Podstawa opodatkowania właściwa dla czynności, za które komornik pobiera opłaty nieegzekucyjne. - Interpretacja - 0112-KDIL1-3.4012.485.2023.2.JK

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 14 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.485.2023.2.JK

Temat interpretacji

Podstawa opodatkowania właściwa dla czynności, za które komornik pobiera opłaty nieegzekucyjne.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 października 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 21 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podstawy opodatkowania właściwej dla czynności, za które komornik pobiera opłaty nieegzekucyjne. Uzupełnił go Pan pismem z 16 listopada 2023 r. (wpływ 23 listopada 2023 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 30 listopada 2023 r. (wpływ 6 grudnia 2023 r.) i z 7 grudnia 2023 r. (wpływ 7 grudnia 2023 r.).

Opis stanu faktycznego

Komornik Sądowy zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 sierpnia 2019 r., w związku z podejmowanymi czynnościami, tzw. nieegzekucyjnymi, na podstawie art. 40-44 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz. U. z 2018 r. poz. 770 ze zm.), od 1 stycznia 2019 r. jest i będzie czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwanej dalej: uptu), wykonującym ww. czynności w ramach działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 uptu. Tym samym, pobierane przez Pana opłaty z tytułu nadmienionych powyżej czynności nieegzekucyjnych podlegają i będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podkreślił również, iż w zakresie ustalenia statusu komornika na gruncie podatku od towarów i usług z tytułu poboru opłat egzekucyjnych wydano odrębne rozstrzygnięcie w postaci interpretacji ogólnej.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, iż na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a, 30c, art. 32, art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko to, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymywanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku,

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z uzyskanej przez Pana interpretacji podatkowej wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Ponadto, przepisy art. 33 ust. 1 i 2 ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 771 ze zm.) – zwanej dalej również UKS, stanowiące, iż komornik nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej oraz że komornik nie może prowadzić działalności gospodarczej, nie mogą mieć charakteru przesądzającego, gdyż dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług, który jest podatnikiem zharmonizowanym z prawem unijnym, stosowana jest definicja wynikająca z art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, jako implementacja Dyrektywy 2006/112/WE oraz wzmocniona orzecznictwem TSUE.

Tak więc brak statusu przedsiębiorcy i brak prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu odrębnych przepisów nie może przesądzać o braku opodatkowania na gruncie podatku od towarów i usług. Zatem w świetle regulacji zawartych w ustawie o podatku od towarów i usług, w celu ustalenia statusu komorników sądowych w odniesieniu do czynności innych niż wykonywane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, jako podatników podatku od towarów i usług należy ustalić, czy wykonują oni samodzielnie działalność gospodarczą.

Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych, komornikom powierza się wymienione tam zadania, tj. wykonywanie orzeczeń sądowych, wykonywanie innych tytułów wykonawczych oraz tytułów egzekucyjnych, które podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez zaopatrywania ich w klauzulę wykonalności, wykonywanie postanowień o zabezpieczenie spadku lub sporządzenie spisu inwentarza oraz wykonywanie zadań określonych w innych ustawach.

Ponadto, zgodnie z art. 3 ust. 4 ww. ustawy, komornik wykonuje również takie zadania, jak:

-na zlecenia sądu osobiście doręcza pisma procesowe oraz inne dokumenty sądowe,

-sporządza protokół stanu faktycznego i na wniosek organizatora licytacji sprawuje urzędowy nadzór nad dobrowolnymi licytacjami.

Za wykonywanie czynności komornik pobiera opłaty.

Dyrektor Informacji Skarbowej wskazał, iż należy zwrócić uwagę, że inny jest charakter opłat egzekucyjnych pobieranych za czynności, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 UKS, a inny opłat pobieranych od pozostałych czynności.

Wysokość opłat komorniczych została określona w ustawie z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz. U. z 2018 r. poz. 770 ze zm.).

Jednocześnie, zgodnie z art. 149 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych, opłata egzekucyjna stanowi nieopodatkowaną należność budżetową o charakterze publicznoprawnym pobieraną za czynności, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2, na zasadach określonych w ustawie z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz. U. poz. 770).

Natomiast zgodnie z art. 149 ust. 2 UKS, uzyskane opłaty egzekucyjne, po potrąceniu wynagrodzenia prowizyjnego komornika, stanowią dochód budżetu państwa i podlegają przekazaniu na rachunek, o którym mowa w art. 196 ust. 1 pkt 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077 oraz z 2018 r. poz. 62), urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii, w terminie do 5 dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym zastały uzyskane.

Zgodnie z art. 283 ust. 1 UKS, przepisów 149-151 nie stosuje się do opłat egzekucyjnych prawomocnie ustalonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Natomiast z tytułu wykonywania czynności innych niż wykonywane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym pobierane są opłaty inne niż egzekucyjne.

I tak, zgodnie z art. od 40 do 44 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz. U. z 2018 r. poz. 770 ze zm.) zwanej dalej UKK, zostały wymienione opłaty stałe za podejmowane przez komornika czynności tzw. nieegzekucyjne. Z powyższego wynika, iż wykonywane powyżej czynności mają niewątpliwie charakter odpłatny, inny niż opłaty egzekucyjne. Od opłat egzekucyjnych przysługuje bowiem komornikowi wynagrodzenie prowizyjne, jak również opłaty egzekucyjne stanowią nieopodatkowaną należność budżetową o charakterze publicznoprawnym, które po potrąceniu wynagrodzenia prowizyjnego komornika, stanowią dochód budżetu państwa i podlegają przekazaniu na rachunek wskazany w ustawie o finansach publicznych. Takiego charakteru nie posiadają opłaty pobierane przez komornika. Opłaty te stanowią zatem w całości wynagrodzenie za wykonywane przez komornika czynności i nie stanowią publicznoprawnych należności budżetowych.

Dodatkowo, czynności tzw. nieegzekucyjne wykonywane są również w ramach umów cywilnoprawnych, a w zakresie wskazanym w art. 43 ust. 2 UKK, nawet wysokość opłaty ustalana jest pomiędzy komornikiem a zleceniodawcą, a zatem w sposób umowny.

Ponadto, w art. 3 ust. 1 UKS wskazano, że komornik jest organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zwrócił również uwagę na art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym świadczeniem usług podlegających opodatkowaniu jest również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Tym samym, wykonywanie przez komornika czynności czy to z nakazu organu władzy, czy z mocy prawa, nie przesądza o ich wyłączeniu z opodatkowania podatkiem VAT. Ponadto, czynności tzw. nieegzekucyjne wykonywane są również na podstawie umów ze zlecającymi. Tak więc fakt konieczności przyjęcia zlecenia, nie wyklucza, że komornik działa w tym zakresie jako podatnik podatku VAT.

Mając zatem na uwadze całokształt okoliczności sprawy, z uzyskanej przez Pana interpretacji podatkowej wynika, iż opłaty za czynności nieegzekucyjne UKS, w szczególności z uwagi na ich charakter, objęte zakresem wniosku, wykonywane przez Wnioskodawcę jako komornika sądowego na podstawie obowiązującej od 1 stycznia 2019 r. ustawy o komornikach sądowych, pobrane po 1 stycznia 2019 r., stanowią zapłatę za czynności realizowane w ramach działalności usługowej, mieszczącej się w definicji działalności gospodarczej określonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Opłaty te, jak już wskazano wyżej, nie mają charakteru publicznoprawnego. Zgodnie z art. 149 UKS, obowiązującym od 1 stycznia 2019 r., charakter ten mają wyłącznie opłaty egzekucyjne pobrane za czynności, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 UKS. Tym samym, w zakresie czynności nieegzekucyjnych UKS, nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy, bowiem w przypadku czynności nieegzekucyjnych UKS, komornik nie działa i nie będzie działał w charakterze organu władzy publicznej. Z kolei, z regulacji powołanej wyżej ustawy o kosztach komorniczych wynika, że realizacja przez komorników czynności niebędących czynnościami egzekucyjnymi, jest odpłatna, a odpłatność ma formę opłaty stałej wynoszącej od 40,00 do 1000,00 zł, bądź też opłaty określonej umownie przez strony w przypadku, o którym mowa w art. 43 ust. 2 UKK.

Należy zatem wskazać, iż komornik sądowy dokonując czynności tzw. nieegzekucyjnych pobiera opłatę w odpowiedniej wysokości, a tym samym otrzymuje wynagrodzenie za podejmowane przez niego czynności, co oznacza, że w analizowanym przypadku mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku i usług.

W związku z powyższym, ponownie chciałby Pan wskazać, iż zgodnie z uzyskaną przez Pana interpretacją indywidualną, w związku z podejmowanymi czynnościami tzw. nieegzekucyjnymi, od 1 stycznia 2019 r. jest Pan i będzie podatnikiem podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwanej dalej: uptu), wykonującym ww. czynności w ramach działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 uptu.

Tym samym, pobierane przez Pana opłaty z tytułu czynności nieegzekucyjnych podlegają i będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i stanowią one podstawę opodatkowania tym podatkiem. W związku z czym obliczając podatek VAT od opłat wynikających z art. 40-44 UKK, należy kierować się poniższym schematem:

wartość netto opłata stała z art. 40-44 UKK + 23% opłaty stałej = wartość brutto jako podstawa opodatkowania.

Pytanie

Czy wykonując czynności tzw. nieegzekucyjne z art. 40-44 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz. U. z 2018 r. poz. 770 ze zm.), Komornik Sądowy powinien doliczać podatek VAT do podstawy opodatkowania, którą są opłaty z powyżej wymienionych artykułów stanowiących jego wynagrodzenie?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, Komornik Sądowy w zakresie wykonywanych czynności tzw. nieegzekucyjnych z art. 40-44 ustawy o kosztach komorniczych powinien powiększać podstawę opodatkowania, czyli opłaty za czynności wymienione w powyższych artykułach (wynagrodzenie komornika) o podatek VAT, w konsekwencji czego jest on ponoszony przez konsumenta, czyli wnioskodawcę danej czynności, zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami, normami prawa unijnego i krajowego, a przede wszystkim, zasadą neutralności podatku VAT (obrotowego) dla podatnika VAT.

Jak wskazał Pan powyżej, bardzo istotną cechą podatku od towarów i usług jest jego neutralność. Niekiedy w powiązaniu z zasadą neutralności podatku wskazuje się na – wynikającą z niej – zasadę faktycznego opodatkowania konsumpcji. Zgodnie z powyższymi cechami podatek od wartości dodanej powinien obciążać jedynie konsumpcję. Nie powinien on natomiast być faktycznym ciężarem dla podatników. Podatek ten powinien być zatem neutralny dla przedsiębiorców, obciążać zaś wyłącznie konsumentów.

Neutralność podatku VAT oznacza konieczność zapewnienia takiego funkcjonowania systemu podatku od wartości dodanej, aby jego ciężar w całości ponoszony był przez ostatecznego konsumenta. Taki sposób pojmowania neutralności podatku VAT akcentuje się także w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE. W uzasadnieniu wyroku z 7 listopada 2013 r. (C-249/12 Corina-Hrisi Tulica i in., LEX nr 1383201) w sprawie, która także dotyczyła określenia, czy dane wynagrodzenie, jeśli nie sprecyzowano tego w ramach stosunku prawnego, jest kwotą netto, czy brutto, zauważono m.in.: Zgodnie z zasadą ogólną ustanowioną w art. 73 dyrektywy VAT, podstawę opodatkowania odpłatnych dostaw towarów lub świadczenia usług stanowi świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane z tego tytułu przez podatnika. Owo świadczenie wzajemne jest zatem wartością subiektywną, czyli rzeczywiście otrzymaną, a nie wartością oszacowaną według kryteriów obiektywnych. Zasada ta powinna być zastosowana zgodnie z podstawową zasadą rzeczonej dyrektywy, według której system VAT zmierza do obciążenia podatkiem jedynie końcowego konsumenta.

Ponadto, w pełni podziela Pan stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który w uzyskanej przez Pana interpretacji indywidualnej z 22 sierpnia 2019 r., wskazał, iż podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

W związku z powyższym, przysługującym komornikowi wynagrodzeniem, za wykonywanie czynności tzw. nieegzekucyjnych z art. 40-44 ustawy o kosztach komorniczych, są opłaty zawarte w powyższych przepisach, a obliczając podatek VAT w tym przypadku należy kierować się poniższym schematem:

wartość netto opłata stała z art. 40-44 UKK + 23% opłaty stałej = wartość brutto jako podstawa opodatkowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy wyjaśnić, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot działający w charakterze podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z treści złożonego wniosku wynika, że w związku z podejmowanymi czynnościami, tzw. nieegzekucyjnymi, na podstawie art. 40-44 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych jest i będzie czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, wykonującym ww. czynności w ramach działalności gospodarczej. Tym samym, pobierane przez Pana opłaty z tytułu nadmienionych powyżej czynności nieegzekucyjnych podlegają i będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Opłaty te stanowią w całości wynagrodzenie za wykonywanie przez komornika czynności i nie stanowią publicznoprawnych należności budżetowych.

Dodatkowo, czynności tzw. nieegzekucyjne wykonywane są również w ramach umów cywilnoprawnych, a w zakresie wskazanym w art. 43 ust. 2 UKK, nawet wysokość opłaty ustalana jest pomiędzy komornikiem a zleceniodawcą, a zatem w sposób umowny.

Pana wątpliwości w analizowanej spawie dotyczą wskazania, czy wykonując czynności tzw. nieegzekucyjne z art. 40-44 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych powinien Pan doliczać podatek VAT do podstawy opodatkowania, którą są opłaty z powyżej wymienionych artykułów stanowiących Pana wynagrodzenie.

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Stosownie do art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Natomiast wg art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Jak stanowi art. 29a ust. 10 ustawy:

Podstawę opodatkowania obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Z powyższych przepisów wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie przewidział szczególnego uregulowania w zakresie podstawy opodatkowania w odniesieniu do usług komorników sądowych.

Przepisy art. 29a ust. 1 i ust. 6 pkt 1 stanowią implementację odpowiednio art. 73 i art. 78 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 str. 1 ze zm. dalej jako „Dyrektywa 2006/112/WE Rady”).

Zgodnie z art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

W myśl natomiast art. 78 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:

a)podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego VAT;

b)koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Do celów akapitu pierwszego lit. b), państwa członkowskie mogą uznać koszty objęte odrębną umową za koszty dodatkowe.

Przepis ten określa, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania. Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

Według art. 40 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1691 ze zm.):

Opłata stała od wniosku o:

a)wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu spadku,

b)sporządzenie spisu inwentarza

-wynosi 400 złotych.

W myśl art. 41 ustawy o kosztach komorniczych:

1.Opłata stała od zlecenia sądu albo wniosku powoda o bezpośrednie i osobiste doręczenie pism w sposób przewidziany w art. 3 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 590 i 614) wynosi 60 złotych. Opłatę pobiera się za doręczenie na jeden adres oznaczonego pisma w sprawie, niezależnie od liczby adresatów tego pisma tam zamieszkałych i liczby podjętych prób doręczenia.

2.Opłata stała od wniosku o podjęcie czynności zmierzających do ustalenia aktualnego adresu zamieszkania adresata, o których mowa w art. 3 ust. 4 pkt 1a ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych, wynosi 40 złotych.

3.Opłatę, o której mowa w ust. 2, komornik pobiera także w przypadku ustalenia aktualnego adresu zamieszkania w sposób przewidziany w art. 3a ust. 1b ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych. Przepisu art. 22 ust. 1 nie stosuje się.

Stosownie do art. 42 ustawy o kosztach komorniczych:

Opłata stała za sporządzenie protokołu stanu faktycznego wynosi 400 złotych.

W myśl art. 43 ustawy o kosztach komorniczych:

1.Opłata stała od wniosku o przeprowadzenie licytacji na zlecenie zastawnika przedmiotu zastawu rejestrowego wynosi 1000 złotych.

2.Wysokość opłaty za przeprowadzenie dobrowolnej licytacji publicznej ustala komornik z wnioskodawcą.

Natomiast zgodnie z art. 44 ustawy o kosztach komorniczych:

Opłata stała za poszukiwanie majątku dłużnika na zlecenie wierzyciela, o którym mowa w art. 8012 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, wynosi 100 złotych.

Z powyższego wynika, że wykonywane przez komornika czynności mają niewątpliwie charakter odpłatny.

Jednocześnie należy wskazać, że charakter tych opłat ma istotne znaczenie, bowiem w przypadku czynności wykonywanych przez komornika, za które pobiera opłaty egzekucyjne, wykonywane czynności skutkują powstaniem niepodatkowej należności budżetowej o charakterze publicznoprawnym. Jednocześnie opłaty te, po potrąceniu wynagrodzenia prowizyjnego komornika, stanowią dochód budżetu państwa. Jednocześnie komornik przekazuje należne mu wynagrodzenie prowizyjne na odrębny rachunek bankowy służący pokryciu kosztów działalności egzekucyjnej, najpóźniej w terminie, o którym mowa w art. 149 ust. 2.

Takich skutków nie wywołuje natomiast wykonywanie przez komornika czynności tzw. nieegzekucyjnych, gdyż opłaty pobierane za te czynności nie mają charakteru niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym i sposób ich obliczania jest inny.

Ponadto czynności tzw. nieegzekucyjne wykonywane są również w ramach umów cywilnoprawnych, a w zakresie wskazanym w art. 43 ust. 2 ustawy o kosztach komorniczych, nawet wysokość opłaty ustalana jest pomiędzy komornikiem a zleceniodawcą, a zatem w sposób umowny.

Tym samym, wykonywane przez komorników czynności tzw. nieegzekucyjnych należy uznać za świadczenie usług za wynagrodzeniem, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wskazują, że podstawą opodatkowania jest wszystko co stanowi zapłatę z tytułu sprzedaży, pomniejszone o podatek należny, i nie ma znaczenia, że podatnik w danej chwili sprzedaje towar, bądź usługę, za cenę znacznie niższą. To, czy otrzymana przez podatnika zapłata pokrywa jedynie koszty dostarczonych towarów lub wyświadczonych usług, czy też zapewnia podatnikowi zysk, pozostaje bez znaczenia dla potrzeb określenia podstawy opodatkowania w świetle regulacji dotyczących podatku.

W rozpatrywanej sprawie należy zwrócić uwagę na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako „TSUE”). Dotyczy to w szczególności tez wynikających z wyroku z 7 listopada 2013 r. w sprawach połączonych Corina-Hrisi Tulică przeciwko Agenţia Naţională de Administrare Fiscală – Direcţia Generală de Soluţionare a Contestaţiilor (C-249/12) i Călin Ion Plavoşin przeciwko Direcţia Generală a Finanţelor Publice Timiş – Serviciul Soluţionare Contestaţii i Activitatea de Inspecţie Fiscală – Serviciul de Inspecţie Fiscală Timiş (C-250/12). TSUE stwierdził w tym wyroku, że przepisy unijne należy interpretować w ten sposób, że jeżeli cena towaru została ustalona przez strony bez żadnej wzmianki dotyczącej podatku od wartości dodanej, a dostawcą tego towaru jest podatnik, ustalona cena, w przypadku gdy dostawca nie może odzyskać od nabywcy podatku od wartości dodanej, którego żąda organ podatkowy, powinna być uznana za cenę obejmującą już podatek od wartości dodanej.

Zatem w przypadku usług świadczonych przez komorników sądowych, dla których są oni podatnikami, podstawą opodatkowania będą wszelkie kwoty (wynagrodzenie) otrzymane w zamian za świadczone usługi – w tym również opłaty nieegzekucyjne – pomniejszone o kwotę podatku.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz cytowane regulacje z zakresu podatku od towarów i usług stwierdzić należy, że podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności tzw. nieegzekucyjnych powinna być opłata nieegzekucyjna pobierana przez Pana pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota wynagrodzenia otrzymanego za wyświadczone usługi zawiera więc już podatek należny. W konsekwencji, aby ustalić podstawę opodatkowania powinien Pan od otrzymanej kwoty odjąć wartość podatku należnego obliczonego metodą „w stu”.

Podsumowując, wykonując czynności tzw. nieegzekucyjne z art. 40-44 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych, nie powinien Pan doliczać podatku VAT do opłaty z powyżej wymienionych artykułów stanowiących Pana wynagrodzenie, lecz powinien Pan od otrzymanej kwoty odjąć wartość podatku należnego obliczonego metodą „w stu”.

Tym samym Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).