Opodatkowanie oraz możliwość zastosowania zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych w ramach obsługi MKZP, realizowanych przez CUW na rzecz pracoda... - Interpretacja - 0111-KDIB3-1.4012.666.2023.2.ICZ

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 8 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.666.2023.2.ICZ

Temat interpretacji

Opodatkowanie oraz możliwość zastosowania zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych w ramach obsługi MKZP, realizowanych przez CUW na rzecz pracodawców spoza struktury Gminy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania oraz zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych w ramach obsługi MKZP, realizowanych przez CUW na rzecz pracodawców spoza struktury Gminy.

Uzupełnili go Państwo pismami z 15 listopada 2023 r. oraz z 27 listopada 2023 r. w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina, będąca organem władzy publicznej realizuje zadania nałożone na nią przepisami prawa, w tym w szczególności ustawą z 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 z póżn. zm.).

Gmina dokonała centralizacji rozliczeń podatku VAT wraz z podległymi jednostkami budżetowymi i obecnie rozlicza się z Urzędem Skarbowym w sposób skonsolidowany. W strukturze organizacyjnej Gminy funkcjonują jednostki budżetowe, które realizują w imieniu i na rzecz Gminy jej zadania własne.

Centrum Usług Wspólnych (dalej zwany CUW) jest jednostką organizacyjną Miasta, działającą w formie jednostki budżetowej, nie posiadającą osobowości prawnej. CUW został utworzony uchwałą (...), a zakres zadań reguluje statut nadany uchwałą.

Celem działania CUW jest świadczenie usług (...):

(...)

Przy CUW działa Międzyzakładowa Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa (zwana dalej MKZP), która jest jednostką niemającą osobowości prawnej, działającą na podstawie ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych oraz w oparciu o statut MKZP.

MKZP udziela pożyczek swoim członkom, tzn. pracownikom, emerytom i rencistom następujących grup jednostek pracodawców należących do MKZP:

-jednostkom organizacyjnym Gminy, dla których CUW jest jednostką obsługującą,

-innym jednostkom działającym na terenie Gminy (niebędącymi jednostkami organizacyjnymi Gminy).

Łączna liczba jednostek pracodawców objętych działaniem MKZP wynosi (...).

Środki gromadzone przez MKZP na odrębnym rachunku bankowym przeznaczonym jedynie dla MKZP pochodzą z wpłat członków i stanowią:

-     wpisowe - przeznaczone na fundusz rezerwowy, który ma na celu pokrycie szkód i strat, pokrycie nieściągalnych zadłużeń, pokrycie prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku bankowego, odpis na fundusz zapomogowy,

-     wkłady miesięczne zapisywane na imiennym rachunku członka MKZP,

-     raty spłaconych pożyczek udzielonych na wniosek członka MKZP.

Gromadzone wkłady przeznaczane są na fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy, z którego wypłacane są pożyczki dla członków MKZP. Każdy członek MKZP może w każdej chwili na swój wniosek wycofać wkłady, a w przypadku skreślenia z listy członków pozostałe po rozliczeniu zadłużenia wkłady są mu zwracane. Właścicielami wszystkich środków zgromadzonych na rachunku bankowym MKZP są członkowie MKZP.

Obowiązek zapewnienia pomocy przez zakład pracy na rzecz MKZP wynika z art. 6 ust. 1 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych. W przypadku kasy międzyzakładowej zgodnie z przepisami powyższej ustawy wszystkie zakłady pracy, których pracownicy są członkami kasy, mają obowiązek partycypować w kosztach utrzymania tej kasy. Treść § 3 pkt 4 statutu MKZP wskazuje jednoznacznie, że obsługę organizacyjną i prawną oraz finansowo-księgową zapewnia CUW na warunkach określonych w umowie operacyjnej zawartej między MKZP, CUW oraz pozostałymi pracodawcami, którzy objęci są działaniem kasy.

Obsługa MKZP przez CUW obejmuje w szczególności:

1)udostępnienie pomieszczeń biurowych na potrzeby statutowe MKZP,

2)prowadzenie rachunkowości oraz obsługi prawnej,

3)dostarczanie druków i formularzy,

4)dokonywanie na rzecz MKZP potrąceń wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na listach płac, listach wypłat i zasiłków, a w przypadku braku możliwości dokonania takiego potrącenia - poinformowanie o tym zarządu MKZP,

5)niezwłoczne odprowadzenie wpłat wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na rachunek płatniczy MKZP,

6)przekazywanie przez zarząd członkom MKZP informacji o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużenia.

Trójstronna umowa reguluje między innymi zasady odpłatności tytułem partycypacji przez pracodawców w kosztach prowadzenia MKZP ponoszonych przez CUW w związku ze świadczeniem pomocy w zakresie realizacji przedstawionych powyżej zadań. Pracodawcy innych jednostek działających na terenie Gminy, zobowiązują się w niej do zapłaty CUW wynagrodzenia stanowiącego zwrot kosztów związanych z obsługą i utrzymaniem MKZP deklarując zapłatę ustalonej kwoty od każdego ich pracownika/emeryta/rencisty będącego członkiem kasy. Kwota należnego CUW wynagrodzenia płatna jest przez pracodawców 4 razy w roku (raz na kwartał) na podstawie wystawionych przez CUW faktur w imieniu Gminy, w których kwota wynagrodzenia stanowi sumę iloczynów liczby członków i ustalonej stawki za członka w każdym z miesięcy okresu. Obsługę członków MKZP prowadzą osoby zatrudnione w CUW, których zakres czynności obejmuje prowadzenie obsługi MKZP. Wszystkie koszty zatrudnienia tych osób ponosi CUW.

Pytanie ostatecznie sformułowane w piśmie z 27 listopada 2023 r.

Czy CUW wystawiając faktury w imieniu Miasta  dokumentujące świadczenie usług (udział w kosztach funkcjonowania MKZP) w ramach obsługi działającej przy CUW Międzyzakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej prawidłowo wystawia faktury podlegające opodatkowaniu, ale jednocześnie korzystające ze zwolnienia?

Państwa stanowisko w sprawie ostatecznie przedstawione w piśmie z 27 listopada 2023 r.

Udział w kosztach funkcjonowania MKZP nie korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, ponieważ CUW nie jest firmą udzielającą pożyczerk i kredytów, a jedynie pobiera wynagrodzenie z tytułu obsługi MKZP.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku (ostatecznie przedstawione w piśmie z 27 listopada 2023r.) jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach działalności gospodarczej.

W świetle powołanych przepisów przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

W ww. wyroku w sprawie C-102/86 TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT. Otrzymana zapłata powinna być więc konsekwencją wykonania świadczenia.

Tak więc przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest czy wykonano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym łącznie spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne z tytułu wykonanych czynności (wynagrodzenie).

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosowanie do treści art. 15 ust. 1 ustawy,

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy,

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy,

nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Z opisu sprawy wynika, że przy CUW działa Międzyzakładowa Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa (zwana dalej MKZP), która jest jednostką niemającą osobowości prawnej, działającą na podstawie ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych oraz w oparciu o statut MKZP.

MKZP udziela pożyczek swoim członkom, tzn. pracownikom, emerytom i rencistom następujących grup jednostek pracodawców należących do MKZP:

-jednostkom organizacyjnym Gminy, dla których CUW jest jednostką obsługującą,

-innym jednostkom działającym na terenie Gminy (niebędącymi jednostkami organizacyjnymi Gminy).

Łączna liczba jednostek pracodawców objętych działaniem MKZP wynosi (...).

Środki gromadzone przez MKZP na odrębnym rachunku bankowym przeznaczonym jedynie dla MKZP pochodzą z wpłat członków i stanowią:

-     wpisowe - przeznaczone na fundusz rezerwowy, który ma na celu pokrycie szkód i strat, pokrycie nieściągalnych zadłużeń, pokrycie prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku bankowego, odpis na fundusz zapomogowy,

-     wkłady miesięczne zapisywane na imiennym rachunku członka MKZP,

-     raty spłaconych pożyczek udzielonych na wniosek członka MKZP.

Gromadzone wkłady przeznaczane są na fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy, z którego wypłacane są pożyczki dla członków MKZP. Każdy członek MKZP może w każdej chwili na swój wniosek wycofać wkłady, a w przypadku skreślenia z listy członków pozostałe po rozliczeniu zadłużenia wkłady są mu zwracane. Właścicielami wszystkich środków zgromadzonych na rachunku bankowym MKZP są członkowie MKZP.

Obowiązek zapewnienia pomocy przez zakład pracy na rzecz MKZP wynika z art. 6 ust. 1 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych. W przypadku kasy międzyzakładowej zgodnie z przepisami powyższej ustawy wszystkie zakłady pracy, których pracownicy są członkami kasy, mają obowiązek partycypować w kosztach utrzymania tej kasy.

Obsługa MKZP przez CUW obejmuje w szczególności:

1)udostępnienie pomieszczeń biurowych na potrzeby statutowe MKZP,

2)prowadzenie rachunkowości oraz obsługi prawnej,

3)dostarczanie druków i formularzy,

4)dokonywanie na rzecz MKZP potrąceń wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na listach płac, listach wypłat i zasiłków, a w przypadku braku możliwości dokonania takiego potrącenia - poinformowanie o tym zarządu MKZP,

5)niezwłoczne odprowadzenie wpłat wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na rachunek płatniczy MKZP,

6)przekazywanie przez zarząd członkom MKZP informacji o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużenia.

Trójstronna umowa reguluje między innymi zasady odpłatności tytułem partycypacji przez pracodawców w kosztach prowadzenia MKZP ponoszonych przez CUW w związku ze świadczeniem pomocy w zakresie realizacji przedstawionych powyżej zadań.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii czy CUW wystawiając faktury w imieniu Miasta dokumentujące świadczenie usług (udział w kosztach funkcjonowania MKZP) w ramach obsługi działającej przy CUW Międzyzakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej prawidłowo wystawia faktury podlegające opodatkowaniu, ale jednocześnie korzystające ze zwolnienia.

Oceniając zasady działania Międzyzakładowej Kasy Zapomogowo Pożyczkowej należy uwzględnić przepisy ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1666).

W myśl art. 1 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych,

ustawa określa zasady tworzenia, organizowania i działania u pracodawcy kasy zapomogowo-pożyczkowej, zwanej dalej „KZP”, oraz jej likwidacji.

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych,

to pracodawca świadczy KZP pomoc w zakresie:

1) udostępniania pomieszczeń biurowych;

2) udostępniania odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie gotówki;

3) transportu gotówki do banku i z banku, jeśli pracodawca prowadzi obrót gotówkowy;

4) udzielania informacji umożliwiających dokonanie weryfikacji, czy określona osoba spełnia warunki, o których mowa w art. 7 ust. 1 oraz art. 35 ust. 4 pkt 1-3;

5)  prowadzenia rachunkowości, obsługi kasowej i prawnej;

6)  dokonywania na rzecz KZP potrąceń wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na listach płac, listach wypłat i zasiłków, a w przypadku braku możliwości dokonania takiego potrącenia - informuje o tym zarząd;

7) niezwłocznego odprowadzania wpłat wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na rachunek płatniczy KZP;

8) przekazywania przez zarząd członkom KZP informacji o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużenia.

Zgodnie z art. 6 ust 2 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych,

szczegółowe warunki świadczenia pomocy, o której mowa w ust. 1, określa umowa zawarta między pracodawcą a KZP.

W myśl art. 6 ust 3 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych,

umowa, o której mowa w ust. 2, może określać zasady wykonywania czynności podejmowanych u pracodawcy przez członków KZP w związku z realizacją ich obowiązków w zarządzie i komisji rewizyjnej.

Zgodnie z art. 7 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych,

1.osoby wykonujące pracę zarobkową u danego pracodawcy mogą utworzyć KZP, jeżeli gotowość przynależności do niej zadeklaruje co najmniej 10 z tych osób.

2.osoby, o których mowa w ust. 1, tworzą KZP, uchwalając statut KZP, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów i dokonując wyboru organów przewidzianych w tym statucie.

3.u jednego pracodawcy może działać jedna KZP. Siedzibą i adresem KZP są siedziba i adres pracodawcy, u którego została ona utworzona.

4.walne zebranie członków może podjąć uchwałę o przekształceniu KZP w międzyzakładową KZP, o której mowa w art. 8 ust. 1, zwaną dalej „uchwałą o przekształceniu”.

Art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych wskazuje,

że dopuszcza się utworzenie międzyzakładowej KZP obejmującej zakresem swojego działania co najmniej dwóch pracodawców. Łączna liczba osób wykonujących pracę zarobkową, od której zależy utworzenie międzyzakładowej KZP, nie może być mniejsza niż 10. Do międzyzakładowej KZP stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące KZP.

Art. 10 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych – Członkostwo w KZP:

1.KZP może być osoba wykonująca pracę zarobkową u danego pracodawcy.

2.Przejście na emeryturę lub rentę nie pozbawia osoby, o której mowa w ust. 1 i 4, prawa członkostwa w KZP.

3.Osoba skierowana do pracodawcy w celu odbycia służby zastępczej może być członkiem KZP działającej u tego pracodawcy. Do tej osoby przepisy ustawy stosuje się odpowiednio.

4.Żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Ochrony Państwa, pełniący służbę u pracodawcy i otrzymujący z tego tytułu uposażenie, mogą tworzyć i być członkami KZP na zasadach określonych w ustawie.

Należy podkreślić, że zgodnie z cyt. wyżej art. 6 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych, to pracodawca świadczy pomoc kasie zapomogowo-pożyczkowej przez zapewnienie m.in. pomieszczeń biurowych i odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie pieniędzy, transportu pieniędzy z banku i do banku, prowadzenia księgowości, obsługi kasowej i prawnej itp. W związku z tym, to na pracodawcy ciąży obowiązek ponoszenia kosztów funkcjonowania kasy.

Zatem to pracodawcy, a nie pracownicy i emeryci, stają się beneficjentami wykonywanych przez KZP usług.

Jak wynika z cyt. wcześniej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dla uznania, że dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę, do żądania od nabywcy towaru, czy odbiorcy usługi zapłaty.

W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegała tylko ta dostawa lub świadczenie usług, w przypadku których istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść.

Należy zauważyć, że CUW działający w imieniu Gminy zawiera z poszczególnymi pracodawcami, których pracownicy są członkami kasy umowy w sprawie partycypacji w kosztach prowadzenia MKZP.

Pracodawcy innych jednostek działających na terenie Gminy, zobowiązują się w niej do zapłaty CUW wynagrodzenia stanowiącego zwrot kosztów związanych z obsługą i utrzymaniem MKZP deklarując zapłatę ustalonej kwoty od każdego ich pracownika/emeryta/rencisty będącego członkiem kasy. Kwota należnego CUW wynagrodzenia płatna jest przez pracodawców 4 razy w roku (raz na kwartał) na podstawie wystawionych przez CUW faktur w imieniu Gminy, w których kwota wynagrodzenia stanowi sumę iloczynów liczby członków i ustalonej stawki za członka w każdym z miesięcy okresu. Obsługę członków MKZP prowadzą osoby zatrudnione w CUW, których zakres czynności obejmuje prowadzenie obsługi MKZP. Wszystkie koszty zatrudnienia tych osób ponosi CUW.

Zatem pomiędzy CUW (działającego w imieniu Gminy) a pozostałymi podmiotami pracodawcami, których pracownicy, emeryci i renciści są członkami MKZP istnieje stosunek prawny i w zamian za wykonywane czynności (obsługę) zostaje wypłacone Państwu wynagrodzenie za prowadzenie MKZP.

Zatem istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Z istniejącego stosunku prawnego pomiędzy CUW (działającego w imieniu Gminy) a pozostałymi podmiotami wynika wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę, w postaci otrzymywanego wynagrodzenia, a odbiorcy świadczenia odnoszą z niego korzyść w postaci umożliwienia swoim pracownikom, emerytom, rencistom uczestnictwa w prowadzonej Międzyzakładowej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że ww. czynności obsługi Międzyzakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej spełniają definicję zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy, bowiem można zidentyfikować beneficjentów świadczenia, którymi będą pozostałe jednostki (strony umów trójstronnych), tj. podmioty nie będące jednostkami organizacyjnymi Gminy.

Zatem naliczanie i pobieranie przez CUW (działającego w imieniu Gminy) wynagrodzenia z tytułu obsługi i utrzymania Międzyzakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej na rzecz członków niebędących jednostkami organizacyjnymi Gminy, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług, na podstawie art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosownie do treści art. 43 ust. 15 ustawy - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1.czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.usług doradztwa;

3.usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcie używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 poz. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą. W myśl art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy,

państwa członkowskie zwalniają transakcje udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Przytoczony przepis Dyrektywy dotyczy tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.). Zgodnie z § 1 ww. przepisu:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres.

Z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, stanowiącego wdrożenie regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu.

Należy w tym miejscu wskazać, że w wyroku w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) dotyczącym zwolnień przedmiotowych na gruncie wspólnego systemu VAT, TSUE wskazał cechy charakterystyczne usługi finansowej w kontekście ustalenia warunków stosowania zwolnienia dla konkretnych podtypów usług finansowych wymienionych w art. 13 (B) B(d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. d i lit. f Dyrektywy 2006/112/WE).

Sąd wskazał, że aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową. Należy też wskazać, że TSUE w ww. orzeczeniu dodał, że „Sam fakt, że jakiś element jest niezbędny do zakończenia transakcji zwolnionej z podatku, nie daje podstaw do konkluzji, że usługa, którą dany element reprezentuje jest zwolniona”.

Z kolei w wyroku w sprawie C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj TSUE wskazał, że aby móc zakwalifikować świadczone usługi jako czynności zwolnione z opodatkowania w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która – jeśli ją oceniać globalnie – w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w tym przepisie. W odniesieniu do operacji dotyczących przelewów w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 3 szóstej dyrektywy świadczone usługi muszą skutkować przekazaniem środków pieniężnych oraz prowadzić do zmian prawnych i finansowych. Należy dokonać rozróżnienia między usługą zwolnioną w rozumieniu wspomnianej dyrektywy a dostarczaniem zwykłego świadczenia fizycznego lub technicznego, takiego jak udostępnienie bankowi systemu informatycznego. W tym celu sąd krajowy powinien w szczególności zbadać zakres odpowiedzialności usługodawcy względem banków, zwłaszcza to, czy odpowiedzialność ta ograniczona jest do aspektów technicznych, czy też obejmuje specyficzne i istotne elementy czynności.

Również w orzeczeniu z dnia 26 maja 2016 r. w sprawie C-607/14 Bookit Ltd TSUE podkreślił, że transakcje zwolnione na podstawie art. 135 ust. 1 lit. d) dyrektywy VAT zostały zdefiniowane ze względu na charakter świadczonych usług, a nie ze względu na usługodawcę lub usługobiorcę. Zwolnienie nie jest zatem uzależnione od spełnienia wymogu, by transakcje były dokonywane przez określony rodzaj zakładu lub osoby prawnej, jeśli wchodzą one w zakres transakcji finansowych.

Z analizy ww. orzeczeń wynika więc, że ze zwolnienia będą korzystać usługi stanowiące element usług finansowych, jeżeli:

-z ogólnego punktu widzenia stanowią osobną całość,

-obejmują funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej,

-świadczone usługi muszą pociągać za sobą zmiany w sytuacji prawnej i finansowej zainteresowanych podmiotów.

Mając na uwadze zacytowane orzeczenia TSUE należy wskazać, że w analizowanej sprawie świadczone przez Państwa usługi opisane we wniosku stanowią element usługi finansowej w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 38 o VAT, gdyż ich celem jest umożliwienie realizowania transakcji finansowych.

Opisane usługi skutkują doprowadzeniem do realizacji zawarcia pożyczki, można je postrzegać jako niezbędne dla wykonania usługi finansowej. Na proces realizacji transakcji finansowych składa się w istocie zbiór określonych świadczeń złożonych realizowanych przez zaangażowany podmiot w ten proces. Czynności te – rozpatrywane kompleksowo – doprowadzają ostatecznie do realizacji operacji przekazania określonej ilości środków pieniężnych.

Wobec powyższego czynności w zakresie obsługi Międzyzakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej, wykonywane przez CUW (działającego w imieniu Gminy) na rzecz członków niebędących jednostkami organizacyjnymi Gminy (spoza Gminy) w świetle wskazówek TSUE, należy uznać za czynności o charakterze pomocniczym spełniające szczególne oraz istotne funkcje usługi udzielania pożyczek w ramach ww. Kasy, doprowadzające do zmiany sytuacji finansowej i prawnej stron, które mogą korzystać ze zwolnienia od podatku.

W konsekwencji należy stwierdzić, że wynagrodzenie płacone na pokrycie kosztów funkcjonowania Międzyzakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej, korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zatem Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Interpretacja rozstrzyga w zakresie sformułowanego pytania i przedstawionego stanowiska stąd nie rozstrzyga w zakresie obsługi MKZP dla pracodawców będących jednostkami organizacyjnymi Gminy, dla których CUW jest jednostką obsługującą.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.