Brak podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT składki członkowskiej, a w konsekwencji braku obowiązku wykazania importu usług z tego tytułu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek (brak daty pisma) o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT składki członkowskiej wnoszonej do (…), a w konsekwencji braku obowiązku wykazania importu usług z tego tytułu. Uzupełnili go Państwo pismem z 30 października 2023 r. (wpływ 3 listopada 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) (zwane dalej (…)), działa na podstawie ustawy z 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2261) oraz Statutu. (…) jest wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego. (…) korzysta ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570).

(…) jest członkiem (…) (ang. „(…)”, dalej: (…)), które jest stowarzyszeniem działającym na podstawie prawa belgijskiego, w oparciu o uchwalony Statut. Zgodnie ze Statutem, celem Stowarzyszenia jest promowanie i dostarczanie informacji rynkowych, naukowych, prawnych, ekonomicznych i ogólnych, a także rozwój i promocja interesów i wizerunku swoich członków, reprezentując ich interesy. (…) świadczy usługi promocyjne, z zakresu IT oraz organizuje spotkania, konferencje, wydarzenia. Współpracuje także z innymi organami w osiąganiu celów wskazanych w Statucie. Pełnoprawnymi członkami Stowarzyszenia są krajowe stowarzyszenia reprezentujące przemysł przedmiotowych produktów krajów członkowskich Unii Europejskiej, które podpisały Statut.

Zgodnie z art. 8.2 Statutu, m.in. nieopłacenie należnych składek członkowskich w terminie wskazanym w Statucie stanowi przesłankę do wydalenia członka Stowarzyszenia. Z art. 9 Statutu wynika zaś, iż członkowie nie podlegają żadnym osobistym zobowiązaniom i nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte przez Stowarzyszenie wykraczające poza ich składkę za bieżący rok. Art. 15 Statutu wskazuje, że każda delegacja krajowa, która ma opłaconą składkę za poprzedni rok ma jeden głos w Głosowaniu w Walnym Zgromadzeniu, niezależnie od formy reprezentacji. Płacenie składek członkowskich jest jednym z najważniejszych obowiązków członków organizacji, a uchylanie się od tego obowiązku może skutkować wykluczeniem z grona członków tej organizacji.

W związku z członkostwem we wskazanej wyżej organizacji, Wnioskodawca zobowiązany jest do uiszczania składek członkowskich. Składka członkowska, wpłacana przez (…) do organizacji, dokumentowana jest wystawioną przez (…) fakturą zawierającą adnotację o obowiązku rozliczenia faktury w mechanizmie „revers charge”. Faktura ta zawiera także opis „MEMBERSHIP FEE 2023 (…)”. Roczne opłaty członkowskie, wnoszone przez (…) na rzecz organizacji nie są związane ze świadczeniem przez tą organizację konkretnych usług na rzecz (…), bowiem obowiązek zapłaty składki członkowskiej wynika wprost ze Statutu i występuje niezależnie od tego, czy do świadczenia określonych usług w rzeczywistości dojdzie. Wnioskodawca wskazuje, że jako członek organizacji faktycznie nie ma samodzielnego wpływu na sposób zadysponowania kwotami wniesionymi z tytułu opłaty członkowskiej i w związku z tym nie może samodzielnie wymóc na organizacji określonego działania.

Pytanie

Czy faktura za składkę członkowską w (…) (skrót: (…)) w świetle ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. obowiązkowi wykazania jako import usług i rozliczenia tego podatku w ramach deklaracji VAT-9M?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym opisie stanu faktycznego, roczna opłata członkowska wnoszona przez (…) na rzecz (…) nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, a tym samym Wnioskodawca nie powinien dokonywać samonaliczenia VAT w Polsce w związku z wniesieniem tej opłaty.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wnioskodawca wskazuje, iż w przedmiotowej sytuacji, kluczowa jest ocena, czy opłata członkowska naliczana przez (…) stanowi wynagrodzenie za odpłatą usługę świadczoną przez nią na rzecz (…). Składki członkowskie są to obowiązkowe wpłaty podmiotów, które uzyskują status członka organizacji. Składki tworzą majątek, który służy realizacji celów statutowych stowarzyszenia. Płacenie składek jest obowiązkiem członków organizacji, zaś zaniechanie spełniania tego obowiązku skutkuje wydaleniem/wykluczeniem z grona członków stowarzyszenia. Z analizy powyższego stanu faktycznego oraz powołanych wyżej przepisów wynika, iż składki członkowskie wpłacane na rzecz (…) służą realizacji bieżącej działalności Stowarzyszenia oraz celów statutowych. Nie jest możliwe określenie, czy dana część składki przypada na konkretne korzyści otrzymywane przez członków organizacji, skutkiem czego należy przyjąć, że składka członkowska nie jest ekwiwalentem konkretnych świadczeń.

Podkreślenia wymaga okoliczność, iż wpłaty składek członkowskich wynikają z faktu przystąpienia podmiotu do Stowarzyszenia i są związane jedynie z pozostawaniem jego członkiem. Nie mogą natomiast być kwalifikowane jako opłaty za przyszłe korzystanie z konkretnej rzeczy czy usługi. Co istotne, aby świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, pomiędzy stronami musi istnieć stosunek zobowiązaniowy – stosownie do art. 353 § 1 Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.). Zatem zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien to świadczenie spełnić.

Z analizy powyższych przepisów wyłania się konkluzja, iż w przypadku gdy składki przeznaczone są na bieżące potrzeby stowarzyszenia związane z utrzymaniem samego stowarzyszenia i realizacją jego celów statutowych oraz gdy nie jest możliwe bezpośrednie powiązanie wysokości składki członkowskiej z ewentualnymi korzyściami mogącymi powstać w związku z członkostwem w stowarzyszeniu, trudno jest mówić o świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 pkt 1 ustawy, a tym samym o ich opodatkowaniu.

Stanowisko to zostało zaprezentowane w wyroku Trybunału z 8 marca 1986 r. w sprawie C-102/86 (Apple and Pear Development Council v. Commisioners od Customs end Excise), a także w wyroku z 5 lutego 1981 r. w sprawie C-154/80 (Staatssecretaris van Financien przeciwko Coöperatieve Aardappelenbewaarplaats GA). W pierwszym z przytoczonych orzeczeń TSUE wskazał, że określona czynność może być uznana za wykonaną odpłatnie, jeżeli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi oraz gdy odpłatność ta pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT. W sprawie C-154/80 TSUE wskazał, że aby usługa była opodatkowana, musi istnieć bezpośredni związek między świadczeniem usługi a należnym wynagrodzeniem, które musi być możliwe do wyrażenia w wartościach pieniężnych. TSUE wyjaśnił, że świadczenie usług podlega opodatkowaniu, w rozumieniu II Dyrektywy, gdy usługa jest świadczona za wynagrodzeniem, a podstawę opodatkowania takiej usługi stanowi wszystko, co składa się na wynagrodzenie za tę usługę. W konsekwencji, świadczenie usług, za które nie otrzymuje się określonego subiektywnego wynagrodzenia, nie stanowi świadczenia usług „za wynagrodzeniem”, a zatem nie podlega opodatkowaniu.

Wykładnię tę zaprezentował także WSA w Warszawie w wyroku z 18 września 2006 r. (III SA/Wa 1976/06), stwierdzając, że: „składka na stowarzyszenie nie może być traktowana jako wynagrodzenie za zorganizowanie i prowadzenie sieci radiowej, które są realizowane w ramach celów statutowych skarżącego stowarzyszenia”. Konkluzją wyroku jest stwierdzenie, iż składki członkowskie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako wynagrodzenie za świadczone usługi.

Stanowisko to jest obecne także w interpretacjach indywidualnych. I tak Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji z 10 listopada 2021 r. (0112-KDIL1-3.4012.411.2021.JK) uznał, że: „czynnikiem decydującym o tym, że mamy do czynienia z wynagrodzeniem za świadczenie usług (a nie tylko z przekazanym świadczeniem pieniężnym) jest bowiem określenie wyraźnego bezpośredniego związku przekazanego wynagrodzenia z konkretnym świadczeniem. Należy wskazać, że składki wpłacane w związku z przynależnością do organizacji międzynarodowych takiego warunku nie spełnią. (...) Składki członkowskie wnoszone przez Wnioskodawcę na rzecz Stowarzyszenia nie są bowiem związane ze świadczeniem przez tą organizację konkretnych usług na rzecz Wnioskodawcy. (…) Zatem w przedmiotowej sprawie nie występuje wzajemność świadczeń, tj. poprzez wniesienie składki członkowskie, na podstawie wystawionej faktury oraz przyszłych składek członkowskich na podstawie przyszłych tożsamych faktur nie powstaje/nie powstanie między Wnioskodawcą a Y stosunek prawny, przedmiotom którego jest żądanie ze strony Wnioskodawcy wyświadczenia skonkretyzowanej usługi przez Stowarzyszenie Y”.

W interpretacji indywidualnej z 26 stycznia 2017 r. (1061-IPTPP2.4512.576.2016.1.JS) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi wyjaśnił, że dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Uwzględniając powyższe organ podatkowy stwierdził, że co do zasady nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu VAT płatność (składka członkowska), która dokonywana jest jedynie w związku z przynależnością do określonej organizacji. Szczególnie gdy organizacja ta ma dowolność co do przeznaczenia otrzymanych środków zaś jej członkowie nie mają bezpośredniego wpływu na ich spożytkowanie.

Odpowiednie zastosowanie znajduje również interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 sierpnia 2018 r. (0114-KDIP1-2.4012.338.2018.2.RD), w której wskazuje się, że: „W przedmiotowej sprawie nie występuje zatem wzajemność świadczeń, tj. poprzez wniesienie rocznej opłaty członkowskiej nie powstanie między Wnioskodawcą a E stosunek prawny, przedmiotem którego byłoby żądanie ze strony Wnioskodawcy wyświadczenia skonkretyzowanej usługi przez E na jego rzecz. Uiszczana roczna opłata członkowska nie ma charakteru zapłaty za usługę ponieważ brak jest bezpośredniego związku pomiędzy dokonaną opłatą członkowską a otrzymanym świadczeniem, które przynosi bezpośrednie i skonkretyzowane korzyści Wnioskodawcy. (...) W okolicznościach niniejszej sprawy nie dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, to tym samym wnioskodawca w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie obowiązany do opodatkowania rocznych opłat członkowskich na rzecz E. poprzez rozpoznanie importu usług”.

W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, uzasadnione jest przyjęcie, że opłata członkowska wnoszona przez (…) na rzecz (…) nie stanowi wynagrodzenia za odpłatną usługę podlegającą opodatkowaniu VAT ze względu na brak konkretnego świadczenia uzyskiwanego przez (…) w związku z członkostwem w organizacji. Dlatego też, opłata ta nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT i Wnioskodawca nie powinien mieć obowiązku dokonania samonaliczenia VAT w odniesieniu do tej opłaty.

W związku z powyższym stwierdzono, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, bowiem (…) jako zobowiązany do uiszczania składek członkowskich nie może być uznany za usługobiorcę usług świadczonych przez (…), gdyż nie występuje pomiędzy tymi podmiotami żaden element tworzący stosunek zobowiązaniowy, który można byłoby uznać za świadczenie usług. Tym samym PSPR w świetle ustawy nie jest zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług (poprzez rozpoznanie importu usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 w zw. z art 17 ust. 1 pkt 4 ustawy) w związku z otrzymaniem faktury od (…).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Z powołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności gospodarczej, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Wskazać należy, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Uwzględniając powyższe, jak również stanowisko Trybunału zaprezentowane w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development, zgodnie z którym korzyści wynikające z wykonywanych przez usługodawcę zadań muszą mieć bezpośredni związek z usługobiorcą, zaś w sytuacji, gdy taki związek nie istnieje (np. związek ma wyłącznie charakter pośredni, bo usługobiorcą jest cała branża, a nie konkretny plantator), nie można uznać takich czynności za usługi opodatkowane VAT, stwierdzić należy, że co do zasady nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług płatność (składka członkowska), która dokonywana jest jedynie w związku z przynależnością do określonej organizacji. Szczególnie gdy, jak w ostatnim z powołanych wyroków, organizacja ma dowolność co do przeznaczenia otrzymanych środków, zaś jej członkowie nie mają bezpośredniego wpływu na ich spożytkowanie. W tym bowiem przypadku nie można uznać, że składka członkowska ma charakter zapłaty za usługę, bowiem brak było bezpośredniego związku pomiędzy płatnością a korzyściami jakie osiągają poszczególni jej członkowie. Powyższe rozważania nie mogą być jednak, co do zasady, stosowane wobec wszystkiego rodzaju składek członkowskich. Jeżeli bowiem określona organizacja została utworzona także w celu wykonywania na rzecz swoich członków jednego, czy kilku konkretnych świadczeń, to w tym przypadku składkę na jej rzecz można potraktować jako zapłatę za określone świadczenie (usługę).

W tym miejscu wskazać należy, że w przypadku świadczenia usług, gdy jeden z kontrahentów posiada siedzibę poza terytorium kraju, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Kwestia określenia miejsca świadczenia przy świadczeniu usług została uregulowana w Rozdziale 3 Dział V ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 28a ustawy:

Powołany art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy, która ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Użyta w przedmiotowym przepisie nazwa „podatnik” odnosi się w zasadzie do „przedsiębiorcy” prowadzącego działalność gospodarczą. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Ustawodawca wskazując na działalność gospodarczą odnosi się do jej definicji zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników, w świetle art. 28a pkt 1 ustawy, uznawane są również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich. Natomiast przepis art. 28a pkt 2 ustawy uszczegóławia normę zawartą w pkt 1 lit. a, przez wskazanie, że pojęcie podatnika, na potrzeby ustalania miejsca świadczenia usług, obejmuje również sytuację, gdy podatnik, który wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą, nabywa usługi dla czynności niepodlegających opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy.

W oparciu o zasadę ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

Według art. 28b ust. 3 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku braku siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – miejscem świadczenia usług, jest stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.

Na podstawie art. 2 pkt 9 ustawy:

Zgodnie zaś z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy:

Powołany art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wskazuje na sytuację, w której podatnikiem staje się nabywca usługi, jeśli dokonał on nabycia usługi od dostawcy spoza terytorium Polski. Przepis wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług jest spełnienie warunków dotyczących usługodawcy jak i usługobiorcy.

Ponadto wskazać należy, że w myśl art. 99 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 99 ust. 9 ustawy:

Jak stanowi art. 99 ust. 14 ustawy:

Powyższa delegacja zrealizowana została poprzez wydanie rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzorów deklaracji o podatku od towarów i usług od podmiotów innych niż zarejestrowane jako podatnicy VAT czynni z 14 września 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1626).

Zgodnie z § 1 pkt 2 ww. rozporządzenia:

Według powyższego wzoru, deklaracja VAT-9M jest przeznaczona dla podatników, którzy nie mają obowiązku składania okresowych deklaracji VAT-8, dokonujących importu usług bądź nabywających towary lub usługi, dla których, jako nabywcy są podatnikami.

A zatem, odrębna deklaracja VAT-9M z tytułu importu usług składana jest tylko w przypadku, kiedy podatnik nie składa deklaracji JPK_V7, JPK_V7K albo VAT-8.

Z opisu sprawy wynika, że (…) (zwane dalej (…)), działa na podstawie ustawy z 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach oraz Statutu. (…) jest wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego. (…) korzysta ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. (…) jest członkiem (…) (ang. „(…)”, dalej: (…)), które jest stowarzyszeniem działającym na podstawie prawa belgijskiego, w oparciu o uchwalony Statut. Zgodnie ze Statutem, celem Stowarzyszenia jest promowanie i dostarczanie informacji rynkowych, naukowych, prawnych, ekonomicznych i ogólnych, a także rozwój i promocja interesów i wizerunku swoich członków, reprezentując ich interesy. (…) świadczy usługi promocyjne, z zakresu IT oraz organizuje spotkania, konferencje, wydarzenia. Współpracuje także z innymi organami w osiąganiu celów wskazanych w Statucie. Pełnoprawnymi członkami Stowarzyszenia są krajowe stowarzyszenia reprezentujące przemysł przedmiotowych produktów krajów członkowskich Unii Europejskiej, które podpisały Statut. Zgodnie z art. 8.2 Statutu, m.in. nieopłacenie należnych składek członkowskich w terminie wskazanym w Statucie stanowi przesłankę do wydalenia członka Stowarzyszenia. Z art. 9 Statutu wynika zaś, iż członkowie nie podlegają żadnym osobistym zobowiązaniom i nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte przez Stowarzyszenie wykraczające poza ich składkę za bieżący rok. Art. 15 Statutu wskazuje, że każda delegacja krajowa, która ma opłaconą składkę za poprzedni rok ma jeden głos w Głosowaniu w Walnym Zgromadzeniu, niezależnie od formy reprezentacji. Płacenie składek członkowskich jest jednym z najważniejszych obowiązków członków organizacji, a uchylanie się od tego obowiązku może skutkować wykluczeniem z grona członków tej organizacji. W związku z członkostwem we wskazanej wyżej organizacji, Wnioskodawca zobowiązany jest do uiszczania składek członkowskich. Składka członkowska, wpłacana przez (…) do organizacji, dokumentowana jest wystawioną przez (…) fakturą zawierającą adnotację o obowiązku rozliczenia faktury w mechanizmie „revers charge”. Faktura ta zawiera także opis „MEMBERSHIP FEE 2023 (…)”. Roczne opłaty członkowskie, wnoszone przez (…) na rzecz organizacji nie są związane ze świadczeniem przez tą organizację konkretnych usług na rzecz (…), bowiem obowiązek zapłaty składki członkowskiej wynika wprost ze Statutu i występuje niezależnie od tego, czy do świadczenia określonych usług w rzeczywistości dojdzie. Wnioskodawca wskazuje, że jako członek organizacji faktycznie nie ma samodzielnego wpływu na sposób zadysponowania kwotami wniesionymi z tytułu opłaty członkowskiej i w związku z tym nie może samodzielnie wymóc na organizacji określonego działania.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą wskazania, czy faktura za składkę członkowską w (…) w świetle ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. obowiązkowi wykazania importu usług i rozliczenia tego podatku w ramach deklaracji VAT-9M.

Jak już wskazano, dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wówczas gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy wykonaną czynnością a otrzymanym świadczeniem wzajemnym w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za świadczenie usług w ramach stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa (musi wynikać wyraźna bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę).

Odnosząc się zatem do wątpliwości Wnioskodawcy wskazać należy, że składka członkowska zapłacona przez Wnioskodawcę na podstawie faktury otrzymanej od (…), nie stanowi wynagrodzenia za usługę, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

W analizowanym przypadku Wnioskodawca uiszczając składkę członkowską w celu posiadania statusu członka, nie jest usługobiorcą usług świadczonych przez (…). Składki członkowskie wnoszone przez Wnioskodawcę na rzecz Stowarzyszenia nie są bowiem związane ze świadczeniem przez tą organizację konkretnych usług na rzecz Wnioskodawcy.

Jak wskazał Wnioskodawca, w związku z członkostwem w (…), Wnioskodawca (…) zobowiązany jest do uiszczania składek członkowskich. Składka członkowska, wpłacana przez Wnioskodawcę do organizacji, dokumentowana jest wystawioną przez Stowarzyszenie (…) fakturą zawierającą adnotację o obowiązku rozliczenia faktury w mechanizmie „revers charge”. Faktura ta zawiera także opis „MEMBERSHIP FEE 2023 (…)”. Roczne opłaty członkowskie, wnoszone przez (…) na rzecz organizacji nie są związane ze świadczeniem przez tą organizację konkretnych usług na rzecz (…), bowiem obowiązek zapłaty składki członkowskiej wynika wprost ze Statutu i występuje niezależnie od tego, czy do świadczenia określonych usług w rzeczywistości dojdzie. Wnioskodawca, jako członek organizacji, faktycznie nie ma samodzielnego wpływu na sposób zadysponowania kwotami wniesionymi z tytułu opłaty członkowskiej i w związku z tym nie może samodzielnie wymóc na organizacji określonego działania.

Zatem w przedmiotowej sprawie nie występuje wzajemność świadczeń, tj. poprzez wniesienie składki członkowskiej na podstawie wystawionej faktury nie powstaje między Wnioskodawcą a (…) stosunek prawny, przedmiotem którego jest żądanie ze strony Wnioskodawcy wyświadczenia skonkretyzowanej usługi przez (…). Składka członkowska zapłacona przez Wnioskodawcę jako członka ww. Stowarzyszenia nie ma charakteru zapłaty za usługę, ponieważ brak jest bezpośredniego związku pomiędzy uiszczoną składką członkowską a otrzymanym świadczeniem, które przynosi bezpośrednie i skonkretyzowane korzyści Wnioskodawcy.

Wobec powyższego, skoro w okolicznościach niniejszej sprawy nie dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, to tym samym Wnioskodawca w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie jest zobowiązany do rozliczenia podatku (poprzez rozpoznanie importu usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy) w związku z otrzymaniem faktury od (…).

Podsumowując, faktura za składkę członkowską w (…) w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a tym samym obowiązkowi wykazania importu usług i rozliczenia tego podatku w ramach deklaracji VAT-9M.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).