Rozliczenie transakcji, która korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT w odniesieniu do zaciąganych kredytów oraz z art. 43 ust. 1 ... - Interpretacja - 0111-KDIB3-1.4012.548.2023.3.WN

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 31 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.548.2023.3.WN

Temat interpretacji

Rozliczenie transakcji, która korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT w odniesieniu do zaciąganych kredytów oraz z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT w odniesieniu do udzielanych depozytów.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie rozliczenia transakcji, która korzysta ze zwolnienia:

-z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT w odniesieniu do zaciąganych kredytów – jest prawidłowe,

-art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT w odniesieniu do udzielanych depozytów – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług, który dotyczy wskazania czy Wnioskodawca będzie nabywać usługi podlegające VAT od Pool Leadera, które powinny zostać rozpoznane przez Wnioskodawcę jako import usług, korzystające ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 lub 40 ustawy VAT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie –  pismem z 29 września 2023 r. (wpływ tego samego dnia). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego  

Wnioskodawca należy do międzynarodowej grupy kapitałowej, w skład której wchodzą także spółki z siedzibą w innych krajach (zwanej dalej „Grupą”).

Bezpośrednim i jedynym akcjonariuszem Spółki jest X z siedzibą we Francji, która jest rezydentem podatkowym Francji. Podmiot ten jest właścicielem C. z siedzibą w Szwajcarii (zwana dalej „C”), która jest rezydentem podatkowym Szwajcarii.

Podstawową funkcją biznesową C jest funkcja zarządzania płynnością (treasury) / finansowa. W tym celu C prowadzi w Szwajcarii rzeczywistą działalność gospodarczą, w szczególności C zatrudnia w Szwajcarii pracowników, którzy mają zapewnioną odpowiednią infrastrukturę, w tym biurową w Szwajcarii.

Na mocy umowy zawartej dnia 28 listopada 2022 r., która weszła w życie 1 grudnia 2022 r., Spółka przystąpiła jako nowy uczestnik do systemu zarządzania płynnością finansową Grupy, w którym Pool Leaderem jest C. W Grupie od 1 maja 2022 r. obowiązuje nowa Umowa Ramowa w zakresie cash poolingu (dalej: „Umowa”).

Na mocy Umowy poszczególne spółki z grupy kapitałowej (dalej: „Spółki Zależne”), w tym Wnioskodawca, zwróciły się do Pool Leadera o udostępnienie możliwości deponowania u niego ich nadwyżek finansowych oraz możliwości pozyskania kredytu u Pool Leadera w rachunku bieżącym (wynikającego z normalnej działalności biznesowej poszczególnych spółek). Pool Leader zgodził się przyjąć takie depozyty i przyznać kredyty w rachunku bieżącym. Pool Leader ma nieograniczoną swobodę wyboru waluty przyjmowania takich depozytów lub udzielania kredytów w rachunku bieżącym.

Za depozyty uznawane będą niespłacone kwoty (wraz z naliczonymi od niej odsetkami), którą Pool Leader jest winien poszczególnym Spółkom Zależnym zgodnie z warunkami Umowy. Konsekwentnie każda ze Spółek Zależnych ma możliwość deponowania od czasu do czasu nadwyżek środków pieniężnych bezpośrednio u Pool Leadera. Zgodnie z Umową depozyt każdej Spółki Zależnej jest składany u Pool Leadera, który jako podmiot prowadzący profesjonalną działalność finansową, posiada pełną swobodę w decydowaniu o sposobie wykorzystania tych środków w działalności gospodarczej. Umowa nie przewiduje żadnego zobowiązania dla Pool Leadera do przekazywania nadwyżek finansowych jednej Spółki Zależnej na pokrycie niedoborów finansowych innej Spółki Zależnej. Oznacza to, że Umowa reguluje zasady składania depozytów pomiędzy Wnioskodawcą a Pool Leaderem nie włączając w tym zakresie inne Spółki Zależne.

Jeśli w jakimkolwiek momencie poszczególne Spółki Zależne posiadać będą zobowiązanie wobec Pool Leadera w odniesieniu do jakiejkolwiek zaległej kwoty pieniężnej, kwota ta będzie uważana na podstawie Umowy za „debet w rachunku bieżącym”. Kwota takiego zobowiązania wraz z wszelkimi innymi kredytami w rachunku bieżącym poszczególnej Spółki Zależnej u Pool Leadera, jest określana jako „saldo kredytu w rachunku bieżącym”. Umowa nie przewiduje żadnego zobowiązania dla Pool Leadera do pokrywania kredytów poszczególnych Spółek Zależnych nadwyżkami finansowymi innych Spółek Zależnych. Oznacza to, że Umowa reguluje zasady zaciągania kredytów pomiędzy Wnioskodawcą a Pool Leaderem nie angażując w tym zakresie inne Spółki Zależne.

Z zastrzeżeniem postanowień Umowy, Saldo kredytu w Rachunku może być spłacane w całości lub w części w dowolnym czasie i okresowo na podstawie Umowy, a także jest wymagalne na żądanie Pool Leadera. Pool Leader zobowiązuje się udostępnić debety w rachunku bieżącym poszczególnym Spółkom Zależnym do odpowiedniego limitu. Oprócz obowiązujących odsetek, za zaangażowanie Pool Leadera otrzymuje on wynagrodzenie (dalej „Opłaty za zaangażowanie”).

Opłaty za zaangażowanie w wysokości 1/3 marży na kosztach finansowania poniesionych przez Pool Leadera będą pobierane od poszczególnych Spółek Zależnych za przyznane kredyty w rachunku bieżącym w celu uwzględnienia kosztów finansowania poniesionych przez Pool Leadera. W następstwie zmian w kosztach finansowania ponoszonych przez Pool Leadera, marża stosowana do określenia opłat za zaangażowanie może być od czasu do czasu zmieniana przez Pool Leadera.

Pool Leader może, według własnego uznania, przyznać Spółce Zależnej nieobciążony kredyt w rachunku bieżącym, jeśli w rezultacie Saldo kredytu w rachunku bieżącym takiej spółki przekroczy ustalony dla niej limit zadłużenia. W takim przypadku Pool Leader naliczy dodatkową opłatę za część przekraczającą Limit w wysokości 1,2% (opłata Post-Limit). Obowiązująca opłata Post-Limit może być weryfikowana i zmieniana przez Pool Leadera przynajmniej raz na kwartał w ciągu pierwszego roku, a następnie raz w roku.

Depozyty i kredyty w rachunku bieżącym są oprocentowane według zmiennej stopy procentowej określonej w Umowie w odniesieniu do odpowiedniej waluty, w której dokonano depozytu i/lub kredytu w rachunku bieżącym. Takie stawki będą i mogą być od czasu do czasu weryfikowane i korygowane co najmniej raz w roku z uwzględnieniem warunków rynkowych.

Naliczone odsetki i opłaty będą dodawane do zaległego salda każdej Spółki Zależnej (w tym Wnioskodawcy) ostatniego dnia roboczego każdego miesiąca podatkowego, w którym kwoty są zaległe na mocy niniejszej Umowy i będą płatne razem z niespłaconą kwotą główną lub kwartalnie lub w dowolnym czasie, zgodnie z ustaleniami Pool Leadera.

Zgodnie z Umową, Pool Leader będzie regularnie wykonywał lub zlecał wykonanie czynności typu „sweeping” zgodnie z wszelkimi umowami bankowymi związanymi z koncentracją środków pieniężnych lub docelowym bilansowaniem rachunków z bankami, z którymi poszczególne Spółki Zależne i Pool Leader zawarli takie umowy. Każda ze Spółek Zależnych upoważnia Pool Leadera do dokonywania, powodowania, zarządzania lub uzyskiwania przelewów realizowanych w ramach takich umów bankowych oraz do sprawdzania sald i pełnych informacji o transakcjach na wszystkich jej rachunkach bieżących. Każda Spółka Zależna upoważnia także Pool Leadera do wyznaczania innych osób, które będą uprawnione do wykonywania czynności określonych powyżej, także w przypadku, gdy Pool Leader występuje jako kontrahent takiej Spółki Zależnej lub jako przedstawiciel kontrahenta takiej Spółki Zależnej rozumieniu art. 32 ust. 1 szwajcarskiego kodeksu zobowiązań. Pool Leader może działać na podstawie takiego upoważnienia, a upoważnienie to nie może zostać odwołane, dopóki dana Spółka Zależna jest stroną Umowy. Należy podkreślić, że postanowienia Umowy w tym zakresie mają na celu zapewnienie efektywności realizacji zadań Pool Leadera w zakresie przyjmowania Depozytów od danej Spółki Zależnej lub udzielania kredytów takiej Spółce. W żaden sposób postanowienia Umowy w tym zakresie nie są upoważnieniem (zobowiązaniem) dla Pool Leadera dla wykorzystania środków pieniężnych danej Spółki Zależnej (Depozytów) do pokrycia jakichkolwiek ujemnych sald na rachunkach bankowych innych Spółek Zależnych a także do pokrycia Kredytów takiej Spółki (lub innych ujemnych sald na rachunkach bankowych) środkami finansowymi innych Spółek Zależnych.

Pool Leader dostarcza lub zleca dostarczenie każdej Spółce Zależnej co miesiąc, w czasie i w dniu określonym przez Pool Leadera odpowiednie zestawienie bilansowe.

Uzupełnienie wniosku:

Umowa Ramowa w zakresie cash poolingu opisana we wniosku Spółki została zawarta 28 listopada 2022 r. Jest to więc umowa już obowiązująca na dzień złożenia wniosku przez Spółkę.

Na podstawie zawartej już umowy odpowiednio depozyty oraz kredyty są obecnie składane lub zaciągane, jak również będą składane lub zaciągane w stanie przyszłym.

Zgodnie z Umową Ramową Spółka ma możliwość pozyskania kredytu od Pool Leadera w rachunku bieżącym. Udzielenie takiego kredytu przez Pool Leadera na rzecz Spółki należy potraktować jako umowę zbliżoną do umowy pożyczki pieniędzy, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie Umowy Ramowej Spółka ma także możliwość deponowania od czasu do czasu swoich nadwyżek finansowych środków pieniężnych u Pool Lidera. Należy więc uznać, że są to czynność złożenia depozytu przez Wnioskodawcę u Pool Lidera jest zbliżona do umowy depozytu nieprawidłowego art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca otrzymał już od Pool Lidera kredyty na podstawie Umowy Ramowej. Kredyty takie będą zaciąganie przez Wnioskodawcę także w przyszłości.

Wnioskodawca nie będzie brał środków finansowych w depozyt od Pool Leadera. Na podstawie Umowy Ramowej, Wnioskodawca może jednak składać takie depozyty u Pool Leadera.

Wnioskodawca przekazał już w depozyt środki finansowe do Pool Lidera. Depozyty takie będą przekazywane przez Wnioskodawcę także w przyszłości.

Umowa Ramowa regulująca zasady zaciągania kredytów i składania depozytów przez Spółkę została zawarta w oparciu o przepisy prawa szwajcarskiego - prawa kraju, w którym ma siedzibę Pool Leader jako usługodawca. Biorąc pod uwagę, że wszystkie kredyty są i będą udzielane (są i będą przyjmowane depozyty) przez Pool Leadera, z siedzibą w Szwajcarii poprzez rachunki prowadzone przez ten podmiot, należy przyjąć, że Umowa Ramowa została zawarta w Szwajcarii (i taka była zgodna wola obu stron Umowy łączącej Spółkę i Pool Leadera).

Środki stanowiące przedmiot kredytu udzielonego przez Pool Leadera na rzecz Spółki, znajdują się będą się znajdowały na rachunku bankowym Pool Leadera prowadzonym poza granicami Polski. Środki te znajdujące się za granicą na rachunku cash-pool'owym prowadzonym dla Spółki, są i będą mogły być wykorzystane przez Wnioskodawcę zgodnie z jego celami, np. do uregulowania bieżących zobowiązań wobec spółek z grupy kapitałowej.

Z kolei, środki stanowiące depozyty składane przez Spółkę w ramach Umowy ramowej są w pierwszej kolejności przekazywane przez Wnioskodawcę na rachunek cash-pool'owy za granicę (w tym czasie Spółka może nadal wycofać przelane środki pieniężne, uregulować bieżące zobowiązania), następnie dopiero wtedy będzie składana dyspozycja złożenia depozytu u Pool Leadera.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce. Pool Leader jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od wartości dodanej w Szwajcarii.

Spółka z tytułu zaciąganych kredytów lub udzielanych depozytów na podstawie umowy z Pool Leaderem nie może być jednak uznana za podatnika opodatkowanego lub zwolnionego z podatku od wartości dodanej w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż Polska. C nie może być uznany za podatnika podatku od wartości dodanej w jednym z państw członkowskich (państw członkowskich zgodnie z definicją art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych), ponieważ Szwajcaria nie jest jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej, jak również państwem członkowskim EFTA - stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

W ramach umowy zawartej z Pool Leaderem Spółka przekazuje i będzie przekazywać środki pieniężne w formie depozytów. Spółka z tego tytułu otrzymuje odpowiednie odsetki od kwoty złożonego depozytu w ramach usług wykonywanych przez Pool Leadera na podstawie Umowy Ramowej. Spółka korzysta bowiem z kompleksowych usług finansowych oferowanych przez Pool Leadera, polegających na udzielaniu kredytów oraz przyjmowaniu depozytów.

W ramach umowy zawartej z Pool Leaderem Spółka przekazuje i będzie przekazywać środki pieniężne w formie depozytów. Z tytułu dokonanych depozytów przysługiwać Spółce będą odsetki od przekazanego kapitału. Odsetki są należne tylko od Pool Leadera, jako podmiotu przyjmującego depozyt Spółki - tj. podmiotu świadczącego kompleksowy zakres usług finansowych polegających na udzielaniu kredytów oraz przyjmowania depozytów.

Pool Leader nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz nie jest zarejestrowany w Polsce dla potrzeb podatku od towarów i usług.

Pool Leader nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz nie jest zarejestrowany w Polsce dla potrzeb podatku od towarów i usług. Usługi wykonywane przez Pool Ledeara na rzecz Spółki nie mogą być więc świadczone z takiego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług oznaczone we wniosku nr 1

Czy Wnioskodawca będzie nabywać usługi podlegające VAT od Pool Leadera, które powinny zostać rozpoznane przez Wnioskodawcę jako import usług, korzystające ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 lub 40 ustawy VAT?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług adekwatne do przeformułowanego pytania nr 1

Pool Leader na podstawie Umowy pełni rolę, którą standardowo wykonuje w ramach przyjmowania depozytów i udzielania kredytów bank. W tym zakresie należy uznać, że Pool Leader działa jako podatnik VAT i świadczyć będzie usługi podlegające opodatkowaniu VAT. Biorąc pod uwagę przepisy dotyczące miejsca świadczenia usług na potrzeby VAT, należy przyjąć, że miejsce świadczenia usług na potrzeby VAT jest w Polsce i przedmiotowe usługi powinny zostać rozpoznane przez Wnioskodawcę jako import usług. Usługi będą korzystały ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 lub 40 ustawy VAT.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z kolei stosownie do art. 7 ust. 1 tej ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie, jak i zaniechanie. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1)w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

2)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy wskazać, iż wymienione powyżej warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu VAT.

Usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Aby uznać, że świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem VAT musi mieć miejsce również odpłatność, tj. musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym, zaś usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek świadczenia usługi oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności. Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść na rzecz świadczącego usługę i jeżeli świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Taka definicja świadczenia usług jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem VAT wszelkich transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej. W przypadku przyjmowania przez Pool Leadera depozytów od Spółki oraz udzielania kredytów, Pool Leadera należy uznać jako podmiot działający w charakterze podatnika VAT, a Wnioskodawcę można zidentyfikować jako beneficjenta takiego świadczenia. Wnioskodawca będzie podmiotem korzystającym ze świadczeń Pool Leadera, ponieważ może korzystać z kapitału udostępnionego na określony czas lub z możliwości zdeponowania nadwyżek finansowych. Z kolei Pool Leader zobowiązany będzie do udostępnienia kapitału w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub przyjęcia depozytów od Wnioskodawcy (środki finansowe z tych depozytów, będą mogły być swobodnie wykorzystane przez Pool Leadera do prowadzonej działalności finansowej), czyli Pool Leader będzie spełniał definicję podatnika VAT z tytuły świadczonych usług.

Wobec powyższego należy uznać, iż udzielanie pożyczek spełnia niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Powyższe stanowisko potwierdza m.in. Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 30 czerwca 2009 r. (sygn. I FSK 903/08) stwierdził, że „spółka udzielając innym podmiotom (...) pożyczek, wykonuje działalność usługową, określoną w PKWiU 65.22.10-00.90 „Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym« (...) udzielanie tego rodzaju pożyczek, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z tym że usługi te korzystają ze zwolnienia od tego podatku (por. art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z poz. 3 do załącznika nr 4 (...). Nie jest przy tym istotne, czy spółka w zakresie swojej działalności ma wyszczególnione usługi pośrednictwa finansowego. Sporadyczne udzielanie pożyczki z własnych środków wypełnia warunki, by sklasyfikować tę czynność jako usługę (...)”.

Tak również Dyrektor Izby Skarbowej Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 31 marca 2016 r., sygn. IPPP2/4512-197/16-2/BH:  „Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (np. odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki z tytułu zawarcia umowy otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.”

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku VAT jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od właściwego określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu VAT w Polsce.

I tak, zgodnie z art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania Rozdziału 3 „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”:

1)ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

a)podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b)osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2)podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Artykuł 28a ustawy o VAT wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o VAT. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 tej ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 i art. 28n.

W myśl art. 2 pkt 9 ustawy o VAT przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Podatnikami są również zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Zestawiając przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego okoliczności i przywołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że w związku z korzystaniem z usług Pool Leadera w zakresie kredytów i depozytów Wnioskodawca spełniać będzie definicję podatnika wskazaną w art. 28a ustawy o VAT.

Mając jednocześnie na uwadze fakt, że Pool Leader jest podatnikiem niemającym siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, a pożyczka będzie udzielona dla stałego miejsca siedziby Wnioskodawcy w Polsce, Wnioskodawca powinien rozpoznać po swojej stronie import usług, który będzie opodatkowany zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa na terytorium Polski.

W przepisach ustawy o VAT, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku. I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 - 40 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku:

38)„usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

39)usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

40)usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;”.

Uwzględniając zatem powyższe, w zaistniałej sytuacji import wyżej opisanych usług będzie zwolniony od podatku od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, w ocenie Wnioskodawcy, korzystanie z usług finansowych Pool Leadera (udzielanie kredytów oraz przyjmowanie depozytów) - nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju - stanowić będzie import usług podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju.

Do rozliczenia tej transakcji w zakresie podatku VAT obowiązany będzie Wnioskodawca, jako nabywca usług. Usługi te będą korzystały ze zwolnienia określonego odpowiednio w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT w odniesieniu do zaciąganych kredytów lub art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT w odniesieniu do udzielanych depozytów.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca w związku z czynnościami wykonywanymi przez Pool Leadera w ramach powyższej opisanej Umowy, nie może być uznany za podmiot świadczący jakiejkolwiek usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT (podmiotem takim jest bowiem Pool Leader, podmiot profesjonalnie zajmujący się prowadzeniem działalności finansowej).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie rozliczenia transakcji, która korzysta ze zwolnienia w odniesieniu do zaciąganych kredytów – jest prawidłowe, a w odniesieniu do udzielanych depozytów – jest nieprawidłowe.  

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy,

za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

- w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

- w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT,

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu,

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy:

przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy,

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

b)usługobiorcą jest:

-w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,

-w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,

-w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy,

w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Ponadto, w myśl art. 17 ust. 1a ustawy,

przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 2 stosuje się również, w przypadku gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach.

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu, z jednej strony opodatkowanie usług w miejscu ich konsumpcji, a z drugiej strony, zaoszczędzenie usługodawcy obowiązków związanych z rejestracją oraz rozliczeniem podatku.

Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług, do których stosuje się art. 28b jest, aby usługodawca nie posiadał siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. Natomiast usługobiorcą był m.in. podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy posiadający siedzibę działalności gospodarczej bądź stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju.

Odnosząc się do powyższego należy zauważyć, że w przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy,

na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1)ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:

a)podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b)osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2)podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Art. 28a ustawy, wprowadza drugą definicję podatnika. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że spełniają Państwo definicję podatnika, wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy,

miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W odniesieniu do możliwości zwolnienia od podatku nabywanych przez Państwa usług należy wskazać, że ustawodawca zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, przewidział dla niektórych czynności zwolnienia od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z treści powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, stanowiącego odzwierciedlenie regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Co istotne, wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi – cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Z kolei w świetle regulacji art. 43 ust. 15 cyt. ustawy,

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwo od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Jak wynika z opisu sprawy, należą Państwo do międzynarodowej grupy kapitałowej, w skład której wchodzą także spółki z siedzibą w innych krajach. Bezpośrednim i jedynym akcjonariuszem Spółki jest X z siedzibą we Francji, która jest rezydentem podatkowym Francji. Podmiot ten jest właścicielem C. z siedzibą w Szwajcarii, która jest rezydentem podatkowym Szwajcarii. Podstawową funkcją biznesową C jest funkcja zarządzania płynnością (treasury) / finansowa. W tym celu C prowadzi w Szwajcarii rzeczywistą działalność gospodarczą, w szczególności C zatrudnia w Szwajcarii pracowników, którzy mają zapewnioną odpowiednią infrastrukturę, w tym biurową w Szwajcarii.

Na mocy Umowy poszczególne spółki z grupy kapitałowej, w tym Państwo, zwróciły się do Pool Leadera o udostępnienie możliwości deponowania u niego ich nadwyżek finansowych oraz możliwości pozyskania kredytu u Pool Leadera w rachunku bieżącym (wynikającego z normalnej działalności biznesowej poszczególnych spółek). Pool Leader zgodził się przyjąć takie depozyty i przyznać kredyty w rachunku bieżącym. Pool Leader ma nieograniczoną swobodę wyboru waluty przyjmowania takich depozytów lub udzielania kredytów w rachunku bieżącym.

Zgodnie z Umową, Pool Leader będzie regularnie wykonywał lub zlecał wykonanie czynności typu „sweeping” zgodnie z wszelkimi umowami bankowymi związanymi z koncentracją środków pieniężnych lub docelowym bilansowaniem rachunków z bankami, z którymi poszczególne Spółki Zależne i Pool Leader zawarli takie umowy. Zgodnie z Umową Ramową Spółka ma możliwość pozyskania kredytu od Pool Leadera w rachunku bieżącym. Udzielenie takiego kredytu przez Pool Leadera na rzecz Spółki należy potraktować jako umowę zbliżoną do umowy pożyczki pieniędzy, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Na podstawie Umowy Ramowej Spółka ma także możliwość deponowania od czasu do czasu swoich nadwyżek finansowych środków pieniężnych u Pool Lidera.

Środki stanowiące przedmiot kredytu udzielonego przez Pool Leadera na rzecz Spółki, znajdują się/będą się znajdowały na rachunku bankowym Pool Leadera prowadzonym poza granicami Polski. Środki te znajdujące się za granicą na rachunku cash-pool'owym prowadzonym dla Spółki, są i będą mogły być wykorzystane przez Wnioskodawcę zgodnie z jego celami, np. do uregulowania bieżących zobowiązań wobec spółek z grupy kapitałowej.

Z kolei, środki stanowiące depozyty składane przez Spółkę w ramach Umowy ramowej są w pierwszej kolejności przekazywane przez Wnioskodawcę na rachunek cash-pool'owy za granicę (w tym czasie Spółka może nadal wycofać przelane środki pieniężne, uregulować bieżące zobowiązania), następnie dopiero wtedy będzie składana dyspozycja złożenia depozytu u Pool Leadera.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce. Pool Leader jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od wartości dodanej w Szwajcarii.

W ramach umowy zawartej z Pool Leaderem Spółka przekazuje i będzie przekazywać środki pieniężne w formie depozytów. Spółka z tego tytułu otrzymuje odpowiednie odsetki od kwoty złożonego depozytu w ramach usług wykonywanych przez Pool Leadera na podstawie Umowy Ramowej. Spółka korzysta bowiem z kompleksowych usług finansowych oferowanych przez Pool Leadera, polegających na udzielaniu kredytów oraz przyjmowaniu depozytów.

W ramach umowy zawartej z Pool Leaderem Spółka przekazuje i będzie przekazywać środki pieniężne w formie depozytów. Z tytułu dokonanych depozytów przysługiwać Spółce będą odsetki od przekazanego kapitału. Odsetki są należne tylko od Pool Leadera, jako podmiotu przyjmującego depozyt Spółki - tj. podmiotu świadczącego kompleksowy zakres usług finansowych polegających na udzielaniu kredytów oraz przyjmowania depozytów.

Pool Leader nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz nie jest zarejestrowany w Polsce dla potrzeb podatku od towarów i usług.

Pool Leader nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz nie jest zarejestrowany w Polsce dla potrzeb podatku od towarów i usług. Usługi wykonywane przez Pool Ledeara na rzecz Spółki nie mogą być więc świadczone z takiego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Państwa wątpliwości dotyczą wskazania czy będą Państwo nabywać usługi podlegające VAT od Pool Leadera, które powinny zostać rozpoznane przez Wnioskodawcę jako import usług, korzystające ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 lub 40 ustawy VAT (pytanie nr 1).

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego,

przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielenie pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.

Czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy pozwalają stwierdzić, że nabywane przez Państwa usługi zaciągania kredytów nie znalazły się wśród usług wymienionych w ustawie o VAT jako wyłączone ze zwolnienia, tj. wymienione w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

W przedmiotowej sprawie miejscem świadczenia przez Pool Leadera usługi udzielenia kredytów na Państwa rzecz, zgodnie z art. 28b ustawy będzie miejsce, w którym usługobiorca  - Państwo posiadają siedzibę, czyli terytorium kraju. 

Z uwagi na to, że Pool Leader udzielający kredytu nie posiada w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, to Państwo, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, wystąpią z tego tytułu w charakterze podatnika podatku od towarów i usług – po Państwa stronie wystąpi import usług.

Odnosząc się z kolei do kwestii prawidłowego opodatkowania tej usługi, stwierdzić należy, że usługa zaciągania przez Państwa kredytów, na podstawie wyżej powołanego art. 43 ust. 1 pkt 38  ustawy, korzystać będzie ze zwolnienia od podatku.

W świetle powyższych okoliczności Państwa stanowisko w odniesieniu do zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38  ustawy do zaciąganych przez Państwa  kredytów – jest prawidłowe.

Odnosząc się z kolei do Umowy Ramowej regulującej kwestię składania depozytów uznać należy, że przyjęcie przez Pool Leadera depozytu środków pieniężnych wniesionego przez Państwa i możliwość swobodnego nimi dysponowania przez Pool Leadera stanowi realizację istniejących pomiędzy stronami stosunków cywilnoprawnych. W przedmiotowej sprawie to Państwa, a nie Pool Leadera uznać jednak należy za usługodawcę.

Z zawartej Umowy wynika, że to Państwo otrzymają/będą otrzymywać od Pool Leadera z chwilą zwrotu depozytu należne odsetki od kwoty złożonego depozytu.

Zgodnie z art. 845 ustawy Kodeks cywilny,

jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas  i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Jak już wyżej wskazano, to właśnie możliwość swobodnego rozporządzania, dysponowania środkami pieniężnymi oddanymi na przechowanie jest elementem niezbędnym umowy depozytu nieprawidłowego w rozumieniu wyżej powołanego art. 845 Kodeksu cywilnego. Zatem uznać należy, że odsetki otrzymywane przez Państwa od Pool Leadera stanowią/będą stanowić wynagrodzenie za możliwość obracania otrzymanym depozytem, tj. środkami pieniężnymi. Okoliczności sprawy wskazują zatem wyraźnie, że to Pool Leader jest/będzie beneficjentem usługi realizowanej przez Państwa. To Pool Leader w związku z wniesionym przez Państwa depozytem uzyskuje/będzie uzyskiwać korzyść polegającą na swobodnym nim dysponowaniu.

Uwzględniając treść złożonego wniosku w kontekście wyżej powołanych przepisów stwierdzić należy, że udzielenie przez  Państwa, na podstawie zawartej umowy, prawa do swobodnego dysponowania środkami pieniężnymi (depozytem) przez Pool Leadera należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Z uwagi na to, że z tytułu zawartej Umowy Ramowej regulującej składanie depozytów w roli usługobiorcy występuje Pool Leader, który nie posiada w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności, miejscem świadczenia przez Państwa przedmiotowej usługi, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, będzie miejsce, w którym Pool Leader posiada siedzibę, czyli terytorium Szwajcarii. Tym samym świadczona przez Państwa usługa, z uwagi na treść art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, nie podlega/nie będzie podlegać opodatkowaniu na terytorium kraju. 

W tym miejscu należy wskazać, że z uwagi na to, że przedmiotowe usługi wykonywane w ramach ww. Umowy nie będzie podlegać opodatkowaniu na terytorium kraju, zatem w odniesieniu do tych czynności przepisy ustawy - w szczególności art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT - nie mają zastosowania, zatem w tym zakresie Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy wskazać, że w niniejszej interpretacji rozstrzygnięto wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług. W zakresie pytania dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.