Interpretacja indywidualna z dnia 13 grudnia 2023 r., Szef Krajowej Administracji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.538.2023.4.DS
Temat interpretacji
Brak podlegania opodatkowaniu udostępnienia kapitału do przeprowadzenia inwestycji budowlanej, w związku z którym przysługuje udział w wypracowanym zysku i udokumentowanie ww. czynności.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku podlegania opodatkowaniu udostępniania kapitału do przeprowadzenia inwestycji budowlanej, w związku z którym będzie przysługiwać udział w wypracowanym zysku i sposobu dokumentowania ww. czynności (pytanie oznaczone we wniosku nr 5) oraz podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 grudnia 2023 r. (wpływ 4 grudnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Spółka A Sp. z o.o. wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: (…) (dalej: „Wnioskodawca” lub ”Spółka”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Wnioskodawca ma nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t. jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 z późn. zm., dalej: u.p.d.o.p.). Spółka nie posiada relacji handlowych z krajami stosującymi szkodliwą konkurencję podatkową w rozumieniu przepisów o cenach transferowych.
Główny przedmiot działalności gospodarczej Wnioskodawcy to wykończanie wyrobów włókienniczych (PKD: 13.301).
Wspólnikami Spółki są dwie osoby fizyczne:
-(…) (udział w kapitale spółki – 50%),
-(…) (udział w kapitale spółki – 50%).
Spółka aktualnie opodatkowana jest w reżimie ryczałtu od dochodów spółek, uregulowanym w rozdziale 6b u.p.d.o.p. W ocenie Wnioskodawcy, na dzień składania rozpatrywanego wniosku Spółka spełnia wszystkie warunki umożliwiające korzystanie z tej formy opodatkowania.
W najbliższej perspektywie Wnioskodawca zamierza nawiązać z inną spółką umowę wspólnego przedsięwzięcia. Spółką tą jest B Sp. z o.o. (KRS: (…)).
Wspólnikami tej Spółki są trzy osoby fizyczne:
-(…) (udział w kapitale spółki – 33,(3)%),
-(…) (udział w kapitale spółki – 33,(3)%),
-(…) (udział w kapitale spółki – 33,(3)%).
Przedmiotem tej umowy miałaby być realizacja inwestycji budowlanej, polegającej na zakupie gruntu, wzniesieniu na nim nieruchomości mieszkalnych i ich sprzedaży. Będzie to zatem przedsięwzięcie mieszczące się w zasadniczym przedmiocie działalności Spółki B Sp. z o.o., którym są wg KRS roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych (PKD: 41.20.Z). Poszczególni uczestnicy umowy wspólnego przedsięwzięcia mieliby w nim uczestniczyć w zakresie:
-Spółka A Sp. z o.o. miałaby zapewnić zasadniczą część finansowania wymaganego do nabycia gruntu, materiałów budowlanych oraz usług specjalistycznych, których wykonanie będzie leżało poza sferą możliwości techniczno-organizacyjnych Spółki B Sp. z o.o.,
-Spółka B Sp. z o.o. miałaby zapewnić pewną (istotnie niższą, aniżeli drugiego uczestnika przedsięwzięcia) część finansowania wymaganego do nabycia gruntu, materiałów budowlanych oraz usług specjalistycznych, których wykonanie będzie leżało poza sferą jej możliwości techniczno-organizacyjnych, a nadto miałaby zapewnić koordynację realizacji poszczególnych etapów inwestycji, albowiem posiada w tym zakresie wiedzę i doświadczenie, szczególnie znajdujące swoje źródło w osobie wspólnika, który nie jest w niniejszej sprawie jednocześnie wspólnikiem w drugiej spółce.
Zasadniczo zawarta umowa miałaby mieć charakter umowy nienazwanej, w praktyce występującej często pod pojęciem umowy spółki cichej. W tak ukształtowanym stanie faktycznym Spółka A Sp. z o.o. występować by miała w roli wspólnika cichego, natomiast Spółka B Sp. z o.o. występować by miała w roli wspólnika jawnego. Taki podział ról wymuszony jest koniecznością zapewnienia odpowiedniego poziomu wiarygodności rynkowej jednostki realizującej inwestycję budowlaną, występującej w charakterze dewelopera, bo oto spółka niewyspecjalizowana w zakresie realizacji inwestycji budowlanych i nawet nie posiadająca we wpisie do KRS działalności związanej z budownictwem, może być postrzegana jako jednostka wzbudzająca istotnie niższy poziom zaufania potencjalnych nabywców, co może wiązać się z podwyższonym poziomem trudności w sprzedaży wzniesionych nieruchomości mieszkalnych.
Zawarcie umowy nie spowoduje powstania nowego podmiotu (spółka cicha, jako stosunek o charakterze cywilnoprawnym, nie będzie posiadała podmiotowości prawnej). Zgodnie z treścią umowy strony zobowiązane będą do wniesienia określonych wkładów na poczet wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego, opisanych w sposób ogólnikowy powyżej. W związku z zawartą umową spółki cichej, czy też umową wspólnego przedsięwzięcia, każda ze stron uzyska przypadający na nią udział kapitałowy w przedsięwzięciu realizowanym na podstawie umowy, który to udział będzie stanowił podstawę do określenia ich praw do udziału w zyskach z tego przedsięwzięcia. Zyski z działalności prowadzonej na podstawie umowy będą podlegały podziałowi pomiędzy wspólnika jawnego i cichego, proporcjonalnie do ich prawa do udziału w zysku wypracowanym w ramach wspólnego przedsięwzięcia.
Zawarta umowa nie będzie stanowiła umowy spółki cywilnej w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego. Nie będzie też miała charakteru umowy spółki prawa handlowego w rozumieniu przepisów Kodeksu spółek handlowych, ani też innej umowy nazwanej na gruncie prawa polskiego.
Wspólnik cichy przystępujący do wspólnego przedsięwzięcia uzyska udział w potencjalnych zyskach przedsiębiorstwa wspólnika jawnego, wykorzystywanego w ramach realizacji umowy spółki cichej, ale nie będzie ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek zobowiązania przedsiębiorstwa wspólnika jawnego. Umowa zostanie zawarta na czas nieokreślony i może zostać wypowiedziana przez każdą ze stron na warunkach przewidzianych w umowie, a jej przedmiotem mogą być kolejne przedsięwzięcia budowlane, których realizacji strony umowy zdecydują się podjąć. Uczestnictwo w przedsięwzięciu Spółki A Sp. z o.o. polegało będzie na przekazaniu określonej w umowie wspólnego przedsięwzięcia kwoty środków finansowych, jednorazowo lub w transzach, na rachunek bankowy spółki B Sp. z o.o. Po zamknięciu całości lub części inwestycji, rozumianego jako sprzedaż lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego, Spółka B Sp. z o.o. przekaże na rachunek bankowy Wnioskodawcy całość lub proporcjonalną część (w razie zamknięcia części inwestycji) środków przekazanych na realizację inwestycji budowlanej wraz z odpowiednią częścią zysku przypadającego na zaangażowanie Spółki A Sp. z o.o. w przedsięwzięcie. Zysk ten kalkulowany będzie na warunkach rynkowych, tj. ukształtowany zostanie w taki sposób, w jaki dokonałyby tego pomiędzy sobą dwie niepowiązane jednostki, w szczególności nie zaistnieje sytuacja, w której mogłoby dojść do nieuzasadnionego faworyzowania którejkolwiek ze spółek w procesie ustalania udziału w zysku, przy uwzględnieniu tego jakie i w jakim wymiarze poszczególni uczestnicy spółki zaangażowali środki.
Spółka B Sp. z o.o. nie podlega opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, jakkolwiek jednak nie można wykluczyć, że w przyszłości zdecyduje się na wybór opodatkowania w tej formie.
Zawarta pomiędzy spółkami umowa przewidywała będzie, że Wnioskodawca nie uczestniczy w stratach Spółki B Sp. z o.o.
Wspólnicy Spółki objęci są nieograniczonym obowiązkiem podatkowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1-1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz.U. z 2022r., poz. 2647 z późn. zm.; dalej: u.p.d.o.f.).
Spółka jest małym podatnikiem w rozumieniu art. 4a pkt 10) u.p.d.o.p.
Rokiem podatkowym Spółki jest rok kalendarzowy.
Wspólnicy planują dokonać w trakcie roku 2023 wypłaty zaliczki na poczet dywidendy. W tym celu zostanie podjęta stosowna uchwała. Źródłem wypłaty tej zaliczki będzie zysk wypracowany przez Spółkę w okresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, tj. w roku 2023. Zaliczki wobec podjętej uchwały zostaną w trakcie roku 2023 faktycznie wypłacone. W tej sytuacji Spółka uważa, że zobowiązana będzie do:
-uiszczenia ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku, w terminie do 31 marca 2024 r., na podstawie art. 28m ust. 1 pkt 1, ust. 2 oraz art. 28t ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., co faktyczne wiązało się będzie z obowiązkiem zapłaty podatku w wysokości 10% podstawy opodatkowania;
-uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za wspólników, w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zrealizowana zostanie wypłata zaliczek na poczet dywidendy, na podstawie art. 41 ust. 4ab u.p.d.o.f. i zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f., z uwzględnieniem art. 30a ust. 19 u.p.d.o.f., co faktyczne wiązało się będzie z obowiązkiem zapłaty podatku w wysokości 10% podstawy opodatkowania.
Wnioskodawca przewiduje jednocześnie, że wobec zwiększonego zapotrzebowania kapitałowego na finansowanie inwestycji w ramach umowy wspólnego przedsięwzięcia (jeśli projekt w tym zakresie doczeka się realizacji) okazać się może koniecznym przy zatwierdzaniu sprawozdania finansowego Spółki za rok 2023 podjęcie uchwały o przeznaczeniu zysku na powiększenie kapitału zapasowego. W tej sytuacji koniecznym okaże się, aby wspólnicy dokonali zwrotu zaliczek na poczet dywidendy, jakie zostały im wypłacone w trakcie roku 2023.
Doprecyzowanie opisu sprawy
a)Wnioskodawca, tj. Spółka A Sp. z o.o., w związku z opisywanym przedsięwzięciem będzie realizowała czynności polegające na transferze do Spółki B Sp. z o.o. środków finansowych niezbędnych do nabycia przez Spółkę B Sp. z o.o. towarów i usług służących realizacji inwestycji budowlanej i za tę czynność Wnioskodawcy przysługiwał będzie udział w zysku z inwestycji w proporcji ustalonej w umowie wspólnego przedsięwzięcia. Z kolei Spółka B Sp. z o.o. w stosunku do Wnioskodawcy nie będzie realizowała żadnych czynności mających charakter usług, albowiem wykonywała będzie jedynie czynność techniczną polegającą na zwrocie otrzymanego kapitału po realizacji inwestycji, wraz z przewidzianym dla Wnioskodawcy, zagwarantowanym mu w umowie stosownym udziałem w zysku.
b)Procentowy udział w zyskach Wnioskodawcy oraz Spółki B Sp. z o.o. aktualnie nie jest znany. Udział Wnioskodawcy będzie tym większy, im większe będzie jego zaangażowanie kapitałowe. Wnioskodawca przewiduje, że jego udział w zysku w stosunku do każdej z inwestycji z osobna, jakie podejmowane będą w przyszłości mieścił się będzie w przedziale 25%-75%.
c)Wnioskodawca nie będzie w związku z realizacją postanowień umowy wspólnego przedsięwzięcia dokonywał na rzecz Spółki B Sp. z o.o. żadnych świadczeń, które miałyby mieć charakter dostawy towarów lub świadczenia usług, poza świadczeniem bliżej opisanym pod lit. a. Rozliczenie inwestycji poprzez ustalenie udziału przychodów i kosztów w takim zakresie, w jakim powinny być przypisane poszczególnym stronom umowy wspólnego przedsięwzięcia realizowane będzie przez Spółkę B Sp. z o.o., albowiem to ta właśnie Spółka będzie dysponowała pełną i usystematyzowaną wiedzą w zakresie tych wielkości ekonomicznych. Otrzymaną informację o wysokości przychodów i kosztów w części przypadającej na Wnioskodawcę ujmowały będą w księgach rachunkowych służby finansowo-księgowe Wnioskodawcy.
d)Wnioskodawca ma status czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług, i status ten będzie utrzymywał w całym okresie realizacji wspólnego przedsięwzięcia.
Spółka B Sp. z o.o. ma status czynnego zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług, i status ten będzie utrzymywała w całym okresie realizacji wspólnego przedsięwzięcia.
W związku z realizacją inwestycji budowlanej Wnioskodawca nie będzie nabywał żadnych towarów ani usług we własnym imieniu i na własną rzecz. Dla zapewnienia jak najdalej idącej przejrzystości i transparentności całego procesu budowlanego to wyłącznie Spółka B Sp. z o.o. będzie stroną wszystkich nabyć i dostaw (w razie przenoszenia całości lub udziału we własności nieruchomości znajdującej się w fazie wykonania umożliwiającej sprzedaż).
Pytanie (oznaczone nr 5, ostatecznie sformułowane w piśmie z 2 grudnia 2023 r.)
Czy realizowane przez Wnioskodawcę zadania wynikające z zawartej umowy wspólnego przedsięwzięcia, polegające na udostępnianiu Spółce B Sp. z o.o. kapitału niezbędnego do przeprowadzenia inwestycji budowlanej, w związku z którymi przysługiwał mu będzie udział w wypracowanym zysku będą czynnościami opodatkowanymi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., wymagającymi udokumentowania fakturą?
Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 2 grudnia 2023 r.)
W ocenie Wnioskodawcy, ujmowanie kosztów i przychodów ze wspólnego przedsięwzięcia powinno odbywać się z częstotliwością zapewniającą prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób gwarantujący realizację zasad zawartych w art. 24 ust. 1-2 ustawy o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.; dalej: u.or.) na podstawie not obciążeniowych obejmujących poniesione w okresie koszty oraz not uznaniowych, obejmujących osiągnięte w okresie przychody, wystawionych przez Spółkę B Sp. z o.o., albowiem to ta właśnie spółka z racji prowadzenia kompleksowej ewidencji przychodów i kosztów inwestycji budowlanej posiadała będzie możliwość precyzyjnego ustalenia tych wartości. Wnioskodawca przewiduje, że noty takie wystawiane będą każdorazowo na koniec każdego kolejnego miesiąca. W ocenie Wnioskodawcy, właściwym dokumentem określającym poziom partycypacji w przychodach i kosztach wspólnego przedsięwzięcia nie będzie faktura VAT, albowiem uczestniczące w przedsięwzięciu spółki nie będą wykonywały na swoją rzecz żadnych czynności, które uregulowane zostały w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.; dalej: u.p.t.u.), w szczególności spółki nie będą na swoją rzecz dokonywały dostaw towarów ani też świadczenia usług. Rezultatem tego realizowane przez Wnioskodawcę zadania wynikające z zawartej umowy wspólnego przedsięwzięcia, polegające na udostępnianiu Spółce B Sp. z o.o. kapitału niezbędnego do przeprowadzenia inwestycji budowlanej, w związku z którymi przysługiwał mu będzie udział w wypracowanym zysku nie będą czynnościami opodatkowanymi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., skutkiem czego na Wnioskodawcy nie będzie z tego tytułu ciążył obowiązek wystawiania faktur.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:
1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2)eksport towarów;
3)import towarów na terytorium kraju;
4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.
Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.
Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
W ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT.
Należy zauważyć, iż świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Należy również wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Zamierzają Państwo nawiązać umowę wspólnego przedsięwzięcia ze Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością B (czynny, zarejestrowany podatnik podatku VAT). Przedmiotem tej umowy miałaby być realizacja inwestycji budowlanej, polegającej na zakupie gruntu, wzniesieniu na nim nieruchomości mieszkalnych i ich sprzedaży. Będzie to zatem przedsięwzięcie mieszczące się w zasadniczym przedmiocie działalności Spółki B Sp. z o.o., którym są wg KRS roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. Poszczególni uczestnicy umowy wspólnego przedsięwzięcia mieliby w nim uczestniczyć w zakresie:
-Spółka A Sp. z o.o. miałaby zapewnić zasadniczą część finansowania wymaganego do nabycia gruntu, materiałów budowlanych oraz usług specjalistycznych, których wykonanie będzie leżało poza sferą możliwości techniczno-organizacyjnych Spółki B Sp. z o.o.,
-Spółka B Sp. z o.o. miałaby zapewnić pewną (istotnie niższą, aniżeli drugiego uczestnika przedsięwzięcia) część finansowania wymaganego do nabycia gruntu, materiałów budowlanych oraz usług specjalistycznych, których wykonanie będzie leżało poza sferą jej możliwości techniczno-organizacyjnych, a nadto miałaby zapewnić koordynację realizacji poszczególnych etapów inwestycji, albowiem posiada w tym zakresie wiedzę i doświadczenie, szczególnie znajdujące swoje źródło w osobie wspólnika, który nie jest w niniejszej sprawie jednocześnie wspólnikiem w drugiej spółce.
Zasadniczo zawarta umowa miałaby mieć charakter umowy nienazwanej, w praktyce występującej często pod pojęciem umowy spółki cichej. Będą Państwo występować w roli wspólnika cichego, natomiast Spółka B Sp. z o.o. występować by miała w roli wspólnika jawnego. Taki podział ról wymuszony jest koniecznością zapewnienia odpowiedniego poziomu wiarygodności rynkowej jednostki realizującej inwestycję budowlaną, występującej w charakterze dewelopera, bo oto spółka niewyspecjalizowana w zakresie realizacji inwestycji budowlanych i nawet nie posiadająca we wpisie do KRS działalności związanej z budownictwem, może być postrzegana jako jednostka wzbudzająca istotnie niższy poziom zaufania potencjalnych nabywców, co może wiązać się z podwyższonym poziomem trudności w sprzedaży wzniesionych nieruchomości mieszkalnych. Zawarcie umowy nie spowoduje powstania nowego podmiotu (spółka cicha, jako stosunek o charakterze cywilnoprawnym, nie będzie posiadała podmiotowości prawnej). Zgodnie z treścią umowy strony zobowiązane będą do wniesienia określonych wkładów na poczet wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego, opisanych w sposób ogólnikowy powyżej. W związku z zawartą umową spółki cichej, czy też umową wspólnego przedsięwzięcia, każda ze stron uzyska przypadający na nią udział kapitałowy w przedsięwzięciu realizowanym na podstawie umowy, który to udział będzie stanowił podstawę do określenia ich praw do udziału w zyskach z tego przedsięwzięcia. Zyski z działalności prowadzonej na podstawie umowy będą podlegały podziałowi pomiędzy wspólnika jawnego i cichego, proporcjonalnie do ich prawa do udziału w zysku wypracowanym w ramach wspólnego przedsięwzięcia. Państwo, jako wspólnik cichy przystępujący do wspólnego przedsięwzięcia uzyskujecie udział w potencjalnych zyskach przedsiębiorstwa wspólnika jawnego, wykorzystywanego w ramach realizacji umowy spółki cichej, ale nie będziecie ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek zobowiązania przedsiębiorstwa wspólnika jawnego. Umowa zostanie zawarta na czas nieokreślony i może zostać wypowiedziana przez każdą ze stron na warunkach przewidzianych w umowie, a jej przedmiotem mogą być kolejne przedsięwzięcia budowlane, których realizacji strony umowy zdecydują się podjąć. Uczestnictwo w przedsięwzięciu przez Państwa polegało będzie na przekazaniu określonej w umowie wspólnego przedsięwzięcia kwoty środków finansowych, jednorazowo lub w transzach, na rachunek bankowy Spółki B. Po zamknięciu całości lub części inwestycji, rozumianego jako sprzedaż lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego, Spółka B przekaże na Państwa rachunek bankowy całość lub proporcjonalną część (w razie zamknięcia części inwestycji) środków przekazanych na realizację inwestycji budowlanej wraz z odpowiednią częścią zysku przypadającego na zaangażowanie Państwa w przedsięwzięcie. Zysk ten kalkulowany będzie na warunkach rynkowych, tj. ukształtowany zostanie w taki sposób, w jaki dokonałyby tego pomiędzy sobą dwie niepowiązane jednostki, w szczególności nie zaistnieje sytuacja, w której mogłoby dojść do nieuzasadnionego faworyzowania którejkolwiek ze spółek w procesie ustalania udziału w zysku, przy uwzględnieniu tego, jakie i w jakim wymiarze poszczególni uczestnicy spółki zaangażowali środki. Zawarta pomiędzy spółkami umowa przewidywała będzie, że Państwo nie uczestniczą w stratach Spółki B Sp. z o.o. W związku z realizacją postanowień umowy wspólnego przedsięwzięcia nie będą państwo dokonywali na rzecz Spółki B Sp. z o.o. żadnych świadczeń, które miałyby mieć charakter dostawy towarów lub świadczenia usług. W związku z realizacją inwestycji budowlanej nie będą Państwo nabywali żadnych towarów ani usług we własnym imieniu i na własną rzecz. Dla zapewnienia jak najdalej idącej przejrzystości i transparentności całego procesu budowlanego to wyłącznie Spółka B Sp. z o.o. będzie stroną wszystkich nabyć i dostaw (w razie przenoszenia całości lub udziału we własności nieruchomości znajdującej się w fazie wykonania umożliwiającej sprzedaż).
Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy udostępnienie kapitału niezbędnego do przeprowadzenia inwestycji budowalnej, w związku z którymi przysługiwać będzie Państwu udział w wpracowanym zysku będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, wymagającą udokumentowania ww. czynności fakturą.
Zgodnie z przepisem art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym:
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Zasada swobody umów wyrażona w powyższej regulacji dopuszcza zawarcie umowy „spółki cichej” jako umowy nienazwanej, to znaczy takiej, której specyfika odbiega nieco od skodyfikowanych w prawie umów, ale nie posiada szczegółowych regulacji. Podmioty tworzące „spółki ciche” stosować się muszą do tzw. przepisów ogólnych, które – co oczywiste – nie są w stanie odnieść się do szczególnych przypadków, mogących zajść w takich spółkach.
W spółce cichej występują dwa rodzaje wspólników. Pierwszym z nich jest „wspólnik jawny”. To on prowadzi działalność gospodarczą, zawiera umowy oraz odpowiada za ich wykonanie. Drugim wspólnikiem jest „wspólnik cichy”. Jego rola ogranicza się najczęściej do wniesienia wkładu do spółki. Jego istnienie nie jest ujawniane kontrahentom, nie prowadzi on spraw spółki oraz nie ponosi odpowiedzialności za jej zobowiązania.
Mając na uwadze opis sprawy oraz cytowane przepisy prawa należy podkreślić, że na gruncie ustawy o podatku VAT, aby uznać daną czynność za opłatne świadczenie usług, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:
·obowiązek określonego świadczenia musi wynikać ze stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą;
·musi istnieć konkretny podmiot, będący bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
·świadczeniu usługodawcy musi odpowiadać świadczenie wzajemne (odpłatność) ze strony usługobiorcy, tj. beneficjenta świadczenia.
Podkreślić należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność. W rezultacie sam transfer środków pieniężnych dokonany pomiędzy podmiotami gospodarczymi, nie stanowi dostawy towarów, o której mowa art. 7 ust. 1 ustawy, ani świadczenia usług na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy.
Z uwagi na przedstawiony stan prawny oraz okoliczności sprawy należy stwierdzić, że z zaprezentowanego opisu sprawy nie wynika, aby pomiędzy stronami umowy spółki cichej miało mieć miejsce świadczenie usług, czy dostawa towarów w zamian, za które należne byłoby wynagrodzenie. Nie będą Państwo bowiem wykonywać na rzecz Spółki z o.o. B, z którą zamierzają Państwo zawrzeć umowę, żadnych dostaw towarów czy świadczyć usług. W związku z realizacją inwestycji budowlanej nie będą Państwo nabywali żadnych towarów ani usług we własnym imieniu i na własną rzecz, to wyłącznie B będzie stroną wszystkich nabyć i dostaw.
Jak Państwo wskazali:
-występowaliby Państwo w roli wspólnika „cichego”;
-nie ponosiliby Państwo odpowiedzialności za jakiekolwiek zobowiązania przedsiębiorstwa wspólnika jawnego (B Sp. z o.o.);
-uczestniczyliby Państwo w przedsięwzięciu poprzez przekazanie określonej w umowie wspólnego przedsięwzięcia kwoty środków finansowych;
-wspólnik jawny przekazałby całość lub proporcjonalną część środków przekazanych na realizację inwestycji budowlanej wraz z odpowiednią częścią zysku przypadającego za zaangażowanie Państwa w przedsięwzięcie;
– w związku z powyższym jedynym obowiązkiem nałożonym na Państwa, jest zobowiązanie do wniesienia określonego wkładu pieniężnego, wynikającego z faktu zawarcia pomiędzy Państwem a Spółka B umowy przedsięwzięcia. W ramach spółki cichej, wspólnik jawny zobowiązuje się do wypłaty Państwu zysku wynikającego z podziału zysku w ramach spółki cichej.
Wyjaśnili Państwo, że zgodnie z treścią umowy strony zobowiązane będą do wniesienia określonych wkładów na poczet wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego, a każda ze stron uzyska przypadający na nią udział kapitałowy w przedsięwzięciu realizowanym na podstawie umowy, który to udział będzie stanowił podstawę do określenia ich praw do udziału w zyskach z tego przedsięwzięcia. Zyski z działalności prowadzonej na podstawie umowy będą podlegały podziałowi pomiędzy wspólnika jawnego i cichego, proporcjonalnie do ich prawa do udziału w zysku wypracowanym w ramach wspólnego przedsięwzięcia.
W konsekwencji należy uznać, że wpłata środków pieniężnych przez Państwa rzecz wspólnika jawnego, a także podział zysku z realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie podlegają po Państwa stronie opodatkowaniu podatkiem.
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że udostępnienie przez Państwa na rzecz Spółki B Sp. z o.o. kapitału niezbędnego do przeprowadzenia inwestycji nie będzie po Państwa stronie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynność ta nie będzie stanowić bowiem dostawy towarów, o której mowa art. 7 ust. 1 ustawy ani świadczenia usług na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym nie zostanie wypełniona dyspozycja art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Środki pieniężne nie stanowią towaru w myśl ustawy, a Strony umowy nie będą świadczyć wobec siebie żadnych usług.
Tym samym, nie będą Państwo zobowiązani do dokumentowania tych czynności fakturami VAT.
Podsumowując, realizowane przez Państwa zadania wynikające z zawartej umowy wspólnego przedsięwzięcia, polegającego na udostępnieniu Spółce B Sp. z o.o. kapitału niezbędnego do przeprowadzenia inwestycji budowalnej, w związku z którymi przysługiwał Państwu będzie udział w wypracowanym zysku, nie będą czynnościami podlegającymi opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Zatem, czynność ta nie powinna być udokumentowana fakturą.
Tym samym, Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na informacji, że „W związku z realizacją postanowień umowy wspólnego przedsięwzięcia nie będą państwo dokonywali na rzecz Spółki B Sp. z o.o. żadnych świadczeń, które miałyby mieć charakter dostawy towarów lub świadczenia usług. W związku z realizacją inwestycji budowlanej nie będą Państwo nabywali żadnych towarów ani usług we własnym imieniu i na własną rzecz”. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Ta interpretacja rozstrzyga w zakresie braku podlegania opodatkowaniu udostępniania kapitału do przeprowadzenia inwestycji budowalnej, w związku z którym będzie przysługiwać udział w wypracowanym zysku oraz sposobu dokumentowania ww. czynności (pytanie oznaczone nr 5). Natomiast w zakresie pozostałych pytań dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Tut. Organ informuje ponadto, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisywanym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności analizy skutków podatkowo-prawnych dla B Sp. z o.o., która chcąc uzyskać interpretację musi zwrócić się z odrębnym wnioskiem o jej wydanie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).