Interpretacja indywidualna z dnia 12 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.493.2023.2.KS
Temat interpretacji
Prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizacji projektu oraz uznania wykonywanych czynności za nieodpłatne świadczenie usług niepodlegające opodatkowaniu.
Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
29 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizacji projektu pt. „(...)” oraz uznania wykonywanych czynności za nieodpłatne świadczenie usług niepodlegające opodatkowaniu. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 28 listopada 2023 r., wpływ 5 grudnia 2023 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
A. (zwana dalej: „A” lub „Wnioskodawcą”) jest polskim rezydentem podatkowym, czynnym podatnikiem VAT, podlegającym opodatkowaniu na terytorium RP podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
Wnioskodawca jest spółką Skarbu Państwa prowadzącą działalność w formie spółki akcyjnej, której działalność ma na celu wspieranie rozwoju polskich przedsiębiorców.
Przedmiotem działalności A. są m.in.: pozostałe formy udzielania kredytów, pożyczek, pozostała finansowa działalność usługowa, działalność holdingów finansowych, działalność firm centralnych (head Office) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych, pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych.
Realizacja tej działalności następuje przede wszystkim poprzez udzielenie pożyczek oraz dokapitalizowanie przedsiębiorstw (obejmowanie udziałów i akcji) oraz spółek, a także inną działalność polegającą na wspieraniu polskiego przemysłu.
A. jest spółką o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa (…). Zgodnie z ustawą (…) A. jest spółką realizującą misję publiczną.
Celem A. jest prowadzenie działalności gospodarczej oraz innej działalności z zachowaniem zasad prawidłowej gospodarki, w tym działalności gospodarczej realizowanej w zakresie misji publicznej A., obejmującej wykonywanie zadań publicznych na podstawie obowiązujących przepisów prawa.
1 lipca 2023 r. Wnioskodawca przystąpił do realizacji projektu pt. „(…)”, który będzie finansowany ze środków programu (…) w ramach Działania (…). Realizacja projektu potrwa 6 lat, do 30 czerwca 2029 r.
Celem głównym projektu jest wsparcie rozwoju polskich przedsiębiorców z sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (dalej: „MŚP”), w tym MŚP oraz ich pracowników w obszarze transformacji cyfrowej w okresie do 30 czerwca 2029 r. W ramach projektu Wnioskodawca udziela wsparcia przedsiębiorstwom z sektora MŚP (dalej: „Grantobiorca”) w zakresie grantów na przeprowadzenie procesu transformacji cyfrowej ich przedsiębiorstw w kwocie nieprzekraczającej 200.000 EUR.
Budżet projektu wynosi (…) zł, w tym dofinansowanie pochodzące z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) (…) zł. Wkład własny do projektu będzie równy kwocie (…) zł i zostanie w całości wniesiony przez podmioty korzystające ze wsparcia oferowanego w projekcie.
Kategorie wydatków planowane do poniesienia przez Wnioskodawcę w związku z realizacją projektu są następujące:
1)w części dotyczącej udzielania grantów na transformację cyfrową:
a)dofinansowanie nabycia przez MŚP:
- technologii cyfrowych mających na celu transformację cyfrową przedsiębiorstwa wraz z kosztami towarzyszącymi zakupowi w postaci sfinansowania,
- usługi wdrożenia technologii cyfrowych do działalności przedsiębiorstwa,
- szkoleń pracowników przedsiębiorstwa z praktycznego wykorzystania zakupionych technologii cyfrowych w codziennej pracy oraz
- zakupu w ograniczonym zakresie środków trwałych niezbędnych do korzystania z technologii cyfrowych. Technologie cyfrowe rozumiane będą jako: (1) zakup gotowego oprogramowania stanowiącego wartość niematerialną lub prawną, (2) zakup usług chmurowych typu (…) oraz (3) zakup usługi programistycznej mającej na celu stworzenie oprogramowania na indywidualne zamówienie Grantobiorcy,
b)wynagrodzenie etatowych pracowników Wnioskodawcy zajmujących się informowaniem o wsparciu oferowanym w ramach projektu (brokering) oraz bezpośrednią obsługą projektów grantowych (oceną formalną wniosków grantowych, zawieraniem umów, a także rozliczaniem wniosków o płatność Grantobiorców i kontrolami na miejscu realizacji projektów grantowych),
c)usługi specjalistyczne dotyczących wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych,
d)usługi specjalistyczne związane z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych Wnioskodawcy na różnych etapach realizacji projektu (zwłaszcza podczas oceny formalnej, rozliczania projektu oraz zawierania umów grantowych),
e)opracowanie generatora wniosków do obsługi wniosków grantowych przez Wnioskodawcę oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu,
f)utrzymanie Kalkulatora Innowacji Cyfrowych - narzędzia informatycznego pozwalającego wycenić korzyści płynące z wprowadzenia innowacji do przedsiębiorstwa,
2)w części dotyczącej upowszechniania wiedzy z zakresu transformacji cyfrowej:
a)usługi realizacji szkoleń dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP,
b)organizacja konferencji projektowych (w szczególności otwierającej, podsumowującej oraz w trakcie realizacji projektu),
c)współorganizacja największych konferencji w skali kraju oraz przy realizacji konferencji o mniejszym zasięgu (wojewódzkim, regionalnym) na zasadzie partnera konferencji,
d)stworzenie strony internetowej projektu, zawierającej najbardziej istotne informacje o projekcie oraz tzw. Bazę Wiedzy, będącą kompendium wiedzy o bezpłatnym wsparciu oferowanym przez współpracujące z Wnioskodawcą instytucjami w postaci bezpłatnych webinarów, szkoleń, artykułów czy konferencji,
3)w części dotyczącej promocji projektu i instrumentów wsparcia oferowanych w jego ramach:
a)organizacja kampanii informacyjno-promocyjnych projektu oraz działań związanych z opracowaniem materiałów informacyjno-promocyjnych,
b)organizacja spotkań z przedsiębiorcami (tzw. „Road Show”),
4)w części zarządczo-administracyjnej projektu:
a)usługi realizacji badań ewaluacyjnych projektu (w szczególności „mid-term” oraz „ex-post”),
b)ekspertyzy zewnętrzne dotyczące realizacji projektu,
c)koszty pośrednie projektu - rozliczane na podstawie uproszczonych kosztów ryczałtowych.
Od Grantobiorców nie będą pobierane żadne opłaty związane z obsługą ich wniosków (na żadnym etapie), jak również nie będą obciążani żadnymi kosztami związanymi z udziałem w projekcie (…). Granty będą wypłacane w formie refundacji wydatków uprzednio poniesionych przez Grantobiorców jako odpowiedni poziom dofinansowania. Wnioskodawca zakłada dofinansowanie na poziomie od 70% do maksymalnie 85% wartości netto kosztów poniesionych przez Grantobiorcę. Współczynnik procentowy będzie mógł ulegać zmianie w zależności od założeń konkursów. Obsługa projektów grantowych dla Grantobiorców ubiegających się o wsparcie od Wnioskodawcy będzie w całości nieodpłatna. Wynagrodzenia osób udzielających pomocy w ww. zakresie będą bowiem finansowane z kosztów projektowych.
Żadne opłaty nie będą również pobierane od ww. osób, które wezmą udział w szkoleniach otwartych planowanych do realizacji przez Wnioskodawcę w celu podniesienia poziomu ich wiedzy z zakresu transformacji cyfrowej. Organizacja tych szkoleń będzie w całości kosztem projektowym. Wkład własny od uczestników szkoleń w tej części projektu nie będzie pobierany.
Zgodnie z podrozdziałem (…) Podatek VAT w projekcie, (…) może być kwalifikowalny, gdy brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego, z zastrzeżeniem pkt 8.”
Zatem podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT), może być kwalifikowalny, gdy brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego.
Cały tekst Wytycznych jest dostępny pod linkiem: (…)
Wnioskodawca w tym miejscu pragnie wskazać, że przedmiotem niniejszego wniosku nie jest stanowisko w zakresie pojęcia „kosztu kwalifikowalnego”. Pojęcie nie jest pojęciem podatkowym i Wnioskodawca zdaje sobie sprawę, że organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych.
Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca będzie zawierać z Grantobiorcami umowy w celu realizacji projektu. Wnioskodawca będzie przeprowadzać nabory wniosków na transformację cyfrową polskich MSP.
Wnioskodawca będzie zawierać umowy o powierzenie grantu (dalej: „Umowy o powierzenie grantu”) z przedsiębiorcami (Grantobiorcy), którzy uzyskają pozytywny wynik weryfikacji formalnej, merytorycznej i zdolności do zawarcia umowy.
Wnioskodawca (Grantodawca) zobowiązuje się do powierzenia grantu w formie refundacji poniesionych wydatków kwalifikowalnych, które będą wypłacane w wysokości określonej w harmonogramie rzeczowo-finansowym projektu. Wnioskodawca (Grantodawca) zobowiązuje się do monitorowania realizacji projektu, a w szczególności osiągania wskaźników projektu w terminach i wielkościach określonych we wniosku o powierzenie grantu.
Grantobiorca zobowiązuje się do realizacji projektu z najwyższą starannością, zgodnie z umową i jej załącznikami, w szczególności z opisem zawartym we wniosku o powierzenie grantu oraz zasadami określonymi w regulaminie konkursu, a także z obowiązującymi przepisami prawa krajowego i Unii Europejskiej, w szczególności zasadami polityk wspólnotowych. Grantobiorca zobowiązuje się do osiągnięcia założonych celów i wskaźników określonych we wniosku o powierzenie grantu. Grantobiorca zobowiązany jest do wdrożenia technologii, rozumianej jako wykorzystanie oprogramowania w swojej działalności. Grantobiorca nie może przenieść praw do technologii ani udzielić na nią licencji, sublicencji w trakcie trwania projektu oraz przez okres trwałości projektu. Grantobiorca zobowiązuje się do prowadzenia działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących otrzymanego grantu. Grantobiorca zobowiązuje się poddać kontroli i audytowi w zakresie prawidłowości realizacji projektu dokonywanych przez Wnioskodawcę oraz inne podmioty uprawnione do ich przeprowadzenia.
Wnioskodawca nie ponosi i nie będzie ponosić ryzyka ekonomicznego wobec osób trzecich.
Co do zasady, zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027, w przypadku niezachowania trwałości projektu beneficjent (Wnioskodawca) jest zobowiązany do zwrotu kwoty dofinansowania proporcjonalnie do okresu, w którym trwałość projektu nie została zachowana. Zwrot następuje w trybie określonym w art. 207 Ustawy o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 ze zm., dalej: Ustawa o finansach publicznych). Wnioskodawca zobowiązany jest do zwrotu otrzymanych środków do Instytucji zarządzającej, którą w Projekcie (…) będzie Ministerstwo (...) (dalej odpowiednio: „Instytucja Zarządzająca” lub „Ministerstwo”).
Stosownie do art. 207 Ustawy o finansach publicznych, beneficjent (tut. Wnioskodawca), może ponosić ryzyko zwrotu środków w przypadku, gdy środki przeznaczone na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich są:
1)wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,
2)wykorzystane z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184,
3)pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości
- podlegają zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków, w terminie 14 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji, o której mowa w ust. 9, na wskazany w tej decyzji rachunek bankowy.
Szczegółowe postanowienia w zakresie monitorowania przez Instytucję Zarządzającą prawidłowości realizacji projektu oraz podstaw rozwiązania umowy i wstrzymania dofinansowania lub zwrotu otrzymanego dofinansowania (całości lub odpowiedniej części) będą określone/uregulowane w umowie o dofinansowanie projektu, która zostanie zawarta z Instytucją Zarządzającą. Instytucją Zarządzającą będzie Ministerstwo (...).
W przypadku wydania ostatecznej decyzji w trybie art. 207 Ustawy o finansach publicznych, Grantobiorca będzie zobowiązany do zwrotu tej kwoty dofinansowania Wnioskodawcy.
Odpowiedzialność, o której mowa w art. 207 Ustawy prawo finansów publicznych, nie jest tożsama z odpowiedzialnością ekonomiczną Wnioskodawcy wobec osób trzecich.
Przedmiot pytania nr 1.
Wnioskodawca w ramach projektu planuje ponieść wydatki związane z:
- nabyciem usług specjalistycznych dotyczących wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych,
- nabyciem usług specjalistycznych związanych z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych A. na różnych etapach realizacji projektu (zwłaszcza podczas oceny formalnej, rozliczania projektu oraz zawierania umów grantowych),
- opracowaniem generatora wniosków do obsługi wniosków grantowych przez A. oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu,
- utrzymaniem Kalkulatora Innowacji Cyfrowych - narzędzia informatycznego pozwalającego wycenić korzyści płynące z wprowadzenia innowacji do przedsiębiorstwa,
- organizacją od strony technicznej szkoleń dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP,
- organizacją konferencji projektowych (w szczególności otwierającej, podsumowującej oraz w trakcie realizacji projektu),
- współorganizacją największych konferencji w skali kraju oraz przy realizacji konferencji o mniejszym zasięgu (wojewódzkim, regionalnym) na zasadzie partnera konferencji,
- stworzeniem strony internetowej projektu, zawierającej najbardziej istotne informacje o projekcie oraz tzw. Bazę Wiedzy, będącą kompendium wiedzy o bezpłatnym wsparciu oferowanym przez współpracujące z A. instytucjami w postaci bezpłatnych webinarów, szkoleń, artykułów czy konferencji,
- organizacją kampanii informacyjno-promocyjnych projektu oraz działań związanych z opracowaniem materiałów informacyjno-promocyjnych,
- organizacją spotkań z przedsiębiorcami (tzw. „Road Show”),
- nabyciem usługi realizacji badań ewaluacyjnych projektu (w szczególności „mid-term” oraz „ex-post”),
- nabyciem ekspertyzy zewnętrznej dotyczącej realizacji projektu.
Wnioskodawca będzie dokonywał zakupu towarów/usług związanych z realizacją projektu (…), które zostały wskazane we wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji (tj. usługi specjalistyczne (eksperckie) dotyczących wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych, związane z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych Wnioskodawcy na różnych etapach realizacji projektu, informatyczne związane z wytworzeniem narzędzia informatycznego do zarządzania i obsługi projektu oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu, usługi związane z upowszechnianiem wiedzy z zakresu transformacji cyfrowej oraz dotyczących promocji projektu i instrumentów wsparcia oferowanych w jego ramach). Dokonywanie zakupów realizowane będzie zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, w tym Wytycznymi dotyczących kwalifikowalności.
Dofinansowanie dla Wnioskodawcy przekazywane będzie przez Instytucję Zarządzającą (Ministerstwo (...)), zgodnie z zasadami określonymi w Umowie o dofinansowanie, która zostanie podpisana przez Wnioskodawcę z Instytucją Zarządzającą oraz w terminach i wysokości określonej w harmonogramie projektu płatności, w formie zaliczek lub refundacji poniesionych wydatków kwalifikowalnych. Podstawą otrzymania przez Wnioskodawcę dofinansowania będą każdorazowo składane wnioski o płatność, które będą akceptowane przez Instytucję Zarządzającą.
Grantobiorcy będą dokonywali zakupów w ramach realizacji Umowy o powierzenie grantu.
Zatem należy rozróżnić wydatki, które poniesie Wnioskodawca - będące przedmiotem zapytania nr 1 we wniosku o interpretację (w ramach realizacji projektu (…) jako Beneficjent/Grantodawca w ramach Umowy o dofinansowanie oraz te, które będą ponosić Grantobiorcy w ramach Umowy o powierzenie grantu.
Na ten moment Wnioskodawca nie zawarł jeszcze umowy z Instytucją Zarządzającą. Wnioskodawca przystąpił do projektu (…), np. rozpoczął identyfikację projektową.
Faktury z tytułu zakupu towarów/usług związanych z realizacją projektu (…) wystawiane są/będą na Wnioskodawcę.
Natomiast faktury w zakresie zakupionych towarów/usług, które będą przedmiotem refundacji wydatków, będą wystawiane na Grantobiorców.
Nabyte, w ramach projektów grantowych na transformację cyfrowych polskich MSP (…), technologie cyfrowe i środki trwałe niezbędne do korzystania z nich będą stanowić własność Grantobiorców.
Obowiązek wystawienia faktury z wykazaną kwotą podatku VAT leży po stronie podatnika, wystawcy faktury. Dlatego Wnioskodawca nie może odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie (jak życzy tego Dyrektor KIS w petitum wezwania). Sprzedawcy (usługodawcy) będą (powinni być) zobowiązani do wystawienia faktury, w tym również do wykazania podatku VAT na takiej fakturze. W związku z czym, czyniąc zadość pytaniu zadanemu przez Dyrektor KIS - z tytułu nabycia towarów/usług związanych z projektem (…), Wnioskodawca otrzymuje/ będzie otrzymywał faktury z wykazaną kwotą podatku VAT- powinny one dotyczyć wszystkich towarów/usług.
Wnioskodawca będzie zamawiał następująco towary/usługi:
- usługi specjalistyczne dotyczące wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych,
- usługi specjalistyczne związane z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych Wnioskodawcy na różnych etapach realizacji projektu (zwłaszcza podczas oceny formalnej, rozliczania projektu oraz zawierania umów grantowych),
- opracowanie generatora wniosków do obsługi wniosków grantowych przez A. oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu,
- utrzymanie Kalkulatora Innowacji Cyfrowych - narzędzia informatycznego pozwalającego wycenić korzyści płynące z wprowadzenia innowacji do przedsiębiorstwa,
- organizacji od strony technicznej szkoleń dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP,
- organizacja konferencji projektowych (w szczególności otwierającej, podsumowującej oraz w trakcie realizacji projektu),
- współorganizacja największych konferencji w skali kraju oraz przy realizacji konferencji o mniejszym zasięgu (wojewódzkim, regionalnym) na zasadzie partnera konferencji,
- stworzenie strony internetowej projektu, zawierającej najbardziej istotne informacje o projekcie oraz tzw. Bazę Wiedzy, będącą kompendium wiedzy o bezpłatnym wsparciu oferowanym przez współpracujące z A. instytucjami w postaci bezpłatnych webinarów, szkoleń, artykułów czy konferencji,
- organizacja kampanii informacyjno-promocyjnych projektu oraz działań związanych z opracowaniem materiałów informacyjno-promocyjnych,
- organizacja spotkań z przedsiębiorcami (tzw. „Road Show”),
- usługi realizacji badań ewaluacyjnych projektu (w szczególności „mid-term” oraz „ex-post”),
- ekspertyzy zewnętrzne dotyczące realizacji projektu.
Towary/ usługi nabywane przez Wnioskodawcę nie są i nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Zatem będą wykorzystywane do działalności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - co zostało wskazane przez Wnioskodawcę we wniosku.
Będzie możliwość bezpośredniego alokowania konkretnych wydatków do poszczególnego rodzaju czynności. Wnioskodawca zobowiązuje się do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej wydatków projektu grantowego w sposób przejrzysty i rzetelny.
Realizacja projektu jest uzależniona od otrzymania dofinansowania. Jeżeli Wnioskodawca nie otrzyma dofinansowania, nie będzie realizować projektu.
Nie będą mogli Państwo przeznaczyć otrzymanego dofinansowanie na inny cel niż projekt, o którym mowa we wniosku. Dofinansowanie będzie mogło zostać wykorzystane tylko na realizację zadań i celu określonego we wniosku o dofinansowanie.
W trakcie realizacji projektu są/będą Państwo zobowiązani do rozliczania się z otrzymanych środków finansowych. Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozliczenia otrzymanych środków od Instytucji Zarządzającej, którą będzie Ministerstwo (...). Wnioskodawca jest do tego zobowiązany jako beneficjent projektu niekonkurencyjnego.
Przez projekt niekonkurencyjny należy rozumieć w nawiązaniu do art. 44 ust. 2 ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 (Dz. U. 2022 r., poz. 1079; dalej: „Ustawa wdrożeniowa”), zgodnie z którym: „14/ sposób niekonkurencyjny mogą być wybrane projekty, których wnioskodawcami, ze względu na charakter lub cel projektu, będą podmioty jednoznacznie określone przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu oraz które: 1) polegają na realizacji zadań publicznych wynikających z przepisów odrębnych lub 2) mają strategiczne znaczenie dla społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, regionu lub obszaru objętego realizacją ZIT (Zintegrowane Inwestycje Terytorialne), IIT (Inne instrumenty terytorialne) lub terytorialnego planu sprawiedliwej transformacji, o którym mowa w art. 11 rozporządzenia FST (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1056 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (Dz. Urz. UE L 231 z 30.06.2021, str. 1, z późn. zm.), lub 3) będą realizowane w formie instrumentu finansowego, lub 4) dotyczą pomocy technicznej”.
Zasady rozliczania otrzymanych środków finansowych określone zostaną w Umowie o dofinansowanie projektu, która zostanie zawarta dopiero po pozytywnej weryfikacji wniosku o dofinansowanie.
Umowa o dofinansowanie projektu nie została zawarta na moment sporządzenia niniejszej odpowiedzi z Ministerstwem (...).
Rozliczenie otrzymanych środków będzie zgodne z Ustawą wdrożeniową, Ustawą o finansach publicznych, Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027.
Co do zasady, zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027, w przypadku niezachowania trwałości projektu beneficjent (Wnioskodawca) jest zobowiązany do zwrotu kwoty dofinansowania proporcjonalnie do okresu, w którym trwałość projektu nie została zachowana. Zwrot następuje w trybie określonym w art. 207 Ustawy o finansach publicznych.
Zgodnie z art. 207 Ustawy o finansach publicznych, ryzyko zwrotu środków następuje w przypadku, gdy środki przeznaczone na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich są:
1)wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,
2)wykorzystane z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184,
3)pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości
- podlegają zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków, w terminie 14 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji, o której mowa w ust. 9, na wskazany w tej decyzji rachunek bankowy.
Szczegółowe postanowienia w zakresie monitorowania przez Instytucję Zarządzającą, tj. Ministerstwo (...), prawidłowości realizacji projektu oraz podstaw rozwiązania umowy i wstrzymania dofinansowania lub zwrotu otrzymanego dofinansowania (całości lub odpowiedniej części) będą określone/uregulowane w Umowie o dofinansowanie projektu, która zostanie zawarta z Instytucją Zarządzającą a Wnioskodawcą.
Finalna wartość projektu grantowego, ze wskazaniem kwoty wydatków kwalifikowalnych oraz poziomu dofinansowania zostanie określona w postanowieniach umowy o dofinansowanie, która zostanie zawarta z Instytucją Zarządzającą.
Kwoty wskazane we wniosku o interpretację są kwotami, o które Wnioskodawca jako beneficjent wnioskował.
Kalkulacja kwot związanych z realizacją Projektu wraz z uzasadnieniem ich wysokości i celowości zawarta będzie we wniosku o dofinansowanie, który Wnioskodawca złoży do Instytucji Zarządzającej i który podlegać będzie weryfikacji i akceptacji przez Instytucję Zarządzającą.
W ramach projektu Wnioskodawca będzie realizować następujące zadania: udzielanie i obsługa grantów na transformację cyfrową polskich MŚP oraz działania brokeringowe, ocena i analiza wniosków o powierzenie grantu na transformację cyfrową, upowszechnianie wiedzy na temat transformacji cyfrowej, promocja projektu.
W tym celu konieczne jest nabycie, utrzymanie i rozwój narzędzi informatycznych na potrzeby projektu, pozyskanie ekspertyz i badania efektywności przedsięwzięć prowadzonych w ramach projektu.
Wnioskodawca będzie dokonywał zakupu towarów/usług związanych z realizacją projektu, co zostało wskazane w przedmiotowym wniosku o interpretację, tj. usługi specjalistyczne (eksperckie) dotyczące wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych, związane z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych Wnioskodawcy na różnych etapach realizacji projektu, informatyczne związane z wytworzeniem narzędzia informatycznego do zarządzania i obsługi projektu oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu, usługi związane z upowszechnianiem wiedzy z zakresu transformacji cyfrowej oraz dotyczące promocji projektu i instrumentów wsparcia oferowanych w jego ramach).
Wnioskodawca samodzielnie będzie dokonywał wypłaty grantu na rzecz Grantobiorców.
Usługi świadczone przez Wnioskodawcę - przedmiot pytania nr 2.
Wnioskodawca będzie świadczyć usługi szkoleniowe, o których mowa we wniosku o interpretację. Będą one dedykowane przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP. Udział w szkoleniach będzie dla jego uczestników bezpłatny. Szkolenia będą mogły być również skierowane/dedykowane dla różnych grup docelowych, takich jak: przedsiębiorcy, w tym pracownicy, właściciele małych i średnich przedsiębiorstw, przyszli przedsiębiorcy. Działalność Wnioskodawcy ma na celu wspieranie rozwoju polskich przedsiębiorców oraz inną działalność polegającą na wspieraniu polskiego przemysłu. Te usługi wykazują ścisły związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, wpisują się w cel jej prowadzenia.
Szkolenia będą dedykowane przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP. Udział w szkoleniach będzie dla jego uczestników bezpłatny. Szkolenia będą mogły być również skierowane/dedykowane dla różnych grup docelowych, takich jak: przedsiębiorcy, w tym pracownicy, właściciele małych i średnich przedsiębiorstw, przyszli przedsiębiorcy. Działalność Wnioskodawcy ma na celu wspieranie rozwoju polskich przedsiębiorców oraz inną działalność polegającą na wspieraniu polskiego przemysłu. Te usługi wykazują ścisły związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, wpisują się w cel jej prowadzenia.
Udział w szkoleniach będzie dla jego uczestników bezpłatny.
Szkolenia będą ważnym elementem projektu (…), ponieważ pozwolą na przekazywanie wiedzy i umiejętności z zakresu cyfryzacji i nowoczesnych technologii przedsiębiorcom, co jest kluczowe dla ich rozwoju i konkurencyjności na rynku. Szkolenia pozwolą również na dostosowanie oferty do indywidualnych potrzeb i poziomu zaawansowania uczestników, a także na zwiększenie zaangażowania i motywacji do wdrożenia nowych rozwiązań w ich działalności.
Szkolenia będą organizowane w różnych formach, takich jak: szkolenia stacjonarne, online (np. webinaria, kursy e-learningowe) oraz mentoring i coaching (indywidualne sesje z ekspertami).
Uczestnicy szkoleń będą się zgłaszać na nie z własnej inicjatywy w celu podniesienia poziomu ich wiedzy z zakresu transformacji cyfrowej. Szkolenia będą bezpłatne dla uczestników - nie będą z nimi zawierane umowy. Informacje o szkoleniu (miejsce i termin) będą publikowane na stronie internetowej Projektu (…) czy w tzw. social mediach.
Wnioskodawca pragnie podkreślić, że szkolenia będą dla uczestników bezpłatne. Liczba uczestników biorących udział w jednostkowym szkoleniu oraz liczba zorganizowanych szkoleń nie będzie wpływała na wysokość dofinansowania.
Szkolenia objęte pytaniem nr 2 dedykowane przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP. Udział w szkoleniach będzie dla jego uczestników bezpłatny. Szkolenia będą mogły być również skierowane/dedykowane dla różnych grup docelowych, takich jak: przedsiębiorcy, w tym pracownicy, właściciele małych i średnich przedsiębiorstw, przyszli przedsiębiorcy. Działalność Wnioskodawcy ma na celu wspieranie rozwoju polskich przedsiębiorców oraz inną działalność polegającą na wspieraniu polskiego przemysłu. Te usługi wykazują ścisły związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, wpisują się w cel jej prowadzenia.
Szkolenia będą ważnym elementem projektu (…), ponieważ pozwolą na przekazywanie wiedzy i umiejętności z zakresu cyfryzacji i nowoczesnych technologii przedsiębiorcom, co jest kluczowe dla ich rozwoju i konkurencyjności na rynku. Szkolenia pozwolą również na dostosowanie oferty do indywidualnych potrzeb i poziomu zaawansowania uczestników, a także na zwiększenie zaangażowania i motywacji do wdrożenia nowych rozwiązań w ich działalności.
Szkolenia będą organizowane w różnych formach, takich jak: szkolenia stacjonarne, online (np. webinaria, kursy e-learningowe) oraz mentoring i coaching (indywidualne sesje z ekspertami).
Szkolenia będą bezpłatne dla uczestników - nie będą z nimi zawierane umowy. Informacje o szkoleniu (miejsce i termin) będą publikowane na stronie internetowej Projektu (…) czy w tzw. social mediach. Jedynie uczestnik może być poproszony o wypełnienie formularza, aby zapisać się na szkolenie.
Wysokość dofinansowania nie ma i nie będzie miała wpływu na świadczone usługi (szkolenia).
Wykonanie danej usługi (przez podmiot, któremu została ona zlecona) jest czynnikiem warunkującym poniesienie danego wydatku przez Wnioskodawcę.
Niemniej Wnioskodawca wskazuje, że podstawą przekazania przez Wnioskodawcę dofinansowania będą każdorazowo składane wnioski o płatność, po ich zaakceptowaniu przez Instytucję Zarządzającą (Ministerstwo). We wniosku o płatność sprawozdawana będzie każda pozycja poniesionych wydatków.
Pytania
Zdarzenie przyszłe nr 1
1)Czy Wnioskodawca posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych z tytułu nabycia usług lub towarów związanych z realizacją projektu (…)?
Stan faktyczny i zdarzenie przyszłe
2)Czy Wnioskodawca ma obowiązek opodatkowywać nieodpłatne świadczenie usług w ramach projektu (…) (zarówno w części dotyczącej udzielania grantów na transformację cyfrową, jak również w części dotyczącej realizacji szkoleń)?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 1
Państwa zdaniem wydatki nie spełniają warunków umożliwiających dokonanie odliczenia podatku naliczonego na gruncie przepisów Ustawy o VAT, a w szczególności na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, zatem Wnioskodawca nie posiada prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych z tytułu nabycia usług lub towarów związanych z realizacją projektu (…)
Ad 2
Państwa zdaniem opisane w pytaniu nr 2 czynności, wykonane nieodpłatnie nie będą stanowić czynności podlegających opodatkowaniu z uwagi na treść Ustawy o VAT, a w szczególności na podstawie art. 5 ust. 1 oraz art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, zatem Wnioskodawca nie ma obowiązku opodatkowywać nieodpłatnego świadczenia usług w ramach projektu (…) (zarówno w części dotyczącej udzielania grantów na transformację cyfrową, jak również w części dotyczącej realizacji szkoleń).
Uzasadnienie ad 1
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT: „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.”
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT: Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Artykuł 87 ust. 1 ustawy o VAT stanowi: „W przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.”
Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy o VAT.
W świetle art. 88 ust. 4 ustawy o VAT: „Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.”
Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - wydatki poniesione oraz ponoszone w związku z realizacją projektu (…) nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Nie zachodzi również związek pomiędzy czynnościami opodatkowanymi świadczonymi przez Wnioskodawcę jako podatnika VAT a wydatkami.
Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy o VAT wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych. Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika powoduje brak możliwości dokonania takiego odliczenia. Biorąc pod uwagę, że prawo do odliczenia powinno być realizowane natychmiast po powstaniu podatku naliczonego, decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.
W przedmiotowym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym cel nabywania towarów i usług jest od razu znany - już w momencie nabycia wiadomym jest, że będą przeznaczone na cel późniejszego nieodpłatnego - świadczenia usług przez Wnioskodawcę. Nie można zatem stwierdzić w tym przypadku, że zakupy te będą służyły czynnościom opodatkowanym - od samego początku wiadomym jest, że Wnioskodawca będzie świadczył usługi nieodpłatnie, bez pobierania jakiegokolwiek wynagrodzenia.
W związku z powyższym, Wnioskodawca nie ma i nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji projektu (…)., ponieważ wydatki ponoszone w związku z realizacją projektu (…) nie są oraz nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Wnioskodawca pragnie wskazać, że tożsame stanowisko znalazło zaaprobowanie organu podatkowego w interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 października 2016 r., sygn. IPPP1/4512-613/16-2/EK, wydanej na wniosek A. w analogicznym stanie faktycznym, w której to organ podatkowy potwierdził, że w sytuacji, gdy cel nabywania towarów i usług jest od razu znany - już w momencie nabycia wiadomym jest, że będą one przeznaczone na cel późniejszego nieodpłatnego - świadczenia usług, to można stwierdzić, że zakupy te nie będą służyły czynnościom opodatkowanym, a zatem A. nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Uzasadnienie ad 2
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.
Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów,
2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Z powyższego wynika, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona.
Przenosząc powyższe uwagi na stan faktyczny i opis zdarzenia przyszłego w niniejszym wniosku nieodpłatne świadczenie usług w ramach projektu (…) (zarówno w części dotyczącej udzielania grantów na transformację cyfrową, jak również w części dotyczącej realizacji szkoleń) mają związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Jak wskazano w stanie faktycznym, Wnioskodawca jest spółką Skarbu Państwa prowadzącą działalność w formie spółki akcyjnej, której działalność ma na celu wspieranie rozwoju polskich przedsiębiorców. Realizacja tej działalności następuje przede wszystkim poprzez udzielenie pożyczek oraz dokapitalizowanie przedsiębiorstw (obejmowanie udziałów i akcji) oraz spółek a także inną działalność polegającą na wspieraniu polskiego przemysłu.
Realizacja przedmiotowego projektu jest zatem nierozerwalnie związana z wykonywaniem przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Świadczone usługi w ramach projektu chociaż świadczone nieodpłatnie wykazują związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, wpisują się one w cel jej prowadzenia.
W związku z powyższym opisane w pytaniu nr 2 nieodpłatnie świadczone usługi nie będą stanowić czynności podlegających opodatkowaniu z uwagi na treść ustawy o VAT, a w szczególności na podstawie art. 5 ust. 1 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Zatem Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wykazania VAT należnego z tytułu wykonanych nieodpłatnie usług.
Wnioskodawca pragnie wskazać, że tożsame stanowisko znalazło zaaprobowanie organu podatkowego w interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 października 2016 r., sygn. IPPP1/4512-613/16-2/EK, wydanej na wniosek A. w analogicznym stanie faktycznym, w której to organ podatkowy potwierdził, że świadczone usługi w ramach projektu - chociaż świadczone nieodpłatnie wykazują ścisły związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, wpisują się w cel jej prowadzenia, a zatem czynności świadczenia usług nieodpłatnie na rzecz uczestników projektu nie będą spełniały wskazanej w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT przesłanki do objęcia jej opodatkowaniem.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570, ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:
za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).
Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.
Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Przy czym oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).
Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Oznacza to, że pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).
TSUE, w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że:
„(...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z 9 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „świadczenie usług dokonywane odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).
W wyroku z 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon d’Or SARL przeciwko Ministre de l’Économie et des Finances Trybunał wskazał, że:
Natomiast, z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:
„(...) aby świadczenie usług mogło być uznane za »odpłatnie« w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej (zob. podobnie wyrok Loyalty Management UK i Baxi Group, C-53/09 i C-55/09, EU:C:2010:590, pkt 56)” (pkt 34).
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.
Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:
podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
W świetle art. 29a ust. 6 ustawy:
podstawa opodatkowania obejmuje:
1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku,
2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Z treści tego przepisu wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.
Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.
Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.
Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi.
W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.
Art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy, zgodnie z którym:
(…) podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania,a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Istotne zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy, jest wyjaśnienie pojęcia „dotacja bezpośrednio związana z ceną”.
W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commissioners of Customs and Excise, w skrócie KNW).
W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w przypadku braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.
W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.
Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym.
W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.
Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.
Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można - i należy - potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT. W sytuacji zatem, gdy podatnik dla konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny towaru lub usługi - tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu tej dostawy lub świadczenia. Natomiast dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc nieuzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Jednocześnie z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.
Aby otrzymana należność w postaci dopłaty lub dofinansowania zwiększała podstawę opodatkowania stwierdzone winno zostać, że:
1)dofinansowanie związane jest z identyfikowalnym świadczeniem wzajemnym, przy czym nie ma konieczności, by kwota dofinansowania odpowiadała dokładnie zmniejszeniu ceny dostarczanego towaru lub wykonanej usługi. Wystarczy, by korelacja istniejąca między tym zmniejszeniem a dofinansowaniem, które może mieć charakter ryczałtowy, była istotna (wyrok TSUE z 22 listopada 2001 r.w sprawie C-184/00 Office des produits wallons ASBL, ECLI:EU:C:2001:629, pkt 17),
2)dopłata przyznawana jest konkretnie po to, aby podmiot dofinansowany dostarczał określonego towaru lub wykonywał określoną usługę (pkt 12 i 13 wyroku TSUE z 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00),
3)nabywcy towarów lub usługobiorcy czerpią zysk z dofinansowania przyznanego beneficjentowi (wyrok TSUE z 15 lipca 2004 r. w sprawie C-463/02 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Szwecji, ECLI:EU:C:2004:455, pkt 34),
4)dofinansowanie przyznawane sprzedawcy lub świadczącemu usługi, pozwala mu obiektywnie na sprzedaż towarów lub świadczenie usług po cenie niższej od tej, której by żądał, gdyby nie otrzymał dofinansowania (pkt 14 wyroku TSUE z 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00).
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzą działalność, której celem jest wspieranie rozwoju polskich przedsiębiorców. 1 lipca 2023 r. przystąpili Państwo do realizacji projektu pt. „(…), który będzie finansowany ze środków programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki na lata 2021-2027 (FENG) w ramach Działania (…)”. Celem głównym projektu jest wsparcie rozwoju polskich przedsiębiorców z sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (dalej: „MŚP”), w tym MŚP oraz ich pracowników w obszarze transformacji cyfrowej. W ramach projektu udzielają Państwo wsparcia przedsiębiorstwom z sektora MŚP (dalej: „Grantobiorca”) w zakresie grantów na przeprowadzenie procesu transformacji cyfrowej ich przedsiębiorstw.
Kategorie wydatków planowane do poniesienia przez Państwa w związku z realizacją projektu są następujące m.in.:
1)w części dotyczącej udzielania grantów na transformację cyfrową:
a)dofinansowanie nabycia przez MŚP:
- technologii cyfrowych mających na celu transformację cyfrową przedsiębiorstwa wraz z kosztami towarzyszącymi zakupowi w postaci sfinansowania,
- usługi wdrożenia technologii cyfrowych do działalności przedsiębiorstwa,
- szkoleń pracowników przedsiębiorstwa z praktycznego wykorzystania zakupionych technologii cyfrowych w codziennej pracy oraz
- zakupu w ograniczonym zakresie środków trwałych niezbędnych do korzystania z technologii cyfrowych. Technologie cyfrowe rozumiane będą jako: (1) zakup gotowego oprogramowania stanowiącego wartość niematerialną lub prawną, (2) zakup usług chmurowych typu (…) oraz (3) zakup usługi programistycznej mającej na celu stworzenie oprogramowania na indywidualne zamówienie Grantobiorcy,
b)wynagrodzenie etatowych pracowników Wnioskodawcy zajmujących się informowaniem o wsparciu oferowanym w ramach projektu (brokering) oraz bezpośrednią obsługą projektów grantowych (oceną formalną wniosków grantowych, zawieraniem umów, a także rozliczaniem wniosków o płatność Grantobiorców i kontrolami na miejscu realizacji projektów grantowych),
c)usługi specjalistyczne dotyczące wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych,
d)usługi specjalistyczne związane z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych Wnioskodawcy na różnych etapach realizacji projektu (zwłaszcza podczas oceny formalnej, rozliczania projektu oraz zawierania umów grantowych),
e)opracowanie generatora wniosków do obsługi wniosków grantowych przez Wnioskodawcę oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu,
f)utrzymanie Kalkulatora Innowacji Cyfrowych - narzędzia informatycznego pozwalającego wycenić korzyści płynące z wprowadzenia innowacji do przedsiębiorstwa,
2)w części dotyczącej upowszechniania wiedzy z zakresu transformacji cyfrowej:
a)usługi realizacji szkoleń dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP,
b)organizacja konferencji projektowych (w szczególności otwierającej, podsumowującej oraz w trakcie realizacji projektu),
c)współorganizacja największych konferencji w skali kraju oraz przy realizacji konferencji o mniejszym zasięgu (wojewódzkim, regionalnym) na zasadzie partnera konferencji,
d)stworzenie strony internetowej projektu, zawierającej najbardziej istotne informacje o projekcie oraz tzw. Bazę Wiedzy, będącą kompendium wiedzy o bezpłatnym wsparciu oferowanym przez współpracujące z Wnioskodawcą instytucjami w postaci bezpłatnych webinarów, szkoleń, artykułów czy konferencji,
Od Grantobiorców nie będą pobierane żadne opłaty związane z obsługą ich wniosków (na żadnym etapie), jak również nie będą obciążani żadnymi kosztami związanymi z udziałem w projekcie (…). Granty będą wypłacane w formie refundacji wydatków uprzednio poniesionych przez Grantobiorców jako odpowiedni poziom dofinansowania. Zakładają Państwo dofinansowanie na poziomie od 70% do maksymalnie 85% wartości netto kosztów poniesionych przez Grantobiorcę. Żadne opłaty nie będą również pobierane od ww. osób, które wezmą udział w szkoleniach otwartych planowanych do realizacji przez Państwa w celu podniesienia poziomu ich wiedzy z zakresu transformacji cyfrowej. Będą Państwo zawierać umowy o powierzenie grantu (dalej: „Umowy o powierzenie grantu”) z przedsiębiorcami (Grantobiorcy), którzy uzyskają pozytywny wynik weryfikacji formalnej, merytorycznej i zdolności do zawarcia umowy. Jako Grantodawca zobowiązują się Państwo do powierzenia grantu w formie refundacji poniesionych wydatków kwalifikowalnych, które będą wypłacane w wysokości określonej w harmonogramie rzeczowo-finansowym projektu. Grantobiorca zobowiązany jest do wdrożenia technologii, rozumianej jako wykorzystanie oprogramowania w swojej działalności. Grantobiorca nie może przenieść praw do technologii ani udzielić na nią licencji, sublicencji w trakcie trwania projektu oraz przez okres trwałości projektu. Co do zasady, w przypadku niezachowania trwałości projektu, beneficjent (Państwo) są zobowiązani do zwrotu kwoty dofinansowania - środków otrzymanych od Instytucji zarządzającej. W ramach projektu planują Państwo ponieść wydatki związane z: nabyciem usług specjalistycznych dotyczące wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych, nabyciem usług specjalistycznych związane z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych A. na różnych etapach realizacji projektu (zwłaszcza podczas oceny formalnej, rozliczania projektu oraz zawierania umów grantowych), opracowaniem generatora wniosków do obsługi wniosków grantowych przez A. oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu, utrzymaniem Kalkulatora Innowacji Cyfrowych - narzędzia informatycznego pozwalającego wycenić korzyści płynące z wprowadzenia innowacji do przedsiębiorstwa, organizacją od strony technicznej szkoleń dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP, organizacją konferencji projektowych (w szczególności otwierającej, podsumowującej oraz w trakcie realizacji projektu), współorganizacją największych konferencji w skali kraju oraz przy realizacji konferencji o mniejszym zasięgu (wojewódzkim, regionalnym) na zasadzie partnera konferencji, stworzeniem strony internetowej projektu, zawierającej najbardziej istotne informacje o projekcie oraz tzw. Bazę Wiedzy, będącą kompendium wiedzy o bezpłatnym wsparciu oferowanym przez współpracujące z A. instytucjami w postaci bezpłatnych webinarów, szkoleń, artykułów czy konferencji, organizacją kampanii informacyjno-promocyjnych projektu oraz działań związanych z opracowaniem materiałów informacyjno-promocyjnych, organizacją spotkań z przedsiębiorcami (tzw. „Road Show”), nabyciem usługi realizacji badań ewaluacyjnych projektu (w szczególności „mid-term” oraz „ex-post”), nabyciem ekspertyzy zewnętrznej dotyczącej realizacji projektu. Będą Państwo dokonywali zakupu towarów/usług związanych z realizacją projektu (…), (tj. usługi specjalistyczne (eksperckie) dotyczące wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych, związane z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych Wnioskodawcy na różnych etapach realizacji projektu, informatyczne związane z wytworzeniem narzędzia informatycznego do zarządzania i obsługi projektu oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu, usługi związane z upowszechnianiem wiedzy z zakresu transformacji cyfrowej oraz dotyczące promocji projektu i instrumentów wsparcia oferowanych w jego ramach). Dofinansowanie dla Państwa przekazywane będzie przez Instytucję Zarządzającą (Ministerstwo (...), zgodnie z zasadami określonymi w Umowie o dofinansowanie, która zostanie podpisana przez Państwa z Instytucją Zarządzającą w formie zaliczek lub refundacji poniesionych wydatków kwalifikowalnych. Grantobiorcy będą dokonywali zakupów w ramach realizacji Umowy o powierzenie grantu. Faktury z tytułu zakupu towarów/usług związanych z realizacją projektu (…) wystawiane są/będą na Państwa. Natomiast faktury w zakresie zakupionych towarów/usług, które będą przedmiotem refundacji wydatków, będą wystawiane na Grantobiorców. Nabyte, w ramach projektów grantowych na transformację cyfrowych polskich MSP (projekt), technologie cyfrowe i środki trwałe niezbędne do korzystania z nich będą stanowić własność Grantobiorców. Z tytułu nabycia towarów/usług związanych z projektem (…), otrzymują/będą otrzymywać Państwo faktury z wykazaną kwotą podatku VAT, które powinny dotyczyć wszystkich towarów/usług. Będą Państwo świadczyć usługi szkoleniowe, dedykowane przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP. Udział w szkoleniach będzie dla jego uczestników bezpłatny. Szkolenia będą mogły być również skierowane/dedykowane dla różnych grup docelowych, takich jak: przedsiębiorcy, w tym pracownicy, właściciele małych i średnich przedsiębiorstw, przyszli przedsiębiorcy. Szkolenia będą bezpłatne dla uczestników - nie będą z nimi zawierane umowy.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości dotyczą kwestii braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizacji ww. Projektu oraz uznania dokonywanych świadczeń za nieodpłatne świadczenie usług niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności rozważyć należy, czy w analizowanej sprawie w odniesieniu do wszystkich bądź też niektórych tylko usług objętych przedmiotem Państwa wątpliwości występują konkretne podlegające opodatkowaniu świadczenia wykonywane przez Państwa, z którymi związane będzie dofinansowanie w ramach realizowanego Projektu.
Ocena przedstawionego opisu sprawy oraz powołanych przepisów prawa podatkowego, jak i orzeczeń TSUE prowadzi do stwierdzenia, że w rozpatrywanej sprawie w zakresie usług polegających na organizacji od strony technicznej szkoleń, oraz świadczenia usług szkoleniowych dedykowanych przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie, a tym samym odpłatne czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Nie można podzielić Państwa poglądu, że wystąpią czynności wykonane nieodpłatnie, które nie będą stanowić czynności podlegających opodatkowaniu z uwagi na treść art. 5 ust. 1 ustawy oraz art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.
Jak Państwo wskazali we wniosku, realizacja projektu jest uzależniona od otrzymania dofinansowania. Jeżeli nie otrzymają Państwo dofinansowania, nie będą realizować projektu. Nie będą mogli również Państwo przeznaczyć otrzymanego dofinansowanie na inny cel niż projekt, o którym mowa we wniosku. Dofinansowanie będzie mogło zostać wykorzystane tylko na realizację zadań i celu określonego we wniosku o dofinansowanie.
Zatem uznać należy, że otrzymane środki finansowe w ramach ww. projektu w części dot. organizacji i świadczenia usług szkoleniowych stanowić będą należności za wskazane w opisie sprawy świadczenia polegające na organizacji od strony technicznej szkoleń, oraz świadczenie usług szkoleniowych dedykowanych przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP, które będą Państwo realizować na rzecz Grantobiorców.
Jak wynika z wyroku C-184/00, nie jest konieczne określenie ceny, wystarczy by możliwe było jej ustalenie. W przypadku ww. wydatków będzie istniał bezpośredni związek dofinansowania, które Państwo otrzymają ze skonkretyzowanym świadczeniem wykonywanym w ramach Projektu.
W rezultacie otrzymane przez Państwa dofinansowanie (Grant) na sfinansowanie planowanych wydatków w części przeznaczonej na pokrycie wydatków związanych z organizacją od strony technicznej szkoleń oraz świadczeniem usług szkoleniowych dedykowanych przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP w istocie będzie mieć bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Państwa usług szkoleniowych. Podkreślić należy, że dzięki dofinasowaniu Grantobiorcy będą korzystać z ww. świadczeń, bezpłatnie, a w normalnych warunkach rynkowych musieliby zapłacić cenę za te usługi w wysokości co najmniej równej wydatkom związanym z ich świadczeniem. Grantobiorcy nie będą ponosili kosztów świadczonych dla nich usług szkoleniowych, czyli w rzeczywistości to Państwo będą pokrywać cenę usług z otrzymanego Dofinansowania.
Dofinansowanie to będzie bezpośrednio kształtowało cenę usług świadczonych przez Państwa na rzecz Grantobiorców uczestniczących w Projekcie (tj. będzie pozwalało na bezpłatne organizowanie ww. usług dla ich odbiorców) i w związku z tym będzie miało charakter cenotwórczy. Fakt, że konkretny uczestnik Projektu – Grantobiorca nie będzie wnosił opłaty za usługi wykonane na jego rzecz w ramach Projektu (opisane we wniosku usługi szkoleniowe) nie oznacza, że będą Państwo świadczyć nieodpłatne te usługi na rzecz uczestników Projektu.
Tym samym
realizowane czynności w ramach powierzonych zadań, (tj. organizacja od strony
technicznej szkoleń oraz świadczenie usług szkoleniowych dedykowanych przede
wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP) w istocie będą mieć
bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Państwa usług, i stanowić będą podlegające opodatkowaniu
świadczenie usług. W przypadku ww. czynności zostaną bowiem spełnione wszystkie
przesłanki warunkujące uznanie wykonywanych przez Państwa świadczeń w ramach
Projektu za odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające
opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W analizowanym
przypadku będzie istniał bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a
otrzymanym od osoby trzeciej wynagrodzeniem w zamian za to świadczenie. Dofinansowanie
będzie związane z identyfikowalnym świadczeniem wzajemnym. Ponadto, dofinansowanie
przyznane zostanie po to, aby zrealizowali Państwo określone świadczenia w
postaci szkoleń. Niewątpliwie w tak przedstawionej sytuacji uczestnicy
Projektu - Grantobiorcy skorzystają z faktu otrzymania dofinansowania
przez Państwa. W rzeczywistości bowiem otrzymana dotacja wpłynie na
zmniejszenie kosztu usług szkoleniowych wykonanych przez Państwa. Stwierdzić
bowiem należy, że gdyby przedmiotowego dofinansowania nie było - w normalnych warunkach rynkowych - Państwo
musieliby żądać od uczestników Projektu (Grantobiorców) odpłatności z tytułu
świadczenia na ich rzecz ww. usług.
W pozostałym zakresie ponoszone wydatki związane z realizacją Projektu jako całości (związane z nabyciem usług specjalistycznych dotyczących wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych, nabyciem usług specjalistycznych związanych z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych A. na różnych etapach realizacji projektu (zwłaszcza podczas oceny formalnej, rozliczania projektu oraz zawierania umów grantowych), opracowaniem generatora wniosków do obsługi wniosków grantowych przez A. oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu, organizacją konferencji projektowych oraz współorganizacją największych konferencji w skali kraju oraz przy realizacji konferencji o mniejszym zasięgu (wojewódzkim, regionalnym) na zasadzie partnera konferencji, utrzymaniem Kalkulatora Innowacji Cyfrowych - narzędzia informatycznego pozwalającego wycenić korzyści płynące z wprowadzenia innowacji do przedsiębiorstwa, stworzeniem strony internetowej projektu, zawierającej najbardziej istotne informacje o projekcie oraz tzw. Bazę Wiedzy, będącą kompendium wiedzy o bezpłatnym wsparciu oferowanym przez współpracujące z A. instytucjami w postaci bezpłatnych webinarów, szkoleń, artykułów czy konferencji, organizacją kampanii informacyjno-promocyjnych projektu oraz działań związanych z opracowaniem materiałów informacyjno-promocyjnych, organizacją spotkań z przedsiębiorcami (tzw. „Road Show”), nabyciem usługi realizacji badań ewaluacyjnych projektu (w szczególności „mid-term” oraz „ex-post”), nabyciem ekspertyzy zewnętrznej dotyczącej realizacji projektu), z uwagi na brak ekwiwalentności świadczeń, nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Ponoszone wyżej wydatki związane są z całością realizowanego projektu i brak jest konkretnego odbiorcy świadczenia, z którym byłyby bezpośrednio związane.
W konsekwencji należy przyjąć, że przyznane Państwu dofinansowanie na realizację Projektu przeznaczone na pokrycie ponoszonych wydatków związanych z organizacją od strony technicznej szkoleń, oraz świadczeniem usług szkoleniowych dedykowanych przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP - będzie stanowiło dopłatę do ceny świadczonych na rzecz Grantobiorców usług, a więc będzie dofinansowaniem bezpośrednio wpływającym na wartość świadczonych usług, a tym samym będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z art. 8 ust. 1 ustawy.
Jednocześnie wskazać należy, że ww. świadczenia będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy o podatku od towarów i usług.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienia od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy:
zwalnia się od podatku usługi świadczone przez:
a)jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, w zakresie kształcenia i wychowania,
b)uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze, w zakresie kształcenia
- oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.
Z uregulowań zawartych w wyżej cytowanym art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy wynika, że zwolnienie od podatku od towarów i usług obejmuje usługi w zakresie kształcenia i wychowania świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane. Zatem, aby możliwe było skorzystanie ze zwolnienia, przewidzianego w powołanym przepisie ustawy, dany podmiot musi być jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe oraz musi świadczyć usługi w zakresie kształcenia. Natomiast jeśli chodzi o kwestię wychowania, należy wskazać, że jest ona przypisana podmiotom, do których uczęszczanie jest obowiązkowe i regulowane przepisami. Zatem, to szkoły obowiązkowe mają za zadanie realizować program wychowywania. Nie jest przy tym konieczne, by usługa w zakresie kształcenia była jednocześnie usługą w zakresie wychowania. Na podstawie przedmiotowego przepisu zwolnieniem od podatku mogą być objęte zarówno usługi w zakresie kształcenia, jak i usługi w zakresie wychowania.
Ze zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b) ustawy, mogą korzystać uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze, o ile świadczone przez te podmioty usługi są usługami kształcenia.
W świetle art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy:
zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:
a)prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
b)świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe - wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
c)finansowane w całości ze środków publicznych
- oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.
Przechodząc do kwestii zastosowania zwolnienia od podatku w stosunku do usług organizacji od strony technicznej szkoleń oraz świadczenia usług szkoleniowych dedykowanych przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP należy wskazać, że aby świadczone usługi mogły korzystać ze zwolnienia, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, muszą być uznane za usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego oraz spełniać jeden z warunków określonych w lit. a-c powyższego przepisu. Powołane wyżej przepisy prawa podatkowego przewidują zwolnienie dla usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego prowadzonych w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub świadczonych przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe - wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją lub finansowanych w całości ze środków publicznych.
Powołane przepisy przewidują zwolnienie dla usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego prowadzonych w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub świadczonych przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów ustawy Prawo oświatowe wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją lub finansowanych w całości ze środków publicznych.
Pojęcie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zostało zdefiniowane w art. 44 rozporządzenia Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L 77 str. 1 ze zm.).
Zgodnie z tym przepisem:
usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania świadczone na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy 2006/112/WE obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania nie ma w tym przypadku znaczenia.
Mając na uwadze powyższe, dokonując wykładni ww. przepisów przez pryzmat definicji usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania, określonej w art. 44 ww. rozporządzenia należy mieć na uwadze dosłowne brzmienie tych przepisów.
Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN (dostępnym w Internecie), użyte w art. 44 rozporządzenia słowo „bezpośredni” oznacza „dotyczący kogoś lub czegoś wprost”, słowo „branża” oznacza „gałąź produkcji lub handlu obejmująca towary lub usługi jednego rodzaju”, natomiast słowo „zawód” oznacza „wyuczone zajęcie wykonywane w celach zarobkowych”.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że przez kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie zawodowe, o których mowa w ww. przepisach, obejmujące nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, należy rozumieć takie kształcenie, w wyniku którego dana osoba podnosi swoje kwalifikacje, a bezpośrednio po jej ukończeniu jest w stanie podjąć pracę zarobkową, lub wykonywać określony zawód.
Dokonując oceny, czy świadczone przez Państwa usługi szkoleniowe oraz związane z organizacją od strony technicznej szkoleń, będzie objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług, należy w pierwszej kolejności zbadać, czy zostaną spełnione warunki określone w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, gdyż przepis art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy zwalnia od podatku usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawodowego inne niż wymienione w pkt 26.
Opis sprawy nie wskazuje, że posiadają Państwo status uczelni, jednostki naukowej Polskiej Akademii Nauk ani też instytutu badawczego. Z okoliczności sprawy nie wynika również, że realizując powierzone zadania, będą Państwo świadczyć usług jako jednostka objęta systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty.
Zatem w odniesieniu do realizowanych przez Państwa usług nie zostanie spełniona jedna z dwóch przesłanek do zwolnienia tych usług od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy. Nie są Państwo bowiem żadnym z podmiotów wymienionych w ww. przepisie. W konsekwencji należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy.
Dla oceny, czy dla świadczonych przez Państwa ww. usług w ramach realizacji projektu na rzecz Grantobiorców będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, konieczne jest stwierdzenie czy będą to usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego oraz czy spełniony zostanie jeden z warunków określonych w lit. a-c powyższego przepisu, tj. prowadzenie danego szkolenia w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub uzyskanie akredytacji na dany rodzaj szkolenia lub finansowanie danego szkolenia w całości ze środków publicznych.
Przewidziany w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c) ustawy – wymóg finansowania usług w określonej wysokości ze środków publicznych jest spełniony w przypadku, gdy rzeczywistym (w znaczeniu ekonomicznym) źródłem finansowania tej usługi są środki publiczne.
Należy wskazać, że środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej mieszczą się w kategorii środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 ze zm.):
W myśl art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych:
środkami publicznymi są:
1)dochody publiczne;
2)środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
2a)środki, o których mowa w art. 3b ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2023 r. poz. 225 i 412);
2b) środki, o których mowa w art. 202 ust. 4;
3)środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;
4)przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
a)ze sprzedaży papierów wartościowych,
b)z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
c)ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
d)z otrzymanych pożyczek i kredytów,
e)z innych operacji finansowych;
5)przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.
W świetle art. 4 ust. 1 ww. ustawy wynika, że:
przepisy ustawy stosuje się do:
1)jednostek sektora finansów publicznych;
2)innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub dysponują tymi środkami.
Jak powyższe wskazuje, ustawa o finansach publicznych wymienia wprost, co należy uznać za środki publiczne. Przepisy zaliczają do środków publicznych dochody publiczne, środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz wskazane przychody budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z różnych źródeł. Środkami publicznymi są również środki pochodzące z funduszy strukturalnych.
Wskazali Państwo, że projekt będzie finansowany ze środków programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki na lata 2021-2027 (FENG). Celem głównym projektu jest wsparcie rozwoju polskich przedsiębiorców z sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, w tym MŚP oraz ich pracowników w obszarze transformacji cyfrowej. Budżet projektu stanowi m.in. dofinansowanie pochodzące z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wskazali Państwo, że żadne opłaty nie będą pobierane od ww. osób, które wezmą udział w szkoleniach otwartych planowanych do realizacji przez Państwa w celu podniesienia poziomu ich wiedzy z zakresu transformacji cyfrowej. Organizacja tych szkoleń będzie w całości kosztem projektowym. Wkład własny od uczestników szkoleń w tej części projektu nie będzie pobierany. Usługi szkoleniowe będą dedykowane przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP. Udział w szkoleniach będzie dla jego uczestników bezpłatny. Szkolenia będą mogły być również skierowane/dedykowane dla różnych grup docelowych, takich jak: przedsiębiorcy, w tym pracownicy, właściciele małych i średnich przedsiębiorstw, przyszli przedsiębiorcy. Szkolenia pozwolą na przekazywanie wiedzy i umiejętności z zakresu cyfryzacji i nowoczesnych technologii przedsiębiorcom, co jest kluczowe dla ich rozwoju i konkurencyjności na rynku. Szkolenia pozwolą również na dostosowanie oferty do indywidualnych potrzeb i poziomu zaawansowania uczestników, a także na zwiększenie zaangażowania i motywacji do wdrożenia nowych rozwiązań w ich działalności.
Odnosząc się zatem do świadczonych przez Państwa usług organizacji od strony technicznej szkoleń oraz usług szkoleniowych, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy świadczone usługi będą stanowić usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego, co stanowi podstawową przesłankę warunkującą zastosowanie zwolnienia z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy. I tak, kierując się wskazówkami wcześniej powołanego rozporządzenia Rady UE, zawierającymi definicję kształcenia zawodowego, należy stwierdzić, że kształcenie zawodowe jest procesem mającym na celu nauczenie, przekazanie wiedzy z określonej dziedziny, które ma posłużyć zdobyciu bądź uaktualnieniu wiedzy obecnie posiadanej przez uczestnika takiego szkolenia.
A zatem świadczone przez Państwa usługi szkoleniowe oraz związane z organizacją od strony technicznej szkoleń, stanowić będą usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy.
Z uwagi na przedstawione okoliczności sprawy należy przeanalizować możliwość zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy. Przepis ten uzależnia stosowanie zwolnienia od podatku VAT od tego, czy świadczona przez dany podmiot usługa kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego będzie finansowana w całości ze środków publicznych. Wprowadzony wymóg finansowania świadczonej usługi ze środków publicznych jest spełniony w przypadku, gdy rzeczywistym (w znaczeniu ekonomicznym) źródłem finansowania tej usługi są środki publiczne.
W konsekwencji mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że realizowane przez Państwa ww. usługi, będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit c ustawy o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:
w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
I tak, na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Zgodnie natomiast z art. 88 ust. 4 ustawy:
obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Należy również podkreślić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:
działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z powołanych przepisów art. 86 i art. 88 wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki. I tak podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.
Jak wykazano uprzednio, w zakresie usług związanych z organizacją od strony technicznej szkoleń oraz usług szkoleniowych dedykowanych przede wszystkim dla pracowników zatrudnionych w firmach z sektora MŚP, będziemy mieli do czynienia odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższe świadczenia będą jednak korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit c ustawy o podatku od towarów i usług.
W pozostałym zakresie realizowane przez Państwa zadania (związane z nabyciem usług specjalistycznych dotyczących wykonania ocen merytorycznych wniosków grantowych, nabyciem usług specjalistycznych związanych z wydaniem ekspertyz i opinii niezbędnych A. na różnych etapach realizacji projektu (zwłaszcza podczas oceny formalnej, rozliczania projektu oraz zawierania umów grantowych), opracowaniem generatora wniosków do obsługi wniosków grantowych przez A. oraz jego utrzymania w okresie realizacji projektu, utrzymaniem Kalkulatora Innowacji Cyfrowych - narzędzia informatycznego pozwalającego wycenić korzyści płynące z wprowadzenia innowacji do przedsiębiorstwa, organizacją konferencji projektowych oraz współorganizacją największych konferencji w skali kraju oraz przy realizacji konferencji o mniejszym zasięgu (wojewódzkim, regionalnym) na zasadzie partnera konferencji, stworzeniem strony internetowej projektu, zawierającej najbardziej istotne informacje o projekcie oraz tzw. Bazę Wiedzy, będącą kompendium wiedzy o bezpłatnym wsparciu oferowanym przez współpracujące z A. instytucjami w postaci bezpłatnych webinarów, szkoleń, artykułów czy konferencji, organizacją kampanii informacyjno-promocyjnych projektu oraz działań związanych z opracowaniem materiałów informacyjno-promocyjnych, organizacją spotkań z przedsiębiorcami (tzw. „Road Show”), nabyciem usługi realizacji badań ewaluacyjnych projektu (w szczególności „mid-term” oraz „ex-post”), nabyciem ekspertyzy zewnętrznej dotyczącej realizacji projektu) z uwagi na brak ekwiwalentności świadczeń, nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
A zatem skoro ponoszone w ramach realizacji Projektu wydatki będą związane z czynnościami zwolnionymi od podatku oraz niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi wydatkami, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Tym samym stanowisko Państwa należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Odnosząc się do powoływanej przez Państwa interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 października 2016 r., sygn. IPPP1/4512-613/16-2/EK, należy wskazać, że interpretacje są wydawane w indywidualnych sprawach w oparciu o stan faktyczny/zdarzenie przyszłe przedstawiony przez danego podatnika. Każdą sprawę należy rozpatrywać indywidualnie. Opis zdarzenia przyszłego, w oparciu, o który została wydana powoływana przez Państwa interpretacja indywidualna, nie jest tożsamy do sprawy będącej przedmiotem rozstrzygnięcia w rozpatrywanej sprawy, gdzie nie zaszły wszystkie okoliczności o jakich mowa we wniosku. Wskazana interpretacja potraktowana została jako element Państwa argumentacji, lecz nie może ona wpłynąć na ocenę prawidłowości wydanego rozstrzygnięcia. Interpretacja powołana przez Państwa na poparcie własnego stanowiska rozstrzyga w odmiennym zdarzeniu przyszłym od sytuacji przedstawionej we wniosku.
Zgodnie z art. 14f § 2b pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa:
Opłata za wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega zwrotowi - w odpowiedniej części - wyłącznie w przypadku uiszczenia jej w kwocie wyższej od należnej.
W związku z powyższym, nienależną opłatę w kwocie 40 zł, uiszczoną 24 sierpnia 2023 r., zwrócimy - stosownie do art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej – na rachunek bankowy, zgodnie z dyspozycją zawartą we wniosku.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).