Brak prawa do odliczenia i zwrotu nadwyżki z tytułu realizacji projektu dotyczącego opracowania audytów energetycznych budynków użyteczności publicznej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do zwrotu podatku od towarów i usług z tytułu realizacji projektu. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 października 2023 r. (wpływ 6 października 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towaru i usług. Realizuje projekt pn. „(…)”. Zadanie jest dofinansowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata 2014-2020 w ramach Osi Priorytetowej V Gospodarka niskoemisyjna, działanie 5.3 Efektywność energetyczna w sektorze mieszkaniowym i budynkach użyteczności publicznej, poddziałanie 5.3.1 Efektywność energetyczna w budynkach publicznych, w tym budownictwo komunalne.

W wyniku zrealizowania zakresu projektu w przyszłości możliwym będzie dokonanie termomodernizacji 7 obiektów, co wpłynie na jakość środowiska przyrodniczego, jak i na zmniejszenie kosztów utrzymania budynków.

Podstawowym celem projektu jest opracowanie audytów energetycznych dotyczących budynków użyteczności publicznej, które w przyszłości Gmina (…) zamierza poddać modernizacji energetycznej.

Budynki użyteczności publicznej objęte audytem:

(…)

Projekt pn. „(…)” nie będzie wykorzystywany przez Gminę (…) do działalności gospodarczej.

Projekt na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, w zakresie „utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych” dotyczy zadania własnego Gminy. Projekt nie będzie generował Gminie dochodów.

Gmina (…) realizuje projekt pn. „(…)”. Gmina poniesie wszelkie koszty związane z jego realizacją. Wydatki dotyczące realizacji zadania będą dokumentowane fakturami wystawianymi na Gminę (…). Warunkiem zaliczenia w projekcie podatku VAT do kosztów kwalifikowalnych jest uzyskanie interpretacji indywidualnej w sprawie możliwości odzyskania podatku od towarów i usług. Interpretacja jest niezbędna do złożenia w Urzędzie Marszałkowskim Województwa (…) końcowego wniosku o płatność.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Towary i usługi nabywane w ramach realizacji projektu pn. „(…)” nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanej podatkiem od towaru i usług, zwolnionej od opodatkowania oraz niepodlegającej opodatkowaniem. Gmina (…) nie ma prawa do odliczenia podatku VAT.

Budynki użyteczności publicznej objęte audytem:

1.Szkoła Podstawowa (…):

Budynek szkoły wykorzystywany jest tylko do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Szkoła prowadzi również oddziały przedszkolne. Opłaty za pobyt dzieci w placówce ponad wymiar 5 godzin dziennie oraz opłaty za wyżywienie nie są pobierane na podstawie Uchwały (…) z 29 grudnia 2017 r. w sprawie określenia wysokości opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego dzieci w wieku do lat 5. Prowadzona jest działalność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolniona od podatku VAT.

2.Szkoła Podstawowa (…):

Nie występuje sprzedaż opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Budynek szkoły wykorzystywany jest tylko do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Szkoła prowadzi również oddziały przedszkolne. Opłaty za pobyt dzieci w placówce ponad wymiar 5 godzin dziennie oraz opłaty za wyżywienie nie są pobierane na podstawie Uchwały (…) z dnia 29 grudnia 2017 r. w sprawie określenia wysokości opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego dzieci w wieku do lat 5. Prowadzona jest działalność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolniona od podatku VAT.

3.Szkoła Podstawowa (…):

Nie występuje sprzedaż opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Budynek szkoły wykorzystywany jest tylko do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Szkoła prowadzi również oddziały przedszkolne. Opłaty za pobyt dzieci w placówce ponad wymiar 5 godzin dziennie oraz opłaty za wyżywienie nie są pobierane na podstawie Uchwały (…) z dnia 29 grudnia 2017 r. w sprawie określenia wysokości opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego dzieci w wieku do lat 5. Prowadzona jest działalność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolniona od podatku VAT.

4.Szkoła Podstawowa (…):

Budynek szkoły wykorzystywany jest tylko do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Szkoła prowadzi również oddziały przedszkolne. Opłaty za pobyt dzieci w placówce ponad wymiar 5 godzin dziennie oraz opłaty za wyżywienie nie są pobierane na podstawie Uchwały (…) z dnia 29 grudnia 2017 r. w sprawie określenia wysokości opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego dzieci w wieku do lat 5.

W budynku znajduje się lokal mieszkalny, który jest wynajmowany na cele mieszkaniowe, co stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, ale ma zastosowanie zwolnienie od VAT (art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT). Szkoła wystawia również refaktury za zużytą energię elektryczną oraz faktury za energię cieplną. Prowadzona jest działalność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolniona od podatku VAT.

5.Budynek edukacyjny (…):

Budynek nigdy nie był wykorzystywany do sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT. Budynek od wielu lat jest przekazany nieodpłatnie umową użyczenia z dnia 1 września 2000 r. na rzecz Stowarzyszenia (…), które prowadzi tam niepubliczną szkołę podstawową. Urząd Gminy (…) nie prowadzi działalności podlegającej opodatkowaniu, zwolnionej od opodatkowania, niepodlegającej opodatkowaniu.

6.Budynek świetlicy wiejskiej i remizy (…):

Budynek wykorzystywany na cele statutowe. Ostatni raz sala w budynku wynajęta była, a dochód podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 23%, w czerwcu 2022 r.

Obecnie nie jest wykorzystywany do działalności gospodarczej i nie występuje sprzedaż opodatkowana.

Zdaniem Gminy nie występuje prawo do odliczenia podatku VAT, gdyż nie jest spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług. Poniesione przez Gminę wydatki na realizację przedmiotowego zadania w ww. budynku nie są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

7.Budynek z przeznaczeniem na świetlicę wiejską (…):

Budynek wynajmowany był pod siedzibę sklepu spożywczego do 31 marca 2022 r., a dochód podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 23%.

Obecnie nie jest wykorzystywany do działalności gospodarczej i nie występuje sprzedaż opodatkowana.

Zdaniem Gminy nie występuje prawo do odliczenia podatku VAT, gdyż nie jest spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług. Poniesione przez Gminę wydatki na realizację przedmiotowego zadania w ww. budynku nie są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Pytanie

Czy Gminie (…) będzie przysługiwało prawo do ubiegania się o zwrot podatku od towarów i usług z tytułu realizacji projektu pn. „(…)” zarówno w trakcie realizacji projektu, jak i po jego zakończeniu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Gminy (…), pomimo że jest czynnym podatnikiem VAT nie ma możliwości odliczenia podatku VAT z tytułu realizacji projektu pn. „(…)”, ponieważ osiągnięte przedsięwzięcie nie będzie generowało dochodu.

W pierwszej kolejności należy wskazać art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, który mówi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (tj. producentów, handlowców lub usługodawców). Jest to ogólna zasada, odnosząca się również do organów władzy publicznej - w tym gmin. Artykuł 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług ustanawia natomiast wyjątek od tej reguły, gdyż na jego mocy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jeśli zatem dana czynność ma miejsce w ramach wykonywanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa i nie ma formy cywilnoprawnej - nie podlega VAT. Dodatkowo należy wskazać, iż Gmina realizując projekt, wypełnia swoje zadanie własne określone w art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, w zakresie „utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych”.

Nawiązując do treści art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług: w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ust. 1, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z treści wskazanej powyżej regulacji wynika zatem, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek, tj.:

• nabywcą towarów i usług jest podatnik VAT,
• nabywane towary i usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem należnym.

Skoro inwestycja dotycząca projektu pn. „(…)” nie będzie wykorzystywana przez Gminę (…) do celów związanych z czynnościami opodatkowanymi (nie będzie generowała podatku należnego), zatem Gminie nie będzie przysługiwało prawo odliczenia kwot podatku naliczonego od wydatków związanych z realizowanym zadaniem.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Stosownie do art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6n ustawy.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy wynika, że za podatnika podatku od towarów i usług będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem jednostka samorządu terytorialnego działa w charakterze podatnika wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określone w art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do zwrotu podatku od towarów i usług z tytułu realizacji projektu pn. „(…)”.

Należy wskazać, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W analizowanej sprawie związek taki nie występuje.

Jak bowiem Państwo wskazali:

•  Szkoła Podstawowa (…):

Budynek szkoły wykorzystywany jest tylko do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Szkoła prowadzi również oddziały przedszkolne. Prowadzona jest działalność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolniona od podatku VAT.

•  Szkoła Podstawowa (…):

Nie występuje sprzedaż opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Budynek szkoły wykorzystywany jest tylko do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Szkoła prowadzi również oddziały przedszkolne. Prowadzona jest działalność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolniona od podatku VAT.

•  Szkoła Podstawowa (…):

Nie występuje sprzedaż opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Budynek szkoły wykorzystywany jest tylko do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Szkoła prowadzi również oddziały przedszkolne. Prowadzona jest działalność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolniona od podatku VAT.

•  Szkoła Podstawowa (…):

Budynek szkoły wykorzystywany jest tylko do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Szkoła prowadzi również oddziały przedszkolne. W budynku znajduje się lokal mieszkalny, który jest wynajmowany na cele mieszkaniowe, co stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, ale ma zastosowanie zwolnienie od VAT (art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT). Szkoła wystawia również refaktury za zużytą energię elektryczną oraz faktury za energię cieplną. Prowadzona jest działalność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolniona od podatku VAT.

• Budynek edukacyjny (…):

Budynek nigdy nie był wykorzystywany do sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT. Budynek od wielu lat jest przekazany nieodpłatnie umową użyczenia z dnia 1 września 2000 r. na rzecz Stowarzyszenia „(…)”, które prowadzi tam niepubliczną szkołę podstawową. Nie prowadzą Państwo działalności podlegającej opodatkowaniu, zwolnionej od opodatkowania, niepodlegającej opodatkowaniu.

•  Budynek świetlicy wiejskiej i remizy (…):

Budynek wykorzystywany na cele statutowe. Ostatni raz sala w budynku wynajęta była, a dochód podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 23%, w czerwcu 2022 r.

Obecnie nie jest wykorzystywany do działalności gospodarczej i nie występuje sprzedaż opodatkowana.

•  Budynek z przeznaczeniem na świetlicę wiejską (…):

Budynek wynajmowany był pod siedzibę sklepu spożywczego do 31 marca 2022 r., a dochód podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 23%.

Obecnie nie jest wykorzystywany do działalności gospodarczej i nie występuje sprzedaż opodatkowana.

Biorąc pod uwagę wskazaną powyżej sytuację, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, z uwagi na brak związku nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z realizacją projektu pn. „(…)” dotyczącego ww. 7 obiektów, zarówno w trakcie realizacji tego projektu, jak i po jego zakończeniu.

Jednocześnie nie będą Państwo mieli prawa do otrzymania z tego tytułu zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Brak prawa do odliczenia i zwrotu podatku dotyczy w szczególności wydatków w zakresie Szkoły Podstawowej (…) również w sytuacji, gdy Szkoła wystawia refaktury za zużytą energię elektryczną oraz faktury za energię cieplną. Wyjaśnić należy, że wydatki dotyczące poniesionych kosztów mediów nie wpływają na odliczenie podatku VAT z tytułu innych zakupów, tj. w tym przypadku zakupów dotyczących przeprowadzenia audytu energetycznego budynku w celu jego przyszłej termomodernizacji. W zaistniałych okolicznościach nie dochodzi bowiem do sytuacji, w której ma miejsce przeniesienie na najemców kosztów projektu. Sam projekt polegający na opracowaniu audytu energetycznego dotyczy w ww. przypadku budynku, który w części jest wynajmowany na cele mieszkalne, co jak wskazano we wniosku, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, ale ma zastosowanie zwolnienie od podatku (art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy) i działalność ta nie ma związku z faktycznym zużyciem mediów.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne dla Państwa przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).