Nieuznanie za podatnika podatku od towarów i usług w związku z planowaną sprzedażą niezabudowanych działek, a tym samym braku obowiązku naliczenia podatku VAT przy sprzedaży ww. działek.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 września 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 20 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług w związku z planowaną sprzedażą niezabudowanych działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4, a tym samym braku obowiązku naliczenia podatku VAT przy sprzedaży ww. działek.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 30 listopada 2023 r. (data wpływu 1 grudnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca ... nabył ... roku w ramach umowy sprzedaży Rep. A Nr ... niezabudowaną działkę gruntu numer 5 o powierzchni ... ha, położoną w miejscowości ..., w obrębie ..., w jednostce ewidencyjnej ..., gminie ..., powiecie ..., województwie ..., dla których Sąd Rejonowy w ... … Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą ....

Wnioskodawca ... nabył … roku w ramach aneksu do umowy sprzedaży Rep. A Nr … niezabudowaną nieruchomość składającą się z działek gruntu o numerach ewidencyjnych: 6, 7  o łącznej powierzchni … ha, położonych w miejscowości ..., w obrębie ..., w jednostce ewidencyjnej ..., gminie ..., powiecie ..., województwie ..., dla których Sąd Rejonowy w ... ... Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą ....

Wnioskodawca ... nabył … roku w ramach umowy sprzedaży Rep. A Nr … niezabudowaną działkę gruntu numer 8 o powierzchni … ha, położoną w miejscowości ..., w obrębie ..., w jednostce ewidencyjnej ..., gminie ..., powiecie ..., województwie ..., dla których Sąd Rejonowy w ... ... Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą ....

W dniu … roku Wnioskodawca uzyskał postanowienie Wójta gminy ... numer …, w którym zaopiniowano pozytywnie wstępny projekt połączenia i podziału nieruchomości oznaczonej numerami działek 6 o powierzchni … ha oraz nr 7  o powierzchni … ha, położonych w obrębie ..., gminie ..., stanowiących własność ..., na podstawie KW nr ... prowadzonej przez Sąd Rejonowy w ..., w wyniku której powstały działki:

‒9 o przybliżonej powierzchni … ha,

‒10 o przybliżonej powierzchni … ha.

Podział miał na celu wydzielenie działki pod budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną zgodnie z prawomocną decyzją Wójta gminy ... z dnia … r. nr … o warunkach zabudowy dla nieruchomości oznaczonej jako działki nr: 6, 5, 7 ,11 położonej w obrębie wsi ..., dla zamierzenia inwestycyjnego polegającego na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną. Projektowane do wydzielenia działki oznaczone numerami 9 i 10 będą miały bezpośredni dostęp do drogi publicznej poprzez projektowany zjazd indywidualny z drogi oznaczonej jako działka nr 12. Do chwili obecnej nie został postawiony żaden budynek mieszkalny.

W dniu … roku Wnioskodawca uzyskał decyzję Wójta gminy ... numer …, która stała się ostateczna … roku, w której zatwierdził podział nieruchomości oznaczonej jako działka nr 8 o powierzchni … ha położonej w obrębie ..., gminie ... dla której Sąd Rejonowy w ... prowadzi księgę wieczysta nr ... na działki numer:

‒13 o powierzchni 0,0145 ha,

‒1 o powierzchni 0,1000 ha,

‒2 o powierzchni 0,1081 ha,

‒3 o powierzchni 0,0413 ha,

Podział nieruchomości oznaczonej jako działka 18 o powierzchni … ha położonej w obrębie ..., gminie ... dla której Sąd Rejonowy w ... prowadzi księgę wieczysta nr ... na działki numer:

‒14 o powierzchni … ha,

‒15 o powierzchni … ha,

‒16 o powierzchni … ha,

Podział nieruchomości oznaczonej jako działka 9 o powierzchni … ha położonej w obrębie ..., gminie ... dla której Sąd Rejonowy w ... prowadzi księgę wieczysta nr ... na działki numer:

‒4 o powierzchni … ha,

‒17 o powierzchni … ha,

Wójt gminy ... prawomocną decyzją z dnia … r. nr … ustalił warunki zabudowy dla działek oznaczonych numerami 8, 18 oraz dla części działki oznaczonej numerem 9 polegającej na budowie sześciu budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną.

Nowo wydzielone działki oznaczone numerami 3, 16 stanowić będą drogę dojazdową do działek nr 1, 13, 15, 14, 4. Nowo wydzielone działki oznaczone numerami 13 i 15 stanowić będą jedną nieruchomość.

Mapa z projektem podziału nieruchomości została sporządzona przez geodetę uprawnionego Pana … upr. Nr … i została wpisana przez Starostę ... pod identyfikatorem ewidencyjnym materiału zasobu … w dniu … roku. W dniu … roku Wnioskodawca uzyskał postanowienie Wójta gminy ... numer …, które uzyskało prawomocność w dniu … roku, prostujące omyłkę pisarską w decyzji nr … zatwierdzającej podział nieruchomości oznaczonych numerami działek 8, 18, 9 na działki:

‒4 o przybliżonej powierzchni … ha,

‒17 o przybliżonej powierzchni … ha.

Decyzja o podziale nieruchomości została podjęta pod wpływem zmieniających się warunków w okolicy. Działka 1 stanowi grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych Lzr-PsV, pastwiska trwałe PsV. Działka 2 stanowi grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych Lzr-PsV, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych Lzr-RVI, pastwiska trwałe PsV, grunty orne RVI. Działka 3 stanowi grunty orne klasy RVI, pastwiska trwałe PsV. Działka 4 stanowi lasy LsVI, pastwiska trwałe PsV. Wykorzystywanie ich na cele rolne jest nieopłacalne i dlatego zdecydował Wnioskodawca o zmianie przeznaczenia tych gruntów. Z tego samego względu wiele gruntów w miejscowości ... zostało przekształcone na tereny budowlane.

Wnioskodawca na podstawie aktu notarialnego umowy sprzedaży Rep A Nr … w dniu … roku sprzedał swojemu bratu niezabudowaną działkę gruntu o numerze ewidencyjnym 17 o powierzchni … ha, położoną w miejscowości ..., w obrębie ..., w jednostce ewidencyjnej ..., gminie ..., powiecie ..., województwie ..., dla których Sąd Rejonowy w ... ... Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą ....

Powyższe działanie nie jest traktowane przez Wnioskodawcę jako działanie nakierowane na maksymalizacje zysków, ale działanie związane z racjonalnym gospodarowaniem własnym majątkiem nieruchomymi, w tym rozporządzaniem majątkiem na cele prywatne (osobiste). Działki generują koszty, przede wszystkim podatkowe. Środki ze sprzedaży działki 17 nie przeznaczył, nie planował ani nie planuje Wnioskodawca przeznaczać na jakąkolwiek inwestycję związaną z dalszym profesjonalnym obrotem nieruchomościami, ich zarządzaniem, czy też prowadzeniem jakiejkolwiek innej działalności. Wnioskodawca nie zamierza także przeznaczać (przychodów) dochodów ze sprzedaży działek na jakąkolwiek działalność gospodarczą, lecz na cele prywatne.

Do chwili obecnej Wnioskodawca nie ponosił żadnych nakładów zwiększających wartość poszczególnych działek (nawet tej już sprzedanej) np. uzbrojenia terenu, wyposażenia w urządzenia i sieci wodociągowe, kanalizacji sanitarnej oraz energetycznej. Wnioskodawca nie planuje czynić jakichkolwiek działań mających na celu zwiększenie wartości sprzedawanych działek. Nie zamierza uatrakcyjniać ww. działki, planuje ją sprzedać w takiej formie w jakiej jest obecnie. Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca nie był, nie jest podatnikiem podatku VAT i nie składał zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Działki o numerach 1, 2, 3, 4 Wnioskodawca wykorzystuje jako rolnik ryczałtowy i korzystał ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Działki o numerach 1, 2, 3, 4 od momentu nabycia wykorzystywane były do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Działki o numerach 1, 2, 3, 4 nie były, nie są teraz i nie będą w przyszłości przez Wnioskodawcę udostępniane odpłatnie podmiotom trzecim.

Wnioskodawca nie ma w tym momencie potencjalnego nabywcy na żadną działkę. Ale ktoś z rodziny pytał, czy nie chciałby sprzedać mu tych 4 działek.

Wnioskodawca mimo to, że posiada tą nieruchomość od … lat może zdecydować się na sprzedaż poszczególnych działek przede wszystkim ze względu na postępującą inflację i systematyczny wzrost cen, który sprawił, że Wnioskodawcy budżet domowy zaczął się kurczyć. Wyraźnie odczuwa Wnioskodawca pogorszenie się poziomu życia, oraz obawia się, że przy dalszym wzroście cen jego portfel domowy będzie niewystarczalny na pokrycie codziennych potrzeb życiowych. W dniu … roku Wnioskodawca otrzymał orzeczenie o stopniu niepełnosprawności umiarkowanym … czyli ma naruszoną sprawność organizmu i jest osobą zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej, wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Pieniądze ze sprzedaży działek, chciałby Wnioskodawca przede wszystkim przeznaczyć na swoją rehabilitację, utrzymanie nastoletniej córki, która z nim zamieszkuje i ma coraz większe potrzeby, oraz na wymianę pokrycia dachowego z azbestu na blachodachówkę. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży detalicznej pozostałych wyrobów na straganach i targowiskach, ale z tytułu niskich dochodów nie jest podatnikiem podatku VAT.

Chciałby Wnioskodawca być pewien, że wystarczy mu środków na pokrycie kosztów związanych z życiem codziennym i zapewnić przyszłość swojej córce.

Ponadto, w piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

1.Wniosek dotyczy działek o numerach: 1, 2, 3 i 4.

2.Nabycie przez Wnioskodawcę niezabudowanych działek nr 5, 6, 7, 8 nastąpiło w ramach transakcji zwolnionych.

3.Na pytanie Organu: „Czy przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu działek nr 5, nr 6, nr 7  i nr 8?”, Wnioskodawca wskazał: „Nie dotyczy.”

4.Działki 1, 2, 3 i 4 leżą ugorem, nawet w celu dokonania ich sprzedaży Wnioskodawca nie podejmował aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

5.Na pytanie Organu: „Czy działki nr 1, nr 2, nr 3, nr 4 i nr 17 były/są wykorzystywane w działalności gospodarczej?”, Wnioskodawca wskazał: „Działki te nie były wykorzystywane w działalności gospodarczej.”

6.Działki 8, 6, 7  powstała z ich podziału działka 9, następnie działki 1, 2, 3, 4 były wykorzystywane przez Wnioskodawcę wyłącznie na cele działalności zwolnionej.

7.Działki 1, 2, 3 i 4 były/będą wykorzystywane ze zwolnienia od podatków od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

8.Dla działek ewidencyjnych nr 1, 2, 3, 4 brak jest obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; Rada Gminy ... nie podjęła uchwały o rewitalizacji, co wynika z treści zaświadczenia wydanego w dniu ... roku przez Wójta Gminy ..., znak ...

9.Dla tych działek 1, 2, 3 i 4 jest wydana decyzja o warunkach zabudowy. O decyzję Wnioskodawca wystąpił przed podziałem działki 8, 18 i części działki 9, w celu przekształcenia gruntu.

10.Warunki zabudowy dotyczyły również wydzielonej z działki 9 działki 4.

11.Działka oznaczona numerem 3 powstała z podziału działki 8, działka 16 powstała w wyniku podziału działki 18, czyli wytworzona. Nie stanowi ona budowli. Jest trwale związana z gruntem. Wnioskodawca nie ponosił wydatków na ulepszenie drogi. Pierwsze zasiedlenie nastąpiło w wyniku podziału działki 8, 18 - … r., nie nastąpiło zajęcie do używania drogi. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem tej drogi, a jej dostawą minie dłużej niż 2 lata. Wnioskodawca nie ponosił nakładów na ulepszenie drogi.

12.Wnioskodawca nie będzie podejmował żadnych działań marketingowych celu sprzedaży działek typu oferta w internecie, baner reklamowy, ogłoszenie w prasie. Wnioskodawca nie będzie korzystał z usług pośrednika nieruchomości. Pytał ktoś z rodziny o zakup działki.

13.Wnioskodawca nie zawierał i nie będzie zawierał umów przedwstępnych.

14.Wnioskodawca nie udzielał i nie będzie udzielał pełnomocnictwa nabywcom.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy dokonując sprzedaży działki rolnej niezabudowanej nr 1 lub 2 lub 3 lub 4, powstałej w wyniku podziału jednej działki, Wnioskodawca nie będzie podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1, ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i nie będzie zobowiązany do naliczenia podatku VAT przy każdej transakcji sprzedaży?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonując wyprzedaży majątku prywatnego - działki niezabudowanej nie będzie musiał odprowadzać podatku VAT. Wnioskodawca sprzedaje działki w związku ze zmianą zagospodarowania okolicznych działek i brakiem możliwości użytkowania ich jako działek rolnych.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, export towarów, oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Należy podkreślić, że nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem dana czynność aby była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy podatnikiem są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza według art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje głównie czynności podlegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegająca opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej czynności działa jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Więc wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania lub darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego tzn. który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową. Z orzeczenia trybunału sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 roku w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału, okoliczność że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

W powołanym wyżej orzeczeniu TSUE wskazał, że inaczej jest w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystanych przez producentów, handlowców, usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DZ.URZ.UE.L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.). Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu np. o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatkiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT - co do zasady - mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że w rozpatrywanej sprawie brak jest podstaw do uznania Wnioskodawcy za podatnika w związku planowaną sprzedażą działek o numerach: 1, 2, 3, 4. Wobec powyższego należy uznać, że w okolicznościach wskazanych w opisie sprawy planowana sprzedaż działki nie będzie stanowiła działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności Wnioskodawcy w przedmiocie zbycia tych nieruchomości, która to aktywność byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego - stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych (działek), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Ponadto jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Wskazać należy, iż przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Należy stwierdzić, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Pana wątpliwości dotyczą nieuznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług, w związku z planowaną sprzedażą niezabudowanych działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4, a tym samym braku obowiązku naliczenia podatku VAT przy sprzedaży ww. działek.

Zatem należy przeanalizować całokształt działań, jakie podejmował/będzie podejmował Pan w odniesieniu do działek będących przedmiotem planowanej sprzedaży i ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności, będzie Pan spełniał przesłanki do uznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług.

W omawianej sytuacji, Pana działania nie świadczą o zamiarze wykonywania działalności gospodarczej w zakresie profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Działalność gospodarcza, którą Pan prowadzi nie jest związana z obrotem nieruchomościami. Działki mające być przedmiotem sprzedaży nie były i nie są wykorzystywane przez Pana w działalności innej niż działalność rolnicza.

We wniosku wskazał Pan, że w związku z planowaną sprzedażą niezabudowanych działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 nie będzie Pan podejmował żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działek typu oferta w internecie, baner reklamowy, ogłoszenie w prasie. Nie będzie Pan korzystał z usług pośrednika nieruchomości. Nie ponosił Pan żadnych nakładów zwiększających wartość poszczególnych działek np. uzbrojenia terenu, wyposażenia w urządzenia i sieci wodociągowe, kanalizacji sanitarnej oraz energetycznej. Nie planuje Pan czynić jakichkolwiek działań mających na celu zwiększenie wartości sprzedawanych przez Pana działek. Nie zamierza Pan uatrakcyjniać ww. działek. Działki o numerach 1, 2, 3, 4 nie były, nie są teraz i nie będzie w przyszłości ich Pan udostępniał odpłatnie podmiotom trzecim.

Co prawda, dla działek 1, 2, 3 i 4 jest wydana decyzja o warunkach zabudowy. O decyzję wystąpił Pan przed podziałem działki 8, 18 i części działki 9, w celu przekształcenia gruntu. Natomiast decyzja o podziale nieruchomości została podjęta – jak Pan wskazał – pod wpływem zmieniających się warunków w okolicy. Wykorzystywanie działek na cele rolne jest nieopłacalne. Działki o numerach 1, 2, 3, 4 wykorzystywał Pan jako rolnik ryczałtowy korzystający ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. W przeszłości dokonał Pan sprzedaży działki nr 17, również powstałej w wyniku powyższych przekształceń.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy prowadzi do wniosku, że w niniejszej sprawie brak jest przesłanek świadczących o takiej Pana aktywności w przedmiocie zbycia działek która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż niezabudowanych działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Nie podjął Pan takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.

W przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując sprzedaży ww. działek wystąpi Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Jak wyżej wyjaśniłem, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT nie wystarczy stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W rozpatrywanej sprawie sprzedaż ww. działek należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W związku z tym, będzie korzystał Pan z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane regulacje ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzam, że z tytułu sprzedaży niezabudowanych działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 nie będzie działał Pan w charakterze – zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy – podatnika VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem sprzedaż ww. działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy. Tym samym, nie będzie Pan obowiązany do naliczenia podatku VAT przy sprzedaży ww. działek.

Zatem, Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).