Interpretacja indywidualna z dnia 1 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.672.2023.2.MC
Temat interpretacji
Prawo do odliczenia części podatku VAT naliczonego w ramach realizowanego zadania inwestycyjnego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
29 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 29 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia części podatku VAT naliczonego w ramach realizowanego zadania inwestycyjnego pn. „…”. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego (ostatecznie przedstawiony w uzupełnieniu wniosku)
Gmina … jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 28.02.2005 r. W ramach prowadzonej działalności statutowej dokonuje zakupów towarów i usług opodatkowanych podatkiem VAT. Gmina wykonuje zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa, do których realizacji została powołana. Większość realizowanych zadań, Gmina wykonuje w ramach systemu publicznoprawnego. Zadania o charakterze publicznoprawnym są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Gmina jako zarejestrowany, czynny podatnik podatku VAT, realizuje zadanie inwestycyjne pn. „…”. Gmina wystąpi z wnioskiem o dofinansowanie projektu finansowanego w ramach PROW 2014-2020. Gmina ponosi wydatki inwestycyjne związane z budową znajdującej się na terenie Gminy infrastrukturą wodno-kanalizacyjną. Budowa infrastruktury należy do zadań własnych gminy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty obejmujących sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz odbioru nieczystości płynnych (ścieków). Przy pomocy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, Gmina świadczy odpłatne usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz mieszkańców, podmiotów gospodarczych oraz jednostek podległych. W ramach realizacji ww. inwestycji, Gmina będzie miała możliwość bezpośredniego przypisania poniesionych wydatków do czynności opodatkowanych.
Gmina w ramach umów cywilnoprawnych z odbiorcami w zakresie dostawy wody i odbioru ścieków obciąży ich z tytułu świadczenia wyżej wymienionych usług. Uzyskiwany z tego tytułu dochód będzie wykazywany w rejestrach sprzedaży jako kwota netto i VAT. Inwestycja będzie służyła wyłącznie czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT na rzecz mieszkańców danej miejscowości. Podległe jednostki organizacyjne nie będą korzystały w żaden sposób ze zrealizowanej inwestycji, której dotyczy zapytanie. Nowa sieć wodociągowa będzie służyła wyłącznie mieszkańcom miejscowości ..., a nowe pompy do sieci ściekowej będą wykorzystane wyłącznie przez mieszkańców miejscowości .... Odbiór ścieków będzie czynnością w całości opodatkowaną podatkiem VAT. Faktury dokumentujące nabycie towaru czy usługi będą wystawiane na Gminę. Gmina będzie miała prawo do odliczenia w części podatku VAT naliczonego z tytułu realizacji zadania inwestycyjnego polegającego na budowie sieci wodociągowej wraz z przebudową sieci ściekowej.
Żadna z jednostek organizacyjnych Gminy nie będzie korzystała z efektów ww. zadania inwestycyjnego.
Efekty zrealizowanego zadania inwestycyjnego będą służyły wyłącznie czynnościom opodatkowanym.
Jednak z faktu, iż Gmina w realizowanym zadaniu własnym dotyczącym zbiorowego dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz mieszkańców świadczy również usługi na rzecz własnych jednostek organizacyjnych, to odliczenie podatku VAT naliczonego może nastąpić tylko w tej części (według proporcji sprzedaży), w jakiej rozlicza podatek VAT na podstawie wystawionych faktur VAT a nie not księgowych. Istnieje możliwość przyporządkowania całości wydatków do celów związanych z prowadzoną działalnością a odliczenie nastąpi w części na podstawie wyliczonej proporcji.
Pytanie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)
Czy Gmina w związku z realizacją inwestycji będzie posiadać częściowe prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturze dokumentującej budowę sieci wodociągowej wraz z przebudową sieci ściekowej poprzez zakup 4 pomp?
Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2 oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanej sposobem określenia proporcji. Sposób określenia proporcji powinien odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności. Wyżej wymieniona inwestycja należy do zadań własnych Gminy, której efektem będzie zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty, wyłącznie mieszkańców miejscowości.
Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w części od wydatków związanych z budową sieci wodociągowej wraz z przebudową sieci ściekowej poprzez zakup 4 pomp zgodnie z obliczoną proporcją z tytułu realizowanego zadania związanego ze zbiorowym dostarczaniem wody i odprowadzaniem ścieków na terenie całej Gminy.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W świetle art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Natomiast na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:
W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
Jak wynika z art. 87 ust. 1 ustawy:
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.
Jak wynika z powołanych przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Wskazać należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Według art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zgodnie z którym:
Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.
Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
(t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania własne obejmują sprawy w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Zauważyć należy, że w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności podatnik winien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.
Państwa wątpliwości objęte pytaniem ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku dotyczą prawa do częściowego odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją zadania inwestycyjnego pn. „…”.
Jak wynika z okoliczności sprawy Państwo jako zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT, realizujecie zadanie inwestycyjne pn. „…”. W ramach umów cywilnoprawnych z odbiorcami w zakresie dostawy wody i odbioru ścieków będziecie Państwo obciążali ich z tytułu świadczenia ww. usług. Uzyskiwany z tego tytułu dochód będzie wykazywany w rejestrach sprzedaży jako kwota netto i VAT. Inwestycja - jak Państwo ostatecznie podali - będzie służyła wyłącznie czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT na rzecz mieszkańców danej miejscowości. Nowa sieć wodociągowa będzie służyła wyłącznie mieszkańcom miejscowości … , a nowe pompy do sieci ściekowej będą wykorzystane wyłącznie przez mieszkańców miejscowości … . Odbiór ścieków będzie czynnością w całości opodatkowaną podatkiem VAT. Podległe jednostki organizacyjne Gminy nie będą korzystały w żaden sposób ze zrealizowanej inwestycji, której dotyczy zapytanie. Efekty zrealizowanego zadania inwestycyjnego będą służyły wyłącznie czynnościom opodatkowanym. W ramach realizacji ww. inwestycji będziecie mieli Państwo możliwość bezpośredniego przypisania poniesionych wydatków do czynności opodatkowanych. Faktury dokumentujące nabycie towaru czy usługi będą wystawiane na Gminę.
Odnosząc się do Państwa wątpliwości objętych pytaniem wniosku wskazać należy, że inwestycja - jak Państwo ostatecznie podali w uzupełnieniu wniosku - będzie służyła wyłącznie czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT na rzecz mieszkańców danej miejscowości. Podległe jednostki organizacyjne Gminy nie będą korzystały w żaden sposób ze zrealizowanej inwestycji, której dotyczy zapytanie. W ramach realizacji ww. inwestycji będziecie mieli Państwo możliwość bezpośredniego przypisania poniesionych wydatków do czynności opodatkowanych. W świetle takich okoliczności sprawy stwierdzić należy, że wydatki poniesione na zadanie inwestycyjne pn. „…” będą wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że w omawianej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy będą spełnione, ponieważ inwestycja – jak ostatecznie Państwo wskazali – będzie służyła wyłącznie czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT na rzecz mieszkańców danej miejscowości i jesteście Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zatem będzie przysługiwało Państwu pełne prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w ramach realizowanego zadania inwestycyjnego pn. „…”. Prawo to będzie przysługiwać pod warunkiem niezaistnienia przesłanek z art. 88 ustawy.
Podkreślenia wymaga, iż na powyższe rozstrzygnięcie nie wpływa podnoszona przez Państwa okoliczność, że w ramach całego zadania własnego dotyczącego zbiorowego dostarczania wody i odprowadzania ścieków dokonują Państwo sprzedaży również na rzecz własnych jednostek organizacyjnych, bowiem zakresem Państwa pytania objęte są wyłącznie wydatki poniesione na budowę sieci wodociągowej oraz nowe pompy do sieci ściekowej, które będą wykorzystane wyłącznie przez mieszkańców danej miejscowości.
Tym samym Państwa
stanowisko w zakresie prawa do częściowego odliczenia podatku VAT naliczonego
w ramach realizowanego zadania inwestycyjnego pn. „…” jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Podkreślić należy, iż Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach przedstawionego przez Państwa opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),
albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).