Brak opodatkowania nieodpłatnej dostawy nieruchomości w przypadku zrzeczenia się przez Gminę odszkodowania za ich wywłaszczenie. - Interpretacja - 0112-KDIL3.4012.501.2023.3.EW

www.shutterstock.com
Interpretacja indywidualna z dnia 31 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.501.2023.3.EW

Temat interpretacji

Brak opodatkowania nieodpłatnej dostawy nieruchomości w przypadku zrzeczenia się przez Gminę odszkodowania za ich wywłaszczenie.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 29 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania nieodpłatnej dostawy nieruchomości w przypadku zrzeczenia się przez Gminę odszkodowania za ich wywłaszczenie. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 października 2023 r. (wpływ 13 października 2023 r.), pismem z 24 października 2023 r. (wpływ 24 października 2023 r.) oraz pismem z 25 października 2023 r. (wpływ 25 października 2023 r.) o stosowny dokument.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Od 1 stycznia 2017 r. Gmina rozlicza podatek od towarów i usług łącznie z jednostkami budżetowymi, które podlegają centralizacji tego podatku.

Gmina jest podmiotem prawa publicznego o charakterze określonym przepisami w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40) i wykonuje zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zadania te są realizowane przez Gminę jako czynności stanowiące działalność statutową, jak i na podstawie umów cywilnoprawnych, stanowiących działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.). Gmina składa jako podatnik VAT stosowne deklaracje rozliczeniowe dla potrzeb podatku od towarów i usług. Ponadto, Gmina wykonuje również zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, samodzielnie lub poprzez powołane samorządowe jednostki budżetowe.

Gmina zamierza zawrzeć z (...) (dalej: (...)) porozumienie intencyjne, w którym strony wspólnie wyrażą wolę dla podjęcia czynności, mających na celu:

-nieodpłatne przekazanie Gminie przez (...) działki ewidencyjnej nr A obręb „Y” o powierzchni 0,0380 ha,

-złożenie oświadczenia przez Gminę o zrzeczeniu się w całości należnych odszkodowań za nieruchomości zajęte przez (...) na realizację inwestycji drogowych: działki ewidencyjne nr B, C, D, E znajdujące się w obrębie „X” oraz działki ewidencyjne nr F, G, H, I znajdujące się w obrębie „Y” o łącznej powierzchni 0,1591 ha.

Podstawą prawną do zawarcia porozumienia stanowi treść art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 2002 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 176), zgodnie z którymi jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub gospodarczy (...) albo jednostka samorządu terytorialnego mogą zrzec się w całości lub w części odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Oświadczenie to składa się do organu, o którym mowa w ust. 4a.

Decyzją Nr (...) z dnia (...) Wojewoda (...) zezwolił na realizację inwestycji drogowej pn.: „(...)”.

Na skutek wydanej decyzji wykazane poniżej działki stanowiące własność Gminy zostały przejęte z mocy prawa na rzecz (...):

a)działki położone w (...), w obrębie „X” oznaczone następującymi numerami ewidencyjnymi:

-B, C, D będące własnością Gminy na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z dnia 31 grudnia 1991 roku znak (...),

-E będąca własnością Gminy na podstawie Uchwały Rady Powiatu (...) nr (...) z dnia 25 września 2015 roku w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg powiatowych i Uchwały Rady Miejskiej (...) nr (...) z dnia (...) w sprawie zaliczenia drogi do kategorii dróg gminnych i ustalenia jej przebiegu,

b)działki położone w (...), w obrębie „Y” oznaczone następującymi numerami ewidencyjnymi:

-G i H będące własnością Gminy na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z dnia (...) znak (...),

-F będąca własnością Gminy na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z (...) roku znak (...),

-I będąca własnością Gminy na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z (...) roku znak (...).

Przeznaczenie przedmiotowych działek w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego Miasta (...) przedstawia się następująco:

-działka nr ewid. B obręb „C” teren dróg publicznych klasy głównej o symbolu 1KDG,

-działka nr ewid. C obręb „C” teren dróg dojazdowych o symbolu 33 D,

-działka nr ewid. D obręb „C” teren dróg dojazdowych o symbolu 32 D,

-działka nr ewid. E obręb „C” teren dróg dojazdowych o symbolu 41 D,

-działki o numerach ewid. G, H, F i I w obrębie „D” teren dróg publicznych klasy głównej o symbolu 1G.

Obecnie trwa procedura o ustalenie odszkodowania na rzecz Gminy za nieruchomości objęte decyzją Nr (...) z dnia (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Gmina, w związku z planowaną inwestycją drogową pn.: „(...)” zamierza złożyć wniosek o zrzeczenie się w całości odszkodowania przysługującego Gminie za nieruchomości przejęte na rzecz (...), po uprzednim uzyskaniu opinii rzeczoznawcy w przedmiotowej sprawie. Gmina odwoła się do art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 162), wskazując, że interesem społecznym i gospodarczym będzie poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego w rejonie inwestycji, poprawa dostępności komunikacyjnej nieruchomości położonych na terenie Gminy oraz przeznaczenie środków uzyskanych w ramach zrzeczenia się odszkodowania na inwestycje na terenie Gminy.

Do dnia dzisiejszego Gmina nie otrzymała odszkodowania za nieruchomości oznaczone wyżej.

Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tutułu nabycia działek w obrębie „X”: B, C, D na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z dnia 31 grudnia 1991 roku znak (...); E na podstawie Uchwały Rady Powiatu (...) nr (...) z dnia (...) w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg powiatowych i Uchwały Rady Miejskiej (...) nr (...) z dnia (...) w sprawie zaliczenia drogi do kategorii dróg gminnych i ustalenia jej przebiegu oraz działek w obrębie „Y”: G i H na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z dnia (...) znak (...); F na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z (...) znak (...); I na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z (...) znak (...).

W uzupełnieniu do wniosku z 13 października 2023 r. w odpowiedzi na pytania tut. Organu wskazali Państwo:

1)Wskazać należy poprawny numer działki będącej przedmiotem wniosku – czy będzie to działka nr (…) czy B?

– Jeżeli przedmiotem Państwa zapytania będzie również działka nr (…) to czy od jej nabycia przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku VAT?

Odpowiedź: Przedmiotem wniosku jest działka numer B.

2)Czy dojdzie do wypłaty odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości?

Odpowiedź: Nie dojdzie do wypłaty odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości.

3)Czy podejmą Państwo stosowną uchwałę w sprawie zrzeczenia się odszkodowania za nieruchomości będące przedmiotem wywłaszczenia? Jeżeli nie, to na podstawie jakiego dokumentu?

Odpowiedź: Zrzeczenie się w całości odszkodowania za nieruchomości będące przedmiotem wywłaszczenia nastąpiło na podstawie Zarządzenia nr 109/2023 Burmistrza Miasta (...) z dnia 6 września 2023 roku w sprawie zrzeczenia się w całości odszkodowania za nieruchomości stanowiące własność Gminy.

Dnia 6 września 2023 r. zawarte zostało również porozumienie w sprawie przebudowy skrzyżowania wraz z budową lewoskrętów w ciągu (…) w miejscowości (...) pomiędzy (…) (…) a Gminą (…) Burmistrzem Miasta (...), w którym Gmina zobowiązała się do zrzeczenia się w całości odszkodowania za nieruchomości wskazane we wniosku.

4)Czy zobowiązanym do wypłaty odszkodowania będzie (…)? Jeżeli nie, to kto?

Odpowiedź: W związku z podjętym Zarządzeniem nr (…) Burmistrza Miasta (...) z dnia 6 września 2023 roku w sprawie zrzeczenia się w całości odszkodowania za nieruchomości stanowiące własność Gminy i zawartym w dniu 6 września 2023 r. porozumieniem, Wojewoda (...) dnia 10 października 2023 r. umorzył postępowania administracyjne w sprawie ustalenia odszkodowań za przejęcia na rzecz (…) prawa własności nieruchomości przedmiotowych działek, przeznaczonych na realizację inwestycji drogowej.

Zatem gdyby nie nastąpiło zrzeczenie się odszkodowania przez Gminę (…), zobowiązanym do jego wypłaty byłaby (…).

Pytania

1)Czy w przypadku zrzeczenia się przez Gminę odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości na rzecz (…) powstanie po stronie Gminy obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług?

2)Czy gdyby z decyzji Wojewody (…) wynikał obowiązek zapłaty odszkodowania przez (…), a Gmina zrzekła się odszkodowania to po stronie Gminy powstanie obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem:

1. W przypadku zrzeczenia się przez Gminę odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości na rzecz (...) po stronie Gminy nie powstanie obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług .

2. Gdyby z decyzji Wojewody (...) wynikał obowiązek zapłaty odszkodowania przez (…), a Gmina zrzekła się odszkodowania, to po stronie Gminy nie powstanie obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie Państwa stanowiska:

Ad. 1.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 z poźn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 tej ustawy przez dostawę rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian z odszkodowanie, a także przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W sytuacji gdy przejęcie z mocy prawa, prawa własności do nieruchomości ma bezpośredni związek z wypłatą odszkodowania, należy to przejęcie uznać za odpłatną dostawę towarów. Taka czynność skutkuje powstaniem obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług. Gmina jednak, na mocy art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 162), zrzeknie się przysługującego jej prawa do odszkodowania, nie dojdzie do odpłatnej dostawy towarów.

W tej sytuacji, z czynnością przejęcia prawa do nieruchomości nie wiąże się żadne wynagrodzenie. Następuje nieodpłatne przekazanie, które podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tylko wtedy gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia. W związku z powyższym, przejęcie przez (…) nieruchomości, o których mowa w pkt G wniosku, które wcześniej Gmina nabyła z mocy prawa, nie powoduje, po stronie Gminy powstania obowiązku w zakresie podatku od towarów i usług.

Ad. 2.

W sytuacji przejęcia z mocy prawa, prawa własności do nieruchomości oraz wynikającego z decyzji Wojewody obowiązku zapłaty odszkodowania za przejęte nieruchomości, należałoby to przejęcie uznać za odpłatną dostawę towarów, co skutkowałoby obowiązkiem zapłaty podatku od towarów i usług. Gmina jednak, na mocy art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 162) zrzeknie się przysługującego jej prawa do odszkodowania. Nie dojdzie do odpłatnej dostawy towarów. Nastąpi nieodpłatne przekazanie, które podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko wtedy gdyby podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia.

W związku z powyższym, przejęcie przez (…) nieruchomości, o których mowa w pkt G wniosku, które wcześniej Gmina nabyła z mocy prawa, nie powoduje po stronie Gminy powstania obowiązku w zakresie podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z kolei w myśl art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

-jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

W kwestii czynności wykonywanych nieodpłatnie trzeba zauważyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Od 1 stycznia 2017 r. rozliczają Państwo podatek od towarów i usług łącznie z jednostkami budżetowymi, które podlegają centralizacji tego podatku.

Są Państwo podmiotem prawa publicznego o charakterze określonym przepisami w ustawie o samorządzie gminnym i wykonują zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zadania te są realizowane przez Państwa jako czynności stanowiące działalność statutową, jak i na podstawie umów cywilnoprawnych, stanowiących działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Składają Państwo jako podatnik VAT stosowne deklaracje rozliczeniowe dla potrzeb podatku od towarów i usług. Ponadto, wykonują Państwo również zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, samodzielnie lub poprzez powołane samorządowe jednostki budżetowe.

Zamierzają Państwo zawrzeć z (...) porozumienie intencyjne, w którym strony wspólnie wyrażą wolę dla podjęcia czynności, mających na celu:

-nieodpłatne przekazanie Państwu przez (...) działki ewidencyjnej nr A obręb „D” o powierzchni 0,0380 ha,

-złożenie oświadczenia przez Państwa o zrzeczeniu się w całości należnych odszkodowań za nieruchomości zajęte przez (...) na realizację inwestycji drogowych: działki ewidencyjne nr B, C, D, E znajdujące się w obrębie „C” oraz działki ewidencyjne nr F, G, H, I znajdujące się w obrębie „D”, o łącznej powierzchni 0,1591 ha.

Podstawą prawną do zawarcia porozumienia stanowi treść art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 2002 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, zgodnie z którymi jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub gospodarczy (...)albo jednostka samorządu terytorialnego mogą zrzec się w całości lub w części odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Oświadczenie to składa się do organu, o którym mowa w ust. 4a.

Decyzją Nr (...) z dnia (...) Wojewoda (...) zezwolił na realizację inwestycji drogowej pn.: „(...)”.

Na skutek wydanej decyzji wykazane poniżej działki stanowiące własność Państwa zostały przejęte z mocy prawa na rzecz (...):

a)działki położone w (...), w obrębie „C” oznaczone następującymi numerami ewidencyjnymi:

-B, C, D będące własnością Państwa na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z dnia 31 grudnia 1991 roku znak (...),

-E będąca własnością Państwa na podstawie Uchwały Rady Powiatu (...) nr (...) z dnia 25 września 2015 roku w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg powiatowych i Uchwały Rady Miejskiej (...) nr (...) z dnia 17 września 2015 roku w sprawie zaliczenia drogi do kategorii dróg gminnych i ustalenia jej przebiegu,

b)działki położone w (...), w obrębie „D” oznaczone następującymi numerami ewidencyjnymi:

-G i H będące własnością Państwa na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z dnia 2 marca 1993 roku znak (...),

-F będąca własnością Gminy (...) na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z 8 sierpnia 1994 roku znak (...),

-I będąca własnością Gminy (...) na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z 2 marca 1993 roku znak (...).

Obecnie trwa procedura o ustalenie odszkodowania na Państwa rzecz za nieruchomości objęte decyzją Nr (...) z dnia (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

W związku z planowaną inwestycją drogową pn.: „(...)” zamierzają Państwo złożyć wniosek o zrzeczenie się w całości odszkodowania przysługującego Państwu za nieruchomości przejęte na rzecz (...), po uprzednim uzyskaniu opinii rzeczoznawcy w przedmiotowej sprawie. Odwołają się Państwo do art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wskazując, że interesem społecznym i gospodarczym będzie poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego w rejonie inwestycji, poprawa dostępności komunikacyjnej nieruchomości położonych na terenie gminy oraz przeznaczenie środków uzyskanych w ramach zrzeczenia się odszkodowania na inwestycje na Państwa terenie.

Do dnia dzisiejszego nie otrzymali Państwo odszkodowania za nieruchomości oznaczone wyżej. Nie dojdzie do wypłaty odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości.

Nie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia działek w obrębie „C”: B, C, D na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z dnia 31 grudnia 1991 roku znak (...); E na podstawie Uchwały Rady Powiatu (...) nr (...) z dnia (...) roku w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg powiatowych i Uchwały Rady Miejskiej (...) nr (...) z dnia (...) roku w sprawie zaliczenia drogi do kategorii dróg gminnych i ustalenia jej przebiegu oraz działek w obrębie „D”: G i H na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z dnia (...) roku znak (...); F na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z (...) roku znak (...); I na podstawie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w (...) z (...) roku znak (...).

Zrzeczenie się w całości odszkodowania za nieruchomości będące przedmiotem wywłaszczenia nastąpiło na podstawie Zarządzenia nr (…) Burmistrza z dnia (…) roku w sprawie zrzeczenia się w całości odszkodowania za nieruchomości stanowiące własność Gminy (…).

Dnia (…) r. zawarte zostało również porozumienie w sprawie przebudowy skrzyżowania wraz z budową lewoskrętów w ciągu (…) w m. (...) pomiędzy (…) (…) a Gminą (…) Burmistrzem Miasta (...), w którym Gmina (…) zobowiązała się do zrzeczenia się w całości odszkodowania za nieruchomości wskazane we wniosku.

Gdyby nie nastąpiło zrzeczenie się odszkodowania przez Państwa, zobowiązanym do jego wypłaty byłaby (…).

Przy tak przedstawionym opisie sprawy powzięli Państwo wątpliwości, czy w przypadku zrzeczenia się przez Gminę odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości na rzecz (...) powstanie po Państwa stronie obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług oraz czy gdyby z decyzji Wojewody (…) wynikał obowiązek zapłaty odszkodowania przez (…), a Państwo zrzekli się odszkodowania to po stronie Państwa powstanie obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług.

Analizując przedstawione okoliczności na tle powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy zrzekli się Państwo odszkodowania w związku z wywłaszczeniem opisanych nieruchomości, czynności tej nie można uznać za odpłatną dostawę towaru, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. W konsekwencji czynność tę należy rozpoznać jako nieodpłatne przekazanie towaru.

Z uwagi na fakt, że nie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. nieruchomości, nieodpłatne przekazanie tych nieruchomości, stosownie do zapisów art. 7 ust. 2 ustawy, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, w przypadku gdy zrzekli się Państwo odszkodowania za wywłaszczone na rzecz (…) nieruchomości oznaczone jako działki nr B, C, D, E znajdujące się w obrębie X oraz działki nr F, G, H, I znajdujące się w obrębie Y, nie powstanie po Państwa stronie obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług. Także w przypadku, gdy z decyzji Wojewody (...) wynikałby obowiązek zapłaty odszkodowania przez (…), a Państwo zrzekną się odszkodowania to po Państwa stronie również nie powstanie obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, Państwa stanowisko w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wniesienia wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).