analizowanej sprawie, sprzedaż produktów jest przedmiotem dwóch dostaw, tj. dostawy dokonywanej przez aptekę na rzecz kasy obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego (pierwsza dostawa) i dostawy dokonywanej przez tę kasę na rzecz osób ubezpieczonych w tej kasie. TSUE wskazał, że: „(…) Z jednej strony pierwsza dostawa jest dostawą wewnątrzwspólnotową, która na podstawie art. 138 ust. 1 dyrektywy 2006/112 jest zwolniona z VAT w Niderlandach. Kasa obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba prawna ma zatem na podstawie art. 2 ust. 1 lit. b) ppkt (i) tej dyrektywy obowiązek uiszczenia VAT od odpowiadającego tej dostawie nabycia. Z drugiej strony druga dostawa dokonywana przez kasę obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na rzecz osób w niej ubezpieczonych nie jest – zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/112 – objęta zakresem stosowania VAT. Skoro zatem Firma Z nie posiada podstawy opodatkowania, która mogłaby podlegać korekcie, należy stwierdzić, że przesłanki zastosowania art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112 nie są spełnione. (…)

Z informacji zawartych w postanowieniu odsyłającym wynika ponadto, że Firma Z zamierzała – w związku z rabatem przyznanym osobom objętym obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym – skorzystać z obniżenia podstawy opodatkowania w ramach dostaw na rzecz osób ubezpieczonych prywatnie. Tymczasem, jak słusznie zauważają zarówno sąd odsyłający, jak i Komisja Europejska, na gruncie wspólnego systemu VAT wykluczone jest uwzględnienie obniżenia podstawy opodatkowania dotyczącej danej transakcji przy obliczaniu podstawy opodatkowania innej transakcji. (…) z uwagi na to, że (…) Firma Z nie posiada podstawy opodatkowania, która mogłaby podlegać korekcie, w związku z czym przesłanki zastosowania art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112 nie są spełnione, nie ma w takich okolicznościach potrzeby badania istnienia ewentualnego łańcucha transakcji w rozumieniu wyroku z dnia 24 października 1996 r., Elida Gibbs (C‑317/94, EU:C:1996:400)”.

W związku z tym, TSUE orzekł, że art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że apteka mająca siedzibę w jednym z państw członkowskich nie może obniżyć podstawy opodatkowania, w przypadku gdy dokonuje ona dostaw produktów leczniczych – jako dostaw wewnątrzwspólnotowych zwolnionych z VAT w tym państwie członkowskim – na rzecz kasy obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego znajdującej się w innym państwie członkowskim oraz przyznaje rabat osobom objętym tym ubezpieczeniem.

Mając na uwadze powyższe sprawie należy wskazać, że brak możliwości korekty przez Dostawcę zagranicznego podstawy opodatkowania w razie udzielenia rabatu pośredniego jego „niebezpośredniemu” kontrahentowi oznacza, że ten kontrahent będący podmiotem krajowym (w analizowanym przypadku Państwa Spółka) nie ma obowiązku obniżenia związanego z taką dostawą podatku naliczonego. Ponieważ Dostawcy Zagraniczni nie będą dokonywać korekty (obniżenia podatku należnego), to brak jest / nie będzie uzasadnienia prawnego oraz ekonomicznego dla obniżenia podatku naliczonego przez Państwa Spółkę.

W konsekwencji, Państwa stanowisko, że wypłacony przez Zagranicznych Dostawców Bonus nie będzie skutkował obowiązkiem pomniejszenia kwoty netto oraz podatku naliczonego wynikającego z zakupu od Krajowych / Zagranicznych Dystrybutorów Produktów objętych Programem, należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

• stanu faktycznego, który Państwo przedstawiliście i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz  
• zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawiliście i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).