Obowiązek zapłaty podatku VAT w związku z darowizną samochodu wykupionego z leasingu. - Interpretacja - 0113-KDIPT1-3.4012.590.2023.2.MJ

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 29 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.590.2023.2.MJ

Temat interpretacji

Obowiązek zapłaty podatku VAT w związku z darowizną samochodu wykupionego z leasingu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 września 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 2 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku zapłaty podatku VAT w związku z darowizną samochodu wykupionego z leasingu. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 listopada 2023 r. (data wpływu 27 listopada 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 29.05.2020 wykupił Pan samochód osobowy … z leasingu, który był przedmiotem umowy nr: …, numerem rejestracyjnym … a obecnie … i numerem podwozia …. Pojazd był samochodem firmowym osobowym. Z racji wykonywanego zawodu umożliwiającego pracę zdalną był wykorzystywany w największej części do celów prywatnych. Umożliwiał także Panu dojazd do klientów, gdy zachodziła taka potrzeba. W związku z tym od wydatków z nim związanych odliczał Pan połowę VAT. Dnia 31.07.2020 zawiesił Pan działalność gospodarczą i aż do zamknięcia działalności firma pozostawała zawieszona. Następnie 17-09-2022 zamknął Pan działalność, złożył formularz VAT-Z oraz sporządził „Spis z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu” oraz „Spis składników majątku”. Samochód chciałby Pan przekazać (podarować) do użytku najbliższej rodzinie - żonie z którą posiada Pan rozdzielność majątkową.

W uzupełnieniu wniosku udzielił Pan odpowiedzi na pytania:

1.Czy z racji prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa we wniosku, był Pan czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług?

Odpowiedź: W czasie prowadzonej działalności był Pan czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

2.Czy odliczał Pan podatek naliczony z faktur dokumentujących raty leasingowe?

Odpowiedź: Tak, odliczał Pan 50% podatku VAT z faktury raty leasingu operacyjnego.

3.Czy przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu?

Odpowiedź: Tak

4.Czy od momentu wykupu pojazdu do momentu zawieszenia działalności dokonywał Pan odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z pojazdem?

Odpowiedź: Tak, odliczał Pan 50% VAT od wydatków eksploatacyjnych.

5.Czy wykupił Pan pojazd na cele osobiste do majątku prywatnego, czy na cele prowadzonej działalności gospodarczej (czy pojazd po wykupie był wprowadzony do działalności gospodarczej)?

Odpowiedź: Wykupił Pan na cele prowadzonej działalności gospodarczej, wprowadził Pan samochód do Ewidencji Środków trwałych jako Środek Trwały i odliczył 50% VAT z faktury wykupu.

6.Czy od momentu wykupu do momentu zawieszenia działalności wykorzystywał Pan pojazd do celów działalności gospodarczej czy wyłącznie do celów osobistych?

Odpowiedź: Pojazd był wykorzystywany do celów działalności gospodarczej jak i celów osobistych.

7.Czy w okresie użytkowania pojazdu dokonał Pan zakupów części składowych, które powodowałyby trwały wzrost wartości samochodu?

Odpowiedź: Nie

8.Czy przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego od ww. części składowych?

Odpowiedź: Tak, przysługiwało Panu prawo lecz z niego Pan nie korzystał.

9.Czy wykorzystywał Pan pojazd wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług?

Odpowiedź: Nie

10.Czy samochód, o którym mowa we wniosku, ujął Pan w „Spisie z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu” i opodatkował podatkiem VAT?

Odpowiedź: Tak.

Pytanie

Czy przekazanie samochodu żonie będzie rodziło obowiązek uiszczenia podatku VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 15 ust. 1 „Podatnikami są osoby prawne (...) wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą”. Pan takim podatnikiem nie jest ponieważ swoją działalność zlikwidował Pan i już jej nie wykonuje. Nie spełnia więc Pan definicji bycia podatnikiem. Dodatkowo zgodnie z art. 15 ust. 2 nie wykorzystywał Pan swojego pojazdu w sposób ciągły ponieważ podczas prowadzenia działalności używany był również do celów prywatnych, ponadto od czasu zawieszenia działalności jak i po jej likwidacji wykorzystywany był już wyłącznie w celach prywatnych. Definicja słowa „ciągłość” wg słownika języka polskiego oznacza „trwający bez przerwy”, Pan takiej ciągłości nie ma ponieważ od momentu zawieszenia działalności jak i po jej zamknięciu nie wykorzystuje już Pan samochodu do celów zarobkowych a wyłącznie do użytku prywatnego. W Pana przypadku nie jest także spełniony art. 7 ust.2, ponieważ przepis traktuje nieodpłatne przekazanie towarów jako czynność dokonywaną przez podatnika. A jak wykazał Pan powyżej, zgodnie z art. 15 nie spełnia Pan definicji bycia takim podatnikiem. Przepis ten nie mówi, że nieodpłatne przekazanie jest rozumiane jako dostawa po zakończeniu działalności. Istotą podatku VAT jest rozliczanie podatku należnego. U Pana taki obowiązek nie istnieje ponieważ nie prowadzi Pan działalności gospodarczej ani nie wykonuje czynności obłożonych podatkiem VAT. Obłożenie podatkiem VAT tej transakcji byłoby działaniem sztucznym. Podatnikiem VAT nie jest się całe życie, aby stać się ponownie podatnikiem, np. przy ponownym otwarciu działalności musiałby Pan od nowa zarejestrować się jako podatnik VAT. Stoi Pan na stanowisku, że przekazanie samochodu dla osoby najbliższej w sytuacji zakończenia działalności, nie prowadzenia aktualnie działalności oraz niewykorzystywania aktualnie tego samochodu na cele związane z działalnością a wyłącznym wykorzystaniem go do użytku prywatnego nie będzie rodziło obowiązku uiszczenia podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy wskazać, że we wniosku zaznaczył Pan, iż wniosek dotyczy stanu faktycznego. Jednakże mając na uwadze, że darowizna samochodu na rzecz Pana żony dopiero nastąpi, zasadnym jest rozpatrzenie przedmiotowego wniosku w zdarzeniu przyszłym.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki.

Czynnością zrównaną z odpłatną dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy jest także, zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu:

Przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

-jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne przekazania oraz darowizny wskazane w art. 7 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Tym samym, niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według ust. 2 powołanego artykułu:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe, uzasadnionym jest twierdzenie, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przedstawiona analiza znajduje odzwierciedlenie w ustawodawstwie unijnym. Zgodnie z art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11 grudnia 2006 r., Nr 347, str. 1 ze zm.) podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Pana wątpliwości dotyczą rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania nieodpłatnego przekazania w formie darowizny samochodu na rzecz żony.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Natomiast stosownie do treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając towar (np. samochód) działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu ruchomościami (np. samochodami), która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży samochodu, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług handlu samochodami. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Z opisu sprawy wynika, że 29.05.2020 wykupił Pan samochód osobowy z leasingu. Pojazd był samochodem firmowym. Od wydatków z nim związanych odliczał Pan połowę VAT. 31.07.2020 zawiesił Pan działalność gospodarczą. Następnie 17-09-2022 zamknął Pan działalność, złożył formularz VAT-Z oraz sporządził „Spis z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu” oraz „Spis składników majątku”. Samochód, o którym mowa we wniosku, ujął Pan w „Spisie z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu” i opodatkował podatkiem VAT. Samochód chciałby Pan przekazać (podarować) do użytku najbliższej rodzinie - żonie z którą posiada Pan rozdzielność majątkową.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że w rozpatrywanym przypadku dokonując darowizny pojazdu na rzecz żony nie będzie działał Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Samochód w dniu przekazania w formie darowizny nie będzie już wykorzystywany w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Zatem darowizna na rzecz Pana żony będzie stanowić zwykłe wykonanie prawa własności. Tym samym będzie Pan zbywać samochód stanowiący majątek prywatny, korzystając z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Skutkiem tego, zamierzona czynność nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stwierdzić należy, że planowane przez Pana dokonanie na rzecz żony darowizny samochodu osobowego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z darowizną tego samochodu nie będzie działał Pan w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz dokona Pan zarządu majątkiem osobistym.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383) Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).