Dotyczy braku prawa do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z realizacją inwestycji.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)” oraz „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: VAT) jako podatnik VAT czynny.

Gmina, będąca organem władzy publicznej, realizuje zadania nałożone na nią przepisami prawa, w tym w szczególności ustawą z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, obejmujących sprawy kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych.

Gmina zamierza zrealizować inwestycję pn. „(...)” (dalej: Inwestycja, Projekt lub Zadanie).

Inwestycja realizowana będzie w dwóch etapach. Do 15 grudnia 2023 r. planowane jest zakończenie I etapu, który dotyczy ukształtowania przestrzeni publicznej w zakresie boiska do gier i wiaty biesiadnej dofinansowanego z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Natomiast II etap Zadania realizowany będzie w 2024 r., dotyczyć będzie placu zabaw, a jego nazwa to: „(...)”. W tym zakresie Gmina ubiega się o dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Gmina dotychczas poniosła wydatki na sporządzenie dokumentacji projektowej w zakresie obu etapów Zadania. Wydatki te zostały udokumentowane fakturami VAT, na których jako nabywca widnieje Gmina.

Zadanie polega na budowie ogólnodostępnej, nieodpłatnej infrastruktury rekreacyjnej w miejscowości (...) na działce, której właścicielem jest Gmina. Celem Zadania jest promocja aktywnego i zdrowego trybu życia. Gmina pragnie ułatwić mieszkańcom Gminy organizację spotkań integracyjnych, rekreacyjnych i sportowych. Inwestycja zachęci mieszkańców do spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu, wśród terenów zielonych.

Po oddaniu do użytkowania, Inwestycja będzie służyć realizacji zadań własnych Gminy w postaci zaspokajania potrzeb społeczności lokalnej, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Realizacja Zadania nie będzie służyła Gminie do wykonywania jakichkolwiek odpłatnych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych (w szczególności Gmina nie zamierza udostępniać odpłatnie tego obiektu podmiotom zewnętrznym czy organizować odpłatnych imprez na terenie placu rekreacyjnego). Gmina nie będzie pobierała jakichkolwiek opłat tytułem udostępniania lokalnej społeczności efektów planowanej Inwestycji.

Ponoszone na realizację Zadania przez Gminę wydatki są dokumentowane wystawianymi na Gminę fakturami VAT, z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego – na fakturach są /będą wskazywane dane Gminy, w tym numer NIP Gminy.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją Inwestycji.

UZASADNIENIE:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT. Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,
• wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,
• nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Innymi słowy, nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Nie jest, przy tym, możliwe obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT bądź czynności zwolnionych z tego podatku.

Gmina pragnie zaznaczyć, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wielokrotnie wskazywał, że w celu przyznania podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego, co do zasady konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku należnego, a transakcją lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia. Jednocześnie, zdaniem TSUE, istnieje możliwość przyznania podatnikowi prawa do odliczenia, gdy taki bezpośredni i ścisły związek nie występuje, lecz poniesione wydatki należą do kosztów ogólnych tego podatnika i jako takie stanowią elementy cenotwórcze dostarczanych towarów i usług. Takie wydatki mają bowiem bezpośredni związek z całością działalności gospodarczej podatnika (wyrok TSUE w sprawie C-126/14 Sveda UAB).

Powyższe prowadzi do wniosku, że prawo do odliczenia powstaje zarówno wtedy, gdy dany wydatek pozostaje w ścisłym związku z konkretną czynnością opodatkowaną, jak również, gdy jest związany z większą liczbą takich czynności, a także, gdy zostaje poniesiony w związku z ogółem czynności, kształtujących zakres działalności gospodarczej podatnika. W każdym bowiem z tych przypadków podatek naliczony zapłacony w cenie nabytych towarów lub usług stanowi, w sposób pośredni lub bezpośredni, element cenotwórczy czynności opodatkowanych, pozostając z nimi w ten sposób ścisłym związku, wynikającym zarówno z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zdaniem Gminy, wydatków ponoszonych w związku z realizacją Zadania nie sposób bezpośrednio przypisać działalności gospodarczej prowadzonej przez Gminę. Tym samym wydatki te będą wykorzystywane przez Gminę do czynności niedających prawa od obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

W opinii Gminy, w przypadku wydatków ponoszonych na Zadanie brak jest bezpośredniego i ścisłego ich związku z czynnościami opodatkowanymi VAT, wykonywanymi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Wydatki ponoszone w związku z realizacją zadania „(...)”, nie przyczynią się do zwiększenia zakresu działalności gospodarczej Gminy. Wydatki te, zdaniem Gminy, nie mają żadnego związku z działalnością gospodarczą, nie został więc spełniony warunek istnienia prawa do odliczenia VAT. Tym samym z uwagi na brak związku wydatków ponoszonych na Zadanie z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT, przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostaną spełnione.

W związku z powyższym, zdaniem Gminy, nie będzie miała ona prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją Inwestycji.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS). Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 1 grudnia 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.767.2020.1.KS, w której DKIS uznał, że: „W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy - efekty projektu nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. inwestycji. Tym samym, Wnioskodawcy z tego tytułu nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy. Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwot podatku VAT wynikających z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu pn. „(…)”, ponieważ efekty zrealizowanego projektu nie będą przez Wnioskodawcę wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.”

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z 1 grudnia 2020 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.398.2020.1.TK, w której wskazał, że: „Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W analizowanej sprawie związek taki nie występuje. Jak bowiem wskazał Wnioskodawca – plac zabaw jest miejscem ogólnodostępnym dostępnym bezpłatnie, administrowanym i zarządzanym przez Gminę. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że inwestycja w zakresie budowy placu zabaw jest dokonywana w ramach realizacji zadań własnych Gminy, do których zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy, należy w szczególności zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty poprzez m.in. realizację spraw związanych z terenami rekreacyjnymi i urządzeniami sportowymi. Realizacja zadania pn. „(…)” stanowi realizację tych zadań. Zatem, w związku z tym, że realizując przedmiotowe zadanie Wnioskodawca nie działa w charakterze podatnika VAT, a towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu nie są i nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, Gminie nie przysługuje – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze dokumentującej zakup towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego zadania.”

Zbieżne stanowisko zostało przedstawione w interpretacji indywidualnej z 30 listopada 2020 r., 0113-KDIPT1-2.4012.748.2020.1.IR, w której DKIS wskazał, iż: „W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – efekty powstałe w ramach realizowanej inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. inwestycji. Tym samym, Wnioskodawcy z tego tytułu nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy. Reasumując, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją inwestycji pn. (...), ponieważ, jak wynika z okoliczności sprawy, efekty powstałe w ramach ww. inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.”

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z 30 listopada 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.767.2020.1.MW, DKIS wskazał, iż: „W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ – jak wskazał Wnioskodawca – wykonana rewitalizacja i realizacja celów projektu nie będzie służyła czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wydatków inwestycyjnych na realizację ww. projektu. Tym samym, Wnioskodawcy z tego tytułu nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy. Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wydatkami inwestycyjnymi na realizację projektu (…), ponieważ ponoszone wydatki nie będą miały związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.”

Zbieżny pogląd zaprezentował DKIS w interpretacji indywidualnej z 4 listopada 2020 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.598.2020.1.WD, w której wskazał: „W przedmiotowej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż Wnioskodawca realizując projekt pn. „Zagospodarowanie terenu przy świetlicy wiejskiej w (…)” nie działa w charakterze podatnika VAT, lecz działa w zakresie realizacji zadań własnych Gminy polegających na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców, a efekty realizacji inwestycji – jak wynika z wniosku – nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W podanym stanie faktycznym Gmina realizuje swoje zadania własne w zakresie kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury, a także w zakresie kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych. Jak wskazano we wniosku Gmina z tytułu realizacji ww. projektu nie będzie osiągała żadnych dochodów, a urządzony teren jest udostępniony społeczności lokalnej nieodpłatnie. W konsekwencji Gmina nie będzie miała prawa odliczenia kwoty podatku VAT w związku z realizacją przedmiotowego zadania inwestycyjnego”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W świetle tego przepisu:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

 Działalność gospodarcza, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanego przepisu wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami od towarów i usług, w związku z realizacją zadań, do których zostały powołane. Swoje zadania realizują bowiem jako podmioty prawa publicznego. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności. Działania o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie, odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym:

Państwa wątpliwości dotyczą braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na realizację inwestycji pn. „(…)” oraz „(…)” .

Jak wyżej wskazano, w myśl art. 86 ust. 1 ustawy w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje zatem wówczas, gdy zostaną spełnione dwa warunki: odliczenia tego dokonuje czynny podatnik podatku VAT, a nabyte towary i usługi, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Odnosząc powyższe do okoliczności niniejszej sprawy, należy wskazać, że warunki o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy nie będą spełnione. Realizowany projekt związany jest z wykonywaniem przez Gminę zadań własnych, a ponoszone z tego tytułu wydatki na towary i usługi nabyte w ramach realizacji inwestycji nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że w odniesieniu do realizacji inwestycji pn. „(…)” oraz „(…)”, Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).