Interpretacja indywidualna z dnia 1 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.658.2023.2.JS
Temat interpretacji
Opodatkowanie wpłat Mieszkańców na rachunek bankowy Gminy z tytułu wkładu własnego na realizację projektu, prawo do obniżenia podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego, brak odrębnego opodatkowania podatkiem VAT przekazania Mieszkańcom własności instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy, niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT otrzymanej dotacji.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w części dotyczącej braku odrębnego opodatkowania podatkiem VAT przekazania Mieszkańcom własności instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy i niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług otrzymanej dotacji z tytułu realizacji ww. projektu oraz nieprawidłowe w części dotyczącej opodatkowania wpłat Mieszkańców na rachunek bankowy Gminy z tytułu wkładu własnego na realizację projektu pn. „...”.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 22 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
-opodatkowania wpłat Mieszkańców na rachunek bankowy Gminy z tytułu wkładu własnego na realizację projektu pn. „...”,
-prawa do obniżenia podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją ww. projektu,
-braku odrębnego opodatkowania podatkiem VAT przekazania Mieszkańcom własności instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy,
-niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług otrzymanej dotacji z tytułu realizacji ww. projektu.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 listopada 2023 r. (wpływ 27 listopada 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina ... (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
Funkcjonowanie Gminy opiera się na założeniach ustawy o samorządzie gminnym. Jest to podmiot, który wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego, niezastrzeżone dla innych jednostek, zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, z późn. zm.). Zgodnie z art. 6 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów oraz zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokojenie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Zadania użyteczności publicznej gminy obejmują między innymi sprawy związane z budową infrastruktury technicznej. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy wykonywanie zadań publicznych przez Gminę może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego.
Gmina planuje realizację projektu pn. „...” (dalej: „Inwestycja”), której celem jest wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii - kolektorów słonecznych i fotowoltaiki w Gminie .... Projekt nie jest projektem generującym dochód.
Projekt polega na budowie instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii - kolektory słoneczne oraz panele fotowoltaiczne, na budynkach jednorodzinnych. Instalacje elektrowni fotowoltaicznych będą służyły do produkcji energii elektrycznej, instalacje zestawów kolektorów solarnych będą służyły do ogrzewania wody użytkowej dla budynków jednorodzinnych. Wytworzony prąd i ciepło będą wykorzystywane tylko i wyłącznie na potrzeby własne. Zadanie polega na zaprojektowaniu i zrealizowaniu dostawy, montażu i uruchomieniu instalacji:
·instalacji kolektorów słonecznych - 55 szt.
·instalacji fotowoltaicznych - 53 szt.
W ramach projektu są planowane poniższe zadania:
Zadanie nr 1 Przygotowanie projektu:
·Studium wykonalności
·Program Funkcjonalno - Użytkowy
·Projekt budowlany
Zadanie nr 2 Roboty montażowo - instalacyjne:
·Budowa instalacji fotowoltaicznych na budynkach mieszkalnych
·Budowa instalacji kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych
·Budowa instalacji kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych (systemy magazynowania energii)
Zadanie nr 3 Zarządzanie projektem i jego obsługa:
·Nadzór inwestorski
·Promocja projektu.
Przedmiotowa instalacja będzie produkowała energię cieplną oraz elektryczną na potrzeby własne budynku mieszkalnego, na potrzeby którego zostanie zainstalowana.
Gmina pozyskała środki na realizację przedmiotowej Inwestycji z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa ... na lata 2014 - 2020 Oś Priorytetowa IV: Gospodarka niskoemisyjna, Poddziałanie IV.1.2: Odnawialne źródła energii. Podatek od towarów i usług (VAT) jest kosztem niekwalifikowalnym.
Na realizację przedmiotowej Inwestycji Gmina poniesie wydatki, które będą dokumentowane wystawionymi na Gminę przez dostawców/wykonawców fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami podatku naliczonego.
Dofinansowanie zostało udzielone na pokrycie stosownej części kosztów kwalifikowanych projektu, w tym na pokrycie kosztów związanych z zakupem i montażem Instalacji, a także wydatków związanych z kosztami ogólnymi projektu (m.in. w zakresie promocji projektu).
Zgodnie z zasadami projektu, VAT jest kosztem niekwalifikowalnym projektu.
Zgodnie z przepisami regulującymi zasady przyznawania dofinansowania, umowa o dofinansowanie określa szczegółowe zasady, tryb i warunki, realizacji i rozliczania wydatków w ramach projektu. We wniosku o dofinansowanie Gmina wskazała jako okres trwałości projektu okres 5 lat, licząc od dnia zakończenia projektu, a co jest zgodne z przepisami regulującymi zasady przyznania dofinansowania od instytucji dofinansowującej. We wniosku Gmina zobowiązała się także do pozostania właścicielem instalacji powstałych na jej terenie oraz podmiotem odpowiedzialnym za ich eksploatację przez cały okres trwałości projektu, tj. przez okres 5 lat licząc od dnia zakończenia projektu (od końcowej płatności instytucji dofinansowującej na rzecz Gminy).
Co wymaga podkreślenia, wniosek o dofinansowanie, jak i umowa o dofinansowanie przewiduje jedynie otrzymanie dofinansowania na realizację określonego projektu inwestycyjnego oraz obowiązek beneficjenta (tj. Gminy) do osiągnięcia określonego efektu ekologicznego. Tym samym projekt inwestycyjny jest zupełnie analogiczny do innych projektów jednostek samorządu terytorialnego finansowanych z funduszy zewnętrznych (jak np. projektu budowy oczyszczalni). Tym samym ani wniosek o dofinansowanie, ani umowa o dofinansowanie nie przewiduje żadnego związku pomiędzy otrzymanym przez Gminę dofinansowaniem a świadczeniem Gminy na rzecz Mieszkańca. Takiego związku też przewidywać nie może ani wniosek, ani umowa. Dzieje się tak dlatego, że Gmina ma obowiązek osiągnięcia określonego efektu ekologicznego, umowa przewiduje dofinansowanie określonej części kosztów kwalifikowanych.
W związku z realizacją ww. Inwestycji Gmina podpisze z Mieszkańcami umowy, których celem będzie ustalenie wzajemnych zobowiązań organizacyjnych i finansowych stron (dalej odpowiednio: „Umowa” lub „Umowy”). Zawarcie takich Umów jest konieczne ze względu na montaż Instalacji na terenie nieruchomości Mieszkańców, które to Instalacje pozostają własnością Gminy.
Umowy przewidywać będą, że po zakończeniu prac montażowych Instalacje pozostają własnością Gminy. Ponadto, na podstawie Umów Mieszkańcy będą zobowiązani do zapłaty wynagrodzenia za wykonaną przez Gminę usługę modernizacji termoenergetycznej lub elektroenergetycznej polegającej na udostępnieniu Mieszkańcowi Instalacji.
Ponadto w Umowie wskazane będzie, iż Mieszkaniec zobowiązuje się m.in. do właściwej eksploatacji wszystkich urządzeń i wyposażenia wchodzących w skład instalacji OZE, zgodnie z wytycznymi w tym zakresie, korzystania z zamontowanej Instalacji w celu uzyskania przez Gminę wskaźników, które zostały zadeklarowane przez Gminę we wniosku aplikacyjnym, niezwłocznego zgłaszania awarii Instalacji Gminie, umożliwienia upoważnionym przez Gminę pracownikom kontroli eksploatacji i inwentaryzacji oraz umożliwienia upoważnionym przez Gminę pracownikom dokonywania odczytów. Warunki umowy na montaż instalacji będą jednakowe dla wszystkich Mieszkańców. Umowy zawarte z Mieszkańcami będą przewidywać możliwość odstąpienia od umowy zarówno przez Mieszkańców jak i przez Gminę w następujących przypadkach:
a)gdy zostanie rozwiązana umowa o dofinansowanie projektu,
b)Władający nie realizuje zobowiązań wynikających z niniejszej umowy, w szczególności nie dokona wpłat na rzecz Gminy kwot zgodnie z zapisami umowy,
c)rozwiązania umowy użyczenia nieruchomości (budynku mieszkalnego), w którym ma być zamontowana Instalacja.
W przypadku rozwiązania umowy lub odstąpienia od niej z przyczyn leżących po stronie Mieszkańca, będzie on zobowiązany do zwrotu instalacji OZE, oraz zwrotu wszelkich kosztów poniesionych dotychczas przez Gminę w związku z realizacją zobowiązań wynikających z umowy, w szczególności kosztów wykonania instalacji OZE, jak również do naprawienia szkody na zasadach ogólnych w takim zakresie, w jakim nie będzie ona znajdować pokrycia w zwrocie kosztów i karze umownej (w tym konsekwencjami finansowymi nałożonymi na Gminę przez Instytucję Zarządzającą). Podstawą do odstąpienia przez Gminę od umowy może być niewniesienie przez Mieszkańca opłaty na realizację projektu. Dodatkowo Gmina zastrzega sobie prawo odstąpienia od umowy w sytuacji, gdy zagrożone będzie osiągnięcie i utrzymanie wskaźników monitorowania projektu, co może spowodować rezygnacja każdego z Mieszkańców z udziału w projekcie po podpisaniu niniejszej umowy.
Natomiast Gmina zobowiązuje się m.in. do wyłonienia wykonawcy Instalacji, ustalenia harmonogramu realizacji prac dokumentacyjnych i montażowych, sprawowania bieżącego nadzoru nad przebiegiem prac, przeprowadzenia odbioru końcowego oraz rozliczenia finansowego montażu Instalacji.
Źródłem finansowania projektu będzie dotacja ze środków europejskich (maksymalnie 85% kosztów kwalifikowanych Inwestycji) i wkład własny Mieszkańców (minimum 15% kosztów kwalifikowanych Inwestycji + koszty niekwalifikowane). Wysokość dofinansowania należnego Gminie ze środków unijnych nie jest uzależniona od wpłat dokonywanych przez Mieszkańców. Na pokrycie wkładu własnego Mieszkańcy (uczestnicy projektu) będą dokonywali wpłat na rzecz Gminy na podstawie zawartej z Nią umowy. Wpłaty będą miały charakter obowiązkowy. Realizacja Inwestycji na przedmiotowych budynkach prywatnych będzie uzależniona od wpłat dokonywanych przez poszczególnych Mieszkańców. W przypadku braku wpłaty Mieszkaniec zostanie wykluczony z uczestnictwa w projekcie. Po zakończeniu montażu instalacji OZE, pozostaną one własnością Gminy do końca okresu trwałości projektu (tj. 5 lat od płatności końcowej Instytucji Zarządzającej na rzecz Gminy). Po okresie utrzymania trwałości projektu wszystkie instalacje zostaną przekazane na własność właścicielom nieruchomości bez odrębnej odpłatności oprócz tej, która została już przez Mieszkańca poniesiona na podstawie zawartej umowy.
Montaż poszczególnych Instalacji będzie realizowany na podstawie kontraktu na roboty budowlane z wyłonionym przez Gminę wykonawcą (dalej: „Wykonawca”), u którego zakupione zostaną usługi dostawy i montażu całej Instalacji. Faktury z tytułu realizacji projektu zostaną wystawione na Gminę, z podaniem numeru NIP Gminy. Na wystawionych przez wykonawców fakturach tylko Gmina będzie widnieć jako nabywca i tylko Gmina będzie zobowiązana do zapłaty należności wykonawcom w zakresie usług budowlanych. Mieszkaniec nie będzie miał żadnych bezpośrednich roszczeń czy zobowiązań w stosunku do wykonawców poszczególnych usług, w tym dokonujących dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych lub solarnych. Wszystkie faktury dokumentujące wydatki będą zawierały wartość netto oraz podatek VAT. Faktury zakupu będą wystawiane łącznie na poszczególne rodzaje wydatków. Odrębne faktury będą wystawiane dla wydatków poniesionych na nadzór inwestorski, promocję projektu, opracowanie studium wykonalności i dokumentacji projektowo- kosztorysowej, zakup niezbędnych usług informatycznych oraz zarządzanie projektem, dostawę i montaż instalacji. Równocześnie, to Gmina przez okres trwałości projektu oraz zgodnie z postanowieniami umowy o wzajemnych zobowiązaniach będzie inwestorem oraz właścicielem Instalacji. W tym w szczególności, to Gmina będzie zobowiązana do finansowego rozliczenia projektu oraz dbania i serwisowania instalacji przez okres trwałości projektu.
Wszystkie towary i usługi związane z realizacją przedmiotowego projektu, w tym dotyczące zakupu, dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych, zestawów solarnych będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Czynności opodatkowane to wykonanie usługi termomodernizacji i modernizacji, za które pobierane będą opłaty od Mieszkańców Gminy. Gmina będzie miała możliwość bezpośredniego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w związku z którymi przysługuje pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Dokonywana przez Gminę na rzecz Mieszkańców w oparciu o umowę cywilnoprawną dostawa i montaż będzie miała charakter świadczenia usług kompleksowych. Gmina wykaże w JPK_V7M dostawę i montaż instalacji oraz odprowadzi z tytułu świadczonej usługi na rzecz Mieszkańców podatek VAT należny. Jako podstawa opodatkowania zostanie przyjęta kwota wpłacona przez Mieszkańców.
Otrzymane dofinansowanie nie będzie mogło być przeznaczone na inny cel niż projekt, o którym mowa we wniosku tj. „...”. Otrzymane dofinansowanie nie może być przeznaczone na ogólną działalność Gminy .... Gmina będzie rozliczać się z otrzymanych środków finansowych z IZ RPO W…. Rozliczanie projektu współfinansowanego ze środków unijnych polega na udokumentowaniu: wykonanych zadań, poniesionych kosztów kwalifikowanych, postępów w realizacji wskaźników produktu i rezultatu, w odniesieniu do zapisów zawartych we wniosku i umowie o dofinansowanie. W przypadku niezrealizowania projektu Gmina będzie zobowiązana do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych.
Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazano:
1.Na pytanie Organu o treści:
„(…)
a.Czy wielkość wkładu mieszkańca będzie pokrywać całość lub znaczną część kosztów wybudowanych instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii - kolektorów słonecznych oraz paneli fotowoltaicznych w związku z realizacją projektu pn. „...”, czy też mimo wskazania „minimum 15% kosztów kwalifikowanych Inwestycji + koszty niekwalifikowane” należy rozumieć, że nigdy wkład mieszkańca nie będzie pokrywał całości bądź znacznej części kosztów instalacji OZE, tj. nie będzie nigdy stanowił faktycznego ekwiwalentu wartości otrzymanego świadczenia?
b.jeśli na ten moment znana jest wartość procentowa udziałów jakie będą wnosić mieszkańcy to prosimy o jej wskazanie, tj. czy będzie to wspomniane we wniosku 15%, czy inna wartość np. 20%, 25%, 30% itp.?”
Wnioskodawca odpowiedział: nie, wielkość wkładu Mieszkańca będzie pokrywać jedynie część kosztów wybudowanych instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii - kolektorów słonecznych oraz paneli fotowoltaicznych w związku z realizacją projektu pn. „...”. Wkład Mieszkańca nigdy nie będzie pokrywał całości bądź znacznej części kosztów w ramach przedmiotowego projektu, tj. nie będzie nigdy stanowił faktycznego ekwiwalentu wartości otrzymanego świadczenia.
Wartość procentowa udziałów Mieszkańców wynosi ok. 22,15%. Wartość ta może ulec niewielkiej zmianie z uwagi na konieczność zastosowania podwyższonej stawki VAT (23%) uzależnionej od miejsca montażu instalacji kolektorów solarnych, przez co zwiększy się wartość umowy z Wykonawcą. Na dzień odpowiedzi, tj. 27 listopada 2023 r., nie jest znana liczba osób, u których miejsce montażu kolektorów słonecznych ma odbyć się na gruncie lub budynku gospodarczym.
2.Na dzień odpowiedzi, tj. 27 listopada 2023 r., wysokość wkładu Mieszkańca wynosi od ... zł do ... zł w zależności od rodzaju instalacji.
3.W związku z pytaniem Organu o następującej treści: „Czy dofinansowanie oraz wpłaty Mieszkańców będą pokrywały całość kosztów związanych z realizacją projektu w części dotyczącej montażu instalacji OZE na nieruchomościach Mieszkańców?” Wnioskodawca udzielił odpowiedzi, że: tak, dofinansowanie oraz wpłaty Mieszkańców będą pokrywały całość kosztów związanych z realizacją projektu w części dotyczącej montażu instalacji OZE na nieruchomościach Mieszkańców.
4.Gmina nie będzie wnosić wkładu własnego w realizację projektu. Projekt będzie finansowany ze środków Unii Europejskiej oraz wkładu Mieszkańców biorących udział w projekcie.
5.Gmina nie zamierza regularnie świadczyć usług instalacji systemów OZE oraz zatrudniać pracowników w tym celu. Gmina nie wykonuje usług instalacji systemów OZE, nie jest to zadanie własne gminy, korzysta jedynie z instrumentów finansowych w celu pozyskania dofinansowania na tego typu zadania dla Mieszkańców gminy.
Pytania
1)Czy otrzymane przez Gminę wpłaty na rachunek bankowy z tytułu wkładu własnego w kosztach montażu Instalacji powinny być opodatkowane podatkiem VAT jako wynagrodzenie za odpłatnie świadczoną usługę?
2)Jeżeli wpłaty Mieszkańców zostaną opodatkowane, to czy Gminie przysługiwać będzie pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu?
3)Czy poza odprowadzeniem VAT od wkładu własnego Mieszkańców Gmina będzie zobligowana do odrębnego opodatkowania podatkiem VAT przekazania Mieszkańcom własności Instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy o wzajemnych zobowiązaniach?
4)Czy otrzymana przez Gminę dotacja powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad. 1)
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast zgodnie z art. 8 przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Gmina w ramach zawieranych z Mieszkańcami cywilnoprawnych umów nie przenosi od razu własności instalacji. Umowy te wprost stwierdzają, że w okresie ich obowiązywania instalacje pozostają własnością Gminy, a Mieszkańcy dostaną je jedynie do korzystania zgodnie z ich przeznaczeniem do zakończenia trwania umowy. Dopiero wraz z upływem okresu trwania umowy instalacja zostanie przekazana Mieszkańcowi na własność. Wpłaty Mieszkańców będą stanowiły wynagrodzenie, które zapłacą oni za całą wykonaną usługę, tj. w szczególności montaż instalacji i użytkowanie przez okres trwałości projektu. Wpłaty będą miały charakter obowiązkowy i warunkujący wykonanie usługi. Niedokonanie wpłaty w określonym terminie powoduje rozwiązanie umowy i eliminuje Mieszkańców z udziału w projekcie. Umowy będą miały charakter zobowiązaniowy, przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności będzie miał charakter bezpośredni i płatność nastąpi w zamian za to świadczenie.
W konsekwencji uznać należy, iż w związku z zawartą z każdym Mieszkańcem umową Gmina będzie realizowała odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z przywołanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu VAT.
Wpłaty wnoszone przez właścicieli nieruchomości deklarujących uczestnictwo w projekcie pozostają w ścisłym związku z czynnościami, które zostaną wykonane przez Gminę – zachodzi bowiem związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami, a zobowiązaniem się Gminy do wykonania określonych czynności. Należy zauważyć, że we wskazanej sytuacji istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami a zindywidualizowanym świadczeniem na rzecz uczestnika programu, które ma zostać wykonane przez Wnioskodawcę. Należy również zauważyć, że stosownie do art. 8 ust 2a ustawy Gmina zawierając umowę z wykonawcą na montaż Instalacji oraz umowy z uczestnikami wchodzi w rolę świadczącego usługę. Tym samym wpłaty otrzymywane przez Gminę od Mieszkańców będą stanowiły wynagrodzenie z tytułu świadczonych przez nią usług na rzecz uczestników projektu.
W świetle powyższego, zdaniem Gminy otrzymane przez Gminę wpłaty na rachunek bankowy z tytułu odpłatności w ramach umowy wzajemnej powinny być opodatkowane podatkiem VAT. Według Gminy, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania będą wyłącznie wpłaty Mieszkańców jako stanowiące zapłatę za czynności zakupu, dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych i solarnych w ramach świadczonej usługi termomodernizacji, za które Gmina pobiera opłaty.
Ad. 2)
Gmina uważa, że przysługuje jej pełne prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących wszystkie wydatki, tj. z tytułu zaprojektowania, zakupu, dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych, solarnych, usług projektowych, a także nadzoru inwestorskiego, promocji itp. - zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Gmina przy wykonywaniu usług na rzecz Mieszkańców, zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, świadczyć będzie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT – w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego będzie realizować projekt w ramach czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Na podstawie umów cywilnoprawnych Mieszkańcy będą zobowiązani do wpłaty wynagrodzenia za usługę termomodernizacji i modernizacji, ich wpłata będzie miała charakter zobowiązaniowy. Pomiędzy świadczeniem, do którego zobowiązała się Gmina i przekazanym za nie wynagrodzeniem przez Mieszkańców istnieje bezpośredni związek - wykonana zostanie czynność opodatkowana, za którą zostanie otrzymane wynagrodzenie. Dokonywane wpłaty pozostawać będą w bezpośrednim związku ze świadczeniem usług realizowanych na rzecz tych Mieszkańców. Wpłaty Mieszkańców stanowić będą zapłatę za dostawę i montaż urządzeń fotowoltaicznych lub solarnych, które staną się (po 5 latach) własnością Mieszkańców
W związku z powyższym nabycia towarów i usług, przeznaczonych do wykonywania czynności opodatkowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, należy uznać za związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art, 124 ustawy. Z brzmienia przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi VAT i dotyczy podatku naliczonego wynikającego z zakupów towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Odliczyć można więc podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi VAT.
Zdaniem Gminy warunki do istnienia prawa do odliczania VAT zostaną spełnione. Gmina jest czynnym podatnikiem VAT, a towary i usługi nabyte w związku z realizacją przedmiotowego projektu zostaną wykorzystane do czynności opodatkowanych VAT, polegających na świadczeniu przez Gminę usług na rzecz Mieszkańców Gminy w związku z zawartymi z nimi umowami cywilnoprawnymi. Wykonywane czynności Gminy, które podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, dają pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupu towarów i usług związanych z wykonaniem tych czynności, niezależnie od źródła ich finansowania (wpłaty Mieszkańców, dofinansowanie). Gmina stoi na stanowisku, że przysługiwać jej będzie pełne prawo do odliczenia podatku VAT, wynikającego z faktur dokumentujących wydatki z tytułu zaprojektowania, zakupu, dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych, solarnych oraz innych wydatków z nimi związanych (nadzoru inwestorskiego, promocji itp.).
Stanowisko Gminy, zgodnie z którym ma ona pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupu, zostało potwierdzone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych:
-z dnia 22 listopada 2021 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.308.2021.2.MBN „w omawianej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy - będą spełnione bowiem towary i usługi nabywane przez Gminę w związku z realizacją przedmiotowego Projektu w zakresie montażu instalacji OZE na nieruchomościach Mieszkańców Gminy, będą służyły Wnioskodawcy wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (instalacje OZE montowane będą wyłącznie na nieruchomościach należących do Mieszkańców). Zatem Gmina, będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu w zakresie montażu instalacji OZE na nieruchomościach Mieszkańców Gminy. Przy czym prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia innych przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy”;
-z dnia 25 maja 2021 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.251.2021.2.MSO „otrzymywane od Mieszkańców wpłaty przewidziane w umowach dotyczyć będą dostawy i montażu Instalacji OZE, co wskazuje, że świadczenia, co do których Gmina zobowiązała się w ramach podpisanych z mieszkańcami umów, stanowić będą odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z przywołanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Gmina w związku z ww. czynnościami występuje w charakterze podatnika podatku VAT. (...) W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją projektu zostanie spełniony. Jak wynika z okoliczności sprawy - Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, a ponadto towary i usługi nabywane w ramach realizacji projektu będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić że Wnioskodawcy, będącemu zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnej kwoty podatki naliczonego od wydatków na realizację Projektu, w ramach czynności wykonanych na rzecz Mieszkańców, ponieważ, jak wskazał Wnioskodawca, towary i usługi nabywane w ramach realizacji projektu będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”;
-z dnia 30 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.762.2020.2.KM, gdzie podkreślono, że „Jak bowiem wynika z okoliczności sprawy - Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, a towary i usługi nabywane przez w ramach realizacji projektu będą wykorzystane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawcy będącemu zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT będzie przysługiwało prawo do pełnego obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu, ponieważ, jak wskazał Wnioskodawca, efekty realizowanego projektu będą służyły Gminie wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT”;
-z dnia 29 marca 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.107.2021.1.JS, w której wskazano, że „Wnioskodawca realizując projekt pn. "Odnawialne Źródła Energii..." na rzecz Mieszkańców w zamian za wynagrodzenie określone w zawartych umowach cywilnoprawnych świadczy/będzie świadczyć usługi w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i dla tych czynności występuje/występować będzie w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, Wnioskodawca ma/będzie miał prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących nabywane towary i usługi w ramach wydatków poniesionych na realizację projektu pn. "Odnawialne Źródła Energii...", na rzecz Mieszkańców na ich nieruchomościach. Z wniosku wynika, że zostanie spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony (wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy), jaką jest związek nabywanych towarów i usług z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Ponadto, jak wynika z okoliczności sprawy Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przy czym, prawo do obniżenia kwoty podatki należnego o podatek naliczony będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy”;
-z dnia 5 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.59.2021.1.AM, w której uznano, że „W rozpatrywanej sprawie zakupione i montowane w ramach Projektu Instalacje będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych. Świadczenia, które wykona Wnioskodawca w ramach podpisanych z Mieszkańcami umów cywilnoprawnych będą stanowić odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Wnioskodawca będzie świadczyć ww. usługi w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i dla tych czynności występować będzie w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy Tym samym spełniona zostanie podstawowa przesłanka, warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek nabywanych i montowanych Instalacji z wykonywaniem czynności opodatkowanych. W konsekwencji, Wnioskodawca ma/będzie miał prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego, wykazanego na fakturach zakupowych, związanych z zakupem i montażem Instalacji na nieruchomościach Mieszkańców. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy o VAT”;
-z dnia 29 grudnia 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.777.2020.2.ALN, w której stwierdzono, że „Świadczenia, które wykona Wnioskodawca w ramach podpisanych z Mieszkańcami umów stanowią odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”.
Reasumując, Gmina będzie miała pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki na dostawę montaż na/w nieruchomościach Mieszkańców Gminy, odnawialnych źródeł energii (instalacji kolektorów słonecznych oraz instalacji fotowoltaicznych) w ramach przedmiotowej Inwestycji (m.in. faktury za dokumentację projektową, roboty instalacyjno-montażowe, dokumentację przetargową, nadzór inwestorski, stworzenie strony internetowej i promocję projektu).
Pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego nie jest uzależnione od źródła finansowania Inwestycji - ze środków własnych czy z otrzymanego dofinansowania. Gmina jest uprawniona do odliczenia 100% kwot podatku VAT naliczonego od wydatków w związku z realizacją projektu pn. „...”.
Ad. 3)
W ocenie Gminy przekazanie po 5 latach od zakończenia projektu prawa własności instalacji fotowoltaicznych oraz solarnych na rzecz Mieszkańców Gminy, które zostaną zamontowane na/w nieruchomościach Mieszkańców, nie będzie podlegało odrębnemu opodatkowaniu. Z umowy zawartej z Mieszkańcem wynikać będzie, że Gmina dokonuje jednej kompleksowej usługi termomodernizacji i modernizacji. W realizowanym Projekcie wystąpi świadczenie złożone, w którym podstawową czynnością będą usługi termomodernizacji (oraz modernizacji), w których skład będzie wchodzić dostawa i montaż na rzecz Mieszkańca instalacji fotowoltaicznych.
Stosownie do art. 8 ust 2a ustawy o VAT, który stanowi, że w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Gmina zawierając umowy z wykonawcami na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych, solarnych, a także zawierając umowy z Mieszkańcami, wchodzi w rolę świadczącego usługę. Tym samym wpłaty, które Gmina otrzyma od Mieszkańców, stanowią element wynagrodzenia z tytułu świadczonych kompleksowych przez Gminę usług. W świetle konstrukcji umowy o wzajemnych zobowiązaniach, wynagrodzenie uiszczone przez Mieszkańca na rzecz Gminy będzie stanowiło wynagrodzenie za montaż, korzystanie oraz przekazanie instalacji fotowoltaicznych i solarnych. Udostępnienie paneli fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych Mieszkańcom w ramach przekazania do korzystania następować będzie w związku z wykonywaną przez Gminę usługą termomodernizacji i modernizacji.
W przypadku, gdy świadczenia (w tym przekazanie instalacji) realizowane będą przez Gminę na podstawie jednej umowy - umowy o wzajemnych zobowiązaniach, która przewiduje, że Mieszkańcy będą zobowiązani do zapłaty na rzecz Gminy ustalonych kwot wynagrodzenia z tego tytułu. Oznacza to, że dokonane wpłaty będą stanowiły należności za usługi, której zakończenie nastąpi po upływie 5 lat (po okresie trwałości projektu) od zainstalowania instalacji fotowoltaicznych, solarnych. Czynność przekazania własności instalacji fotowoltaicznych oraz kolektorów słonecznych stanowić będzie jedynie końcowy element wykonania usługi termomodernizacji i modernizacji realizowanej przez Gminę i nie będzie odrębnym od ww. usługi świadczeniem. Czynność ta - jako element odpłatnej usługi - będzie również objęta wynagrodzeniem należnym Gminie od Mieszkańców, co oznacza, że nie ma ona charakteru nieodpłatnego.
Przekazanie bez dodatkowego wynagrodzenia na własność instalacji nie będzie opodatkowane podatkiem VAT należnym, gdyż będzie stanowić jedynie końcowy element wykonania jednej usługi realizowanej przez Gminę, czyli usługi montażu instalacji fotowoltaicznej, kolektorów słonecznych w ramach termomodernizacji budynków należących do Mieszkańców. Gmina nie będzie miała obowiązku dodatkowo opodatkować VAT czynności przeniesienia własności instalacji fotowoltaicznych, zestawów kolektorów oraz kotła.
Identyczne stanowisko przedstawił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 8 czerwca 2021 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.415.2021.1.WN, w której stwierdził, że „Czynność przekazania Mieszkańcom Instalacji do korzystania w okresie trwania umowy oraz czynność przekazania Mieszkańcom prawa własności Instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy, nie będzie stanowić odrębnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ale jest elementem całościowej usługi świadczonej przez Gminę na rzecz Mieszkańców. W konsekwencji powyższego, po opodatkowaniu wpłat dokonanych przez Mieszkańców z tytułu realizacji przedmiotowej usługi elektromodernizacji, czynności przekazania przez Gminę Instalacji do korzystania w okresie trwania umowy oraz przekazania Mieszkańcom prawa własności Instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.
Podobne stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wynika z interpretacji indywidualnej z dnia 4 marca 2021 r. sygn. 0114-KDIP4-1.4012.1.2021.2.RMA, w której uznał, że „Do zagadnienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych na rzecz Mieszkańców przez Gminę w ramach projektu trzeba odnieść się w sposób całościowy. Działania Gminy wykonywane po 5-letnim okresie trwałości projektu nie stanowią odrębnej od montażu zestawów kolektorów słonecznych czynności. Zatem w przedmiotowej sprawie czynnością podlegającą opodatkowaniu nie będzie samo przekazanie przez Gminę prawa własności kolektorów słonecznych, lecz świadczenie przez nią usługi montażu tych instalacji”.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 24 lutego 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.680.2020.2.MP za prawidłowe uznał stanowisko, że „Późniejsze nieodpłatne przeniesienie przez Miasto własności zainstalowanych instalacji na rzecz Mieszkańców (dotychczasowych użytkowników) będzie konsekwencją ww. odpłatnego świadczenia usług. Przekazanie bez dodatkowego wynagrodzenia ww. instalacji nie będzie stanowiło odrębnej czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, ale będzie stanowić końcowy element wykonania usługi świadczonej przez Miasto na rzecz Mieszkańców. Będzie to zatem czynność neutralna z perspektywy podatku VAT, niepodlegająca opodatkowaniu tym podatkiem. Przepis art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nie będzie miał w tym przypadku zastosowania”.
Analogiczne stanowisko zawiera interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 sierpnia 2020 r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.244.2020.2.JKU „W przypadku, gdy Gmina w przyszłości, tj. po zamontowaniu odnawialnych źródeł energii (instalacji kolektorów słonecznych kotła opalanego biomasą lub instalacji fotowoltaicznych), przeniesie prawo ich własności na właścicieli nieruchomości biorących udział w projekcie, to transakcja taka nie będzie stanowić odrębnej czynności opodatkowanej VAT”.
Tak też ocenił sprawę Organ np. w interpretacji z dnia 27 lipca 2017 r., o sygn. 0114-KDIP4.4012.286.2017.2.MP: „Do zagadnienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych w ramach projektu przez Gminę na rzecz mieszkańców zakwalifikowanych do dofinansowania w ramach projektu, trzeba odnieść się w sposób całościowy. Działania Gminy (przeniesienie na rzecz mieszkańców prawa własności instalacji odnawialnych źródeł energii) wykonywane po 5 latach nie będą stanowiły odrębnych czynności. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z jednym kompleksowym świadczeniem na rzecz mieszkańca polegającym na wybudowaniu i dostarczeniu instalacji, tym samym przeniesienie prawa własności instalacji po 5-letnim okresie nie będzie odrębną czynnością podlegającą opodatkowaniu lecz będzie stanowiło element całościowego świadczenia Wnioskodawcy na rzecz mieszkańca, które winno zostać opodatkowane w momencie otrzymania zapłaty”.
Podobne stanowisko przedstawił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 4 marca 2021 r. sygn. 0114-KDIP4-1.4012.1.2021.2.RMA wskazując, że „Działania Gminy wykonywane po 5-letnim okresie trwałości projektu nie stanowią odrębnej od montażu zestawów kolektorów słonecznych czynności. Zatem w przedmiotowej sprawie czynnością podlegającą opodatkowaniu nie będzie samo przekazanie przez Gminę prawa własności kolektorów słonecznych, lecz świadczenie przez nią usługi montażu tych instalacji. Przejęcie prawa własności instalacji przez Mieszkańców nastąpi bez konieczności dokonywania przez nich dodatkowych płatności na rzecz Gminy. Zatem należy uznać, że przekazanie przez Gminę po zakończeniu projektu prawa własności instalacji na rzecz właścicieli budynków nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.
Reasumując, nieodpłatne przekazanie przez Gminę instalacji stanowiących jej własność Mieszkańcom po okresie 5 lat od zakończenia Projektu, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ad. 4)
Otrzymane przez Gminę dofinansowanie na realizację projektu nie będzie stanowić dopłaty do ceny świadczonych na rzecz Mieszkańców usług i w związku z tym nie będzie zwiększać ono podstawy opodatkowania. Gmina nie jest zobowiązana do opodatkowania podatkiem VAT otrzymanej dotacji, gdyż jest ona przeznaczona na pokrycie kosztów kwalifikowanych w ramach realizowanego projektu. Inwestycja realizowana jest z wykorzystaniem dofinansowania ze środków zewnętrznych, a podstawę rozliczeń z instytucją dofinansowującą stanowią faktury zakupowe otrzymywane przez gminę jako podmiot prowadzący Inwestycję (dofinansowanie wynosi 85% wartości poniesionych kosztów kwalifikowanych).
Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT, podstawę opodatkowania VAT stanowi wszystko to, co może być uznane za zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. Zdaniem Gminy, dotacja lub subwencja jest opodatkowana VAT tylko w przypadku, kiedy wpływa na wysokość ceny towarów i usług. Z ustawy o podatku VAT wynika, że dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę towarów i usług, należy włączyć do podstawy opodatkowania VAT. Nie oznacza to jednak, że wszystkie dotacje podlegają opodatkowaniu VAT.
Przy realizacji projektu przez Gminę brak będzie bezpośredniego wpływu dofinansowania na cenę świadczenia usługi. Potwierdzają to zawarte umowy przez Gminę - o dofinansowanie warunków przyznawania środków oraz celów dofinansowania, a także umowy z Mieszkańcami.
Gmina otrzyma dofinansowanie ogólne przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z realizacje projektu. Na koszty realizacji projektu składać się będą różne wydatki, m.in. związane z promocją (podniesienie świadomości ekologicznej Mieszkańców nie tylko biorących udział w projekcie, systemem do zarządzania energią), nadzorem i realizacją dostawy i montażu instalacji, zarządzaniem projektem. Wybudowane instalacje będą własnością (środkami trwałymi) Gminy i zostaną w przyszłości przekazane na rzecz Mieszkańców.
Z warunków umowy wynika również, że Gmina otrzyma dofinansowanie kosztowe, które nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z zapisami umowy, dofinansowanie ma na celu zakup środków trwałych. Oznacza to, że przedmiotowa dotacja ma charakter zakupowy, nie ma na celu sfinansowania ceny sprzedaży. W związku z realizacją projektu Gmina nie otrzyma sfinansowanego otrzymaną dotacją wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, a jedynie zwrot poniesionych kosztów. Tym samym dotacja ze środków unijnych, z której finansowane są poniesione koszty, nie będzie stanowiła czynności opodatkowanej VAT, ponieważ czynność ta (zwrot lub finansowanie poniesionych kosztów) nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu zawartych w art. 5 ust. 1 ww. ustawy.
Również regulowanie przez Gminę zobowiązań wobec wykonawców z otrzymanego dofinansowania nie wypełnia dyspozycji art. 5 ustawy o podatku VAT, gdyż nie dochodzi po stronie Gminy do odpłatnej dostawy towaru lub odpłatnego świadczenia usługi w tej części.
Dofinansowanie w formie płatności ze środków europejskich na realizację projektu nie będzie stanowiło po stronie Gminy podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT. Gmina nie będzie miała obowiązku odprowadzania podatku VAT należnego z tego tytułu (dofinansowania ze środków unijnych).
Z uwagi na uwarunkowania przyznanego dofinansowania Gmina nie ma możliwości przekazania własności instalacji Mieszkańcom od razu po ich zamontowaniu. Muszą one przez okres trwałości projektu pozostać własnością Gminy. Z drugiej strony, aby projekt miał sens, Mieszkańcy muszę mieć zapewnioną możliwość korzystania z Instalacji - zarówno w okresie trwałości projektu, jak i w okresie późniejszym. W okresie trwałości projektu możliwość korzystania z instalacji zostanie zapewniona w wyniku zawieranych z Mieszkańcami umów. Po okresie trwałości Gmina nie będzie już związana ograniczeniami wynikającymi z zawartej przez Gminę umowy o dofinansowanie Inwestycji i tym samym będzie mogła swobodnie przekazać instalacje na własność Mieszkańcom, zapewniając im tym samym trwałą możliwość korzystania z tych urządzeń. Zamiar ten określać będą zawarte umowy z Mieszkańcami, wskazując wyraźnie, że wraz z upływem okresu obowiązywania tych umów (który pokrywa się z okresem trwałości projektu) instalacje staną się własnością Mieszkańców.
Wpłaty Mieszkańców będą stanowiły wynagrodzenie, należne za całą wykonaną usługę tj. w szczególności montaż instalacji i użytkowanie przez okres trwałości projektu. Wpłaty będą miały charakter obowiązkowy i warunkujący wykonanie usługi. Niedokonanie wpłaty w określonym terminie powoduje rozwiązanie umowy. Umowy będą miały charakter zobowiązaniowy, przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności ma charakter bezpośredni i płatność następuje w zamian za to świadczenie. W konsekwencji uznać należy, iż w związku z zawartą z każdym Mieszkańcem umową, Gmina będzie realizowała odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu VAT. Wpłaty wnoszone przez właścicieli nieruchomości, na rzecz których wykonywane będą usługi pozostają w ścisłym związku z czynnościami, które zostaną wykonane przez Gminę - zachodzi bowiem związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami, a zobowiązaniem się Gminy do wykonania określonych czynności. Należy zauważyć, że we wskazanej sytuacji istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami a zindywidualizowanym świadczeniem na rzecz uczestnika programu, które ma zostać wykonane przez Gminę. Należy również zauważyć, że stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy o VAT Gmina zawierając umowę z wykonawcą na montaż instalacji pełni rolę świadczącego usługę.
Zdaniem Gminy wpłaty otrzymywane od Mieszkańców będą stanowiły wynagrodzenie z tytułu świadczonych przez nią usług. W świetle powyższego, według Gminy otrzymane przez Gminę wpłaty na rachunek bankowy z tytułu odpłatności w ramach umowy wzajemnej powinny być opodatkowane podatkiem VAT.
Podstawą opodatkowania z tytułu świadczonych przez Gminę usług będzie tylko kwota należna, w postaci wpłaty, którą będzie uiszczał Mieszkaniec, zgodnie z zawartą umową. Umowy o wzajemnych zobowiązaniach pomiędzy Gminą a Mieszkańcem przewidywać będą, że Mieszkaniec będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Gminy określonej kwoty wynagrodzenia. Wpłata ta będzie miała charakter wynagrodzenia przysługującego Gminie z tytułu zrealizowanych usług. Podstawą opodatkowania dla świadczonej przez Gminę usługi będzie przewidziana w umowie o wzajemnych zobowiązaniach kwota wynagrodzenia pomniejszona o należny podatek VAT.
Takie stanowisko przyjął w interpretacji indywidualnej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 grudnia 2016 r., sygn. 1462-IPPP2.4512.785.2016.1.AO, gdzie źródłem finansowania inwestycji były środki pochodzące z RPO na lata 2007-2013 oraz wkład własny Gminy, w której stwierdził, że: „(...) skoro Wnioskodawca z tytułu świadczonej usługi otrzymał wyłącznie wynagrodzenie od Mieszkańców i nie otrzyma żadnych dodatkowych opłat, wynagrodzenie to stanowi podstawę opodatkowania. Zatem Gmina powinna wyliczyć wartość podatku VAT tzw. metodą "w stu", traktując wskazaną w Umowach z Mieszkańcami kwotę wynagrodzenia jako sumę wartości sprzedaży oraz należnego podatku VAT. Należy przy tym wskazać, że zmiana definicji podstawy opodatkowania od 1 stycznia 2014 r. nie wpłynie na określenie podstawy opodatkowania dla świadczonej przez Wnioskodawcę usługi”.
Będący przedmiotem uzyskanego dofinansowania zakup i montaż instalacji przez Gminę (na swoją rzecz) będzie transakcją całkowicie odrębną od usługi termomodernizacji i modernizacji (modernizacji termoenergetycznej oraz elektroenergetycznej) świadczonej przez Gminę na rzecz Mieszkańca. Jak wcześniej wskazano - inne są strony tych transakcji (wykonawca i Gmina oraz Gmina i Mieszkaniec) oraz całkowicie odmienny jest zakres świadczeń przewidzianych pomiędzy stronami (najpierw następuje zakup i montaż instalacji przez wykonawcę na rzecz Gminy, a następnie udostępnienie instalacji ich przez Gminę do korzystania Mieszkańcowi, a finalnie (wraz z końcem okresu umowy) przekazanie ich przez Gminę na własność Mieszkańca. Cena usługi realizowanej przez wykonawcę na rzecz Gminy i cena usługi termomodernizacyjnej i modernizacyjnej (termoenergetycznej i elektroenergetycznej) realizowanej przez Gminę na rzecz Mieszkańca obejmować będzie odmienne świadczenia i niezasadne byłoby twierdzenie, że uzyskane dofinansowanie do ceny zakupu i montażu instalacji było dofinansowaniem do ceny świadczonych usług na rzecz Mieszkańca.
Skoro pozyskana dotacja przeznaczona zostanie na pokrycie kosztów zakupu i montażu instalacji na rzecz Gminy, to oznacza, że w opisanej sytuacji wystąpi dotacja o charakterze zakupowym, a nie dotacja mająca na celu sfinansowanie ceny sprzedaży usług realizowanych następnie przez Gminę na rzecz Mieszkańców. Gmina wykorzysta nabyte instalacje w toku świadczonej przez nie następnie usługi termomodernizacji i modernizacji (termoenergetycznej i elektroenergetycznej), jednakże związek taki nie jest związkiem, o którym mowa w art. 29a ustawy o VAT, tj. nie uzasadnia twierdzenia, że dofinansowanie uzyskane dla potrzeb zakupu przez Gminę instalacji będzie miało bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez Gminę.
Dofinansowanie odnosi się wyłącznie do transakcji dokonywanej pomiędzy Gminą a wykonawcą instalacji. W ramach projektu dochodzi do zawarcia dwóch, odrębnych transakcji: jednej pomiędzy Gminą a wykonawcą instalacji i drugiej pomiędzy Gminą a Mieszkańcami. Gmina w ramach pierwszej z nich wystąpi jako nabywca, natomiast w ramach drugiej jako usługodawca. W ramach obu transakcji ustalone zostaną odrębne ceny, a dofinansowanie dotyczy wyłącznie pierwszej transakcji. Gmina będzie realizowała projekt, natomiast Mieszkańcy będą współfinansowali instalacje powstałe w ramach projektu, ale nie uiszczali ceny za ich nabycie.
Cena ustalona w umowie pomiędzy Gminą a Mieszkańcem, nie będzie w żadnym stopniu zależna od uzyskanego przez Gminę dofinansowania do zakupu i montażu instalacji. Umowy z Mieszkańcami nie będą uzależniały wysokości wpłaty od poziomu dofinansowania, a wyłącznie od ostatecznych kosztów, które w ramach projektu zostaną poniesione. Dodatkowo z przyjętej w umowach konstrukcji wynikać będzie, że przekazanie instalacji Mieszkańcom na własność stanowić będzie finalne wykonanie realizowanej przez Gminę usługi termomodernizacji/modernizacji elektroenergetycznej.
Gmina nie będzie zobowiązana do opodatkowania podatkiem VAT otrzymanej dotacji, gdyż będzie ona przeznaczona na pokrycie kosztów kwalifikowanych w ramach realizowanego projektu. Inwestycja realizowana będzie z wykorzystaniem dofinansowania ze środków zewnętrznych, a podstawę rozliczeń z instytucją dofinansowującą stanowią faktury zakupowe otrzymywane przez gminę jako podmiot prowadzący Inwestycję (dofinansowanie wynosi 85% wartości poniesionych kosztów kwalifikowalnych). Otrzymana przez Gminę dotacja będzie przeznaczona na pokrycie kosztów kwalifikowanych w ramach realizowanego projektu, w tym dotyczących zakupu i montażu instalacji solarnych, fotowoltaicznych przez Gminę, co oznacza, że występuje tu dotacja o charakterze zakupowym, a nie dopłata do ceny, po jakiej Mieszkańcy nabywają od Gminy określone usługi, co podkreślił NSA w wyroku z dnia 24 czerwca 2020 r. sygn. I FSK 74/18.
Dofinansowanie nie stanowi elementu bezwzględnego i bezpośredniego związku dotacji z samą usługą realizowaną przez Gminę na rzecz konkretnych Mieszkańców. W konsekwencji, pozyskana przez Gminę dotacja nie powinna być wliczana do podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. W świetle obowiązujących przepisów ustawy o podatku VAT, podstawa opodatkowania dla świadczonej przez Gminę usługi będzie tylko kwota wynagrodzenia określona w umowach z Mieszkańcami pomniejszona o kwotę podatku VAT. Podatkiem należnym nie będzie objęte otrzymane dofinansowanie ze środków europejskich.
W zaistniałej sytuacji Gmina nie otrzymała dotacji do ceny świadczonej usługi termomodernizacji i modernizacji (termoenergetycznej i elektroenergetycznej) i choć uzyskała dofinansowanie do realizowanych zakupów, to nie wystąpił związek bezpośredni pomiędzy tym dofinansowaniem, a ceną świadczonych usług. W konsekwencji, pozyskana przez Gminę dotacja nie powinna być wliczana do podstawy opodatkowania świadczonych przez Gminę usług modernizacji i termomodernizacji w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
Takie stanowisko zawiera wydana interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 czerwca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.138.2017.2.ŻR, w której organ podatkowy zaznaczył, że „W przedmiotowej sprawie będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Jednakże, jak wskazał Wnioskodawca nie wystąpi bezpośredni związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na realizację ww. projektu a ceną wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności. Należy bowiem zauważyć, że otrzymane przez Gminę środki zostaną przeznaczone na pokrycie kosztów projektu, pod nazwą "Odnawialna energia w gminie (...)", tym samym przedmiotowa dotacja jest dotacją kosztową. Dlatego też dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę nie stanowi elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Reasumując, podstawą opodatkowania dla usług świadczonych przez Gminę na rzecz Mieszkańców są kwoty należne, w postaci wpłat, które uiszczają Mieszkańcy biorący udział w projekcie zgodnie z zawartą umową, pomniejszone o kwotę należnego podatku”.
Analogiczne stanowisko zaprezentował Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 1 sierpnia 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.322.2017.1.JM, w której wskazał: „Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Jednakże, jak wskazał Wnioskodawca, dotacja nie jest uzależniona od ceny instalacji zbywanej na rzecz mieszkańca, a wysokość dofinansowania nie jest bezpośrednio uzależniona od ilości nieruchomości biorących udział w projekcie, gdyż dofinansowywanie zostało przekazane na całość wydatków kwalifikowanych, które będą realizowane w projekcie, a nie na poszczególne nieruchomości czy instalacje na tych nieruchomościach. Należy bowiem zauważyć, że otrzymane przez Gminę środki zostaną przeznaczone na pokrycie kosztów projektu pod nazwą tym samym przedmiotowa dotacja jest dotacją kosztową. Dlatego też dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę nie stanowi elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Reasumując, podstawą opodatkowania dla usług świadczonych przez Gminę na rzecz mieszkańców są kwoty należne, w postaci wpłat, które uiszczają mieszkańcy biorący udział w projekcie zgodnie z zawartą umową, pomniejszone o kwotę należnego podatku”.
Identyczne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 23 sierpnia 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.231.2017.3.MC, w której wskazano: „W przedmiotowej sprawie będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Jednakże w analizowanym przypadku nie wystąpi bezpośredni związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na realizację ww. projektu a ceną wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności. Należy bowiem zauważyć, że otrzymana dotacja, zgodnie z podpisaną umową z instytucją udzielającą dofinansowania, jest dotacją celową, czyli przeznaczoną do dofinansowania kosztów realizacji różnego rodzaju inwestycji. Dlatego też dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę nie stanowi elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Reasumując, podstawą opodatkowania usługi montażu kolektorów słonecznych i kotła na biomasę, wykonywanej na rzecz mieszkańców przez Gminę są kwoty należne, w postaci wpłat, które uiszczają mieszkańcy biorący udział w projekcie zgodnie z zawartą umową, pomniejszone o kwotę należnego podatku”.
Tożsamy pogląd został przedstawiony w interpretacji indywidualnej z dnia 7 lipca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.166.2017.2.MWJ, w której podkreślone zostało, że „dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę nie stanowi elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. (...) podstawą opodatkowania dla usług świadczonych przez Gminę na rzecz mieszkańców są kwoty należne, w postaci wpłat, które uiszczają mieszkańcy biorący udział w projekcie zgodnie z zawartą umową, pomniejszone o kwotę należnego podatku”.
W wydanej interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 kwietnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.543.2017.9.MK po uwzględnieniu rozstrzygnięcia zawartego w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 października 2020 r., sygn. akt I FSK 689/18, stwierdzono brak opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego przez Gminę dofinansowania ze środków europejskich na realizację projektu, co uzasadniono następująco: „Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa, przedstawiony opis sprawy oraz zapadły w analizowanej sprawie wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 października 2020 r. sygn. akt I FSK 689/18 należy stwierdzić, iż dofinansowanie otrzymane ze środków europejskich na realizację projektu polegającego na montażu kompletnych instalacji solarnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa... na lata 2014-2020 Osi Priorytetowej 4 Energia Przyjazna Środowisku Działania 4.1 Wsparcie Wykorzystania OZE nie będzie miało bezpośredniego wpływu na kwotę należną (cenę) z tytułu świadczenia usług w ramach projektu. W konsekwencji ww. dofinansowanie nie będzie stanowiło podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy”.
Według Gminy zaliczona do podstawy opodatkowania może być tylko taka dotacja, która spełnia wskazane w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT przesłanki, tj. posiada bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. W odmiennym przypadku, zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu, dotacja nieposiadająca wpływu na cenę nie może być wliczona do podstawy opodatkowania. Tym bardziej za niedopuszczalną należy uznać wykładnię prowadzącą do wliczania do podstawy opodatkowania także tych dotacji, które nie wywierają bezpośredniego wpływu na cenę, ale stanowią pokrycie części kosztów Inwestycji.
W wyroku w analogicznej sprawie z dnia 11 sierpnia 2020 r., sygn. I FSK 412/18, NSA wskazał, że: „Otrzymana przez skarżącą dotacja dotyczy bezpośrednio realizowanego projektu i ma charakter zakupowy. Przyznana skarżącej dotacja przeznaczona jest zatem na wydatki niezbędne do wykonania całego realizowanego przez skarżąca projektu. Wbrew twierdzeniom Sądu pierwszej instancji dla ujęcia kwoty dotacji w wartości podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o PTU nie jest wystarczające to, że dotacja przeznaczona jest na konkretne zadania wykonywane w ramach projektu. Wprawdzie poprzez sfinansowanie kosztów niezbędnych na realizację projektu, właściciele nieruchomości, na których będzie realizowany projekt poniosą niższe koszty wykonania na nieruchomościach zestawów kolektorów słonecznych, to jednak otrzymana dotacja nie miała bezpośredniego wpływu na cenę. (...) Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego nie wynika, by dofinansowanie uzyskane w ramach projektu stanowiło zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży. Dofinansowanie nie jest bowiem przeznaczone na pokrycie ceny realizowanych usług polegających na wykonaniu zestawów kolektorów słonecznych na nieruchomościach. Dofinansowanie ma charakter zakupowy i służy sfinansowaniu kosztów zakupu i montażu instalacji kolektorów słonecznych, opłaty za wykonanie studium wykonalności dla projektu, dokumentacji technicznej kolektorów, utworzenia strony www i systemu zarządzania energią, nadzoru inwestorskiego nad projektem, kampanii informacyjno-promocyjnej (ogłoszenia prasowe, tablice informacyjne, nalepki promocyjne), kosztów osobowych (wynagrodzenie). Ze stanu faktycznego nie wynika w ogóle, że została ustalona jakakolwiek cena, na którą bezpośrednio wpływa przyznana dotacja. Podkreślenia wymaga, że w wyniku realizacji projektu właściciele nieruchomości, na których zamontowane zostaną kolektory słoneczne nie nabędą własności tych urządzeń. Zamontowane zestawy solarne w okresie 5 lat od dnia zatwierdzenia przez instytucję zarządzającą końcowego wniosku o płatność, tj. przez okres trwałości projektu będą stanowiły własność Gminy, która użyczy zestawy solarne właścicielowi nieruchomości. Dopiero po upływie 5 lat Gmina przekaże zestawy solarne na własność właścicielowi nieruchomości, z tym zastrzeżeniem, że właściciel nieruchomości nie będzie ponosił na rzecz Gminy żadnych dodatkowych kosztów. Nie można w takiej sytuacji wywodzić, że zachodzi bezpośredni związek pomiędzy ceną a kwotą uzyskanej dotacji. Nie można też pominąć celu, jakiemu służy realizacja opisanego we wniosku projektu. Jego istotą nie jest bowiem zaspokojenie interesu prywatnego właścicieli nieruchomości, na których zainstalowane zostaną kolektory słoneczne, lecz dążenie do realizacji celu publicznego. Jak bowiem zauważył NSA w wyroku z dnia 12 lutego 2020 r., I FSK 1266/19 (wyrok dostępny w bazie: orzeczenia.nsa.gov.pl), w odniesieniu do zbliżonego stanu faktycznego, sposób organizowania i przeprowadzenia inwestycji nie daje podstaw do przyjęcia, że to mieszkańcy Gminy mają status inwestorów, a więc, że to mieszkańcy uiszczają cenę za nabycie kolektorów słonecznych. To gmina realizuje projekt a udział właścicieli nieruchomości, na których zainstalowane zostaną urządzenia sprowadza się do jego współfinansowania, a nie do uiszczenia za ich nabycie. Montaż urządzeń nie jest usługą wykonywaną na rzecz poszczególnych mieszkańców, lecz na rzecz Gminy, która na tym etapie nabywa, na podstawie umowy z wykonawcą, własność urządzeń zainstalowanych w nieruchomościach użyczonych przez mieszkańców. Korzyści z realizacji opisanego we wniosku o wydanie interpretacji odniesie natomiast cała wspólnota, a nie tylko mieszkańcy nieruchomości, na których zostaną zainstalowane kolektory słoneczne. Mając to na uwadze, nie można zgodzić się z Sądem pierwszej instancji, że uzyskana przez gminę dotacja ma bezpośredni wpływ na cenę usługi w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o PTU. Sama okoliczność, że dotacja wypłacana jest skarżącej w celu umożliwienia realizacji projektu polegającego na wykonaniu na nieruchomościach zestawów kolektorów słonecznych nie implikuje jeszcze jej bezpośredniego wpływu na cenę”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe w części dotyczącej braku odrębnego opodatkowania podatkiem VAT przekazania Mieszkańcom własności instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy i niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług otrzymanej dotacji z tytułu realizacji ww. projektu oraz nieprawidłowe w części dotyczącej opodatkowania wpłat Mieszkańców na rachunek bankowy Gminy z tytułu wkładu własnego na realizację projektu pn. „...”.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie należy wskazać, że dla przejrzystości rozstrzygnięcia uznano za zasadne udzielenie w pierwszej kolejności odpowiedzi na pytania nr 1 i nr 4, a następnie na pytanie nr 3 wniosku.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Według art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:
a)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
b)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
c)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Jak stanowi art. 8 ust. 2a ustawy:
W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Ponadto stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.
Z opisu sprawy wynika, że jesteście Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Planują Państwo realizację projektu pn. „...”. Projekt nie jest projektem generującym dochód. Projekt polega na budowie instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii - kolektory słoneczne oraz panele fotowoltaiczne, na budynkach jednorodzinnych. Zadanie polega na zaprojektowaniu i zrealizowaniu dostawy, montażu i uruchomieniu instalacji: instalacji kolektorów słonecznych - 55 szt., instalacji fotowoltaicznych - 53 szt. Pozyskaliście Państwo środki na realizację przedmiotowej Inwestycji z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa ... na lata 2014 – 2020. Dofinansowanie zostało udzielone na pokrycie stosownej części kosztów kwalifikowanych projektu, w tym na pokrycie kosztów związanych z zakupem i montażem Instalacji, a także wydatków związanych z kosztami ogólnymi projektu (m.in. w zakresie promocji projektu).
Wniosek o dofinansowanie, jak i umowa o dofinansowanie nie przewiduje żadnego związku pomiędzy otrzymanym przez Państwa dofinansowaniem a świadczeniem Państwa na rzecz Mieszkańca.
W związku z realizacją ww. Inwestycji podpiszą Państwo z Mieszkańcami Umowy. Na podstawie Umów Mieszkańcy będą zobowiązani do zapłaty wynagrodzenia za wykonane przez Państwa czynności polegające na zakupie, montażu i udostępnieniu Mieszkańcowi Instalacji. Warunki umowy na montaż instalacji będą jednakowe dla wszystkich Mieszkańców. Umowy zawarte z Mieszkańcami będą przewidywać możliwość odstąpienia od umowy zarówno przez Mieszkańców jak i przez Państwa. W przypadku rozwiązania umowy lub odstąpienia od niej z przyczyn leżących po stronie Mieszkańca, będzie on zobowiązany do zwrotu instalacji OZE, oraz zwrotu wszelkich kosztów poniesionych dotychczas przez Państwa w związku z realizacją zobowiązań wynikających z Umowy. Podstawą do odstąpienia przez Państwa od Umowy może być m.in. niewniesienie przez Mieszkańca opłaty na realizację projektu.
Źródłem finansowania projektu będzie dotacja ze środków europejskich (maksymalnie 85% kosztów kwalifikowanych Inwestycji) i wkład własny Mieszkańców (minimum 15% kosztów kwalifikowanych Inwestycji + koszty niekwalifikowane). Wysokość dofinansowania należnego Państwu ze środków unijnych nie jest uzależniona od wpłat dokonywanych przez Mieszkańców. Na pokrycie wkładu własnego Mieszkańcy będą dokonywali wpłat na rzecz Państwa na podstawie zawartej Umowy. Wpłaty będą miały charakter obowiązkowy. Realizacja Inwestycji na przedmiotowych budynkach prywatnych będzie uzależniona od wpłat dokonywanych przez poszczególnych Mieszkańców. W przypadku braku wpłaty Mieszkaniec zostanie wykluczony z uczestnictwa w projekcie. Po zakończeniu montażu instalacji OZE, pozostaną one własnością Państwa do końca okresu trwałości projektu (tj. 5 lat od płatności końcowej Instytucji Zarządzającej na rzecz Państwa). Po okresie utrzymania trwałości projektu wszystkie instalacje zostaną przekazane na własność właścicielom nieruchomości bez odrębnej odpłatności oprócz tej, która została już przez Mieszkańca poniesiona na podstawie zawartej Umowy.
Montaż poszczególnych Instalacji będzie realizowany na podstawie kontraktu na roboty budowlane z wyłonionym przez Państwa Wykonawcą, u którego zakupione zostaną usługi dostawy i montażu całej Instalacji. Faktury z tytułu realizacji projektu zostaną wystawione na Państwa. Mieszkaniec nie będzie miał żadnych bezpośrednich roszczeń czy zobowiązań w stosunku do wykonawców poszczególnych usług, w tym dokonujących dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych lub solarnych. Otrzymane dofinansowanie nie będzie mogło być przeznaczone na inny cel niż ww. projekt. Otrzymane dofinansowanie nie może być przeznaczone na ogólną działalność Państwa. W przypadku niezrealizowania projektu będą Państwo zobowiązani do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych.
Wielkość wkładu Mieszkańca będzie pokrywać jedynie część kosztów wybudowanych instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii - kolektorów słonecznych oraz paneli fotowoltaicznych w związku z realizacją projektu. Wkład Mieszkańca nigdy nie będzie pokrywał całości bądź znacznej części kosztów w ramach przedmiotowego projektu, tj. nie będzie nigdy stanowił faktycznego ekwiwalentu wartości otrzymanego świadczenia. Wartość procentowa udziałów Mieszkańców wynosi ok. 22,15%. Na dzień 27 listopada 2023 r. wysokość wkładu Mieszkańca wynosi od 2 207,17 zł do 5 756,07 zł w zależności od rodzaju instalacji. Państwo nie będą wnosić wkładu własnego w realizację projektu. Projekt będzie finansowany ze środków Unii Europejskiej oraz wkładu Mieszkańców biorących udział w projekcie.
Nie zamierzają Państwo regularnie świadczyć usług instalacji systemów OZE oraz zatrudniać pracowników w tym celu. Nie wykonują Państwo usług instalacji systemów OZE, nie jest to zadanie własne Państwa, korzystacie jedynie z instrumentów finansowych w celu pozyskania dofinansowania na tego typu zadania dla Mieszkańców Gminy.
Państwa wątpliwości ujęte w pytaniach oznaczonym nr 1 oraz nr 4, dotyczą kwestii podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wpłat od Mieszkańców oraz otrzymanej dotacji na przedmiotowy projekt.
Mając na uwadze przedstawioną na wstępie analizę przepisów podatkowych, w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, czy realizacja przez Państwa ww. projektu, polegającego na zakupie, montażu i uruchomieniu instalacji odnawialnych źródeł energii, będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ww. ustawy.
Odnosząc się do okoliczności sprawy zasadnym jest odwołanie się do wyroku TSUE z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przeciwko Gminie O.).
W wyroku tym TSUE wskazał, iż aby czynności dokonywane przez gminę w ramach promowania odnawialnych źródeł energii były objęte zakresem stosowania dyrektywy 2006/112, powinny one, po pierwsze, stanowić dostawę lub świadczenie usług, które gmina ta wykonuje odpłatnie na rzecz swoich Mieszkańców w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. a) i c) tej dyrektywy, a po drugie, być dokonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, tak aby owa gmina działała również w charakterze podatnika (pkt 24).
W pkt 42 wyroku Trybunał wskazał, że art. 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT nie stanowi dostarczenie i zainstalowanie przez gminę, za pośrednictwem przedsiębiorstwa, systemów OZE na rzecz jej Mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili wolę wyposażenia tych nieruchomości w takie systemy, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i skutkuje jedynie zapłatą przez tych Mieszkańców kwot pokrywających najwyżej jedną czwartą poniesionych kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych.
TSUE wskazał, że w konsekwencji o ile w świetle powyższych rozważań należy uznać, że gmina O., nie wykonuje działalności wchodzącej w zakres stosowania dyrektywy 2006/112, nie jest konieczne ustalenie, czy działalność ta byłaby również wyłączona z tego zakresu stosowania na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy.
Trybunał w przedmiocie dokonania świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej zauważył, że po pierwsze, podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braãov, C‑655/19, EU:C:2021:40, pkt 27–29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina O. wskazała we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, (…) że nie zamierza świadczyć regularnie usług instalacji systemów OZE i nie zatrudnia ani nie zamierza zatrudniać pracowników w tym celu, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały (pkt 36).
Po drugie, (…) gmina O. wydaje się ograniczać do zaproponowania swoim Mieszkańcom będącym właścicielami nieruchomości, którzy mogą być zainteresowani systemami OZE, w ramach programu regionalnego mającego na celu umożliwienie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, dostarczenia i zainstalowania u nich tych systemów OZE za pośrednictwem przedsiębiorstwa wybranego w wyniku przetargu, w zamian za ich udział nieprzekraczający 25% kosztów podlegających dofinansowaniu związanych z tą dostawą i z tą instalacją, podczas gdy owa gmina płaci danemu przedsiębiorstwu wynagrodzenie za te same dostawę i instalację po cenie rynkowej (pkt 37).
Tymczasem (…) jeżeli gmina odzyskuje – w drodze otrzymywanych przez nią wkładów – jedynie niewielką część poniesionych przez siebie kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, taka różnica między tymi kosztami a kwotami otrzymanymi w zamian za oferowane usługi może sugerować, że wkłady te należy raczej uznać za opłatę aniżeli wynagrodzenie (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2016 r., Gemeente Borsele i Staatssecretaris van Financiën, C‑520/14, EU:C:2016:334, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). W konsekwencji nawet biorąc pod uwagę płatności przyznane gminie O. przez dane województwo, które wynoszą 75% kosztów podlegających dofinansowaniu, suma kwot otrzymanych od zainteresowanych właścicieli z jednej strony i od owego województwa z drugiej strony pozostaje strukturalnie niższa od łącznych kosztów faktycznie poniesionych przez tę gminę, co nie odpowiada podejściu, jakie przyjąłby w danym wypadku instalator systemów OZE, który przy ustalaniu swoich cen starałby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Natomiast wspomniana gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku.
Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby taki instalator systemów OZE obciążał odbiorców swoich dostaw towarów i świadczenia usług jedynie najwyżej jedną czwartą poniesionych przez siebie kosztów, oczekując jednocześnie rekompensaty w postaci dofinansowania za zasadniczą część pozostałych trzech czwartych tych kosztów. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane.
Opis przedmiotowej sprawy wskazuje, że nie będą Państwo wykonywali działań będących przedmiotem wniosku na zasadach i w tych samych warunkach, które dotyczą podmiotów gospodarczych: Państwa rola sprowadza się do zorganizowania skutecznego finansowania i wykonania nowych systemów produkujących energię odnawialną na terenie gminy.
Mieszkańcy Gminy, którzy dobrowolnie przystąpią do projektu, pokryją ok. 22,15% wartości Inwestycji. Pozostała część zapłaty dla podmiotu wykonującego świadczenie pokrywana będzie z uzyskanych przez Gminę środków unijnych. Zlecą Państwo wykonanie czynności podmiotom trzecim, nie będą zatrudniać zatem własnych pracowników celem świadczenia takich usług powszechnie jak inne przedsiębiorstwa trudniące się montażem instalacji. Z wniosku wynika, że Państwa celem nie będzie stałe i zorganizowane wykonywanie takiej działalności w celach zarobkowych, na warunkach w jakich wykonują je podmioty gospodarcze trudniące się montażem takich instalacji, lecz celem Państwa działania będzie interes społeczny. Nie jest to zatem sposób działania występujący w przypadku zwykłej działalności gospodarczej.
W wyniku Państwa działań nie wystąpią znaczące zakłócenia konkurencji, które prowadzić by mogły do wyłączenia z dostaw dla ostatecznego konsumenta innych podmiotów (w tym przypadku prywatnych firm działających w zakresie instalacji odnawialnych źródeł energii). Działają Państwo bowiem jako świadczeniobiorca dokonujący zakupu od podmiotów prywatnych, a podmiot będący wykonawcą zostanie wyłoniony w drodze postępowania prowadzonego w trybie zamówień publicznych.
W konsekwencji, Państwa działania w związku z realizacją projektu polegającego na zakupie, montażu i uruchomieniu instalacji odnawialnych źródeł energii, nie będą stanowiły dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i realizując ww. projekt nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem realizacja projektu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczących kwestii podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT wpłat Mieszkańców i dotacji otrzymanej przez Państwa z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa ... należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Jak wyżej wskazano Państwa działania w związku z realizacją projektu polegającego na wykonaniu instalacji OZE nie będą stanowiły dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego w niniejszej sprawie wpłaty Mieszkańców wnoszone w związku z zakupem, montażem i uruchomieniem instalacji OZE nie będą stanowiły zapłaty za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.
Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.
Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.
Zauważyć należy, że dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nie będzie występował związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem na realizację ww. projektu a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wskazują okoliczności sprawy, w zakresie realizacji ww. projektu nie będą wykonywali Państwo działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, Państwa działania w związku z realizacją projektu nie będą stanowiły dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem otrzymana przez Państwa dotacja, przeznaczona na realizację ww. projektu, nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Tym samym oceniając Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało je uznać za nieprawidłowe.
Natomiast, w zakresie pytania nr 4 Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Ponieważ stanowisko w zakresie pytania nr 1 dotyczące opodatkowania wpłat Mieszkańców na rachunek bankowy Państwa z tytułu wkładu własnego na realizację projektu pn. „...” jest nieprawidłowe, to nie udzielam odpowiedzi na pytanie nr 2 w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją ww. projektu, bowiem Państwa żądanie w zakresie udzielenia odpowiedzi na pytanie nr 2 uzależnione było od uznania przez Organ, że wpłaty Mieszkańców zostaną opodatkowane podatkiem VAT.
Mają Państwo także wątpliwości, czy będą Państwo zobligowani do opodatkowania podatkiem VAT przekazania Mieszkańcom własności instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3).
Jak wynika z opisu sprawy, przez 5 lat od płatności końcowej, Inwestycja będzie własnością Państwa, użyczoną właścicielom nieruchomości. Po tym terminie, instalacja zostanie przekazana właścicielom nieruchomości.
W rozpatrywanej sprawie analizie podlega nie samo przekazanie Mieszkańcom prawa własności ww. instalacji po upływie określonego w umowie okresu, lecz całe zadanie realizowane na rzecz Mieszkańców.
Państwa działania, tj. udostępnienie Mieszkańcowi Instalacji do korzystania zgodnie z jej przeznaczeniem, a następnie przekazanie instalacji Mieszkańcowi na własność, nie będą stanowiły odrębnych świadczeń.
Skoro – jak wyżej wskazano - Państwa działania na rzecz Mieszkańców nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, to przekazanie Mieszkańcom po upływie okresu trwałości projektu prawa własności ww. instalacji bez dodatkowego wynagrodzenia nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT.
Tym samym oceniając Państwa stanowisko w zakresie pytania 3 uznałem je za prawidłowe, bowiem wywiedli Państwo prawidłowy skutek prawny jakkolwiek w oparciu o częściowo odmienną argumentację niż wskazana przez Organ.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.
Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.
Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem sprawy. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),
albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).