Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów/usług w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że stanowisko Państwa Instytutu w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 października 2023 r. wpłynął wniosek Państwa Instytutu z 11 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów/usług w związku z realizacją projektu pn. „...”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Instytut ... (dalej: Wnioskodawca lub Instytut) jest instytutem badawczym, funkcjonującym na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (tekst jedn. Dz.U. z 2017 poz. 1158, z późn. zm.). Wnioskodawca posiada osobowość prawną. Zgodnie z przepisami ustawy o instytutach badawczych, do podstawowej działalności Instytutu należy prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych, przystosowywanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych do potrzeb praktyki oraz ich wdrażanie. W związku z prowadzoną działalnością podstawową Instytut może upowszechniać wyniki badań naukowych i prac rozwojowych.

Program badawczy Instytutu obejmuje wszystkie zagadnienia związane z (...).

Instytut może prowadzić działalność gospodarczą w zakresie określonym w statucie. Działalność gospodarcza jest wyodrębniona pod względem finansowym i rachunkowym z działalności statutowej Instytutu.

Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Instytut uczestniczy w projekcie „...”. Projekt ma na celu zbadanie (...).

Projekt ma charakter międzynarodowy i jest realizowany w partnerstwie ... podmiotów z Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii: instytucji naukowych, uczelni oraz podmiotów rolniczych. Grupa występuje jedynie jako forma współpracy na potrzeby Projektu. Poprzez jej zawiązanie nie jest tworzony odrębny podmiot ani spółka.

Liderem (koordynatorem) konsorcjum jest Wnioskodawca. Projekt realizowany jest na zasadach określonych dla międzynarodowego programu ....

Ogólnie ujmując prace badawcze w ramach Projektu będą podzielone na 5 pakietów roboczych (Work Packages - WP): (...).

Poszczególne czynności w ramach pakietów są szczegółowo podzielone na uczestników partnerstwa. Ogólnie ujmując, grupa dąży do rozwoju wiedzy.

Zarówno Lider, jak i pozostali członkowie partnerstwa, będą uczestniczyć w rozpowszechnianiu wniosków z wyników badań.

Każdy partner, w tym także Lider finansowany jest w całości przez rodzimą, właściwą dla kraju pochodzenia, agencję finansującą (w Polsce przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju - NCBiR). Tym samym, w związku z realizacją projektu żaden partner nie będzie przekazywać na rzecz Lidera wkładów własnych w formie środków pieniężnych.

Po rekomendowaniu Komisji Europejskiej projektu do dofinansowania, każdy z partnerów konsorcjum złoży(ł) krajowy wniosek o dofinansowanie do właściwej Agencji Narodowej. Wniosek o dofinansowanie Wnioskodawcy jako podmiotu z Polski zostanie złożony do NCBiR. NCBiR po podpisaniu umowy o dofinansowanie będzie przekazywał płatności zaliczkowe zgodnie z zaplanowanym w umowie harmonogramem płatności.

Faktury dokumentujące nabycie towarów i usług związanych z realizacją Projektu, w części realizowanej przez Wnioskodawcę, będą wystawiane na Wnioskodawcę.

Instytut przy realizacji Projektu nabywać będzie towary i usługi takie jak: usługa teledetekcji, automatyczne systemy monitorowania ..., pułapki, narzędzia i drobny sprzęt do pobierania prób ..., materiału roślinnego, narzędzia i drobny sprzęt laboratoryjny, szkło i plastiki laboratoryjne, usługa identyfikacji ..., odczynniki chemiczne, narzędzia i drobny sprzęt laboratoryjny, szkło i plastiki laboratoryjne, odzież ochronna do prac laboratoryjnych i polowych, środki związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, drobny sprzęt polowy, materiały eksploatacyjne, części zamienne i zużywalne, usługi serwisowe oraz ponosić koszty napraw sprzętu laboratoryjnego, koszty promocji projektu (organizacji warsztatów z producentami, strona internetowa, wideo, media, itp.), koszty publikacji wyników projektu w różnych czasopismach naukowych oraz prezentacji na konferencjach krajowych i międzynarodowych, koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych.

Przeprowadzenie Projektu zależy od otrzymania dofinansowania. Instytut nie realizowałaby Projektu w przypadku braku dofinansowania.

Każdy z uczestników partnerstwa otrzymuje dofinansowanie na swoje działania. Instytut nie odpowiada za działania pozostałych uczestników Projektu.

Każdy z partnerów Projektu, wykonuje przyjęte na siebie zadania i ponosi pełną odpowiedzialność za ich realizację. Każdy z partnerów ponosi koszty kwalifikowalne w zależności od przypisanego zadania we własnym imieniu.

Instytut nie planuje wykorzystywania wyników Projektu w sposób komercyjny. Możliwe jest wykorzystanie wyników realizacji Projektu do dalszych badań naukowych. Wiedza o Projekcie będzie upowszechniana w sposób nieodpłatny. Instytut nie będzie świadczył odpłatnie usług, ani nie będzie dokonywał odpłatnej dostawy towarów w ramach projektu, ani po jego zakończeniu.

W ramach Projektu, Instytut nie będzie wykorzystywał zakupionych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych. Podobnie będzie po zakończeniu Projektu.

Z perspektywy Instytutu, wyniki realizacji Projektu to upowszechnianie zdobytej wiedzy. Wiedza uzyskiwana w Projekcie ma w założeniu być udostępniana publicznie (w sposób nieodpłatny).

Utwory, które będą wynikiem projektu są własnością Strony, która je wytworzyła. W przypadku, gdy utwory są generowane w wyniku prac prowadzonych wspólnie przez dwie lub więcej Stron i nie jest możliwe oddzielenie takiego wspólnego wynalazku, projektu lub pracy dla celów ubiegania się, uzyskania i/lub utrzymania odpowiedniej ochrony patentowej lub innego prawa własności intelektualnej, Strony posiadają współwłasność tej pracy. Współwłaściciele, w terminie sześciu miesięcy od daty uzyskania takich wspólnych utworów, zawrą pisemną odrębną umowę współwłasności, dotyczącą, między innymi, podziału praw własności oraz warunków wykonywania, ochrony, rozpowszechniania, podziału kosztów związanych z wykonaniem i eksploatacją takich współwłasnych utworów, w zależności od przypadku.

Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do korzystania ze stanowiących jego współwłasność utworów w ramach działalności niekomercyjnej, na zasadach nieodpłatnych i bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody drugiego współwłaściciela (współwłaścicieli) oraz każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do korzystania w inny sposób ze stanowiących współwłasność utworów oraz do udzielania niewyłącznych licencji osobom trzecim (bez prawa do udzielania sublicencji), o ile pozostali współwłaściciele wyrażą na to zgodę.

Komisja Europejska ma prawo do wykorzystywania wyników projektu w swoich działaniach komunikacyjnych.

Wyniki realizacji projektu w formie danych naukowych wykorzystane będą do opracowania: publikacji do czasopism naukowych, artykułów popularnych do prasy branżowej, doniesień i posterów na konferencjach naukowych, materiałów upowszechnieniowych w formie ulotek i broszur oraz poradników i metodyki. Wnioskodawca nie otrzymuje jakiegokolwiek wynagrodzenia za te działania. Wiedza zawarta w powyższych publikacjach będzie upowszechniana nieodpłatnie.

Docelowymi faktycznymi beneficjentami wyników prac badawczych są rolnicy, producenci działający w sektorze rolniczym, związki rolnicze, doradcy, przedsiębiorstwa rolno-spożywcze, decydenci polityczni, ministerstwa, społeczność naukowa.

Nieodpłatne rozpowszechnianie wyników (wiedzy) stanowić będzie przejaw działalności statutowej Wnioskodawcy - niebędącej działalnością gospodarczą.

Ponoszone przez Instytut wydatki, związane z realizacją Projektu, nie będą służyły sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT, a efekty operacji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Pochodzące od NCBiR środki (dofinansowanie) będą przeznczone na realizacje zadań Instytutu w ramach Projektu i nie mogą być wydatkowane na inne cele.

Pytanie

Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaki wynika z faktur dokumentujących nabycie towarów/usług w toku realizacji Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie przysługuje mu prawo do odliczenia kwot podatku naliczonego wynikających z otrzymanych faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację Projektu.

W świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dokonanie odliczenia warunkowane jest więc istnieniem związku pomiędzy danym zakupem, a sprzedażą opodatkowaną.

Należy zatem ustalić, czy zakupy finansowane ze środków Projektu mają być wykorzystane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, a więc zasadniczo do odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług.

Powyższa zasada wyklucza skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w przypadku zakupów wykorzystywanych do wykonywania czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko podatnikom, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Stosownie do tego przepisu podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT przez działalność gospodarczą rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zaznaczyć należy, że status podatnika VAT powinien być weryfikowany w odniesieniu do każdej wykonywanej przez dany podmiot czynności z osobna. Jak wynika bowiem z art. 2 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE, opodatkowaniu podlegają, z zasady wyłącznie czynności wykonywane przez podatnika VAT działającego w takim charakterze. Regulacja ta daje podstawy do wyciągnięcia wniosku, że ten sam podmiot część czynności może dokonywać jako podatnik VAT, a w części nie działając w takim charakterze. Okoliczność ta została podkreślona w orzecznictwie TSUE, przykładowo w wyroku z 4.10.1995r., C-291/92.

Poza działalnością gospodarczą Instytut wykonuje także działalność niegospodarczą, w ramach której, w szczególności, przeprowadza badania naukowe.

W odniesieniu do konkretnego Projektu podstawowe znaczenie na fakt, że czynności badawcze Instytutu nie są związane z odpłatnym świadczeniem usług; nie mają prowadzić do odpłatnego świadczenia usług w przyszłości; wyniki natomiast będą upowszechniane nieodpłatnie.

Z perspektywy Instytutu, udział w Projekcie wpisuje się natomiast w upowszechnianie wiedzy - poprzez przekazywanie rezultatów operacji do publicznej wiadomości.

Z samej istoty nie występują tutaj określone (wybrane) podmioty, do których kierowana jest wiedza. W konsekwencji, trzeba uznać, że działania Wnioskodawcy nie będą miały wyodrębnionych beneficjentów tj. podmiotów, które można byłoby uznać za odbiorców.

Z powyższego wynika, że sposób działania Instytutu w ramach konkretnego Projektu mieści się w ramach nieodpłatnej działalności statutowej - upowszechniania wiedzy; niestanowiącej działalności gospodarczej.

W rezultacie, Instytut w związku z Projektem nie będzie świadczył odpłatnej dostawy towarów, ani odpłatnego świadczenia usług tj. wyniki badań nie będą odsprzedawane. W konsekwencji, zakupy finansowane ze środków Projektu nie wykazują związku z działalnością opodatkowaną. Nieodpłatne upowszechnianie wyników badań należy do czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W związku z tym, Instytutowi nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji Projektu.

W zakończeniu warto zauważyć, że identyczne stanowisko zostało wyrażone w interpretacjach prawa podatkowego wydatnych w sytuacjach zbliżonych do rozpatrywanej: interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15.12.2021 r., znak: 0113-KDIPT1-1.4012.754.2021.2.JK, interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13.12.2021 r. znak: 0113-KDIPT1-3.4012.868.2021.1.MJ oraz interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12.07.2023 r., znak: 0113-KDIPT1-2.4012.396.2023.1.JS.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwa Instytut przedstawił we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z2023 r. poz. 1570 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 ustawy:

Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi:

Na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ww. ustawy:

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

W tym miejscu wskazać należy, że konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym, ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.) w ramach tzw. swobody umów.

W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcjum podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (lider konsorcjum). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez lidera konsorcjum.

Konsorcjum, w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego, nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Oznacza to, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ - jak Państwo wskazali - ponoszone przez Instytut wydatki, związane z realizacją Projektu, nie będą służyły sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT, a efekty operacji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. W związku z powyższym, Państwa Instytut nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone z tytułu realizacji ww. Projektu. Tym samym Państwa Instytutowi z tego tytułu nie przysługuje prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Reasumując, Państwa Instytutowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów/usług w związku z realizacją Projektu pn. „...”, ponieważ efekty Projektu nie będą wykorzystywane przez Państwa Instytut do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który przedstawił Państwa Instytut i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji wskazuję, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Państwa Instytutu będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i Państwa Instytut zastosuje się do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383).